Katalog

14 MAYIS 2007 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA CUMHURİYET MİTİNGİ 7 GEÇMİŞTEN GELECEĞE ORHAN ERİNÇ Ankara Cambazları Kapı yoldaşım Mümtaz Arıkan 11 Mayıs’taki “Tarihte Bugün” köşesini doğum günü nedeniyle ünlü gazeteci Burhan Felek’e (18891982) ayırmıştı. 116’ncı doğum gününde Burhan Bey’e rastlamakla kendisiyle hem Cumhuriyet’te hem de Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’nde 19 yıl çalışma talihimi bir kez daha anımsadım. Çok eskilerde gazete yazılarına makale, genellikle patronların birinci sayfada yayımladıkları yazılara da “başmakale” denirdi. Burhan Bey, makalelerine küçük hikâyeler ve fıkralar eklediği için yazılarına “fıkra” denildiğini, bu türü kendisinin başlattığını anlatırdı. Gazeteciliği için kullandığı sıfat da “fıkra yazarı”ydı ve bundan çok mutlu olurdu. Şimdilerde “köşe yazısı” diyoruz, ama kimi zaman kimi yazarların köşelerinin kaç köşeli olduğunu anlamakta zorlanıyoruz. Burhan Felek “Hadiseler Arasında Felek” köşesinde zaman zaman birkaç fıkraya yer verir, yazının başlığını da “Mücerret (Yalın) Fıkralar” olarak belirtirdi. Zaman ve zemine uygun fıkralarla demek istediğini anlatırdı. Ben de bugün Burhan Felek’i saygıyla, sevgiyle anarak ama çizmeyi aşmadan ona öykünmeye niyetlendim ve köşemi Evliya Çelebi’ye (16111682) bırakmak istedim. ??? Kırk senede bir, cümle resenbazlar (ip cambazları) alelittifak (söz birliği ile) cem olup (toplanıp) birbirini yola çekip imtihan etmek için bu İstanoz deresinde kârhane (işyeri) kurup resenbazlık ederler. (......) Yalçın kayalı darboğazda, kayaların ta zirvei bâlâsına (yüksek tepesine) bir kayadan bir kayaya Frengi habli metinleri (sağlam Frenk iplerini) kaydü bend edip (bağlayıp) kayalar kesmesin diye resenlerin (iplerin) başlarına postlar bağlayıp mutemet (güvenilir) adamları silahlarıyla koymuşlar kim (ki) üstat icrai marifet ederken (usta marifetini yaparken) bir hasım (düşman) ipi kesmeye diye nigehbanlar (gözcüler) koymuşlar. (......) Ve tarafeynde (iki yanda) Engürü (Ankara) paşasının mehterhanesi (mehter takımı) kütür kütür dövülüp dua ve senadan (övmelerden) sonra iptida (önce) pehlivanlar birbirlerini meydanı muhabbete davet edip serçeşmeleri (yöneticileri) Üsküdarlı cambaz sipah Mahmut Çelebi bismillah ile kocavarice eline terazisin (denge sopasını) alıp kârhane (işlik) başına varıp bir gülbankı Muhammedi çektirip ol kayalar içre sadayi Allah Allah evci asumane peyveste olup (gökyüzüne erişip) dağlar raadvar (gök gürlercesine) güm güm sada verirken, tabıllara turralar (davullara tokmaklar) kurulup Koca Mahmut Çelebi o incecik “imtihan habli” (sınama ipi) dedikleri resen (ip) üzre berkhatıf (göz kamaştırıcı şimşek) gibi seğirterek şakıyıp giderken hemen kârhane reseninin (işlik ipinin) ortasında tarfetül ayn içre (göz açıp kapayana kadar) bir güne (şekilde) geri döndü kim (ki) güya bir tazı önünden tavşan döner gibi bir sihri helal (büyücülüğün helal olanı) edip döndükte cemiyeti âşıkanı sadıkan (gerçek âşıklar topluluğu) sıdkı derun ile (içlerinden gelerek) “Aleyke Avrullah (Allah yardımcın olsun) ya pehlivan” deyip cümle ehli teferrüç (seyre gelmiş olanlar) engüşt ber dehen edip (parmaklarını ısırıp) âlemi hayrette (şaşkın) kaldılar. Meğer cemi (bütün) pehlivanlar mabeyninde (arasında) yıldırım gibi giderken ip üzre geri dönmek makdurı beşer (insanın yapabileceği şey) değil imiş. Netice üç kere bu güne (buna benzer) arzı marifet edip (ustalık gösterip) duai hayr ü sena ile gıjılayıp nüzul edip (inip) cergesine gidip karar etti (çadırına gidip oturdu). Hüddamları (görevli adamları) parsayı Muhammediye çıkıp akçe devşirmeye (para toplamaya) başladılar. (......) Andan serçeşme şâkirdi (öğrencisi) Galatalı kızkapan pehlivan Süleyman, kıspetiyle serçeşme önüne gelip çarkuşe (dört köşe) bir sandık getirip cümle halka gösterdi. İçinde asla bir şey yok. Bir tahta, içi kâğıt kaplı küçücük bir sandık idi. Ol sandığı bir demir halka ile kârhane ipine asıp kendisi sandık içine girip kaybolup sandık ipte muallak (asılı) kaldı. Onu gördük ki berki hatıf (göz kamaştırıcı şimşek) gibi bir karşı cihete varıp geldi ve pehlivan Süleyman taşra (dışarı) çıkıp serçeşme huzurunda temanna etti (selam verdi). Bu kâra (işe) dahi kimsenin idraki ermedi (aklı yatmadı). Not: Canbaz, Farsça canıyla oynayan demektir, ama Türkçede cambaz olarak yaygınlaşmıştır. Kaynak: Evliya Çelebi/GördüklerimSeçen ve Açıklamalar Yapan: Mustafa Nihat Özön / İnkılap ve AKA1976. İzmir’deki Cumhuriyet Mitingi’nde yurttaşların hazırladıkları pankartlarda da yer alan ilgi çekici ifadeler şöyle: “Anne seni çok seviyorum, ama ülkemi de çok seviyorum, Anneler Günü’nde yanında olamıyorum ama Cumhuriyetimize sahip çıkıyorum”, “Gâvur İzmir burada, Tayyip nerede?”, “Ampulü söndürmeden tatile çıkmayacağız”, “Dedem bombadan korksaydı Türkiyem olmazdı”, “Tehlikeyi gizleyen medya istemiyoruz”, “Tüm sol birleşsin iktidara yerleşsin”, “Saygısızın dini yok”, “AKP dışarıda verici, içeride gerici, ilk seçimde gidici”, “Anamı da aldım gidiyorum, babamı sana bırakıyorum”, “Edison bile pişman”, “Sensin gâvur, Gâvur İzmir kadar Müslüman olun yeter”, “Sigorta attı, ampul patladı”, “Yeni nesil imamların eseri mi olacak”, “Çankaya adayı aldı havayı”, “Zübeyde Anamı da aldım geldim”, “Atatürk Pankartların söyledikleri gençliği görev başında”, “Meclis suçlu sığınağı değildir”, “Emine’yi de al git”, “Ne şeriat ne darbe, laik demokratik Türkiye”, “Tayyip, anayasa oyuncağın değil!”, “Lüzumsuzsa söndür”, “Kuvayı Milliye, mazlumun ahını ahirete bırakmaz”, “Kasımpaşa imamı, kaça sattın vatanı”, “Bu yetmez, daha daha birleşin”, “Tehlikenin de gücümüzün de farkındayız”, “ABDullah, NURullah, AYETullah, FETHullah, ZULLullah, YALLAH”, “Başörtüme türban deyip üzerimden siyaset yaptığın yetmedi mi Tayyip? (başörtülü bir grup)”, “Zorlama sayımıza ulaşamazsın”, “Sözde değil, özde birleşin”, “Solda tam birlik”, “Laik Cumhuriyete evet, cemaat cumhuriyetine hayır”, “İttifaktan kaçmak iktidardan kaçmaktır”, “Çılgın Türkler üfledi ABD ampulü söndü”, “Devrim Şehidi Kubilay’ın kan kardeşiyiz”. Milyonlarca yurttaş laik Cumhuriyete sahip çıkarken tüm kent miting alanına dönüştü İzmir’in alanları yetmedi İZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) Ankara ve İstanbul’daki büyük buluşmaların ardından milyonlar bu kez İzmir’de, Kordonboyu’ndaki Gündoğdu Alanı’nda bir araya geldi. Sıcak havaya karşın Alsancak Limanı’ndan Konak Alanı’na dek geniş bir bölgeyi dolduran milyonlarca yurttaş, “Türkiye laiktir laik kalacak” sloganlarıyla cumhuriyet kazanımlarına sahip çıkacağını bir kez daha gösterdi. CHP Genel Başkanı Deniz Baykal, DSP Genel Başkanı Zeki Sezer, SHP Genel Başkanı Murat Karayalçın, İP Genel Başkanı Doğu Perinçek’in de katıldığı buluşmada, “birleşin” çağrıları yinelendi. İzmir dün tarihi günlerinden birini yaşadı. Türkiye’nin dört bir yanından gelen yüz binlerin yanı sıra kentliler de sabahın erken saatlerinden itibaren bayraklarıyla birlikte Gündoğdu’ya doğru yollara düştü. Türkiye’nin dört bir tarafından 7 bin otobüs mitinge katılanları taşıdı. Yetkililer sadece karayoluyla 300 binin üzerinde yurttaşın İzmir’e geldiğini belirtti. Anneler Günü olması nedeniyle çok sayıda İzmirlinin annesiyle el ele katıldığı buluşma, renkli görüntülere sahne oldu. Özellikle, Karşıyaka’da mezarı bulunan Mustafa Kemal Atatürk’ün annesi Zübeyde Hanım’ın fotoğraflarını teknelere, yakalarına, pankartlara işleyen yurttaşlar, “Anamızı da aldık” vurgusuyla Başbakan Tayyip Erdoğan’a gönderme yaptı. Karşıyaka Belediyesi ve Türk Anneler Derneği İzmir Şubesi de Anneler Günü nedeniyle Zübeyde Hanım’ın mezarı başında tören düzenledi. Törene katılanlar, “Anamızı da aldık geldik. Karşıyakalılar” yazılı pankartla Karşıyaka Çarşısı’ndan yürüyerek Gündoğdu Alanı’ndaki Cumhuriyet Mitingi’ne katılmak için vapura bindiler. Kordonboyu bayrak denizi Mitingin yapıldığı 1. Kordon, etkinliğin başlamasına saatler kala dolarken hemen arkasındaki 2. Kordon, Alsancak Limanı, Cumhuriyet Alanı, Pasaport, hatta Konak’ın bir bölümü de kitlelere dar geldi. Düzenleme komitesi saatler öncesinden alanı dolduran katılımcıları, “Anadolu’nun İzmir dün karanlığa karşı aydınlığın kuşatması altındaydı. işgalinde ilk kurşunu atan kente hoş geldiniz” diyerek karşıladı. Tekneleri, binaları, arabalarını Türk bayraklarıyla süsleyen yurttaşlar, bayraksız binalara da el attılar! Cumhuriyet Alanı’ndaki Telekom binasında kapalı duran dev bayrak, yurttaşların dakikalar süren tepkilerinin ardından, görevlilerce açıldı. Kentte Bornova Özkanlar Pazaryeri’nde bir gün önce patlayan ve bir yurttaşımızın yaşamını yitirmesine neden olan bombaya, yurttaşlar mitinge daha fazla katılım göstererek yanıt verdiler. Patlama nedeniyle sayıları 3 bine çıkarılan emniyet güçleri, karadan, denizden ve havadan denetim yaptı. Miting alanı üzerinde uçuş yasağı uygulanırken giriş noktalarında da aramalar gerçekleştirildi. Mitingde konuşan Ankara Üniversitesi (AÜ) Siyasal Bilgiler Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Alparslan Işıklı, “Atatürkçülük, tüm ilkeleriyle bir gün mutlaka iktidar olacak” dedi. Işıklı, Tandoğan mitinginin ardından medyanın ezberini şaşırdığı nı, olup bitenlerin gizlenmeye çalışıldığını vurguladı. Işıklı, “Medya onlarınsa meydan bizimdir. Bu yüzden tüm bu olanlarda küresel egemenlerin emelleri yatıyor. Türkiye’de Atatürkçülüğü yıktıktan sonra sınır geliştirme sürecini başlatmayı hedefliyorlar ama bunu başaramayacaklar. Çocuğuna iş arayana ‘Benim sorunum değil’ diyen bir zihniyetin başbakan olmasını kabul etmiyoruz’’ diye konuştu. Atatürkçü Düşünce Derneği üyesi Doç. Dr. Yaşar Hacısalihoğlu da Batı ülkelerinin ulus devletlerine sıkı sıkı sarılırken Türkiye’de “Ulus devlet modeli bitti’’ yalanının uydurulduğunu vurguladı. AÜ Siyasal Bilgiler Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Gül Aymangüler de dini alet edip dünyayı kana bulayan emperyalist güçlere karşı Türkiye’de başlatılan mücadelenin Avrupa ülkelerine örnek olmaya başladığını söyledi. Alana yerleştirilen dev ekranlarda Erdoğan’ın “Ya Müslüman olacaksın ya laik”, “Demokrasi amaç mı olacak, araç mı? Demokrasi hiçbir zaman amaç olamaz” dediği görüntülere yer verilmesinin ardından konuşan gazeteci Tuncay Özkan da “Seçimlerde oyumuzu birlik için kullanacağız. Yobazları ve ABD yanlılarını sandığa gömeceğiz” diye seslendi. Atatürk’ün manevi kızı Ülkü Adatepe “Atatürk’ün attığı temeli kimse yıkamaz. İzmir’i gururla seyrediyorum. Bu coşku sandığa yansıyacak. AKP iktidara gelemeyecek” dedi. Sanatçılar coşturdu Daha sonra gerçekleştirilen müzik dinletilerinde Zülfü Livaneli gerginliği yaşandı. Parçalarıyla kitleyi coşturması amacıyla çağrılan Livaneli’nin yaptığı konuşma rahatsızlık yarattı. Livaneli, müzik sisteminde yaşanan arızayı da “Beni konuşturmuyorlar” sözleriyle yansıtınca, düzenleme komitesince tepki gördü. Komite üyeleri kitleye, “Sayın Livaneli’yi biz çağırdık. Böyle bir şey kesinlikle söz konusu olamaz. Lütfen yanlış anlamayın, sorun teknik bir arızadan kaynaklanıyor” diye seslendi. Gerginlik, daha sonra Livaneli’nin sevilen şarkılarını seslendirmesiyle sona erdi. TOBAV sanatçılarının marşlarıyla katıldığı dinletide konuşan bağlama sanatçısı Yolcu Bilgiç, Türkiye’nin sağlam bir ulusal takıma sahip olduğunu belirterek “Kalede 7 yıldır hiç gol yemeyen Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, defansta Sabih Kanadoğlu ve Yaşar Büyükanıt, orta sahada ana muhalefet partisi CHP yer alıyor. Deniz Baykal, 10 numaralı formaya sahip. Golleriyse Tandoğan, Çağlayan, Manisa, Çanakkale ve İzmir’de mitinge katılanlar attı” dedi. Etkinlikte Edip Akbayram, Tolga Çandar, Sadık Gürbüz, Bulutsuzluk Özlemi sahne aldı. Aşırı sıcağa karşın milyonlarca yurttaşın alandan ayrılmayarak kararlılığını ortaya koyduğu miting, 10. Yıl Marşı’yla sona erdi. oerinc?cumhuriyet.com.tr Uluslararası medya kuruluşları, milyonları buluşturan mitinge geniş yer verdi: 3 0 0 K İ Ş İ F E NA L A Ş T I ‘Laikliğe bağlılık’ gösterisi Sıcak hava Dış Haberler Servisi İzmir’deki Cumhuriyet Mitingi’ne uluslararası medya kuruluşları da ilk haberleri arasında yer verdi. İngiliz haber ajansı Reuters, yüz binlerce Türk’ün “ülkenin laik kalması için” İzmir’de sokaklara döküldüğünü belirtti. AFP, İzmir’deki mitingi abonelerine, “Türkiye’de laiklik yanlısı yeni gösteri” başlığıyla duyurdu. Ajans, Mustafa Kemal Atatürk posterleri taşıyan yüz binlerce insanın “laikliğe bağlılıklarını bildirmek için” bir araya geldiklerini belirtti. ABD’nin AP ajansı, “genel seçim öncesinde bir güç gösterisi” olarak nitelendirdiği miting için laiklik yanlısı yüz binlerce Türk’ün sokaklara döküldüğünü kaydetti. Seçim öncesi hükümete baskı Amerikan CNN televizyonunun internet sitesinde de “Türkler laikliği desteklemek için gösteri yapıyor” başlığı altında, Türklerin bu kez ülkenin üçüncü büyük kentinde bir araya geldikleri belirtildi. Haberde, gösterilerin Başbakan Tayyip Erdoğan hükümetine baskı amacıyla düzenlendiği görüşü savunuldu. BBC World ise canlı bağlantılarla takip ettiği mitingin Cumhuriyet mitinglerinin sonuncusu olduğunu, siyasi krizin devam ettiğini aktardı. Tartışma programları düzenlediler Fransız televizyonları, mitinge geniş yer ayırarak Gündoğdu Meydanı’nda toplanan yüz binleri gösterdi. TF1, LCI, France 2, France 3 ve France 24 gibi kanallar tüm bültenlerinde habere yer verirken, BFM TV , ITele gibi kanallar da, konuyu gün içinde yapılan tartışma programlarında açtı. Fransız Le Figaro gazetesi ise “Laik kampın yeni gösterisi” başlığıyla verdiği haberde, “Laikler teslim olmuyor” ifadesine yer verdi. Alman kanalları ve Arap El Cezire kanalı da canlı bağlantılarda mitingi izleyicilerine duyurdu. hastanelik etti İZMİR (Cumhuriyet Bürosu) İzmir Sağlık Müdürü Mehmet Özkan, miting süresince çeşitli noktalarda ambulansların bekletildiğini, Gündoğdu Meydanı’nda klimalı tam donanımlı bir sağlık otobüsünün bulunduğunu, ayrıca alana ambulans giremediğinden sedyeli, donanımlı çantalı seyyar sağlık ekiplerinin de kalabalığın arasında görev aldığını söyledi. Çok sayıda özel ambulansın da kendilerinin koordinasyonunda görev yaptığını ifade eden Özkan, sağlık ekiplerinin sıcak nedeniyle fenalaşan 300 kişiye müdahale ettiklerini söyledi. Özkan, göğüs ağrısı şikâyeti bulunan 3 yurttaşın ise hastanede müşahede altına alındığını bildirdi. CUMHURİYET 07 K