Katalog

31 TEMMUZ 2008 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA E K O J N O J V I [ ekonoml@cumhuriyet.com.tr 13 Türkiye'deki her üç kişiden ikisinin tüm kişisel bilgileri, 'e-devlet'e kurban gitti 70 milyon deşifre olduk• Sadece iki internet sitesiyle, 70 milyonun bilgileri ortaya serildi. Hacker'ların kucağına düşen KEY listeleri de bu durunıa tuz biber ekti. NECDET ÇALIŞKAN DUYGU ATAHAN KEY ödemeleri 8.5 milyonun, 'e- devlet' 43.5 milyonun tüm kişisel bilgilerini ortaya döktü. Gencinden yaşhsına her üç kişiden ikisi dolan- dıncılık ve sahtecilik de dahil tüm kötü niyetli kullanımlann açık hedefi haline geldi. Dolandıncılık işlemle- ri için teknolojinin en son yazılım ve donanımlarını kullanan bilgisayar korsanlanna (hacker) gün doğdu. Tüm kişisel bilgilerimİ2 tehlikede di- yen uzmanlara göre MERNlS pro- jesüıdeki açıklar nedeniyle 70 mil- yonun TC kimlik numaralannı ye- nilemek gerekebilir. Şu an itibanyla 43 milyon 241 bin 261 kişinin bilgisi, Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğü taraiîndan kamuya açık olarak çeşitli sitelerden edinilcbiliniyor. Bu sorgulamada gerekli olan tek şeyse arama yapı- lacak kişinin soya- dı. Bu soyadı bilgi- sinden yola çıkarak, 'e-devlet' uygulamala- nyla söz konusu kişi hak- kında 20'den fazla kişisel bilgi- ye erişilebiliniyor. Vatandaşlann tek tek soyağacının bile çıkanlmasım mümkün kılan "e-devlet" sistemin- deki bu açıklarla, herhangi bir kişi- nin nüfus cüzdanı, chliyet, banka- kredi kartı gibi kişisel belgelerini çı- kamıak da olası hale geliyor. KEY ile 'hack'lendik KEY'DEKİ ÇARPIKLIK BAKANLAR KURULU ÜYELERİNİ DE VURDU Aydın, 1391 YTJL. Eroğlu, 1391 YTL. Ekrem, 1375 YTL. Çiçek, 1211 YTL. Akdağ, 987 YTL. Unakıtan, 95» YTL. Erdoğan, listede yok. Çoğu hak sahibinin listede adını gönnediği ya da umduğunu bulamadığı KEY ödemc listele- rindeki çarpıklıklar Bakanlar Kurulu üyelerinc de yansıdı. Tavan ücrctten alacağı olan bakan- lann yanı sıra listede adı yer almayan 13 bakanlar kurulu üyesi de var. 60. hükümette en yüksck KEY ödemesi alacağı olanlar arasında birinci- liği Çcvre vc Onnan Bakanı Veysel Eroğlu ile Devlet Bakanı Mehmet Aydın paylaştı. 1391'lik tutar ile ilk sıraya oturan Eroğ- lu ve Aydın'ı, 1375'lik alacağı ile Hazi- \ , ne'den sorumlu Devlet Bakanı Nazım Ekren izledi. Devlet Bakanı ve Başba- kan Yardımcısı Cemil Çiçek'in 1211 YTL alacağı bulunurken SağlıkBakanı Recep Akdağ da 987 YTL'lik alacakla 1 milyar sınırını zor- layanlardan. Maliye Bakanı Kemal Unakı- tan'ııı ilk beşe giremese de 951 YTL'lik alacağı bulunuyor. Milli Eğitim Bakanı Hüseyin Çe- lik'in 278 YTL, Bayındırlık ve lskân Bakanı Fa- ruk Nafız özak'ın 174 YTL, lçişleri Bakanı Be- şir Atalay'ın 133 YTL alacağı bulunuyor. Ali Babacan 25 YTL ve Enerji Bakanı Hilnıi Gü- ler ise 9 YTL'lik alacağıyla listenin sonunda yer alıyor. Hükümetin ekonomi kanadının eli boş dön- nıediği KEY listelcrinde, çifte vatandaşlığı bu- lunan Hazine'den sorumlu Devlet Bakanı Meh- met Şimşek'in yer alması da dikkat çekiyor. Şimşek'in alacağı mtarsa 211 YTL. 1987-1995 yıllannda arasında ücretli veya maaşlı olarak ça- lışan 8.5 milyon kişiyi kapsayan KEY ödeme lis- telerinde, 1987-1995 yıllan arasında ücretli veya maaşlı olarak çalışan 8.5 milyon kişiyi kap- sayan listede, söz konusu yıllarda ticaret ve si- yasetle uğraşan ve ardından 1994'te belediye baş- kanı olan Başbakan Recep Tayyip Erdoğan yer almadı. Erdoğan'la birlikte KEY listesinde adı geçmeyen 13 bakanın 27 Ekim tarihine kadar iti- raz süresi bulunuyor. Türkiye Bilişim Güvenliği Demeği Başkanı Faruk Kekevi: "KEY ile 9 milyon kişinin bilgileri tüm dün- yaya ilaıı cdildi. Bu bilgiler hac- ker'ların bilgi borsalarında bir be- del ile alınıp satılmaya daha şim- diden başladı. Yani vatandaşı ken- di elimizle dolandırıcılara teslim etmiş olduk." Bilgi güvenliği uzmanı Çağlar Ülküderner: "TC kimlik No'suy- la edinilebilen bilgilcrle banka- lardan başka bir kişinin adına kredi bile çekilebilir. Kişisel bil- giler bu kadar açık olmamalı. Ör- ncğin bankaların telefonla veya anında cepten kredi uygulanıaları var. Bankayı arayıp 'Kredi kartı- mı kaybettim, iptal ettimiek isti- yorunı' diyorsunuz. Kartı iptal et- tirirken 'Bu arada acil havale yap- mam da gerekiyor" diye hesapta- ki paranızı başka bir hcsaba ak- tarmak da mümkün." e-devlet, soyadı bilgisiyle, kişinin şeceresini çıkarmayı mümkün hale getirdi. Üstelik bıınıın için ne bir yazılım ne de bir hacker gerekli. HAIUGİ BİLGİLERİMİZ TEHLİKEDE? e-devlet uygulamaları çerçevesinde, in- ternet sitelerinden yapılan kişisel sorgu- lamalar, tek bir soyadı bilgisinden baş- layıp adresten, vergi ve SSK kayıtlarma, cep telefonlanndan sicil kayıtlarma ve hat- ta anne kızhk soyadı gibi özellikle ban- kacılık işlemlerinde kritik öneme sahip olan bilgilere kadar gidcbiliyor. e-devlet çerçevesinde hizmet veren Maliye Ba- kanlığı 'na bağlı Gelirler Genel Müdür- lüğü, Sosyal Güvenlik Kurumu 'nun e-SGK linki ve Türkiye Sigorta ve Reasürans Şir- ketleri Birliği gibi meslek odalarının in- ternet sitelerindeyer alan vergi numara- sı sorgiilama ekranlarmdan, 70 milyona yahn kişinin bireysel bilgilerine ulaşmak mümkün. Söz konusu internet sitelerindeM sorgıdamalarda vapılan eylemin huhık- sal sonuçlan üzerine herhangi bir uyarı da bulunmuyor, Herkesin sadece soyadı bilgisi girerek uygulayabildiği kişilerin sa- yısı buyılın başı itibanyla 43 milyonuge- ride bıraktı. Bu listedeki bilgilerden TC kimlik numarasıyla edinilebilecek bilgilerle kredi kartından, nüfus cüzdanı ve pasa- porta kadar birçok kişisel kimlik belgesi çıkarılabiliyor. Hatta bazı bakanlıkların internet sitelerinden doktor ve hemşire gi- bi kamupersonelinin cep telefonlanndan sicillerine kadar ulaşılabilivor. 3 Aralık 2007 itibanyla 43 milyon 241 bin 261 kişinin bilgisi. Maliye Bakanlığı Ge- lirler Genel Müdürlüğü tarafindan kamuya açık olarak çeşitli sitelerden edinilebili- yor (www.tsrsb.org.tr...). Bu sorgulama- da gerekli olan tek şey ise arama yapıla- cak kişinin soyadı. Bu sovadı bilgisinden yola çıkarak, e-devlet uygulamaları ta- rafindan herkese açık olarak erişilebilen bilgilerse şunlar: TC Kimlik No, Vergi Kimlik No, SSKNo, SSK hizmet dökümü, baba adı, anne adı, doğumyeri, doğum ta- rihi, vergi dairesi ili-adı, emekli mi çalı- şıvor tnu, emeklilik tahsis No, emeklivse ne kadar emekli maaşı alıyor, emekli maaşımn yattığı banka veşubesi, göster- gesi, ek ödeme miktarı, sosyalyardım zam- mı miktarı, adrese dayalı nüfus kayıt sis- tenıine kayıtlıysa nerede ikamet ettiği, an- ne kızlık soyadı... 'TC kimlik numaralarının değiştirilmesi şart' Gerekli önlemler alınmadan Merkezi Nüfiıs ldaresi Sistemi'ne (Mernis) dayalı e-devlet uy- gulamalarmın kullanılmasmın KEY ödemeleri ile birlikte yaşanan süreçle birlikte çok sakın- cah hale geldiğine dikkat çeken Türkiye Bilişim Derneği (TBD) Yönetim Kurulu Üyesi Türker Gülüm, "Sisteme olan güven sarsıldı. Bu ha- liyle riskli olduğu için sistemin değişmesi ve tüm yurttaşlara yeni TC kimlik numarala- rının verilmesi artık şart" diye konuştu. ln- giltere'de yapılan uzun tartışmalar sonucunda va- tandaşlann tek bir numara ile kaydınm tutul- masmdan vazgeçildiğini belirten Gülüm, "Çün- kü, tüm ülkeler için vatandaşlann barkod sis- temi gibi tek numara ile kayda alınmasının büyük riskleri var" dedi. Şu anda TBMM alt komisyonunda bulunan Kişisel Verilerin Korunması Hakkındaki Kanun Tasarısı'na da değinen Gülüm, şunlan söyledi: "Tasan 'eğer kişisel bilgilerin yanlışsakendin girerek düzeltebilirsin' diyor. Hatta bu işlem için 'makur bir ücret de istcniyor. Sonuçta bu tasarı ile devlet şunu diyor: Kimlik bilgileriniz makul bir ücret karşılığında değiştirilir." Sitesi çöktü, kişisel bilgiler açığa çıktı, kuyruklar uzadıkça uzadı, ele geçen para hayal kınklığı yarattı KEY ödemeleri eziyete döndü • Hak sahibi sayısı da, oluşacak yoğunluk da biliniyordu, ancak olası aksaklıklar öngörülmeden hazırlık yapıldığı için her sıkıntı bir yenisini doğurdu. ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - AKP hiikümeti KEY öde- melerini adeta "eziyet" haline ge- tirdi. Yıllardır gündemde olan ve yılan hikâyesine dönen KEY öde- meleri, nihayet yapılmaya baş- landı, ancak bu kez de altyapı ek- siklikleri yurttaşlan zorda bıraktı. Hak sahiplerinin TC kimlik numarası ve sosyal güvenlik numarası, Resmi Gazetc'de ya- yımlandı. Özellikle kimlik num- arasmın kişiye özgü olması ve res- mi pek çok işlemde kullanılabil- mesi, ciddi sıkıntıları beraberin- de getirecek. TC kimlik numara- sı ve sosyal güvenlik numarasının, kişilerin nüfus bilgilerine hatta yerleşim bilgilerine ulaşmayı sağ- layabileceğine işaret ediliyor. Türkiye Bilişim Demeği Baş- kanı Turhan Menteş, yapılanm önemli bir hata olduğuna dikkat çekerek, "Kişilerin özel bilgileri, I//I' IIIİlM Hak sahiplerine yapılan ödenıelerin üçüncü günü de sıkmtılarla doluydu. 3. şahıslarca kullanılabilir, bil- gi edinilebilir hale getirildi" de- di. Menteş, özellikle kredi kartı do- landırıcılığına değinerek "Tek- nik açıdan yurttaşların yapabi- leceği bir şey kalmadı. Ama devlet, söz konusu nunıaralar aracıhğıyla kişisel bilgilere ula- şılabilen diğer sistemlere inter- net erişimini engellenıeli" dedi. Bazı hak sahiplerinin ana pa- ralarının bile oıtada olmadığma değinen Eğitim-lş Sendikası Ha- tay Şubesi Başkanı Şenol Eyü- boğlu, "KEY ödemeleri ger- çek enflasyon üzerinden he- saplanırsa, tüm süre kesinti yapılan emekçilerin yaklaşık 7 - 8 bin YTL geri ödeme alması gereldyor. Hak sahiplerine öde- nıelerinin gerçek faizle hesap- lanması için yasal yoliara baş- vurmaları çağrısında bulunu- yoruz" dedi. Bankacılar bile çileden çıktı Ekonomi Servisi - Hak sahiplerine yapılan KEY ödemelerinde üçüncü gün de geride bırakılırken yurttaşm yaşadığı sıkıntılar dün de devam etti. KEY'den hak ettiği parayı alamadığmı dile getiren emekli bankacı Tülin Balcıoğlu, ödemelere konu olan 1987 ile 1995 yıllan arasında çeşitli bankalarda üst düzey ve arahksız olarak çalışmasına karşın eline geçen KEY miktannın 378 YTL'de kaldığını belirtti. Balcıoğlu, "Yıllarca TÖBANK, Demirbank ve MNG Bank gibi birçok bankada çahştım. O zanıanlarda işverenler, zam zamanlarında 'Sizin için KEY ödemesi yapıyoruz' bahanesiyle tnaaşlarımıza hep düşük zam yaptılar" diye yakındı. Aldığı KEY tutannı düşük bulduğu gerekçesiyle araştınnak istediğini, ancak Ziraat Bankası'na gidip sorduğunda sonuç alamadığmı anlatan Balcıoğlu, o dönemde çalıştığı bankaların birçoğunun artık kapanmış olduğu için bu kuruluşları teker teker dolaşmasının da mümkün olamadığını aktardı. IŞÇININ EVRENEVDEN ŞÜKRAN SONER Akıl Tutulması... Bu kadar yoğun bilgi kirliliği, kaos, komplo teo- rileri arasında, bilimin "deliryum, manttk sapma- s("dediği hastalığın sonuçlarından toplumun kur- tulması zor; Atak, sempatik, etkin bir sosyal bilimciyi dinliyo- rum. Güngören katliamında, terör eyleminin arka- sında PKK'nin olması olasılığının zayıf olduğunu, bu nedenle de anlamlı bir toplumsal duyarlılıkla, terö- re yanıt verecek kitlesel eylemlerin yapılmasının yan- lış olacağını söylüyor. Sizler bu yazıyı okuyana kadar polisin tetikçileri yakalamaya yönelik operasyonlarında nasıl bir nok- taya varılabileceğini kestiremiyorum. Yine de olayın mantığından, şu ana kadar elde edilmiş kanıtlar, ben- zer eylemler, en çok da PKK'nin bugünlerde içinde bulunduğu koşullar ve yöntemler çerçevesinde en kuvvetli adres tabii ki PKK. Yakalanabilirlerse te- tikçilerin doğrudan PKK örgütünden çıkması halin- de dahi, azmettirenler boyutunda arkada başka güç- ler olabilir. Zaten PKK terör örgütünün kuruluşun- dan bugüne tüm eylemleri için geçerli olmak üze- re, arkasında dış ve iç odakların, parasal, siyasal, lo- jistik destekleri gerçeği, çıkarlar dengelerine bağlı dö- nüşümlü çok güçlü olmasaydı; TSK'nin askeri, stratejik bu kadar başarılı, kararlı operasyonları, iyi- kötü siyasi iktidarların katkıları ile PKK terör örgü- tü şimdiye kadar çoktan tarihe gömülmüş olmaz mıy- dı? Ispanya halkı, teröre karşı milyonlarla sokaklara çıkarak karşı duruşu oluştururken, bir anlamda te- rörü başarısız kılacak en can alıcı protesto eylem- leriyle sivil duruşu gerçekleştirirken, tetikçilerin ar- kasındaki gücün sorgulamasını yapmak gibi bir akıl tutulması, gerçekleri saptırma tuzağına, hastalığına yakalanmamıştı. Terörün ülkenin insan hakları, de- mokrasisi, bütünlüğü için nasıl bir tehdit oluştur- duğuna bakmış, odağından çok terörün kendisini, elbette ki eylemlerini lanetlemişti. Sonuç olarak Is- panya halkının geleceğini, insan hakları, demokra- sisi, bütünlüğünü tehdit altına alan, degişik odaklı terör eylemlerinin tümünde aynı duyarlılıklar göste- rilerek, tümüne yönelik bir başan elde etti. Ispanya'nın içinden bölünmesini öngören terör örgütlenmeleri ile, dışardan radikal Islamcı terör eylemleri de, ciddi püs- kürtülmüş oldular. Dünyayı kasıp kavuran çok odaklı terör tehdidi ortadan kalkmasa da, serpilip pa- lazlanmalarına Ispanya özelinde vurucu darbe in- dirilebildi. ••* Bize dönersek, Güngören vahşi katliamı özelin- de, teröre karşı ortak aklı, duruşu işletecek tepkileri amacından, mantığından saptırmada, odak tartış- ması yetmiyor. Gazete manşetleri, ana haberler, AKP kapatma davası ile Ergenekon arasında sıkışmış bir terör eylemi üzerinden senaryolarla kafaları iyice ka- rıştırıyorlar. Varsayalım ki zaman içinde kanıtları ile kaos senaryolarının biri ya da birkaçı birden gerçek çıksa. Aklımızı, en çok da ülkemizi, insanımızı, kendimizi korumak üzere olup bitenlere nasıl ba- kacağız? Yaz sıcağında, yoksul, yoksun bir varoş- ta nefes almak üzere kendilerini sokağa atmış, tü- mü sivil, heryaşatan insanımızı, çoluk çocuk en ka- labalık yakalamak, en yüksek sayılarda öldürebilmek üzere, cinnet dozunda ayarlanmış bir terör eylemi vahşetinden, amacından geleceğimizi, boynumuzu kırarak, sessiz kalarak mı kurtaracağız? Terörü soyut olarak lanetleyen, adını ve adresini bile koymaktan kaçınan açıklamalarla mı? TSK'nin yıllardır, çok haklı bir serzenişi, duruşu var; sonuç olarak PKK terörü, ülkenin bölünme teh- didi ile ilişkili askeri çözüm sorumluluğunu üzerle- rine yıkmışız. Dünyadaki en zor tekniklerle sıcak sa- vaşın içine atmışız, terörün dış-iç çok etkin siyasi des- tekleri için, siyasi, toplumsal çözüm üretmede sü- rekli sınıfta kalıyoruz. Ölen askerler kadar, PKK te- rör cephesinden de öldürülen vatandaşlarımızdan TSK sorumlu. Silahlı örgütlü gücün dönem dönem çökertilmesi, arkasından siyasi, sosyal çözümler gel- mediği, iç ve dış odaklı destekler durdurulamadığı için kesin sonuç veremiyor. Bu tablodan elbette ki en çok siyasi iktidar, hele de güçlü iktidarlar sorumlu. Cumhurbaşkanı, Başbakan, bakanların ölen ya- kınlannın arasında dolaşmalannın insani boyutun öte- sinde hiçbir anlamı yok. Son eyleme dönük olarak da, en kısa zaman diliminde suçlulann yakalanma- sından terörün kökünün kurutulmasına birinci de- receden sorumlular. Ikinci dereceden de, bu ülke- nin vatandaşları olarak hepimiz hep birlikte sorum- lu değil miyiz? Cenazelerin, öldürülen sivil, çoluk- çocuk insanlık dramlarının ardından gözyaşları dökmekle, korkmakla sorumluluktan kurtulmuyoruz. Neden milyonlar olarak ortak tepki veremiyoruz? Ne- den? AKP'nin kapatma davası üzerinden yaşadığı- mız, toplum olarak kurbanı olduğumuz, kaos se- naryoları, mantık saptırma oyunları tuzağına ne de- meli? Bugüne kadar kararın sadece siyasi iktidar- lar boyutunda sonuçlarını tartıştık durduk. Davaya konu olan tehdidin içeriğini, gerçeklik boyutlannı gün- deme bile getiremedik... Bu saatten sonra doğru tar- tışma, ders alma şansımız çok daha zayıf. Akıl tu- tulması vahim hallerimiz Ergenekon davası üzerin- den ise çok daha da çarpıcı sırıtmakta... soner@cumhuriyet.com.tr GÜNÜN İÇÎNDEN Prim borçlusuna ikincişans Prim borçlarının yeniden yapılandınlması uygıılu- masında başvuru süresinin 20 gün uzatılması için si- yasipartîlerle görüşme yapılacak. Ödemelerin peşin yapılması koşuluyla, borçların ceza vefaizinin vüz- de 80 inin silinmesi öngörülüyor. AKPpamuğu da bitiriyor AKP 'nin iktidara geldiği 2002 'de 721 bin hektara eki- nıi yapılan pamuk, 2008'de 530 bin hektara gerile- di. 2 milyon 542 bin ton olan kütlüpamuk üretimi de 2 milyon 275 bin tona düştü. AneVden TT'ye teklif Anel Telekomünikasyon Elektronik Sistemleri Sana- yii, Türk Telekom 'un IP/MPLS omurga projesi met- ro ethernet toplama anahtarı ihalesine teklifverecek. Tunçmatik'ten enerjiyatırımı Enerji alanındafaaliyet gösteren Tunçmaük küresel mnmamn artmasıyla önem kazanan alternatifener- ji kaynakları alanında yeni bir oluşuma girmek için Powergie markasıyla güneş enerjisine odaklandı.