Katalog

EKİM 2002 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA » 2002 İNSANIN SERÜVENİ TURHAN SELÇUK ÎSTAN3U1 2?2N"Dİ 5Î A3DÜLCAN3AZ' HAHİKİJLAD2 MACIRAUHI KISIM T2KMIİİ HtîDSIT RA* jf MNAST/K, JiNINAZ- VüMuMDA- Trabzon'da iktidara kızgın, muhalefete kuşkulu bakan seçmen 8 milletvekilini belirleyecek Halk anketinden öfke çıktı• Trabzonlu bir yurttaş "Ben kendi arkadaşlanm arasında anket yaptım. Hükümete kimse oy vermeyecek" diyor. DYP adayı Eyüp Aşık ise seçmenin siyasi intikam peşinde olduğu kanısında. HATİCE TUNCER / AHMET ŞEFİK TRABZON - Genel seçime 2 hafta kala siyasi parti liderlen Trabzon'a yükleniyor. Türkiye'nin Kafkas ve Or- ta Asya ülkeleriyle bağlantı noktası Trabzon'da 520 bin seçmen 8 millet- vekilini belirleyecek. Seçmen, iktidar partilerine kızgın, muhalefettekı partileri kuşkuyla göz- lüyor. Trabzon'dafindık,tütün ve çay üretimiyle uğraşan seç- menin tercihi partilerin çıkaracağı milletvekili sayısını belirleyecek. Partilerin, kamu çalı- şanlan, işçiler ve üni- versitelile- rin de iyi notuna gereksinimi var. Findık taban fıyatının bu yıl 1 mil- yon-1 milyon 250 bin liraya kadar düşmesi nedeniyle iktidarpartilerinin noru kınk olacak. Çayda desteğin kalkması, Çay- Kur'un üreticiye borçlan da seçme- ni bir kez daha düşünmeye itıyor. Çay ve findık politikalannda "suçsuz" gö- rünen AKP ve CHP, Trabzon'da da sandıktan iyi sonuç alacağuu umuyor. ANAP'tan DYP'ye geçen Trabzon 1 sıra milletvekili adayı Eyüp Aşık, sağ oylann AKP'de toplanacağı dü- şüncelerine karşılık şu yorumu yapı- yor: u Miilet tepldsini Arjantin'deki gjbi yıkarak. dağıtarak değjl, AKP'ye giderekgösteriyor. Seçimeyaldaşükça bu hız kesüecek. Seçmen şimdilik si- yasi intikam peşinde." Aşık'ın Trab- zon'da DYP'ye getirdıği oy ka- dar götürece- ği pek çok yerde ko- nuşulurken, eski tl Başkanı AB Akar' ın listedeki yerini beğenmeyerek ba- ğımsız aday olması DYP'den oy götü- recek başka bir etken. Ortaklara sert tepki tktidar partileri propaganda çalış- malan sırasında yurttaşlann sert tep- kileriyle karşılaşıyor. MHP'liler halk karşısına "ürkerek" çıktıklanm söy- leyip "tepki beklediğiınizin alünda" diye ekliyorlar. Orhan Bıçakçıoğlu'nun ilk sırada yer aldığı listedeki yerine tep- ki gösteren Zekeriya Vardaloğlu dı- şında da il örgütü sıkınülı. Karadenizlilerin en kızgın olduğu ANAP, Trabzon'da 1999'dan daha iyi oy alacaklan iddiasında. Trabzon tl Başkanı LeventEnkulof- lu, "Vatandaş her işi bizden bekliyor. Çünkü ktanin iş yapnğını bitiyor" de- yip ekliyor: "MiDetin macera araya- Birinciliği kabul edilen DEHAP dışındakipartiler, hesaplarını aşiret ve tarikatlar üzerindenyapıyor Ağn'da yanş ikincilik içinSERTAÇ EŞ AĞRI-Ağn, Devlet Istatistik Enstitüsü'nün son verilerine gö- re 600 dolarlık kişı başına düşen milli geliriyle Türkiye'nin en yoksul ili. Yoksulluk, kente girer girmez yüzünü gösteriyor. Esnaf bu rakamm doğru ol- madığını, yoksulluğun daha de- rin olduğunu söylüyor. Esnaf, kendi hesaplanna göre kişi ba- şına düşen yıllık gelirin 300-350 dolar arasında olduğunu vurgu- luyor. Cadde ve sokakların çok küçük bir bölümü asfalt olduğu için halk belediyeden memnun değil. En işlek cadde bıle büyük- baş hayvanlar, insanlar ve taşıt- ların ortak kullanımına açık. He- men her doğu kentinde olduğu gi- bi, Ağn'da da siyasetin yönünü aşiretler belirliyor. 'Evliya soyundan' aday Ağn'da Ademi, Celali, Hay- daran aşiretleri ve kollan yerleşik. Bi- rinciliği kabul edilen DEHAP dışında- kı partiler, seçimlere güçlü girmek için aşiret önde gelenlerini listelerinin başı- na koymaya özen göstermiş. Milli Gö- rüş geleneğinin iki partisi AKP ile SP, bu ilde kıyasıya bir yanşa tutuşmuş. AKP, Kürtkökenli Nurculan temsü eden Zehra Vakfi yöneticilerinı liste başına taşımış. SP ise yörede etkili olan "evli- ya soyTindan" Kasun Küfrevi'yi birinci sıradan aday göstermiş. Türkiye gene- lindeki beklentiyi kente yansıtmayı amaçlayan CHP'filer ise, DEHAP'a gi- den oylan geri kazanmayı hedefliyor. DYP de, eski küskün aşiret liderini 2.sı- raya koyarak güç kazanmaya çalışıyor. Ağn'da dikkat çeken bir durum da HADEP'li yöneticüer ile MHP'li yöne- ticılerin yakın akraba olması. Kentte, ge- çen yerel seçimlerde HADEP birinci, MHP ikinci çıkmış. tki partinın aday- lan teyze çocuklan ve aynı aşiretten. Ağn'da Kürt kökenlüerin dışında top- lam 35 köyde Azeri yurttaşlar, Eleşkırt • Kentte Milli Görüş geleneğinin ikipartisi AKP ile SP, ktyasıya bir yanşa tutuşurken Türkiye genelindeki beklentiyi Ağn 'yayansıtmak isteyen CHP 'liler seçime asılıyor. Bamj endişesi bulunan SP de adaylannın güçlü olmasına özen göstermiş. Seçmen sayisr 1*7.131 Mıllet\ek:h savısı — ÖDP IP OBP DEP*R EMF.P DTP 1DP BB? DP DSP FP CKP LDP BP MP DYP S!P HAÛEP NfHP Part.lere göre dağıhmı 1 . 1 - - | 1 4 Partiierm oy yüzdekrı e.o 9.1» «J7 - 6.0 fJl «.1» > •Jll L «J IM -, »M 2.75 12.7» 4.13 0J 06 «J5 12^7 O.U 33.73 AGRI Seçimi ilçesinde de bir miktar Kafkas göçme- niTürkyaşıyor. Bu yurttaşlann. 1980'li yıllardaki CHP yönündekı tercihleri te- rör olaylan nedeniyle değişmiş, şimdi belirgin bir yönelişleri yok. Patnoslular gözde Kentte adaylar açısından Patnos ilçe- si ön plana çıkıyor. AKP, SP, DEHAP, ANAP'ın l.sıra, DYP'nin2.sıraaday- lan Patnoslu. Sokaklarda yoğun olarâk partiflamave bayraklan yer alırken, ay- nı heyecan halka yansımıyor. 1999 seçimlennde ilde birinci olan HADEP'in oylannın bu seçimde DE- HAP'a gideceğine kesin gözüyle bakı- lıyor. Bu parti özellikle aşiretlerin genç oylanna hitap ediyor. HADEP'li Belediye Başkanı Hüse- yin Yıhnaz'ın tutuklanmasının ardından parti tabanında bazı aynlıklar yaşanmış. Daha önce HADEP'e oy veren bir ke- simin diğer partilere yönelebileceği di- le getiriliyor. CHP, bu seçime de geçen seçimdeki adaylanyla giriyor. Ildeki seçmenleri- nin büyük bölümünü 199O'lı yıllarda Kürt kökenli yurttaşlann kurduğu par- tilere kaptırmış. 1. sıra adayı Cemal Kaya Ademiler'in kolu Şemsiki aşire- tine mensup.2. sıradan adayı Nad As- lan 7J&, üçüncü sıradan aday gösterilen Ferudun Süphandağ ise Haydaran aşi- retine mensup. Türkiye genelindeki beklentiyi ile yansıtmayı planlayan CHP, önceki seçimlerde HADEP'e giden oy- lanm geri almayı ve milletvekili çıkar- mayı hedefliyor. AKP-SPsavaşı Milli Görüş kökenli iki parti arasın- da ise aday göstermede dahi kıyasıya bir yanş yaşanıyor. AKP, yaptığı eği- lim yoklamasına uymayarak, ilk beşe girenlerin tamamını liste dışı bu^kmış. Diğer parti yöneticileri, bunun kendi- leri için avantaj olduğunu, aksi durumda AKP'nin Ağn'dan çok yüksek oy ala- bileceğini savıınuyor. Birinci, ikinci ve üçüncü sıra aday- lan Hatil Özvolcu, Mehmet Kerim Yü- dız ile Mehmet Meiik Özmen'in Zeh- ra Vakfi yöneticileri olduğu bili- niyor. AKP'nin, adaylannı, özel- likle Kürt kökenli Nurculann bu- lunduğu vakıftan seçmesinin SP'yle yanş amaçlı olduğu be- lirtiliyor. Parti, bazı aşiret önde ge- lenlerini de listesinden aday gös- termiş. Ülke genelinde baraj so- runu yaşayan SP Ağn'da, aday- lannın güçlü olmasına özen gös- termiş. Önceki yıllarda DP ve AP'de siyaset yapan ve "evüya" olduğu kabul edilen Kasun Küf- revi'nin torunu Muhammed Küf- revi ilk sıradan aday gösterilmiş. Merkez Ilçe Başkanı Vasim Be- yazıt, 571 köyden 500'ünü gez- diklerini söylüyor. Küfrevi ile güçlendiklerini anlatan Beyazıt, Almanya Milli Görüş Teşkila- tı'ndan gelen 500 araçtan 8'inin Ağn'ya geleceğini vurguluyor. DYP'den konıcu aday DYP, Ağn'dan geçen seçimler- de bir milletvekili çıkarmış. Celali aşi- retinin liderlerinden olan Musa Konyar 1999'da 6 bin oy almış. 2. sıra adayı AB İhsan V'arol geçen seçimlerde DYP'ye küserek Küfrevi'yi desteklemiş. Kon- yar'ın aşiretinin önemli bir bölümü ko- rucu. Doğubeyazıt'ta DEHAPTa yanş- tığını belirten Konyar, küskünlüklerin giderildiğini, ikincilik için en şanslı parti kendilerinin olduğunu anlatıyor. MHP Milletvekili MdaiSeven, 57. hü- kümet döneminde yapılan yatınmlan an- latarak yeniden oy istiyor. MHP seçim bürosu bir aniamda iş isteme bürosu olmuş. ANAP'ın listeleriyse aşiretle- re göre ayarlanmış. 1. sıradan mevcut milletvekili, Memani aşiretinden Celal Esin yeniden aday. 2. sıra ise Bekiran aşiretine aynlmış. Ağnda, DYP ve AKP'nin ikinci ol- mak için, CHP ile barajı geçmeleri durumunda MHP ve SP'nin de millet- vekili için yanşacağı yorumlan yapüıyor. YARIN: DenİZİI, Rize, Zonguldak Hakkâri cak hali yok." AKP'nin de miller\'ekili aday sıra- lamasında sıkıntılar var. iki dönem belediye başkanı olan Asun Aykan'ın yıprandığı düşünülüyor. 2. sırada aday eski Trabzonspor Başkanı FarukOzak, 3. sıra adayı RP eski milletvekili Ke- malettin Göktaş,4. sıra adayı eski KTÜ Rektörü Prof. Dr. Aydın Dumanoğ- hı'nun yoklama sonuçlanna karşın üst sıralarda yer aldığı belirtiliyor. CHP'de 1980 öncesi Trabzon 'dayakaladığı oy oranını arttırdığı inancı var. DSP'ye ve ANAP'a giden oylann 3 Kasun'da geri döneceğini savunu- yorlar. CHP, birinci sıra adayı eski Istanbul Def- terdan AkifHamzaçebi'ye güveniyor. Işsizlıği en te- mel sorun olarak değer- lendiren Hamzaçebi, Do- ğu Karadeniz'in ekono- mik krizin yükünü en çok çeken merkezlerden biri olduğunu belirtiyor. CHP, Şevket Arz, Prof. Dr. Mehmet Özmenoğlu, Muharrem Şahin, Zül- küfÇa\r dar,AhmetHam- di Unıorman,Ayhan Sür- men ve Osman Karaçu- kur la Trabzon'da yoğun bir çalışma yürütüyor. DSP 1. sıra adayı eski Adalet Bakanı HikmetSa- mi Türk'e güvense de ba- raj sorunu yaşıyor. Trabzon'da 2002"nin ilk 9 ayında 2 bin 581 işyeri kapandı. Findık ve çaya düşük fıyat verilmesi, iş- çi ve memura yapılan dü- şük oranda zamlar,esnafi olumsuz yönde etkiledi. Trabzon'da kahveler- de, pazarda, işyerlerin- de sohbet ettiğimiz yurt- taşlar su^ı "kinıeoyvere- cekleri" sorusuna gelin- ce, "Bir parti bulama- dık, sen gazetecisin, bi- Krsin sen söyle" diye kar- şılık veriyorlar. Birkaç yurttaşın soru- lanmıza yamtlan şöyle: - Ben kendi arkadaşla- nm arasında anket yap- tım. Hükümete kimse oy vermeyecek. -40yıldıronlan destek- ledik de ne oldu. -Vatandaş yanm kilo fasulye alıyor,utansınlar. - AKP'ye verecektim ama önünü kesiyorlar, DYP'ye vereceğim. - Bir genç var ona vere- ceğim. -Ben 1945 'tenberioyu- mu CHP'ye veririm. GEÇMİŞTEN GELECEĞE ORHAN ERİNÇ Liselerde Yeni Dönem Medya çoğunluğu ile televoleci programların kendilerinı seçime ve kanlı magazin olaylanna kap- tınp koyvermeleri önemli bir karann kamuoyuna yan- sımasını büyük ölçüde engelledi. Oysa karar, öncelikle gençlerimizi, ailelerini ve sonuç olarak da ülkemizi yakından ilgilendiriyor. Milli Eğitim Bakanlıgı Talim ve Terbiye Kuru- lu'nun 8 Eylül 2002 günü aldığı karara göre orta- öğretim süresi dört yıla çıkıyor. Karan duyunca içim "cız" etti. Tevfik lleri'nin Milli Eğitim Bakanlıgı dönemin- de şimdi ortaöğretim kavramının tek uygulama alanı olarak kalan liseler dört yıla çıkarılmış, böy- lece ilk ve ortaöğretim on iki yıl olmuştu. Milli eğitimin "yaz-boz tahtası" halinegetirilme- sinin başlangıcını da sanınm bu karar oluşturmuş- tu. Durduk yerde ve eğitim sürerken yapılan deği- şiklik yüzünden liseyi üç yılda bitireceğıni bilerek öğrenıme başlayanlar cabadan bir yıl daha oku- dular. İkinci Dünya Savaşı'nın ailelere yükledıği sıkın- tı yüzünden bir an önce meslek sahibi olmayı düş- leyenlerın hayalleri yıkılıverdi. Bu nedenle olsa gerek, Çağdaş Yaşamı Destek- leme Demeği Genel Başkanı Prof. Dr. Türkan Say- lan, derneğin Beyoğlu şubesinin düzenlediği "Ede- biyat Eğitımi Çalıştayı"nda (1 Mart 2002) yaptığı açış konuşmasında anılanna değinirken "Sonra bir- denbire bir değişiklik oldu. Liseler on iki yıla çık- tı. Ben on iki yıl kurbanlanndan birisiyim" demiş- ti. Karar, kısa süre içinde değişiverdi. Liseler yeni- den üç yıla indi. Onun kurbanları da bizler olduk. "Intikal sınıfı" diye tanımlanan sınıflarda hem on birin, hem de on ikinin derslerini okumak zorunda kaldık. Keyfilik yüzünden anamızdan emdiğimiz süt fi- til fitil burnumuzdan geldı. Içimin cız etmesinin nedeni Saylan Hoca ile be- nim yaşadıklanmdı. Ama kararı okuyunca rahat- ladım. Liseleri dört yıla çıkaıma karan 2003-2004 öğ- retim yılında başlayacaktı ama şu andaki lise öğ- rencilerini kapsamıyordu. Içınde bulunduğumuz öğretim yılında ilköğretimi bitirenler için kademe- li olarak devreyesokulacaktı. Başka bir deyişle, li- se müfredatı dördebölünecek, bu arada "ders tü- rü ileyükünün azaltılması" ilkesi de geçerli kılına- caktı. 10 maddeden oluşan kararda, "llköğretimden ortaöğretime geçişin yeniden düzenlenmesi" cüm- lesi de yer alıyordu ama, nasıl yapılacağından söz edilmiyordu. • • • Liselerin dört yıla çıkanlması Milli Eğitim Bakan- lıgı bütçesine ayrılan ödeneğin arttınlması zorun- luğunu da doğal olarak berabennde getiriyor. Nitekim andığım karardaki 8. madde de o yüz- den düzenlenmiş. "8- Ortaöğretim kurvmlannda eğitim-öğretim sü- resinin 4 yıla çıkarılması ile ortaya çıkacak öğret- men, derslik, araç-gereç, hizmet içi eğitim gibige- reksinimlehn ilgili bihmlerce zamanında karşılan- ması için gerekli önlemlerin alınması." "Gerekli önlemlerin alınması" denilip geçiliveri- lecek gibi değil, sayılan her gereksinimin gideril- mesi paraya yani ödeneğe bağh. Avrupa Komis- yonu'nun raporuna göre Gayri Safi Milli Hasıla'dan milli eğitime düşen pay yüzde 2.2 olmuş. Okul ba- şına düşen pay ise 105 milyon lira. 2000 yılı için eğitime aynlan ödeneğin, önceki yıllara göre azalarak bütçenin yüzde 7.13'üne düş- müş olması da sorunun bir başka yönü. 3 Kasım seçimleri sonrasında oluşacak hükü- met, ödenek konusunda öncekiler gibi cimri dav- ranırsa, veliler bir yıl daha okul aile biriikleri ile kar- şı karşıya kalacak demektir. Dileriz karar, velilere güvenilerek alınmamıştır. • • • Ancak yanıtı bilinmeyen sorular da var. Şimdiki düzende okurken sınıfta kalanlar ne ola- cak? 2005-2006 yılında liseler topluca mezun vere- meyeceğine göre üniversite sınavlanna kimler gi- recek? Eğitim sistemi yüzünden bir sanayi dalına dö- nüşen özel dershaneler ne yapacaklar? Eskiden kanşık ismifaıl dediklerı bu muydu yok- sa? oerinc@cumhuriyet.com.tr. 5'er gün kapalı kalacaklar YSK, Uzan'ın 5 kanalını kapattı ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Yüksek Seçim Kurulu (YSK), seçim döneminde yayın ilkelerine aykın davrandığı gerekçesiyle Star 4, Star 5, Star 6, Star 7 ve Star Haber 24 televizyon kanallanna 5'er gün süreyle yayın durdurma cezası verdi. Seçim dönemindeki aykınlıklara ilişkin RTÜK'ten gelen raporlan görüşen YSK, 5 kanala bir siyasi partinin lehine yayın yaptıklan gerekçesiyle 5'er gün yayın durdurma cezası verdi. Kurul karan, RTÜK'e tebliğ edildiği gün, gece yansından sonra uygulanmaya başlayacak. 1999 model Mazda 323 model Sedan 88.000 km'de, klimalı Müracaat için saat 10.00-17.00 arası 0212 512 05 05 / 485 - 486 Ali Bey Marmara Üniversitesi öğrenci kimliğimi ve pasomu kaybettim. Hükümsüzdür. FATMA HEDİYE ÖZBAY