Katalog

[email protected] SAYFA CUMHURİYET 1 ARALIK 2009 SALI 12 EKONOMİ CMYB C M Y B 24-25 Kasım tarihlerinde Alman- ya Bremen’de yapılan “Good New Europe” kongresine, Ömer Faruk Doğan (AB Nezdinde Daimi Temsil- ci Yardımcısı), Hasan Basri Arıcı (Hamburg Konsolosluğu), Mehmet Tepegöz (Bremen’de 32 yıldır ya- şayan iktisatçı ve araştırma görevli- si) ile katıldık ve ilginç izlenimler edindik. Bir kere Avrupalının ezici bir ço- ğunluğu Viyana’ya kadar gelmemizi unutmamış. Yemek arasında ko- nuştuğumuz annesi Fransız, babası İngiliz, kendisi Almanya’da büyü- müş Desiree McCourt adlı katılım- cıya “Türkiye tüm ödevlerini yaparken veya bunun için gayret gösterirken neden AB ağırdan alıyor” diye so- rulduğunda cevabı çok ilginçti: “Hiçbir Avrupalı sizin Viyana’ya kadar geldiğinizi unutmaz”; bunun tercü- mesi herhalde “Sizi AB’ye almaya- cağız” demektir. Zaten tüm katılım- cılar ağız birliği yapmışçasına şunu söylüyordu: “Türkiye AB için uyum gösterirken tempodan ziyade kalite- li uyum sağlasın. Uyum yavaş olsun ama kaliteli olsun” Yani uyum çalış- malarımız hızlı.. ama kaliteli bulun- muyor. Burada yapılan sunumlarda şu düşünceler paylaşıldı. Türkiye çok iyi pazar. Türki Cumhuriyetleri, Ortadoğu ve İran’da özellikle Alman yatırımcı- ların iş yapması için Türkiye’yi part- ner olarak kabul etmesi en doğru mo- del olacak. Bu nedenle küresel kriz- le daralan pazarlar için yeni pazarlar bulmada Türkiye önemli bir köprü va- zifesi görebilir. Almanya şirketleri Doğu Avrupa ül- kelerinde yatırım konusunda zor- lanmışlar. Romanya’da kalifiye işçi kalmayınca burada yatırım yapan Alman şirketleri perişan olmuşlar. Bunun nedeni Demirperde kalkınca ucuz işçiliğe kanarak bu ülkelerde ya- tırıma gitmek olarak gösteriyorlar. Do- ğu Avrupa ülkelerinden Macaristan ve Çekoslovakya daha iyi durum- dalar. Ancak tüm bu ülkelerde ya- bancı yatırım için gerekli altyapıda çok eksiklikler var. Yani yapacakla- rı çok iş var. Türkiye’de de Avrupalı yatırımcının gelmesini teşvik edici ve cesaret verici altyapı çalışmalarının yapıl- ması gerekiyor. Almanlar Türkiye’de profesyonelleşmeye katkıda bulun- maya istekliler. KOBİ’lerin çok önem- li olduğunu ve yeni yatırımların KO- Bİ’lerle olması gerektiğini düşünü- yorlar. Bu toplantıya katılan birçok Avru- palı, yeni AB ülkelerinin eğitime ya- tırım yapmadıklarından şikâyetçiler. Yatırım için bu ülkelere gidenler bu nedenle lokal çözümler arıyorlar. Romanya ve Bulgaristan henüz AB’ye uyum sağlayamadı. Almanlar Estonya’da çok verimli ve severek çalışıyorlar. Macaristan ise iyi uyum sağlamış durumda. Yabancıların Türk ekonomisi ile il- gili değerlendirmeleri de çok ilginç. Yıllardır vatansever iktisatçıların söy- lediklerini onlardan dinleyince,“Duy- duk duymadık demeyin.. yabancılar da bizim ekonomi anlayışımızı kapa- lı kapılar ardında eleştiriyor” demek zorundayız. Avrupa’da ciddi istihdam sorunu var. Bu nedenle Türkiye’de üretimde (istihdam yaratan alanlar) özelleştir- meye dikkat etmek gerekiyor. Tür- kiye’nin ithalatı 200 milyar doların al- tına düşmez. Bu nedenle Türkiye üre- tebileceği şeyleri ithal etmemeli. Bu şekilde istihdam yaratabilir. Ço- rum’un kili dururken ucuz kili Uk- rayna’dan ithal etmek vatanı sev- memektir. Buğday üretiminde Türkiye önemli işlev görebilir. Türki Cumhu- riyetlerde buğday üretimi yapabilir. Ancak Türkiye’ye biçer döver ihraç eden firmalar kullanılmış biçer dö- ver ithalatına izin verdirmedikle- rinden onlara bağımlı kalınıyor. Belçika’nın nüfusu 11 milyon dolar iken dış ticaret hacmi 1.5 trilyon do- lar. Türkiye’nin 70 milyon nüfusuyla dış ticaret hacmi 300 milyar dolar. Burada bir şeyler eksik. Türki- ye’nin komşuları ile dış ticaret hac- mi, toplamın yüzde 11’ini oluştu- ruyor ki bu çok düşük. Bu neden- le komşularla ticaretin artması ge- rekir. Almanya ile Türkiye arasındaki dostluğu Fransa çekemez; bu ne- denle Ermeni meselesini destek- leyerek bu dostluğu bozmak ister. Bütün bu izlenimler, bize sadece bakan Batı’yı, bizim bakıp görmemiz gerektiğini ortaya koyuyor… Yıllarını Cumhuriyet gazetesi’ne adamış, çok değerli dostum, soh- betinden büyük zevk aldığım aile- mizin değerli ferdi Abdülkadir Yü- celman’ı kaybetmenin üzüntüsü içindeyim. Allah rahmet eylesin. Batı’dan Doğu’ya Bakmak Doğu’dan Batı’yı görmek pamukm superonline.com TÜRK PATENT ENSTİTÜSÜ Rakıya ‘milli içki’ tescili ANKARA (AA) - Üretim alanõ Türkiye Cumhuriyeti olarak belirtilen rakõ, “Men- şe adı” olarak tescillendi. Rakõ, Türk Patent Enstitü- sü’nün tescil metninde, “Karakteristik özelliği- ni Türkiye Cumhuri- yeti sınırları içinde yer alan doğal unsurlar- dan, özellikle Türki- ye’de yetişen üzüm, anason ve Türkiye’de uygulanan geleneksel üretim yöntemlerin- den alan; üretimi, iş- lenmesi ve diğer iş- lemlerinin tamamıyla Türkiye sınırları içinde ya- pıldığı kendine has, renksiz bir distile (damıtılmak ra- fine edilmek) alkollü içki” olarak tanõmlanõyor. Rakõnõn tadõm sõrasõnda ilk algõlamada ön burunda ol- dukça güçlü bir anason ko- kusu, damakta yoğun ve den- geli anason-alkol tadõnõn ya- nõ sõra üzümden gelen aroma, arka damakta kaygan bir iz bõraktõğõ ifade edilerek, ra- kõdaki alkolün yakõcõ tadõnõn, anason aro- masõnõn şeker ve de- mineralize suyun et- kisiyle uzaklaştõrõ- larak dengelendiği, üzüm alkolü aroma- sõnõn dengeli bir şe- ker oranõyla sunu- munun rakõya gele- neksel bir tat kazan- dõrdõğõ vurgulanõyor. Rakõnõn ülke topraklarõn- da yaşayan çeşitli uygarlõk- larõn kültürel mirasõnõn bir sentezi olduğu ve özgün ka- rakterini Türkiye’de yetişen üzüm ve anasondan aldõğõ di- le getiriliyor. Kriz şirketlerin satışlarını vurdu Ekonomi Servisi - Mana- gement Centre Türkiye için GfK Türkiye tarafõndan ya- põlan “İş Dünyasında Satış ve Pazarlama Vizyonu Araştırması”na göre şirket- ler krizin etkisiyle bütçeleri- ni kõsmalarõna rağmen, fark yaratmak için pazarlama ala- nõnda yüksek maliyeti olma- yan yenilikçi uygulamalara yöneliyor. Satõşlarõ arttõrmayõ birinci hedef olarak benimseyen şir- ketler, yeni teknolojilerin kullanõlmasõ, dijital pazarla- ma, sosyal medya iletişim ça- lõşmalarõ, ağõzdan ağõza pa- zarlama ve bloglar aracõlõ- ğõyla pazarlama gibi uygula- malara ağõrlõk veriyor. Araş- tõrmada, şirketlerin yarõdan fazlasõnõn bütçelerin kõsõl- masõ nedeniyle düşük bütçe- lerle çalõştõğõ, satõş çalõşma- larõna ağõrlõk vererek pazar- lama giderlerini azaltanlarõn oranõnõn yüzde 39 olduğu ifade ediliyor. Araştõrmaya göre şirketle- rin yüzde 60’õnõn satõşlarõ düşerken satõşlarõn azalma- sõnõn nedenlerinin başõnda kriz gösteriliyor. ÇÖZÜM ARAYIŞINDALAR Tüketici Güven Endeksi geriledi Ekonomi Servisi - Tüke- tici Güven Endeksi, kasõm ayõnda 4 puan azalarak 74’e geriledi. Avrupa Komisyo- nu’nun “İşyerleri ve Tüke- tici Araştırmaları Ortak Uyumlu AB Programı”nõn “Tüketici Araştırması”nõ yürüten GFK Türkiye, kasõm ayõna ilişkin Tüketici Güven Endeksi’ni açõkladõ. Buna göre Kürt açõlõmõ, domuz gribi ve terörün etkisiyle son bir ay içerisinde tüketici gü- veni 4 puan birden düştü. Tü- ketici güveni, ekimde 1 pu- an düşmüştü. Endeksin alt kalemlerine ve değişim oran- larõna bakõldõğõnda kasõm ayõnda gelecek 12 ay için ha- nenin maddi durumuna yö- nelik beklenti yüzde 3.1, ge- nel ekonomik duruma yöne- lik beklenti ise yüzde 9.4 azaldõ. İşsizlik oranõna yö- nelik beklenti yüzde 10.9 azalõrken, tasarruf eğilimi yüzde 2.4 arttõ. DOMUZ GRİBİNİN ETKİSİ BÜYÜK Komşularla ticarete durgunluk darbesi Ekonomi Servisi - Küre- sel kriz, Türkiye’nin komşu ülkelere yaptõğõ ihracatõ da etkiledi. Komşu ülkelere ya- põlan ihracat, ocak-eylül dö- neminde yüzde 7.7 azaldõ. TÜİK verilerine göre, sõnõr komşusu 7 ülkeye yapõlan ih- racat 9 milyar 900.6 milyon dolar oldu. Geçen yõl aynõ dönemde söz konusu ülke- lere 10 milyar 732.1 milyon dolarlõk ihracat yapõlmõştõ. En fazla ihracat yüzde 5.1 payla Irak’a, yüzde 1.9 pay- la İran’a ve yüzde 1.6 payla Yunanistan’a yapõldõ. Toplam ihracattan alõnan pay Azerbaycan ve Bulga- ristan’da yüzde 1.4, Suri- ye’de yüzde 1.3, Gürcis- tan’da yüzde 0.8 oldu. İhra- catta artõş yaşanan komşu ülkeler ise Irak ve Suriye ol- du. Irak’a ihracat geçen yõlõn aynõ dönemine göre yüzde 40.6, Suriye’ye ihracat da yüzde 23.7 arttõ. İHRACAT YÜZDE 7.7 AZALDI Özellikle enerji konusunda büyük sõkõntõ yaşanan Lübnan’da elektrik üretimini arttõrmak için düğmeye basõldõ Türk müteahhitlere davetLübnan’da yeni hükümetin hõzlõ bir şekilde işe giriştiğini anlatan İTO Başkanõ Murat Yalçõntaş, Türk işadamlarõ için büyük fõrsatlar bulunduğunu, ilk etapta yapõlacak 24 baraj için müteahhitlerden yeterlilik mektubu istendiğini söyledi. OLCAY BÜYÜKTAŞ AKÇA Son dönemde Orta Asya ve Ortadoğu’ya ticari iliş- kilerde yoğunlaşan Türkiye için söz konusu coğrafyalar önemli fõrsatlar barõndõrõyor. Beyrut’ta yapõlan Akdeniz Sanayi ve Ticaret Odalarõ Bir- liği (ASCAME) Genel Kurulu’nun ardõndan bir değerlendirme yapan İstanbul Ticaret Oda- sõ Başkanõ (İTO) Murat Yalçıntaş, Lübnan’õn hem Türkiye hem de Türk işadamlarõ için önem- li bir ülke olduğunu söyledi. Ciddi enerji sorunlarõ yaşanan ülkede hõzlõ bir şe- kilde baraj yapamõnõn planlandõğõnõ anlatan Yalçõntaş, ülkenin ancak yüzde 60’õnõn, o da 24 saat olmamak koşuluyla elektrik tüketebildiği Lübnan’da 24 baraj yapõlacağõnõ ve bunun için Türk müteahhitlerden yeterlilik mektubu isten- diğini anlattõ. Önemli mevkilerde bulunan insanlarda Türklere kar- şõ büyük bir sempati olduğunu söyleyen Yal- çõntaş, “Duydunuz, Adnan Kassar’ın eşi Türk; böyle insanlar çok fazla. Ayrıca ellerindeki 110 milyar dolar gibi ciddi bir nakitle yatırım pe- şinde koşan pek çok insan için Türkiye önem- li bir seçenek olabilir” dedi. ASCAME’nin etkinliği arttı Daha önceki dönemde de başkanlõğõnõ yaptõğõ AS- CAME’nin etkinliğinin ciddi bir biçimde arttõ- ğõnõ anlatan Yalçõntaş, bir önceki dönemde ol- dukça çekişmeli bir şekilde aldõğõ başkanlõğõ bu yõl katõlõmcõlarõn isteyerek teklif ettiğini dile ge- tirdi. Daha önce birlikten ayrõlan İtalya’nõn ye- niden birliğe dönmek istediğini de söyleyen Yal- çõntaş, “ASCAME ciddi anlamda 2 yıldır söz sahibi olmaya başladı. Bundan dolayı daha ev- vel uzak durmaya çalışan birçok ülke içeri gir- mek ve ASCAME yönetiminde söz sahibi ol- mak istedi. 2 yıl önce rica minnet komisyon- lara başkanlık edecek oda buluyorduk. Bu kez komisyon başkanlıkları için çok büyük prob- lem çıktı, herkes kendi istedi. Komisyon baş- kanlığını bırakın, bir sonraki yönetim kuru- lu toplantısının hangi ülkede yapılacağı da bü- yük tartışma yarattı. Her ülke bize gelin di- yor. Ev sahibi ülkeye prestij oluyor. Bunu fark ettiklerinden dolayı da üyeler kavga etmeye başladılar. Bundan sonraki genel kurulu Bal- kanlar’da yapacağız” diye konuştu. Yalçõntaş, AB’den ‘Akdeniz İçin Birlik’ projesi- ne geçen dönem 12 milyon Avro’luk bir pay ve- rildiğini, şimdi ikinci ve daha büyük bir pay ola- cak ikinci ayağõn serbest bõrakõlacağõnõ, bu ne- denle de Brüksel’de bir dizi toplantõya katõlaca- ğõnõ sözlerine ekledi. SAVAŞ KÜRKLÜ ADANA - Akdeniz İhracatçõlar Birli- ği’nin hazõrladõğõ “Dünya Narenciye Üretim ve Tüketim Eğilimleri” başlõklõ raporda, narenciye üretimindeki ya- vaşlamanõn, üreti- cinin günümüzde karşõlaştõğõ düşük fiyat- tan kaynaklandõğõ, bunun yeni dikimlerde azalmaya neden ola- cağõ belirtildi. Tüm narenciye çeşitlerinin 1980’li yõllarõn ortasõndan bu yana dünya çapõnda genişlediğine yer verilen raporda şu noktalara dikkat çekildi:  Brezilya’da Sao Paulo, ABD’de Flo- rida dünyanõn en büyük işlenmiş portakal üretim bölgesi olmaya devam edecek.  Gelişmiş ülkeler için öngörülen artõ- şõn büyük bir kõsmõ ABD’de gerçekleşe- cek. Avrupa’daki portakal üretiminde önemli değişiklikler beklenmiyor.  Güney Afrika’daki üretimin Kuzey Yarõmküre’ye sezon dõşõ ürün arzõ avan- tajõnõ kullanarak büyümeye devam edeceği tahmin ediliyor.  Türkiye, stratejik coğrafi konumu ve Gümrük Birliği üyeliğinden dolayõ Av- rupa piyasasõnda en iyi rekabet edebi- lecek ülkeler arasõnda. Esma Sultan’a gelen bile pazarlõk yapõyor İSTANBUL (AA) - The Marmara Hotels & Residences Genel Koordinatörü Serdar Alp Turan, kriz döneminde tüketici davra- nõşlarõnõn değiştiğini belirterek insanlarõn pazarlõk yapma duygusunun artõş gösterdiğini söyledi. Turan The Marmara Grubu’nun mülkiyetinde bu- lunan Esma Sultan Yalõ- sõ’nõn herkesin organi- zasyon yapmak istediği bir yer olduğuna deği- nirken, şunlarõ anlattõ: “Orada tüketici davranışları eskiden, ne koşul altında olursa olsun bi- zim sunduğu- muz mönüyü, ortamı bedeli mukabilinde alma şeklindeydi. Orada da şimdi hali vak- ti yerinde olanlar dahi gelip bir miktar pa- zarlık yapma yolunu tercih eder oldu. Aynı şekilde restoranlarımızdaki kulla- nım frekansında eskiden haftada bir gelen misafirler artık 15 günde bir gelir oldular. Bazı restoranlarımızın müdavimi olanla- rın geliş sıklıkları azaldı. Neden? Psikolojik olarak. Belki gelirleri azalmadı ama ken- dilerini iyi hissedebilmek adına ve top- lumdaki genel davranış eğilimlerinin dı- şında kalmamak adına, onlar da bunun içe- risine dahil oldu. Yiyecek-içecek giderle- rinde geçen yıllara göre daha önemli ölçüde azalma oldu.” İstanbul’da Taksim, Zincirlikuyu, Maslak’ta karşõlarõna çõkacak fõrsatlarla ilgilendikleri- ni belirten Turan, “2010 yılında iştahımız, İstanbul’da ve New York’ta en üst dü- zeyde” dedi. L Ü B N A N L I D İ Z İ A Ş K I N A T Ü R K İ Y E ’ Y E A K I Y O R A rap dünyasõndaki Türk dizisi çõlgõnlõğõ Lübnan’a sõçrayõnca, Beyrut’tan Türkiye’ye turist akõnõ başladõ. Dizileri izleyen Lübnanlõlar, Türk Büyükelçiliği’nin kapõsõnda adeta kuyruğa girdi. Beyrut Büyükelçisi Serdar Kılıç, yaz aylarõ başladõğõndan bu yana günde 800- 900 vize verdiğini söyledi. Kõlõç, vize başvurularõnõn artmasõnda Türk dizilerinin etkili olduğunu belirtti. Turizm Bakanlõğõ verilerine göre, ekim ayõnda bir önceki yõlõn aynõ ayõna göre Lübnan’dan Türkiye’ye gelen turist sayõsõ yüzde 22.44 artarak, 6 bin 139’a çõktõ. Ocak-ekim döneminde ise Lübnan’dan 62 bin 573 turist geldi. Turizm Bakanlõğõ verilerine göre, Lübnan’dan gelen turist sayõsõ temmuz ve ağustos ayõnda tavan yaptõ. Haziran ayõnda Lübnan’dan 4 bin 930 turist gelirken, temmuz ayõnda sayõ 11 bin 438’e, ağustos ayõnda 12 bin 231’e çõktõ. Sonbahar aylarõnõn başlamasõyla birlikte turist sayõsõnda bir miktar azalma oldu. Eylül ayõnda Lübnan’dan 7 bin 799, ekim ayõnda ise 6 bin 139 turist geldi. Ocak-ekim ayõnda ise turist sayõsõ geçen yõlõn aynõ dönemine göre yüzde 34.43 oranõnda artarak, 62 bin 573’e çõktõ. 2008 yõlõnõn ocak-ekim döneminde Lübnan’dan Türkiye’ye 46 bin 546 turist gelmişti. İTO Başkanı Yalçıntaş, ASCAME Genel Kurulu’na katılmak üzere Türk gazetecilerin de eşlik ettiği Lübnan ziyaretinde Beyrut Büyükelçisi Serdar Kılıç’a tablo hediye etti. Mersin-Lazkiye Ro-Ro seferi için çalışma başladı İ TO Başkanõ Murat Yalçõntaş, Mersin Ticaret ve Sanayi Odasõ (TSO) Başkanõ Şerafettin Aşut ile Beyrut Büyükelçisi Serdar Kõlõç’õn Mersin- Lazkiye Ro-Ro seferlerinin başlatõlmasõ için çalõşma yaptõğõnõ bildirdi. Beyrut’un Ortadoğu ve Körfez ülkeleri açõsõndan önemli bir noktada olduğunu söyleyen Yalçõntaş, “Eğer Beyrut ile Lazkiye arasında gemi seferi ya da Ro-Ro seferi koyabilirsek, bizim Ortadoğu’ya ve Körfez’e gidecek TIR’larımız daha hızlı ve uygun bir şekilde ulaşım sağlayabilecek. Aynı şekilde Lübnan’dan Avrupa’ya karayoluyla gitmek isteyenler ve TIR’lar rahat edecek” dedi. Lübnan ile Türkiye arasõnda tarihten gelen bağlar olduğuna dikkat çeken Yalçõntaş, “Kiminle konuşsanız ya babaannem ya dedem ya da aslım Türk diyor. Türkiye’ye son derece sıcak bakıyorlar. Dolayısıyla Lübnan bizler için çok rahat çalışılabilecek bir pazar. Lübnanlı bankaların 110 milyar dolar nakitleri var. Bunu yatıracak yer arıyorlar. Bizlerin böylesine bir fırsattan yararlanmamız lazım” diye konuştu. MERKEZ BANKASI KURLARI 1 ARALIK 2009 DÖVİZ EFEKTİF CİNSİ ALIŞ SATIŞ ALIŞ SATIŞ 1 ABD DOLARI 1.4825 1.4897 1.4815 1.4919 1 AVUSTRALYA DOLARI 1.3737 1.3827 1.3674 1.3910 1 DANİMARKA KRONU 0.29961 0.30109 0.29940 0.30178 1 EURO 2.2297 2.2405 2.2281 2.2439 1 İNGİLİZ STERLİNİ 2.4765 2.4894 2.4748 2.4931 1 İSVİÇRE FRANGI 1.4752 1.4847 1.4730 1.4869 1 İSVEÇ KRONU 0.21450 0.21673 0.21435 0.21723 1 KANADA DOLARI 1.4114 1.4178 1.4062 1.4232 1 KUVEYT DİNARI 5.1573 5.2252 5.0799 5.3036 1 NORVEÇ KRONU 0.26468 0.26647 0.26449 0.26708 1 SUUDİ ARABİSTAN RİYALİ 0.39651 0.39723 0.39354 0.40021 100 JAPON YENİ 1.6852 1.6964 1.6790 1.7028 M A L İ Y E C İ G Ö Z Ü Y L E / M U S T A F A P A M U K O Ğ L U Narenciye üretimi adõm adõm azalõyor