Katalog

16 ŞUBAT 2013 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 13 Kâbus derinleşiyor Ekonomi Servisi Türkiye genelinde işsiz sayısı ve işsizlik oranı artışını sürdürüyor. 2012 yılı Kasım döneminde işsiz sayısı bir önceki yılın aynı dönemine göre 201 bin kişi artarak 2 milyon 429 binden 2 milyon 630 bin kişiye yükseldi. İşsizlik oranı da bu dönemde 0.3 puanlık artış ile yüzde 9.1 düzeyinden yüzde 9.4 düzeyine ulaştı. DİSK, gerçek işsizliğin yüzde 15.45, gerçek işsiz sayısının da 4 milyon 600 bin kişi olduğunu savundu. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2012 yılı Ekim, Kasım, Aralık dönemlerini kapsayan Kasım dönemi hanehalkı iş İşsizlik yükselişini sürdürerek yüzde 9.4’e çıktı. DİSK gerçek oranı yüzde 15.45 olarak açıkladı ‘DarbeTerör’ Damgalı... İlk eski Genelkurmay Başkanı Başbuğ, tutuklanırken isyan etmişti; görevi gereği ömür boyu teröre karşı savaşım vermişken “terörist, terör örgütü üyeliği” damgalı suçlanmasındaki akılmantık çelişkisini kamuoyu gündemine taşımıştı... Şimdilerde Başbakan Erdoğan bile aynı gerekçelendirmelerle eski Genelkurmay Başkan’ının hâlâ yargısız infaz nitelikli tutuklu yargılanmasını, dipten dalga olarak gelen kamuoyu vicdanı tepkilerine karşı, “onaylamadığı, doğrudan sorumlu olmadığı” anlamında eleştirmek gereğini duyuyor... Bir adım ileri tutukluluk süreci içinde sağlığı tehdit altına sokulmuş Balyoz davası tutuklusu Saygun’u yoğun bakım odasında ziyaret ediyor... Başbakan’ın “şak” çıkışını “çak” olarak yorumlamak zorunda olan medya, uzman yandaşlar, Silivri yargılamalarının bütünü, hukuk devleti düzeninin işleyişi adına sorun olan, çarpık gelişmelerin çeşiti ayakları üzerinden, bu kez çark etme noktasındalar... Kolaylıkla, söylem değişikliğinde, insan hakları, hukuk devleti düzeni, bağımsız yargı işleyişi üzerinden özel yargının hakhukuk ihlallerinin savaşımını verenlerle birlikte kaçınılmaz yapılmak zorunluluğu duyulan tartışmaların bütününden, kimi çözüm olabilecek formüller kamuoyu gündemine taşınıyor... Özetle iktidarlarının, mağdurlar cepheleri üzerinden yeni denge arayışlarının paketine ilişkin kamuoyu beklentisi oluşturuluyordu ki... İktidarlarının siyaset dengeleri tahterevallisinde, gündemde Silivri TSK mağdurları ile, KCK mağdurlarında, en azından yargısız infaz nitelikli uzun tutukluluklar sorunlarına çözüm üretilmesi vardı... Yasal hukuk düzeninin işleyişinde aslında olmaması gerekenlerin; hakhukuka uygun yargılamayı sağlamaya yönelik, sivil darbe hukuku boyutunda yargılamalardaki haksızlıkların, hukuksuzlukların yapılabilmesini açık yasaklarla ortadan kaldıracak, yeni yasal düzenleme önerileri sayılıp duruluyordu... Kürt sorunu üzerinden atılacak adımlarla birlikte, uzun tutukluluklardan toplu tahliyelerle oluşacak yeni yumuşama, dengeler oramında, seçimlere dönük başkanlık sistemi ile tam teslim, avucunda üst yargı amaçlarını dengeleyecek, en azından Kürt cephesiyle uzlaşma ile anayasa paketi, referandumla sonuç alma hesaplarında, AKP cephesinde Cumhurbaşkanı’nın bypass edileceği senaryolar bile yazılıyordu... HHH Derken yandaşları yazdıkları olumlu senaryolarında bile şaşırtan yeni gelişmelerle yüz yüze geldik... Yeni iddianemelerin içerikleri, yeni operasyonlar üzerinden kafalar bir kez daha karıştı... Nefes aldıracak başarılı senaryolar pompalanırken yeni iddianameler ile yeni operasyonları açıklamada zorlanan yandaşlar için, “Erdoğan cephesi ile cemaat cephesi çatışmalarını” kapalı vurgulamak, tek seçenek gibi yeniden gündeme girdi. Tabii İktidarları adına hemen yalanlandı. Ancak haksızlık boyutları, hukuksuz gidişleri İktidarları tarafından en yetkili ağızlar, özellikle de Başbakan tarafından da defalarca kamuoyuna açıklanmış, teslim edilmiş, özel sivil darbe hukuku uygulamaları niteliğini kazanmış gidişata ilişkin çelişkili gelişmeler daha bir göze batar oldu. 28 Şubat operasyonlarındaki aynı iddianameler, tutuklamalar mantığında değişen bir şeylerin olmamasından daha büyük toplumsal tepkilerin doğması nasıl önlenecekti? İktidarlarının iyi işlemese de göreceli bağımsız yargıyı teslim almakta kullandığı “yetmez ama evetçilere” kendi 12 Eylülü’nün referandumu ile attığı kazık tüm olumsuz sonuçları ile çok çıplak ortalıkta... İktidarlarına büyük destek vermiş ABD, AB siyasileri çıkarları adına büyük desteklerini sürdüremez konumda, ilgili kurumları, aracılığı ile, uysa da uymasa da uyarı üstüne uyarı yapıyorlar... İnsan hakları, bağımsız yargı ilkelerini ayaklar altına alan, haksızlıkhukuksuzlukları raporlarına yansıtmak, sık sık eleştirmek zorunda, çifte standartlarını yürütememe noktasındalar... Besbelli bu köşeye sığdırılamıyacak çok başka gelişmelerin dış politika dengelerini kaydırmasının payları da çok büyük... Sonuç güncel önemli iç yansımalarda 4. yargı paketi ile de KCK için göreceli olumlu düzenlemeler sayılmazsa, TSK ve ne yazık ki arkaları olmadığı için gündemde bile olamayan öğrencilere, diğer sivil örgütlenmeleri, düşüncelere yönelik, mağdurları için ufuk yok. Dün devam eden 28 Şubat iddianamesi üzerinden TSK tutuklamaları, yeni olumsuzlukların tuzu biberi olunca, “Yargısız infaz içerikli ön tutuklamalar azaldı” savunması işe yarar mı? İktidarları ile uyumluluğu vurgulanan TSK’den, iddianamelerdeki suçlamalara ilişkin zorunlu yalanlama açıklamaları birbirini izliyorsa... “Darbeler, terörle savaşım, darbelerle teröristlerle hesaplaşma adına...” damgalı, öylesine büyük bir oyun, kavram kargaşası, cepheleşmedir ki bu... Terörle mücadele yasasının 314. maddesi ile 302. maddeleri işletilerek, isteğe bağlı hem darbeler hem de terörle hesaplaşma adına istenen örgütlenmeler ve kişiler için, istenilen geçmişe dönük, toptancı yargılamalar gündeme geliyor. Haksızlıklar, hukuksuzluklar çok fazla vicdan acıtıp, vitrine çıkmış boyutu için insanlık eli uzatılınca da, bir başka operasyon gündeme sokuluyor... u İşsizlik son beş aydır yükselişini sürdürüyor. TÜİK’in verilerine göre işsizlik yüzde 9.1’den yüzde 9.4’e, işsiz sayısı da 2 milyon 429 binden 2 milyon 630 bin kişiye yükseldi. Tarım dışı işsizlik yüzde 11.7’ye, genç işsizlik oranı da yüzde 18.8’e çıktı. gücü istatistiklerini açıkladı. Buna göre, mevsim etkilerinden arındırılmış istihdam edilenlerin sayısında 2012 yılı Kasım döneminde, bir önceki döneme göre 118 bin kişilik, işsiz sayısında da 63 bin kişilik artış meydana geldi. Mevsim etkilerinden arındırılmış işgücüne katılma oranı bir önceki döneme göre 0.3 puanlık artış ile yüzde 51, istihdam oranı 0.2 puanlık artış ile yüzde 46.2, işsizlik oranı da 0.2 puanlık artış ile yüzde 9.5 olarak gerçekleşti. İstihdam edilenlerin sayısı 2012 yılı Kasım döneminde, geçen yılın aynı dönemine göre 1 milyon 24 bin kişi artarak 25 milyon 291 bin kişiye yükseldi. Bu dönemde, tarım sektöründe çalışan sayısı 37 bin kişi, tarım dışı sektörlerde çalışan sayısı 987 bin kişi arttı. İstihdam edilenlerin yüz de 23.8’i tarım, yüzde 19’u sanayi, yüzde 7.2’si inşaat, yüzde 50’si ise hizmet sektöründe yer aldı. İstihdam edilenlerin oranı, geçen yıDİSK Araştırma Enstitüsü (DİSKAR), bugün lın aynı dönemine açıklanan işsizlik verilerini değerlendiren bir rapor göre 1 puanlık bir yayımladı. Raporda, çalışma çağındaki her iki kişiden artış göstererek birinin çalışmadığı öne sürülürken işgücüne katılım yüzde 44.9’dan oranının Kasım 2013 dönemi için yüzde 50.7 düzeyinde yüzde 45.9’a gerçekleştiği belirtildi. Rapora göre, kadınlar için geniş yükseldi. tanımlı işsizlik oranı yüzde 24, gençler için yüzde 28 olKasım 2012 du. Gizli işsiz olarak görülen eksik ve yetersiz istihdam döneminde heredilenler de ilave edildiğinde işsizlik oranı yüzde 18.62, hangi bir sosyal işsiz sayısı 5 milyon 571 bin kişi düzeyinde. Çalışma güvenlik kuruluçağındaki her üç kadından sadece biri çalışıyor. Yükşuna kayıtlı olsekokul mezunu kadınlarda işsizlik yüzde 16.6 ile ermadan çalışan keklerin yüzde 7.6’lık oranının iki katıdan fazla. Raların oranı, önceporda, 853 bin işsiz gence karşı 563 bin çalışmaya ki yılın aynı dönehazır ancak umutsuzluk başta olmak üzere çeşitmine göre 2.2 puanli nedenlerle iş aramayan genç bulunduğu, eksik lık azalışla yüzde 38.5 ve yetersiz istihdam edilenlerle genç işsizliğiolarak gerçekleşti. nin yüzde 30.8’e ulaştığı belirtildi. İki kişiden biri çalışmıyor Tarihin en cömert teşviki u “Diğer bakanları ikna edip Başbakan’ın da desteğini alarak öyle bir sistem oluşturacağız ki Cumhuriyet tarihinin en cömert teşvik sistemi olacak” diyen Çağlayan, otomotive ve kömürden enerjiye yeni teşvikler getirildiğini açıkladı. Ekonomi Servisi Motorlu kara taşıtları ana sanayisinde gerçekleştirilecek yatırımlar ile turba, linyit, taşkömürü, antrasit, asfaltit, bitümlü şist, bitümlü şeyl, radyoaktif mineraller gibi madenlerin girdi olarak kullanıldığı elektrik yatırımları yeni teşvik sistemindeki “öncelikli yatırımlar” arasına alındı. Yapılan revizyonu “Yeni Teşvikler Işığında Otomotivde Yeni Hedefler” toplantısında açıklayan Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan özetle şunları vurguladı: 4 Amaç, dış ticaret açığı veren sektörlerin fazla veren bir yapıya getirilmeleri. Öncelikle, teşvik belgesi için gereken asgari yatırım büyüklüklerini düşürdük. Ana sanayi yatırımlarını büyük ölçekli yatırımlar kapsamına almak için gereken yatırım büyüklüğü 250’den 200 milyona, yan sanayi yatırımları için 100’den 50 milyon liraya indi. 4 Yan sanayi yatırımlarını bölgesel teşvik kapsamına almak için yatırım büyüklüğünü her bölge için birer milyon lira aşağı çektik. Test merkezleri, rüzgâr tüneli ve benzeri yatırımları öncelikli yatırımlar kapsamına aldık. Nerede yapılırsa yapılsın 5. bölge desteklerinden faydalanacaklar. 4 Ayrıca vergi indirimi, sigorta primi işveren hissesi desteği ve faiz desteği gibi teşvik unsurlarının oran ve sürelerinde iyileştirmelere gittik. Otomotivdeki başarılı örneklerden biri de Ford Otosan’ın Gebze’deki ArGe merkezi. Burada Ford’un dizel motor geliştirme çalışmaları, Ford mühendislerince yapılarak kalibrasyonu sağlanıyor. TÜBİTAK MAM içindeki merkezde sadece araştırma ve geliştirme üzerine çalışan 1240 mühendis görev yapıyor. (AA) Doğalgaz santralına teşvik yok Dünkü Resmi Gazete’de yayım lanan “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Karar” kapsamı na, otomotiv sektörünün yanı sıra, Maden Kanunu’nun 2. maddesinin 4b grubunda yer alan turba, linyit, taşkömürü, antrasit, asfaltit, bitümlü şist, bitümlü şeyl, radyoaktif mineraller gibi madenlerin girdi olarak kullanıldığı elektrik yatırımları yeni teşvik sistemindeki öncelikli yatırımlar arasına girdi. Kararla, 19 Haziran 2012’den önce Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’ndan lisansı alınmış yatırımlar hariç doğalgaza dayalı elektrik üretimi yatırımları teşvik edilmeyecek. ‘Ne istediyseniz verdik, artık ‘yerim dar’ demeyin Bir süre önce ‘Stratejik Yatırımlar’ kapsamına gire medikleri için teşviklerde revizyon isteyen Tofaş ve Ford’u, “Muhteşem ikili düet yapıyor” diye sert ifadelerle eleştiren Bakan Zafer Çağlayan, dün açıklanan düzenlemelerden sonra otomotiv sektörüne seslenerek “Bakanlık olarak sektöre karşı bir yiğitlik yaptık ama şimdi babayiğitlik sizde” dedi. Sektörün zaman zaman teşvike, ufak tefek ayarlara ihtiyacı olabildiğini dile getiren Çağlayan, “Ne istediyseniz verdik, bundan sonra ‘yerim dar, oynayamıyorum’ diyen gelin gibi olmayacaksınız” diye seslendi. Çağlayan, önümüzdeki günlerde sektörün ana ve yan sanayicileri önemli temsilcileriyle tek tek bir araya geleceğini ve neler yapılması gerektiğini dinleyeceğini sözlerine ekledi. Bütçe 5.9 milyar TL fazla verdi Ekonomi Servisi Maliye Bakanlığı, ocak ayında merkezi yönetim bütçesinin 5.94 milyar lira fazla verdiğini açıkladı. Yapılan açıklamaya göre ocakta bütçede faiz dışı fazla 11.16 milyar lira düzeyinde gerçekleşti. Yılın ilk ayında bütçeden 30.9 milyar lira lira harcama yapıldı. Buna karşılık 36.9 milyar lira gelir elde edildi. Mehmet Şimşek, harcamalarda tedbirli davranmaya devam edeceklerini söyledi. Şimşek, vergi gelirlerinin iç talebin ivme kazanması sayesinde ocakta 28.4 milyar lira olarak gerçekleşerek geçen yılın aynı ayına göre yüzde 21’lik bir artış gösterdiğine işaret etti.