Katalog

SAY=A CUMHURİYET 18 MAYIS 2002 CUMARTESİ HABERLER DÜNYADA BUGUN ALİ StRMEN SancıSD Geçiş "Herkesın Ecevit'ten sonra DSP'nın başına kı- 77/7 geleceğını merak etmesıne şaşmamak elde değıl Çünku venler crtada Ecevıt'ten sonra ge- <ecek kışı bellı Ecevrt ten sonra tufan gelecek Ecevıtler'ın yıllardırpolıtıkalan 'Bızden sonra tu- far' ceğıl mıydı?" Bovie soyluyordu, şakacı dostum Nevseşakabıryana, Bulent Bey'ınsağlıkduru- rnu ortalığı kanştırdı Borsanın dolann gozu kula- gı Buent Bey'de Bulent Bey aksınnca Turkıye grıp oluyor, ekono- mı tıtryor Aslında bunlar sağlık alametı değıi Bır toplu- mun ve ekonomısının her şeyı tek kışıye endeks- lenmışse durum pek parlak değıl demektır Turkıye çok partılı rejımının 56 yılında hâlâ bu dururrda Olay boyle olunca da Kemal Dervış'ın "Seçım ekonomıyı olumsuz etkılemez" demesıne ınanmak guçleşıyor Kemal Bey bır sure once soyledığının şımdı ter- sını so/lemeye başladığına gore, artık polrtıkaya atıl- mış demektır Bulent Bey ışının başına donse bıle artık geçış gundeme gelmıştır • • • Sağlam temeller uzenne oturan rejımlerde no- bet devn, toplumu sarsmaz Fransa'nın bugunku beşıncı cumhunyetının ku- rucusu General De Gaulle 1969'da referandum- da ıstedığı sonuç çıkmayınca Elysee'dekı cum- hurbaşkanlığı makamını hemen bırakmıştı ve bu olay ne Fransa'yı ne de Duverger'nın deyımıyle De Ga- ulle'un olçusune gore kesılmış elbıseye benzeyen rejımı sarstı Turkıye'de de Cumhunyetın kurucusunun olu- mu uzenne, yennekımın geçeceğı konusundatop- lumsal bır sarsıntı yaşanmadı Olaylara şoyle bır bakalım Bılındığı gıbı ismet inönü Eylul 1937'de Ata- türk'un ısteğı ıle başbakanlık gorevını bırakmıştı Inonu ıle Ataturk arasındakı goruş ayrılıkları, Cumhurbaşkanı nın zaman zaman hukumete mu- dahale etmesı kımı bakanlan Inonu'ye haber ver- meden ıstıfaya yoneltmesı Hatay meselesınde bı- rıncının ılımlı tavrına karşın lıderın radıkal tutumun- dakı çelışkı ve en onemlısı de Inonu nun devletçı polrtıkasııleAtaturk'un lıberal ekonomıdenyanatav- rı arasındakı uzlaşmazlıktı Nıtekım inonu'nun yenne Celal Bayar'ın atan- mış olması da bunu gosterıyor • • • Inonu, 20 Eylul'de başbakanlık gorevını bıraktı- ğında, bunun dınlenmek ıçın geçıcı bır aynlık ol- duğu soylendı oncelen, ama kısa sure ıçınde ay- rılığın kalıcı olacağı anlaşılacaktı Ve Inonu o tanhten sonra, hıpodromdakı Cum- hunyet Bayramı kutlaması dışında hıçbıryerde go- runmeyecektı Hatta çevresı bıle Inonu ıle temas- tan kaçınmak zorunda kalacaktı Iş daha da ılerı noktalara varacak, sıyası hasım- lannın bırsuıkastından korkan NevzatTandoğan, Inonu'yu Pembe Koşk'te koruma attına alırken Re- fik Saydam, İsmet Paşa'nın hastalığı ılerieyen Ata- turk'u gormek ıçın Istanbul'a gıtmesını engelleye- cektı Ataturk'un hastalığının lyıce ılerledığı 1938 son- bahannda durum buydu Sıyası rakıplerı Inonu aleyhınde çeşıtlı soylentı- ler yayıyorlar ve Ataturk'ten sonra Cumhurbaş- kanlığı ıçın Mareşal Fevzı Çakmak ıle Başbakan Celal Bayar'ı aday yapmaya hazırlanıyorlardı Ne var kı, Çakmak ordunun başında kalmayı yegledığını soyleyecek, Bayar ıse aday olmadığı- nı ve olmayacağını açıklayacak, TBMM'de kendı- sıne daha yatkın bır çoğunluk yaratmak uzere se- çımlen yenıleme yolunu da tutmayacaktır 11 Kasım 1938 gunutoplanan, CHP MeclısGru- bu'nda Celal Bayar, bır aday adı ortaya atılmadan ve gızlı oyla cumhurbaşkanı adayının seçıleceğını soyledığınde, 323 oyun 322'sı Inonu'ye gıttı Tek muhalıf oy Celal Bayar'ın adını ortayaatan Hikmet Bayur'dan geldı Bayar, Inonu'ye oy vermıştı Grup toplantısının hemen ardından TBMM'de ya- pılan ve Fevzı Çakmak ıle 1 Ordu Komutanı Fah- rettın Altay'ın dınleyıcı locasından ızledıklen top- lantıda Inonu oybırlığıyle cumhurbaşkanı seçıldı Inonu toplantıda bulunmamış, seçım bıttıkten sonra Meclıs'e gelerek yemın etmıştı Kısacası, bundan 64 yıl once, Turkıye kurucu- sunun olumu uzenne, sancısız bır geçışı tek par- tı ortamında yaşamıştı Bakalım şımdı geçış nasıl olacak'? Ciresun'da operasyon 2 tirrıyanlışlıkla çatıştı: 2 şehit GİRESUN (Cummı- riyet) - Gıresun'un Yağ- hdere ılçesınde geçen hafta Espıye DSP îlçe Başkanı Recai Zaim'ın de aralannda bulunduğu 4 kışının kaçınlmasının ardından bolgede başla- tılan operasyonJarda on- cekı gecejandarma tım- len yanlışla bırbırlenne ateş açtılar 2 asker şehıt oldu, 2 er yaralandı Gıresun'un Yağhdere ılçesınde geçen hafta DSP Espıve îlçe Başka- nı Recaı Zaım, Yağlıde- re'nın Soğukpınar bel- desı Beledıye Başkanı tbrahim Akgun, Espıye Orman Işletme Muduru \hmetAkbulut ve şofbr Vlefamet Kulah bır grup TtKKO'lutarafindanka- çınldı 4 kışı bır sure son- ra serbestbırakıldı, ancak bolgede orgute yonehk genış çaplı operasyon başlatıldı Operasyon kapsamında Yağlıde- re'nın Çıknkkapı Yayla- sı'nda oncekı gece arazı arama tarama çalışması yapanjandarma tımlen farklı noktalarda karşı- laştı Karanlıkta bırbır- lennı TlKKO mılıtanı zannedenjandarma tım- len karşılıîdı ateş açtılar Çıkan çatışmada Jandar- ma Uzman Çavuş Erkan Dedeoğlu ıle Jandarma Onbaşı Huseyin Demir- can şehıt oldu, jandarma erler Murat Sucu ıle Fer- di Ovalı yaralandılar Başkan Bayram Meral, İş Güvencesi Yasası çıkmazsa Türkiye'de hayatın duracağını söyledi Türk-lş'tengenel grevrestiANKARA (Cumhumet Bürosu) - Turk-lş Başkanlar Kurulu, "EVIFve hayır, işsize iş, işçiye işgüvencesr sloganıyla başlatılan eylemın sonun- da, hukumete genel grev uyansında bulundu Emekçıler, ış guvencesının çıkmaması ve ıstek- lenrun \enne getınlmemesı durumunda "haya- n durduracakjânnı" vurguladılar Turk-tş Baş- kanı Bayranı Meral, TBMM'ye "Yeterarnk. Hiç 'hur doğdum hur yaşanm'ı okumadımz mı" dı- ye seslendı IMF ıpoteğı altındakı onurlannı kur- tacaklanru belırten Meral. ısteklennı yenne ge- tırmey en hukumetın, ellennden başbakanlığı alı- nanlann, baraj altında kalan sıyası partılenn du- rumuna duşeceğı uyansında bulundu • tsteklenn yenne getınlmemesı durumunda Türk-lş şu eylemlen yapacak: • Demıryollan, karayollannda trafık duracak • Vapurlar ışlemeyecek, uçaklar uçmayacak »/ Her alanda uretım ve hızmet durdurulacak Türk-lş Yonetım Kurulu, konfederasyona bağ- lı sendıkalann genel merkez ve şube yonetıcıle- nnın, DSl Salonu'ndakı toplantıda Gu\ enpark'ta vapılan eylem değerlendınldı Turk-lş Başkanı Meral yaptığı konuşmada, yurutulen polıtıka ıle zengının daha zengın, fakınn daha da yoksullaş- tığını, çalışanlann zorunlu tasarruf \ e konut edın- dırme fonlanndakı paralanmn çok duşuk oran- da nemalandınldığını bınlennın paralanna ıse yuksek oranda faız uygulandığrnı soyledı Yıl- lardır ışçının, emeklının \ e memurun sırtından mılyarlar kazanan sermayenın ulkede knz ya- şandığı sırada yurtdışına gıttığını ve burada ya- tınm yaptığına dıkkat çeken Meral, sıyasetçıle- nn korkak ve pısınk tutumundan dolayı ulkenın duzeleceğını sanmadığını soyledı Meral, Hazıne'de çalışan bazı genel mudurle- nn "kalbini ve gonlunü EVfF\e kaptutfağuu, işçi veemekduşmanlığı yapoğıııı'' vaırgulayarak "Ba- zı genel müdürier ve memurlan u\anvorum. Etnek duşmanhğı vapma\a de\am ederierse on- lann resimlerini Türk-İş'in dergisine basacağun. Bu işçi duşmanlanna dikkat edin djyeceğün" dı- ye konuştu İş guvencesı yasa tasansına ımza atan bakanlan ımzasına sahıp çıkmaya çağıran Meral, "tşın şakası yok. Biz musamahah davran- dıkça, vatan-/ millet dedikçe, birileri vatana iha- net edryor. Arük buna dur dhoruz" dedı Turk- tş Genel Sekreten Hüseyın Karakoç da ış guven- cesının bır yılı aşkın suredır yenne getınlmedı- ğım belırterek bunun, meşru ve demokratık tep- kılen açıkça tahnk ve teşvık ettığını soyledı Erdin An: Denizciliğe kredi hükümet talimatıyhı verildi tstanbul Haber Servisi - Emlak Bankası nın eskı yonetıcılen hakkında yurutulen Kılıçbalığı operasyonu kapsamında açılan sekız ayn davadan ıkıncısının gorulmesıne başlandı Bankanın eskı genel muduru Erdin An, malı durumu bozuk Ece Deruzcılık Şırketı'ne kullandınlan ve hâlâ odenmeyen 3 mılyon 250 bın dolarhk kredıyle ılgılı olarak, "Kredryi krizde olan denizcilik sektorunu desteklemek amacryia hukumeün talımamla venfik" dedı tstanbul 4 Ağır Ceza Mahkemesı'nde dun gorûlen duruşmaya bankanın eskı yonetıcılen olan 10 tutuksuz sanıktan Erdın An. Yucel Alptekin, Kadri Çetdkçi, Recep Reha Abi, Hüseyin Ali Alp, Bahrrve Deniz Susuz ıle Etfaem Dağh katıldı Erdın An, bankada gore\ yaptığı 1998 ıle 1999 yıllan arasında denızalık sektörunde knz yaşandığını anlattı Armatorlenn daha once bır yabancı bankadan aldıklan kredıyı knz nedenıyle odeyemedıklennı, bankanın da gemılere hacız koydurtmak ıçın ışlem başlattığını belırten An, şunlan soyledı "\rmatorler, Ankara'^ giderek bu durumun çozulmesi için goruşmeler yapmışlar. Denizcilik sektorunun desteklenmesi amacrvia hükümetin ve Yuksek Planlama Kurulu'nun talimaü doğrultusunda biz de işlem vapük Ece Şırkeü'ne de hukumetın tahmaöyla kredi kullandırdık. Gerektiği zaman bu konuda karar almış kişiler tanık olarak dinletilebiMr." Devlet Denetleme Kurulu'nun soz konusu ışlemlere ılışkın rapor hazırladığını ıfade eden An, raporda hatalar bulunduğunu ılen surdu Sanık Huseyın Alı Alp de bankaya kredi almak amacıyla başvuran 59 denizcilik fîrmasını desteklemek amacıyla kredi kullandırdıklannı v e bunlann yansı hakkında malı durumlannın bozuk olduğuna daır rapor bulunduğunu soyledı Alp, sektorun ozel durumu nedenıyle şırketlenn malı durumlanyla ılgılı raporlann olumsuz yönde oldugunu belırtü Duruşma, dığer sanıklann dmlenmesı amacıyla ertelendı Sanıklann "ziınınet" suçundan 24"er yıla kadar hapıslen ıstenıyor IĞNELİ FIRÇA ZAFER TEMOÇİN BEI/ir'i TBMM Başkanı Ömer izgi: İlkelbır düşünce olan idam kalkmalı ANKARA (Cumhuri- yet Bürosu)-TBMM Baş- kanı Ömer Izgi, "İlkel bir duşunce olan ıdarrun arük kaktanbnası gerektiğini du- şünuyoruz" dedı Izgı Gençlık Haftası kapsamında, Devlet Bakanı Fikret l nlü başkanlığın- dakı81 ılden gelen gençle- n kabul ettı Kabulun ar dından gaze- tecılenn so- rulannı yanıt- layan tzgı, Dammar- ka'runAnka- ra Buyukelçı- sı yle yaptığı goruşmeyle ılgılı sorular uzenne, Av- rupa Bırlığı Donem Baş- kanljğı'nın Danımarka'ya geçeceğı- m soyleyerek "Buradan birtakım raporlan da ul- kesine göndermesi gere- kir" dedı Goruşmede ıdam konusunun gunde- me geldığını ıfade eden Izgı, bu konuda yapılan anayasal duzenlemelerle ılgılı olarak buyukelçıye • Danımarka buyukelçısı ıle goruşen Omer Izgı, alt külturlere aıt folklorun öğremlmesı gıbı dılın öğrenılmesının demumkûn oldugunu kaydettı bılgı v erdığını soy ledı Iz- gı "Projemizde, ilkel bir duşunce olan idanun ar- nk kaknrümasını duşunu- >WTiz. Bır ^e> proje halı- ne gehnışse bır gun ger- çekleşır dedik" şeklınde konuştu Buyu- kelçının eğıtım dılı konusu- nu da gunde- me getırdığı- nı an1atan Iz- gı, Danımar- ka'dakı eğıtı- sıstemınde oncelıkle bu ulkenın dılı- nın oğrenıl- mesı zorun- luluğu bulun- duğu bılgısı- nı aldığını soyledı "Eği- tim dili baş- ka,dildeeğİ- timbaşkabir şey" goruşu- nu aktardığı- nı anlatan Izgı, alt kültur- lere aıt folklorun oğrenıl- mesı gıbı dıhnoğrenılme- sının de mumkun oldugu- nu kaydettı Turkıye"de eğıtım dılının Turkçe ol- dugunu anlatan tzgı, "Bu konuda anlaşük. Onlann da yapüğı bu çünku" dıye konuştu Frankfurter Rundschau gazetesi: SPD sınır dışını onaylıyor, Yeşiller karşı Kaplan9 ın iadesi hükümette sorun yaratb BERLİN (AA) - Almanya'da ya- yımlanan Frankfurter Rundschau gazetesi, cezaevınden erken serbest bırakılma talebınde bulunan aşın dmcı tslamı Cemıyet ve Cemaatle- n Bırlığı (İCCB) yonetıcısı Metin Kaplan'ın Turkıye'ye ıade edılme- sı planının, koalısyon hu- i -- •• kumetınde anlaşmazlık ya- rattığını yazdı Gazetenın haberınde, Sosyal Demokrat Partılı (SPD) Federal Içışlen Ba- kanı Otto Schilj 'nın, Kap- lan ve dığer Turk tutuklu- lann sınır dışı edılebılme- len ıçın Turk hukumetıy- le genış çaplı bır anlaşma sağlamaya çalıştığı, Yeşıl- lenn ıse bu gınşımı des- teklemedıklen belırtıldı Alman yasalanna gore, ulkesınde ölum cezasma çarptınlma ya da ış- kence gorme olasılığı bulunan ya- bancı tutuklulann suur dışı edıle- medığı anımsatılan haberde, Schıly'nın bu konuda Turk huku- metıyle surdurduğu gonışmelenn bugune kadar sonuçsuz kaldığı ıfa- de edıldı Haberde, Içışlen Bakanı RüştuKâzun V uceJen'ın. Kaplan'ın ıadesı konusunda Schıly ıle gonış- mek amacıyla hazıran aymda Ber- lın'e geleceğı de kaydedıldı Türk: Erdal Belçikalı ile değişmeyecek I ANTALYA (Cumhuriyet) - Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk, DHKP-C'lı Fehriye Er- dal'ın Belçıka'dan ıade edılmesı sürecımn, Is- tanbul'da yakalanan Belçikalı ıle değışmeye- ceğını soyledı Bakan Turk, Adalet Bakanlı- ğı'nın Antarya'nın Kundu koyundekı Dınlen- me Tesıslen'nde başlayan "Yıftk Adü T ç De- ğerfefldirme 2002 Topbnöa"nuı açılışından sonra gazetecılenn sonılannı yanıtladı Bakan Türk bır gazetecının sorusu uzenne, Fehnye Erdal'ın Belçıka'dan ıade edılmemesının tek nedenının, Turkıye'de olum cezasının bulun- ması oldugunu belırterek "Fehriye Erdal, TCY'nin 146. maddesi gereği idam cezasma çarptmldL AB ve Avnıpa Konseyi'ne uye tüm ülkekr ise idam cezasuu kaldmb" dedı SPD Federal Meclıs Grubu ıç po- lıtıka sozcusu Dieter VVîefelspütz, gazeteye vaptığı a^ıklamada, Yeşıl- len "çeüşkilı konuşmakla" suçlaya- rak 2001 yılımn sonuna kadar Kap- lan'm ıade edılmesını ısteyen Yeşıl- lenn şımdı tereddutlerı oldugunu sovledı Yeşıllenn Federal Meclıs Grubu ıç polıtıka sozcusu Cem Ozdemir de aynı gazete>e yaptığı açık- lamada Almanya'nın Tur- kıye ıle tutuklulann ıadesı konusunda genel bır anlaş- ma hazırlamasına karşı çı- karak bu tur bır anlaşmanın, "hukuk standartlannı > uk- seltnıesi yonunde, AB'nin Turki>«'>e >apoğı baskryı" azaltacağını savundu IR NOKTASI /ORAL ÇALIŞLAR [email protected] Almanların unlu haftalık dergısı "Stern" Alman Başbakanı Gerard Schroder'ın fotomontaj yoluyla çıp- lak fotoğrafını yayımladı "Çıplak Gerçek" başlığı verılen fotoğrafın dergtde yeralmasjnın ardından bırtar- tışma başladı Bazılan, boyle bır fo- toğrafın yayımlanmasının doğru ol- madığını soyledıler Dergının yazıış- lerı muduru ıse kendısını savundu ve şunlan soyledı "Andersen 'ın ma- sallanndakı çıplak kraldan esınlen- dık Bu Başbakan'ın ımajına zarar vermez " Basın ozgurluğunun sınıriarı ne- rede başlar nerede bıter sorusunun net bır cevabı henuz bulunabtlmış de- ğıl Almanlar, Başbakan'ın boyle bır fotoğrafının basındayeralmasını ne kadar ıçlerıne sındırebılırler, gorece- ğız Bu fotoğraf ozel yaşam alanına gırer mı, gırmez mı'? Çunku ozel bır fotoğraf değıl, fotomontaj Batıda, duşunce ozgurluğu olçulen duşun- ceyı açıklamayı suç saymaz Bu ko- nudakı tek sınırlama ırkçılık propa- gandasıdır Irkçılık propagandası suç Başbakanm Çıplak Fotoğrafı kabul edılır Özel yaşama ılışkın sınırlar da az çok bellıdır Özel yaşamın kışının ıra- desı dışında yayımlanması mumkun değıldır Batıda daha çok meslekku- ruluşlan bu konuda denetım yapar- lar Saldırganlık, kufur teşhır, ceza ko- nusu olmasının otesınde basın mes- lek kuruluşları tarafından da kınanır Başbakan'ın çıplak fotoğrafının ya- yımlanmasından sonra Almanya'da neler oldugunu merak ettım Tepkı daha çok Schroder'ın lıderlığını yap- tığı Alman Sosyal Demokrat Partı- sı'nın (SPD) temsılcılerınden geldı • • * Tepkı gosterenlerden bırısı de Al- manya'nın en çok satan gazetesi Bıld'dı Bıld, çıplak kadın fotoğraf- lan basmaya meraklı bır bulvar ga- zetesi 4 5 mılyon tıraja sahıp Bıld, "Başbakan'ı bu şekılde kım kullan- maya cesaret edebılır?" başlığını at- tı SPD yoneücılen, Stem'ın tırajını art- tıımak ıçın boyle bır yola başvurdu- ğunu soyledıler Ancak şu ana kadar dergının toplatıldığına ılışkın bır ha- ber gelmedı Zaten kımsenın aklına datoplatmak geldığını sanmıyorum Boyle bır şey Turkıye'de olsa, na- sıl bır manzarayla karşılaşırdık? Ga- zetedekıarkadaşlanmasordum, "Bu- yuk bır olasılıkla 159 madde kap- samına gırerdı" dedıler Turk Ceza Yasası'nın değıştırılen 159 madde- si devletın, hukumetın manevı kışı- lığını hedef alan suçları cezalandın- yor Turkıye'de bu madde oyle ge- nış uygulanıyor kı, sızın herhangı bır devlet kurumu hakkında yazdığınız bır eleştırı yazısı otomatıkman 159 madde kapsamına alınabılıyor Bu madde "Devlete karşı suçlar" kap- samında olduğu ıçın daha ağır so- nuçlar doğuruyor • • • Stem dergısının kapağındakı Alman Başbakanı'na bakarken Ecevıt'ın du- rumunu duşunmemek mumkun mu7 ? Almanlar, başbakanlannın çıplak res- mını yayımlamaktan çekınmıyorlar Turkıye'de ıse Başbakan'ın sağlık durumunu doktorlar bıle oğrenemı- yortar Dune kadar gunlerdır Başbakan'ın sağlık durumuna ılışkın cıddı bır bıl- gı edınmek mumkun değıldı Neyse dun Başbakan uzun bır aradan son- ra evınden çıktı ve doktorlara go- aınmeyı kabul ettı Biz bırakın Baş- bakan'ın çıplak fotoğrafını, normal ha- lının fotoğrafını bıle gormekte zorla- nıyoruz Basın ozgurluğu konusunda bırçok bakımdan Batı olçulerınden gerıde- yız Ancak bazı alanlarda ıse belkı de en ondeyız Örneğın devlet mer- kezlı bır komplonun ıçıne gıren ga- zetelenn, korkusuzca ınsanlan mah- vetmeye çalıştıklanna tanık oluyoruz Kımse bu "ozgur" başına bır şey de- meye cesaret edemıyor Biz gazete- cıyız zaman zaman kendımızı bıle ba- sına karşı savunmakta guçluk çekı- yoruz Bızımşıkâyetettığımızkoşul- larda vatandaş ne yapabılır kı' • • • Turkıye'de olçu, merkeze yanı guç odaklarına karşı dıkkatlı olmaktır Onlara karşı duyarlı olur ve merke- ze paralel hareket edersenız mese- leyok, onun dışında ıstedığınızın he- sabını gorup çanına ot tıkayabılırsı- nız Guç odakları dışında basın Turkı- ye'de çok ozgur sayılır Istedığını anında tepeler anında yok edebılır Hele bır de etkılı çevrelerın ıstedık- lennı hedef alırsa kımse basını dur- duramaz Bunun hemen her gun bır orneğını yaşıyoruz Schroder'ın çıplak fotoğrafı pek sevımlı gorunmuyor Stem, daha çok çıplak kadınları tercıh edıyordu Ba- kalım tırajı ne olacak'? Ben daha çok Alman kamuoyunun tepkısını me- rak edıyorum Bır de bızde boyle bır şey olsa nasıl bır tepkı ortaya çıkar- dı onu duşunuyorum