Katalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 19 KASIM 2021 CUMA 2 olaylar ve görüşler Asgari ücret sorunu Dr. Engin Ünsal Asgari Ücret Komisyonu yakında toplanacak ve milyonlarca işçinin kaderini belirleyecektir. Bu komisyonun işletmelerde Mutfaktaki yangın ve girnE amErikan ÜnivErsitEsi işyeri giderleri içinde işçilere ödenen payın çok düşük olduğunu Hukuk FakÜltEsi zamansız tartışmalar mutlaka hatırlaması gerekir. Belirlenecek ücret, işçinin konut, lansız bir biçimde yürütülen ül- evgili okurlarım, Merkez rındığı bir ata yurdu kalmıştı. mutfak, çocuklarının eğitimi, taşıt giderlerini ve hatta sinema- ke ekonomisinin yarattığı ha- Bankası yine faiz indirdi... Son mesele, bunun da bölüşül- tiyatro gibi kültürel giderlerini karşılayacak bir rakam olmalıdır. S Yani mutfaktaki yangına mesinin uğraşılmasından ibaretti. Pyat pahalılığı özellikle dar gelir- körükle gitti. ...... li yurttaşlara taşınamayacak yükler nunun kapsamında olan veya olma- şullarda olursa olsun, çalışmak zo- Bu, kim bilir aynı doğrultada O halde ciddi ve gerçek karar getirmektedir. Anayasanın başlangıç alınan kaçıncı yanlış karar... ne olabilirdi? yan her türlü işçinin ekonomik ve rundadır ve genellikle merdiven al- maddesinin altıncı bendi, “Her Türk Bırakınız bilimi ve gerçekleri, bu Efendiler, bu durum karşısın- sosyal durumlarının düzenlenmesi tı denilen işyerlerinde kaçak olarak iktidar kendi yaptığı sayısız yan- da bir tek karar vardı. O da mil- vatandaşının bu Anayasadaki temel için Aile, Çalışma ve Sosyal Güven- asgari ücretin yarısına, üçte birine lış deneyimlerin sonuçlarından da li egemenliğe dayalı, kayıtsız şart- hak ve hürriyetlerden eşitlik ve sos- lik Bakanlığı’nca Asgari Ücreti tes- razı olarak çalışmaktadırlar. Devle- ders almıyor! sız bağımsız yeni bir Türk devle- yal adalet gereklerince yararlanarak Öyle anlaşılıyor ki Erdoğan/AKP, ti kurmak! pit komisyonu aracılığı ile ücretle- tin bunu denetleyip önleyecek dene- milli kültür ve hukuk düzeni içinde iktidarda kaldıkça yangına körükle İşte, daha İstanbul’dan çık- rin asgari sınırı en geç iki yılda bir tim elemanları yoktur. Böylece asga- gitmeye devam edecek... madan evvel düşündüğümüz ve onurlu bir hayat sürdürme ve maddi belirlenir” denmektedir. Maddenin ri ücretle çalışan işçi hem geçim zo- Halkın cebindeki paranın müte- Samsun’da Anadolu toprakları- ve manevi varlığını bu yönde geliş- devamında bu komisyonun kimler- ruluğu yaşamakta hem de işini kay- ahhitlerin ve yöneticilerin cebine na ayak basar basmaz uygulama- tirme hak ve yetkisine doğuştan sa- aktarılması da sürecek. ya başladığımız karar, bu karar ol- den oluşacağı belirtilmektedir. Bu betme tehlikesi yaşamakta, çoğu kez hip olduğu” hükmü ile devlete yurt- Bu gerçeğe rağmen, siyaset- muştur. komisyon 5 devlet, 5 işveren ve 5 de işini sığınmacılara kaptırmakta- te gereksiz ve zamansız tartış- ...... taşlarına onurlu bir yaşam yaşatma sendikal kesimden olmak üzere 15 dır. Bu ikili kıskaç yaşamı asgari üc- malarla zaman kaybetmeye ge- Dolayısıyla, ya istiklâl ya ölüm! görevini vermektedir. Anayasanın kişiden oluşmakta ve iktidar temsil- retle çalışan işçiler için çekilmez du- rek yoktur: İşte hakiki kurtuluş isteyenlerin 55. maddesinde bu husus bir kez da- Her şeyden önce ivedilikle, parolası bu olacaktı. cileri sürekli olarak işveren temsil- ruma getirmektedir. ha daha güvence altına alınmakta ve yangını söndürmek için bu ikti- ...... cileri ile aynı doğrultuda oy kullan- dardan kurtulunmalı ve bir daha Bu son sözlerimi özetlemek ge- “Devlet çalışanların yaptıkları işe uy- Ne yapılmalı? dıklarından bu komisyon kararları yangın çıkmasını engellemek için rekirse, diyebilirim ki ben, milletin gun adaletli bir ücret elde etmeleri İşçilere insanlık onuruna yakı- hiçbir zaman işçiler lehine olmamış- de Parlamenter Demokrasi ger- vicdanında ve geleceğinde sezdi- ve diğer sosyal yardımlardan yarar- şan bir yaşam yaşatmak devlet çekleştirilmelidir. ğim büyük gelişme yeteneğini, bir tır ve olmayacaktır. lanmaları için gerekli önlemleri alır” Demek ki siyasetteki önce- milli sır gibi vicdanımda taşıyarak için anayasal bir görevdir. Bugün lik sıralaması günümüzde şöy- bütün toplumumuza parça parça demektedir. Mevcut iktidarın bu Evli-bekâr işçi ayrımı yok asgari ücretle çalışanlar bu çizgi- le olmalıdır: uygulamak zorundaydım.” anayasa hükümlerini yaşama geçir- İş Kanunu’nun 39. maddesinde ki nin çok gerisindedir. Asgari Ücret 1) Önce bu iktidardan kurtulu- HHH diği söylenemez çünkü yaklaşık on düzenleme çok yanlıştır. Maddede iş- Komisyonu yakında toplanacak ve nacak... Görüldüğü gibi Atatürk, İstik- milyon Türk vatandaşı yoksulluk sı- 2) Sonra devlet “Şahsım lal Savaşı’nın daha en başında, çinin ekonomik ve sosyal durumun- milyonlarca işçinin kaderini belir- Devleti”nin zararlarından temiz- 19 Mayıs 1919’da, ülkedeki du- nırında yaşamaktadır ve pazar artık- dan söz edilmekte sorumlulukları leyecektir. Bu komisyonun işlet- lenecek ve ortam Parlamenter rumun bütün acıklı olumsuzlu- larından toplayarak hayata tutunma- çok farklı olan bekâr-evli işçi ayrımı melerde işyeri giderleri içinde işçi- Demokrasi’nin inşası için hazırla- ğunu görmekte ama yüreğinde ya çalışan insanlar bulunmaktadır. yapılmamaktadır. Bekâr işçi genelde lere ödenen payın çok düşük oldu- nacak... gizli bir hedef olarak, hem ba- 3) En sonra da “Güçlendirilmiş ğımsızlığı hem de Cumhuriye- kendinden sorumludur ama evli işçi- ğunu mutlaka hatırlaması gerekir. İşçilerin zor durumu Parlamenter Rejim”in yeniden ku- tin ilanını bir sır gibi saklamak- nin sorumluluğunu taşıdığı eşi ve ço- Belirlenecek ücret işçinin konut, rulması için gerekli anayasal, ya- tadır. Ülkemizde iş sözleşmesine daya- cukları vardır. Madde bu haliyle evli- mutfak, çocuklarının eğitimi, taşıt sal, teknik ve bürokratik adımlar Burada bir dâhi liderin “za- lı olarak yaklaşık 15 milyon işçi ça- bekâr ayrımı yapmadan tek bir üc- giderlerini ve hatta sinema-tiyat- atılacaktır. manlama” kavramına dikkat lışmakta ve bunların yüzde yetmi- Bu öncelik sıralaması böyleyken: çekmek isterim. ret belrlemekte ve bu da evli işçile- ro gibi kültürel giderlerini karşıla- şi asgari ücretle çalışmaktadır. As- Hiç gereksiz yere dini kavram- Toplumun gelişmemişliğin- rin aleyhine çok olumsuz bir farklı- yacak bir rakam olmalıdır. Komis- lar ve terimler üzerinden, üstelik den kaynaklanan siyasal, psi- gari ücret bugün 2825 liradır ve be- lık getirmektedir. Evli işçinin konut yon mutlaka evli-bekâr işçi ayrımı- de bunları yanlış kullanarak, yanlış kolojik, sosyolojik ve gelenek- lirlendiği günden bu yana önemli öl- kirası, eşinin yaşam hakkı ve çocuk- nı yapmalı ve evli işçiler için da- izlenimler yaratacak söylemlerle... sel engelleri dikkate almakta, çüde değer kaybetmiştir. İşçinin reel Veya en son aşamaya ilişkin olan Türk Devrimi’ni aşama aşama larının eğitim hakkı bir asgari ücret- ha yüksek bir ücret belirlemelidir. ücreti çok düşmüş ve işçileri sosyal anayasa tartışmalarını şimdiden baş- uygulamaya geçirmeyi planla- le karşılanamayacak boyuttadır. Asgari ücretin miktarını bizim be- latarak erken çekişmelerle... makta ve bunu da başarıyla uy- bir facianın eşiğine getirmiştir. İşçi- İktidar yanlış politikaları ile asga- lirlememiz doğru olmaz ama eko- “Millet İttifakı”nı da içine alan ve gulamaktadır. (Emre Kongar lerin büyük bir çoğunluğunun sen- ri ücretle çalışan işçilerin bile çalış- nomik göstergeler, çarşı-pazar fi- kendiliğinden gerçekleşmiş olan “De- Seçkisiyle, ATATÜRK, NUTUK, dikal güvenceden yoksun olduğu ül- mokrasi Cephesi”ni zayıflatacak tar- Remzi Kitabevi, İstanbul, 2018, ma hakkını tehlikeye atmaktadır. yatları ortadadır bu nedenle yüz- kemizde işçilerimiz bir yaşam sava- tışmalı adımların atılması yanlıştır. ss. 33-39) Bugün ülkemizde dört milyon sığın- de 20, yüzde 30 dolayında bir artış HHH HHH şı vermektedir. Asgari ücret 4857 sa- macı vardır ve bunların büyük bir değil , asgari ücreti evli işçiler için Bakın Gazi Mustafa Kemal Muhalefet, yanlış dinsel kav- yılı İş Kanunu’nun 39. maddesinde, çoğunluğu çalışabilacak yaştadır. Bu 5000 lira dolayına taşıyacak bir ra- Atatürk, daha Anadolu’ya ilk ramlarla ve/veya zamansız tartış- “İş sözleşmesi ile çalışan ve bu ka- ayak bastığı anda kafasında malarla kafa karıştırıcı söylemler- insanlar geçinebilmek için hangi ko- kam düşünülmelidir. Elbette bekâr oluşturmuş bulunduğu Cum- de bulunmazsa... işçilerin ücreti bunun altında huriyet fikrini “Milli Bir Sır” ola- İktidarın somut hatalarını, ör- belirlenecektir. rak nasıl sakladığını şöyle an- neğin mutfaktaki yangını gereksiz Müteahhitlere hak etmedik- latıyor: tartışmalarla gündemden düşür- “Gerçekte, içinde bulunduğumuz mek yerine, halkın gerçek sorun- leri milyarlarca lirayı ödeyen tarihte, Osmanlı Devleti’nin temel- larına eğilirse... devlet gerekiyorsa işverenlerin leri çökmüş, ömrü tamam olmuştu. Demokratik Rejimin yeniden asgari ücret ödemelerine yar- Osmanlı ülkesi tamamen parça- kurulmasını daha çabuklaştır- dımcı olmayı da düşünmelidir. lanmıştı. Ortada bir avuç Türkün ba- mış olur. 20. Büyük Eğitim Kurulu (şûrası) ne yapacak? nazım mutlu Eğitimimiz, Büyük Kurul gündemi için seçilen ana konuda zaman yitirmeden giderilmesi gereken derin EmEkli ÖğrEtmEn sorunlarla boğuşuyor. MEB’in 20. Büyük Eğitim 939’da, Hasan Âli Yücel’in bakanlığı Kurulu, tam anlamıyla bir “sistem” sorunu olan 1döneminde başlayıp bugüne dek 19 kez toplanan büyük eğitim kurullarının “eğitimde fırsat eşitliği” konusunda katılımcılara neler (şûralarının) 20’ncisi, 1-3 Aralık 2021 konuşturur, ne gibi “halkçı” kararlar alır, MEB onları günlerinde Ankara’da yapılacak. Bu tür nasıl uygular? Süreci ilgiyle takip edeceğiz. geniş ölçekli toplantıların eğitimde iz- lenecek yolun belirlenmesinde kılavuz- min olanca çıplaklığıyla açığa çıkardığı okullaşma oranı, Doğu Anadolu’da yüz- luk etme işlevi vardır. Ayrıca eğitimle il- “fırsat eşitsizliği”, Türk Eğitim Derne- de 37’lerdedir. MEB’in kendi verileri- gili büyük kurullar, eğitimin hem gün- ği (TEDMEM) raporuna göre öğrencile- ne göre 2019-2020 eğitim öğretim yı- demdeki sorunlarına hem de genel so- rin yüzde 60’ının EBA’ya giriş bile ya- lında ilköğretimde net okullaşma ora- runlarına çözümler arandığı demokra- pamadığı ortadayken... nının en düşük olduğu bölge, yüzde tik etkinliklerdir. Ancak bugünkü 20 yıl- 95’le Doğu Karadeniz’dir. Eğitime eri- lık iktidar döneminde bundan önce iki Çözüm bekleyen sorunlar şimde bölgeler arasındaki makas, or- kez toplanan büyük kurulların, özellik- taöğretim aşamasında daha da açıldı. Eğitime erişimde yaşanan fırsat eşit- le sonuncusunun hiç de “demokratik” Marmara’da yaklaşık yüzde 90 olan or- sizliği bizde yeni bir olgu değil kuşku- bir yaklaşımla yapılmadığını, birçok eği- taöğretim okullaşma oranı Kuzeydo- suz. Ama halkın yaşamını büsbütün al- tim kuruluşuyla üniversiteden temsilci ğu Anadolu’yla Güneydoğu Anadolu’da tüst eden bugünkü sosyoekonomik du- çağrılmadığını anımsatalım. 1939’dan yüzde 70’lerde dolaşıyor. rum sürerken Ankara Beşevler’deki bu yana ortalama dört yılda bir topla- şûra salonunda “eğitimde fırsat eşitliği” nan büyük eğitim kurullarının sonuncu- Merak ediliyor için alınacak kararların MEB’den önce sunun 2014’te yapıldığını, yani MEB’in örneğin Hazine ve Maliye Bakanlığı’na, Anayasanın 42. maddesinde yazılı du- yedi yıldır büyük kurulu toplamadığını Çalışma Bakanlığı’na, üyeleri arasında ran “Kimse, eğitim ve öğrenim hakkın- da belirtelim. Yiğit Bulut’un da bulunduğu Beştepe’de- dan yoksun bırakılamaz” yargısına kar- ki Ekonomi Politikaları Kurulu’na sunul- şın ilköğretim çağında olup okula kavu- Acı gerçek ortadayken ması gerekecek! Çünkü Türkiye’nin ba- şamayan toplam çocuk sayısının yaklaşık Ana konusu “Eğitimde Fırsat Eşitli- tısıyla doğusu, varsılıyla yoksulu, kadı- 700 bin dolayında olduğu, 2012’de çıka- ği” olacak 20. Büyük Eğitim Kurulu’nun nıyla erkeği, merkeziyle taşrası vb. ara- rılan bir KHK ile bugün 1.5 milyon çocu- gündeminde “temel eğitimde fırsat eşit- sında yaşanan eşitsizliği gidermenin yo- ğun örgün eğitimden uzaklaştırılıp “açı- liği”, “mesleki eğitimin iyileştirilmesi” lu, öncelikle bu kurumların onayından köğretim” maskesiyle sokağa, kayıt dışı ve “öğretmenlerin mesleki gelişimi”ne geçer. Ardından da MEB, yoksullar, iş- iş alanlarına bırakıldığı bilinmektedir. 18 de yer verilecek. sizler, asgari ücretliler, okullardaki yurt- öğrencisi bulunan sınıflarla 45 öğrencili Dört gün sürecek oturumlarda, özel- suzlar, kısacası emeğiyle yaşamaya ça- sınıfların, makam araçlarıyla okulun ka- likle son 1 yılda gemi azıya almış pa- lışan milyonlar lehine çıkacak kararları pısına bırakılan çocuklarla okul için kar- halılıkla birlikte gelir dağılımında artan severek uygular, sanırız. da kışta üç dört km yol yürüyen çocuk- dengesizliğin, yoksullaşma ve işsizlik- Eğitimimiz, büyük kurul gündemi ların aynı sınavlarda yarıştırıldığını da ör- teki hızlı artışın yaşandığı bugünkü ko- için seçilen ana konuda zaman yitirme- neklere ekleyelim. şullarda “eğitimde fırsat eşitliği”ne iliş- den giderilmesi gereken derin sorun- MEB’in 20. Büyük Eğitim Kuru- kin nelerin konuşulup tartışılacağı, do- larla boğuşuyor. Şu örneklerdeki gibi: lu, tam anlamıyla bir “sistem” soru- layısıyla MEB yönetimine ne gibi öne- Doğu kentlerimizde, çoğunluğu kız ol- nu olan “eğitimde fırsat eşitliği” konu- rilerde bulunulacağını merak etme- mak üzere öğrenciler ortaokuldan son- sunda katılımcılara neler konuşturur, mek elde değil. Üstelik Covid-19 salgı- ra eğitimden koptu. Okulöncesi eği- ne gibi “halkçı” kararlar alır, MEB on- nı nedeniyle yüz yüze yapılamayan, sa- tim çağındaki 3-5 yaş grubu çocuk- ları nasıl uygular? İlginç buluşmayı ve nal ortamda yürütülen eğitim öğreti- ların Batı Marmara’da yüzde 51 olan sonuçları ilgiyle izleyeceğiz.