Katalog

28 ŞUBAT 2004 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA INCELEME Sım siyasetin aktörlerinde...Yerel seçim kampanyalan hız kazanırken reklamcılann kapılan aşınmaya başladı. Görsel medyanm yaşamımıza girmesiyle adayların söylemlerinden daha çok, nasıl bir görüntü verdikleri önem kazandı İPEKÖZBEY S anatı. popüler kültürü, hatta siyaseti starlık yönetiyor. 1946 seçimleri, ılk çok partili seçim kampanyasıydı \e Türk siyasetinin "kampanya" konusunda pek de bilgisi yoktu. ancak Demokrat Parti'nin 1950 seçimlen için hazırladığı kampanya "Yeter söz mUletindir" sloganı ilzerine inşa edilmiş, Demokrat Parti'ye iktidar yolunu açan unsurlann başmda gelmişti. REKLAMCILAR SAHNEDE... 1987'de yapılan seçimlerde ANAP'ın "Çağ atlayan Türkrye" yaklaşımı da oldukça ilgi çekmıştı. TurgutÖzal'ın kıyafetlerini "Bijan"dan dıktirmesi, eşiyle arabasında sürat yaparken tbrahim Tathses dinlemesi onu baştan bır star yapmıştı... Bır zamanlar yalnızca radyo konuşmaları ve meydan mitıngleriyle sınırlı olan seçim kampanyalan 9O'lı yıllardan sonra artık reklamcilar nezaretinde yapılmaya başlandı. Jacques Sequela ve Mesut Yıtmaz ılişkısi anımsanacak olursa eski ANAP liderinin, gülmesinden sigara turuşuna. hızlı konuşmasına dek pek çok aynntıya reklamcısı yön veriyordu. Ve bugün sıyasiler, saçının telinden ayak tırnağına kadar reklamcılara teslım olan bır ürün haline geldiler. Yerel seçımler için geriye sayım başladı. Işte tam bu noktada iktidar. muhalefet ve onlann belirlediği adaylann starlık yanşı özellikle büyükşehirlerde öne çıktı. "Popstar"lann yenne bu kez şarkılanyla değil, vaatleriyle pek çok belediye başkan adayı geldı. Emniyetin Hilal avuntusu • ANKARA (Cumhumet Bürosu) - Hacettepe Üniversitesı öğrencısı Bırtan Altunbaş'ın gözaltında ölümünden sorumlu polısleri 'ifade vermeye' getiremeyen emniyet, Avrupa însan Hakları Mahkemesi'ne başvurulann 'az bir bölümünün emniyetle ilgıli olmasıyla' övündü. Emniyet Genel Müdür Yardımcısı ve sözcüsü Ramazan Er, 1987'denbuyana AtHM'ye Türkiye aleyhine 9 bin 729 başvuru yapıldığını, ancak bunlann 'yalnızca' 423'ünün emniyetin görev alamna girdiğını söyledı. Uzanların çiftliği boş' çıktı • ADAPAZARI (AA) - Malı polis ve Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) ekiplerince. Uzan ailesinin Sakaryanın Pamukova ilçesindeki çıftliğinde 1 haftadır sürdürülen arama çalışmalan dün sona erdı. Çiftlikte sığınak ya da gizli bölmeler bulmak için yapılan çalışmalara Kocaeli Üniversitesi'nden bir ekip özel dedektörlerle katıldı. 11 ayn noktada kazı yapıldığı. ancak para, CD, video kaset ya da başka bir evraka rastlanmadığı öğrenildi. TMSF görevlileri ile arama çalışmalannı sona erdiren mali polis ekipleri tstanbul'a döndü. F lipi'nde kendini yaktı • tZMİT (AA) - Kocaeli'nin Kandıra ilçesindeki F Tipi Cezaevi'nde. bir mahkûm kendisini yakarak intihar girişiminde buldu. Edinilen bilgiye göre, Kandıra'dakı F Tipi Cezaevi'nde kalan, tutuklu veya hükümlü olduğu henüz belirlenemeyen Muharrem Karademir (31). kendisini yakarak intihar girişiminde bulundu. Yasadışı sol bir örgütün üyesi olduğu öğrenilen Karademir, Kocaeli Devlet Hastanesi'nde tedavi altına alındı. Yeni başkan Şanal • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Memur- Sen Konfederasyon üyesi Haberleşme ve Iletişim Iş kolunda kurulu bulunan Bırlik Haber-Sen'in yeni genel başkanı Hüsamettin Şanal oldu. Yeni seçilen yönetim kurulunda. Ali Doğan, Ahmet Akbulut, Ömer Ça\uş ve Şaban Kavuk da yer aldı. Hamle kadın ölü bulundu • İstanbul Haber Servisi - Kâğıtthane'de 7 aylık hamıle Birgül Uğurlu (30) eşi Bayram Uğurlu tarafından evinde ölü bulundu. Uğurlu'nun bazı yakınlan 7 aylık hamile olan kadmın geçen çarşamba günü rahatsızlandığını, önce yakındakı bır sağlık ocağına, buradan da özel bir hastaneye götürüldüğünü, son olarak Bakırköy Dr. Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi'ne götürüldüğünü söyledi. AÇIKLAMA • CHP Kırklareli Milletvekili Mehmet Kesimoğlu'nun İçişleri Bakanı Abdülkadir Aksu'ya yönelttiği ve 14 Şubat 2004 tarihli gazetemizde yer alan, "Akrabanız Ahmet Göksu'ya Diyarbakır Valiliği'nde oda tahsis edilip edilmediğine" ilişkin soruya Diyarbakır Valisi Nusret Miroğlu ile içişleri Bakanlığı Basın Müşaviri tbrahim Saraçoğlu'ndan yazılı açıklama geldi. Her iki açıklamada da Ahmet Göksu'ya oda tahsis edilmesinin söz konusu olmadığı bildirildi. 'SİYASİ PARTİ YA DA COFRET' R eklamcı Alinur Velidede- oğlu'nun söyledıklen dık- katçekıcı. "Bir siyasi par- tifiderindenteldifakkğımda şöy- le yanıt verdim: Benim için bir siyasi parti. deterjan ya da gof- ret faıidı değil. Önce rakipleri- nizi inceleyeceğim. Pazan araş- tıracağım. Ürün olarak sizi ince- leyeceğim. Sonra ambalajınıza bakacağım. Anıbalajdagereklide- ğişiklikleri yapacağım. Lzun za- mandır pazardaysanız, yaptığınız Alinur ya da kollan sıvab bir beyazgömlek, bir şapka olabilir. Siyasetçi, görselligin arkasına doktriniyle kendini koyar. Eğer siyasetçi iyi ambalaja karşın söylemlerinde hedef kirlenin bek- lentilerine yanıt verebilecek me- sajlan veremiyorsa başanlı ola- maz." - Peki sryasetçiler bu çahşma şekfi- ni rahat benimsiyor mu? Velidedeoğlu, Türkiye'de her şeyin çok yeni olduğunun altını çiziyor: "Befli oranda siyasiler bu çahşma şek- negatifişlervarsaonutemizlemek Velidedeoğlu. üni benimsiyor ama belli oranda da için öneriler getirecek, yeni fikirle- rinizJc UgiK görüşlerinizi sö> leyeceğun." Velidedeoğlu'na göre. Türkiye'de reklam ajanslan son 15 senedir siyasi liderlenn ar- kasında yer alıyor. Velidedeoğlu, '"Geniş kitleiere hitap ederken çok basit şekilde akılda kalıcı simgelere ih- tiyaç vardır. Bu bir mavi gömlek, güvercin lider nıhlu olduğu için sizin söyledi- ğinizin tamamen dışında da hareket edebi- Byor.Türk halkuun siyasi partiliderterinden öncefikleekonomikbeİdentieri var. tnsan hak- lan, hayvan haklan, çevre sorunu, ozonla il- güı gefişmeye gelene kadarTürkhe'deekmek sorunu \ar. Amerika'da bir şölen havasında geçiyor çünkü kişi başına gelir 30 bin dolar." MODASI CEÇENE DEK YASIYORLAR' T ürk siyasetinin deneyimli ismi Hüsamettin Cindorûk, -Popstar Bayhan. Ibrahim Tathses ve Erdoğan bence aym klan. Baası müzik alanuıda bazısı siyasete atılmış halkuı genel kültürünü temsfl ediyor. Bu bir alt kültür. Modası geçene kadar yaşıyorlar" diyor. 1950 seçimlerinde "Yeter söz mifletindir" sloganını anımsattığımızda Cindorûk, bu afışin ve sloganın aslında mobilya tasanmlan yapan bir mimar olan SeiçukGüler'e ait olduğunu söylüyor. Cindoruk'a göre halk figürü önemlı. Yıldızı sönenlere bakılacak olursa üst kültürü temsil edıyorlar. - Peki ya söyiemler, fıkirter? llkmitinginı 1954'te yapan Cindorûk, *O yıllarda mitingJerin özefliği sadece genel başkan konuşmaz, gençuk. kadın koilan başkanlan da konuşur. miting alanı ısıuhr, söz düellosu yaşanır, mikrofbndan gelen ses bazen arka sıralara ulaşmazdı. Müzik, şarki yoktu. Özgün siyaset yapıhrdL Son yıllarda, siyasetin aktörleri müzik kullanmaya başladılar. Padişah şarkısı gibi Mehter marşı gibl Turgut Özal a\ am bir adanıdı. halkuı arasuıdan gelmişti. çorabuu çıkanp aptes atanfa, halkla bütünkşirdl Ama şimdi Genç Parti'nin >apöğı Amerikanvari bir sistemdir. O bir çağndır. Halkı toplamakta gücünüz >T)ksa cazibe merkezi yapmak için kullanıian enstrümanlardır bunlar, ama bir parti faktörii yıok. Oysa Demırel faktörii farkbydL, parti Demirel'i, Demirei partiyi çekti." Hüsamettin Cindorûk. 'İnadına' sosyalistYaşamını işçi sınıfina ve onlann haklarına adayan 42 yıllık sendikacı Uğur Cankoçak, savaşımını internet üzerinden sürdürüyor ALPERTÜRGLT Eski TİP ve SDP üyesi, 42 yıllık sendikacı Uğur Cankoçak (70). bıkmadan. usanmadan hayatını adadığı sosyalizm mücadelesini artık internet üzerinde yayımladığı 'inadina.com' ile sürdürüyor. ' E N SERT' SENDİKALARDA... Kayseri Pınarbaşı doğumlu Uğur Cankoçak. 1962 yılında Türkiye Işçi Partisi'ne (TİP) üye oldu. Aynı tarihlerde sendikal mücadeleye katılan Cankoçak, yaşamını işçi sınıfina ve sosyalizme adadı. Uzun yıllar Türkiye Maden-Iş, Kımya-İş, Lastik-İş sendikalannda çalışan ve DİSK bölge temsilcisı olan Cankoçak, kendı deyimiyle 12 Eylül öncesinin "en sert" sendikalan olan İlerici Yapı-Iş ve Tüm Maden-İş sendikalannda yöneticilik yaptı. Cankoçak, Türkiye sosyalist hareketinin önemli isimlerinden Mehmet Ali Aybar ile birlikte Sosyalist De\Tİm Partisi'nin (SDP) kuruculan arasındaydı. Türkiye 'deki büyük işçi hareketlerinin içinde yer aldığını belirten Cankoçak, "Bugüne dek sayısız kere içeri girip çıktım. Çıkardığunız 'DlSK' gazetesinin yazıişleri müdürüyken 1.5 yıl içeride cezaevinde yatüm. Sendikayı 1980'den sonra bırakmak zorunda kaldım. Aramyordum. Yurtdışma gitmedim ama kaçak yaşadun. Hiçbir zaman mücadeleden vazgeçmedim. Hâlâ sosyaüstim. Yeni Dünya DüzenPne küreseUeşnıeye karşı antikapitalist, anricmpervalist olmak lazun" dıye konuşuyor. 'PoSTMODERNİZM BATAĞI' Eski dava arkadaşlannın bir bölümünün işadamı olup büyük paralar kazandığını \iirgulayan Cankoçak, şunlan söylüyor: "Bunun dışında kalanlann bü>ük bir bölümü ise posrmodernizm batağına saplandı. Onlar heı ı suuf meselesini terk ettiler hem de sosyalist olduklarmı söylüyorlar. Küreselleşme karşıü olduklanndan dem vurup AB'vi sa\ıınuyorlar. Bağunsızfağa karşı bağımlılıktan söz edenkrin hepsi Kemaüzme ve ulus devlete de karşı... Öte yandan laik olduklarmı öne süriip siyasi İslamın degirmenine suyu en çok bunlar taşr>or." ' D E R C İ ÇIKARMAK İSTİYORUM' Sınıf meselesini reddederek sosyalist olduklanru söyleyenlere karşı "inadina.com"un doğduğunu ifade eden Cankoçak, "65 yaşından sonra bilgisayar kullanmayı öğrendim. Sanal âlemdeki tnadma dergisi 2 yıh aşkm süredir yaşamını sürdürüyor. 114'üncü sayı> a ulaştık. Sitemiz sah günleri yenileni>or. Ziyaretçi oranunız yiiksek. Bunu başta ünr»ersiteliler olmak üzere toplumun her kesiminden gelen elektronik mektuplardan (e-mail) anlıyoruz. Şimdi anıacun bunlan kâğıda dökiip dergi çıkarmak" dedi. Nariı: îmaj her şey 'Etide kemigi de reklamcının' S osyolog Prof. Dr. Nilüfer \arli, "Türkiye'deki yapısal değişmeyle birtikte Kberal ekonomik modeli benimsedikten sonra \eni kültür endüstrileri geüşti. \e her şey ürün olarak algüanmaya başlandı. Eskiden siyasetçi etiyle kemiğiyie bir insandı. Ama bugün bir ürün olarak Nilüfer Nariı. takdimediliyor"dıyor SöYLEM İKİNCİ PLANDA Prof. Narlı, "Siyaa kampanyalara baküğımızda eskiden sloganlar ve afişler vanh. Fakat şu önemliydl Siyasi söylem, sloganla mutiaka veriyordu. 1980'lerin sonundan günümüze gekliğimizde ise yeni kültür endüstrileri dediğimiz kavram devreye girdL Halkla ilişkiler. reklam, marka yaratma gibi. Srvasetçinin el sallamasuıdan gryimine, dişlerinden gülüşüne kadar pek çokimaj cahşması yapıkh. Görsel medyanm hay^atımıza girmesiyle artık insanlann sö\ lemlerinden çok, onlann nasıl bir görüntü verdikleri önemli oldu. Amerika'da çok daha önceki yıDarda başlamışn. Hatta Amerikah bir imaj danışmanı. burada kadın adayiara ders verdi, ben de izkdün. Bütün anlatnğı ten, göz ve saç renginizie nasıl uyumlu bir kıyafet seçeceğiniz, hangitipaksesuvan kullanmanı/ gerektiğiydL Ve şunu söyledi: İnsanlar karşısmdaki kişiyi izİerken onun konuşmalanmn sadece yüzde 15'ini anunayorlar. Ama fıziğmi anımsıyoriar. n Prof. Narh, stann kahcılıgına kitlelerin karar verdiğini belirtiyor. Kitlelerin karannda yerellik ve liderle özdeşleşebilmek önemli bir yer tutuyor. Ve tabiı siyasette star ohnak için karizmatik olmak gerekiyor. Türkiye hâlâ çok yoğun krizler yaşıyor ve karizmatik lider kriz anlannda ortaya çıkar. Sanatçı TarıkAkan 'Kaliteli iş yapan kalıcı olacak' S anatçı Tank Akan, "Erdoğan ve Bush'un nasıl oturduğu ve nasd bacak bacak üstüne atnğı haberi bence popstar mantığmdan pek de farklı dığil aslında" diyor. Akan sınema sektörüne uzun yllar emek vermiş bir star. "O zamanlar da bugimden çok parlak değfldiashnda" diyor. Akan'a göre, Türkiye'nin genelindeki kültür yapısının oluşumuna bakarsak o zaman ülkenin sorunlannın neler olduğunun tartışüması gerekir. Ülkenin topluma kültür aşılaması için yapıhnası gerekenlerin yapılmadığı ortaya çıkıyor. Cumhuri>et gazetesinde okudum. 60 şehirde tiyatro yok, koca ülkede 1400 kütüphane var, çok az gazete ve kitap basılıyor... Buradan yola çıkıldığında şunu sormak lazım. Bu ülkeye neden bu ihanet yapılıyor, bunun önüne nasıl geçiür; onun tartışüması gerekiyor. Bunlar tartışılmadığı zaman politikacılar yozlaşmış bir hale gelecektir. Star ohnak, ünlenmek de basit hale gelecektir. Ülkenin idarecilerinin kültürü ciddi olarak ele almalan gerekmektedir. ÇlKAR ÇARKI DÖNÜYOR... - Star ohna isteğinin alnnda ne var? "Bütün insanlann doğasında, ünlenmek kacınümaz bir duy^udur" diyor Akan. '•Konser\aru\ariara bakıldığında çok değerfi insanlar yetişti ve yetişiyor ama az. Ama bir yandan da balükhğında temelsiz, çok kolay ve basit insanlan toplumun önüne atıp sabun köpüğü gibi şöhret yapıp, sonunun çok çabuk geleceğine inandığım birtakun insanlan alıp ekonomik çıkar çarknu döndürüyoriar" diyen Akan'a göre, bu durumda kaliteh işlere imza atanlar kalıcı olacaklar...