Katalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 18 ARALIK 2021 CUMARTESİ 2 olaylar ve görüşler Türkiye ve Ermenistan normalleşirken AzErb AycAn’ın ön Emi Türkiye bu adımları atarken Rusya’yla da dengeli şı, Ermenistan’la siyasi, askeri ve eko- Karabağ ve çevresindeki yedi ra- Vusal H asa NZa DEH nomik işbirliğini artırmıştır. yonu) işgal eden Ermenistan’ın, ilişkileri önemsemelidir. Ayrıca Ermenistan-Yunanistan- Ar Aştırm Acı Azerbaycan’ın 44 günlük vatan sa- Körfez ülkeleri arasında en iyi GKRY ittifakının, Türkiye-Azerbaycan-KKTC ittifakına vaşı sırasında da BAE, Türkiye karşıt- ilişkilere sahip olduğu ülkele- on dönemde Türkiye, bölge karşı nasıl mücadele verdiğini de Ermeni diyasporasının lığı sebebiyle Ermenistan’a yakın dur- rin başında BAE gelmektedir. jeopolitiğini yakından ilgi- faaliyetlerini de unutmamak gerekir. mayı sürdürmüştür. Ancak son dö- Son yıllarda uluslararası arena- Slendirecek kritik adımlar at- nemde Türkiye ile BAE arasında ilişki- da Türkiye karşıtı ittifaklarda yacağı açıklanmıştır. Türkiye’nin ri değil, Türkiye-BAE ilişkileri de maktadır. Kasım ayında Körfez ler yeniden normalleşmeye başlayın- attığı bu adımları, Türkiye’yle Azerbaycan’ın bölge jeopolitiği- açık şekilde yer alan BAE, Azer- ülkelerinden olan Birleşmiş Arap ca bu kez Ermenistan’la ilişkilerin ge- baycan- Ermenistan meselesin- Emirlikleri’yle (BAE) ilişkilerde stratejik ilişkilere sahip dost ve ne bakışında çok önemli yere sa- leceği meselesi ortaya çıkmıştır. Bu yeni bir dönem başlamış, sonra- kardeş Azerbaycan da yakın- hiptir. Çünkü yaklaşık 30 yıl bo- de Ermenistan’a öncelik vermiş- bağlamda Türkiye ve Ermenistan ara- dan takip etmektedir. Yalnız- yunca, Azerbaycan topraklarının tir. Azerbaycan ve Türkiye ara- sında bu kez Ermenistan’la iliş- sında ilk olarak özel temsilcilerin ata- kilerde yeni bir dönemin başla- ca Türkiye-Ermenistan ilişkile- yüzde 20’den fazlasını (Dağlık sındaki stratejik işbirliğine kar- nacağı açıklanmıştır. Türk Dışişle- ri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, bu konu- da her adımın Azerbaycan ile istişare edildiğini ifade ederek Azerbaycan’ın da barış antlaşması teklif ettiğini, Tür- kiye ve Azerbaycan’ın bu konuda iyi niyetli olduklarını belirtmiştir. Azerbaycan kazanımlarından ödün vermez Türkiye’nin attığı bu adımların, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Ermenistan Başbakanı Ni- kol Paşinyan’ın Brüksel’de yaptığı gö- rüşme sonrası hızlanması dikkat çeki- cidir. 26 Kasım’da Soçi’de Rusya’dan istediği desteği alamayan Ermenis- tan, 14-15 Aralık’ta Avrupa Birliği’nin merkezi Brüksel’deki toplantıda da is- tediği desteği alamamıştır. Özellik- le İlham Aliyev hem Soçi’de hem de Brüksel’de tavizsiz duruş sergileye- rek, Zengezur Koridoru başta olmak üzere Azerbaycan’ın kazanımlarından vazgeçmeyeceğinin altını çizmiştir. Güney Kafkasya’da ABD-AB ve Rusya arasında jeopolitik mücadeleyi iyi tah- lil eden İlham Aliyev, bölgede denge politikasını çok dikkatli bir çerçevede yürütmektedir. Ermenistan’la son dönem ilişkiler- de “normalleşme” ifadesi sıklıkla vur- gulansa da önemli sorunlar da mev- cuttur. Ermenistan’ın 23 Ağustos 1990 tarihli Bağımsızlık Bildirgesi’nde Türkiye’nin toprak bütünlüğünü ta- nımayan ifadelerin yer alması, söz- de “Ermeni soykırımı iddialarına” yer verilmesi, halen Azerbaycan toprak- larındaki iddialarından vazgeçmeme- si, Ermeni diyasporasının Türk dün- yasına karşı faaliyeti, Ermenistan’ın PKK-PYD-YPG terör örgütlerine ver- diği destek, ilişkilerin normalleşme- sine engel olan faktörler arasındadır. Türk diplomatlarını şehit eden ASA- LA teröristleri, Azerbaycan Türkleri- ne karşı gerçekleşen Hocalı Soykırı- mı, Ermenistan’da Talat Paşa’ya haka- ret içeren heykelin varlığı bu örnekle- re ilave edilebilir. Türkiye-Azerbaycan ilişkilerinin önemi Bu süreçte ABD ve AB’nin, Türkiye’nin Ermenistan’la ilişkilerinin normalleşmesine destek vermesinin en büyük sebebi ise NATO üyesi olan Türkiye’nin, Ermenistan’la iyi ilişki- lere sahip olması sonucunda, ABD ve AB’nin Güney Kafkasya’ya yerleşme- si ve Gürcistan’la beraber, Ermenistan üzerinden de Rusya’ya bir cephe aça- bilme hedefidir. O nedenle Türkiye bu adımla- rı atarken Rusya’yla da dengeli iliş- kileri önemsemelidir. Ayrıca Erme- nistan- Yunanistan-GKRY ittifakı- nın, Türkiye-Azerbaycan-KKTC itti- fakına karşı nasıl mücadele verdi- ğini de Ermeni diyasporasının faali- yetlerini de unutmamak gerekir. En önemlisi, Ermenistan’da bazı kesimler Karabağ’da halen sözde “hak” iddia et- mektedirler. Zengezur Koridoru konu- sunda çelişkili tavırları sürmektedir. Bunlar son bulmadan, 1993’te kapatı- lan sınırın tekrar açılması, Ermenis- tan açısından bir “zafer havası” duy- gusu yaratabilir. Bu nedenle, Azerbaycan’ın kazanım- ları nihai bir antlaşma ile tescil edil- meden, acele edilmemelidir. İlave- ten Türkiye, 2009 yılında, Ermenis- tan açılımı sırasında, Azerbaycan’la yaşanan sorunların tekrar yaşanma- ması için atılacak adımlarda hızlı ha- reket etmemeli, dikkatli davranma- lı, Azerbaycan’la eşgüdüm içinde, sü- rekli iletişim halinde olarak bu kritik süreci yürütmelidir. Türkiye ve Azer- baycan arasında yaşanacak en hafif bir iletişim kazası bile, küçük resimde İlandaki görseller tanıtım amaçlıdır. Yapımcı ?rmanın uygulama aşamasında gerekli gördüğü değişiklikleri yapma hakkı mahfuzdur. Ermenistan-Yunanistan-GKRY, büyük resimde ise hem ABD-AB hem de Rus- www.temaistanbul.com 0 212 970 00 00 ya ve İran için büyük fırsat olur. UNUTULMAMASI VE ACELE EDİLMEMESİ GEREKENLER