Katalog

SAYFA CUMHURİYET 7 ŞUBAT 2013 PERŞEMBE 12 DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr Dış Haberler Servisi ABD Dışişleri Ba ilgili haberinde, Nuland’ın ifadelerini “ABD, kanlığı Sözcüsü Victoria Nuland, Ankara’nın, Türkiye’den duyduğu hoşnutsuzluğu dile Suriye’ye saldırısı nedeniyle İsrail’e yönelt getirdi” diye aktardı. Davutoğlu, İsrail’in 30 Ocak’ta Suriye’ye dütiği eleştirilere “Türk liderlerin kışkırtıcı ifadeleri bizim için çok endişe verici” di zenlediği hava saldırısıyla ilgili olarak, “Niye yerek tepki gösterdi. Nuland, ABD Dışiş İsrail uçakları Esad’ın sarayının üzerinden leri Bakanlığı’nda düzenlenen basın brifin uçup ülkesinin onuruyla oynarken bir çakıl ginde Başbakan Recep Tayyip Erdoğan taşı bile atmıyor? Suriye, saldırıya uğrayan ve Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’nun ülke ne tepki verirse, o tepkiyi vermeli, onu İsrail’e yönelik eleştirilerine ilişkin bir soru yapmalı” demişti. Erdoğan da “İsrail’i bir şıüzerine, söz konusu açıklamaların farkında marık oğlan şeklinde besleyenler, yetiştirenler, İsrail’den her zaman her olduğunu söyledi. bekleyebilirler. (...) İsvNuland, “İlk olarak Türk liictoria Nuland, Erdoğan şeyi vrail devlet terörü estiren bir derlerin kışkırtıcı ifadeleri, açık ve Davutoğlu’nun anlayışa sahiptir. Lübnan’dan ki bizim için çok endişe vericidir. Son 24 saatte bu konudaki İsrail’e yönelik açıklamaları girmiştir, ondan sonra Şam iskaygılarımızı üst düzey Türk konusunda “Türk liderlerin tikametinde giderken, orta bir de bunu yapmıştır” diyetkililerine aktardık” dedi. kışkırtıcı ifadeleri endişe bölgede ye konuşmuştu. Herkesin Suriye’deki şiddetin verici” dedi. Ankara’dan bu açıklamaya gedurmasına, Devlet Başkanı Beşlen yanıtta ise “Biz Suriye’nin şar Esad’ın iktidarı bırakmasına ve demokratik Suriye’ye doğru yeni bir sayfa kendi halkına karşı işlediği zulme dikkat açılmasına odaklanması gerektiğini belirten Nu çektik. Suriye yönetiminin bir yanda halkıland, bir gazetecinin, “Bu konuyu Türklerle na karşı zulüm uygularken, diğer yandan izgörüştüğünüzü söylediniz. Bu, son 24 saatte lediği politikayla oluşturduğu çelişkiyi göskim tarafından ve nerede dile getirildi” so termek istedik” denildi. Yanıtta, Erdoğan ve rusu üzerine, konunun Ankara’daki ABD Bü Davutoğlu’nun sözlerinin farklı noktaya çekilyükelçiliği tarafından üst düzey Türk yetkili memesi istendi ve “Suriye yönetimi savaş çılerine iletildiğini bildirdi. ğırtkanlığı yapıyor. Oysa Türk yetkililerin Bu arada, Rusya’nın Sesi radyosu, konuyla açıklamaları oldukça açık ve net” denildi. ‘Türk liderler kışkırtıyor’ ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü, İsrail’in Suriye’ye saldırısına Ankara’nın gösterdiği tepkiler hakkında sert konuştu u Düşünür Fernando Savater: V ‘Özerklikle Milliyetçilik Yumuşamadı, Bilendi’ Fernando Savater’i Vikipedi; “İspanya’nın yaşayan en popüler filozofu ve deneme yazarı” olarak tanımlıyor. Ayrılıkçılık sorunları ile özerklik meselesine harcadığı özel mesai ile tanınan Savater’i, Cumhuriyet için Madrid’de bulduk. Ayrılıkçılık, bölgecilik ve bölgesel milliyetçilik konularını “fırsatçı bir hastalık” olarak tanımlayan tanınmış yazar; bu hastalığın “zayıflayan organizmalara saldırdığını”, İspanyol devletinin de “zayıflayan bir organizma olarak şu anda saldırı altında” olduğunu söylüyor. Ülkesi İspanya’da kitapları satış rekorları kıran, Türkçeye de “Oğluma Ahlak Üzerine Öğütler” isimli bir eseri ile çevrilen İspanyol solunun ünlü düşünürüyle Madrid’de kitapları ile çevrili evinde gerçekleştirdiğimiz söyleşi şöyle: Geçen 30 yılın sonunda, demokrasiye geçiş sürecinde kurulan özerklik sistemini nasıl değerlendiriyorsunuz? Özerklikler yenilgi mi oldu, başarı mı? “Bir bilanço yapmak mümkün ama bu siyahbeyaz bir bilanço değil. Özerklikler her şeyden önce milliyetçilik ateşini söndüremedi. Bir ‘özerklikler devleti’ oluşacağına, ortaya çıkan devlet; ‘milliyetçilikler devleti’ oldu. Murcia ile (Portekiz sınırındaki) Ekstramadura gibi milliyetçiliğin esamesinin olmadığı yerlere bile milliyeçilik bulaştı. Bask, Katalonya gibi özerk bölgelerin, ‘milliyetçilik tehdidi’ ile ayrıcalıklar aldığını gören öteki bölgeler de; ‘Bizim de özelliklerimiz var. Biz de ayrıcalık isteriz’ demeye başladılar. Etkin olmayan merkezi devleti, özerklikler, ademi merkeziyetçileştirdi. Yerel hükümetlerin devreye girmesiyle unutulan köşelerin de ilerlemesini sağladı. Ancak bu çok pahalı bir sistem oldu ve krizde bize ağır bilanço çıkardı. Almanya dahi ‘eyalet/ lander’leri sorgularsa, gerisini siz düşünün.” Almanya’da böyle bir tartışma mı var? “Eski Alman Cumhurbaşkanlarından Johannes Rau, son konuşmalardan birine, ‘lander’leri idame ettirmenin güçlüğünden söz etmişti. Sistemin ekonomik yükü ve federal yasaların farklı eyaletlerce sürekli veto edilmesinden yakınmıştı. Almanya ki zengin ve çok örgütlü bir ülke, yakınırsa; İspanya gibi kötü örgütlenmiş ve etkin olmayan bir ülkeyi varın siz düşünün. Özerklikler problem haline geldi.” Nasıl problem? “Örneğin eğitim sistemi problem oldu. Bugün İspanya’nın 17 özerk bölgesinde 17 tedrisat var. Her bölgenin tedrisatı ayrı. Bazı bölgelerde ‘resmi dil İspanyolca’ ile eğitim yapılamıyor. Avrupa’da başka böyle bir ülke yok.” Katalonya’da İspanyolca tedrisat yapılamıyor galiba! “Katalonya’da yapılamıyor. Bask’ta, (Portekiz’in kuzeyi) Galisya’da, (Akdeniz adaları) Balear’da zorlukla yapılıyor. Çocuklarının İspanyolca öğrenmesi isteyen velinin, bu hizmeti alabilmesi için paralı okul seçmesi lazım. İngilizceyi orada çocuk nasıl öğreniyorsa; İspanyolcayı da öyle öğreniyor. (Özerk) Kamu okulları bu hizmeti vermiyor.” İspanyolcayı çocuk nerede öğreniyor bu durumda? “TV ve sokakta! Aynı şey değil tabii. Ama ‘İspanyolca nasılsa hâkim dil. Okulda yerel dili öğrenecek!’ diye diretiyorlar. O zaman aritmetiği de öğretmeyelim. Alışveriş yaparken nasıl olsa aritmetik öğrenilmiyor mu? Böyle mantık olur mu? Ama işte oluyor.” Geriye dönseniz, özerklikte nereye dek giderdiniz? “(Sosyalistlerden kopan) İlerleme ve Demokrasi Birliği adlı partiyi (2007’de) kurduğumuzda, isteklerimizden biri devletin, özerkliklere devrettiği yetkilerin bazılarını geri almasıydı. Özerk bölgeler, devletin ademi merkeziyetçilikle daha iyi çalışması için kurulmamış mıydı? Bu neticeye ulaşılmadığına göre mantıklı olan eğitim gibi bazı yetkilerin geri alınması...” “Ne var ki milliyetçilik tüm özerk bölgelere yayıldığında, geri dönüş olanaksız oluyor. Tavizler, alanın yanında kalıyor. Üstüne hep daha çok isteniyor. Bunun geri dönüşü yok. Hiçbir yolcunun olmadığı, kervan geçmez yerlere hızlı tren istasyonu yapıyorlar. Uçakların inmediği kuş uçmaz yerlere havaalanı konduruyorlar. Profesör ya da öğrencinin bulunmadığı, beş bin nüfuslu kente üniversite yapıyorlar. Milyarlar havaya gidiyor. Niye? ‘O özerk bölgede var. Bende de olacak!’ deniyor. Mantık bu.” Merkezi devlet etkin olmadığı için özerklik yeğlendi, dediniz başta. Ama ademi merkeziyetçilikte de benzer şekilde etkinlik sorunu çıkıyor demek… “Evet değişmeyen tek gerçek, etkin olmamak… Bazılarının rüyası özerkliklerle bu sorunu aşmaktı. Ama ‘İspanya devletini’ de korumak istiyorlardı. Hedef 17 devlet yaratmak değildi. Biz yalnızca daha iyi bir yönetim istiyorduk. Özerklikten çıkarılan dersle bugün söylenecek şey, bazı yetkilerin geri alınmasıdır.” Sürecek. KATAR İSTİYOR, TÜRKİYE KARŞI Türkiye ile Katar, Şam’la diyalogda anlaşamadı Dış Haberler Servisi İlaf Konferansı’nda, Suriye regazetesi, Suriye muhalefe jimiyle diyalog arayışlarıtinden kaynaklara dayandır nı eleştirmişti. Davutoğlu, dığı haberinde, Türkiye ve Kahire’de de benzer şekilKatar’ın, Suriye Devlet Baş de konuştu. kanı Beşşar Esad’a “diyaDavutoğlu, El Hatib ile log” çağrısı konusunda an Kahire’de buluştu. laşmazlığa düştüğünü iddia etti Londra’da Arapça yayın yapan İlaf gazetesi, Katar hükümetinin Suriye Devrimi ve Muhalefet Güçleri Ulusal Koalisyonu’na (SMDK), Şam’la göDış Haberler Servisi rüşmelere başlama Suriye’de Beşşar Esad’a karşı ön cephede savaşmak isteyen sı yönünde “tali çok sayıda çocuk, çocuklamat” verdiğini yazdı. rın savaşmasını yasaklayan BBC’nin aktardığı hauluslararası hukuka rağmen, bere göre Rusya Dıisyancılara katılıyor. Eskiden şişleri Bakanı Sergey orduda görev yapan, sonra Lavrov, Arap Birliisyancılara katılarak çocuk ği Genel Sekreteri Neaskerleri eğitmeye başlabil el Arabi, ABD’nin yan Çavuş Abdülrezzak (38) “Buraya çocuk olarak geliyorSuriye elçisi Robert lar, ayrılırkense hepsi birer Ford ve Ulusal Koaölüm makinesine dönüşüyor” lisyon Başkan Yardımdiyor. Yaşları 1418 arasında cısı Riad Seif, muhadeğişen son 20 kişilik grubunliflerin Suriye rejimiydan söz ederken Abdülrezzak le müzakerelere başla“Onlara savaştan korkmaması konusunda mutamayı, zamanı geldiğinde bakata vardı. öldürmekten çekinmemeyi ABD Başkanı Baöğretiyorum” ifadelerini kullanıyor. AFP’ye konuşan rack Obama’nın ikinAbdülrezzak, “Köyde yetişkin ci dönemine girilirken erkek kalmadı. Artık askeri tüm tarafların “karteğitime çocuklar geliyor” diye larını” yeniden oynaeklerken 14 yaşındaki Musab’a dığı belirtilen haberçıkışıyor: “Düşmanı öldürmen de, ABD, Rusya ve gerekiyor, okşaman değil.” 16 İran’ın “müzakereyyaşındaki Beşşar, babasının le çözüm” üzerinde anintikamını almak için katılmış. Abdülrezzak’ın Halep’teki layış birliğine vardı“askeri akademisi” eski bir ğına dikkat çekiliyor. okuldan bozma. Cepheye gitUlusal Değişim Akımeden önce çocuklar burada mı adlı muhalif grubun üç ay boyunca günde 2 saat üyesi Ömer el Şevvaf eğitim görüyor. UNICEF Çocuk ise Katar ve Türkiye Koruma Koordinatörü Jeanarasında bir anlaşmazNicolas Beuze AFP’ye, “Başka lık bulunduğunu redçatışmaların aksine, burada çocukları kaydetmiyorlar, dediyor. çocuklar kendileri geliyor veya Dışişleri Baka aileleri teşvik ediyor” dedi. nı Ahmet Davutoğlu, Münih Güvenlik Muhalif politikacı öldürüldü Tunus’u karıştıran suikast Abdülrezzak’ın ‘askeri akademisi’ Özerklikler problem oldu Tunus’ta muhalefet lideri Beleyid’in öldürülmesini protesto için İçişleri Bakanlığı önünde eylem yapıldı. (Fotoğraf: AFP) Dış Haberler Servisi Tunus’un önde gelen muhalefet liderlerinden Şükrü Beleyid’in dün evinin önünde uğradığı silahlı saldırı sonucu hayatını kaybettiği belirtildi. Politikacı, birçok partinin oluşturduğu Halk Cephesi içinde yer alan sol eğilimli Yurtsever Demokratik Parti’nin genel sekreterliğini yürütüyordu. Beleyid’in öldürüldüğü haberinin duyulmasıyla birlikte İçişleri Bakanlığı önünde toplanan çok sayıda kişinin, cinayetten hükümeti sorumlu tuttuğu belirtilerek gösteri yaptığı, ülkenin birçok kentinde de protestocuların iktidardaki Ennahda par tisinin bürolarına saldırdığı kaydedildi. Tunus Cumhurbaşkanı Münsif Marzuki, kamuoyuna “itidal” çağrısında bulunurken Tunus Başbakanı Hammadi el Cibali, de muhalif politikacıya yapılan suikastı, “bir terör eylemi” olarak nitelendirerek kınadı. El Cibali, yalnız olduğu tahmin edilen ve geleneksel başlık taktığının belirlendiğini açıkladığı katilin mutlaka yakalanacağını belirtti. Beleyid’i öldüren kişinin kimliğinin henüz tespit edilemediği kaydedilirken suikasta kurban giden politikacının kardeşi Abdülmecid Beleyid cinayetin arkasında İs Resmi dil ‘out’, tedrisat bölündü lamcı Ennahda partisinin lideri Raşid Gannuşi’nin olduğunu iddia etti. Çok sayıda parti ve sendika lideri de cinayetten Ennahda’yı sorumlu tuttuklarını açıkladı. Beleyid’i bir “insan hakları savaşçısı” olarak tanımlayan Fransa da cinayeti kınadığını belirtti. Fransa Başbakanı François Hollande, “Bu cinayet, Tunus’u en cesur ve en özgür sesten mahrum bıraktı” dedi. Davutoğlu ve Gül de Kahire’deki İslam İşbirliği Teşkilatı Zirvesi’ne katıldı. (Fotoğraf: AA) ‘İSRAİL’E YÜRÜMEYE HAZIRIZ’ KAHİRE (AA) Kahire’de bulunan İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad, Mena ajansına verdiği demeçte, “İran halkının, maceraya kalkışması durumunda İsrail’i ortadan kaldırmak için bu ülkenin üzerine yürümeye hazır olduğunu” vurguladı. “Siyonistler İran’a saldırmayı umuyor ancak İran’ın tepkisinden ve böyle bir saldırının sonuçlarından çok korkuyorlar” diyen Ahmedinejad, “savunma güçlerinin tüm saldırıları püskürtebilecek ve saldırıdan pişmanlık duydurabilecek düzeyde olduğunu” ifade etti. İsrail Cumhurbaşkanı Şimon Peres, seçimlerin ardından parlamentonun açılış töreninde yaptığı konuşmada, nükleer silaha sahip İran’ın İsrail ve dünya barışı için tehlike teşkil ettiği uyarısında bulunmuştu. Dış Haberler Servisi Amerikan Merkezi Haberalma Örgütü’nün (CIA) insansız hava araçlarını iki yıldır Suudi Arabistan’daki bir üste konuşlandırdığı doğrulandı. Washington Post ve New York Times’taki haberlere göre tesis, Yemen’de üslendikleri düşünülen Arap Yarımadası’ndaki El Kaide örgütü üyelerini izlemek ama CIA üssü deşifre oldu Kıptilerin papası, Mısır liderlerini eleştirdi cıyla kuruldu. Bu üsten havalanan insansız hava araçlarından biri Eylül 2011’de, El Kaide liderlerinden olmakla suçlanan ABD vatandaşı din adamı Enver el Evlaki ve yine ABD vatandaşı Samir Han’ın öldürülmesinde kullanıldı. Olay, öldürülenlerin ABD vatandaşı olmaları ve bu ülkede hiçbir suça karışmamaları nedeniyle tartışmalara yol açmıştı. Dış Haberler Servisi İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) 12. Dönem Zirvesi Mısır’ın başkenti Kahire’de başlarken Mısır Kıpti Kilisesi dini lideri Papa Tavadros II, ülkenin İslamcı liderliğini eleştirdi. Papa Tavadros II, Mısır’da yeni kabul edilen anayasayı ayrımcı diye nitelerken Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi liderliğinde yürütülen ulusal diyalog görüşmelerinin de “anlamsız” olduğunu söyledi. Kıptiler, birçok grup gibi söz konusu görüşmelere katılmıyor. Papa, anayasanın dini esaslara değil vatandaşlık temeline dayanması gerektiğini vurgulayarak anayasının ayrıştırıcı değil birleştirici olmasını istedi. İİT Zirvesi’nde Türkiye’yi Cumhurbaşkanı Abdullah Gül temsil ederken zirveye katılan Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu da Kahire’de temaslarda bulundu. Mursi ise zirvede yaptığı konuşmada, “Suriye’deki bütün muhalif gruplar Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu’nu (SMDK) desteklemelidir” dedi. Mursi konuşmasında, Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad’a hitaben “Suriye’deki iktidar, tarihi okumalı ve ders almalıdır. Halkı değil kendi çıkarını düşünenler çaresiz yıkılacaktır” diye konuştu. Zirvenin ana gündemini Suriye’nin yanı sıra Filistin, Mali ve İslamofobya konuları oluşturuyor. n Dış Haberler Servisi Kuzey Kore, füzeyle vurulan bir Amerikan şehrini alevler içinde gösteren bir propaganda videosu yayımladı. Görüntülere “We are the World” şarkısı eşlik ediyor. Kuzey Kore’nin resmi internet sitesi tarafından YouTube’a yüklenen 3 dakikalık video görüntülerde savaş uçakları bir Amerikan şehrini füzelerle vururken bir adam rüyasında, Kuzey Kore’nin geçen ay fırlattığı roketin benzeriyle uzaya gönderilen bir uzay mekiğiyle yolculuk yaptığını görüyor. Kuzey Kore uzaya barışçı amaçlarla uydu gönderdiğini savunurken, Birleşmiş Milletler bunu yasadışı füze denemesi olarak değerlendiriyor. ‘Amerikan şehirleri alevler içinde’ Yetkiyi geri almak mücadelesi Geri dönüş zor Murtazavi serbest nDış Haberler Servisi İran’da tutuklanan eski Tahran Başsavcısı Said Murtazavi serbest bırakıldı. Geçen pazartesi günü tutuklanan eski Başsavcı ve Sosyal Sigorta Teşkilatı Bakanı Murtazavi, Evin Cezaevi’ne konulmuştu.