Katalog

11 KASIM 2021 PERŞEMBE EKONOMİ [email protected] 9 CUMHURİYET 24 AYAR DOLAR Av RO sterl İn FAİZ BORSA ALTIN ALTIN 9.8350 11.3600 13.3250 17.65 1.624 3950.34 584.66 11.7 kuruş 10 kuruş 12.2 kuruş 0.03 puan 8.45 puan 99.4 lira 14.47 lira Dar tanımlı işsizlik yüzde 11.5’e düşerken geniş tanımlı işsizlik yüzde 21.9’a çıktı Söyleyene değil, 7.9 milyon işsiz var söyletene bak! ehmet Barlas’ın pazartesi ya- DİSK-AR’a göre bir yanda işsizlikte “gerçekçi olmayan zısını okuyunca, ilk önce “sahi- düşüşler”, öte yanda “istihdamda yaşanan sert Mbinin sesi” diye düşündüm. Sa- lı yazısı da üzerine tüy dikti! Ancak bi- dalgalanmalar” aylık verilerin güvenilirliğini “azaltıyor”. raz dikkatle bakınca daha ilginç bir du- rumla karşı karşıya olduğuma karar ÜİK’in dün açıkladığı “İşgü- 0.2 puan artarak yüzde 21.9 oldu. verdim. Yandaş basının ve yandaşlı- cü İstatistikleri, Eylül 2021” DİSK-AR tarafından yapılan he- ğın “duayenlerinden” Mehmet Barlas, Traporu, Türkiye’nin en önem- saplamada ise geniş tanımlı işsiz “Muhalefetin meşruiyet sorunu” baş- li ve kronik sorunu işsizliğin gel- sayısı 7 milyon 870 bin kişi oldu. lıklı yazısında baklayı ağzından çıkar- diği durumu ortaya koydu. Geniş tanımlı işsiz sayısı Ağustos mıştı: HDP, CHP, İYİ Parti kapatılabilir. TÜİK’in verilerine göre, Türkiye 2021’de 7 milyon 758 bin, salgın “Unutmayalım ki” diyor Barlas, “bu genelinde 15 ve yukarı yaştaki ki- öncesi Eylül 2019’da ise 6 milyon durum Türkiye’de ne ilktir ne de son olur.” Diğer bir deyişle normaldir. şilerde mevsim etkilerinden arın- 431 bindi. 15-24 yaş aralığındaki dırılmış işsiz sayısı Eylül 2021’de genç nüfusta işsizlik oranı ise ön- Bir ‘consigliere’ olarak ceki aya göre 0.9 puan azalarak önceki aya kıyasla 70 bin kişi aza- larak 3 milyon 794 bin kişi oldu. yüzde 21.5 oldu. Barlas Böylece Barlas (ki bu işlerde çok de- İşsizlik oranı da 0.3 puanlık aza- İşgücü yükselişte neyimlidir) yazısında, üç noktada, ken- lışla yüzde 11.5 oldu. Buna kar- dince, siyasi iklime müdahale ediyordu. Yine TÜİK’e göre, Eylül 2021’de şın zamana bağlı eksik istihdam, Birinci noktada Barlas karşımıza “ev önceki aya kıyasla istihdam 426 potansiyel işgücü ve işsizlerden sahibini” bastıran “yavuz hırsız” olarak bin kişi artışla 29 milyon 254 bin, oluşan atıl işgücü oranı (geniş ta- çıkıyor: Dünyada, özellikle Türkiye’nin istihdam oranı 0.6 puan artış- nımlı işsizlik) önceki aya kıyasla finansal ve teknolojik beslenme kay- la yüzde 45.8, işgücü 356 bin kişi naklarının merkezlerinde, medyanın, artışla 33 milyon 48 bin, işgücü- siyasi liderlerin ve uzmanların, siyasal Patron kaçıyor ne katılma oranı 0.5 puanlık artış- İslamın, AKP rejiminin meşruluğunu tartışmaya başladıkları bir dönemde la yüzde 51.7 oldu. Sonuçları, “İş- işçi kovalıyor Barlas, deneyimlerine çok uyan basit- sizlik ve İstihdamın Görünümü” likte bir “takla atarak”, meşruiyet so- raporunda “İşsizlik Muamması!” ost Mağazacılık AŞ bünye- rununu muhalefet partilerinin üzerine başlığıyla yorumlayan DİSK-AR, Yoksulluk, AKP ile büyüdü Dsinde geçen yıl ilk mağaza- kaydırmaya çalışıyor. İŞKUR’un yeni bülteninde Eylül larını açan Tanzim Market zinci- Barlas, bu meşruiyet sorgulamasını li- vekilleri, artan yoksulluğa ve yetersiz MUSTAFA ÇAKIR 2020’de 3 milyon 131 bin olan iş- ri, ödenmeyen işçi maaşları ile derin Batman toplantısında dile getirdi- desteklere dikkat çekti. gündemdeydi. 200 işçi çalıştıran siz sayısını Eylül 2021’de 3 mil- ği görüşlerine dayandırıyor: “O görüş- BMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda Örneğin CHP milletvekili Gülizar Bi- markette, 30 işçi en az iki aylık yon 350 bin kişi olarak açıkladığı- lerin oluşturduğu tablo içindeki par- Tdün görüşülen Aile ve Sosyal Hiz- çer Karaca, 22 milyon kişinin muhtaç alacakları ödenmediği gerekçe- tileri meşru kabul edebilir misiniz?” nı hatırlatarak “TÜİK aynı dönem- metler Bakanlığı bütçesi kapsamında durumda olduğunu belirterek geçen siyle hukuki işlem başlatmıştı. Anlaşılan Barlas’ın, gözünde lider Alfa de işsiz sayısının 3 milyon 954 açıklanan veriler, Türkiye’de yoksul- yıl hane başına 572 lira olan sosyal Mağaza Market-Sendikası’nın ve Omega’dır, görüşleri meşruiyetin sı- binden 3 milyon 794 bine düştü- luğun ulaştığı boyutu da gözler önüne yardımın 2022 için 414 lira öngörüldü- açıklamasına göre, İstanbul’da nırlarını belirleyen, kodlanmamış doğal ğünü iddia ediyor. İŞKUR verileri serdi. Aile ve Sosyal Hizmetler Baka- bulunan merkezini Yalova’ya ta- ğünü vurguladı. CHP milletvekili Bur- yasalar gibidir. Körle yatan şaşı kalkar kayıtlara, TÜİK verileri ise anke- şıyan ve taşınmaz malları dev- nı Derya Yanık’ın verdiği bilgiye göre, hanettin Bulut da yüzde 40-69 enge- özdeyişinde olduğu gibi Barlas, AKP li- reden market yetkilileri, İstan- 2020’de toplam 69.3 milyar TL sosyal te dayalı. TÜİK’in aylık işgücü ve- li olanların aylığının 661 TL olduğunu derliğiyle ve yandaşlarıyla geçirdiği za- bul’daki 37 şubesini de kapata- yardım yapıldı. İhtiyaç sahibi aile sayı- belirterek “Bu asgari ücretin 4’te 1’in- rilerinde ciddi sorunlar olduğu gö- manların sonunda onlar gibi gerçeklik- rak dün konkordato ilan etti. Sü- sı 6.6 milyon oldu. Yine 2021’de 377 den az” dedi. Bulut ayrıca, Sayıştay ra- rülüyor. Bir yandan işsizlikte ger- le bağlarını koparmış ve giderek lide- reci takip edeceklerini söyleyen adet olan hane başına sosyal yardım porlarına göre, 442 bin kişinin engel- rin savlarını hakikat sanmaya başlamış. çekçi olmayan düşüşler öte yan- Mağaza Market-Sen yöneticile- sayısı gelecek yıl 414’e çıkacak. li olmadığı halde sahte raporla toplam- Fesuphanallah! dan istihdamda yaşanan sert dal- ri, patronların konkordatoyu işçi Yanık’ın konuşmasının ardından da 11.6 milyar lira maaş aldığına işa- İkincisi Barlas, CHP ve İYİ Parti’yi, galanmalar aylık verilerin güve- alacaklarını ödememe fırsatı ola- CHP ve HDP sıralarından “İstanbul ret etti. İYİ Parti milletvekili Erhan Us- AKP liderliğinin sık sık dile getirdi- rak kullandıklarını belirtti ve Ada- nilirliğini azaltıyor” dedi. BETAM Sözleşmesi yaşayacak”, “İstanbul ta ise nüfusun yüzde 36.9’unun çatı ği “Bunlara devlet, ülke teslim edil- let Bakanlığı tarafından atanan da istihdamdaki oynaklığın “bütü- Sözleşmesi’ni geri getireceğiz ve uy- akması, çürümüş pencere ve rutubet mez” ifadesini tekrarlayarak teh- konkordato komiserlerini işçiden nüyle işgücü piyasası dinamikle- gulatacağız” yazılı döviz ve pankart- gibi güvensiz barınma koşullarında ya- dit ediyor: “Bu gerçeklerin (lide- yana olmaya çağırdı. riyle” açıklanamayacağını belirtti. lar açılırken söz alan muhalefet millet- rin sözlerinin-E.Y.) ışığında gerek şadığını ifade etti. l ANKARA l Ekonomi Servisi CHP’nin, gerek İYİ Parti’nin eskisin- l Ekonomi Servisi den farklı biçimde dikkatli davran- maları gerekiyor. Çünkü 2023 seçim- leri Türkiye için geleceğe yönelik bir Yeni özelleştirmeler için bu kez hedefte enerji pazarının dev şirketi var dönüm noktası olacaktır. 85 milyon insanın kaderini 2-3 sorumsuz politi- ka heveslisinin gayri meşru çabala- rına kurban edemeyiz.” Diğer bir de- yişle kapatırız olup biter. Nasıl olsa bu İktidar BOTAŞ’ı parçalıyor ülkede bu gibi işler normaldir. Üçüncüsü, Barlas, AKP rejiminin bu- gün açıkça dillendirmeye cesaret ede- MUSTAFA ÇAKIR batta 3.5 milyon TL sermaye ile ku- yımlanacak. Beş yıl sonra Doğalgaz mediği bir taktiği, onlar adına dile ge- Bülent Gürcan, 5 bin 500 çalışanın ruldu. Yeni iki şirketin sermayele- Ticaret’in yurtiçi piyasa payı ulusal tiriyor. Böylece, hem bir “consigliere” yüzde 85’inin kadın olduğunu belirtti. ktidar, enerji ve madencilikle ilgi- ri ise BOTAŞ tarafından karşılana- tüketimin yüzde 50’sine düşecek. olarak reise hizmet etme görevini yeri- İli kapsamlı yasa teklifi hazırlıyor. cak. Cumhurbaşkanı, bu şirketle- Özel sektörün ithalat yapması da ko- ne getiriyor hem de reis bu taktiği pre- GRATİS CEO’SU GÜRCAN Buna göre BOTAŞ üçe bölünecek. matüre bir biçimde dile getirerek tep- rin ortaklık yapılarını değiştirme- laylaştırılacak. Makina Mühendisle- İthalat, ihracat, toptan satış ile kilere hedef olmadan, siyasi ortamın ye, yurtiçinde ve yurtdışında şirket ri Odası Enerji Çalışma Grubu Baş- ‘Kurdaki volatilite “ateşini ölçüyor”, muhalefetin direniş petrol ticareti faaliyetlerinde bu- kurmalarına veya bir şirkete yüzde kanı Oğuz Türkyılmaz, BOTAŞ’ın gücünü test ediyor. lunmak üzere “Doğalgaz Ticaret 50’den fazla hisseyle ortak olmala- özelleştirilmesinin 2001’den be- rahatsız ediyor’ AŞ”, iletim, depolama ve gazlaş- rına karar verebilecek. ri gündemde olduğunu hatırlatarak Bir semptom olarak ratis Üst Yöneticisi (CEO) Bü- tırmada bulunmak üzere “Doğal- “Bugüne kadar uygulanmamasının Barlas Glent Gürcan, dün düzenledi- gaz Altyapı AŞ” kurulacak. İki şir- Yüzde 50’ye düşecek nedeni, siyasi iktidarın doğalgaz gi- ği toplantıda dövizdeki hareketlili- AKP liderliği biliyor ki rejim, ülkede ve ket, özel hukuk hükümlerine tabi Yeni dönemde Doğalgaz Altya- bi stratejik bir konuyu elinde tut- ğin etkilerine de dikkat çekti. Gür- dünyada bir nebze meşruiyet iddiasına olacak. Petrol iletim ve taşıma faa- pı tarafından her yıl ocakta 10 yıl- mak istemesiydi. Bugün BOTAŞ’ın sahip olacaksa, bir yolunu bulup genel can şu vurguyu yaptı: “Kurlar hepi- liyetlerini ise BOTAŞ International lık ulusal doğalgaz tüketim projek- yine bölünmeye çalışılması aynı seçimleri kazanmak zorundadır. Ancak mizin bakması gereken bir yer. Ne- AŞ gerçekleştirecek. siyonu ve 10 yıllık altyapı yatırım amaca yönelik. Ama asıl soru neden tüm kamuoyu yoklamalarının bulgula- reye gidecek bilmiyoruz. Kurun sta- BOTAŞ International, geçen şu- gelişim planı hazırlanacak ve ya- şimdi?” dedi. l ANKARA rı, AKP’nin çekirdek seçmeninin bile tü- tiği sakin olsa hepimiz planlarımızı münün oyunu almasının giderek zorlaş- çok rahat yapacağız, önümüzü çok tığını düşündürüyor. Halkın, artan yok- daha rahat göreceğiz. Ama bizi en sulluk, rejimin keyfi yönetimi, lider kad- Yenİ DOl Ar : 9.8840 çok zorlayan taraf, kurların çok hız- rosunun ve yandaş sermayenin vurgun- lı iniş çıkışları.” Bu yükselişleri tü- ları, mafyalaşma işaretleri karşısındaki keticilere hemen yansıtmadıkları- tepkileri, bu bulguları destekliyor. nı da aktaran Gürcan, “Tedarikçile- Türk l irası’nda Rejim, seçimleri kazanma olasılığı- rimiz ile pazarlıklar yapıyor ve zam- nın her gün azaldığını görüyor. Diğer ları minimumda tutuyoruz” dedi. taraftan bir rejimin “uluslararası toplu- erime hızlandı Ayrıca 81 ilde 650 mağazaya luk içinde” gayri meşru ilan edilme- ulaştıklarını belirten Gürcan, hem sinin getireceği yaşamsal riskleri de Hazırgiyimciler, hammaddedeki 1 dolarlık artışın, mağazadaki ürüne 3 dolar olarak yansıdığını belirtti. ünya genelindeki mali piyasalar online hem mağaza tarafında ya- Saddam ve Esad deneyimlerinden Ddün, beklentileri aşan ABD enf- tırımların süreceğini açıkladı. biliyor. Rejim, seçimleri kazanmak için lasyon verileriyle sarsıldı. ‘İplik’ hazırgiyimci ile tekstilcinin arasını yine açtı l Ekonomi Servisi alması gereken risklerin artmakta ol- Güne 9.75’le başlayan ve adım duğunun da farkındadır. adım yükselen dolar/TL de özellik- Bu noktada Barlas karşımıza, muha- TÜİK EYl Ül AYı v ERİSİ le ABD’de tüketici fiyat endeksinin Konu eski, tartışma yeni lefet partilerine, seçimleri kaybetme- ekimde 2020’nin aynı ayına kıyasla yi kabul etmelerini, rejime de eğer et- yüzde 6.2 arttığının açıklanmasın- İthalat ‘değeri’ azırgiyim ve konfeksiyon sektörün- Başkanı Mustafa Gültepe, “Uluslarara- mezlerse seçimlere girmelerinin engel- da daha yükselerek 9.8840’a ulaş- Hdeki beş ihracatçı birlik ile 13 sek- sı pazarlarda emtia fiyatları son bir yıl- lenmesini önererek işte bu paradoksun tı. Anlık işlemlerde yüzde 9.8930 ihracatı katladı törel dernek, İstanbul’da ortak basın da dolar üzerinden ortalama yüzde 20 ve korkunun semptomu olarak çıkıyor. lirayı gördü. Günü de 9.83 seviye- toplantısı düzenleyerek, hammadde fi- arttı. Türkiye’de bu oran yüzde 35-40 Bu noktada da akla ister istemez şu sinde kapadı. Bu enflasyon verisi ÜİK’in dün açıkladığı “Dış Tica- soru geliyor: Rejim bir bahane bularak yatlarındaki olağanüstü artışa dikkat düzeyinde. Pamuk ve pamuk ipliğinde Fed’in parasal sıkılaşma takvimini Tret Endeksleri, Eylül 2021”e gö- HDP, CHP ve İYİ Parti’yi kapatırsa bu çekti. Bu kapsamda da pamuk ve pa- çok daha yüksek bir fiyat artışı ile karşı öne çekmesine neden olabilecek. re, eylülde geçen yılın aynı ayına partilerin liderliğinin, seçmeninin tep- muk ipliği ihracatına gözetim uygulan- karşıyayız” dedi ve ekledi: “Son bir yıl- Bu da Türkiye gibi ülkelere kaynak kıyasla ihracat birim değer endek- kileri nasıl olacaktır? En güçlü olasılık- ması, iplik ithalatında ise ek verginin da pamuğun fiyatı dünyada yüzde 57, girişini azaltacak. lardan birini gözümde canlandırır gibi- si yüzde 11.8 artışla 105.3 puan, kaldırılması çağrısı yaptı. Böylece çok Türkiye’de yüzde 86 artış gösterdi. Pa- Ayrıca uzmanlara göre Türki- yim: “Kapatamaz” diye avunarak pasif ihracat miktar endeksi yüzde 16.3 uzun yıllardır hazırgiyimciler ile tekstil- muk ipliğini yurtiçinden uluslararası pi- ye’de enflasyon-para politikası en- biçimde beklemek. Bir diğer olasılık da artışla 156.9 puan ve ithalat birim cileri, özellikle döviz hareketlerinin yo- yasalara göre 0.80-1 dolar daha paha- dişeleri belirleyici konumda. Çünkü “Aman rejime baskıyı şiddeti artırma fır- değer endeksi yüzde 23.4 artışla ğun ve hammadde fiyatlarının uluslara- lıya alıyoruz. Fiyat artışı bir yana teda- gelişen ülkelerin para birimleri ge- satı vermeyelim!” diyerek pasif biçimde 119.1 puan olurken ithalat miktar rası piyasalarda yüksek olduğu dönem- rikte de sıkıntı çekiyoruz.” Türkiye Gi- nelinde dün Brezilya Reali haricin- beklemek. Tabii bir olasılık daha var. O endeksi yüzde 9.2 azalışla 110.1 lerde zaman zaman karşı karşıya geti- yim Sanayicileri Derneği Eşbaşkanı Ra- de dolar karşısında yüzde 0.7-1.5 da cesaret, basiret ve kararlılıkla ilgi- puana indi. İthalat kapsamında bi- ren bu kriz konusu bir kez daha kamuo- mazan Kaya da yakın pazardaki alıcıla- kayıp yaşandı. TL’de kayıp, doların lidir! Cumhuriyeti kuran devrimci kuşa- rim değeri hammaddede yüzde yunun önünde de tartışılmaya başlandı. rın “ciddi şekilde” Türkiye’ye yöneldiği- yeni zirve seviyesinde yüzde 1.5’e ğın liderinin ölüm yıldönümünde, o ola- 62.2, yakıtlarda yüzde 65.3 arttı. Dünkü toplantıda birlik ve dernekler ni belirterek şu çağrıyı yaptı: “Rekabet ulaştı. l Ekonomi Servisi sılık üzerinde düşünmek gerekiyor! l Ekonomi Servisi adına konuşan İstanbul Hazırgiyim ve gücümüzü kıran vergiler bir yıl süreyle Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (İHKİB) kaldırılmalı.” l Ekonomi Servisi