Katalog

Eziyet, işkence, iade Uluslararası Af Örgütü, Türkiye’nin değişen sığınmacı politikasını yerden yere vurdu luslararası Af Örgütü sığınmacılara karşı bugüne kadar olumlu ve yapıcı bir tavır sergileyen Türkiye’nin AB ile yapılan anlaşmanın ardından tavır değiştirdiğini savundu. Uluslararası Af Örgütü, “Avrupa’nın Bekçisi” başlıklı raporunda Avrupa Birliği’nin (AB) ciddi insan hakları ihlallerine suç ortağı olma tehlikesinde bulunduğunu ifade etti. Af Örgütü’ne göre son gelişmeler, Türkiye’de yetkililerin sığınmacılara karşı eylül ayına kadar genel olarak olumlu ve insani devam eden yaklaşımıyla ters düşüyor. n Raporda Türkiye’de yakalanan sığınmacıların otobüslere bindirilerek kilometrelerce uzaklıktaki izole edilmiş alıkonma merkezlerine götürüldüğü, cep telefonlarına el konulduğu, bazılarının ellerinin ve ayaklarının zincirlendiği, dayak yedikleri ve?kaçtıkları ülkelere zorla geri gönderildikleri iddialarına yer verildi. n Raporda görüşlerine yer verilen sığınmacılar Türkiye’de çalışma izni alamadıkları için bazen tek çarelerinin kaçtıkları ülkelere geri dönmek olduğunu anlattı. 14 DUNYA Charlie Hebdo bağışları dağıtacak Ocaktaki Paris saldırılarında çalışanları katledilen mizah dergisi Charlie Hebdo, sonrasında küresel satış rekorları kıran nüshalardan elde ettiği geliri ve 84 ülkeden yapılan bağışları tümüyle saldırıların kurbanlarına bağışlayacak. Bu 4 milyon Avro’ya tekabül ediyor. dishab@cumhuriyet.com.tr TASARIM: ŞÜKRAN İŞCAN Fransız bakanın oğluna dolandırıcılık gözaltısı Fransa Dışişleri Bakanı Laurent Fabius’un büyük oğlu Thomas Fabius, sahtekârlık, dolandırıcılık ve kara para aklama suçlarından gözaltına alındı. Uzun zamandır başı yargıyla dertte olan Thomas Fabius, 2012’de Paris’teki 7 milyon Avro’luk bir binanın satışında usulsüzlük yapmak ve vergi kaçırmakla suçlanıyor. Perşembe 17 Aralık 2015 Thomas Fabius nilgun@cumhuriyet.com.tr nilgun@ U n Rapora göre 6 Ekim’deki Eylem Planı taslağında Kabul ve Barınma Merkezleri olarak kurulması planlanan merkezler aslında Alıkonma ve Geri Gönderme Merkezleri olarak kullanılıyor. İspanya Başbakanı’na TV’de ‘şerefsiz’ şoku ADRİD “Siz düzgün, dürüst biri değilsiniz!” “Siz aşağılık bir zavallısınız!” Türkiye’de ana muhalefet lideri ve iktidarın başı arasında, genel seçim kampanyasında böyle bir tartışma tahayyül edebiliyor musunuz? İspanya’da, muhafazakâr iktidar partisi lideri Mariano Rajoy ile ana muhalefet konumundaki sosyalistlerin 43 yaşındaki lideri Pedro Sanchez, hafta başındaki liderler tartışmasında böyle atıştı ve TV’de bu sözlerle karşı karşıya geldiler. Biz tabii unuttuk... Ama demokratik ülkelerde seçim kampanyası, TV’lerin öncelikle iktidar tekeline bırakılmaması demek oluyor. İspanya’da da sonuçta bu oldu. Pazartesi gecesi ülkenin beklediği liderler karşılaşmasında, ana muhalefet lideri Sanchez; iktidardaki Halk Partisi (PP) lideri Başbakan Mariano Rajoy’a; partisinin yolsuzluk skandallarını hatırlatarak, “Siz çoktan istifa etmeliydiniz” diyerek ekledi: “Etmediniz. Başbakanlık görevinizi sürdürmeye devam etmenizin demokrasimize maliyeti çok büyük. Başbakan olan insanın dürüst ve düzgün olması gerekir. Siz değilsiniz!” İspanyolca karşılığı aşağı yukarı bizdeki “şerefsiz”e tekabül eden Sanchez’in bu sözlerinin ardından taş kesilen İspanya Başbakanı; sesini yükseltmese de, karşılığında “İsterseniz beni yargıya götürürsünüz. Ama onuruma laf söyleyemezsiniz. Siz alçak ve küçük bir zavallısınız!” dedi. AB fonları kullanılıyor M Yedi çocuğunu umut yolculuğunda kaybetti Suriye’den Avrupa’ya kaçma umuduyla İzmir’in Çeşme ilçesinden Ege Denizi’ne açılan teknede eşini ve 7 çocuğunu kaybeden Ali Alsaho dün 4 çocuğunun cenazesini teslim aldı. Çocuklarını kendi ülkesinde toprağa verecek olan Alsaho, halen eşi ve diğer üç çocuğunun bulunmasını bekliyor. Alsaho’nun çocuklarının en küçüğü 20 günlük, en büyüğü 9 yaşındaydı. n Rapora göre Erzurum’daki Geri Gönderme Merkezi’ndeki yatakların ve bardakların üzerinde merkezin AB tarafından fonlandığını gösteren etiketler bulunuyor. n Af Örgütü yetkilileriyle konuşanların hemen hepsi Edirne ve Muğla’da gözaltına alındıklarını söylüyor. Bodrum’da tatil yaparken gözaltına alınanlar da var. n Otobüsle Osmaniye’deki Düziçi kampına veya Erzurum’daki Geri Gönderme Merkezi’ne gönderilerek burada iki aya kadar varan sürelerde tutulduklarını anlatıyorlar. n Sığınmacılara göre polis yakaladıklarına “Suriye’ye geri dön ya da hapiste kal. Seçeneklerin bunlar” gibi “uyarılarda” bulunuyor. Bazı sığınmacılar anlamadıkları Türkçe belgeler zorla imzalatıldıktan sonra sınırdışı ediliyor. Sakharov Ödülü Suudi blogger’a Esad geçiş sürecinde başarılı olur BD Dışişleri Bakanı John Kerry’nin Devlet Başkanı Vladimir Putin’le yaptığı 4 saatlik görüşmenin ardından yaptığı açıklamalar Moskova’yı memnun etti. Rusya Dışişleri sözcüsü Mariya Zaharova “Kerry, Rusya’yı tecrit etmeye yönelik Amerikan politikasından kamu önünde vazgeçti” yorumunu yaptı. Kerry’nin yankı uyandıran açıklamaları şöyle olmuştu: 4ABD olarak partnerlerimizle birlikte Suriye’de rejim değişikliği peşinde değiliz. Temel amacımız Esad’ın gitmesi değil. Esad’ın Suriye’nin geleceğinde liderlik edebileceğine inanmıyoruz. Ama şimdiki odak noktamız Esad’la ilgili görüş ayrılığı değil, Suriye’nin geleceğine Suriyelilerin karar vereceği barış sürecinin nasıl sağlanacağı. 4Cuma günü yeniden başlayacak siyasi çözüm müzakerelerinde Suriyeli muhalif gruplar masaya oturmak için Esad’ın derhal gitmesini şart koşmaktan vazgeçmeli, bu şekilde hiçbir şeye başlayamayız. Kerry ve Lavrov 15 Aralık’ta Moskova’da görüştü. A Suudi Arabistan’da tutuklu bulunan blog yazarı Raif Bedevi, Avrupa Parlamentosu’nun (AP) Sakharov Düşünce Özgürlüğü Ödülü’ne layık görüldü. 1988 yılında Güney Afrika’nın efsanevi başkanı Nelson Mandela ile verilmeye başlanan ödülü kocasının adına Ensaf Haidar, AP Başkanı Martin Schulz’un elinden aldı. Haidar mutluluğunu ifade ederek “Bu onun için umut ve cesaret mesajı. Ayrıca Suudi Arabistan otoritelerine de ‘Raif suçlu değil’ mesajı veriyor” dedi. İslama hakaret ettiği gerekçesiyle 2012 yılında tutuklanan Bedevi’ye 10 yıl hapsin yanı sıra 1000 kırbaç cezası verilmişti. Bedevi’nin tutuklanmasının ardından eşi ve 3 çocuğu Kanada’ya yerleşmişti. Yolsuzluk kurumsallaştı ahhabiliğin merkezi olup IŞİD’den ideolojik farkı bulunmamakla eleştirilen Suudi Arabistan’ın öncülüğünde Teröre Karşı İslam İttifakı kurulması büyük tartışma yarattı. Türkiye dahil 34 ülkenin katıldığı ittifaktan, Şiilerin iktidarda olduğu İran, Suriye, Irak’ın, Sünnilerle Şiiler arasında arabulucu Umman’ın, Taliban’a karşı İran’la işbirliği yapan Afganistan’ın, İslamcı militanlarla savaşan ve Suriye’de silahlı örgütlerin desteklenmesine karşı çıkan Cezayir’in dışlanması dikkat çekti. 5 soruda İslam İttifakı V ‘Teröre Karşı İslam İttifakı’ ilk günden çatırdadı. Pakistan ittifakta yer almadığını açıklarken Ankara da ‘Askeri güç değil’ dedi. İttifakın amacı ve niteliği ise hâlâ gizemini koruyor ‘Haberlerden öğrendik’ Koalisyonun kuruluş bildirisinde “terörle mücadelede askeri operasyonlardan” söz edilirken, IŞİD veya başka bir örgütün adı anılmadı. Suud’un gözünde en büyük tehdit IŞİD değil, İran ve Şiiler. Ateistler, kraliyet karşıtlarını da terörist kabul ediyorlar. Mısır için İhvan terörist, İhvan’ı destekleyen Ankara için PKK, PYD terörist. Bu ülkelerin tek ortak amacı, İran etkisini sınırlamak, Suriye’de rejimi devirmek, Hizbullah’ın, Husilerin iktidarını engellemek. 2. Şii ekseninin tepkisi ne olabilir? İran, Suriye ve Irak dışlandıkları ittifakı düşman görecek. Sünni–Şii gerilimi daha tırmanacak, Ortadoğu’da bölünmeler daha derinleşecek. 3. İttifak operasyon yapar mı? Suud öncülüğünde bir koalisyon zaten marttan beri Yemen’e saldırıyor. İslam İttifakı, onun başka ülkelerle güncellenmiş, çapı genişletilmiş haline benziyor. Rusya’nın Suriye’ye askeri müdahalede bulunup Esad hükümetini yenilginin ucundan alması sonrası kuruldu. Bu da Suriye ve Irak’a yönelik operasyonlar için planlandığını düşündürüyor. 4. Operasyon yaparsa kimi hedef alır? Suud, Ankara ve Katar, Kaide’nin Suriye kolu Nusra’yı destekliyor. Riyad, kurduğu Suriye muhalefetine Nusra’nın “kardeşi” Ahraruş Şam’ı davet etti. Geriye Suriye ordusu ve Hizbullah kalıyor, ama Rusya ve İran buna izin vermez. 5. ABD öncülüğündeki IŞİD’le savaş koalisyonuna yedek güç olur mu? Önce ABD Savunma Bakanı Ash Carter “Suudi Arabistan’ın aklında ne olduğunu öğrenmek için sabırsızlanıyoruz. Ama genel olarak, Sünni Arap ülkelerinin IŞİD’le mücadeleye daha büyük katkı sunmaları yönünde bizim teşviklerimizle aynı çizgide” tepkisini verdi. Ardından ABD Dışişleri sözcüsü John Kirby “Detayları hakkında daha fazla bilgiye ihtiyaç var. Fakat kesinlikle uzun zamandır bölgedeki ülkelerin terörle mücadele gerekliliği hakkında söylediklerimizle aynı doğrultuda” dedi. 20 Aralık seçimine günler kala tansiyonun bu derece yükselmesine yol açan neden, geri plandaki yolsuzluk dosyaları. Son 4 yıla damga vuran ve kampanyayı şekillendiren başlıca konu, ekonomik kriz ve işsizlikle beraber yolsuzluklar oluyor... Halk Partisi’nin işbaşına geldiği 2011’den bu yana Rajoy’a kayıt dışı fonlar aktardığı iddia edilen “iktidar partisinin kasası” Luis Barcenas skandalı başta olmak üzere, eski PP hükümetlerinde başbakan yardımcılığı ve ekonomi bakanlığı yapan Rodrigo Rato’nun kara para aklama skandalı türü skandallar zinciri, Rajoy iktidarına damga vurdu ve bunların yolsuzluk yılları olarak tarihe geçmesine yol açtı. Sistemleşen yolsuzluklar o kadar ayukka çıktı ki, krala dek uzandı. Sonunda “dokunulmaz olduğu varsayılan” Kral Juan Carlos tahtını, tacını oğlu Felipe’ye devretmek zorunda kaldı. Kralın bile kamuoyu baskısıyla gitmek zorunda kaldığı bir yerde hükümet başkanının koltuğunda oturmayı sürdürmesi, “sırıttı”... Ana muhalefet lideri Sanchez şimdi başbakanın yüzüne bu pişkinliği vuruyor. Ve “özür dilemesi” için yapılan çağrıları, “Ben başbakanın yüzüne, milyonlarca İspanyolun düşündüğünü söyledim” diyerek geri çevirip ekliyor: “İspanya’da bugün gereksinim duyduğumuz şey, dürüstlük ve temizliğin hükümet ve kurumlarda yeniden tesisidir!” Seçime sadece Rajoy’un muhafazakârları (PP) ile Sanchez’in sosyalistleri (PSOE) girmeyecek. İspanyol politikasını demokrasiye geçiş yıllarından bu yana dönüşümlü olarak yöneten iki partinin yanında bu kez solda PODEMOS ve merkez sağda Ciudadanos olmak üzere iki yeni parti de yarışa giriyor. Genel seçimde ilk kez sınanacak PODEMOS, İspanya’da Rajoy yıllarının büyük yolsuzluklar ve sosyal adaletsizlikler ortamıyla ekonomik krize karşı kuruldu. ‘Südadanos’ olarak okunan Ciudadanos da, SYRIZA’nın ikizi diye anılan PODEMOS’un merkez sağdaki izdüşümü oluyor. 36 yaşındaki Ciudadanos lideri Albert Rivera ile 37 yaşındaki Pablo Iglesias, 60’lık Başbakan Rajoy’a karşı aynı zamanda kuşaksal bir değişim iddiası sunuyorlar. 20 Aralık bu nedenle demokrasiye geçişten bu yana, ilk kez ciddi bir yenilenme vaat ediyor. İlk kez çift partili sistemin sonuna geliniyor ve 30’lu liderlerle demokrasinin gençlik aşısıyla canlanması umuluyor. 4 partili panorama, sonucu her sürprize açık kılıyor; hiçbir partinin tek başına hükümet kuramayacağı bir tablo sunuyor. Demokratik yenilenme Terörist listesi hazır 4Suriye’yi temelde Rusya ile son derece benzer şekilde görüyoruz. Aynı sonuçları istiyoruz, aynı tehlikeleri fark ediyoruz, aynı meydan okumaları idrak ediyoruz. 4Suriye’deki militan örgütlerin hangilerinin terör listesine alınacağı konusunda Rusya ile ortak zemin bulduk. Büyük oranda uzlaşma sağlanan liste cuma hazır olabilir. 4(“Rusya’yı tecrit etmek için mi buradasınız” sorusu üzerine) ABD’nin Rusya’yı tecrit etme gibi bir politikası yok. Aramızda anlaşmamız tüm dünyanın çıkarına. Hizbullah’ın ağır bastığı Lübnan, Yemen’e saldırı koalisyonuna da katılmayı reddetmiş Pakistan ve en kalabalık Müslüman ülke Endonezya, ittifakta yer aldıklarını medyadan öğrendiklerini, bunun doğru olmadığını açıkladı. Türk Dışişleri sözcüsü Tanju Bilgiç de “Bunun bir askeri güç olmadığını söylemem gerek. Askeri güç oluşturulması gündemde değil” diyerek Türkiye’nin askeri katkısı olmayacağını söyledi. Soru yumağına dönen ittifakla ilgili temel soru işaretleri şöyle: 1. Bu IŞİD’le mücadele koalisyonu mu yoksa İran’a karşı Sünni bloku mu? 26 Katarlı Irak’ta ava giderken avlandı Irak’ın Şiilerin yaşadığı güneyindeki Samava Çölü’nde avlanmaya çıkan 26 Katarlı kaçırıldı. Muthanna Valisi Faleh Zeyadi, makineli tüfek monte edilmiş 50’den fazla kamyonetle kampı basan onlarca silahlı adamın kaçırdığı Katarlıların çoğunun kraliyet ailesi üyesi olduğunu belirtti. Irak’ta eylülde de bir inşaatta çalışan 18 Türkiye vatandaşı Şii bir grup tarafından rehin alınmıştı. Prestijli asker okuluna ilk kadın komutan ABD Savunma Bakanlığı’nın orduda tüm muahrip görevlerin kadınlara açık olduğunu ilan etmesinden iki hafta sonra ünlü askeri akademi West Point’e ilk kez kadın komutan atandı. 10. hafif piyade tümeninin ilk kadın generali olan, Irak ve Afganistan’da savaşmış tuğgeneral Diana Holland 5 Ocak’ta törenle ABD Kara Harp Okulu’nun başına geçecek. Süleymani için yine Putin’le görüştü iddiası IŞİD’le Irak ve Suriye’de savaşan İran Devrim Muhafızları Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani’nin yine Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le görüştüğü iddia edildi. Fars ajansı, BM yaptırımı altındaki İranlı generalin geçen hafta 3 gün Moskova’da kaldığını ve Putin’in Süleymani’ye “dostum Kasım” diye hitap ettiğini ileri sürdü. Ama Kremlin görüşmeyi yalanladı. Cameron: Trump yanlış ve aptalca konuşuyor ABD’ye Müslüman sokmama kampanyasında ısrar eden Cumhuriyetçi başkan adayı Donald Trump’a karşı “Bu aşırılıkçıyı Britanya’ya sokmayalım” kampanyası yürütülüyor. Britanya Başbakanı David Cameron ise ülkeye girişi yasağına karşı çıkıp “Bölücü, aptalca ve yanlış konuşuyor ama bu ülkeye gelirse hepimiz ona karşı birleşiriz” dedi. ABD İncirlik’ten F15 jetlerini geri çekti ABD Savunma Bakanlığı geçen ay İncirlik Üssü’ne konuşlandırdığı 12 adet savaş uçağını geri çekti. Pentagon sözcülerinden Laura Seal, geri çekilen F15’lerin buradaki görevinin başından beri geçici olarak planlandığını belirtti. Seal A10 savaş uçakları, insansız hava araçları ve Türk jetlerinin İncirlek’te kalmaya devam ettiğini hatırlattı. C M Y B