Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
gorus@cumhuriyet.com.tr
17 EKİM 2021 PAZAR
2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER
aşizm, özgürlükleri engelleye- Sonuç olarak emeğin mil- “1402’lik” olmuştur. (Ben de bu dönemde ma ve yargı da tek kişiye bağlandı ve
Demokratik Rejim büyük bir darbe yedi.
rek halkın ekmeğini küçültür ve li gelirden aldığı pay, Erdoğan/ 12 Eylül Yönetimini ve YÖK’ü protesto et-
Fkendi cebine aktarır... AKP iktidarı döneminde büyük mek için Hacettepe’den istifa etmiştim.) Bu dönemde AİHM kararlarına bi-
Çünkü Temel Hak ve Özgürlükle- oranda küçüldü. Yine resmi sayılara göre darbe sonrası, le uyulmadı ve haklarının ihlal edildiğine
rin esas işlevi, sömürüyü azaltmak 650 bin kişi gözaltına alınmış, 230 bin ki- karar verilenler dahi tahliye edilmedi.
HHH
ve sosyal adaleti sağlayarak emek- Şimdi de işin “ÖZGÜRLÜK” şi askeri mahkemelerce yargılanmış, ce- Türkiye, “Demokratik Rejim” ve
çilerin ekmeklerini büyütmektir. kısmına bakalım: zaevlerinde ise işkence sonucu 171 ki- “Basın Özgürlüğü” endekslerinde
Dolayısıyla Faşizmle mücadelenin Genelkurmay Başka- şi olmak üzere yaklaşık 300 kişi hayatını son sıralara geriledi.
en etkili yolu, Demokratik Hak ve nı Tağmaç’ın, “Sosyal uya- kaybetmiş, 50 kişi idam edilmiş ve 1 mil- HHH
Ekmek ve özgürlük
Özgürlükleri savunmaktır. nıs¸ ekonomik kalkınmayı as¸ - yon 683 bin kişi fişlenmiştir. “Demokratik, Laik ve Sosyal Hukuk
HHH tı” diye özetlediği 12 Mart 1971 AKP Döneminde, önce Fethullah Devleti” bağlamında Demokrasi, hem
birbirine bağlıdır!
12 Eylül Darbe Yönetimi’nin devamı Darbesi, özgürlükçü 1961 Gülen Cemaati ile birlikte Silivri dava- ekmeğin hem de özgürlüğün güven-
olan Özal Dönemi’nde, Harb-İş, Denizci- Anayasası’na karşı yapılmıştı. larında, sahte deliller ve hukuksuz uy- cesidir.
HHH
ler Sendikası, BASİSEN gibi işçi örgütle- Bu dönem, 1961 Anayasası’nda ya- gulamalarla, Türk Silahlı Kuvvetleri, Yakın geçmişte bu güvenceyi ze-
DİSK’in, “Demokrasiyi buzdolabı-
deleyenlerin bir bölümü yargılanarak
rinin desteğiyle, Anadolu’yu gezmeye ve pılan değişikliklerle, İlhan Selçuk’un da Üniversiteler, Medya tasfiye edildi.
na koyan” AKP dönemi için, bir süre
siyasal yasakların kaldırılması için kam- mağduru olduğu “Ziver Bey Kös¸ kü İs¸ - Sonra “Allah bizi affetsin” denildi ve hapsedilmiştir.
önce hazırladığı bir rapor, bu iktidar
panya yapmaya başlamıştık. kenceleri” ile Deniz Gezmiş, Hüseyin 15 Temmuz 2016 darbe girişimi baha- Benim gibi Demokrasi’yi, Hukuk Dev-
döneminde de “ekmeğimizin nasıl
nesiyle OHAL ilan edildi ve sivil bir dar- letini, emeğin hakkını savunanlar da,
Ben özellikle, milli gelirden işçilerin İnan, Yusuf Aslan’ın idamları, Mahir
küçüldüğü” konusuna ışık tutabilir:
aldığı payların, Demokrasi dönemle- Çayan ve arkadaşlarının öldürülmeleri, be yapıldı. Gülen Cemaati, FETÖ/PDY geçmişteki suçları ne olursa olsun, De-
“Yandas¸ sendikacılık yaygınla s¸ tı. 200
rinde arttığını, Demokrasinin askıya bir kısım aydınların ve askerlerin tutuk- adıyla terör örgütü olarak nitelendi ve mokrasiyi ve Hukuk Devleti’ni tah-
bine yakın is¸çinin grevi yasaklandı.
KHK’ler ile FETÖ’ye destek verdiği dü- rip eden bu kişilerin bile adil bir şekil-
alındığı dönemlerde ise azaldığını an- lanmaları ve orduda yapılan tasfiyelerle
Güvencesiz çalıs¸ma ve ta s¸ eron uygu-
latmaya çalışıyordum. simgelenmiştir. şünülenler işlerinden atıldı, Silivri dava- de yargılanmalarını, haksızlık ve hukuk-
laması yoğunlas¸ tı.
“Demokrasi İşçinin Ekmeğidir” adlı 12 Eylül 1980 Darbesi, liderleri tu- larında haksızlık ve hukuksuzluk yapan suzluğa uğramamalarını sağlamaya ça-
Sosyal güvenlik hakları tırpanlandı;
tukladı, partileri kapattı, YÖK’ü kurdu yargı mensupları ile onlara destek ve- lışmaktadır.
bir de kitap hazırlamıştım.
emeklilik güçles¸tirildi ve emekli aylıkla -
Çeşitli sendikalar tarafından basılan ve 1961 Anayasası’nı tümüyle kaldıra- ren medya çalışanlarının bir kısmı ise Çünkü mesele kişileri değil, ilkeleri
rı düs¸ürüldü.
kitabın 115. sayfasındaki tabloda her rak devleti vatandaşın karşısına koyan yargılanarak hapsedildi. savunmaktır...
İs¸sizlik büyüdü, gelir da ğılımı bozuldu,
yıl fiyat artışları ile işçi ücreti artışla- bir Anayasa hazırladı; bu arada zorunlu 16 Nisan 2017’de yapılan ve kazanıl- Çünkü birbirine bağlı olan ekmek
hane halkının borç yükü arttı, vergi yükü ve özgürlük, yani haysiyetimizi ve şe-
rı arasındaki farkı gösteriyor ve Devlet din derslerini de Anayasaya soktu. dığı iddia edilen Anayasa Halkoylaması
çalıs¸ana ve tüketiciye yüklendi.
İstatistik Enstitüsü’nün verilerine göre Vikipedi’ye göre bu dönemde, 1402 sa- ile de “Cumhurbas¸ kanlığı Hükümet Sis- refimizi koruyarak karnımızı doyur-
işçi ücretlerinin askeri darbe yıllarında İs¸ cinayetleri tırmanmaya devam etti. yılı Sıkıyönetim Kanunu kullanılarak 4891 temi” denilen “Şahsım Devleti” ilan edil- mak ancak “Demokratik Rejim”in ve
140 bine yakın çalıs¸an ve kamu gö - onun temeli olan Hukuk Devleti’nin
azaldığını matematiksel bir kesinlikle kamu personeli görevden alınmış ve 38 di, böylece Parlamenter Demokrasi lağ-
açıklıyordum. revlisi hukuksuz biçimde is¸ten atıldı.” profesör, 25 doçent, 10 yardımcı doçent, vedildi; yürütme erkine ek olarak yasa- yerleşmesiyle gerçekleşebilir.
Kongo’dan acı tatlı anılar
aklaşık altmış yıl önce Paris’te Unes- şöyle bir not iliştirdim. “Arkadaş, Kongo’ya yerlerden biri “Hocam biz artık her şe-
co merkezinde çalışırken bana bir yıl- geleli daha iki saat olmadı. Hiçbir yerde yi öğrendik. Diplomalarımızı ver de eya-
Kongo gibi bir
Ylığına Kongo’da görev önermişlerdi. bir yudum su bulamadım. Suyuna ortak
letlerimize dönelim” diye tutturdu. Bu-
ülkede görev
Ben de seve seve kabul etmiştim. oluyorum, binlerce teşekkür...” nu söyleyen Katanga’dan gönderilen Paul
almak beni
Sabahleyin BM’nin Kongo merkezi-
Kongo’nun güneydoğusunda Katan- Katanga’ydı. Ailesi çok varlıklıydı.
heyecanlan- ne giderek Unesco temsilcisi İtalyan kö-
ga adında bir eyalet vardı. Zengin ma- Seminerin bitmesi için bu kadar da-
kenli Pio Carlo Terenzio’yu buldum. yatması garibime gitti. “Niye acele edi-
den kaynakları olan bu eyaleti sömürge-
dırıyordu.
Kendisiyle Paris’te zaman zaman top-
yorsun” diye sordum. “Hocam, ben dö-
ciler elden çıkarmak istemiyorlardı. Eya- genç bir ülkeye hizmet etmenin coşku-
Unesco’da
lantılarda karşılaşıyorduk ama hiçbir ner dönmez enformasyon bakanı olaca-
su vardı. Uçağımız bir sabah erken sa-
letin başındaki Tshombe bağımsızlık ey-
daha iki yıldır
dostluğumuz yoktu. Birkaç gün sonra Pio
ğım” dedi. “Dalga geçme” diye bağırdım
atlerde Paris’ten kalkarak gece yarısı
lemlerine karşı direniyordu. İç savaş baş-
çalışıyordum.
beni eve yemeğe çağırdı.
ama o stajyer haklıymış. Diplomasını
Kinşasa’ya, eski adıyla Leopoldville’e in-
ladı. Tshombe eski sömürgecilerin deste-
Oturdukları ev ülkenin başkentine ya-
Eşimi Paris’te alır almaz başbakan onu enformasyon
di. Bir görevli beni alandan alıp misafir-
ğini alarak o savaşı kazandı. Yani ortalık
kın bir yerde Belçikalılardan kalma bir
bakanlığına getirdi.
bırakarak
karmakarışıktı. Bu kez de BM, Adula adın- haneye götürdü. Orada galiba herkes yat-
villaydı. Eşi Louisa çok tatlı ve olgun bir
orada göreve da gerçekten demokratik eğilimli bir li- mıştı. Bana kalacağım odayı gösterdiler.
Elebe’nin 1 Nisan’ı
kadındı. Soylu bir aileden geliyordu. İki-
dere BM Kongo Örgütü adına geniş yöne- Konuşacak tek kişi yoktu.
gidecektim.
siyle de çok çabuk dost olduk. Sonraları
O seminerden unutamadığım bir anım
tim yetkileri tanıdı. Kongo’da bağımsızlık-
İçimde genç
Louisa ücretsiz olarak benim yardımcım
var. Stajyerlerden biri diploma törenine
‘Bir yudum su bulamadım’
tan yana olan güçler de Adula’yı destekli-
oldu, öğrencilere de kendini sevdirdi.
gelmedi. Protesto ediyor sandım. O ak-
bir ülkeye
Susuzluktan ölüyordum. Koridordaki buz-
yorlardı.
Pio’nun evinde kapının önünde beni bir
şam kendisini buldum. “Hocam” dedi “tö-
hizmet
dolabını açtım. İçinde sıra sıra şişeler, üze-
Böyle bir ülkede görev almak beni he-
maymun karşıladı. Bu şirin maymun vil-
rene gelemedim çünkü giyecek ceketim
etmenin
rindeki etiketlerde de sahiplerinin adı var-
yecanlandırıyordu. Unesco’da daha iki
lanın maskotu gibiydi. Fırtınalı havalarda
yoktu. Tek ceketimi bir gün önce temiz-
dı. Dayanamayıp şişelerden birine sarıldım,
coşkusu vardı. yıldır çalışıyordum. Eşimi Paris’te bıra-
ödü kopuyor, başını iki elinin arasına alıp
leyiciye vermiştim. Adam dükkânı ka-
karak orada göreve gidecektim. İçimde galiba yarılamışım. Sonra da şişenin üzerine
ağlıyordu. Kuki adındaki bu maymunun
patıp kaybolmuş. Ben de öyle bir törene
sayısız şirinlikleri vardı. Bir gün bahçe-
gömlekle gelemezdim ki...”
nin ortasına kurulmuş olan masadaki ko-
Seminer bittikten birkaç ay sonra ikin-
ca pastayı kaptığı gibi ağaca fır-
ci semineri topladım. Yine eya-
lamış ve orada türlü numaralar
Kongo’da o yıl letlerden gelenler çoğunluk-
yaparak pastayı tüketmişti.
taydı. Her biri bir an önce dip-
ne bir gazete
lomaya kavuşmak için can atı-
vardı ne de
Francis Cook’un hikâyesi
yordu. Bu kez de diplomala-
gazeteci.
Kongo’da o yıl ne bir gazete
rı eski stajyerlerden Katangalı
vardı ne de gazeteci. Benim ana
Benim ana
Paul Katanga dağıttı.
görevim gazetecilik eğitimi semi-
görevim Bütün stajyerlerle arkadaş
nerleri düzenlemekti. Bu amaç-
gibiydik. Biri bir gün şöyle de-
gazetecilik
la da bütün eyaletleri dolaşarak
di: “Size sevgimizi kanıtlaya-
eğitimi
adayları seçtim. Lumumba’nın
mıyoruz. Çok isterim siz bura-
seminerleri
arkadaşları bile aday olmuşlar-
dayken Kongolular beyazlara
dı. Kinşasa’da görevde bulunan
düzenlemekti.
karşı ayaklansınlar, göreceksi-
yabancı gazete muhabirlerini öğ-
Bu amaçla niz sizi nasıl evimizde gizleye-
retim görevlisi olarak aramıza
ceğiz.”
da bütün
aldım ama asıl görevi üç kişiy-
Ajansa dair tatlı bir anım da-
eyaletleri
le paylaşıyordum. Birincisi Fran-
ha var. Kongo haber ajansı bir
cis Cook, ikincisi Kanadalı An- dolaşarak
gün “Boma’da halk isyan etti.
toine Desroches, üçüncüsü Paris
adayları
Leopoldville’e yürüyorlar” di-
Devlet Radyosu’nda gazeteci Pac-
ye bir haber yayımladı. Benim
seçtim.
card. Hepimiz kırk yaşındaydık.
bürom ajansın yönetim mer-
Francis Cook’un çok garip
kezindeydi. O gün ajansa durmadan te-
bir hikâyesi vardı. Babası Birinci Dünya
lefonlar geliyordu. “Boma halkı yani is-
Savaşı’nda Amerikalı bir hava subayıymış.
yancılar Leopoldville’e doğru yürüyorlar-
Bir gün uçarken yolunu şaşırmış ve bir şa-
mış, tehlike çok ciddi... Haberin ayrıntı-
tonun bahçesine inmiş. Kendisini şato sahi-
larını bekliyoruz.” Ajansın müdürü Phi-
binin soylu kızı karşılamış, bir aşk bir aşk,
lip Elebe’ye “Bir şeyler yazıp durumu
hemen evlenivermişler. Bu aşk serüvenin-
açıklayalım” dedim. Elebe “Hiç telaş et-
den bir çocukları olmuş: Francis Cook.
meyin” dedi. “Bugün 1 Nisan, şaka yap-
Antoine Desroches eşi ve dört çocuğuyla
tım, kandılar.”
birlikte Kongo’ya gelmişti. Nâzım Hikmet
hayranıydı. Ölümünde ona bir ağıt yazdı.
‘Lumumba’yı sizler
Birbirimizle yakın dost olduk. Misyon şe-
öldürmediniz mi?’
fi Terenzio da en yakın arkadaşımız duru-
Akbank’tan
Bizde buna eşek şakası derler!
mundaydı. Öyle şeflik meflik taslamıyordu.
Yıllar geçti, rejim değişti, N’genge dev-
Kongo’da göreve başladığım zaman bü-
rilmişti. Ben Paris’e döndüm. N’genge bir
roma bir türlü yer bulunamıyordu. Duru-
Harekete Geçiren Kredi
gün eşiyle birlikte Paris’e geldi, eve da-
mu enformasyon bakanına anlattım, “Ba-
vet ettim. Canı eşiyle dans etmek istiyor-
na bir büro bulun” dedim. Enformasyon
du. Evde “African Jazz” plakları vardı.
Bakanı N’genge daha önce ajansın müdü-
şimdi başvur Ocak 2022’de öde
Onları çaldım. “Sizde hiç Kongo müziği
rüymüş. Bakan olunca görevden ayrılmış.
yok mu” diye sordu.
Bana “Size ajanstaki büromu vereceğim”
Bir zamanlar Lumumba için yazılmış
dedi: “Buyurun, birlikte ajansa gidelim.”
Haydi şimdi Akbanklı ol, harekete geç.
şenlikli bir kutlama müziği vardı. Onu
gramofona koydum. N’genge “Ha işte
‘Niye acele ediyorsun?’
böyle” deyip karısına sarıldı ve odanın
Gittik. Onun koltuğunda ajansın yeni
ortasında oynamaya başladılar.
müdürü oturuyordu. Galiba o gün ajans-
N’genge, Lumumba’nın devrilmesin-
ta hükümeti eleştiren bir yazı çıkmıştı.
de görev almıştı. Yani Lumumba düş-
N’genge önde, ben arkada ajans merkezi-
Bireysel müşteriler Akbank Mobil’den müşteri olabilir, mobilden veya şubeden ertelemeli kredi
manı sayılırdı. Bir ara “Lumumba’yı siz-
ne girdik. N’genge müdürü görür görmez
başvurusu yapabilir. Yasal mevzuat gereği, gerçek kişi olmayan ticari müşteriler Akbank
ler öldürmediniz mi” diye soracak ol-
“Ulan sen hangi yüzle benim koltuğum-
Mobil üzerinden müşteri olamazlar. Bireysel ihtiyaç kredisinde erteleme dahil kredi vadesi
dum, “Evet ama ben suçsuzum” di-
da oturuyorsun? Çık buradan, defol” diye
50.000 TL ve altı krediler için 36 ay, üzeri için azami 24 aydır. İlk ödeme en fazla 92 gün
ye cevap verdi ve ekledi: “Bir Belçikalı
haykırdı. Müdür de tokat yemekten korka-
ertelenebilir. Ödemesiz dönem sonunda ilk ödeme erteleme faizidir. 3 ay ödemesiz dönem
avantajı sunan Taksitli Ticari Kredi, 500 bin TL’ye kadar, 12, 24 ve 36 ay vadeli başvurular Lumumba’nın cesedinden kulağını kesip
rak çıktı gitti.
için geçerlidir. Ticari müşteriler başvuruyu yalnızca Akbank şubelerinden yapabilir. Ödeme
Bakan N’genge “Mösyö Topüz, size bü- sakladı. Kimse ona bir şey sormuyor.”
planındaki ilk taksit en geç 31 Ocak 2022 olarak düzenlenecektir. Kampanya 31 Ekim
Benim düzenlediğim seminerlerde eği-
romu veriyorum, buyurun oturun” de-
2021’e kadar geçerlidir. Kredi faiz oranları, müşteri ve başvuru yapılan kanal (şube, mobil vb.)
di. Bir yıl o büroyu kullandım, hiç kim- tim gören gazeteci çıraklarına Fransızlar
özelinde değişiklik gösterebilir. Kredi talepleri Bankaca değerlendirilerek olumlu bulunursa
se beni rahatsız etmedi. da burslar verdiler. Sonra her biri önemli
karşılanacaktır. Akbank, kredi koşullarını değiştirme, ek bilgi ve belge talebinde bulunma ve
kampanyayı durdurma hakkını saklı tutar. Detaylar akbank.com’da.
Birinci seminere yaklaşık 40 kişi katıl- görevlere getirildi.
dı. Öğrenciler eyaletlerden geliyordu. Se- İşte Kongo günlerinden bir deste acı
miner dört aylıktı. Daha üçüncü ayda staj- tatlı anı. O günleri nasıl unuturum!