Katalog

ÎAYFA CUMHURİYET 10 EYLÜL 2005 CUMARTESİ HABERLER Akıncı Süvari Vardar Müfreze Kumandanı Yüzbaşı Abdurrahman Özgen'in "Milli Mücadelede Türk Akıncılan" kitabında Yüzbaşı Zeki Doğan ile birlikte Süvari Yüzbaşı Fikret Yüzatlı ve Özgen'in İzmir'e ilk girenler olduğu ve bayrağı göndere ilk çekenler olduğu belgeleniyor. 9 Eylül 1922 1. Ordu Manevralan (1926) Atatürk, Fevzi Çakmak, tsmet tnönü, Fahrettin AKay ve Fikret Yüzatlı (daire ıçinde, dürbünlü). İzmir'ebayrağı çekenyüzbaşılar TARKANTEMUR R esmı kayıtlarda "tzmir'e ilk gircn zabft" olarak Yüzbaşı Şerafettin adının geçme- sıne karşın, Akıncı Süvari Vardar Muf- reze Kumandanı Yüzbaşı Abdurrahman OzgeıT ın kaleme aldığı •'Milli Mücadelede Türk Akıncıla- n" kıtabı, daha sonra Türkıye'nın ilk Hava Ku\ - vetlen Komutanı olacak Yüzbaşı Zeki Doğan ıle birlikte Suvan Yüzbaşı Fikret Yüzath'nın ve Oz- gen'ın tzmır'e ilk girenler olduğunu belgelıyor tzrrur Meydanı'ndakı San Kışla'da bozguna uğ- ratılan ve çekılmek uzere olan Yunan bırlıklen- nın, bırakarak kaçmak zorunda kaldıklan bayrak- lannın, Yüzbaşı Fikret Yüzatlı ve Yüzbaşı Zeki Doğan tarafından ındınlerek, yenne Türk bayra- ğının göndere çekilmesı, o günun tanığı Özgen'in yazdıİdanyla açıkhğa kavuşuyor Konak'takı hükümet konağına koşar adım çı- kan süvarilenn. balkonda asılı Yunan bayrağını ın- dırmelen ve yenne Türk bayrağını çekmeleriyle sımgeleşen îzmir'in kurtuluşunda hâlâ kente ilk gırenlenn kım olduğu ve Turk bayrağını gönde- re ilk kımın çektıği tarhşma konusu. Günün tanıklığına ve süregıden tartışmalara bu satırlarla yanıt venyor Yüzbaşı Abdurrahman Öz- gen "Saat O9.m Çok şükür,tzınir knrttıktu.Sa- bahleyin önceden İzmir'e ilk giren 1. Süvari Tü- meni"nden 14. \la>'ın 3. Bölük Kumandanı Yüz- başı Zeki Bey olmuştu. SaatKulesi'nin önünde as- keri San Kışla'nın kapüan önlerinde bekteşiyor- lanfa. Birbirterinin boyunlanna sanlarak. ağlaşa- rak birbirlerini tebrik edrvoriardır Yarış başlamiştır Gün doğumuyla birlikte, 1. Süvan Tümenı, 9 Ey lül günü saat 03.OO'te konakladığı Sabuncube- h'nın Manisa'yabakanyamaçlanndan, 14. Tümen de Menemen'denbu tepenın tzmiryönündeki ya- maçlanna gelmişti. Tan ağarmadan her ıki tümenin komutanlan emır verdı: "At bin_" Kuvayı Millıye atlılan yıldınm gibi tzmir'e y ö- neldıler. Büyük bahçeler içinde her biri sarayı an- dıran ve çeşitlı yabancı devletlerın bayraklanyla donatılmış Levanten evlennın onunden geçen sü- vanler, saat 09.00'da Bornova'ya ulaştılar. Bornova'dakı görevinı yıldırim hızıyla tamam- layan Yüzbaşı Zeki Bey komutasındakı 14. Sü- vari Alayı'mn 3. Süvan Bölüğü, bahçeler içinden geçerken 2 Süvari Alayı emnıyet düzenı içinde ılerlemektedır. Alay Komutanı Yarbay Reşat Bey, öncü bölüğünün başma, alay komutanı muavuu olan Yüzbaşı Şerafettin Bey'i vermıştır Artıkbır yanş başlamıştır kurtuluş ordusunun askerlenn- de. Şerafettin Bey'in bu ataklığı, Yüzbaşı Zeki, Yüzbaşı Fikret ve Yüzbaşı Abdurrahman beyle- n de kamçılamıştır Böylece Bınbaşı Şerafettin, Yüzbaşı Zela, Fik- retve Abdurrahman beylenn atlılan arasında Ko- nak'a ulaşmak amacıyla doludizgin bır yanş baş- lar. Tüm tanh kıtaplan ve resmı belgeler, bu an- dan ötesuu Yüzbaşı Şerafettin Bey'e ayınyor Ta kı, FikretYüzatlı' yla birlikte milli mücadelede ya- şadıklannı yazan Yüzbaşı Özgen'in kalemi tanık- lığını yazana dek. Fikret Yüzatlı 'Yüzbaşı Şerafettin % bayraksevdası' Abdurrahman Özgen B ayrağın ilk olarak hükümet konağrndan önce San Kış- la'ya Yüzbaşı Doğan, Fik- ret Yüzatlı ve kendısı tarafından çe- kildiğinı yazan Özgen, Şerafettin Bey ve Yüzbaşı Doğan arasında yaşanan "bayrak tarüşmasr nı da şöyle ak- tanyor "AnsanKemeratataranndan 65 yaşlannda milli çarşafu bir kadın koşa koşa yanımıza gekti: Gazanız mübarek olsun, hoş gelduuz aslanla- nm, evlatlanm. Çok şükür Cenabı Allah'a, bıze de bu günkn gösterdı". Bu yaşh kadın pekrinin aiündan bir Türk Bayrağı çıkardı. 'Evlatlanm, ben de bır asker anasıyım, bu bayra- ğı bu gün ıçın sakladım. Alınız. Bu- raya çekınız". Yüzbaşı Zeki Doğan, Bayrağı akfa. Üç kere öperek, Fikret Beyle birlikte bana. 'Haydı Abdur- rahman bey, sen burada evvelce as- kerlik yaptın Her tarafi iyı bılırsın, hep berabeT yukan çıkalım, bu bay- rağımızı çekelim'. Yüzbaşı Zeki bey, başınkaklınpbalkonabakınca,birde ne görsün, Yunanhlann indiripalama- dıklanYunan bayrağıkışlanın balko- nundaki direkte olduğunu görünce ha>TCderiçeiTsindebağırarak,'Vayna- mussuzlar Bayraklannbıle alamamışlar, Fik- ret bey, Abdurrahman bey, bakın ,ba- kın şu hale' diye bize gösterdi. Yüz- başı Zeki bey, bana ve Fikret beye seslenerek, 'Haydı arkadaşlar, fazla beklemeye lüzum yok, bu paçavra- yı indırelım' Artık, vatammızın, bir //. tnönü Meydan Muharebesi 'nde (1921) sırtından varalandığı ve o anın tüm ızlerini taşıyan ünıforma bır zamanlar öğrencisı olduğu Kuleli Askeri Lısest Müzesi 'nde (84 yıl sonra) Fotoğraftakiler (Sağ baş- tan): Fatin Yüzatlı, Kur. Aib. Fahri Erenel (Kuleli Ask. Lıs. Kom.J (Şimdi tuğgeneral), Sara Yüzatlı, Tulga Yüzatlı, Kemal ve Mevhıbe Andaçlar, Feyyaz ve Bala YüzbaşıŞerafetnn Yüzatlı ıle Feyyaz Berker (Tarih 20 6.20Ö5) incisi olan güzel Izmirimiz kurtul- ye valdt kalmadan Yüzbaşı Şerafet- tin Bey gekti. Bu Yüzbaşı Şerafettin Bey 2. Tümende alay muavini idi. 14. Alayla ilgisi yoktu. Hükümet Kona- ğına bayrak çekmek için Zekibeyden iki nefer istedi. Yüzbaşı ZekiBey, 'îş- muştu. Arkadaşlann önlerine düşe- rek balkona çıktık. Direkteki Yunan bayrağının Zeki Bey indirdi. Ağlaya ağlaya sevinç gözyaşlan dökerek şan- h bayTağmuzı direğe çektik. Şükür- ler olsun, vatan kurtuldu. Atlanmı- n sıüamak içinyer ararken Hükümet Konağı içindeki büyük havuz aklı- ma geldi. Atlanmızı oraya çekip, su- ladık. Elimizdeki yüzümüzdeki kan- lı terleri yıkayarak yüzümüzü sihne- te bayrak çekıldı, Daha ne dıye bay - rak çekeceksınız. Hanı bölüğün. ha- nı alayın nerede? Ve ne dıye asken- nı bırakıp buraya geldın* 7 " diyerek asker vermek istemedi. Bizden iki ne- fer istemişti. Yüzbaşı Fikret bey aö- bralc' Canım, Zeki bey kardeşım. ıkı neferverelun,ne olacak Maksatva- tanı kurtarmak değıl mı° îşte, vatan kurtuldu' Yüzbaşı Zekibey, Şerafet- tinin bu hareketinebiraz anirlenmiş- ti. Yüzbaşı Fikret bey, Zeki Beyi tes- kine çahştı. Çünkü, Zeki beyin fena halde canı sıkümıştı. Fikret bey ara- lanna girerek, Zekibeyi teskin ettive bana dönerek: •Abdurrahman Bey kardeşım. hay- dı ıkı nefer al, Şerafettın Bey'le be- raber gıt ve hükümet konağına da bayrağı çekıruz." Ben kendi bölüğüm- den iki nefer alarak, hükümet kona- ğına koşa koşa gittik. Şanh Bayrağı- mıadireğebağlamak içinipyoktu. Di- rektekitpi kesmişlerdi Esasen bavrak direği dam üzerinde olduğu için, bu- raya bayrak çekmenin zor olacağuu göz önündebulundurarak, ancakça- b arasuıdan damaçıkarak bayTakdi- reğine belimizdeki uçkuıiarumzdan keserek ip yerine bağjadık. Ve bu su- rette buraya da Türk bayrağını çek- mişolduk! Yüzbaşı Zeki Bey 'e Şerafettin Bey arasına Fikret Bey girmemiş olsa idi fena bir hadise çıkmak ihtimali var- dL YüzbaşıŞerafettin Beybüüğini bı- rakarak bayrak çekmek sevdasına kapılarak gelmişti. Ashnda hak ara- nacak olursa tzmir'e ilk giren ve \\ı- nan bayTağını uıdirip Türkba>Tağj- nı çekenler şunlardır: Yüzbaşı Zeki Doğan,Yüzbaşı FikretYüzatlı, Yüz- başı Abdurrahman Bey." Zeki Doğan * Yüzbaşı Abdurrahman Özgen 'ın, Genelkurmay Başkanlığı tarafından "Silahlı kuwetlere salık verılen " "Milli Mücadelede Türk Akıncılan " adlı eserımn orıjınali, Beyazıt Kutuphanesı 'nde bulunmaktadır CUMARTESİ YAZJLARI ATAOL BEHRAMOĞLU Akılda ve Türkiye Yurtseverfiğinde Buluşmak Bir TV kanalı telefonla, son günlerde tırmanan toplumsal gerilimle ılgıli olarak görüşlerimi istedi. Daha doğrusu, sanatçılardan bu konuda topluma "banş ve hoşgönj" mesajlan vermeleri istenıyormuş. Konuyu önceden düşünmüş olduğumdan TV kanalının ısteğıni bır çırpıda yenne getirebildim. Fakattam onlann ıstedıği doğaıltudayadaonlann önerdiklen sozcüklerle değil. Yanrtımın omurgasını oluşturan cümle ozetle şöyleydı: Banş ve hoşgörü sözcüklen, yaşanan toplumsal gerilimle ilgıli olarak, aşındı ve yuvartaklaştı. Bu gün gereksinimımiz olan şey, akılda ve Türkıye yurtseverlığınde buluşmaktır... Bu yazıda bu kavramlardan ne anladığımı biraz daha açmak istiyorum. • • • Olaylann görtıntülendiğı gazete fotoğraflanna, TV'lerdeki görüntülere bakıyorum. Blerindetaşlarta, sopalaria, molotofkokteyllenyle yürüyen, kımilerinin yüzlerı maskelenmış, çoğunluğunu gençlerin oluşturduğu bu kalabahklar, bızım toplumumuzun ürünü Etnik kökenlen ne olursa olsun, bunlar Türkiye'nin gençlen. Tün<ıye'nın ınsanlan. Bu sözleri herhangi bir duygusallıkla değıl, akılla, maddi- küttürel-toplumsal ve kuşkusuz ki ulusal biraıdiyetin altını çizmek için söylüyorum... Daha önce başka yazılanmda da dile getırdım ve başka yazarlanmız da bırçok kez yazdılar Türkiye bir ya da birkaç etnisıteye ındirgenemeyecek kadar çok etnisiteli, fakat bu kavramla açıklanamayacak ölçüde de ulusallaşmasureçlennde ılerlemış, farklı etnisttelerin ulusal bütünlük içinde kaynaşmasmı sağlamış, hem ekonomik hem kültürei anlamıyla ulusal birliğini, ulusallaşmanın temellerinı gerçekleştirmiş bir ülkedir... Kendı yurdunu tanımayan ve bu konuda bir steğe de sahip olmayan br kısım aydınımız, tersıni düşünse de böyiedır bu.. Bu nedenle de bu gün yapılması gereken, toplumda yapay olarak oluşturulmuş etnisıte karşıtlıklannın, dahaaçık bir deyişle Türk-Kürt karşrtlığının, ıçi boşalmış duygusal sözlerle, koflaşmış sloganlarla altının daha fazla çızilmesı değil; (toplumumuzun maddı-ekonomık altyapısında, sıradan günlük yaşamından en üst düzeydeki düşünce üretımıne kadar kültüründe) gerçekleşmiş olduğundan ve daha da ileri aşamalara doğru gerçekleşmeyı sürdürdüğünden kuşku duymadığım ulusal bııiiğıne, ulusal kimlığıneılışkin venlenn, rakamlarla, olgularla, örneklerle ortaya konulmasıdır... Toplumbılımcılenmız, düşünürlenmız, sanatçılarımız, gazetecılerimiz, her uzmanlık alanından bilım ınsanlarımız ve aydınlanmız, bu gerçeklığin daha açık bılinıp öğrenilmesine katkıda bulunabilmelıdırier... "Akılda buluşmak" derken amaçladığım, herhangı bir lyi nıyet çağrısı değıl, somut gerçeklığin zorunlu kıldığı bu gereksinımin vurgulanmasıdır... • • • "Türkiye yurtseverliğr sözüyle ise, hangı etnık kökenden gelınirse gelinsın, ait olduğumuz ulusa bağltlığımızı dile getırmış oluyorum. Bu da sadece duygusal bır söz, sahıp olunup olunmaması pek de önem taşımayan sıradan bır duygusallık değil; yaşamakta olduğumuz dünya koşullarında, bulunduğumuz coğrafyada, yurttaşı olduğumuz ülkede bır başkayaşamsal zorunluluktur... Türkiye'nin uygar dünyadasanıp olduğu konumu daha ılenye doğru geliştirmesı sadece bu ülke yurttaşlannın tümünün değil, bütün ınsanlığın kazanımı olacaktır... Yapay zorlamalaria, kışkırtmalarla, etnık aynmcılıkla, geriye. bölünmeye, parçalanmaya doğru ıtilen bir Türkıye'de kaybedenler ıse herkesten önce, yazımın girişinde sözünü ettiğım görüntülerdeki genç ınsanlardan başkası olmayacaktır... • • • "Akılda ve Türkiye yurtseverlığinde buluşmak" çağrısını, günümüzün koşullannda öncelikle, Kürt kökenli aydınlarımıza, Türkiye ünıversıtelennde öğrenim görmüş ya da görmekte olan Kürt kökenli gençlerimize, TBMM de içinde olmak üzere toplumumuzun her alanında, bütün kurumlannda etkili konumlara sahıp Kürt kökenli Türkiye yurttaşlanna yapıyorum.. Lütfen, bölücü, yıkıcı, loşkırocı, aynhkçı hareketlenn sızten temsil etmediğini, edemeyeceğinı her plattoımda cesaretle dıle getinn ve bunu sesınizın en yüksek perdesınden yapın... O zaman, hepimızın ortak sorunlan olan yoksulluğun, toplumsal ve bölgesel eşitsızlıklenn elbiriiği ile alt edilmesı, hepimızın ortak hedefi olması gereken toplumsal adalet için elbiriiği ile savaşılması ve ortak zenginliğımiz olan kültürei çok renkliliğimizin elbiriiği ıle korunup geliştırılmesi çok daha kolaylaşacaktır... ataolb@cumhurtyet.com.tr Faks:(0212)513 85 95 Izmir'in düşman işgalinden kurtuluşunun 83. yıldönümünde bağımsızhk vurgusuyapıldı îzmirliler 9 Eylül'ü coşkuyla kutladı Suvari Biriiği Izmirliler'den büyük alkış aldı. (OZAN YAYMAN) lZ>nR(Cıımhuriy«EgeBürosu)-tzrnir'm düşman işgalinden kurtuluşunun 83. yüdönü- mü,coşkulutörenleriekutlandı Konak,Cum- hunyet, Gündoğdu ve Karşıyaka Demokrası meydanlannın yanı sua cadde ve sokaklarda toplanan bmlerce tzmırlı, bır 9 Eylül günün- de daha bağımsızlık vurgusu yaptı. Kutlamalar kapsamında, Cumhunyet Ala- nı'nda resmı tören gerçekleşunldı. Törene,Va- lı Oğuz Kağan Köksal, Ege Ordu Komutanı Orgeneral Fethi Remzi Tuncel Büyükşehır Belediye Başkanı Aziz Kocaoğhı, îzmır mıl- letvekıllen, sıyası partı temsılcılen, rektörler katıldı Atatürk Anıtrna çelenklenn bırakıl- masuun arduıdan, Kocaoğlu anıt şeref defte- rini unzaladı. Kocaoğlu deftere, şu görüşle- re yer verdı; "Bu nedenle Iz- mir'debırakağnnz her izve nmızaçtsmdan unuüu- mazdır. 9 Eylül 1922 tarihindeyönetuğiniz ordularmnir'egtrer- kenyaşanan coşku ve mutkıhncbugün deya- şanmakür. SevgUİ Ata- türk,bu kentin büyükşehir bdediyebaşkanıofanaıun onu- ruyla beürtmeliyim ki tzmir, kur- tuluşunun 83. yıktönümünde de çağdaşlığın, demokminin ve uygarhğın örnek bir kenti- dir. tzmir, diIİHidirip işaret ettiğiniz tüm de- ğerlerin takipçisi obnayı sür- dürecektir.Buduyguvedü- şüncelerle tzmir ve tz- mirtOeradmaazeduy- duğumuz şükran ve baghhğı yinenyor, de- ğerli haüranız önün- de saygıyia eğiliyo- rum." Daha sonra sü- van bırlıklennın lzmır"ı kurtanşı temsılı olarak Konak Alanı'ndakı valilık ıl bınası önünde canlandınldı 3h- şılık suvan bırlığı Valı Konağı'na çıkarak Türk bayrağını göndere çektı. Saygı dunışu ve lstıklal Marşı okundu. Valı Keİcsal süvan bırlığıne seslenerek "KahramanTürkordu- sunaİzmirhalkınm şükran, bağhhkveve&duy- gulannı bir kez daha Uetiyorum. Yüce ordu- muzun başandan başanya koşmasuu diliyo- rum" dedı. KonakMeydanı'ndakı törenınarduıdan yı- ne Cumhunyet Meydanı'ndabınlerce yurtta- şm da katıhmıyla bağunsızlık coşkusu ya- şandı. Bınlerce kışı hep bır ağızdan marşlar soyledı Kocaoğlu. burada, "Biztzmirhkr ola- rak gururla söyleyebihriz ki 9 Eylül aynı za- niandaüJkembinkurtuluşunun, çağdaşdenxtk- ratikve laik Türkiye Cumhuriyeti'nin müjde- sinianlatan ulusalbirgündür'" dedı. ADD, ge- çıt törenınde, süvan bırlığıyle birlikte en faz- la alkış alan topluluk oldu.