Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 25 EKİM 2003 CUMARTESİ
CHP KURULTAYI
Deniz Baykal, 973 oyla yeniden genel başkanlığa seçildi. Muhalifler liste de çıkarmadı
CHP'de 'tekadam' dönemiTVREYKÖSE
AıNKARA - CHP'nin 30. olağan
kurultayı sonundapartide "tek adam
ve btokfistesi" dönemi başladı. CHP
üden DenizBaykal tek adayolarak gir-
diği seçimlerde 973 oy alarak yeni-
den genel başkan seçildi, geçersiz ve
boş oylar ise 116'da kaldı. Parti mec-
lisi (PM) seçimJerine de sadece Bay-
kal'ın blok listesiyle gidildi. CHP li-
deri Baykal'ı "yerel seçimleröncesin-
de kaderiyle ba$ başa btrakma, olası
bir seçim venilgisi sorunıluluğuna or-
tak olmama" karan alan muhalifler
liste çıkarmadı. Kurultay sonrası göz-
ler parti içinde yapılacak göre\r
dağı-
lımına çevnldi. Genel sekreterlik için
en güçlü ismin, yine Önder Sav oldu-
ğu vurgulandı. Görev dağılımı için
Baykal'ın yurtdışına yapacağı seye-
hatten dönmesi beklenecek.
CHP kurultayına tüzük değişikliğı
PM'de 15 kadın
• İkinci gününde yapılan Parti Meclisi seçimlerine de tek blok listeyle gidilen 30.
kurultayda, yeniden seçilen Genel Başkan Baykal'ı "yerel seçimler öncesinde
kaderiyle baş başa bırakma ve seçimden sonra hesaplaşma" karan alan muhalifler
liste çıkarmadı. Gözler parti içinde yapılacak görev dağılımına çevrilirken genel
sekreterlik için en güçlü ismın yine Önder Sav olduğu vurgulandı.
tarhşmalan damgasını \iirdu. 9 mad-
delik tüzük değışikliği önerilen uzun
tartışmalardan sonra kabul edildi. Ku-
rultayın ilk gününde çahşmalar 14
saat sürerken genel başkan adayhğı-
nı zorlaştıran ve blok liste yolunu
açan tüzük değişiklikJeri sert tartış-
malara yol açtı. ll ve ilçe kongrele-
rinde adaylığın zorlaştınlması ve blok
listeyle seçime gidılmesini öngören
tüzük değişikliğı ad okunarak oylan-
dı. 964 delege bu değişikliğe "ka-
bul" oyu \ erirken "ref oylan 265 'te
kaldı. Bu oylamadan sonra tüzük de-
ğişikliğiyle ılgili diğer maddeler işa-
ri oyla kabul edildi.
Büyük kurultaylarda blok liste uy-
gulaması ile genel başkan adaylığı
için gerekli imza sayısını yüzde 5 ten
(65 oy) yüzde 20'ye (260 oy) çıkaran
8. maddenin görüşmelen sırasında
tartışmalar yaşandı. Muhalıf delege-
ler, 8. madde oylamasının gizli yapü-
masına ilişkin bir önerge verdı. Öner-
ge oyçokluğuyla reddedilirken Divan
Başkanı Abdullah Emre 1leriile öner-
ge sahıpleri arasında tartışmalar ol-
du.
PM üyesı EroJ Tuncer, tüzük deği-
şiklilderinın parti ıçi demokrasiyi da-
raltıcı yönde olduğunu vurguladı.
Tuncer, 6. maddenin işari oylamasıy-
la ad okunarak yapılan oylama ara-
sındaki büyük farkın baskılan orta-
ya koyduğunu söyledi. Tuncer, 8.
maddenin kabul edilmesi durumun-
da delegeleri kaygılar içinde imza
vermek durumunda bırakmamak için
adaylıktan vazgeçeceğini açıkladı.
Tüzük değışikhklennin kabul edil-
mesinden sonra genel başkanlık se-
çimine geçıldi. Divan Başkanı Ileri,
adaylık önerisi için delegelerin biz-
zat kürsüye gelerek imza atmalan
gerektiğini bildirdi. Ileri, Baykal'ı
yeniden aday gösteren 720 imzalı
bir önerge sunulduğunu açıkladı.
Bedri Baykam ın isteği üzerine aday-
lık için başvuru süresini 01.30'dan
02.00'ye kadar uzattıklannı vurgu-
layan Ileri, buna karşın Baykam'ın
tüzük değişikliği uyarınca gerekli
olan imza sayısını bulamadığuıı, do-
layısıyla adaylık başvurusu yapama-
dığını açıkladı.
Baykal'ın tek aday olarak katıldı-
ğı genel başkanlık seçimi sonuçları
sabahakarşı 04.40'tabelJıoldu. 1300
delegenin 1089'u oy kullandı. Bay-
kal, 973 oy alarak yeniden genel baş-
kan seçilirken boş ve geçersiz oyla-
nn toplamı da 116 oldu. Baykal dün
sabah ıl başkanlanyla bir toplantı
yaptı. Il başkanlanndan PM listesi
için 10'ar isim isteyen Bayka], il baş-
kanlanna yakın çalışma arkadaşlan-
na listesinde yer vereceği mesajıru ver-
di. Baykal, "Bu arkadaşlaria verim-
ii bir çalışma yürüttük. Basın onlan
hedefgösteriyor ama ben birtikte ça-
hşmaktan memnunum" dedi. Mu-
halifler de liste çıkarmamakaran al-
dığı için PM seçimlerine de tek lis-
teyle gidildi.
Derviş'in
ekibi
yönetimde
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - CHP
lideri Deniz Baykal, partisini yerel seçim-
lere taşıyacak yeni vitrini belirledi. Bay-
kal, parti meclisini (PM) büyük oranda
değiştirirken 28 üyeyi yeniden listesine
almadı. PM listesine 35 yeni isim girdi.
"Baykal'a rağmen" grup başkanvekilli-
ğine aday olan eski Genel Başkan Yar-
dımcısı Oya Arash liste dışı kalırken
Derviş ve ekibinden 4 isim listeye girdi.
Tüzük değişikliğine ret oyu verenleri bü-
yük ölçüde liste dışı bırakan Baykal, mu-
haliflerden sadece Istanbul Milletvekili
Berhan Şimşek ı Bilim Platformu listesi-
ne koydu.
Oya Arash listede yok
CHP'nin 30. olağan kurultaymda parti
vitrini yenilendi. Milletvekiîlerinin ağır-
lıklı olduğu Baykal'ın PM listesinde eski
yönetimden bazı isimlerin yer almaması
dikkat çekti. MYK'den Yakup Kepenek
ve Kemal Kıbçdaroğfu, PM asıl listesine
konulmazken Bilim Platformu listesin-
den aday gösterildiler. Grup başkanvekil-
liğine aday olan, ancak seçılemeyen Oya
Arash başta ohnak üzere Erdoğan Ye-
tenç, Ali Kenıal KumkumoğJu % e Türkan
Miçoğullan'nın da aralannda olduğu
ısimler PM liste-
sinde yer almadı.
Eski PM'de ol-
masına karşın
listeye konulma-
yan diğer isimler
şöyle:
"Kemal Özden,
Necip Yağızer,
Turhan Anbaş,
HaHlAkyüz,
Gülseren Alçı,
Zeynep Arat, İn-
ci Peüt Gürses,
Erman Kunter.
Ali Manm, Mu-
zaffer Önder, Sunter Ozyürek, Faruk Şen,
Sedat Yaacı ve Nazh Era>." Baykal, tüzük
değişikliğine ret oyu veren eski PM üye-
leri ve millen ekillerinden Mustafa Ga-
zalcı, Ahmet Güryüz Ketenci Nurefdn
Sözen, Hidayet Uras, Meral Sağır, Demet
Işık, Adnan Keskin. Aykut Oray, Hahık
Ozdalga ve Erol Tunceri hstesine alma-
dı. Çekımser kalan Nazh Eray ve Zeynep
Arat'ı da liste dışı bıraktı. CHP lideri,
retçilerden yahıızca Berhan Şimşek'i Bi-
lim Platformu listesüıe koydu. Eski PM
listesinde yer almalanna karşın, tekrar
PM'ye aday gösterilmeyerek Bilim Plat-
formu adayı yapılan isimler şöyle: "Şük-
rii Elekdağ, Şahin Mengü, Nazmi Şarvan,
Osman Coşkunoğhı, Gaye Erbatuıf Gö-
rüşleriyle tartışmalara yol açan Derviş'in
ekibinden milletvekilleri Ersin Anoğlu,
Bayram MeraL Zeynep DamJa GüreL
Bihlun Tamayhgil de PM listesine girdi.
PM listesinde 17 kadın üye yer aldı. Ku-
rultayda. Divan Başkanlığı yapan Abdul-
lah Emre Üeri'nin de yeni PM listesinde
yer alması dikkat çekti. Baykal, grup se-
çimlerinde yeniden grup başkanvekilliği-
ne seçilemeyen Mustafa Ozyürek ile
OğuzOyan'ı da listesine aldı.
CHP dünden daha demokratiktir
CHP Genel Başkanı Deniz Baykal, yeni-
den seçilmesi nedeniyle yaptığı teşekkür
konuşmasuıda, "CHP, akhğı cesur karar-
larla parti, genel başkanım güçkndirnıiş
olmanın ötesinde kendisini güçkndirnıiş-
tir. CHP, bugün dünden daha demokra-
tikür" dedi. Konuşması "İnadına Bay-
kal" sloganlan ile kesilen CHP lideri,
"Artik inadına oünaktan çıkarahm bu işL
tnadma değü, hep birtikte elbüüğiyie-.
Halkımız arük CHP'dtki itişnıenin, kakış-
manın bitmesini isayor" dedi.
BAYKAM: SEÇtMLER HUKUKSUZ
Muhalifler
'yargı'yagidiyor
DENÎZ BAYKAL'IN PARTÎ MECLÎSÎ BLOK LÎSTESl
_ Oğuz Oyan, Onur Öymen. Orhan Sür,
Önder Sav, Nezir Büyükcengiz, Özlem
Çerçioğlu, Pelin Ardar, Semra AksakaL
Sedat l zunbay, SeygiPekşea SinanYerikaya,
SevgiKökbudal^Şenell^arŞerifEıtuğnıl,
Tacidar Se>1ıan, Ufiık Ozlen, Şevket Arz,
Yavuz Altmorak, Zuhal Samü, Zekeriya
Akıncı. Zeynep Damla GüreL, Abdullah
Emre fleri, Abdurrezak Erten, AJgan
Hacaloğlu. Ali Dinçer, An* Oksal, Ali Rıza
Gülçiçek.A>1enYalçnilia>a,AvtenGençşabm,
Cahide Tunç, Canan Antman, CevdetSeKi,
Bayram Meral, Bihlun Tamaytgü, Bülent
Baratak Bülent Tanla. DenizPınarAölgan,
Emin Koç, Lngin Altay, Enis Tütüncü,
ErdoğanKapbn,ErsinAno^u,EsatCanan,
EşrefErdem, Feridun Ayvazoghı,FuatÇay,
Güldal Okuducu, Naci Aslan, Mustafa \
Özjürek,MeöııArifAğaoğlu,MesutDeğer, j
Mehmet Tomanbay, Mebmet Sevigen, ]
MehmetAliÖzpolatMalikEjderÖzdenıir, j
Manmut Yıkhz, Mahmut Duyan, Lütfiye :
Memioğlu, Kemal Dervk, Kemal Demirel, ]
İzzrtÇetin,îsmetAtalay.InalBatu,Hüse\in ,
Ozcan, Hüha Güven. Hür>a AJp, Hasao ;
Aydın,HakkıAkahn,SelahattinOcaL i
OKTAYAPAYD1N
ANKARA - CHP'de parti
içi muhalefet, 30. Olağan
Kurultay'da tüm tüzük de-
ğişikliklerini kabul ettiren
Genel Başkan Deniz Bay-
kal'a karşı "bekle gör" po-
litikası uygulamaya karar
verirken BedriBaykam, yar-
gıya başvuracağını bildir-
di. Muhalifler, "Yerdseçinı-
lerde partiyi iktidara taşn
yamazsaBaykalçekipgitme-
B" dedi.
Parti içi muhalifler, tüzük
değişikliklerine karşı çık-
malanna karşın sonuç ala-
mayınca, hesaplaşma için
28 Mart 2004'te gerçekleş-
tirilecek olan yerel seçim-
leri bekleme karan aldı. 260
delegenin imzasını alama-
dığı için genel başkanlığa
aday olamayan Baykam yar-
gıya gideceğini açıklarken
şunlan söyledi: "Buseçim-
ler hukuksuzdur, meşrude-
ğOdir. TüzükdeğişUdiğinde
hukuk ayaklar alüna ahn-
mışar.Maçbaşladıktansoo-
ra kurallann değiştirflmesi
söz konusu olamaz. Yargı-
ya baş\Tiracağc" Eski CHP
Genel Sekreteri Ertuğrul
Günay da divan başkanlığı-
na PM üyesi de olan Ab-
duDah Emre tleri'nin geti-
nhnesinin yasalara aykın
olduğunu savundu.
ErolTuncerise PM'ye aday
olmamalan ve liste çıkart-
mamalanyla ilgili olarak
"Genel başkan adayı olma-
yaa bir PM listesi CHP'ye
yakışmaz" dedi. Tuncer,
PM'nin blok liste olmasıy-
la ılgili eleştiri ve kaygıla-
nru ise şöyle açıkladı: "Bir
ülkede başbakan hüküme-
ti kurarken elbette ki çabş-
ma arkadaşlanm kendi se-
çer. Ama PM bir ekip zib-
nrvetiyle olnıaz. AkıÜı bir
genel başkan bu organlan
ferkh görüşleresahipkşier-
le oluşturmalıdır." Divan
Başkanı İlen'yi de eleşti-
ren Tuncer, "Kurultayı ta-
fimaaa yönetti.6. maddeoy-
lamasmda retkarançıkmış-
o. Fakat bunu hiçe saydı"
dedi.
Yine gereken imza sayısına
ulaşamayan genel başkan
adaylanndan Cemal Ozde-
mir de "Başansız bir ku-
nıltaygerçekleştirdik. tshn-
k oyiama vapünlıp delege
basla alüna ahndı. Ba> kai
bu sonkararlanyla CHP'ye
haksızlık etû" dedi.
İlk istifa
Sinop'tan
SİNOP (Cumhuri-
yet)-CHP'nin ola-
ğan 30. kurulta-
yının ardmdan ilk
protesto Sinop'tan
geldi. Genel Baş-
kan Deniz Baykal'ı
tt
diktatöriük"le
suçlayan Sinop II
Başkanı Yalçuı
Oğuz, görevinden
istifa etti.
Kurultay notları Muhalifler hesaplaşmayı yerel seçimler sonrasına erteledi
Delege, hayali ile vicdanı arasındakaldı
BAHAR TANRISEV^R
Coşkudan çok gergirdiklerin yaşandığı kurultayda seçimler
sabaha karşı sonuçlandı. (Fotoğraflar: SERDAJl ÖZSOY)
.4NKARA - CHP delegelen, "PM üyeli-
ğiha>'alleri'' ile "vicdanlan" arasında sıkı-
şınca tüzük değişüdikleri rahat geçti. CHP
lideri Deniz BaykaL "cesur" kararlan için
delegeleri kutlarken muhalifler de "hayal-
lerini" yerel seçimler sonrasına erteledi.
CHP'nin coşkudan çok, gerginliklerin ya-
şandığı 30. olağan kurultaymda da gelenek
bozulmadı. Uzun tartışmalar, itişmelerin
ardından seçimler sabah sonuçlandı. CHP
kurultayından ilginç bazı notlar şöyle:
- CHP lideri Baykal, oylamalar boyunca
yerinden hiç kalkmadı. Baykal, önceki gün
akşam yemeğini de oturduğu yerde yedi.
- Eski milletv ekili GaniAşıkın Baykal'ı
~e\1h-alarınpeşnedüşmekk" suçlaması üze-
rine salonda "jnh" sesleri yükselirken Bay-
kal taraftarlan kürsüye yürüdü. Gerginlik
kavgaya dönüşmeden yatıştınldı.
- Görüşleriyle tartışmalara yol açan İstan-
bul MiUetvekıli KemalDerviş, bunun ilk ku-
rultayı olup olmadığı sorusuna karşılık,
"Benimikinci kurultayım. 1974'teilkkuml-
tayun oldu. 74'teki müthişd, muhteşem bir
aünosfer vardı" dedi. Derviş'in bu kurul-
tayı nasıl bulduğu sorusuna ise "Daha bit-
medi" yanıtını vermekle yetindi.
Muhalifler dün gün boyu "İlk işari oyla-
mada tüzük değişikliği reddedümişti, ama
sonra ad okunarak yapılan oylamada dele-
geler cesur davranamadT yorumu yaptı.
Eski bir partili de "Delegder. ha>aUeri ile
vicdanlan arasında süaşü. Bir yanda parti
meclisi üvetiği hayalteri, diğervanda vicdan-
lan vardı''dedi.
- Muhahfler ise "hayaOerini" yerel seçim-
ler sonrasına erteledi. Ne genel başkanlığa
aday çıkardılar ne de parti yönetimine. Ad-
oan Keskin. liste çıkarmama gerekçelerini.
"Genelbaşkanımızmyerelseçimlerdebaşa-
nh olmasuu vezaferbayTağuu göndereçek-
nıesini isü'yoruz. Listesinden 5-10 kişinin
duşmesi moralini bozabilir" diye açıklı-
yordu. Keskın'ın bu alayh sözleri, asıl he-
saplaşmanm yerel seçimler sonrasına erte-
lendigini ortaya koyuyordu.
- Kurultayın ikinci gününde de CHP ge-
leneği bozuhnadı. Kurultay ilan edildiği gi-
bi 13.00'te başlamadı. Blok listenin gecik-
mesi delegeleri kızdırdı. "Bu kadar da ol-
maz" diyen bazı delegeler salonu terk etti.
- Baykal teşekkür konuşmasını birirdik-
ten sonra bir süre tribünlere oturdu. Daha
sonra Derviş'in yanına giden Baykal, bu-
rada objektiflere poz verdi. Baykal, bu fo-
toğraf ile Derviş çevresinde yürütülen, "ger-
ginlik olduğu" iddialanna yanıt verdi.
- Baykal, Derviş, Bülent Tanla ve Şişli Be-
lediye Başkanı Mustafa Sangül VÎP salo-
nundaki bir odaya giderlerken birkişi Bay-
kal'ın yanına yaldaşarak"SenMenderes'in
yakasına yapışün, ben de senin yakana ya-
pışacağım" diye bağırdı. Korumalar araya
girerek bu kişiyı uzaklaştırdılar.
- CHP'nin bir kurultayı daha sonra erdi.
Şimdi, CHP'de "tek adam" dönemi başh-
yor. Ve "tekadam" Baykal'ın yerel seçim-
lere giderken işi kolay değil.
CUMARTESÎ
YAZILARI
ATAOL BEHRAMOĞLU
Gerici Dayatmaya
Geçit Yok Yürüyüşü...
Arap asıllı Fransız yazar Tahar Ben Jelloun'un
Fransa'da Seuil yayınlan arasında yeni bir kitabı ya-
yımlandı. Çocuklara yönelik özel birdizi içinde yayım-
lanan kitabın adı "Çocuklara Açıklanan fslam" (Ya da
"Çocuklarİçin Islam"). Dilimıze de bazı kitaplannın çev-
rildiğini anımsadığım Ben Jelloun yeni krtabında, adın-
dan da anlaşılabileceği gibi, Islamı çocuklar için an-
laşılır kılmaya çabalıyor. Bir çocukla (kendi kızıyla)
karşılıklı konuşma (genellikle soru-yanıt) biçiminde
kurgulanmış yaklaşık yüz sayfalık el kitabında, özel-
likle 11 Eylül sonrasında Islam dinine ve Müslüman-
lara karşı oluşan tepkileri çocuklann anlayabileceği bir
dille yanıtlayıp eleştiriyor...
• • •
Kitabın yaklaşık yarısı Islam peygamberinin yaşa-
mı ve peygamber olarak ortaya çıkışı, Islam dininin
doğup gelişmesi, bu dinin temel ilke ve kurallanyla kut-
sal kitabındaki bazı ayet ve surelerin açıklanmasına
ayrılmış... Ben Jelloun'un açıklamalannda, yazann
kuşku duymadığım yetenek ve iyi niyetine karşın, bir
çocuk aklı için bile boşlukta kalan bölümler var... Bun-
lardan biri Islam peygamberinin dört eşliliği konusu...
Çocuk soruyor: "Tann neden 'zevceleri' dedi, pey-
gamberin çok eşi mi vardı?" Yanıt: "Islamda erke-
ğin dört zevce hakkı vardır. Poligami denilen şeydir
bu." Çocuk "Ama adil bir şey değil bu!" diye tepki
gösteriyor. Yanıt: "Haklısın, adil değil. Fakat Kuran iyi
incelenirse inanmış ve iyibir Müslümanınpoligam ola-
mayacağı sonucuna vanlır, çünkü 'Onlan eşit olarak
sevmek koşuluyla' deniyor, bu her birine adil ve eşit
olmak anlamına gelir. Bu da olanaksızdır. Aynı anda
dört kadına birden aşk duyulamaz." Bu yanıt yazarın
kendisini de tatmin etmemiş olmalı ki konu kutsal ki-
tabın hükmünden uzaklaşarak günümüz Islam dün-
yasında kadınlann başkaldınsına doğru geJişiyor...
• • •
Islamdaki yasaklar (domuz eti, alkol, para oyunla-
n, faiz vb.) sıralanırken "BirMüslüman kadının, Islam
dinine geçmedikçe Müslüman olmayan bir erkekle
evlenmeye hakkı olmadığını" söyleyen babaya çocu-
ğun yanıtı ve sonrasındaki konuşma aynen şöyle:
- Ama erkekler Müslüman olmayan kadınlarla ev-
lenebiliyorlari
- Evet, onlann Müslüman olmayanlaria evlenmeye
hakkı var.
- Bu adil değil.
- Bunun nedeni, soyadının baba yoluyla geçmesi-
dir. Ataerkliliğin, aile reisliğinin egemen olduğu bir
topluma ilişkindir bu. Böyle toplumlara ataerkil denir.
Bu durumda kadın erkeğe boyun eğer, erkeğe bağım-
lıdır, yani onu etkisi altındadır. Eğer Müslüman olma-
yan bir erkekle evlenirse, Islam bakımından kaybe-
dilme riski vardır, çocuklar için de babanın dininde ye-
tişme riski vardır.
Küçük kızın bu açıklamaya yanıtını öğrenemiyoruz.
Çünkü konuşma burada kesiliyor ve bir başka bölüm
başlıyor...
• • •
Amacım değerli bir çağdaş yazann, epeyce zorla-
narak oluşturduğunu tahmin ettiğim kitabını tanıtmak
ya da eleştirmek değil. Jelloun'un yapmak istediği, da-
ha çok, Islam üzerinden Arap kültür tanhine bir ışık
düşürmek. Kitapta bana asıl ilginç gelen değerlendir-
me, Türkiye ve laiklikle ilgili bir paragrafta söylenen-
ler oldu. Birinci dünya savaşı sonrasında Türkiye'nin,
dini politikadan ayırarak modern bir devlet olmayı
seçtiğini, 1922'dehalrfeliğin kaldınldığını, bu ülkenin
"Mustafa Kemal sayesinde" laik bir ülke olduğunu
söyleyen babasına küçük kız, laikliğin ne olduğunu
soruyor. Yanıt ve sonrasındaki konuşma şöyle:
- Laiklik dinsel olmamaktır.
- Yani Tannya inanmamak mı?
- Hayır, hem Tannya inanıp hem laik olunabilir. La-
iklik yaşama ilişkin yasalan insanlara dayatmak için
dini kullanmamaktır...
• • •
Ben Jelloun'un tüm iyi niyetli çabalanna karşın yak-
laşık 1400 yıl öncenin ilkel bir Arap topluluğunu dü-
zene sokmak için getirilmiş kurallar günümüz dünya-
sına da, "Islam dünyası"na da uydurulamıyor...
Hele "Mustafa Kemalsayesinde * laik toplumsal dü-
zeni kurmayı başarmış çağdaş Türkiye'yle hiç bağ-
daşmıyor...
Bugün Ankara'daki büyük yürüyüş, cehaletin, akıl
dışılığın, bilime ve bilim insanına düşmanlığın, kadını
köle ve cariye, insanı kul olarak gören ataerkil ve er-
kek egemen bir ortaçağ ideolojisinin dayatma ve mey-
dan okuyuşuna karşı uygarlığm, aydınlanmanın, ka-
dınıyla erkeğiyle özgür insan olmanın "geçit verme-
yeceğiz!" uyarısıdır.
Bu uyan sadece bir başlangıçtır.
Türkiye'yi çağdaş insanlık dünyasına taşıyan, ken-
di tarihinde ve coğrafyasında yıldızlaştıran Cumhuri-
yet devriminin sekseninci yıldönümünde, geridliğin sal-
dınlanna en ufak bir ödün vermeksizin karşı durmak,
geçit vermemek, bugün insan ve yurttaş olmanın baş-
lıca koşuludur.
ataol b@cumhuriyet.com.tr.
Faks:(0212)513 85 95
'Blok' kavgası partiyi böldü
Yüksek Disiplin
Kuruluüyeleri
CHP'nin yeni Yüksek Disiplin Kurulu
(YDK) üyeleri şöyle:
İsmet Çanakçı, Bedia Söylemez, Ali Şahin,
Avııi Çelebi, Alper Karcıoğlu, Neriman
Genç, Şehriban Ercan, Saniye Gökbulut,
Şevket Ya^an, Cafer Dursun, İrfan
Gürpınar, Hasan Akyol, Veli Ağababa,
Engin Baba.
Bilim Platformu adayları
CHP'nin delegelerin oyuna sunulan Bilim
Platformu adaylan da şöyle:
Gülsun Bilgehan, Alper Demirtaş, Arif
Mertol, Atilla Sav, Berhan Şimşek, Gaye
Erbatur, Hasan Gemici, Kemal
Kılıçdaroğlu, Mehmet Aslan, Mustafa
Özyurt, N»zmi Şar\'an, Osman
Coşkunoğtu, Örsan Kunter Ö>Tnen, Şahin
Mengü, Şiıkrü Elekdağ, luran Ayber,
Yakup Kepenek, Birgen Keleş.