Katalog

DIŞ HABERLER EDİTÖR: BETÜL BERİŞE TASARIM: BAHADIR AKTAŞ dishab@cumhuriyet.com.tr BM, Şam yönetimi ve muhaliflerin Cenevre buluşmasında uzlaştığını açıkladı Suriye için yeni umut 7 20 MAYIS 2020 ÇARŞAMBA İç savaşın 9 yılı aşkın bir süredir kaosa, derin yıkıma sürüklediği Suriye’de siyasi çözüm çabaları yeniden filizlendi. Birleşmiş Milletler (BM) Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, Rusya destekli Şam hükümeti ve muhaliflerin anayasa görüşmeleri için yeni tip koronavirüs salgını (Covid19) sonrasında bir araya gelme konusunda anlaştıklarını açıkladı. Yüz yüze görüşme Pedersen, Cenevre’de “Salgın izin verdiği zaman” yapılacak görüşmenin yüz yüze olacağını aktardı. Resmi olarak 58 vaka ve 3 ölümün açıklandığı Suriye’de vaka sayısının az olmasının çok iyi olduğunu ancak virüsün yayılma riskinin hâlâ mevcut olduğunu dile getirdi. “Bir yerden başlamalıyız” diyen BM Temsilcisi, bu görüşmenin taraflar arasındaki derin güvensizlikleri gidermek için bir ortam sağlayabileceğini kaydetti. Muhaliflerin elindeki bölgelerden İdlib’de son dönemdeki göreceli sakinliğin güven yaratılması için bir fırsat olduğunu söyledi. ‘Türkiye kilit rolde’ Pedersen, video konferans yöntemiyle düzenlenen BM Güvenlik Konseyi toplantısında ayrıca RusyaABD diyaloğunu Suriye’de çözümün Cenevre’deki müzakere masasına dönüş için “salgının izin vereceği zaman” vurgusu yapıldı. BM’nin Suriye temsilcisi Pedersen, RusyaABD diyaloğunu çözümün anahtarı olarak niteledi. ‘MOSKOVA, ARAP AŞİRETLERLE TEMASTA’ TAKAS ADIMI... İdlib kentinin kuzeyinde bulunan Taftanaz’da önceki gün Türkiye destekli ÖSO ile Esad yönetimi arasında esir/tutuklu takası yapıldığı belirtildi. anahtarı olarak niteledi. Türkiye ve İran’ın Suriye’deki krizin çözümünde kilit rol oynadığını da belirtti. Libya çıkışı Öte yandan BM Suriye temsilcisinin gündeminde Libya da vardı. Pedersen, “Suriye’deki çok sayıda savaşçının Libya’daki çatışmaların taraflarının saflarında savaşmak üzere bu ülkeye gönderildiğine dair haberler geliyor. Suriye’deki istikrarsızlığın Libya da dahil diğer bölgelerdeki durumu etkilediğini unutmayalım” çıkışı yaptı. Geçen aralıkta taraflar yine Cenevre’de bir araya gelmiş ancak müzakereler başarısızlıkla sonuçlanmıştı. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin önceki gün bir telefon görüşmesi gerçekleştirmiş, Suriye, Libya’daki durum ve koronavirüsle mücadelede işbirliği ele alınmıştı. Türkiye’nin BM Daimi Temsilcisi Feridun Sinirlioğlu da BM Güvenlik Konseyi’nde bir konuşma yaptı. İdlib’de ara sıra yaşanan ihlallere Rusya’nın, terör örgütü YPG’nin ana omurgasını oluşturduğu, ABD destekli SDG’nin etkin olduğu Suriye’nin kuzeyindeki bazı Arap aşiretlerini kendi tarafına çekmek için girişimlerini hızlandırdığı öne sürüldü. Rudaw’ın haberine göre, “bölgedeki ABD nüfuzuna karşı bir denge unsuru oluşturmayı hedefleyen Moskova’nın Arap aşiretlerden askeri bir güç kurma çalışmalarına başladığı, dolar üzerinden ödeme yaptığı” iddiası aktarıldı. rağmen RusyaTürkiye arasında varılan ateşkes uzlaşısının uygulandığını belirtti. “Sinirlioğlu, İdlib’de rejimin ateşkesi bir sonraki saldırısı için yeniden toparlanma fırsatı olarak görmesine izin veremeyiz’’ dedi. BM liderliğindeki Cenevre masasının yanı sıra RusyaTürkiyeİran hattı da Astana uzlaşısı çerçevesinde temaslarını sürdürüyor. AnkaraMoskova arasında İdlib konusu yakıcı gündem maddesi olmaya devam ederken ABD ve İsrail’in İran’ın bölgedeki etkinliğine karşı baskısı artıyor. FİLİSTİN’DEN SERT HAMLE ‘Anlaşmalardan çekiliyoruz’ İsrail’de Binyamin Netanyahu liderliğindeki hükümetin ABD destekli Batı Şeria’da ilhak hamlelerine Filistin’den sert tepki geliyor. Sputnik’in haberine göre, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, dün Filistinlilerin ABD ve İsrail’le varılan tüm anlaşmalardan çekildiğini duyurdu. Sınır geçişleri için farklı sesler Almanya Başbakanı Angela Merkel ile Polonya, Çekya, Macaristan ve Slovakya başbakanları arasında yapılan görüşmede, bu ülkeler arasındaki sınırlarda, yeni tip koronavirüs (Covid19) salgını nedeniyle uygulanan geçiş kısıtlamalarının adım adım kaldırılması kararlaştırıldı. Hükümet Sözcüsü Steffen Seibert, salgının durumuna uygun olarak gerekli adımların atılacağını, şu an için somut bir tarih belirlenmediğini dile getirdi. Avrupa’nın salgından en çok etkilenmiş iki ülkesi olan İspanya ile İtalya arasında da doğrudan seyahat başlıyor. İspanya, İtalya’dan gelen uçak ve gemilerin 14 günlük karantina şartıyla kabul edileceğini açıkladı. İkinci dalga uyarısı Dünya Tabipler Birliği Başkanı Frank Ulrich Montgomery’den ise “sınırlar kapalı kalmazsa daha sert geçecek bir ikinci korona dalgası yaşanabileceği, ikinci dalganın daha sert olacağı” uyarısı yükseldi. Yeni tip koronavirüs salgınında dünya çapında vaka sayısı 4 milyon 924 bin 383’e yükseldi. 320 bin 816 kişi yaşamını yitirdi. 1 milyon 928 bin 330 kişi ise iyileşti. Salgının yayıldığı Çin’in Rusya ve Kuzey Kore sınırlarına yakın Jilin eyaletinde ise vaka sayısı artıyor. Yerel basın kenti “salgının yeni merkez üssü” olarak tanımladı. 700 bin nüfuslu kentte son iki haftada en az 34 yeni vakanın tespit edilmesiyle, Wuhan’daki kadar sıkı karantina önlemleri alındı. Öte yandan aşı çalışmaları sürerken Pekin Üniversitesi’nden bilim insanları, enfekte olduktan sonra iyileşen 60 hastadan alınan antikorlarla yeni bir ilaç üretti. Araştırmacılar, yeni ilacın Covid19 hastalarını iyileştirmenin yanı sıra bağışıklık kazandırabileceğini savunuyor. Rusya’da Başbakan ofise döndü Koronavirüs salgınıyla beraber Çin’de vahşi hayvan pazarlarına yönelik tepkilerin artmasıyla, Pekin yönetimi çiftçilerin elindeki hayvanları satın almaya hazırlanıyor. Rusya Başbakanı Mihail Mişustin, yeni tip koronavirüsten (Kovid19) dolayı tedavi gördüğü hastaneden taburcu edilerek görevine döndü. Şili’de yoksul isyanı Şili’nin başkenti Santiago’nun yoksul kesimlerinden El Bosque’da söz verilen gıda yardımını alamayan halk protesto düzenledi. Polis eylemlere müdahale etti. Bölge sakinlerinin giriş çıkışlara barikat kurduğu belirtildi. Olaylar, Cumhurbaşkanı Sebastian Pinera hükümetinin yoksulluk sınırın altındaki kişilere 2.5 milyon paket gıda dağıtacağını açıklamasından bir gün sonra meydana geldi. Geçen ay hükümet, düşük gelirlilere toplam 4.5 milyon dolar tutarın da yaklaşık 300 dolarlık kuponlar dağıtacağını söylemiş ancak bu sözünde durmamıştı. Bu arada Şili’de üç bakanın ve Genelkurmay Başkanı’nın yeni koronavirüs bulaşmış en az üç kişiyle temasa geçtiklerinin belirlenmesi üzerine önlem amaçlı karantinaya alındığı bildirildi. Şili’deki salgında can kaybının önceki gün 478’e yükseldiği, vakaların ise 46 bin olduğu duyurulmuştu. DSÖ mercek altında Yeni tip koronavirüs (Covid19) salgınıyla ilgili olarak Cenevre’de düzenlenen Birleşmiş Milletler (BM) bünyesindeki Dünya Sağlık Kurulu’nun toplantısında “Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve diğer ülkelerin salgına karşı küresel çapta verdiği yanıtın bağımsız şekilde soruşturulması gerektiğine” dair tasarı kabul edildi. Avrupa Birliği’nin sunduğu tasarı, aralarında görüş ayrılıkları olsa da Çin, ABD ve Rusya dahil 194 ülke tarafından oybirliğiyle onaylandı. Kararda, “DSÖ’nün salgın yönetimi konusundaki kararlarının denetleneceği” belirtildi. Trump’tan ültimatom Virüsün kaynağı, insandan insana nasıl bulaştığı konularının da araştırılacağı vurgulandı. Öte yandan salgınla ilgili tartışmalı açıklamalarıyla gündeme gelen ABD Başkanı Donald Trump, DSÖ ve Çin’e yönelik çıkışlarını sürdürüyor. Trump, “Pekin’in kuklası” olmakla suçladığı DSÖ Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus’a gönderdiği mektubu Twitter’dan paylaştı. ABD’nin, DSÖ’nün salgınla mücadele Trump Brezilya’dan Küba dönüşü Devlet Başkanı Jair Bolsonaro’nun “beyaz gömlekli teröristler” diyerek bir buçuk yıl önce ülkeden kovduğu Kübalı doktorlar yeniden Brezilya’da. Küba’nın yolladığı 150 doktor, Covid19 mücadelesine yardımcı olmak üzere Brezilya’da göreve başladı. Küba, Brezilya’ya Küba, koronavirüsle mücadele için İtalya ve Honduras’a da sağlık ekibi göndermişti. 2013’te solcu Lula yönetimiyle işbirliği çerçevesinde varılan plan uyarınca 8 bin doktor yollamıştı. Ancak program Brezilya’da sağcı Bolsonaro iktidarınca Aralık 2018’de sonlandırılmıştı. Sağlık sistemi çöktü Öte yandan Bolsonaro’nun “önemsiz bir nezle” sözleriyle küçümsediği salgından ölenler 16 bin 792’ye, vaka sayısı ise 254 bin 220’ye ulaştı. Uzmanlar gerçek rakamların çok daha fazla olabileceğine dikkat çekiyor. Sağlık Bakanı Nelson Teich’in istifa ettiği ülkede Sao Paulo kentinde hastanelerdeki doluluk oranının yüzde 90’a ulaştığı, sağlık sisteminin çökmek üzere olduğu uyarıları yapılıyor. si ve örgütün Çin ile ilişkilerini incelediğini belirtti. “DSÖ, Aralık 2019 ve hatta daha öncesinde ÇinWuhan’da bir virüsün yayıldığına dair haberleri göz ardı etmiştir. 31 Aralık’ta Tayvanlı yetkililer, DSÖ ile virüsün insandan insana bulaştığına dair iletişime geçti. Ancak DSÖ bu kritik bilgiyi dünyanın geri kalanıyla paylaşmamayı tercih etti. Belki de bunun siyasi nedenleri vardı” ifadesini kullandı. Çin’in virüs konusunda birçok delili saklamaya çalıştığını savunan Trump, örgütün buna rağmen Çin’i “şeffaf” olarak nitelediği eleştirisinde bulundu. DSÖ’nün “esaslı reformlar” için adım atmaması halinde sağladıkları fonu kalıcı olarak donduracaklarını belirtti. Trump’ın açıklamalarına Pekin’den “Çin’i karalamaya çalıştığı, ABD’nin sorumluluklarını DSÖ’nün üzerine yıkmaya çalıştığı” tepkisi yükseldi. Tartışmalı ilacı kullanıyor Öte yandan Trump, koronavirüsten korunmak için 1.5 haftadır her gün sıtmaya karşı kullanılan hidroksiklorokin hapı ve çinko takviyesi aldığını söyledi. Trump, tartışmalı ilacın “büyük ihtimalle işe yaradığını” iddia ederek “Kaybedecek ne var?” ifadesini kullandı. Trump’ın sözleri üzerine uzmanlar halkı bu ilacı kendi kendilerine kullanmamaları için uyarırken Temsilciler Meclisi’nin Demokrat Başkanı Nancy Pelosi, “Bilim insanlarının onaylamadığı bir şeyi almıyor olmasını tercih ederdim” dedi. Kimi kaynak, ilacın yan etkileri arasında paranoya, halüsinasyonlar ve psikozları gösteriyor. 32 yıllık acı hasret bitti... Çin’de 2 yaşındayken kaçırılan Mao Yin, 32 yıl sonra anne ve babasına kavuştu. Mao’nun o dönemde kreşten babasıyla eve dönerken susadığı, babasının yol üstündeki bir otelin çevresinde ona su bulmaya gittiği sırada kaçırıldığı belirtilmişti. Yıllardır acılı aile oğullarını bulmak için mücadele ediyordu. Mao’nun bulunmasına ilişkin yerel basına yansıyan haberlere göre, kendisini kaçıranlar onu çocuksuz bir aileye 6 yuana sattı. İsmi Gu Nincing olarak değiştirildi. 34 yaşındaki Mao Yin’in bulunduğu annesine 10 Mayıs Anneler Günü’nde haber verildi. Bir mobilya mağazası sahibi olduğu belirtilen Mao, yaşadığı şoku atlatmanın kolay olmayacağını belirterek biyolojik annebabasıyla bol bol vakit geçirmek ve onları tanımak istediğini söyledi. Anne Li, 2007 yılında kurduğu ‘Bebeğim Eve Dön’ adlı dernek aracılığıyla 29 ailenin çocuğuna kavuşmasına yardımcı olmuş ancak kendi oğlunu bulamamıştı. 2015 yılı istatistikleri, Çin’de yılda 20 bin çocuğun kaçırıldığına işaret ediyor. BerlinParis’ten 500 milyar Avro’luk plan AB içinde krizi atlatma çabası SÜLEYMAN TOSUNOĞLU Avrupa’yı sarsan yeni tip koronavirüsün başta sağlık ve ekonomi konularında ortaya çıkardığı derin krizlere karşı Avrupa Birliği (AB) kaynak bulma arayışında. AB’nin lokomotif ülkeleri AlmanyaFransa hattından önceki gün yol haritasına ilişkin plan duyuruldu. Almanya Başbakanı Angela Merkel ile Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, video konferansla yaptıkları toplantının ardından AB ekonomisini canlandırmak için 500 milyar Avro’luk ekonomik destek/yatırım fon planını oylamaya sunacaklarını açıkladı. İki ülke lideri üye ülkelerin pakete onay vermesi halinde AB içerisindeki büyümeyi güçlendirmek ve rekabeti artırmak istediklerini söyledi. Dayanışma mesajı Macron ve Merkel, paket ile inovasyon, araştırma, dijitalleşme ve ekoloji alanlarına yatırım yapmak istediklerini kaydetti. İhtiyacı olan AB ülkeleri arasında desteğin paylaştırılacağına değindi. Merkel, “Amaç, Avrupa’nın bu krizden daha güçlü, daha uyumlu ve dayanışma içinde çıkmasıdır’’ ifadelerini kullanırken “Avrupa şimdi birlikte durmalı” dedi. Macron da “mevcut kriz AB tarihinde benzeri görülmemiş bir krizdir. Ancak hedefimiz açık: Avrupa bu krizi birlikte aşacak ve daha güçlü çıkacaktır” ifadesini kullandı. İkili, ayrıca sağlık, enerji veya savunma gibi stratejik sektörlerde çalışan şirketlerin Avrupa ülkeleri içerisinde üretimlerini sürdürmeleri için bir yatırım kontrol aracı benimsemeleri görüşünü dile getirdi. Plan arasında “sağlık stratejisi” de yer elıyor. “Mevcut krize ve gelecekteki sağlık krizlerine cevabımız, stratejik sağlık egemenliği temelli yeni bir Avrupa yaklaşımına dayanmalıdır” deniliyor. İlaç endüstrisinde işbirliği vurgusu yapılıyor. Salgında Avrupa’da en ağır tabloyu yaşayan İtalya’da AB’ye yönelik yalnız bırakıldık yönündeki tepkiler dikkat çekmişti. l PARİS MerkelMacron video konferansla görüştü. Yargı istihbarata sınırı çekti Almanya Anayasa Mahkemesi, ülke dışındaki kişilerin telefonlarının ve internet trafiğinin Alman İstihbarat Örgütü’nce (BND) denetlenmesinin anayasa ihlali olduğu kararı aldı. Böylelikle, Sınır Tanımayan Gazeteciler ile medya özgürlüğü alanında çalışan örgütlerden gelen şikâyetleri değerlendiren mahkeme, BND’nin yurtdışındaki faaliyetlerinin de Almanya anayasasına tabi olduğuna ilk kez karar vermiş oldu. Temel haklar vurgusu Kararda “Alman devlet otoritesi, anayasada belirtilen temel haklara dayanır ve bu, Alman toprakları dışında da geçerlidir” denildi. BND’nin faaliyetlerinden şikâyetçi olanlar, çatışma bölgelerinde BND’nin veri toplamasına izin veren yasal hükümlerden endişe duyan gazetecilerdi. Sınır Tanımayan Gazeteciler, mevcut kuralların basın çalışanlarını da tehlikeye attığını belirtmişti.