Katalog

Suriye sınırında Lübnan hâkimiyeti Suriye, Lübnan, Hizbullah’la anlaşma uyarınca LübnanSuriye sınırından otobüslerle tahliye edilen IŞİD militanları, dün Suriye’nin doğusuna varıp DUNYA Deyr ez Zor bölgesine yöneldi. Lübnan ordusu altı yıldır ilk kez Suriye sınırında tam kontrol sağladı. BAE’ye göre İran ve Türkiye ‘sömürgeci’ Rus mevkidaşı Sergey Lavrov’u ağırlayan Birleşik Arap Emirlikleri Dışişleri Bakanı Zeyid el Nahyan “Suriye devletinin egemenliğini bozan taraflar, yani Türkiye ve İran, bu ülkeden çıkmalı” dedi. Nahyan İran ile Türkiye’yi Suriye’de olduğu gibi Arapların işlerine “sömürgeci” şekilde yaklaşmakla suçladı. Çarşamba 30 Ağustos 2017 dishab@cumhuriyet.com.tr EDİTÖR: BETÜL BERİŞE TASARIM: MÜGE KAYGUSUZ Bu kez Japonya’nın 9 üzerinden uçurdu Kuzey Kore’nin dün fırlattığı füze Japonya’nın üzerinden geçti. Sirenlerin çalmasıyla Japon halkı panik yaşadı. Trump ‘Tüm seçenekler masada’ dedi ABD ile Kuzey Kore arasında nükleer savaş rüzgârları estiren füze krizinde yeni bir dönüm noktası yaşanıyor. Hafta sonu Pasifik Okyanusu’nda kısa menzilli üç füz deneyen K. Kore bu kez Japonya’nın üzerinden füze attı. ABD Başkanı Donald Trump ve Japonya Başbakanı Şinzo Abe’nin başını çektiği pek çok dünya lideri sert tepki gösterirken Kuzey Kore “Kendimizi savunmak en doğal hakkımız” dedi. ABD: Orta menzilli K. Kore’nin son füze denemesi dün yerel saatle sabah 06:00’da gerçekleşti. Güney Kore ordusuna göre, başkent Pyongyang yakınından fırlatılan balistik füze 550 km yüksekliği ulaşıp 2 bin 700 km mesafe kat ederek Japonya’nın Hokkaido Adası’nın üzerinden geçti. Japon topraklarına 1180 km mesafede, Pasifik’in Japon Denizi bölgesine düştü. K. Kore daha önce uydu fırlatmak için denediğini söylediği roketleri iki kez Japonya üzerinden geçirmişti. Nükleer silah potensiyeline sahip balistik füze geçirmesi ise bir ilk. Japon Savunma Bakanlığı geçmişteki “Topraklarımızın üzerinden geçerirse düşürürüz” açıklamasına karşın dün “Doğrudan tehdit oluşturmadığı için vurmadık” dedi. Bazı uzmanlara göre, Japonya’da kurulu Patriot savunma sistemleri, K. Kore füzelerine karşı etkisiz. Füzenin Japonlar dün sabah füze alarmıyla yataklarından fırladı. geçtiği güzergâhta ABD’nin lojistik amaçla kullandığı küçük bir askeri üssü de bulunuyor. İlkin bunun nükleer başlık taşıma kapasitesine sahip kıtalararası balistik füze Hwasang12 olduğu konuşuldu. Daha sonra Pentagon “28005500 km arasında, orta menzilli balistik füze” açıklaması yaptı. Sabah siren sesleri ve hoparlörlerden yapılan füze atıldığı, vatandaşların kendilerini güvenliğe alması uyarılarıyla yataktan fırlayan Japonlar, tam manasıyla panik yaşadı. Hokkaido’da halka sokağa çıkmama çağrısı yapıldı. Başbakan Abe, “Ulusumuza yönelik emsalsiz, ciddi ve vahim bir tehdit” dedi. Trump’ın Abe ile telefonla konuşmasının ardından Beyaz Saray “İki ülke, giderek büyüyen bir tehdit olan K. Kore’ya daha fazla bas kı için uluslararası toplumu ikna noktasında fikir birliğine varmıştır” açıklamasını yaptı. Twitter’da bir kez daha “askeri seçeneği” hatırlatan Trump “Bütün seçenekler masada” dedi. Çin Dışişleri, krizin kaynama noktasına geldiğinden söz ederken Rus Dışişleri, ABD’ye askeri gerginliği tırmandırmama, K. Kore’ya provokatif füze denemelerine son verme çağrısı yaptı. ‘Yaptırıma misilleme’ BM’nin Cenevre’de düzenlediği silahsızlanma forumunda konuşan K. Kore Temsilcisi Han TaeSong ise “Sert yaptırımlar karşısında ülkemizi savunmak için her tür hakka sahibiz. ABD ortaya çıkabilecek feci sonuçların sorumluluğunu üzerine almalıdır” dedi. K. Kore, ABD ve G. Kore’nin Üç çocuk babası Güney Kore’nin istihbarat ajansı Ulusal Güvenlik İstihbaratı (NIS) Kuzey Kore lideri Kim Jongun’un bu yılın başlarında yeni çocuğunu kucağına alarak 3. kez baba olduğunu öne sürdü. Kim’in eşi Ri Solju’nun şubat ayında doğum yaptığını aktaran NIS, bebeğin cinsiyetine açıklık getirmedi. Güney Kore haber ajansı Yonhap’a göre, 2009’da evlenen çiftin ilk iki çocukları 2010 ve 2013’te dünyaya geldi. 2. çocuk, Juae adında bir kız. ortak tatbikatlarını ‘işgal hazırlığı” diye nitelendirip son verilmesini istemişti. Füze denemesinin ardından 4 G. Kore jeti, K. Kore sınırındaki insansız alanı bombaladı. Bombardımanda MK84 tipi ABD yapımı, tahrip gücü yüksek çok amaçlı bombalar kullanıldı. Reuters’e konuşan uzmanlara göre K. Kore lideri Kim Jongun, Washington’ı masaya oturmaya zorlamak için bu yolu tercih ediyor. Bu tezi savunanlardan Japon Profesör Masao Okonogi, “Ancak bu mantığı dünyanın geri kalanı anlamadığı için K. Kore’nin istediğini elde etmesi zor” dedi. ABD ile çatışma ÖSO ateş açtı Türkiye uyarıldı ABD öncülüğündeki koalisyonun sözcüsü Albay Ryan Dillon, Suriye’nin kuzeyindeki Mınbiç kentinde Türkiye destekli güçlerin defalarca ateş açması üzerine ABD güçlerinin de ateşle karşılık verdiğini ve ardından güvenli bir mevziye çekildiğini duyurdu. Koalisyon güçlerine ateş açmalarının kabul edilmez olduğunu desteklediği unsurlara söylemesi için Türkiye’yi uyardıklarını belirten Dillon, Mınbiç’te tansiyonu düşürmek için devriye gezen güçlerinin son iki haftada birçok kez ateşe maruz kaldığını aktararak şunları söyledi: “Türkiye’deki muadillerimize bunu ve devriyeye çıkmaya devam edeceğimizi ve kendimizi savunmaya her zaman hazır olacağımızı bildirdik.” Ankara’nın “terör örgütü” kabul ettiği YPG’nin IŞİD’den kurtardığı Mınbiç’i ÖSO’nun alma girişimleri üzerine geçen yıl kente ABD güçleri de konuşlanmıştı. Kerkük’te kritik karar Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nin (IKBY) 25 Eylül’de yapacağını ilan ettiği bağımsızlık referandumunun yarattığı tartışmalara Irak’ta statüsü tartışmalı bölgelerin başında gelen petrol zengini Kerkük kentinin referanduma katılma açıklaması eklendi. Ankara: Anayasa ihlali Kerkük İl Meclisi’nde Türkmen ve Arap gruplarının boykot ettiği oturumda IKBY referandumuna katılma kararı alındı. Erbil merkezli Rudaw sitesine göre 41 üyeli Meclis’te 2 Türkmen, 2 Arap ve 1 Hıristiyan temsilcisi de olan Kardeşlik Grubu’nun 23 lehte oyu yeterli oldu. Türkmen grubu üyesi Ali Mehdi, Irak Anayasa ve İdari Mahkemesi’ne itiraz edeceklerini belirtti. Türkmen Cephesi lideri Erşat Salihi, kararın yeni çatışmalar çıkaracağı uyarısı yaptı. Türk Dışişleri, “hatalar zinci rine yeni bir halka ekleyip Irak Anayasası’nın bir kez daha ciddi ihlalini teşkil etti” tepkisini verdi. Irak Başbakanı Haydar İbadi “çok yanlış, anayasaya aykırı, gayri meşru” diye kınarken sözcüsü Saad Hadithi “IKBY kendisine ait olmayan bölgelere karar dayatamaz” dedi. Sünni Arap vekiller de anasayasa aykırı tepkisini verirken hükümetin müdahalesini talep etti. ABD’nin 2003’teki Irak işgali sırasında yoğun Kürt göçü eşliğinde Kerkük’e yerleşen peşmerge 2014’ten beri IŞİD’le savaş bahanesiyle kenti ele geçirmiş durumda. 2005 tarihli anayasanın 140. maddesi, Kerkük’te nüfus sayımının ardından statü referandumu öngörüyor. Ancak anlaşmazlıklar sebebiyle bu madde uygulanamadı. Suriye, kazananlar kaybedenler... Suriye ile ilgili gelişmeler öylesine baş döndürücü hale geldi ki, nefes de alıp toprak koparma işinin demografisi tutacak görünmüyor. Karambolde lider alıp durum tespiti yapmakta liği “kontrol edilemez” olan fayda var. Batı’nın rejim Türkiye’yi yitirme kaygısı var. değişikliği girişimi gömüleli Gidişat ABD’nin Suriye’de epey oldu. IŞİD halifeliğinin uzun vadeli varoluşunu sür yenilgisi kaçınılmazlaştıkça, düremez kılmakta. Irak’ta herkes dengelere bakıyor. bile Kürtlerin bağımsızlığını Genel tablo, SuriyeRusya destekleyemez haldeler. İranHizbullah cephesinin ka + Körfez: Suriye savaşın zanmakta; ABDBatıKörfez daki itişkakış Körfez İşbirliği İsrail hattının kaybetmekte Konseyi’ni çatlattı. Katar olduğuna işaret. Hatlarda işleri İran’la dengelemeye açık kaymalar var. kalkınca, Suudiler Arap HHH milliyetçiliğine meyilli Sadr Önce kazanmakta olan ve Bağdat üzerinden hamle lar... yapıyorlar. Zaten Yemen’de + Suriye: Şam’daki se başları dertte. küler yönetim “tekfiristan”la + İsrail: Savunma Bakanı bölünme girişimini boşa Moşe Yaalon, 2015’te “Su çıkardı. Muhatap oldukları riye omlet oldu, omletten yu küresel saldırganlığın çapı murta yapılmaz” diyordu ama düşünülürse devlet ve ordu İsrail için durum parlak değil. nun “sağlam çıktığını” teslim ABD’nin sınırlarında Rusya etmeli. İran’ın açık ve sınırlı ile çatışmasızlık bölgesi tesi desteği 2012’de, Rusya’nın sinden rahatsızlar. Maariv’e 2015 sonunda geldi. Şimdi göre Mossad şefi Yossi Deyr ez Zor ile petrol sahaları Kohen ABD gezisinden eli kurtarılıp Irak sınırı güvence boş dönmüş. Sonuncusu ye alınırsa, bölünme senar geçen hafta Soçi’de olmak yoları bile boşa çıkartılabilir. üzere Netanyahu 16 ayda + Rusya: Hem diplo altı kez Putin ile görüştü. 48 masiyi hem askeri gücünü saat sonra iki haber geldi. kullanarak sonuç aldı. Yerel Tel Aviv’den ‘İran’ın Suri ateşkesler, çatışmasızlık ye’deki etkisi böyle giderse bölgeleri, Astana alternatifini Esad’ın sarayını vururuz’; Cenevre’ye bağlamak gibi. Moskova’dan ‘Şam ile ortak İşbirliği arasalar da ABD’nin savunma sistemi kuruyoruz’ uzun vadeli varlığını sürdü mesajları. rebilir olmaktan çıkartma + Türkiye: Rusya’nın sa stratejisi izlediler. Suriye’nin bırlı adımlarıyla cihatçılara bütünlüğünden ödün verme desteği azaltmak; Kürtler yü den çözüme odaklandılar. zünden de İran’la işbirliğine “Oyun kurucu değil bozucu” yönelmek durumunda kaldı. gördükleri Türkiye’yi ‘yola Yani Rusya’nın olgunlaştırdı getirip’ İsrail’i dengelediler. ğı hattan İran girdi. ABD ve + İran: ABD ne yaptıysa Avrupa ile bağları zedelenmiş İran’a yaradı. İran, dünya Ankara, Rusya’nın arzusu güçleriyle nükleer anlaşmayı hilafına sonuç alamayaca kotarırken, tekfiristan ve ğı yerde. Halep’i, Musul’u ABD’nin Irak ile Suriye politi Türkiye’nin ili yapmak kalarının önünü kesen unsur hayallerinden gelinen yer oldu. Ankara’da rejim değişikliği + Hizbullah: Suriye sava kaygıları... şıyla adeta bölgesel güç hali + Kürtler: IŞİD’e karşı ne geldi. IŞİD ve El Kaide’nin savunma savaşını, SDG yenilgisinde rolleri büyük. eşliğinde ABD’nin kara ordu Şimdilerde Suriye’de en tepe suna çevirdiler. Rakka’yı aşıp noktasında 20 bin olan güç Deyr ez Zor hedefi koydular. lerini 5 bine çekecek denli ABD’ye paralel olarak daha güvenliler. İsrail’de yarattıkla çok sıkıntı yaşarlar. rı rahatsızlık ortada. HHH HHH Hama’da 2011’de hem Ve kaybetmekte olanlar... çiçek hem terlikle karşılan + ABD: Ortadoğu’nun mış ABD’nin eski Şam elçisi zorlanan aktörüne dönüştü. Robert Ford’un deyimiyle Kullanışlı siyasal İslamcılık el durum şu: “Suriye devleti za lerinde patladı. Vaktiyle ‘ılım fer kazandı. İran’la Rusya’nın lı’ diye pazarlanıp CIA eliyle varlığı da kalıcı. Yeni gerçek silaha boğulan cihatçılar bu ve bu konuda yapabile düşman ilan edildi. Güney ceğimiz fazla bir şey yok.” de planlar tutmadı. Geriye Unutmamalı ki; ABD için kuzeydeki Kürt kartı kaldı, o belki hava hoş ama kazan da Türkiye ile yarılma yara kazan formülünün pek işle tıyor. SDG/YPG üzerinden mediği bölgede kaybetmenin Suriye’den petrol bölgesini daha ağır maliyetleri var. C MY B