Katalog

3 NİSAN .*002 ÇARŞAMB.A CUMHURİYET SAYFA JİjJvl_f11 \_jlVJJ. ekonomi@cumhuriyet.com.tr Sorunlar yaşanan bankacılıkta yeni standartlarm risk yaratmaması gerektiği savunuldu Reformlara denetim şart ıı • HANNOVER- MESSE INTERNATIONAL'a daha önce Güney Almanya Bölgesi Temsılcılk Ofisi'nin müdürü olan Doris Petersen g^nel müdür olarak atandı. • TETRAPAK tarafindan düzenlenen SağlıkhSüteÇağn' seminerleri Istanbul'da başladı. • TEBA,'Soğutucu Akışkanlarda Yenı Gelişmeler* konulu seminerde. sera etkisi yaratan ve ozon tabakasını yok eden soğutkanlara karşı geliştirilen yeni soğutucu akışkan teknolojilerini anlattı. • VVORLDGOLD COUNCIL tarafindan düzenlenen Gold Trends 2002 Türkiye Altın Takı ve Tasarım Yanşması'nda Meltem Kurtalan birinci oldu. • ŞÜKRÜ TULUMBACI şirketler grubunun Teşvikiye'de açılan yeni marketindeki tüm ürünler insan sağlığı ıçin gerekli doğal bitkilerden oluşuyor. • CHICCO. Galatasaray ve Beşiktaş'ın renkleriyle tasarlanmış lisanslı ürünleri ile doğuştan taraftar bebekler için seçenek oluşturuyor. • PİZZA HOUSE. Etiler'de açtığı yeni şubesiyle, Ankaradan sonra İstanbullulara da ekonomik Italyan pizza seçenegi sunuyor. • ERMENEGILDO ZEGNA, ilkbaharyaz koleksiyonunu Napoli Courte, Sartorial, Soft ve Spor Giyim olarak tüketicinin beğenisine sunuyor. • DOMESTOS, evin her yennde lcullanılabilen 'Çift Etkili' yeni ürününü tüketicinin beğenisine sundu. • PINAR yenı ambalajıyla ve 'Gerçek yaşam. gerçek lezzet' sloganıyla piyasaya sürdüğü yeni ürünüyle, süt pazannda yüzde 5- 10 artış bekliyor. • TANG. bu ay başlayan promosyonuyla beş adet Tane alana cam bardak armağan edıyor. • Maliye Bakanı Oral, uluslararası standartlara ulaşmayı hedefleyen reformlann geçiş sürecinde risk yaratmaması için önlem alınması gerektiğini dile getirirken Özince de bankacılık sektörüne dün olduğu gibi bugün de gereksinim duyduğunu savundu. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Maliye Bakanı Sümer Oral, bankacı- lık sektörünün yeniden yapılandınl- masında hâlâ önemli sorunlan bulun- duğunu, ancak bunlann anlayışla kar- şılanabıleceğini söyledı. Oral, "ulus- lararası standartlara ulaşmayı hedef- leyen yapısalreformlanngeçiş sürecin- de kontrolü mümkün olmayan riskler yaratmaması için önlem alınması ge- rektiği" sözleriyle BDDK'ye mesaj verdi. TÜRMOB'un düzenlediği "Banka- lar Mevzuatında Son Değişiklikler ile Bağunsız Denetim Esas ve î ygulama- lan" paneli dün Hilton Oteli'nde ya- pıldı. Maliye Bakanı Oral, Türkiye'de ekonominın yeniden büyümesi ve gü- ven ortamının oluşmasında bankacılık ile reel sektör ilişkilerinin önemine dikkat çekerken, bunun ekonominin önünde duran en önemli gündem mad- desi olduğunu belirrtı. Oral, Tariş- bank'la ilgılı sorunlann çözülmesi üzerinde hassasiyetle duracaklannı, son karan BDDK'nin vereceğini söy- ledi. Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) ERSÎN ÖZtNCE: SEKTÖR KRİZE DİRENİYOR Bankalargüvene ihtiyaç duyuyor ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu)- İş Bankası Genel Müdürü Ersin Ozince, ban- kacılık sektörü- nün bir yandan krize direnirken, bir yandan deği- şimlere ayak uydurmaya çalıştığını vurguladı. "Şu anda bankalann da, Türkiye'nin deen çok ihtiyaç duydu- ğu şey güven" diyen Özince, geç- mişte bankacılığın yalnızca hortum şeklindeki sıkıntılara maruz kalma- dığını belirterek, "Diğerleri, onun çok çok ötesindedir" dedı. "Yani bankacılık sektörü bn-akm geçmişi, geleceğe dahi baküdığuıda riks çok büyüktür" diyen Özince. bankacılık sektörüne denetimin geç- mişte de lazım olduğunu ve gele- cekte de lazım olacağını vurguladı. Iş Bankası Genel Müdürü Ersin Özince, "Bugün bankalann sorun- hı alacaklan ile ilgili olarak, bir yü içerisinde karşılık ayrüması istendt- ğinde. sermayedarda okredisi ile il- gili olarak yasal takibin bir yıl içeri- sinde bitirilmesini ister. Bunu körii körüne getirmek, Avrupa'nın ku- rallarmı Türkiye'deki riskleri serma- yedara uygıüamak, yalmzca yaban- cı değiL yerli sermayedann da kabul etmesi açısmdan gerçekçi degfl" diye konuştu. Başkanı Doğan Cansrclar, konsolide malı tablolar ve enflasyon muhasebe- si sistemımn olmamasını uygulama- daki 2 temel eksikhk olarak nitelendi- rirken, bu ikı konuda hazırlıklann ta- mamlandığını uygulamanın 2003'e ertelendiğini anımsattı. Cansızlar, değişik kamu kurumlan- nın farklı denetim kuruluşu listelerinin ortaklaştınlmasını önerirken, bu ku- ruluşlann çıkar çatışmalanm önleme- de BDDK'ye görev düştüğünü ifade etti. Cansızlar, banka genel kurullan ve mali tablolann açıklanmasının er- telenmesi nedeniyle yatınmcılann ko- runması için BDDK'yle işbirliği yapa- caklannı söyledı. TÜRMOB Genel Başkanı Mustafa Özyürek. bir bankaya başvurunca kre- di alamayacak kişilere banka kurma izni verildığini belirtti. 19 bankanın fona alındığını anımsatan Özyürek, IMF'den alınan 3.5 milyar dolar kay- nak ile Hazine'ye 23.5 milyar dolar yük getirildiğini söyledi. Özyürek, Başbakan BülentEcevit'in kurullarla ilgili yaptığı eleştiriyi anımsatarak "Kurahnı aldığımız iilkedeki gibi eko- nomi olması lazım. Aksi halde reel sek- tör diye bir şey kalmaz. Sayin Başba- kan'm sözkrini de bu şekUde anbyo- nun* diye konuştu. Denetim hızlandı Bflançolara şeffafibk gelecek ANKARA (CumhuriyetBüro- su) - BDDK Başkan Yardımcısı Teoman Kerman, bankalann ilk denetim raporlannın pazartesi günü kendilerine ulaşacağını, ikıncı denetimin msan sonunda bitirileceğıni ve sermaye ihtiya- cı olan bankalann belirleneceği- ni bildirdi. Kerman. haziran so- nuna kadar denetimi bitirme pla- nında en fazla bir hafta - 10 gün sapma olacağını belirterek "Ha- ziran ayı bilançolarnu yansıtmak istiyoruz. Enflasyon muhasebesi sistemi de getirildi,ona göre bilan- cotarm daha şeffaf ortaya konma- suu bekh'yoruz" dedı. Kerman, BDDK'nin Istanbul yaklaşımıy- la ilgili yönetmeliği uzlaşma sağ- lanamadığı için çıkaramadığmı, bu yönetmelikten sonra banka- reel sektör anlaşmalannın BDDK onayıyla devreye girece- ğini açıkladı. Teoman Kerman, bankalara el koymadaki gecikmeyi, sermaye arttınm gereğini yerine getirme- melerine karşın bu bankalann özkaynaklannın bitmemesi ola- rak açıklamaya çalıştı. Rahmi Koç, düzenlemenin dış yatınmı ve dış sermayeyi kaçıracağını savundu Iş güvencesi sflahı ^eldltli • Önlemlerden taviz verilmediği ve politik bir kriz yaşanmadığı sürece yılın ikinci yansında ekonomide canlanma yaşanacağını savunan Rahmi Koç. grup olarak yeniden yapılanma planlan çerçevesinde büyümeye devam edeceklerini açıkladı. Ekonomi Servisi - Koç Hol- ding'in Yönetim Kurulu Baş- kam Rahmi Koç, ekonominin durumunu durgun bir denize, hükümeti de rüzgâra benze- terek "Yelken açık, ama hiç rüzgâr yok. Biz kendi rüzgâ- nnuzla hafif hafif gjdıyoruz" dedı. Koç Holding'in 38. Olağan Genel Kurulu"nda konuşan Rahmi Koç, Türkiye'nin için- deki durumla ilgili değerlen- dirmelerde bulundu. tç ve dış borç ödemelennde sıkıntı çekmedikJerini belirterek ekonominin kuvvetlenmesi ve başkalanyla rekabet edil- mesi için yatınma muhakkak ihtiyaç olduğunu dıle getiren az hasaria atiatmaya çalıştık- ı dile getiren Rahmi Koç. holdin- 2Q0O yılında 43 trilyon 453 milyar yon lira olan net kânnın. 2001 vılında 54 trilyon 806 milyar 789 mfl- ""* yon liraya yjitşeldiğini ifade etti. Rahmi Koç, şunlan söyledi: "Bu, ya iç ya da dış yanrun- la olacak. İç yaünm da para_. Bizde kabnadı arok. Bu yüz- den dışa dönmemiz lazun. Dı- şa da dönersek hem dışandan gelen yabancı sermayeden hem de dışandan alınan kredi- lerle yapılabilecektir. Çünkü onlar, memleketimizdeki kre- dilerden daha ucuzdur. L'zun vadede düşük faizti krediyi dı- şardan bulmamız lazım. Ve bu kredileri ödeyebilmek için de, hükümetin akhğı krediler de dahil bu memleketin varnkya- rarması lazım. Varük yarat- mazsak borçlarumzı bir daha ödeyemeyiz. Her defasında IMF'ye müracaat emıek veya onlardan yardım istemek mümkün değildir. Kendi aya- ğmuz üzerinde durmamız la- zım. Bunun için de bu ekono- minin gerek dışsaûm, ihracat, gerekse içerde ekonominin tekrar canlanması lazım ki bir varhkoluşturabileiim.'' Iş Gü- vencesi Yasası'na da değinen Koç, "Bizimmemleketedışya- nrun geUyordu. Çünkü isciliği- miz ucu/du. İşçi çıkarnıa im- kânlan vardı. Şinıdi bir de iş gü\encesi nanu alünda bizde de ltalya'da, Almanya'da ve Fransa'da olduğu gibi kan ku- rallar getiruiyor. Eğer bunlar getirse dış yaûnm, dış serma- ye bizi de atiar, gider başka ül- key e. O bakundan bu tür dü- zenlemelervapıhrken çok dik- kat etmek lazun. Aksi takdir- de bir defa kaçırdınız nu, bir daha geri getirmek fevkalade zordur" diye konuştu. Genel kurulda, Koç Toplu- luğu'nun da 2001 yılında ya- şanan krizden olumsuz etki- lendiği, satışlann bır önceki yıla göre yüzde 23 azaldığı, ancak yılı Türkiye'nin en iti- barlı kurumlanndan biri ola- rak tamamladığı belirtildi. Topluluğun hedefinin ise or- talama yüzde 14 büyüme hızı ile 15 yıl içinde dünyanın en büyük 200 kuruluşu arasına girmek olduğu bildirildi. BlLGİ TOPLUMUNA DOĞRU/ÖZLEM YÜZAK ozlemyii@yahoo.com Cumhunyet tarıhinın en denn ekono- mik krizlennden biri yaşanıyor. Ülke toz duman içinde. Birden sislerarasından çok uzaklardan biri gelıp "atama" ile bakan koltuğunaoturuveriyor. Hakkın- da çok yazılıyor, çok söyleniyor. Geçen 15 ay süresince adamın attı- ğı her adım bir olay. VVashington'dan sesleniyor "Yasalar 15 gün içinde geç- mezse IMF'den para yok" diye. ..Orta- lık birbırıne giriyor. Hükümette eşgü- düm olmadığından söz edecek oluyor, liderler küsüyor, barışıyor, sonra yine küsüp yine banşıyor... "Artık khz bitti" diyor. Bu sözler bu kez yeni bir krizin başlangıcı oluyor. Işte bu adamla, yani, Ekonomiden Sorumlu Devlet Bakanı Kemal Derviş ile 15 ay sonra tam tamına 1 saat 50 dakika suren bır kahvaltıda bir araya geliyoruz. Bizim sorularımız da çok, onun anlatacakları da. Lakin süre çok kısa... Konuşulanların önemli bir kısmı ga- zete sayfalarında, televizyon ekranla- rında yer alıyor: IMF'nin Türkiye'deki her gelışmeyi basında çıkan her habe- rı anında takıp ettiği, bankacılık sektö- rünün içinde bulunduğu durumu, BDDK'nin ikinci başkanının ataması için imzanın 4 aydır beklediği, kendisi- nin konumunun artık eskisi gibi olma- yacağı.... Peki semt pazan- kasap- bakkal üç- genı arasında yaşayan Ayşe hanım il Derviş'in Hem Hkri Hem de Zikni Ahmet beyi bunlar ne kadar ilgilendi- riyor? Onlar başka sorulara yanıt an- yorlar? -Oğlum 1 yıldır ışsiz, acaba ne za- man bır ış bulur? -Emekli maaşıma ne zaman zam ya- pılır? -Ya güvenliğim, çantayı kaptırma korkusu olmadan sokakta dolaşaca- ğım günlere ne zaman geri dönece- ğim? Keşke bu sorulann kısa vadede ya- nıtı ya da Derviş'in veya bir başkasının elınde bir sihirli değnek oluverse... Ne yazık ki yok. Ama Derviş, kahval- tı sohbetinde. eğer istenırse 2004 ve 2005'te Türkiye'nin özlenen büyüme rakamlarına kavuşabileceğinı söylüyor. Çözüm ise toplumsal seferberiık. Bu, diğer bir deyişle Ayşe hanım ile Ahmet beyin de sorulannın bir nevi yanıtı. Ancak Derviş konuşmasının hemen akabinde şu sozleri ekliyor. "Toplum ve siyaset buna hazır mı? Buna siz karar verin..." Görünen o ki ne toplum ne de siya- set henüz buna hazır değil. Ne var ki gözle görülen topyekûn bır değışimın kıpırtılan da başlamış durumda. Bizler gazetecisı, sıyasetçisi, öğrencisı, öğ- retmeni, esnafı, tüccarı önce alışveriş ve yaşam tarzı alışkanlıklarımızdan başlayarak yeni bır surecın içinde de- belenırken, Derviş de uzun yıllar uzak kaldığı Türkiye'yi anlayıp tanımaya ça- lışıyor. Neleri gözledığini gelin yine kah- valtıdaki sohbetin farklı yerlerindesar- fettiği sozleri bir araya getirerek göre- lim: - Siyaset: Insanlara yetkilerini dev- retmek çok zor geliyor. Siyaset ranttan güçlendi. Şimdi 20-30 yıllık bir alışkan- lığı bırakmak tabii ki kolay değil - Özel sektör: Siyasetin ranttan güçlenmesı kadar ozel sektör de da- ima bu ranttan bir pay kapma savaşı- nın içinde oldu. - Meslek örgütleri: Onlarda da aynı şeyi gözlüyorum, Onlar da rant psiko- lojisinın içinden bır türlü çıkamıyorlar. - Gençlik: Tüm olumsuz koşullara karşın Türkiye'de yeni yetışen nesil çok iyi. Onlar çok farklı. Neyin düzelmesi gerektiğini çok iyi bilıyorlar. Kemal Derviş'e "Peki dünyada ulus- lar arası rekabetın doludizgin gittiği bu süreçte, bir yandan özelleştirmeler, ultra-liberal politikalar sürerken bir yandan da korumacı politikalar ön pla- na çıkıyor. Bunu çelıkte ABD'nin ge- tirdiği kotalarla, ardından AB'nin mi- sillemesi ile yaşadık. Gelişmiş ülkeler bir yandan da önem verdikleri sektör- lerı çeşitlı mekanizmalarla koruma al- tına alıp geliştırmelerını sağlıyorlar. Türkiye'de bu doğrultuda bır sanayi politikası nasıl geliştirilebilir? " diye so- ruyoruz. Soru şüphesiz tek başına Derviş'in yanıtlamasını aşan bir soru. O da pro- fesyonelce sorunun Türkiye ayağını es geçip şu noktalara dikkat çekip ömek- lemeye gidiyor: - ABD: Bu ülkede stratejik önem ta- şıyan sektörlerin gelişimine daima or- du önayak olup destek verdi; - Japonya: Bir devlet politikası uy- gulandı. Ancak burada da banka kre- dilerini yönlendirme alışkanlığı oluştu. Bugün Japonya'nın en büyük derdi batık kredileri... Oysa dünyada ulusal bir sanayi po- iitikası belirleyip emin adımlarla ilerle- yen ülkelerin örnekleri de çok. Ancak ne bizim bunları hatırlatıp soruyu tek- rarlamaya zamanımız var, ne de Der- viş'in daha fazla konuşmaya. Ama 1 saat 50 dakika süren sohbeti yorum- lamaya kalktığımızda şu sonucu çıka- nyoruz. Derviş, gerek sozleri, gerek davra- nışları ve beden dilı ile güven veriyor. O tam bır profesyonel. Kendisinden bek- lenen görevi, kendisine şu ana kadar biçılen misyonu tamamladı ya da ta- mamlamak üzere. Kendisinin de vurgu- ladığı gibi konumu bundan sonra fark- lı olacak. Siyasete atılmak önündeki en büyük seçeneklerden biri. Nasıl birçiz- gi izleyeceği ise sanırız uzak değil, ya- kın bir tarihte netleşmiş olacak Otomotivde ihracat arto • BLfRSA (AA) - Ekonomik kriz nedeniyle dış pazarlara yönelen otomotiv sektöründe ocakta yüzde 1.5. şubatta ise yüzde 2.9 oranında gerileyen ihracat, mart ayında yüzde 22.9 oramnda arttı. Uludağ Ihracatçı Birlilderi (UİB) verilenne göre bu yılın mart ayında otomotiv ihracatı 386 milyon 214 bin dolara yükseldi. Yılın ilk çeyreği olan ocak-mart dönemindeki verilere bakıldığında ise otomotiv ihracatındaki artış yüzde 6.01 oldu. Sektör, bu yıl aynı dönemde dışsatımını 953 milyon 684 bin dolara yükseltti. hhalatta üyelik zorunluluğu • .\NKAR\ (ANKA) - Dış Ticaret Müsteşarlığı. ıthalatçı birliklerinin kurulabileceği sektörler ile üyelik başvurulanna ihşkin esaslan belirledi. Tebliğe göre, tanm, işlenmış tanm ve orman ürünleri; maden, metal ve metallerden eşya; tekstil ve konfeksiyon ürünleri; kimya sanayii ve buna bağlı sanayi ürünleri; makine, nakil vasıtalan ve elektrik ve elektronık eşya sektörlennde faaliyet gösterecek ithalatçı birliklerine üye olmayan ithalatçılar 5 Temmuz 2002 "den itibaren ithalat yapamayacaklar. TOBB: Çarkı politika döndürür • ERZURUM (AA) - TOBB Başkanı Rıfat Hisarcıklıoğlu. "Ekonomik çarkı döndürecek tek şey politik büyümedir" dedi. Erzurum'un Pasinler ve Oltu ilçelerindeki ticaret ve sanayi odalannı ziyaret eden Hisarcıklıoğlu, yaşanan ekonomik kriz nedeniyle 1.5 milyon insanın işsiz kaldığını anımsatarak tanm ve hayvancılık sektörüne yapılacak teşviklerin iyileştirilmesi halinde Doğu'daki çiftçilenn işsizlik ordusuna katılmayacağını kaydetti. Ruslar Türk bankalarını seçti • MOSKOVA (ANKA) - Yastık altındaki tasarruflann giderek artan bir biçimde bankalara yöneldıği Rusya'da mevduat sahiplerine en iyi koşullan sağlayan üç yabancı banka arasında iki Türk sermayeli banka, Garanti ve Finansbank'ın bulunduğu saptandı. Araştırma, Rus tüketici haklan kuruluşu Konfop tarafindan yapıldı. Endonezya borç satacak • CAKARTA (AA) - Endonezya Bankacılık Yeniden Yapılandırma Ajansı (İBRA), yapılandınlmamış dunımda bulunan ve bankalara borcu olan 24 şirketin borcunu. ihaleyle 800 milyon dolara satacak. 24 şirket, emlak, tekstil ve çelik sektöründe faaliyette bulunuyor. Bankacılık sektörünü yeniden yapılandırmayı amaçlayan IBRA. 25 milyar dolar değerindeki borç ile varlığın yönetiminden sorumlu bulunuyor. Irak'tan Rusya'ya destek • MOSKOVA (AA) - Irak, ülkesıne karşı ABD askeri operasyonunun sert muhaliflerinden olan Rusya'ya toplam bedeli 40 milyar dolar olan uzun dönemli ortak işbirliği projeleri vaat ediyor. Interfaks'ın haberine göre, Irak Ticaret Bakanı Muhammed el Salih, büyük bölümü petrol ve doğalgaz alanında olan toplam 60 projenin bu kapsamda ele alındığını belirtti. Projelerin uygulanması ise BM ambargosunun kalkmasıyla mümkün. Hyundai'den ABD'de fabrika • GLTsEY KORE (.\A) - Güney Kore'nın en büyük otomobil üreticisi Hyundai. ABD'de ilk otomobil üretim fabrikasmı Alabama'da kurmaya karar verdi. Kuracağı üretim üssüyle, 1 milyar dolarlık yatınm yapacak ve 2000 kişiye iş imkânı sağlayacak olan Hyundai Motor, 2005 yılında faaliyete geçmesi öngörülen tesiste yılda 300 bin araç üretecek. Güneydoğulu Avrupa'ya muhtaç • DÎ\ARBAK3R (AA) - İlen Şirketler Grubu, Diyarbakır'daki yanm kalan bahk işleme tesislerine Avrupa'dan ortak veya kredi bulmak için çalışmalara başladı. Toplam 3 bin 310 dönümlük alanda yapımına başlanan, ancak balık işleme makineleri olmadığı için faaliyete geçemeyen tesis için Grup'un 6 yıldır kredi alamadığı bildirildi. 5 bin 300 kişiye iş imkânı sağlayacak tesisin üretim yapmaması nedeniyle Türkiye"nin yıllık 330 milyon dolar döviz kaybı olduğu belirtildi. ktihdam teşvHc yasası yürürlükte • ANKARA (ANKA) - tstihdamı teşvik amacıyla, yeni işe alınacak işçiler için işverenlerin ödemesi gereken SSK primi ve gelir vergisi gibi ücret dışı yüklerin bir bölümünün ödemesinin ertelenmesini öngören yasa Resmi Gazete'de yayımlanarak, yürürlüğe girdi.