Katalog

SAYFA CUMHURİ YET 5 KASIM 2 0 1 0 CUM A 8 HABERLER YUNANİ STAN'DA  Bİ R  İ LK Uzmanlar, hastalann korkulu rüyası için' Ameliyat öncesi mutlaka anestezi uzmanını tanıyın' diye uyanyor Anestezi  deyip  geçm e Sİ BEL BAHÇETEPE meliyatm ağrısız, acısız  olması için yapılan  "anestezi" ya da halk arasmda bilinen adıyla "narkoz",  birçok hasta ve hasta yakımmn cerrahi işlem  öncesi korku yaşamasma  neden oluyor. "Diş çekimi için uyutuldu,  uyanamadı",  "Bademcik ameliyatına girdi, anesteziden çıkamadı", "Göz  ameliyatına girdi, anestezi nedeniyle uyanamadı"  gibi haberler ile korkuları ikiye katlanan hastalar için anestezi uzmanları "Ameliyata  girmeden  önce mutlaka anestezi uzmanımzı  tanıyın, anestezi uzmanımn  sizi tanıması riskin  en aza inmesine neden olurken hastamn da korkularımn  azalmasına neden olur" uyarısmda bulundu. Cerrahlar ise anestezinin ameliyatlarda  kullamlmaya başlanmasınm çok önemli olduğunu belirterek "Anestezi olmasaydı cerrahi hiçbir  zaman şimdi bulunduğu yere gelmezdi" dedi. A Kavala'da  doğan Nilüfer  Kobakoğlu  Üstel, 10 günlükken ailesi tarafından Türkiye'ye getirilmiş. Yaşamsal önem taşıyor Çoğu kimse  anestezi uzmanlarımn işinin yalmzca hastayı  ameliyat  sırasmda bayıltmak ve yapılan  cerrahi işlemi  duymaması  olarak düşünüyor. Oysaki  anestezi uzmanlarımn ameliyat öncesi, ameliyat  sırasmda ve ameliyat sonrasmda hastayı  izlemesi, hastamn yeniden canlandırılması, ameliyat  sonrası  ağrınm azaltılması, bozulan vücut  fonksiyonlarmda hastayı  cihaza bağlaması  gibi hayati önem taşıyan görevleri  bulunuyor. Her yıl dünya genelinde 230 milyon hastaya cerrahi  girişimi için anestezi uygulamyor.  Cerrahi  işlemlerle ilişkili olarak 7 milyon kişide  ciddi komplikasyon  gelişiyor ve yılda bir milyon insan hayatım  kaybediyor. Anestezi  ile ilgili merak edilenleri ve anestezinin cerrahideki yeri ve önemini Türk Anestezi  ve Reanimasyon D erneği Başkanı (TARD) Prof.  Dr. Şükran Şahin ve Marmara U niversitesi  Tıp Fakültesi G enel Cerrahi Anabilim  Dalı Öğretim Ü yesi Prof. D r. Özdemir Aktan  ile konuştuk. Prof. D r. Şükran Şahin, anestezi tekniklerinin ve  ilaçlarmm günümüzde çok geliştiğini belirterek  "Günümüzde  çok modern, istediğimiz etkiyi istediğimiz sürede elde edebilmek  için çok iyi ajanlar  var"  dedi. Anestezide  yapılanlarm fizyolojiye aykırı  işler olduğunu savunan  Şahin  "Yürüyen, konuşan, düşünen  bir  insanı bir  masaya yatırıyoruz, bilincini  yok ettiriyoruz, hareket edemez hale getiriyoruz. Bunların hepsi fizyolojiye  aykırı şeyler ama bunları belli bir  süre içinde yapıyoruz.  Olumlu sonuçlanması için de bunu belirli bir  süre yapıp  aynı şekilde hastamn güvenle yeniden geriye dönmesini sağlıyoruz" diye konuştu. Üstel 'e fahri hemşerilik unvanı LEY LA TAVŞANOGLU KAVALA   Geçen hafta  sonu Yunanistan'ın Trakya bölgesinde  bir ilk gerçekleşti.  Trakya doğumlu bir Türkiye  Cumhuriyeti vatandaşı  Kavala Belediyesi'nden  fahri hemşerilik unvanı aldı; babası İ smail Hakkı Kobakoğlu ya da Kavala'da bilinen ismiyle Kobakizade ismail H akkı'nın Kavala anılarını yazdığı "Hayatım  Bir Mübadilin Hatıraları" (I Zoi Mou) isimli kitabının Yunanca basımının tanıtımında hazır bulunurken de gözyaşlarını  tutamadı. Bu isim avukat ve  şair Nilüfer Kobakoğlu  Üstel.  Kavala'da doğduktan sonra on günlükken, kundakta ailesi  tarafından Türkiye'ye  getirilmiş. Nilüfer Kobakoğlu Üstel cumartesi günü Kavala Belediye Kütüphanesi'nde düzenlenen törenle Belediye  Başkanı Konstantinos Simitsiz'in elinden fahri hemşerilik beratını aldı. Türkiye ve Yunanistan arasında gerçekleşen  bir ilk gelişme  diyoruz. Çünkü Lozan  Antlaşması'na  göre Lozan mübadillerinin Yunanistan'a bir daha kesinlikle  dönmeyecekleri güvencesi  verilmişti.  Onlarca yıl da Batı Trakya doğumlu mübadiller bırakın Yunanistan'da bir kentin fahri hemşerisi olabilmeyi, vize alabilmeyi bile düşlerinde göremezlerdi. TARD Başkanı Prof. Dr. Şükran Şahin "Anestezi  doğru  kişi tarafından  yapılırsa  risk  en aza iner"  dedi. lcerrahinin başlangıcı f  I  I  f  ,  I  A  4"armara U niversitesi  Tıp FakülteXVXsi  G enel  Cerrahi Anabilim  D alı Öğretim  Ü yesi  Prof. Dr. Özdemir  Aktan' a göre de anestezinin başlangıcı  cerrahinin başlangıcı.  "Anestezi olmasaydı cerrahi hiçbir zaman şimdi bulunduğu yere gelmezdi" diyen Aktan,   "Eskiden aneztezi  olmadan  önce cerrahlar  pek doktor olarak kabul edilmezlerdi;  daha  çok berberlik  yapan  ya  da  bu  tür şeyleri yapan insanlar olarak kabul edilirdi. Cerrahların  da bir hekim  olarak kabul edilmesi ve tıp dünyasına girmesi anestezi ile başlamıştır. Anestezi bizim için çok önemlidir"  dedi. Hastamn hekim seçme hakkı olduğu gibi  hekimin  de anestezi  uzmanını  seçme hakkı olduğunun altmı çizen Prof. Dr.  Özdemir Aktan   "Kamu  hastanelerinde bu durum daha kısıtlı olabiliyor. Çalıştığımız  hastanelerde  genellikle  ilgili  bölümle çahşan anestezi uzmanları hep aynı oluyor. O konuda rahat iletişim kurduğumuz insanlar oluyor. Anestezi uzmanımı  tabii ki  seçmek istiyorum" değerlendirmesini yaptı. Anestezi uzmanımn ameliyattan  önce hastamn  değerlendirilmesi, ameliyat sırasmda hastamn takibi ve ameliyat sonrasmda bakımıyla  ilgilenmesi gibi son derece önemli olduğuna dikkat çeken Aktan, şöyle devam etti: "Bu  üç  aşamayı  birden  mükemmel yapamazsak ameliyatı iyi yapmamışız demektir. Ameliyat öncesi hazırhk  dönemi aslnıda cerrah ve anestezistin birlikte yürüteceği bir süreç olmahdır. Anestezi uzmanımn en önemli görevi ameliyat sırasındadır. Çünkü cerrahlar ameliyatlarını yaparken ister istemez bir strese giriyor, dikkatlerini belli bir yere odaklayor. O  sırada  bazı  şeyleri çok dikkatli  izlemiyor  olabiliyorlar.  Ameliyat  yapılırken hastamn nabzı, tansiyonu nasıl gibi birtakım şeyleri aneztezistin izlemesi gerekiyor. İ şi bilen bir anestezist cerrahi çok rahatlatır. Bir kere zaten hastamn uygun bir şekilde anestezi almasnıa, ağrısız, acısız bir  ameliyat süreci geçirmesine yardımcı  olur.  Bunlardan  daha  önemlisi bence anestezist ters giden bir şeyler varsa bunun için cerrahi  uyarabilir." 'İ ki  ülke arasındaki sorunlar aşılır' Kavala'nın geçmişine, on sekizinci ve on dokuzuncu yüzyıl dönemine geniş atıflar  yapılan  törende ayrıca işadamı Osman Kavala'ya da babası ve dedelerinin Kavala'ya  yaptıkları  katkılar için şehrin fahri hemşeriliği  beratı verildi. Törenin yapılması ve kitabın Yunanca  basılmasında büyük emeği geçen Simitsiz'in yanı sıra Yunan Dışişleri Bakanlığı  Trakya Bölgesi Siyasi İ şler Müdürü Büyükelçi Aleksis  Aleksandris Kavala'nın tarihçesinden ve Kobakoğlu'nun bu tarihçeye damgasını vuran kişiliğinden  söz etti. "İ ki ülke arasında sorunlar olabilir ama bunlar aşılabilir. Bunun için de şartların olgunlaşması gerekir. Bugün tanık olduğumuza  benzer etkinlikler halklar arasındaki  yakınlaşmayı sağlar" dedi. Türkiye'nin Gümülcine Başkonsolosu  Mustafa Sarnıç da konuşmasında şunları söyledi:  "Kavala'nın  Türk vatandaşları için tarihi bir önemi vardır. Bir zamanlar ortaya çıkan medeniyet bugün de sürüyor.  Türkiye ve Yunanistan  arasındaki ilişkiler her geçen gün gelişiyor. Bunların daha ileri götürülmesinde insan unsuru ve sivil toplum kuruluşları (STK'ler) çok önemlidir." Kavala Belediye  Başkanı Konstantinos Simitsiz konuşmasında Balkan halkları arasındaki ilişkilerin tarih boyunca hiçbir zaman sorunsuz olmadığını hatırlattı. Yakın gelecek  için iyi dileklerini dile getirdi. Kobakizade İ smail Hakkı'nın inanılmaz bir yaşam  serüveni var.  1882'de  Yunanistan'ın Drama  sancağının Sarışaban kazasında doğmuş. Avukat, tütün tüccarı ve vergi toplayıcısı  olarak çalışmış.  1914 1924 yılları  arasında Kralın Partisi olarak bilinen G unaris'ten Drama  milletvekili olarak Yunan Parlamentosu'nda görev yapmış. Lozan Antlaşması'nın imzalanmasıyla  birlikte mübadeleyi yöneten bir Lozan mübadili olarak 1924'te  önce İ stanbul'a, sonra Samsun'a yerleşmiş. Türkiye'deki yaşamını tütün tüccarı ve avukat olarak sürdüren İ smail Hakkı Kobakoğlu, Türkiye'ye  yerleşen  Lozan mübadillerinin haklarını savunmaya yaşamını adamış. 69 yaşında da Samsun'da ölmüş.  Babası hayattayken Nilüfer Üstel babası gibi başarılı bir avukat olnıuş. Evlenip  bugün birisi halkla ilişkiler ve tanıtım alanlarında başarılı bir iş kadrnı olan  Leyla Üstel Çağatay ve inşaat mühendisi Tunç Üstel isimli iki de çocuk doğurmuş. O davadan bu davaya  koşuştururken de "Sesler"  isimli şiir kitabrm hazırlayıp bastırmış. Bugün hâlâ mahkeme kapılarını aşındıran Nilüfer H anım'rn en büyük  keyiflerinden birisi yeni şiirler  yazmak. h  Hastalar büinçli değil nestezi uzmanlarmm ameliyata girmeden önce en çok  istediklerinm hastayı  tanımak olduğunun altmı çizen Şahin, ameliyata girmeden önce hastadan bir soru formunu  doldurmalannı istediklerini, bu sorgulama  formunda hastamn özgeçmişi,  aile hikâyesi  ile ilgili bilgiler yer aldığmı anlattı. Şahin, hastamn da anestezi uzmanım tanımasmm önemine değinerek "Hastamn alerjisi  var  mı, sigara içiyor mu, onunla ilgili özel bilgilere  ulaşmaya çalışıyoruz. Bunlar bize ameliyat sırasmda çeşitli önlemler almamızı  gerektirebiliyor. Her anesteziden önce anestezi uzmanımn hastayla tanışması, sorularım  yamtlaması, sormak istediği sorular varsa  onları sorması, hastamn merakını  gidermesi gerekir. Yapılan anestezi için hastalar bilinçli ve de meraklı  değil. Hastalar için önemli olan, cerrah ve cerrahinin  ne olacağı" dedi. Şahin, hastamn  yapılacak işlem hakkmda merakmı gidermesi  ve anestezi uzmam ile konuşmasmm  ameliyat öncesi  sıkmtısmm  giderilmesinde  yardımcı olduğunu, hastaya  güven  verdiğini  kaydetti. Aşırı şişman yani  obez olan hastalarda anestezi  riskmin  daha da fazla  olduğunu söyleyen  Şahin Türkiye'de  uzman  sayısmm yetersizliğinden  yakmdı. Son  dönemlerde artan anestezist intiharlan ile ilgili olarak da Şükran Şahin, şu açıklamaları yaptı: "Anestezistler arasında ilaç bağımlılığı  ve intihar  oram  diğer branşlara  göre daha yüksek.  Ayrıca normal popülasyona  göre  doktorlar arasında  da bu  oran fazla. Uzman sayısı yeterli olmadığı için çalışma saatleri uzayabiliyor.  Gün ışığından  yoksun ameliyathanelerde çok uzun  süreli ve stresli ortamlarda, atık gazların  çok iyi atılamadığı kirli ortamlarda  çalışmak zorunda  bırakılabiliyorlar.  Anestezistler, anestezi maddelerinin  hangilerinin  nasıl bir  etkisi olacağını çok iyi biliyor. Üstelik bu  ilaçlar ellerinin altında olunca intihar teşebbüslerinin  çoğu ne yazık ki  başarılı oluyor. Anestezistlerde tükenme  sendromu var. Daha iyi koşullar  sağlanmalıdır.  " Her cerrah ameliyat olmalı errahlar üzerinde dünyada yapılan bir araştırma ise cerrahların ameliyat  sırasmda hastasmdaki gerçek kanama miktarım fark  etmediğini gösterdi. Yapılan  araştırmada, cerrahlara  "Ameliyat sırasmda tahminen hastada ne  kadar  kanama  oldu" yönünde bir soru soruldu ve cerrahların gerçekteki  kanama miktarımn neredeyse yarısı kadar yanıt verdiği, birçok cerrahm ameliyat  sırasmdaki kanamayı  fark  etmediği belirtildi. Prof.  D r. Özdemir Aktan,  "Cerrahlar  hep düşündüklerinden  daha az kanadığım  zannediyor halbuki olay öyle değil. Bunu takip edecek kişi anestezi doktorudur. Hep cerrahlar daha az kanadıklarını  zannediyorlar o sırada başka bir şeye konsantre oldukları  için. İ şte burada anestezi devreye giriyor"  diyerek  anestezinin cerrahideki önemine dikkat çekti.  Her cerrahm bir ameliyat geçirmesinde  fayda olduğunu belirten  Aktan, şunları söyledi:  "Ben de 8 10 yıl önce kasık fıtığı  ameliyatı oldum. Bu ameliyat benim hastalara, ameliyathaneye bakışımı  değiştirdi. Şu beni çok  etkiledi: Ameliyat sonrası basit denilen  fıtık ameliyatı sonrasmda çok ciddi ağrı oluyor. Hatta  ben o zaman  'bana bir ağrı  kesici yapm'  dediğimde  daha vakti gelmedi, biraz daha bekleyelim falan  dediler. Bu ameliyatla ağrıyı tadan biri olarak hastamn neler çektiğini daha iyi anhyorsun." C A Kişiliğî değîştirîr mi? jk  nestezi sonrasmda  kimi  hastamn rAhırçınlaştığı,  asabi bir ruh  haline sahip  olduğu, kimisinin  ise tam tersine daha neşeli olduğu yönünde zaman zaman tartışmalar yaşanıyor.  Uzmanlar ise bu yönde bilimsel  anlamda  kabul edilmiş bir kanının olmadığını  ancak genellikle  yaşlı olan hastalarda bu tür iddiaların  daha çok  görüldüğünü söylüyor. Prof. Dr. Şükran Şahin, son birkaç yıldır anestezik  maddelerin  idrak ile ilgili  etkileri  olduğunu  yaşla  birlikte bunun  arttığı yönünde  bulgularm olduğunu  anımsatarak  "Anestezi sırasmda geçirilen  herhangi kısa süreli kan basmcmın  düşmesi gibi  konularda etkili  olabilir. Ama hiçbir şey olmasa  bile idrak konularmm  etkilenebileceği konuşulmaya  başlanmış.  Koroner  bypass  hastalarında  ameliyat sonrası ruh tamamen tersine dönüyor.  Koroner  bypass  geçirmiş  olan hastalar  daha önceden genel olarak  oksijenlenmesi  çok iyi  olmayan  hastalar  olabilir"  dedi. Prof. Dr. Özdemir Aktan  ise genç  hastalarda bir kişilik  değişikliğinin  olmadığını, yaşlı hastalarda zaman zaman birtakım değişikliklerin  görüldüğünü  söyledi. Aktan  "Bunun  nedeni de  anestezinin kendisinden  daha çok ilaçlar  verilirken zaman zaman hastalann  tansiyonları düşüyor,  nabızları hızlanıyor. Normal hallerinden  biraz  daha farklı  oluyorlar. Yaşlı hastalarda anestezinin  birtakım olumsuz  katkılarının  olduğu kanısındayım" diye  değerlendirdi. Aleksandris çiftiyle geçmişe yolculuk İ ki  yıl önce görev süresini  doldurduğu için İ stanbul Başkonsolosluğu'ndan  İ skeçe  merkezli yeni görevine  atanan Büyükelçi  Aleksis Aleksandris ve eşi Efi H anrm'la Kavala'da  eski İ stanbul günlerini yâd ediyoruz.  G alatasaray'da İ stiklal  Caddesi üzerindeki yeni Yunan Konsolosluğu  binası olan tarihi Şişmanoğlu Konağı'nrn ne zahmetlerle onarıldığrm ve burada Büyükelçi  Aleksandris'in  düzenlediği yüzlerce resepsiyon ve etkinlikte birlikte  olduğumuzu anımsıyoruz.  Büyükelçi  Aleksandris'i  de fahri hemşerilik ve kitap tanıtım törenindeki çok önemli katkıları nedeniyle kutlamak  istiyoruz. m ü C  M  B