Katalog

15 EKİM 2021 CUMA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 11 CUMHURİYET 24 AYAR DOLAR Av RO sterlİn FAİZ BORSA ALTIN ALTIN 9.1500 10.6000 12.6020 18.47 1412 3575.22 528.95 7 kuruş 10.5 kuruş 19.9 kuruş 0.3 puan 1.79 puan 63.13 lira 8.25 lira Merkez Bankası yönetimindeki gece yarısı değişimleri dolar/ TL’yi 9.20’ye taşıdı Piyasalarda deprem Türkiye... Eğer yeni bir hikâye TL’de erime yaratan gece yarısı kararları, Türkiye ile ilgili verilerin uluslararası alanda da bozulmasına neden oldu. yazılacaksa... (1) Risk primi son altı ayın zirvesine yükseldi. ehmet İstanbul’da çalışıyor, ailesi Van’ın köylerinden birinde yaşıyor. ürkiye’deki mali piyasalar dün rinde de bozulmalar görüldü. Ör- MSeyrek gidebiliyor köyüne ama fırtınalı bir gün geçirdi. neğin Tradeweb verisine göre, bütün çocuklarını okutmaya çalışıyor. T Resmi Gazete’de yayımla- Türkiye’nin dolar cinsi tahvilleri- Geçen gün karşılaştık. Kızının derslerinin nan Cumhurbaşkanı kararıyla Mer- nin fiyatları TCMB’deki değişiklik- nasıl olduğunu sordum. “Abla bu yıl al- kez Bankası’daki üç üst düzey yöne- lerin ardından geriledi, uzun va- dım okuldan” dedi. “Neden peki?” “İmam hatip lisesindeydi zaten, başka okul yok ki ticinin görevden alınması ve iki ye- deli tahviller 1 sentten fazla düş- civarda vereyim. Uzağa da göndermek is- ni atamanın yapılması, Türkiye’de- tü. Yine Türkiye’nin CDS’leri al- temedim. Oradan mezun olup ne yapa- ki piyasa açılmadan önce uluslara- tı ayı aşkın süredeki zirvesine yük- cak. Aldım ben de”... rası piyasalardan başlayarak TL’de seldi. IHS Markit’in verilerine gö- “Yapma Mehmet” dedim, “bırak, son iki büyük sarsıntı yarattı. Özellikle gö- re, Türkiye’nin 5 yıllık CDS’leri çar- yılı kalmış, mezun olsun kız, hiç olmazsa revden alınanlarla ilgili “Faiz indi- şamba günkü kapanışa göre dün 8 diploması olsun. Sonrasına bakarız birlik- te...” dedim ama... rim kararına itiraz ettiler” iddiala- baz puan artışla geçen nisan baş- Türkiye’de bu açmazı yaşayan kaç öğ- rı ortalığı daha da karıştırdı. Ayrı- larından bu yana en yüksek seviye renci ve ailesi var? Ya hiç okumayacak ya ca bu durum Türkiye ile ilgili verile- olan 450 baz puana yükseldi. imam hatipte okuyacak. Başka seçenek rin uluslararası alanda da bozulma- yok. Ne yapsın insanlar? Zücaciye dükkânı sına neden oldu. Enflasyonun yük- Dört gün önce 11 Ekim Dünya Kız Ço- Atamaları yorumlayan isimler- seldiği bir dönemde politika faizin- cukları Günü’ydü. Hayalleri, gelecekleri el- den ekonomist Uğur Gürses, “Mer- de indirime başlanması sonrası yük- lerinden bilerek alınan kız çocukları günü. kez Bankası bir ülkenin zücaci- Kimi yoksulluktan, eğitimde fırsat eşitsizli- selişe geçen dolar/TL, Merkez Ban- ğinden... Ama hepsi devlet eliyle, devletin ye dükkânıdır. Siyasi ‘filler’ ora- kası’ndaki yöneticilerin görevden özellikle son 10 yılda dozunu hızla artırdığı ya girdiğinde kırılıp dökülen o ül- alınması sonrası önce uluslarası pi- dindarlaştırma politikaları sonucu. kenin parası olur” derken, Intouch yasalarda 9.0825’ten 9.1975’e çıktı. Mesleki öğretimde kız öğrencilere burs Capital’den Piotr Matys şu yorumu Türkiye’deki piyasalar açıldığında ve yurt yok ama imam hatiplere var... yaptı: “TCMB gelecek hafta faizle- ise 9.13-9.18 bandına yerleşen do- “Kadın hakları ve eşitliği” yerini “ai- ri yeniden indirecek gibi gözüküyor. leyi korumaya” bırakınca tüm icraat lar/ TL günü ise 9.21 seviyesinde ta- da ona göre şekillendi. Diyanet İşle- Bu kararın kur kaynaklı olumsuz mamlandı. Avro/TL de 10.67 seviye- ri Başkanlığı’na bağlı açılan “aile dini reh- enflasyonist sonuçları olacak ve ka- sine yaklaştı. berlik büroları” bir yandan vaize, ilahiyatçı- rar dolarizasyon trendini sürdüre- Bu gelişmelerle beraber ya yeni istihdam kapısı olurken bir yandan cek. l Ekonomi Servisi Türkiye’nin uluslararası verile- da kadının sorunlarının danışma mercii haline getirildi. Tabii dini yorum ve telkin- lerle... Zaten benzerleri yandaş televizyon BD Merkez Bankası (Fed), programlarında biteviye tekrarlanıyor. sArAy, merkeZ bAnkAsı yönetİmİnİ dAğıttı Aaylık varlık alımlarını önü- Tüm bunları SES (Eşitlik ve Dayanış- müzdeki ayın ortasına kadar ma Derneği) Başkanı Gülseren Onanç ve azaltmaya başlayabileceğinin ğı yerine ise Tümen’in getirileceği haber- ti masrafının 700 bin doları geçtiği eleş- MUSTAFA ÇAKIR Prof. Dr. Serpil Sancar ile konuşuyoruz. sinyalini verdi. Ayrıca enflasyo- leri yer alıyordu. Bu haberlerin bankada tirileri yapılıyordu. Yavaş, görevden alın- Medeni Yasa ve anayasa ile düzenle- nun öngörülenden daha uzun umhurbaşkanı Recep Tayyip Erdo- rahatsızlık yarattığı da biliniyordu. Gö- masaydı 2023’e kadar daha görev ya- nen kadının hukuki haklarına bir yandan süre yüksek kalacağından en- Cğan, önceki akşam Merkez Banka- revden alınan diğer isim Başkan Yardım- pacaktı. dini telkin ve yorumlarla, bir yandan da dişe eden Fed yetkililerinin sa- sı Başkanı Şahap Kavcıoğlu ile görüş- cısı Dr. Uğur Namık Küçük ise 15 Ağus- Yeni atamalar kapsamında ise baş- örneğin devlet hastanelerinde yasal bir yısı da arttı. hak olan kürtajın önüne geçilerek engel- tükten sonra iki başkan yardımcısı ile tos 2018’de Murat Çetinkaya’nın baş- kan yardımcılığı’na Taha Çakmak ge- Fed 120 milyar dolarlık aylık var- ler çıkarılıyor. bir Para Politikası Kurulu (PPK) üye- kanlığnda bu göreve atanmıştı. Görev- tirildi. Ziraat kökenli Çakmak, en son lık alımlarını azaltma kararı al- Bugün, Atatürk’ün düşmanı ve laiklik sini görevden aldı. Bu isimlerden baş- den alınan PPK üyesi Prof. Dr. Abdullah BDDK’de başkan yardımcısıydı. PPK mamış olsa da son toplantıyla karşıtı olduğunu her fırsatta gösteren bir kan yardımcısı Prof. Dr. Semih Tümen, Yavaş da Mart 2008’den bu yana kurul üyeliğine atanan Prof. Dr. Yusuf Tuna ilgili tutanaklar, Fed üyelerinin başkanı olan Diyanet İşleri Başkanlığı’nın Kavcıoğlu’nun geçen mart ayından baş- üyeliği görevi yapıyordu. Görev süresi üç ise TMSF ve BDDK’de görev yapmıştı. ekonomik toparlanmanın genel yetki alanları daha önce hiç olmadığı ka- kanlığa getirilmesinin ardından atanmış- kez uzatılmıştı. ABD’de yaşayan Yavaş’ın Kulislere ise görevden alınan Küçük ile olarak rayında kalması koşuluy- dar geniş. Dış ülkelerdeki temsilden, “Ka- tı. Hatta bir süredir çeşitli basın organ- 2008’den bu yana sadece PPK toplan- Yavaş’ın son faiz indirimine karşı olduk- la kademeli azaltmayı öne çı- dına Karşı Şiddetle Mücadele Ulusal Ey- larında Kavcıoğlu’nun görevden alınaca- tıları için Türkiye’ye geldiği, uçak bile- ları iddiaları yansıdı. l ANKARA kardığını gösterdi. l Reuters lem Planı”ndaki başaktörlerden biri haline getirilmesine kadar... Diyanet çoktan devletin ana icracı ku- rumlarından biri haline gelmiş durumda... DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu, emekçileri örgütlü mücadeleye çağırdı Hatta Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu’nun da- veti ile ilk NATO ülkesini ziyaret şerefi- ni kazanmış olan ve dün Ankara’ya gelen Taliban heyeti ile de görüşecek... Bakalım sepetten yeni neler çıkacak? Gelir adaletsizliği büyüyor Bunların hepsi bildiğimiz şeyler. Bir adım ötesine geçelim. Seçim tartışmala- İSK İstanbul Bölge Temsilciler rın politikaları, tercihleri sebebiy- rasinin, adaletin olmadığı yerde rı çoktan başladı. Bu iktidarın gideceği dil- lendiriliyor, Türkiye’nin kendisine yeni bir DKurulu, dün İstanbul’da işçi sı- le bu ülkenin işçisini, emekçisi- emeğin hakları olmaz.” G7’DEN ort AK AÇıKLAMA yol çizmesi gerektiği konuşuluyor, bunun nıfının artan sorunlarına karşı çö- ni, kadınlarını, gençlerini değil bir şartları oluşturuluyor Millet İttifakı’nca.. Sessiz kalmayalım züm yolları aramak, örgütlenme- avuç azınlığı, şirketi koruyan po- 2023 seçimlerinde bu iktidar gidebilir ama ‘Merkez kriptolar’ nin önündeki engelleri konuşmak litikalar nedeniyle zaten ciddi bir DİSK Genel Sekreteri Adnan yerine gelecek olan iktidar, şu karşı kar- Serdaroğlu, son dönemin en için bir araya geldi. ekonomik krizi yaşarken bir de şıya olduğumuz yozlaşma stratejisini na- zarar vermemeli Toplantının açılışında konuşan Covid-19 pandemisi çıktı. Bugün önemli toplantısının yapıldığı- sıl değiştirecek? Muhalefet partilerinin, bu nı belirterek “Artık sessiz kalma ve DİSK’in Türkiye işçi sınıfının Türkiye’de en büyük iş ve istih- ülkenin baskılanan kadın hakları gerçeği- BD, Fransa, Almanya, İtal- ne ilişkin politikaları, stratejileri ne? Ne ka- mücadele örgütü olduğu- dam kaybını yaşıyoruz, en büyük dönemi değil, bu dönem yıllar- Aya, Japonya, İngiltere ve dar farkındalar? Bu politikaları oluşturma- dır verdiğimiz mücadelenin artık nu belirten DİSK Ge- gelir kaybını yaşıyoruz. Gençleri- Kanada’nın yer aldığı “G7” ülke- da kadınlara, özellikle de kadın hakları sa- nel Başkanı Arzu Çer- miz, çocuklarımız işsiz. Gelir da- meyvelerinin toplanacağı bir dö- lerinin maliye bakanları ile mer- vunucularına bir alan açılacak mı? nem. DİSK, ‘Fabrikalarda çarklar kez bankası başkanları, merkez kezoğlu, şu noktala- ğılımı adaletsizliği daha da büyü- Eylül ayı sonunda SES tarafından dü- bankası dijital para birimleri ve ra dikkat çekti: “Zor yor, hepimizin aldığı ücret ver- dönsün’ diyen zihniyetin altında zenlenen çevrimiçi toplantıda dijital ödemelere ilişkin ortak bir çalıştırılan insanların korunma- bir dönemden ge- giler nedeniyle giderek daha “Türkiye’nin Gelecek Hikâyesi Yazı- açıklama yaptı. çiyoruz işçi sını- fazla düşüyor, alım sı için olağanüstü bir çaba sarf et- lırken Kadınlar Nerede” sorusu ortaya Dijital para ve ödemelerde- atılmış ve kadın hareketinin artık siyaset ti. Sermayeye verilen birçok teşvi- fı ve emekçiler gücü düşüyor. ki inovasyonun önemli fayda- sahnesinde kendi adayları ve temsilcile- olarak. Bugün Geçinmek is- kin işçilere neden verilmediğinin lar sağlama potansiyeli olduğu- ri ile yer alması ve siyasi partilere bu ko- sorgulamasını yaptık. Bizden baş- özellikle ülke- tiyoruz, adalet na dikkat çekilen açıklamada, nuda baskı kurulması gerektiğinin altı çi- yi yöneten si- istiyoruz. Bili- ka da sesini çıkaran maalesef ol- zilmişti. ancak bunların önemli kamu po- madı” dedi. l Ekonomi Servisi yasi iktida- yoruz ki demok- Nasıl bir geri dönüş aldıklarını sordum. litikası ve düzenleyici sorunla- Siyasetin gündemi o kadar yoğun ve zor- rı da gündeme getirdiği kayde- Arzu Çerkezoğlu lu ki, belli ki “kadın hakları konusu” hâlâ dildi. Merkez bankası dijital para özünde bir kadın sorunu olarak görülü- birimlerinin merkez bankalarının yor. Politika oluşturulma süreçlerine da- Yeni ‘asgari’ 45 parasal ve finansal istikrar he- ÖTV ile ilgili ya eşel mobil sürecek ya yüzde 50 zam hil edilmiyor. Oysa hem Onanç hem de deflerini yerine getirme kabiliye- Sancar’ın vurguladığı gibi “olası bir siyasal tine zarar vermemesi gerektiğini yıla bedel olacak değişimin” ana aktörleri kadınlar. ABD’de bildirdi. l AA Trump yönetimini devirenlerin başında AKAry AKıtt A zor KAr Ar ürkiye İşveren Sendikala- “Black Lives Matter” hareketi ve onların Trı Konfederasyonu’nun “İşi- içinden çıkan kadınların payı büyük. nerji Petrol Gaz İkmal İstasyonları İş- mizin Yarını” ana temasıyla dün k ISA... k ISA... Onanç, “Georgia eyaletinden seçi- Everen Sendikası (EPGİS) Genel Baş- AZerbAycAn’lA İstanbul’da düzenlediği Ortak len Stacy Abraham adında bir siyah ka- kanı Fesih Aktaş, ÖTV’nin yeniden fiyat- l Dünya Bankası, Fransa ve Al- Paylaşım Forumu’na katılan Türk- dın siyasetçi, başlattığı Yeni Georgia Ha- lara yansıtılmasıyla ilgili dikkat çekici yenİ AnlAşmA manya, Paris Anlaşması’nda İş Genel Başkanı Ergün Atalay, reketi ile önceki seçimlerde oy verme- yorumlar yaptı. yer alan temiz enerji hedefleri- 2022 yılıyla ilgili yakında toplana- yen, büyük çoğunluğu siyah bekâr ka- Devletin eşel mobil sistemi ile akarya- ne ulaşabilmesi için Türkiye’ye cak Asgari Ücret Tespit Komisyo- dınların oluşturduğu 800 bin kişiyi seç- zerbaycan Enerji Bakanı Parviz kıt fiyatlarına zam yapılmasını önlemek 3.1 milyar Avro kredi sağlama- nu öncesi önemli mesajlar verdi. men olarak mobilize etmeyi başardı ve AŞahbazov, Şah Deniz 1 sahasın- için 31 milyar liralık vergi gelirinden fe- 28 yıldır Cumhuriyetçi bir eyalet olan yı planlıyor. Atalay, “Asgari ücret önümüzdeki dan Türkiye’ye doğalgaz satışı için ragat ettiğini belirten Aktaş, bu rakamın Georgia eyaletinin Demokrat eyalet ola- l Özelleştirme İdaresi, Gebze Di- dönem hiç olmadığı kadar önem- yeni bir anlaşma imzaladığını söyle- rak 18 eyalet delegesinin Biden’ın hane- yıl sonuna kadar 46 milyar TL’ye çıkma- lovası Doğalgaz Kombine Çev- li. 45 senedir asgari ücre- di. Shahbazov, Şah Deniz 1 sahasın- sine yazılmasını sağladı” diyor. rim Santralı’nın 157 milyon TL sının öngörüldüğünü hatırlattı. Foreks’e ti konuşuyoruz. Bu se- dan gelecek yıl Türkiye’ye 2.5 milyar Muhafazakâr sağ siyaset ve popülizm bedelle Çolakoğlu Metalurji konuşan ve ÖTV’nin yeniden fiyatlara ne 45 seneye bedel bir metreküp, 2023’te 3.5 milyar met- günümüzün yükselen yıldızı. Alt etmek hiç AŞ’ye satışına onay verdi. yansıtılmasını zayıf ihtimal gördükleri- sene. Onun için top- reküp doğalgaz sevkıyatı yapılaca- kolay değil. Karşımızda neredeyse 20 yıl- l Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO), ni belirten Aktaş, şöyle devam etti: “İki lumu tebessüm etti- ğını söyledi. Azerbaycan, sözleşme- lık örneği duruyor, bizi yönetiyor. Ama dün sona eren bir uluslarara- recek, toplumu mem- seçenek ortaya çıkıyor. Ya radikal bir nin sona ermesi nedeniyle Şah De- imkânsız da değil. Örneğin birkaç gün ön- sı ihalede 325 bin ton mısır al- karar alarak benzinde litrede 2 lira 30 nun edecek, bizim ra- niz 1 sahasından Türkiye’ye doğal- ce Çekya’nın milyarder popülist başbaka- dı. İhaledeki ton başına 307.75- zı geleceğimiz kuruş, motorindeki 2 lira 56 kuruş ve gaz sevkıyatını geçen nisan ayında nı Andrej Babis, üç partinin oluşturduğu 319.25 dolar arasında bir tablo çı- LPG’deki 1 lira ve buna bağlı KDV mik- durdurmuştu. muhalefet ittifakı karşısında yenildi. Benzer l Abu Dabi merkezli IHC’in üst karsa biz de tarı da eklenerek akaryakıt satış fiyat- Azerbaycan’ın toplam doğalgaz süreç çok yakında yine ittifaklar sayesinde yöneticisi Türkiye’de gıda ve altına imza larına yansıtılır, ki bu fiyatlarda yüzde üretiminin önümüzdeki yıl 43 mil- Macaristan ve Polonya’da da yaşanabilir. sağlık alanında satın alımları de- atarız” de- 50’ye yakın bir zam anlamına gelir, ya yar metreküpe çıkması bekleniyor. Bunlar şimdilik alt alta koyduklarımız.. ğerlendirdiklerini açıkladı. di. l AA da bu rakamların getireceği vergisel fe- l Reuters Haftaya devam.. Ergün Atalay ragate devam edilir.” l Ekonomi Servisi Fed netleşİyor