Katalog

ekonomi@cumhuriyet.com.tr 23 MART 2009 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ 13 CMYB C M Y B ANKARA PAZARI YAKUP KEPENEK ‘Köleci’ Süreç Geçen hafta yayımlanan işgücü verileri, “ba- ğımlılık” olgusunu ve kadının ücretli emekteki ye- rini bir kez daha gösteriyor. Toplam nüfusun yalnızca 20.7 milyonu “çalışır” görünüyor. Ancak, sayıları 2.6 milyon olan “ücretsiz aile işçilerini” bu toplamdan çıkarırsanız, “para kar- şılığı” çalışan kişi sayısı 18 milyona iniyor. Bu sayının çıplak anlamı şudur: Toplam nüfus 72 milyondur; emeklileri saymasanız bile çalışan bir kişi, “kendisinden başka” üç kişiyi daha ge- çindirmek zorundadır. Yani, “her dört kişiden üçü”, -ki bunların büyük çoğunluğu kadındır- yaşamak için bir başkasının avucuna bakıyor; ekonomik ola- rak “bağımlı” yaşıyor. Ve köleleşiyor! Kamuoyu, işgücüne “katılanların” ne kadarının “işsiz” olduğuna bakıyor. Sayfanın arkası, yani iş- gücüne katılmayanlar unutuluyor. Oysa asıl sıkıntı orada yaşanıyor. TÜİK bunları “işgücüne dahil ol- mayanlar” diye adlandırıyor. Oysa bunların çok bü- yük çoğunluğu istese de işgücüne katılamıyor. Ba- kınız nasıl? Tablolardan da bakılabileceği gibi, işgücüne ka- tılmayanların toplamı 26.3 milyondur. Ve dikkat, bunların 19.2 milyonu kadındır! Buna karşılık yalnızca 7.2 milyon “erkek” işgücüne katılmıyor. Katılamayanların ilk sırasında “iş aramayıp ça- lışmaya hazır olanlar” bulunuyor. Sayıları 2.3 mil- yon ve çoğu kadın olan bu grubun “işsiz” sayıl- mamasının nedeni ya “iş bulma ümidi” olmadığı ya da iş aramak amacıyla son üç ayda kayıt yap- tırmamasıdır. İkinci sırada -tamamına yakını kadın olan- “mevsimlik çalışanlar” yer alıyor; bunlar da işgü- cüne nedense(!) katılmıyor. İşgücüne katılamayanların üçüncü sırası çok il- ginç; sayıları 12 milyona yaklaşan bu insanların ta- mamı kadındır ve bunlar “ev işleri” yapıyor. Eğer ülkede iş bulma konusunda kadın-erkek eşitliği geçerli olsaydı 12 milyon kadın ücret karşılığı ça- lışacak, yani işgücünün içinde yer alacak; bağımlı yaşamayacaktı. Eşitsizlik, öğrenci ve özellikle emeklilik sayıla- rında da sürüyor. Emeklilerin beşte birinden da- ha azı kadındır. Bunların altında yer alan “çalışa- maz durumda” olanların neden büyük çoğunlu- ğunun kadın olduğu belli değildir. Belki en ilginci ve toplumsal yapının tam bir “özeti”, işgücüne katılmayanların “diğer” başlığı altında toplanan son sırasıdır. Kadın, yüzde 90 ora- nında “diğer”dir! Bu tabloya karşın bir “bakan” çıkıyor, “işsizliğin nedeni kadınlardır” diyebiliyor. Ne denir? Sonuç olarak, ücretsiz aile işçisi olanlarla bir- likte, toplam 16.5 milyon kadın da “çalışabilir” du- rumdadır. Ancak, ekonomik, toplumsal siyasal ve töresel yapılar, bugün, bu sayıda kadını çalıştır- mıyor; “erkeğe bağımlı” kılıyor. Kısaca, 16.5 milyon kadın, emek gücünü, bir üc- ret karşılığı değerlendirecek kadar “özgür değil- dir”! NÂZIM HİKMET KÜLTÜR VE SANAT VAKFI AKTİF (VARLIKLAR) 31.12.2007 31.12.2008 PASİF (KAYNAKLAR) 31.12.2007 31.12.2008 I-DÖNEN VARLIKLAR I-KISA VADELİ YABANCI A-Hazır Değerler 2.478,47 4.016,01 KAYNAKLAR 1-Kasa 787,99 1.658,10 A-Mali Borçlar 0,00 0,00 2-Alınan Çekler 0,00 0,00 B-Ticari Borçlar 564,86 1.374,76 3-Bankalar 2.333,58 2.357,91 1-Satıcılar 564,86 1.374,76 4-Verilen Çekler 2-Borç Senetleri 0,00 0,00 Ödeme Emirleri(-) 643,10 0,00 C-Diğer Borçlar 2.700,00 0,00 B-Menkul Kıymetler 11.118,84 101,02 1-Personele Boçlar 0,00 0,00 C-Ticari Alacaklar 200,00 200,00 2-Diğer Çeşitli Borçlar 2.700,00 0,00 1-Alıcılar 0,00 0,00 D-Alınan Avanslar 0,00 0,00 2-Alacak Senetleri E-Yıllara Yaygın İnşaat ve 3-Verilen Dep.ve Teminat. 200,00 200,00 Onarım Hakedişleri 4-Şüpheli Tic.Alacakalar 0,00 0,00 F-Ödenecek Vergi ve 860,60 787,65 D-Diğer Alacaklar 40.799,68 16.099,60 Diğer Yükümlülükler 1-Ortaklardan Alacaklar 1-Ödenecek Vergi ve Fon. 453,29 186,24 2-Diğ.Çeşitli Alacaklar 40.799,68 16.099,60 2-Öd.Sos.Güv.Kesintileri 407,31 233,13 E-Stoklar 57.083,38 66.037,12 3-Diğer Yükümlülükler 0,00 368,28 1-ilk Madde ve Malzemeler 0,00 0,00 G-Borç ve Gider Karşılıkları 2.699,32 0,00 2-Yarı Mamüller 1-Dön.Karı Vergi ve Diğer 2.699,32 0,00 3-Mamüller Yasal Yük.Karşılıkları 4-Ticari Mallar 0,00 0,00 2-Dön.Karının Peşin Öd. 0,00 0,00 5-Diğer Stoklar 55.253,62 64.207,36 Vergi ve Diğer Yükl.(-) 6-Stok.Değ.Düş.Karş.(-) H-Gelecek Aylara Ait 7-Verilen Avanslar 1.829,76 1.829,76 Gelirler ve Gider Tahakl. F-Yıllara Yaygın İnşaat ve 0,00 0,00 I-Diğer Kısa Vadeli Yabancı 0,00 0,00 Onarım Maliyetleri Kaynaklar 1-Y.Y.İnşaat ve Onarım 1-Hesaplana KDV Maliyetleri 2-Diğer KDV 2-Taşeronlara Verilen Avanslar G-Gelecek Yıllara Ait 0,00 156,62 Gider ve Gelir Tahakkukları 1-Gel.Aylara Ait.Giderler 0,00 156,62 2-Gelir Tahakkukları H-Diğer Dönen Varlıklar 0,00 0,00 1-Devreden KDV 0,00 0,00 2-İndirilecek KDV 3-Diğer KDV 4-İş Avansları 0,00 0,00 5-Personel Avansları 0,00 0,00 DÖNEN VARLIKLAR KISA VADELİ YABANCI TOPLAMI 111.680,37 86.610,37 KAYNAKLAR TOPLAMI 6.824,78 2.162,41 II-DURAN VARLIKLAR I-UZUN VADELİ YABANCI A-Ticari Alacaklar 0,13 0,13 KAYNAKLAR 1-Alıcılar A-Mali Borçlar 0,00 0,00 2-Alacak Senetleri B-Ticari Borçlar 0,00 0,00 3-Ver.Dep.ve Teminatlar 0,13 0,13 1-Satıcılar B-Diğer Alacaklar 0,00 0,00 2-Borç Senetleri 1-Ortaklardan Alacaklar C-Diğer Borçlar 0,00 0,00 C-Mali Duran Varlıklar 4.975,00 4.975,00 1-Ortaklara Borçlar D-Maddi Duran Varlıklar 8.313,17 8.313,17 2-Diğer Çeşitli Borçlar 1-Arazi ve Arsalar D-Alınan Avanslar 2-Yeraltı ve Yerüstü Düz. E-Borç ve Gider Karşılıkları 3-Binalar 280,00 280,00 F-Gelecek Yıllara Ait Gelir 4-Tesis Makina ve Cihazları 0,00 0,00 ve Gider Tahakkukları 5-Taşıtlar 0,00 0,00 G-Diğer Uzun Vadeli 6-Demirbaşlar 8.033,17 8.033,17 Yabancı Kaynaklar 7-Diğer Maddi Dur.Varlıklar 0,00 0,00 UZUN VADELİ YABANCI 8-Birikmiş Amortismanlar(-) 0,00 0,00 KAYNAKLAR TOPLAMI 0,00 0,00 E-Maddi Olmayan Duran Vr. 868,72 868,72 III-ÖZKAYNAKLAR 1-Kuruluş ve Örgütlenme Gi 0,00 0,00 A-Ödenmiş Sermaye 750,06 750,06 2-Özel Maliyetler 868,72 868,72 1-Sermaye 750,06 750,06 3-Birikmiş Amortismanlar(-) 0,00 0,00 2-Ödenmemiş Sermaye(-) 0,00 0,00 3-Sermaye Düzlt.Olm.Farkı 0,00 0,00 F-Özel Tük.Tabi Varlıklar B-Sermaye Yedekleri 0,00 0,00 G-Gelecek Yıllara Ait Giderl. 0,00 0,00 1-M.D.V.Yen.Değ. 1-Gel.Yıllara Ait Giderler 0,00 0,00 2-Sermaye Yedekleri 2-Gelir Tahakkukları C-Kar Yedekleri 0,00 0,00 H-Diğer Duran Varlıklar 0,00 0,00 1-Yasal Yedekler 0,00 0,00 1-Gel.Yıllarda İnd.KDV 2-Olağan Üstü Yedekler 0,00 0,00 2-Diğer KDV 3-Diğer Kar Yedekleri 3-Peşin Öd.Vergi ve Fonlar D-Geçmiş Yıllar Gelir Fazlası 136.514,16 163.170,37 E-Geçmiş Yıllar Gider Fazlası(-) 44.907,82 44.907,82 F-Dönem Net Gelir Fazlası(Gider) 26.656,21 -20.407,63 1-Dönem Net Gelir Fazlası 26.656,21 DURAN VARLIKLAR 2-Dönem Net Gider Fazlası 20.407,63 TOPLAMI 14.157,02 14.157,02 ÖZKAYNAKLAR TOPLAMI 119.012,61 98.604,98 AKTİF (VARLIKLAR) PASİF (KAYNAKLAR) TOPLAMI 125.837,39 100.767,39 TOPLAMI 125.837,39 100.767,39 Ekonomi Servisi - Siyasal erki tek ba- şõna elinde tutanlarõn (AKP) “çok daha dikkatli, hassas ve hakkaniyetli dav- ranmaları gerektiğini” vurgulayan Türk Sanayici ve İşadamlarõ Derneği (TÜSİAD) Başkanõ Arzuhan Doğan Yalçındağ, “İşadamları değil tenkit yapmaya, tes- pit yapmaya bile korkuyor” dedi. Yal- çõndağ, hükümetin “4’üncü paket” ola- rak açõkladõğõ önlemler daha önce, yani za- manõnda alõnsaydõ, işsizliğin bu kadar ta- vana vurmayacağõnõ belirtti. Geçen hafta Londra’da Confederation of British Industry’nin (CBI) ev sahipliğin- de gerçekleşen G-20 İş Zirvesi’nde, Türk özel sektörünü temsil eden Yalçõndağ, G- 20’ye yönelik izlenimlerini anlattõğõ basõn toplantõsõnda gündeme ilişkin sorularõ ya- nõtlarken özetle şunlarõ söyledi: ? Hükümet krizi geç algõladõ ve ön- lemlerde geç kaldõ. Son paket doğru, ama bu eylülden beri konuşuluyordu. Biz bu- nu ekimde de yapabilirdik. Otomomotiv- de, beyaz ve elektronik eşyada ÖTV in- dirimi ekimde de yapõlabilirdi. KKDF’de (Kaynak Kullanõmõ Destekleme Fonu) indirim aylardõr konuşuluyor. Çok daha ön- ce yapõlabilirdi. Benim gördüğüm, hükü- met krizi hafife aldõ. ? Örneğin hükümetin çõkardõğõ Ar-Ge Teşvik Yasasõ’nõ 1.5 yõldan bu yana ko- nuşuyoruz. Hükümet bu konuda adõm at- tõğõnda zaten ekonomi daralmaya başla- mõştõ. Eğer zamanõnda çõkarõlsaydõ, dün- yada para bolluğu da varken Türkiye da- ha çok yatõrõm çekerdi. Kötümser görün- mek istemiyorum, ama bazõ önlemlerin de zamanõnda alõnmasõ gerektiğini de söyle- mek gerek. ? Gecikmenin nedeni, biz 2001’de bir kriz yaşamõştõk. Bağõşõklõk sistemimiz olduğu için daha kolay atlatacağõmõzõ dü- şündük. Bu düşünce bizi bugünlere getir- di. Önlemleri daha önce yapabilseydik, bu krizi daha kolay atlatabilir, bu kadar is- tihdam kaybõna neden olmayabilirdik. ? 29 Mart’tan sonra iç tüketimi yeniden canlandõrmak kolay olmayacak. İhracat için krizden daha az etkilenen pazarlara gi- dilebilir. Ayrõca tüketimi arttõracak, eko- nomiyi canlandõracak adõmlarõn devamõ gelmeli. IMF bağõmsõz vergi denetimi istiyor. Buna yanaşmayan iktidar partisi elindeki gücü ve mali denetimi bir baskõ aracõ olarak kullanõyor, bugün değil tenkit yapmaya, tespit yapmaya bile korkuyoruz.  İşadamlarõnõn işçi çõkarmak konusunda nasõl davranacaklarõ, tehdit ile olacak şey değil. Hiçbir işadamõ elemanõnõ kaybetmek istemez. Ama imkânlarõ daralõyorsa ne yapabilir? Üretim yoksa ne yapsõn?  Hükümet krizi geç algõladõ ve önlemlerde geç kaldõ. Son paket doğru ama bu eylülden beri konuşuluyordu. Biz bunu ekimde de yapabilirdik. Benim gördüğüm, hükümet krizi hafife aldõ.  Türkiye’de vergi denetimi siyasallaştı G-20’den ‘korumacılıkla savaş’ çıktı Geçen günlerde İngiltere’de yapõlan G-20 toplantõsõnda alõnan sonuçlarõ kamuoyuna akta- ran TÜSİAD Başkanõ Yalçõndağ, gelişmekte olan ülkelere yönelik IMF kaynaklarõnõn arttõ- rõlmasõ ve dünyada baş gösteren korumacõlõk eği- limlerine karşõ durulmasõ konusunda fikir birli- ğine varõldõğõnõ açõkladõ. İngiltere’de yapõlan G-20 toplantõlarõ konusunda basõnõ bilgilendiren TÜSİAD Başkanõ Arzuhan Doğan Yalçõndağ, uluslararasõ iş âleminde kim- senin kõsa vadede bir mucize beklemediği ve es- ki hale dönülmesi için önümüzde en az iki yõllõk uzun bir dönem olduğunu söyleyerek, G-20 top- lantõlarõnda ele alõnan konularõ şöyle özetledi: ? Toplantõlar genel olarak olumlu geçti. Gor- den Brown ile görüştük. İlk mesajõmõz G-20 plat- formunun kurumsallaşmasõ, bu krizden sonra da devam etmesinin dünya ekonomisine faydalõ ola- cağõydõ. ? IMF ve benzeri küresel örgütlerin görev ta- nõmlarõ ve sorumluluk alanlarõ yeniden tanõmla- nõrken gelişmekte olan ülkeler grubunun katkõ sağ- layabileceğini söyledik. ? Bir üçüncü konuda da para ve maliye poli- tikalarõnõn sonuna kadar kullanõlõp güveni ve tü- ketimi arttõrmanõn çok önemli olduğunun altõnõ çizdik. ? G-20 iş dünyasõ temsilcilerinde ciddi bir en- dişe konusu olan korumacõlõk konusundaki kay- gõlar da dile getirildi ve tehlikenin altõ çizildi. Bir korumacõlõğa, içe kapalõ bir ekonomiye mi gidi- liyor endişesi var ve krizi bu şekilde aşmamõz çok daha zor olur. Mutlaka bunun önüne geçmeliyiz. ? Korumacõlõğa herkes karşõ, IMF ve Dünya Bankasõ’nõn yeniden yapõlandõrõlmasõ ve görev ta- nõmõnõn genişletilmesi konusundan fikir birliği var. ? Çok tartõşõlõp tam fikir birliğine varõlamayan konulardan biri ticaretin finansmanõ konusuydu. Her ülke kendisi bir şey yapmaya çalõşõyor, ama henüz küresel anlamda bunun mümkün ola- bileceğini düşünenler azõnlõkta. Yalçõndağ, Doğan Yayõn Holding’e verilen vergi ce- zasõ ile ilgili sorular üzerine de şunlarõ söyledi: ? IMF’nin istekleriyle bi- zim isteklerimiz arasõnda bir çelişki olmadõğõnõ sonradan anladõk. IMF vergi deneti- minin bağõmsõzlõğõnõ istiyor, eşleştirme istiyor. Şu andaki ekonomik konjonktürü, is- tihdamõ, yatõrõmõ kötü etki- leyecek bir şey istemiyor. Ama doğrusu benimki çok iyi niyetli bir yaklaşõmmõş. Gör- düm ki aslõnda vergi deneti- minin bağõmsõzlõğõ iktidar için daha önemliymiş. ? İşadamlarõ ekonomi kö- tü demeye korkuyor. Yani bõ- rakõn tenkidi, tespit yapmaya korkuyorlar. Çünkü vergi- nin denetimi Türkiye de si- yasallaşmõş durumda. Her gittiğim yerde bunu görebi- liyorum. Demokrasi, verdi- ğimiz oyun verdiğimiz güç tarafõndan hakkaniyetli kul- lanõlmasõdõr. Aslõnda bu ema- neti güç gösterisi yapmadan kullanmak doğru olan. Onun için elinde gücü tutanlar has- sas ve hakkaniyetli davran- malõdõrlar. ? Çok zor koşullarda ka- zanõmlar sağladõk. Enflas- yonda bir yere geldik. Şimdi kontrollü bir gevşemeyle pi- yasaya hareket getirmeliyiz. Yoksa vergiler azalõyor, ma- liye politikasõ bozuluyor, ge- nişliyor ama ekonomiye bir değer sağlamõyorsa bu vahim bir durum. Biz Türkiye’nin geleceğini ipotek altõna al- mayan mali genişlemeden yanayõz. ? Kredi garanti fonuna sõ- cak bakõyoruz. ? Hiçbir işadamõ yetişmiş elemanõnõ kaybetmek iste- mez. Ama imkânlarõ daralõ- yorsa ne yapabilir? Üretim yoksa ne yapsõn? ESİAD BAŞKANI SÜRMELİ: Kriz basit önlemlerle çözülemez ESKİŞEHİR (AA) - Eskişehir Sanayici ve İşadamlarõ Derneği (ESİAD) Başkanõ Onur Sürmeli, bu krizin günlük politikalarla, basit birkaç önlemle ya da kõsa süreli paketlenmiş projelerle atlatõlamayacak kadar büyük ve ağõr olduğunu söyledi. Sürmeli, “Durum böyleyken, yerel seçimlerin de etkisiyle maalesef siyaset gündeme ağırlığını koymuş ve ekonominin yeniden yapılandırılmasına yönelik tartışmaların önüne geçmiştir” dedi. Sürmeli, Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre sanayide kapasite kullanõm oranõnõn şubat ayõnda yüzde 15.5 puan azalarak 63.8’e gerilediğini belirtti ve 2009 Ocak ayõ verilerine göre sanayi üretim endeksinde, tüm zamanlarõn en büyük düşüşünün gerçekleştiğini aktardõ. Deniz dalgasõ elektriğe dönüşecek Ekonomi Servisi - Deniz dalgasõndan elektrik üretileceğini söyleyen Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanõ Hilmi Güler, “Bir pilot çalışma yaptık ve iyi sonuç aldık” dedi. “Kullandığımız ve ürettiğimiz mıknatıslarla dalga enerjisinden de pilot olarak elektrik üretmeyi başardık. Tabii bu küçük bir ünite. Bunun yaygınlaşması gayet tabii ki işin ekonomisiyle ilgilidir” diyen Güler, yaptõklarõ çalõşmayla vermek istedikleri mesajõn yenilenebilir enerji ve özkaynaklara ağõrlõk vermek olduğunu belirtti. Toplam Erkek Kadın Toplam 26 330 7 140 19,190 İş aramayıp çalışmaya hazır olan 2 298 991 1 307 Mevsimlik çalışanlar 426 89 337 Ev işleriyle meşgul 11 785 - 11 785 Öğrenci 3 745 2 030 1 715 Emekli 3 086 2 498 587 Çalışamaz durumda 3 207 1 234 1 973 Diğer 1 783 297 1 602 İşgücüne Katılmayanların Durumu - Aralık 2008 (Bin kişi) yakupkepenek06@hotmail.com Ekonomi Servisi - Venezüella Cumhurbaşkanõ Hugo Chavez, düşen petrol fiyatlarõ nedeniyle hükümet bütçesinde yeni düzenlemeler ilan etti. Petrol satõşõndan elde edilen gelir Venezüella bütçesinin yaklaşõk yarõsõnõ oluşturduğundan, petrol fiyatlarõndaki keskin düşüş bütçeyi etkiledi. Yeni düzenlemeler 2009 bütçesinde yüzde 6.7’lik azaltmayla katma değer vergisinin arttõrõlmasõnõ içeriyor. Chavez yeni düzenlemelere ilişkin yaptõğõ konuşmada üst düzey devlet memurlarõnõn maaşõnõn azaltõlacağõnõ belirterek asgari ücretin de yüzde 20 oranõnda arttõrõlacağõnõ açõkladõ. Chavez asgari ücreti yüzde 20 arttõracak TÜSİAD Başkanõ Yalçõndağ, iş dünyasõna yönelik mali denetimlerin adil ve hakkaniyetli olmadõğõnõ vurguladõ Tespityapmayakorkuyoruz TÜSİAD Başkanı Arzuhan Doğan Yalçındağ: Biz Türkiye’nin geleceğini ipotek altına almayan mali genişlemeden yanayız. 2009 çok tehlikeli bir yıl olacak Ekonomi Servisi - Dünya Bankasõ Başkanõ Robert Zoellick, Brüksel Forum’da yaptõğõ konuşmada 2009’u “çok tehlikeli bir yıl” olarak nitelendirdi. Hürriyet’in internet sitesindeki habere göre Dünya Bankasõ Başkanõ, küresel ekonomideki küçülmenin, Büyük Depresyondan bu yana en büyük küçülme olacağõna da dikkat çekti. Küresel ticaretin, son 80 yõl içindeki en düşük düzeye gerileceği tahminini ifade eden Zoellick, “Belirsizlik çok büyük. Ve daha gelişmekte olan ülkeler krizi hissetmeye başlamadılar bile” dedi. Kredi sistemlerini düzeltmeden küresel ekonomiye sürekli para enjekte etmenin, “kaçınılmaz olarak yeni bir çökmeye neden olacağını” söyleyen Zoellick, “bu paketler olsa olsa şeker sarhoşluğu yaratır” dedi. Avrupa hükümetlerine de seslenen Zoellick, mevcut krizin Auro için de tehlike oluşturduğunu, bu durumun “mevcut AB dayanışmasını bile tehdit edebileceğini” söyledi. DÜNYA BANKASI: