Katalog

E WflT 20O4 SALI CIMHURİYLT SAYFA 17 * Karaya/çın u bölücü çıktı. l Bakmnıza. DEHAP öb kaça bölünmüşl Elektrontk posta: denizsom@cumhuriyetcom.tr www.denizsom.com Te): 0.212.512 05 05 Faks: 0.212.512 44 97 - Tayyip, halkın açtığı pankartlara sinirieniyormuş... "Halk olmasa şu memleketi ne çüzel idare edecek!" Tone "irkiye, "töre cinayetle- ri" ile uygar dünyada ül- keı birgörüntü sergiliyor ve Türkiye'de sözde i n - n hakları savı_ı- nuculan ise bu konuyu masaya yatırmıyor, derinliğir»e tartışmıyor. Çünkü t e - meli feodal yapı içindeM islam kürtürüne dayanaan töre cinayetleri, bir te-k Kürt ve Arap aşiretl&ri arasında işleniyor. Özürsüz Sevgi Arslan: "Bush'un Irak konusundaki asılsız iddialanna kapılaraksal- dınyı destekleyen A m e - rikalı gazeteciler A B D kamuoyundan özürdile- di. Bizim ABD'lilerden hâlâ ses seda yok!" amu yönetimini "reform" adı altında üniter yapıyı bozacak şekilde temelinden değiştir- meyi amaçlayan AKP hükümetinin bir hede- fi de yok pahasına sattığı kamu yatınmlan gi- bi kültür variıklannı da bir şekilde elden çıkarmak. Hacıbektaş Müzesi Müdürü arkeolog Cevdet Üs- tündağ bu konuda bakın ne diyor: "Gündemdeki Kamu Yönetimi Temel Yasa Tasarı- sı ile her şeyı satıp, savma peşindeki hükümet, so- nunda tüm insanlığın ortak kalıtı, ülkemizın de doğal ve ekinsel değerteri olan korunması gerekli taşınır ve taşınmaz variıklarımız ile bunların korunup, sergilen- diği ve tanıtıldığı müzelerimıze de el attı. Bu el atış bize, yıllar önce Seyfi Şahin adındaki bir milletvekilinin, 'Müzelerimizin depolannda bulunan Yunan ve Roma dönemlerine aıt eserleri borcumuza karşılık olarak Batılılara verelim' biçimindeki dahiya- ne öneriyi anımsattı. Doğal, arkeolojik, tarihsel ve kentsel SİT alanları, Satılık kultur kuşkusuz ki ulusumuzun olduğu kadar tüm insanlı- ğın da ortak kalrtıdır. Bu bağlamda devlet; korunması gerekli doğal ve ekinsel vartıklar ile bunlann korunup, sergilendiği ve tanıtıldığı müzelerin pazariayıcısı değil, tam tersine koruyucusu, kollayıcısı ve mutemedidir. Bugün müzelerimizin hali içler acısıdır. Çoğu mü- zemiz müdür, arkeolog ve bekçi olmadığından ya da yeterii kaynak aynlmadığı için onanmlan bitirilemedi- ğinden kapalı durumdadır. Kültür ve Turizm Bakanlığı müzeleri pazarlamaya çalışmak yerine önce bu sorunlan çözmelidir. Bir de ortaya 'ulusal olan müzeler' ve 'ulusal olma- yan müzeler' gibi kafa karıştıncı tanımlar atılmakta- dır. Pekı ülkemizde bütün müzeler ulusal değil midir, ül- kemizde ulusal olmayan müzelerde mi vardır? Yoksa bu tanım, müzelerin ne kadar çok gelir ge- tirip getirmediğine bakılarak mı yapılmaktadır? Ya da bu tanım, Ayasofya Müzesi'ne talip olan rtal- ya'daki 'Napoli National Museum' yani 'Napoli Ulu- sal Müzesi'nden mi kopya alınmıştır? Olay gayet açıktır Korunması gerekli taşınır ve taşınmaz doğal ve ekinsel değerierimiz ile müzelerimiz turistik eşya ve mekânlar olarak görülmekte, hizmetlerdeki yetersiz- lik bahane edilerek müzeler özelleştirilmek ve bu yol- la da ulusumuz ve cumhuriyetimizin Anadolu ile olan ekinsel ve tarihsel bağları kopanlmak istenmektedir." Cevdet Üstündağ çok önemli bir konuya değini- yor: Türk ulusunun ve Türkiye Cumhuriyeti'nin Anado- lu ile olan bağlan kopanlmak isteniyor. Kültürie birlikte vatan da satılıyori Kıyak AkifKökçe:"Dün- J " ya 20 yıl içinde küresel ısınma nedeni ile kurak.- lık, sel ve açlık sonucu cehenneme dönecek- miş. Kapitalizmin son kı- yagı; cehennem için öte- ki dünyaya gitmeye gerek kalmadı." Çizik Ö Ç Anıl Öçal: "Iktidan karikatür olanın, muhalefeti de çizgi film olur." SESSÎZ SEDASIZ (!) Amerika'nın Büyük Ortadoğu Projesi ABD'nin uzun yıllardır bazen gizli- den gizliye bazen açıktan açığa pişir- diği ve Irak saldırısından sonra sofra- ya getirmeye çalıştığı "Büyük Ortado- ğu Projesi" konusunda CHP Izmir Mil- letvekili Erdal Karademir'in yanıtla- ması için Başbakan Tayyip Erdo- ğan'a yönelttiği sorular: Washington ziyaretinizde, ABD Baş- kanı ile "Büyük Ortadoğu Projesi" gö- rüşülmüş müdür? Amerika'nın Büyük Ortadoğu Projesi nedir ve bu proje ile ne hedeflenmektedir? Büyük Ortadoğu Projesi'nin coğrafi sınırfan var mıdır? Var ise, Türkiye'nin bu coğrafi sınıria ilişkisi nedir? ABD'nin Büyük Ortadoğu Projesi içinde Diyarbakır'ın bir merkez ve yıl- dız olacağı savınızla ne kastedilmiş- tir? Amerika'nın Büyük Ortadoğu Pro- jesi Kıbns'ı içine almakta mıdır? Büyük Ortadoğu Projesi, ABD ile "stratejik ortaklığı" sona erdirmekte midir? Eğer sona erdiriyor ise, yerine nasıl bir işbiriiği düşünülmektedir? ABD'nin küresel tasanmlannın Türki- ye'ye lanse edilmesi, AKP ve Başba- kan'ın görevi midir? Amerika'nın Büyük Ortadoğu Pro- jesi'nin Türkiye'nin bağımsızlık ve bü- tünlüğünü zedelediğini düşünüyor mu- sunuz? övgüyle bahsettiğiniz Büyük Ortadoğu Projesi'ne AB ülkelerinin yaklaşımı nedir? Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı'nın görevi; Türkiye anayasası ve kanunla- nnı mı yoksa ABD projelerinı mı uygu- lamaktır? Yüksek Yerilim Hatt Eskiden Apolitikdik. Şimdi ABpolitik ! erdincutkura yahoo.com Rıfat Dgaz Hababaın Sınıfi t.GÜRŞENKAFKAS ikinci Dünya Savaşı'nın sa- vaş dışı kalmış Türkiyesi'nde sanat ve kültür çalışmalan Is- tanbul'dadüğümlenmişti. Yb- ğun politik akımlar kültürümü- zü ve basını etkilemekteydi. Şairler ve yazarlar politik açı- lımların çıkmazında eziliyor, düşüncelerine uyan yelpaze- de yer alıyorlardı. Bu yazarlar- dan biri de Rrfat llgaz dı. II- gaz, 1928'de ılkokul öğretme- ni, 1938'de Gazı Eğitim'i biti- rerek Türkçe öğretmeni oldu. Yazıları ve şiirierindeki çıkışla- rtyla hapishane; sağlığının bo- zukluğuyla da hastane durak- lannda gelgit oynuyordu. Is- tanbul'da yayımlanan üç gruptaki fıkir ve sanat dergile- rinde yazılan, şiirleri yayımlan- dı. 0 zamanın Türkiyesi'nde Atalürkçü görüşteki dergilerle dinci ve ırkçılar arasında sert polemikler yaşanıyordu. Rıfat llgaz'ın "Hababam Sınıfi" 1956 yılında llhan ve Turhan Selçuk kardeşlerin yönetimin- de çıkanlan Dolmuş adlı mi- zah dergisinde "Stepne" im- zasytayayımlandı. Stepne'nin ne ve kım olduğu bilinmiyordu. Yabancı ve yerli bir yazar mı diye soruluyordu. "Hababam Sınfı Baskında" yayımlandı- ğında; ilhan Selçuk, Rıfat II- gaz'a: - Tuttu bu Rıfatçığım!.. Şu- nu an öyküye çıkarsana diye önerır. Oneri gerçekleştirilir. Stepne takma adının llgaz'a ait olduğu açıklanır. Okur kit- les Stepne'nin Rrfat llgaz ol- duğunu güç kabullenir. Rıfat llgaz, bir Türkçe öğretmeni ol- duğu gibi o zamanların Babı- âlisi'nde bir yazar, düzeltmen, sekreter, dergi sahibi, sorum- lu nüdür, öykü yazarı, roman- cı.şairveeditördür... Eserieri- ni şiir, roman, anı, güncel ya- zıla" ve güldürü türierinde yaz- mii ve bunlan onlarca kitapla şe<illendirmiştir. Geniş okuyu- cukitlesıne ulaşan kitapların- dan en çok "Hababam Sınıfi", ünenen isminin çıkışı oldu. 4erkesın kendinden bir şey- ler bulduğu konular ve kendi- siye örtüştürdüğü tiplemeler- dk karşılıklı güven, bağlılık, yadımlaşmavardı. Iğneleyici, dcKundurucu arayış ve eleşti- rîlflrintümüseviyeliydi. Işlenen lccnularda bireylerin beden di- linje, söylem ve eylemlerinde se^gi artı saygı gizli bir boyut okraksaklıydı. "Hababam Sı- nıı Uyanıyor", "Baskında", "Snıfta Kaldı", "Pijamalılar," "jftartman Çocukları" gibi atdarda ışlenen konulann tü- raninde eğitim kurumları, eği- tirı sıstemi, öğretimin esası, yinetim tarzı, öğretmen artı öarenci artı veli ilişkileri ve ile- tzts m boyutları tatlı bir mizah- Isrdelenıyor ve güldürü boyu- bına ulaşıyordu. Hababam'da hçtileri yermek güldürmek de- Qı amaç. öykülerin konusunu wt yaptsını sululuktan uzak iş- l«el<en. zorlayıcı ve baskıcı bir yarrtemeyer verilmiyordu. Bi- reylerin kendilerini bulduğu tiplemelerde mızah kendiliğin- den ortaya çıkıyordu. Ülkemizde, o zamanlann ko- şullarında bireylerin karşılaş- tıklan güçlükleri eseriennde ış- leyen Rıfat llgaz'ın; Haba- bam'ına yalnız "komik eser" diye bakılmamalıdır. Tiyatro ve sinema filmi olarak da seyir- ciyle bütünleşen Hababam'ı izlemek için insanlar kuyruk- larda yer alıyordu. Yönetimde- ki aksamaları, toplumun so- runlannı, eşitsizlikleri eserierin- de işlediği için sakıncalı bir ya- zar ve şair olarak tanınıyordu. llgaz'ın Hababam'ı ilk yazarlık ürünüydü. Dünden bugüne eğitim sistemimızin aksayan yönleri, eğitim, öğretim, öğret- men sorunlan ne yazık ki Ha- babam izlencesinde yer alıyor- du. Eğitim, ulusal boyutta her- kesin ortak paylaşım konusu olduğundan sulandırılmamalı diye düşünüyorum. Kısırdön- güde yer alan eğitim çoraklı- ğıyla ilham kaynağı çocuklan- mız kurban edilmemelidir. Ha- babam'ın, tiyatro yapımı ve si- nema filmlerinde kullanılan dil, nitelik bakımından çok önem- lidir. Küfür ve argoya yer veril- memelidir. Nitekim "Hababam Sınıfi Merhaba"n\r\ afişinde "Türkçe /Küfûrsüz" yazılması önemli bir uyandır. Rrfat llgaz sonrası "Hababamlarda" yeni tiplemelerin, yeni konuların yer aldığı görülmektedir. Bu tiplemeler ve konular oyunun aslında yer almadığı gibi top- lumubilgilendirmeden, iletiden uzak, salt komedi olarak su- nuluyor. Meıtıum Rıfat llgaz'ın oğlu Aydın llgaz da eserte ılgili kay- gılannı "Hababam Sınıfi Efsa- nesi" adlı krtabıyla, bilinmeyen öyküleri anlatacağını, aynca; bu kitapta yazann başından geçenlere, kendi yaşadığı olaylara, hapishane serüven- lerini vb... Anılara, fotoğraf ve belgesellere yer verileceğini öğrendik. 1956'da başlayan "Hababam Sınıfi", öykü düze- yindeki özgün anlatımından 2004 yılına ulaşan yedi sine- ma filmi ve tiyatrolaria acı - tat- lı bir efsane eser oluverdi. Top- lumun eğitimdeki dokusunu ir- deleyen anlatım ve tanımlan sı- ralarken yaralan kanatırcasına kaşımanın yaran yoktur. Eği- tim sorunlarının yığın yığın yer aldığı ulusumuzda, sevgi şem- siyesinin büyüklüğüyle bütün- leşilmelidir. Eğitim kurumları- mızın birçoğundasıra dışı dav- ranışlarda bulunan sınıfların Hababam Sınıfi ile özdeşleş- mesı ya da bu oyundaki tiple- melerle örtüşmesi; herkesin kendisinde bir şeyler arayıp bulmasındandır. Unutulmayan okul, mahalle, sokak, iş ve as- kerlik arkadaşlıklan ve oluşan, gelişen olaylar; bir araya ge- lindiğinde anlatılan, gülünen, eğlenilen konulardır. Koşullar ne olursa olsun eğitim sorun- lannda çağdaş, aydınlatıcı, Atatürk ilke ve devrimlerine uy- gunluk önde olmalıdır. Ç Î Z G t L İ K KÂMİL MASARACl kamilmasaraci > mynet.com HARBİ SEMİH POROY semihpomy(fi yahoo.com KEDİ LEVO APTİUKA aptull • hotmail.com HAYAT EPİK TİYATROSU MVSTAFA BILGİN ALLAH ZIHIN AÇIKLIĞI VERStN COCUÖUM !.. OTOBÜSTEKİLER KEMJL IRGE\Ç k_urgenc& yahoo.com TARİHTE BUGUN MVMTAZARIKAN 2Mart ırtrtr.munüaz-arikan. com S£STEN HIZLI YÖLCU UÇAGI 1969'PA SUSu'fJ, 'CONC<XDE° YOLCU UÇAKLARINIH İLK UODELİ FRANSA f DA TOULOUSE K.&JTİ yAKIULARH>JC>A OENEAJE UÇUŞU YAPMI$TI. FRANSJ2-ÎUGÎLt~Z~ ORTAK PROTESİ OLAM SONİK(£ESTEhl H/ZLl') SAATTE 2.333 KILOMETRE HIZ YAPABİU- YORDU. COHCORDE >İ-AR T/CAer' HfZMETt. Bu DENEMEDSM ? YIL SONKA i9?£ >DA BAÇLAPILAG. BU UÇAKLA/2LA YOLCULUK İÇİM.MOSMAL B/LETFl'YATlNIN YAKLAŞIK Bl'R MJSU ÜCgET AUrJMAKTADIR. (SUPERSOHİK BEDRICHSMETANA I824'T£, 80HEMYALI BESTECİ BEDRtCH- '. &METAfJA,LlTOMrSL> DE PO6OU. fS YA$>HDAYK£tJ MÜZlSYEN OLMAYA KABAR VEKMÎŞ VE DSRSALMAYA &A$LAKII$TI. ÇOK ĞEÇMEPEM AVUSTUKYA İMPARATOHLUK OftKESTKASINDA BA? KEMAN- O OLMAYI &AŞAZDI- MH/> SON. RALARl ULUSAL &ZELLİKLER. AŞIYAN 8eSTELERIYL£ ÜN YAPTl. "SATILMIŞ HİŞAHLr OPERAS1 EN ÖNEMLİSİDİe. TALİHSİZ MÜZ.IK.Ç SON tlLLAItlNPA AKLÎ PEM&E SİNf YİTİRDI 6O YAflNDA BİR TIMA HAHEDE ÖLDÜ-. GÖRÜŞ TURKKAYA ATAOV Putin'in Dış Siyaseti Dışişleri Bakanı A. Gül, üç günlüğüne Mosko- va'daydı. Putin dış siyasette Yeftsin'den ne mi- ras aldı ve ne yenilik getirdi? Putin'e önceki dönemin baştan başa olumsuz- lukları miras kaldı. O dönem, Rusya'nın ulusla- rarası konumunun en dibe vurduğu yıllardı. NA- TO'nun, Rusya'nın koruyuculuğunu üstlendiği Sırplara Kosova'da umursamaz askeri müdaha- lesi, Moskova'nın dünya sahnesinde tek başına köşede kaldığının simgesiydi. Yeltsin, başında, ABD'den kendi iktidan için ve ülkesinin değişi- minde destek ummuş, oysa defteri düş kınklığıy- la kapamıştı. Ne Ciinton'ın ne de Harvard'lı ikti- satçılann önerileri Rusya'yı aydınlığa çıkardı. Bir yanıyla Avrupalı olan Rusya bu anakarayla da bütünleşemedi. NATO'nun Kosova'daki korku- suz eylemi, Rusya'yı bu örgüte ancak kıyısından iliştiren 1997'deki özel antlaşmanın göstermelik olduğunu ortaya koydu. Beyaz Rusya ile ikili ant- laşması ve Bağımsız DevletlerTopluluğu gerçek- ten çok görüntüydüler. Yeltsin'in bazılannın Rus azınlıklara iyi davranmadığı savı da sonuç getir- medi. Rusya'nın Abhazya, Güney Ossetya ve Transdinyester'deki müdahaleleri de çatışmala- n ancak büyüttü. Asya'da "Şanghay Beşlisi" dı- şında bir başansı olmadı. Afrika, Latin Amerika, Güneydoğu Asya, hatta Ortadoğu'da gölgede kaldı. Kişiliksiz Yeltsin döneminin yerine kim geçer- se geçsin, ondan daha iyi olacaktı. Ancak, Putin daha fazlasını verdi. Rusya'yı dışanda daha say- gı duyulan bir düzeye çıkardı, içte de seçmeni bü- yük ölçüde tatmin etti. Geri adım atışı bile güç- süzlük sayılmadı. Bir yerde yitirdiğini, Beijing ve Pyongyang'layaptığı antlaşmalargibi, başka yer- de kazanmış göründü. Ülke dış siyasetine man- tık, tahmin edilebilirtik ve olgunluk getirdi. Ame- rika antibalistık füzeleri sınırlayan 1972 ABM Ant- laşması'ndan geri dönünce, bunu bir "hakaret" gibi almadı, sakin edayla "yanlış" diye değerlen- dirmekle yetindi. ABD'nin Orta Asya'ya askeriy- le girişini ve üsler açmasını engelleyemeyince, kendinin Çeçen terorizmine karşı oluşu gibi, bu- nu da antiterörist tavıria izah etmeyi yeğledi. "Ne işe yararsa" onu izledi. Ideolojik, jeopolitik, hat- ta uygartık sınıflamalan yok kanısını uyandırdı. Yerine göre Avrupalı, Asyalı, giderek transatlan- tik ve dünyacı oldu. Putin Rusyası, bir anlama, geleceğin Rusyası gibi. Hem (örtülü ya da açık) büyük güç niteliklerinin, hem de başkalanyla iş- birliği değerlerinin bilincinde. Yeltsin her eyleminde ülkesinin zayıflığını ser- gilemiş oluyordu. Ardılı ise işini bilen meslekten siyasetçi ve evirgen işadamı gibi davranıyor. Pu- tin, çevresinin ve zamanının önünde gidebilen biridir. Gorbaçov da öyleydi. (Büyük Petro ve Lenin daha da öyle.) Ne var ki, seçmen önderi son tahlilde dış siyaset başarılanyla değil, içte halka ne verdiğiyle ölçer. Putin de baba ve oğul Bush'lar gibi, bu dengeyi gözetmek zorundadır. BULMACA SEDAT YAŞAYAN 1 2 3 4 5 6 7 8 SOLEANSAĞA: 1/Yeradlannı ve bunlann kökenlerini inceleyen dil- 3 bilim dalı. 2/ Bir etkinliğin geçici olarak durduruldu- ğusüre... Ge- milerde türlü işlerde kulla- nılan bir tür demir halka. 3/ ıMaden ocaklann- dan çıkanlan kısır taş ve toprak yığını... Din ya da yasa bakı- mından yapılmasın- 4 da sakınca olmayan. 5 4/Başısu altında tu- 6 tarak yüzmeyi sağla- yan soluk alma bo- 8 I nısu. 5/ Sahip... 9| Uğursuz... Bizmut elementinin simgesi. 6/'. dilde yol... Bir işin tamamlanması için tanınan ek süre. 7/Mersin'in bir ilçesi. 8/Batı Samoa'nın baş- kenti... Bir işe gönlü olma. 9/Czerinde besmele ya da maşallah yazılı altın nazarlık. YUKARTOAN AŞAĞIYA 1/ Halk edebiyatında "mahlas" anlamında kul- lanılan sözcük. 2/Tuna'da kullanılan bir çeşit yol- cu kayığı... Panama'nın plaka işareri. 3/Bir kım- senin, herhangi bir ücretin bütününden ya da bir bölümünden bağışık tutulduğunu gösteren bel- ge... MilosForman'ınsinemayadaaktardığıün- lü bir müzikal. 4/Göklerin en yüksek katı... Şöh- ret. 5/ Sodyumun simgesi... Müzikte bir tam ses- lik aralığın bir kesimini oluşturan çok küçük ara- lık. 6/YaşarKemal'inbir romanı. 7/Anlam.. Cen- net kızı. 8/ Asya'da bir ırmak... Fert. 9/ Bir cins küçük taneli muşmula... Kuzu sesi. 3 Mart 1924'ün 80. Yıl Kutlaması (Üç Devrim Yasasının Kabulü) DEVRÎM YASALARI YOK MU SAYILIYOR? Açış Konuşması: Nazan MOROĞLU Islanbul Kaduı Kımıluşlan Bırlığı Koordinatörü Oturum Başkanı: Okta> EKŞİ Hûm>« Gazetesı Başyazan Konuşmacılar Prof. Dr. Necla AR.\T l.Ü Kjdm Sorunlan Araştınna ve Uygulama Vlerkezı Müdüıü Gülseven Güven ^ AŞER Çağdaş Eğitim Vakfi Başkanı İ Mart 2004 Çarşamba 11.00-13.00 The Marmara Oteli - Taksim Giriş Serbesttir. Istanbul Kadın Kuruluşları Birliği