Katalog

19 MAYIS 2005 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA HABERLER ARSEN LÜPEN O 2 A M İ H kMAYf AÇlP TURHAN SELÇUK GEÇMİŞTEN GELECEĞE ORHAN ERÎNÇ EURUST TAEİAILI İSTANBUL EFENDtSİ A5DÜ1CANEAZ1 IK HASİKÜLADE MACSRALARI EISIM 1ÜKMİLİ BİRD5N ANAHTARi.. CtîJÎMrZ İlerlerken Geride Kalmayı Başanmak Bugün UlusaJ Kurtuluş Savaşımızın başlangıcı saydığırnız 19 Mayıs'ın 86'ncı yıldönümü. Atatürk'ün Sarnsun'a çıkışı, aynı zamanda laik Türkiye Cumhunyetı'ne ulaşılmasıntn da ilkadımını oluşturuyor. Ogünü, "Atatürk'ü Anma, Gençlik veSporBayramt" olarak coşkuyla kutluyoruz ama aynı coşkuyla ve güvenle ileriye bakmamızı zorlaştıran bir dönemdeyiz. Türkiye, kendi iç dinamiklerine göre belirlenen köşe taşlannın kimine göre ilerlerken kimine göre de ya yerinde sayıyor ya da geriliyor. Dünyadaki geiişmelere ayak uydurma konusunda sınıfta kalmış olduğurnuz ıse gün gibi aşıkâr. 12 Mart 1971 sonrasında oluşturuîan Erim Hükürneti'nin Başbakan Yardımcısı ve Ekonomiden Sorumlu Deviet Bakanı Atila Karaosmanoğtu Türkiye'nin hedefini şöyle özetlemişti: "1994ytlında Italya'nm 1971'deki durumunu yakalayacaErim Hükömeti'ndeki görevı fazla uzun sürmedıgı ıçin Karaosmanoğlu'nun öngörüsünün gerçekleşmemesinden kendisini sorumlu tutmak olası degil ama sonuç apaçık ortada. Çünkü iyi nıyetle de olsa. politıkacılanmız, kendi öznel yaklaşırnlarını geçedi kıima geleneğinden bir türiü kurtulamıyorlar. Adalet ve Kalkınma Partısı'nın (AKP) de verdiği onca söze karştn aynı dertten kurtulamadığı, kurtulmak için de hıçbir çabası olmadığı görülüyor. "Madem ki ıktidardayım. benim siyasal tercihlenm heralanda geçerii olmaiıdtr" görüşü, gün geçtikçe daha da somutlaşıyor. örnekleri bir liste halinde sıralamak olası. Ama yakın örneklere bakmak bile yeterlı sayılabılir. TÜBİTAK Yasası'nın üç maddesi Sayın Cumhurbaşkanı tarafından yeniden görüşülmek üzere Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne iade edildi. TÜBİTAK özerk bir bilim kurumu ama iade edilen maddelerle siyasal etkilere açık bir konuma dönüştürülmek isteniüyor. Sayın Cumhurbaşkanı haklı olarak şu saptamayı yapıyor: "Görevlerinin niteliği, bilimsel etkinliklennin ağtriık ve önemi nedeniyle tüzelkişilıği idari, malt ve bilimsei özerklik tanınarak kuoılan Türkiye Bilimsel ve TekntkAraştırma Kurumu 'nun her türiü dış etkilerden ve siyasal karışmalardan uzak tutulması ve bilimsel saygınlığının korunmasına özen göstenlmesi gerekmektedir. Kurumun bu niteliğine karşın, asli yönetim ve karar organı olan Bilim Kurulu 'na doğrudan Başhakanca atama yapılmasının öngörülmesi; kurumu siyasal kanşmalara açık dururna getirmektedir." **• Aynı siyasal yakfaşımın, 1 Haziran'da yürürlüğe girecek Türk Ceza Yasası'nın rfade özgürîüğünü sınıriayan ve gazeteciten hapıs tehdidi ıle karşı karşrya bırakan maddeleri konusunda da geçerii olduğunu görüyoruz. Adt ya da yüz kızartıcı olarak nitetendirilen kimi suçlarda bıle hâkime hapis cezası ile adli para cezasından binnı tercih etrne yetkısı tanınırken gazetectler ıçın böyle btr olanağın bile öngörülmemesı, siyasal tercihın bu aianda da geçedi otduğunu kanıtlamıyor mu? İleriye doğru gitmek isîerken gende kalmayı başaran ütkelenn başmda Türkiye'nin gelmekte oluşu galiba kımseyı şaşırtmıyor. Bari Sakallı Celal'ın şu özdeyışıni bır kez olsun yalanlayabilsek: "Turkıye doğuya doğru giden bir gemidir. Içindekilerden kimilen batıya doğru koşarak batıya gittıkJerini sanıriar." AÎHM Büyük Dairesi Leyla Şahin'in temyiz başvurusunu görüştü, karar 2006'da Tüıbana özgürlük savunması • AİHM'deki türban duruşmasında daha önceki davayı kazanan avukatlan geri çekerek kendi temsilcisini gönderen AKP hükümeti, istediği gibi Türkiye'nin sa\ıımnasını yumuşattı. Duruşmada hükümetin görüşlerini açıklayan avukat Özmen. bır yandan A İ H M n i n önceki karara uymasını isterken diğer yandan türban] bir özgürlük problemi olarak göstererek AKP hükümetinin özgürlükleri genişletmekten yana olduğunu söyledi. Leyla Şahın'tn avukatlığını Kazun Berzeküstlendı. Berzek. Türkıye'nın egıtım özgürlüğü ıle dın ve vicdan Özgüriüğünü ihlal ettığı yolunda daha önce 4. Daıre'de yapılan sa\"unmayi tekrarladı. Avrupa'nın hıçbır ülkesınde üniversıtelerde türban yasagı olmadıgını savunan Berzek, Fransa'dakı yenı uygulamanm da sadece reşıt olmayanlar ıçin geçerlı olduğunu söyledi. Berzek, Türfcıye'de laıklik anlayışınuı farklı değeriendinldiği ve dın özgüriügüne kısıtlamalar geîınldığt görüşünü savundu, Türk hükümetının avukati Özmen ıse yaptığı konuşmada. temyiz nitelıgındekı Buyük Daire nın daha önce Türkjye'nın ıhlalde bulunmadığı görüşünehükmeden4. Daire'ninkarannı teyıt etmesim bekJedıkleruıı söyledı. Hükümet özgürlükten yana! De\ letlenn kendi yetkılennı kullanarak egıtımde düzenleme yapma hakkına sahıp olduğunu kaydeden Özmen. hüküraetm özgürlüklerın kapsamını genişletmekten yana olduğunu ifade etti. Leyla Şahin, lstanbul Üniversitesı Tıp Fakültesi ögrencisı olarak 1998 yıUnda derslere türban takarak gımıekte ısrar etmesi sonucu aldıgı dısıplin cezasının ınsan hakian ihlalı olduğu gerekçesiyle AİHM'de dava açmışü. AİHM "nın 29 Haziran 2004 tarihınde Türkıye'nın insan hakiarı îhiahnde bulunmadığı karannı vermesı üzenne, Şahin *in avukatlan, davanın temyiz nıteliği taşıyan Büyük Daire de görüşülmesinı istemışlerdi. STRASBOl'RG(AA) Avrupa tnsan Haklan Mahkemesrnın (AİHM» temyiz nıtehğındekı Büyük Dairesi, Istanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi'nin eskı öğrencisi Leyla Şahin'in başvurusunu dün görüştü. Taraflann görüşlerinı dinleyen Büyük Daire. kararını ılen bır tarıhte verecek. AlHM Başkanı Luzius V\üdhabtr. karann 45 aydan önce çıkmayacagını söyledi. Adlı kaynaklardan alınan bilgiye göre, yakJaştk bır saat süren duruşmada. Türk hükümetinın gönişlerını avukat MünciOzmen sa\Tinurken ZAYIF SAVUNMAYI SAHİPLENMEDt Savunma hükümetindir ANKARA (Cumhurhet Bürosu) Dışişleri Bakanlığı, Avrupa tnsan Haklan Mahkemesi'ndekı (AİHM) türban davasında yapılan savunmanın •'siyasi talimadar' çerçevesinde hazırlandığmı ve "hükümetin savunmasT olduğunu bıldirdi. Leyla Şahin'in türbanı nedenıyle ünıversıtede okuyamadığı gerekçesiyle AİHM'de Türkiye aleyhine açtığı ve haksız bulunduğu davanın temyiz duruşması hükümeti zor dunıma soktu. Dışişlen Bakaıu Abdullah Gül'ün, Türkıye'nın da\uyı kazanmasuıı sağlayan avukatlar Şiikrü Atparslan v e Sait Güvene temyiz duruşmasında görev vermemesı, verdiği sıyası talımallar ıle saMinmamn ıçenğiru zayıflatmasının ardından. Dışışlen Bakanhğı'ndan dün ilgınç bır açıklama geldı Bakanlık Sözcüsü Namık Tan. haftalık basın toplantısında, "Hükümet AİHM'deki Öcalan davasuıda Bu deviet meselesidır" drvor. Türban davaandaisehüküruetingö• Bakan Gül'ün ruşlerimn iletüecegi bemüdahaJe ettiği Brtffiyw..\tHM'dekidaAlHM'deki türban ^ d a devket adına mı sadavası sa\"unması \ unma yapıhr. yoksa hüiçin Dışişleri, kümetin göriişİeri mi üe"Siyasi talimatlar tiBr" şekhndeki soruya çerçevesinde şu karşıhğı verdi: ''Bunlar, zemini ilgili kunıtuş^azırlanmış bir ianmızm görüş \e degersavunma" kndimıelerine dav^naru açıklamasını hükümetin verdiği tatiyaptı. Bakan Gül. gazetecilerin lanmı^ savunmalardır. sorulan üzerine, Özetk sov kmek fierekirsa\"unmaıçın "Bu sc bunlar hükünKümuin savunmaJandır.*" benım şahsi Dışışlen yetküileri. dagörüşüm değil, ha önce yaptıklan değerTürkiye lendurrıelerde BakanJıCumhuriyeti ğın, hükümetlenn sıyası Hükümeti'nin görüsleri degil, "mevcııt görüşüdür" dedi. vasalar. Anayasa \lahkenıesi kararlan ve içtiinthff" çerçevesinde AİHM'de Türkıye'yı savunmakla yükümlü bulunduğunu \urguluyorlardı. Türban davasınıniemyız duruşmasında ise Gül'ün talımallan gereğınce "hükümetin görüşkri" de yer aldı. Gul'den kaçamak yanıdar Bakan Gül, dün gazetecılenn konuya ilişkin sorulannı yamtlarken "Hükünıetin görüsleri tstikarnetbıde orada savıınnıa yapıbyor. Duruşma haJen devam edmr. Hükümetin <;örüşü duruşmada zaten ifade edilmekte. Bunu da görürsünüz. takip edersiniz" dedı. Gül, hükümetin görüşüne öze! \ urgu yaptıgına ışaret edilmesı üzenne de "Çünkü bu savunma beoimşahagöriişüm degi, Türkiyç Cumhumeti Hükümeti'Dİn görüşüdür" karşılıgıru \erdı Abdullah Gül. "Hükümetin türban konusunda özgürlükkrden yana olduğunu soytüyorsunuz. Neden AİKVl'de uzlasmayı tercih eönediniz'' yönündeki bır soruya ise sınırlendı Gül. gazetecıye kızgm birtonda, "Siz özgürlükterin geuşmesine karşı nusıruz ki böyie soru sorujTM^unuz?" karşılığını \ erdi. CHPBderi Deniz Ba> kal, dün partisiıün ilbaşkanlan toplanüsma gnişte, güncel snmsi getişmetere itişkin açıklamatar yapb. (Fotoğraf: AA) Baykal: Türban davasıyla Öcalan davası arasında paralellik kurulamaz oerincfcj cumhuriyetcom.tr. 'AİHM iç hukuku teyit etti' nel Başkanı DenizB»kâl AvTupa tnsan Haklan Mahkemesi'run (AİHM) türban karanyla Türkıyenın "iç hukukunu tevit ettiğLni" söyledi. Mahkemenın Abdıdlah Öcalan karanyla, türban karan arasında "paralellik kurulamatyacağınr kaydeden Ba> kal, "ÖcaianPKK ltonusujıda da kendi hukukumuza gmrânuruz. Onemü olan bızinı anav asanıızdır. Kimseanayasamıza dokunmaan" dedı. CHP lideri Baykal, dün partısının ü başkanlan toplantısına girişte, güncel siyasi gelişmelere ılişkın değerlendmnelerde buiundu. Baykal, Leyla Şahin ın AlHM "ye açtığı türban davasının büyuk daırede dün yapılan temyız duruşması île ilgılı bır sonı üzenne, AİHM'nın dalıa önce bu konuyla ilgılı aldığı kararla, Türkiye'nin ıç hukukunu, Türkiye'nin şu andalri uygulamasıra teyıt ettığım söyledi 'Kendi hukukutnıiTa gü> eniv onLt* AİHM'nın ÖcaJan karanrıda ise Türkiye'nin ıç hukukunu reddetngıne dtkkat çeken Baykal. şu görüsleri dile getırdı: "Söz konusu davada (türban), TiirkŞe'nin hukuku ile Avrupa hukuku arasında celişki olmadığı ifade edilivor. Bir r YENİDEN YARGILAMA İSTEMİ rileri gtaniş, 'Bu hukuk ınsan haklanna aykındu". bu hukuk değiştiriknedir' dm AİHM V şikâyet etmiş. .\ÖÎ\I de,' Yok. bunda bır aykınlık görmüyoruz" demiş. Türk hukukunu kendi başma bıraknuş, kendi takdirine birakmış. Biz, her sorunu kendi olanaklanmızla çöznıek istiyoruz. Dtş müdahak olduğu zaman "Nıye müdalıale ediyorsıuf" diyesurgulama [hthaönı hissedhoruz. Şimdi PKK konusunda oİav o. Biz>^şamışız,ağırbirbeddi>demişiz. tkikonu birbirinden farkh, bir paraleüik kurulamaz. Herkes bunda dikkatli olsun. ÖcalanPKK konusunda da kendi hukukumuza güvçrav Diyarbakır da retyanıü verdi \1AHMITORAL DtYARBAKIRA\nıpa ln<an Haklan M^frkemesi'nin (AİHMj. Abdullah Öcalan hakkında adıl yargılanmadığı gerekçesiyle verdıği yeniden yargilama karan tartışılırken aynı yöndekı bır karar Diyarbalar'da yerel mahkeme tarafından reddedildi. Dıyarbalor 5. Ağır Ceza Mahkemesi, AlHM1 nin, hakkında yeniden yargılanması gerektiğini behrttiği Murat Döoer hakkmdaki talebtni gen çcvırdı. MuratDöner.l 992 yıhnda gözalıına alındı. 7 günlük gözaltı süresınce sorgulanan Döner serbest bırakıldı. Döner hakkında, Diyarbakır DGM'de "vardun w >»takkk" suçlamasıyia dava açıldı. Döner hakkındaki 1995 tarihinde alınan mahkumiyet karan Yargıtay'da da onanınca, I996 yıhnda tutuklanarak cezaevine konuldu. Avukau Dinçer.Asian dosyayı AİHM'ye taşıdı. AİHM, Döner* in savunma hakkının sınırlandmlması ve DGM heyetınde asken hâkim üye bulunma.st gerekçesiyie. adil yargılanıa< madıgı hükmüne vararak yeniden yargılama ıstedı. Bunun üzerine yerel mahkeme, AlHM karan uyannca yenıden yargılama olup olmayacağjna karar vermck ıçin önceki gün toplandı. 5. Ağır Ceza Mahkemesi'ndeki oturumda, Savcı MuammerOzcan, Döner'ın yeniden yargılanmasını yasal mev zuaünengelledığini belirrö. Yenıden yargılannıaya olanak tanıyan 4793 sayılı yasanın uygulanabilmesı ıçın, 4 Nisan 2003 tarihmde önce alınmış AHİM karan olması ya da söz konusu tanhten sonra AtHM' ye başvuru şartı arandığını vurgulayan Özcan, yürürlükteki bu mevzuatın da bu yönüyle anayasanın eşıtlık Ukesıne aykın olduğunu ifade etti. Özcan, süre sınrrlaması getıren hükmün ıptalı için dosyanın Anayasa Mahkemesrne gönderilmesini talep etti. Ancak mahkeme bu talebı reddetti. Ankara 11. Ağır Ceza, emsal dosyayı reddederek Öcalan hyarplamayacağı mesajım verdi Hükümeti zorlayacak karar • Öcalan'ın yeniden yargılanma talebini karara bağlayacak olan Ankara 11. Agır Ceza Mahkemesi, AİHM'nin ayru şekilde yenıden yargtlama istediği 'Kalemli Çeîe" sanıklannın davasında sanıklara olumsıız yanıt verdi. Bu kararla topu yargıya atmayı düşünen hükümetin siyasi bir karar alması gerekebılecek. açan 9 öğrenci, Ankara 2 No"lu DGM'de yapılan yargılamanın ardından 96 yıl hapse mahkum edıldıler. Yargıtay"ın onama karanyla karann kesmJeşmesi üzenne Kalemli Çete üyeleri AİHM'ye başvurdular. AlHM. Öcalan karannda olduğu gıbı Metin Murai Kahoncugi Ahnıe» Bahadn Ahıska v e l laş Doğu Atb'nın adil yargılanmadığına karar vererek Türkiye'yi mahkum etti. Sanıklann avukatlan Cem Erkat ve Ender Büvükçıüha. AlHM karannın ardından yargılarnarun yenılenmesi istemiyle Öcalan'ın başvurusunu da karara bağlayacak Ankara 11. Agır Ceza Mahkemesi*ne başvurdu. Avukatlar, Ceza Usul Yasası 'ndakı 4 Şubat 2003 'te AİHM önünde bulunan ve kesinleşmemış olan dosyalann yeniden yargılama dışmda tutulmasına ilışkın hükmün ıptalı ıçm .Anayasa Mahkenıesi'ne götürülmesini istediler. Mehmet Orhan Karadeniz başkanlıgında Kadir Kavan İLHAıNTAŞa ANKARA Ankara 11. Ağır Ceza Mahkemesi. AlHM karan uyannca Abdullah Öcalan ın yenıden yargılanma istemıne sıcak bakmadığını ortaya koyan bir karara ımza attı. Hükümete siyasi sorumluluk yükleyebıiecek bu karara göre, mahkeme, Öcalan davası iİe öıtüşen •'KafeoıliÇete*' sanıkJannın yenıden yargılama ıstemını L'sul Yasası'ndaki kısıtlılık düzenlemesı nedenıyle yennde görmedı. Ankara 11. Ağır Ceza Mahkemesi, hükümetin sıyası sorumiuluk üstlenmesine yol açabıiecek bir karar verdi. 1996 yılında TBMM Genel Kurulu'nda 1 "Parah egitinıe hayır* pankartı ve Hasan Satn'dan otuşan ] I. Ağu Ceza Mahkemesi heyetı, yeniden yargılama ve düzenlemenın ıptalı ıçın Anayasa Mahkemesi' ne başvurulması ıstemini oybirliğıyle reddetü. Ret karannm ardından avukatlar, lstanbul Agır Ceza Mahkemesi "ne ıtiraz başvurusunda bulundular. Istanbul Ağır Ceza Mahkemesı'nın de istemı reddetmesı durumunda karar kesinieşmiş olacak. Bu durumda, ~sonınu >~argı çözmefi*1 dıyen hükümetin çözüm bulması gerekecek. Hükümet sıyası sorumluluk olarak yasal bır degışıklığe gıdebıleceğı gıbı Adalet Bakanı da ret kararlannın bozuhnası ıstemıy le yazılı eırur yolunu kullanabilecek