Katalog

Camiler kapılarını selzedelere açtı Harvey kasırgasının vurduğu ABD’nin en büyük dördüncü kenti Houston’da sel suları yavaş yavaş çekilse de binlerce sel mağduru hâlâ barınma ihtiyacı du DUNYA yuyor. 250 bin Müslümanın yaşadığı kentteki camiler de her inançtan insana kapılarını açtı. Houston’ın batı kesiminde yaşayan ve selden zarar görmeyen halk, camilere gelerek çarşaf, battaniye ve hatta oyuncak gibi malzemeleri bağışlıyor. Sığınanlardan bazıları ilk kez bir caminin içine girdiğini belirtiyor. Britanya’nın Independent gazetesi de Houston’lı Müslümanların Kurban Bayramı’nın ilk gününü sel mağdurlarına yardımcı olarak geçirdiğini yazdı. Pazar 3 Eylül 2017 dishab@cumhuriyet.com.tr EDİTÖR: BETÜL BERİŞE TASARIM: MÜGE KAYGUSUZ 7 Avrupa’da nükleer korkusu tırmanıyor NATO’nun 28 üyesine gönderdiği, Kremlin’e karşı önlem olarak hazırlanan 39 maddelik gizli listede üye ülkelere nükleer silahlanma çağrısının da yapıldığı iddia edildi NATO’nun, 1987 tarihli nükleer silahsızlanma anlaşmasını ihlal etmekle suçlanan Rusya’ya karşı bir önlem planı hazırladığı, önlemler arasında Avrupa ülkelerine nükleer silahlanma çağrısı yapıldığı iddia edildi. Alman basınında geniş yer bulan, aylık dergi FOCUS ve günlük gazete Süddeutscher Zeitung’un yanı sıra, TV kanalları NDR ve WDR’de ayrıntılı biçimde işlenen haberlere göre, 28 NATO üyesine gizli bir belge gönderildi. Belgede 39 seçenekli bir önlem listesi yer alırken, müzakere alternatifinin yanı sıra bir dizi nükleer silahlanma senaryosu da sıralandı. NATO’yla Rusya arasındaki son gerilim, ABD’den gelen suçlamaya dayanıyor. Amerikan yönetimi Rusya’yı, 1987 yılında SSCB lideri Mikhail Gorbaçov ile ABD Başkanı Ronald Reagan’ın Washington’da imzaladığı, 500 ila 5 bin 500 kilometre menzilli nükleer başlıklı füzelerin ortadan kaldırılmasını öngören “Kısa ve Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Anlaşması”nı (INF) ihlal etmekle suçluyor. Rusya’nın iddiasına göre ise INF’i ABD ihlal ediyor. Her iki nükleer güç de kendi nükleer cephaneliği ni artırıyor. Alman basınının iddiasına göre Washington, bu nedenle NATO ülkelerinden karşı önlemler alınmasını istedi. Öncelik müzakereye Alman basınının haberlerine göre 28 üyeye gönderilen 39 maddelik gizli listede müzakere ve olası yaptırımlar öncelik taşıyor. Ancak bu yöntem NATO ile Rusya arasındaki son gerilim Washington’un Kremlin’i 1987 tarihli Kısa ve Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Anlaşması’nı ihlalle suçlamasına dayanıyor. lerin işe yaramaması halinde nükleer önlemler alınması çağrısı yapılıyor ve bu önlemler şöyle sıralanıyor: l NATO’nun nükleer caydırıcılığını artırması. l NATO üyelerine daha fazla erken uyarı sistemi yerleştirilmesi. l Su altı korumasının artırılması. l Nükleer silah taşıyabilen B2 ve B52 savaş jetlerinin Avrupa’da daha sık kullanılması. l Avrupa’nın nükleer silah taşıyabi len uçak kapasitesini artırması. Bir NATO sözcüsü Alman basını na demecinde söz konusu belgenin varlığı veya kim tarafından yazılmış olduğu konusunda yorum yapmamayı tercih etti. Ancak sözcü, ittifak içinde Ortadoğu’da silahsızlanma anlaşmalarının ihlal edilip edilmediğine dair tartışmalar yapıldığını ve NATO’nun güvenlik politikasını değiştirebileceğini söyledi. ABD’nin Rusya’ya yönelttiği Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Anlaşması’nı ihlal suçlamasının ise NATO içinde hangi üye devletlerden destek gördüğü bilinmiyor. Alman basınında yer alan bir başka iddiaya göre ise ABD, 2019’da INF anlaşmasını iptal etmeye hazırlanıyor. Eğer bu gerçekleşirse, ABD orta menzilli füzeler üretip Avrupa’ya yerleştirebilecek. INF anlaşmasının ilk üç yılında 1846’sı Sovyet yapımı olmak üzere toplam 2 bin 692 roket imha edilmiş ve anlaşma Soğuk Savaş’ın sonu olarak görülmüştü. Anlaşmanın iptal olması halinde yeni bir ‘nükleer soğuk savaş’tan endişe ediliyor. Konsolosluktaki siyah duman ilgi uyandırdı Washington ile Kremlin hükümetleri arasındaki karşılıklı yaptırımlar mücadelesinde ABD’nin Rusya’nın San Francisco’daki baş konsolosluğunu ve Washington ile New York’taki iki ek binasını kapat ma kararının ardından önceki gün Rus konsolosluğunun binasından yükselen siyah dumanlar merak ya rattı. Yangın şüphesiyle gelen itfai yecilerin binaya giri şine izin verilmediği bildirilirken San Fran cisco İtfaiyesi’nin Twitter hesabında “her şeyin yolunda olduğu” mesajı pay laşıldı. AFP’ye ko nuşan San Francis co İtfaiyesi sözcü sü Mindy Talamadge Duman yangın paniği yarattı. ise dumanın bacadan geldiğinin belirlendiğini ifade ederek konsolosluk personelinin “bir şey ler yakmakta olduklarını” öne sür dü. Rus Dışişleri, ABD gizli servisle rinin görevlilerin evleri dahil olmak üzere, diplomatik misyonlarda ara ma yapacağını bildirmiş, bunun ulus lararası hukuka ve diplomatik usu le aykırı olduğunu duyurmuştu. Dün ise Moskova’daki ABD Büyükelçili ği’ndeki maslahatgüzarın arama ya pılması planlarını protesto için Rus ya Dışişleri’ne çağrıldığı bildirildi. Trump’ın mektubu mercek altında ABD Başkanı Donald Trump’ın Rusya bağlantılarını konu edinen soruşturmanın başındaki isim olan Robert S. Mueller’in, Trump’ın FBI Başkanı James B. Comey’i görevden almasıyla ilgili yeni bilgilere ulaştığı ABD basınına yansıdı. Buna göre; Trump, Comey’i görevden almadan önce, danışmanlarına bir taslak mektup hazırlatmış. Basına yansıyan bilgilere göre, mektupta, Başkan Trump’ın, Comey’in kendisine üç kez özel olarak “Rusya soruşturması sizinle ilgili değil” demesine karşın bunu hiçbir zaman kamuoyu önünde paylaşmamasından duyduğu hayal kırıklığı yer alıyor. Trump daha sonradan Comey’i Adalet Bakanı Jeff Sessions’ın önerisi üzerine görevden aldığını söylemiş, Comey’e yollanan son mektupta da bu bilgi yer almıştı. Ancak Mueller’in eline geçtiği belirtilen taslak mektup gerçekse bu Trump’ın Comey’i görevden almasının Rusya soruşturmasıyla ilgili olduğu anlamına geliyor. Kayıp aktivist için yürüdüler Arjantin’de binlerce kişi Patagonya bölgesinde gözaltında kaybedildiği belirtilen yerli hakları aktivisti Santiago Maldonado için yürüdü. 28 yaşındaki aktivist, Mapuche yerlilerinin haklarını savunmak için yapılan bir protesto gösterisinin ardından kaybolmuştu. Görgü tanıklarına göre Maldonado en son 1 Ağustos’ta Şili ve Arjantin’in yerli halklarından Mapuche’lerin haklarını savunma amacıyla yapılan bir protesto eyleminde askeri araca götürülüp gözaltına alınırken görüldü. Başkent Buenos Aires’teki Plaza de Mayo meydanında toplananlar, aktivisitin kaybedilmesinden devleti sorumlu tutarak “Santiago Maldona do nerede?” yazılı dövizleri taşıdı. Arjantin hükümeti iddiaları reddederken Santiago’nun kardeşi Sergio Maldonado “Santiago’nun kaybedilmesinden bir ay sonra devlet inkârını sürdürüyor. Şu ana kadar tek sorguladıkları dostları ve ailesi” dedi. Sergio bölgede o sırada görev yapan polisler hakkında bağımsız bir soruşturmanın açılmasını talep ediyor. Devlet Başkanı Macri hükümeti ise kayıp aktivist hakkında bilgi verene 30 bin dolar ödül verileceğini açıkladı. IŞİD konvoyuna geçit yok Suriye, Lübnan ve Hizbullah’ın IŞİD’le yaptığı anlaşma sonucu SuriyeLübnan sınırından çekilmeyi kabul eden 300 IŞİD militanı ve ailelerinden oluşan 300 sivile ilişkin tartışmalar sürüyor. Anlaşma kapsamında, bu bölgedeki IŞİD’lilerin aileleriyle birlikte ayrılmalarına ve Suriye’de Deyr ez Zor iline bağlı, Irak sınırına yakın bir noktada bulunan El Bukemal’a gitmelerine izin verilmişti. Ancak militanlar ve ailelerinin Irak sınırına taşınmasına karşı çıkan ABD liderliğindeki IŞİD karşıtı koalisyon konvoya hava saldırısı düzenlemişti. Koalisyon, 17 otobüslük konvoyun Suriye çölünde şıkıştırıldığını duyururken koalisyon sözcüsü Albay Ryan Dillon yaptığı açıklamada, “Konvoy, Suriye’nin doğusundaki diğer IŞİD unsurlarıyla bağlantı kurmayı başaramadı” ifadelerini kullandı. Dillon, “Konvoyu izlemeyi sürdürüyoruz. Ve doğudaki herhangi bir IŞİD unsuruyla birleşmesi yönündeki hareketlerini IŞİD’lileri ve ailelerini taşıyan konvoy Suriye çölünde sıkışmış durumda. engelleyeceğiz. Oraya doğru hareket etmeyi deneyen tüm IŞİD birimlerini vurmayı sürdüreceğiz” diye konuştu. Açıklamada, koalisyonun Rusya’dan da Suriye hükümetiyle temas kurup “konvoyun Irak sınırına daha da yaklaşmasının engelleneceğini” aktarmasının istendiği belirtildi. Hizbullah’tan ise “Konvoyun büyük bir kısmının hükümet bölgesinden çıktığı, artık ne Suriye hükümetinin ne de Hizbullah’ın sorumluluğunda ol madığı” açıklaması geldi. Açıklamada, “ABD jetlerinin çölde bulunan otobüslerin ilerlemesini engellemeye devam ettiği, 6 otobüsün hâlâ Şam hükümeti kontrolündeki bölgede, Suriye ve Hizbullah korumasında bulunduğu” aktarıldı. Konvoyda toplam 17 otobüs bulunuyor. Açıklamada ayrıca, “ABD’nin ailelere, yaşlılara ve hastalara insani yardım sağlamak için konvoya ulaşılmasına izin vermediği” aktarıldı. Öte yandan Suriye ordusuna havadan destek veren Rus uçaklarının Deyr ez Zor yakınlarındaki operasyonlarında IŞİD’e ait onlarca araç ve mühimmatı imha ettiği belirtildi. Bu arada BBC Radyosu’na konuşan BM Suriye Özel Temsilcisi Staffan de Mistura, IŞİD’in Suriye’de hâlâ kontrol ettiği bölgelerden gelecek ayın sonuna kadar temizlenmesini beklediğini söyledi. De Mistura, bu durumun bir yıl içinde ülkede özgür ve adil seçimler düzenlenmesine yol açmasını umduğunu belirtti. Arakanlı sivillerin Bangladeş’e kaçışı sürüyor. 2 bin 600 ev yakıldı Myanmar’ın kuzeybatısındaki Arakan’da (Rohingya) yaşayan ve radikal İslamcı militanlarla, ordu ve aşırı dinci Budist çetelerin arasında kalan Müslümanların dramı sürüyor. Myanmar hükümeti bölgede 2 bin 600 evin yakıldığını açıklarken Birleşmiş Milletler rakamlarına göre Bangladeş’e sığınan Müslümanların sayısı da 58 bin 600’ü buldu. Myanmarlı yetkililer evlerin yanmasından radikal İslamcı Arakan Rohingya Kurtuluş Ordusu’nu (ARSA) sorumlu tutarken Bangladeş’e sığınan Arakanlılar ise Myanmar ordusunun toplu katliamlar yaparak ve yangınlar çıkararak kendilerini bölgeden göç etmeye zorladığını öne sürüyor. Hükümete bağlı Global New Light adlı kuruluş, “Üç köyde 2 bin 625 ev ARSA militanları tarafından yakıldı” açıklamasında bulunurken İnsan Hakları İzleme Örgütü ise uydu görüntülerini analiz ettikten sonra, yangınların Myanmar güvenlik güçleri tarafından çıkartıldığını ortaya koyduklarını savundu. WFP faaliyeti durdurdu Kapasitelerinin üzerinde çalıştıklarını kaydeden BM yetkilileri Bangladeş’teki kampların neredeyse dolduğunu ve önümüzdeki günlerde daha fazla yer açmak gerektiğini belirtti. Bununla birlikte, Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı (WFP) da bölgede şartların kötüleşmesi dolayısıyla faaliyetlerini durdurduğunu açıkladı. Bu arada CHP İstanbul Milletvekili ve TBMM Başkanvekili Akif Hamzaçebi, Arakan için bir öneride bulundu. Hamzaçebi Twitter hesabından “Türkiye olarak Arakan’daki Müslümanlardan bir grup aileyi vatandaşlığımıza almalı, AB ülkelerine de böyle bir uygulama için çağrı yapmalıyız” dedi. ABDG. Kore silahlanmada anlaşmaya vardı Kuzey Kore’nin Japonya üzerinden Hwasong12 füzesi uçurmasından birkaç gün sonra Washington ve Seul, Güney Kore ordusunu güçlendirmek üzere prensip anlaşmasına vardı. Anlaşma çerçevesinde, G. Kore’ye milyarlarca dolarlık ABD silahı satışı öngörülüyor. Beyaz Saray’dan yapılan açıklamaya göre; Kuzey Kore’nin son tehditleri ve füze denemelerinin ardından ABD Başkanı Donald Trump’la, G. Kore Cumhurbaşkanı Moon JaeIn, Güney’in caydırıcılığını artırma konusunda bir anlaşmaya vardı. Moon’un sözcüsü, Park Soohyun da iki liderin G. Kore’nin balistik füze kapasitesi üzerindeki sınırların gevşetilmesi konusunda da anlaştığını bildirdi. Kuzeydoğu Asya’da silahlanma yarışına sebebiyet verilmemesi gerekçesiyle G. Kore ile ABD arasında 2001’de imzalanan ve geçerliliğini koruyan anlaşmaya göre, G. Kore, maksimum 800 kilometre menzilli ve en fazla 500 kg. ağırlığında patlayıcı taşıyabilecek balistik füzelerle sınırlı. G. Kore, savaş başlığı sınırının bir tona çıkarılmasını istiyor. Cuma günkü görüşmenin ardından Pentagon da bu anlaşmada bir revizyonu gündeme aldıklarını bildirdi. Kaçan IŞİD’cilerin aileleri teslim oldu Irak’ın Telafer kentinin IŞİD’den temizlenmesi sonrası, militanların ailelerine mensup 50 kadın ve çocuğun peşmergeye teslim olduğu belirtildi. Erbil merkezli Rudaw sitesinin haberinde, çeşitli milletlere mensup olan aileler arasında Türkiyelilerin de bulunduğu öne sürüldü. Buna göre son üç günde Rus, Türk, İranlı ve Tacik IŞİD üyelerinin eşleri ve çocukları gözaltına alındı. Sorgunun ardından bu kişilerin bazılarının serbest bırakılacağı, bazılarının da Irak mahkemelerinde yargılanacağı belirtildi. Peşmerge komutanı Cemal Saado ise IŞİD’cilerin ailelerinin Musul’un güneyindeki Hammam el Alil kampına gönderildiğini söyledi. Saado, ailelere yiyecek ve su verildiğini, sivil toplum kuruluşları ile güvenlik güçlerinin ortak çalıştığını, ailelerin bu nedenle peşmerge mevzilerine kaçmayı tercih ettiğini söyledi. Rudaw’ın söyleşi yaptığı kadınların birçoğu ise IŞİD üyesi olan eşlerinin Telafer veya Musul’da öldürüldüğünü anlattı. C MY B