Katalog

SAYFA CUMHURİYET 1 EYLÜL 1998 S; 12 KULTUR Sakıp Sabancı Hat Koleksiyonu eylül aymdan itibaren Amerilça'nın en önemli iki müzesinde sergilenecek Türk hat sanatı Amerika'da• Sergi, 11 Eylül-13 Arahk 1998 tarihlerinde The Metropolitan Museum of Art'ta. 25 Şubat-17 Mayıs 1999 tarihleri arasında da Los Angeles County Museum of Art'ta ziyarete açık olacak • Sakıp Sabancı Koleksiyonu sergisinde, 15. yüzyıldan 20. yüzyıl ortalanna uzanan döneme ait 71 adet çok değerli hat, ferman ve Kuran ile Osmanlı dönemine ilişkin 3 tablo yer alacak.. Kültür Servisi- Çok de|erli hat, fer- man ve Kuran'lardan oluşan SakıpSa- bancı Hat Koleksiyonu Amerika'nın dünyaca ünlü ıld müzesi The Metro- politan Museum of Art ve Los Ange- les County Museum of Art'ta sergile- necek. "Alün Harfler: Sakıp Sabancı Ko- leksiyonu'ndan Osmanlı Hat Sanatı" başlıklı sergi, 11 Eylül-13 Arahk 1998 tarihleri arasında New York'ta bulunan The Metropolitan Museum of Art'ta. 25 Şubat -17 Mayıs 1999 tarihleri ara- sında da Los Angeles County Muse- um ofArt'ta ziyarete açık olacak. Sergide, 15. yüz- yıldan 20. yüzyıl ortala- nna uzanan döneme ait 71 adet çok değerli hat, ferman ve Kuran ile Os- manlı dönemine ilişkin 3 tablo yer alacak. Sergi, The Metropoli- tan Museum of Art'ta ilk kez bir özel koleksiyona yer vermesi açısından da büyük önem taşıyor. Sa- kıp Sabancı Hat Koleksiyonu'nda Şeyh Hamdullah, Ahmet Karahisari, Hafiz Osnıan gibi hat sanatı ustalannın Ku- ranıkerim'len ile Yavuz Sultan Se- lim'den Abdülhamite değın birçok Osmanlı padişahının fermanlan yer alıyor. Amerika'da sergilenecek olan kolek- siyonda. aynı döneme ait çok önemli üç yağlıboya da bulunuyor. Son hali- fe Âbdülmecit'in 'Cami Kapısı", Os- man Hamdi Bey'in kendini Kuran okurken resmettifi 'Kuran TUaveti' ve Şevket Dağ'ın Ayasofya'yı resme- den 'Cami Içi' tablolan, hat sanatı ile olan bağlantılan nedeniyle özel olarak sergiye seçilmişler. Heryıl yaklaşık 5 milyon kişinin ziyaret ettiği Metropo- litan Müzesi'nde üç ay sürecek olan sergi 10 Eylül tarihınde, Osmanlı mü- ziğini tanıtmak amacıyla 16 kişilik bir Mevlevi semazen grubunun gösterisiy- le açılacak. 1870 yılındakurulan mü- zede heryıl 30'dan fazla sergi düzen- leniyor. Yeryüzünde günümüze dek yaşa- mış tüm uygarlıkJann ömeklerini bün- yesinde banndıran tek müze unvanı- na sahip olan Metropolitan Müze- Ömer Bin İsmail Mushaf si'nde sürekli olarak 2 milyon sanat ya- pıtı sergileniyor. Amerika'nın batı sahilinde bulunan en büyük ve önemli müze olarak nı- telendirilen Los Angeles County Mu- seum da her yıl 30'dan fazla sergiye evsahipliğiyapıyorve yaklaşık 1 mil- yon kişi tarafından ziyaret ediliyor. 1910 yılında kurulan müzede sürekli olarak 150 bin sanat yapıtı sergileni- yor. Sakıp Sabancı Koleksiyonu'ndayer alan bu çok değerli eserler, Ameri- ka'daki sergilerden sonra Sabancı Üni- versitesi bünyesmde kurulacak 'Sa- kıpSabancı Müzesi'nde sergilenecek. Şeyh Hamdullah"tan başlayıp Necmet- tin Okyay'a dek uzanan hartatlık sa- natının bütün belirgin dönemleri, Sa- kıp Sabancı Hat Koleksiyonu'ndaki örneklerde rahatça görülebilmekte. Sabancı; Metropolitan Müzesı'nin sağladığı imkânlarla 12. yüzyılda Ana- dolu'da Türklertarafından geliştirilme- ye başlanmış, Batı kültürü için olduk- ça yabancı bir sanat olan hat sanatının Osmanlı tmparatorluğu dönemine ait seçmeeserlerinı Amerika'ya taşıma fir- satı bulmaktan mutluluk duyduğunu ifade ediyor ve hat sa- natı üzerine görüşle- rıni şöyle dile getiri- yor: "Osmanh hat sa- natı benzerlerinden farklıdır. Özgiindür, tektir. Batı saraylan klasikressamlarades- tek verirken,Osman- lı sarayı da hat sanat- çılanna arka çıkmış- tır. ... Bugün Türki- ye'de hat sanatı otan- tik sanat dalı olarak yaşamakta, genç nesü bu sanatı sürdürmektedir."*. 15. yüzyıldan bu yana hat sanatının tüm özelliklerini ve incelikJerini yan- sıtan koleksiyon önemli biriçeriğe sa- hip. Şeyh Hamdullah'ın (1429-1520) sülüsnesih hattıyla yazılmış murak- kaa'ı. Kürdzade Hafiz İbrahim Efen- di'nin C-1829) celı sülüs yazıyla ya- zılmış Zerenduh levhası ya da Ahmed Kamil Akdik'in (1861-1941) sülüs- nesih kıt'ası, bu koleksiyondan seçil- miş önemli örneklerden. Koleksiyon, 300"ü geçen birbirinden ilginç hattı ve fermanı içinde banndınyor. Osman Hamdi Be> (1842-1910). Kuran Tilaveti. I Teknik personel sınavı eylülde DT'nin sezon provaları başladı A.NKARA (Cumhuriyet Biirosu) -Perdelerini 1 Ekim'de açmaya hazırlanan Devlet Tiyatrolan, 1998-1999 sezonunda sahnelenecek bazı oyunlann okuma provalanna başladı. Erzurum, Van. Sıvas ve Konya devlet tiyatrolannın daha önce ertelenen teknik personel sınavının eylül ayında yapılacağı belirtildi. Bozkurt Kuruç dava açabflir Görevden almarak müşavirliğe atanan eski Devlet Tiyatrolan Genel Müdürü £rof. Dr. Bozkurt Kuruç "un "özlük hakkı kaybına" uğrayacağı gerekçesiyle dava açabileceğı kaydedildi. Devlet Tiyatrolan 1998-1999 1. tur oyunlanna. Altındağ Tiyatrosu'nda sahnelenmek üzere E. Kishon'un "Bir Tavsiye Mektubu" adlı eseri de eklendi. "Bir Tavsiye Mektubu" ile birlikte Ankara'da Nâzun Hikmet'in u Vusuf ile Menofis", BertoltBrecht'in "Mutlu Son", A. Buero Vallejo'nun "Goya" ile Bügesu Erenusun u Arka Bahçe" adlı yapıtlannın okuma provalanna başlandı. Erzurum'da Peter Ustinov'un "EUerimin Arasındaki Hayat"; Adana'da Sermet Çağan'ın "Ayak Bacak Fabrikası"; Trabzon'dada Sophoklesin "Antigone" adlı oyunlanna yönelik provalara başlandığı kaydedildi. Adana'da ikinci sahne 1997 yılında açılan Erzurum, Van, Sıvas ve Konya devlet riyatrolanna yönelik daha önce ertelenen teknik personel sınavınm eylül ayında gerçekleştirileceği belirtildi. Adana Devlet Tiyatrosu'nun da Tarsus'ta ikinci sahnesini açmaya hazırlandığı kaydedildi. Kültür Bakanlığı tarafından daha önceki istemi göz önünde bulundurularak yıllık izni 30 Ağustos 1998'ekadaruzatılan eski Devlet Tiyatrolan Genel Müdürü Devlet Sanatçısı Bozkurt Kuruç'un, genel müdürlük kadrosundan bakanlık müsavirliğine atanması nedeniyle uğrayacağı maddi kaybı gerekçe göstererek dava açabileceği belirtildi. Görevden alınarak yerine Doç. Lemi Bügin'in atandığı Kuruç, 27 Temmuz günü bakanlığa, iznini keserek göreve başlamak istediğini bildiren bir dilekçe vermiş, ancak Kültür Bakanı İstemihan Talay tarafından olumsuz karşılanmıştı. Cumhuriyetin 75. yılı 3-6 Eylül tarihlerinde Atatürk Orman Çiftliği'nde kutlanacak Ankara'da 6 Cumhuriyet Karnavah' • Atatürk Orman Çiftliği Cumhuriyet Karnavalı ilk yılında klasik müzik, caz, rock ve halk müziğinin seçkin ömeklerinin yer aldığı zengin bir programı içeriyor. Karnaval 3-6 Eylül tarihleri arasında ücretsiz olarak gerçekleşecek. Kiiltür Servisi - Cumhuri- n standlarda karnaval boyun- yetin 75. yıldönümü bu yıl 3- ca etkinlıkleri tzleyenJere hiz- 6 Eylül tarihleri arasında il- ki düzenlenecek bir karna- valla geçen yıllara göre daha coşkulu ve farklı bir biçımde kutlanacak. Klasik müzik. rock, caz ve halk müziğinin seçkin ömeklerinin yer aldı- ğı karnavala, bu tür etkinlik- ler için ilk defa kullanılacak Atatürk Orman Çiftliği ev sa- hipliği yapacak. Ankara'da 3 Eylül günü başlayarak, dört günde yak- laşık yüz müzisyendenoluşan bir topluluğun vereceği yir- mı iki konseri kapsayacak et- kinliğin organizasyonu Ha- kan Erdoğan Production ta- rafından gerçekleştinlecek. Cumhuriyet karnavalı, Cem Mansuryönetimindeki Akbank Oda Orkestrası'nın gitanst Ahmet Kanneci'nin katılımıyla vereceği konser- le açılacak. Cumhunyetin ilk yıllannda Atatürk tarafın- dan kurulan eski Tekel Bira Fabrikası da iki gün sürecek klasik müzik konseriyle ha- yatadöndürülüyor. İkinci kon- serde, neredeysecumhuriyet- le yaşıt bu mekânda sanatse- verler Gürer Aykal'ın yöne- timindeki kamaval orkesrra- sını flüt sanatçısı Şefika Kut- luer'in katılımıyla açık hava- da dinlemenin keyfini yaşa- yacak. Hayvanat Bahçesi'nde kurulacak sahnede yapılacak caz, rock, pop ve halk müzi- ğı konserleriyle karnaval de- vam edecek. Öğle saatlerin- den geceye dek sürecek kon- serler 5-6 Eylül tarihlerinde ücretsiz olarak izlenebilecek. Etkinliklerin yoğunluğu ve halka açıklığı göz önüne alı- narak Ankara'nın seçkin ka- fe verestaurantlanaçacakla- met verecek. 75. yıl için özel olarak üretilen şaraplarAOÇ standında diğer ürünlerle bir- likte izlenyenlere sunulacak. Atatürk Orman Çiftliği Cumhuriyet Karnavalı çerçe- vesinde 3 Eylül Perşembe gü- nü eski Tekel Bira Fabrikası Avlusu'nda açılış konseri ve resepsiyon gerçekleşecek. Sa- at 20.00'de başlayacak olan Cem Mansur yönetimindeki konserde Ahmet Kanneci (gi- tar) ve Akbank Oda Orkest- rası izlenebilecek. Konser programındaHandel (Su Mü- ziği-bölümler), Vrvaldi'nin MevsimJer'inden Yaz, Vival- di'nin Gitar Konçertosu La Majör, Handel'in ŞenlikMü- ziği yer alıyor. 4 Eylül Cuma günü eski Tekel Bira Fabrikası Avlu- su'nda 20.00'de Gürer Ay- kal'ın yöneteceği Karnaval Orkestrası izlenebılir. Kon- senn solisti Şefika Kutluer. Programda Mozart'ın sol Ma- jör Flüt konçertosu. sol Ma- jör Divertimentosu, ve 40. Senfoni'si seslendirilecek. 5 Eylül günü Hayvanat Bahçesi'nde saat 12.00-22.30 arasmda gerçekleşecek olan karnaval programında Zuhal Okajj Bulutşuzluk Özlemi, TunaÖtenelİ çlüsü. Yıldız 1b- rahımova, OrhanTopçuoğlu, Erol Erdinç, Bilgehan Erten- TurayDinJeyen Keman İkffi- si, Bengi Bağlama Cçlüsü, Modern Dans Gösterisi. Pflfi Bebek yer alıyor. 6 Eylül günü Hayvanat Bahçesi'nde 12.00-22.30 ara- sında Levent Yüksel, Gürol Ağırbaş, Erkan Oğur. Bülent Ortaçgil ve Kerern Görsev Üçlüsü izlenebilecek. 'The Siege 9 filmiMüslümanAmerikahlankanştmh Kültür Servisi - Yönetmenlığini Edward Zwick'in vaptığı \e başroilerinı Bruce Wîflis ile Denzel Washington'ın paylaştıklan 'The Siege' isimh film daha gösterime girmeden Amerika'da tartışmalara yol açtı. The Siege New York'u ateşe veren bir tslami terör örgütünün öyküsünü anlatıyor. Hükümet ise örgütün faaliyetlerine, ülkedeki tüm Arap kökenli ve Müslüman vatandaşlan bir toplama kampına kapatarak yanıt veriyor filmde The Siege, kendisi de Arap kökenli olan ve teşkilatın terörle mücadele bölümünde görevli bir FBI ajanının yaşadığı ikılemler üzerine gelişiyor. Bir yanda Birleşık Devletler'e olan bağlılık sözü, diğer yanda da bir ernık grubun kaderi... Filmin ekim ayında gösterime gireceği açıklandı. Ancak bir buçuk dakikalık tanıtım bandının televızyon ekranlannda yayımlanması. tartışmalann alıp yürümesine yetti de arttı bile. Bu bir buçuk dakikalık bantta, Nevv York'un ünlü binalanndan birinin havaya uçtuğunu görüyor izleyici. İnsanlar korkuyla dört bir yana kaçışıyorlar. Hemen ardından ise kamera dua etmekte olan Müslüman Amerikalı görüntülerine çevrilıyor. Sanki izleyiciye şöyle bir mesaj iletilmeye çalışılıyor; "Görüyor musunuz? Dua eden inanç sahibi biri bile daha sonra gidip insanlan bombala>abüiyor." En azından Müslüman Amenkalılann, tanıtım bandından aldıklan mesaj bu... Yapım şirketi 20th Century Fox'tan yapılan açıklamada. filme son rötuşlannın verilmekte olduğu, bazı değişikliklerin yapılacağı \e bu yüzden de göstenm tarihinin gecikebileceği belirtiliyor. Ancak Müslüman Amerikalılar, yapılan açıkiamadan ikna olmuşa benzemiyorlar ve bir buçuk dakikalık tanıtım bandına bu denli tepki gösteren taraflann fılm gösterime girdiğinde neler yapabilecekleri merak uyandınyor. Arap kökenli bazı Amerikan gruplan, fılm gösterime girdiğinde 20 bin kişilik bir toplulukla protesto gösterileri yapacaklannı belirtiyorlar. Filmin yönetmeni Edward Zvvick ise. filmin bölücülük yapmak gibi bir amaç taşımadığmı ve Müslüman Amerikalılar tarafından yanlış algılandığını belirtiyor. I I YAZI ODASI SELİM ÎLERİ "Mercan Kolye Mercan Kolye Kemalettin Tuğcu'nun 'çocu romanlan'ndan birinin adı. Şimdilerdetelevizyon fi mi oluyor. Düşünceterimiz, yargılanmız, hadi daha hafif söy leyeyim, beğenilerimiz değişir ya, Kemalettin Tuğ cu'yagönül borcumu hiçbirzamantükerjmedim. Bun dan sonra da tüketmem. Çocukluğumuzun romaı heyecanıydı o. Şimdi Garip'i hatırlıyorum. Çocuk Haftası dergi sinin yıllık özel sayısında yayımlanmıştı. Şubat ta tiliydi. Karyağıyordu. Evimizin sıcak odasında Ga rip için ağlıyordum... Okuma boyunca duyduğum mutluluğu çok an- latmak istedim. Bu sahneyi, bu zaman dilimini yaz- maya, yeniden canlandırmaya çok uğraştım. De- nedim, hep eksik kaldı. Her şey gözümün önünde. Karlı sokak, gün bo- yu, günün sonaerişi, akşam, gözümün önünde. Ba- şımı kaldırmadan okuyorum. Öğle yemeği yedim mi? Kokularını bile duyanm o günün. Ama yazınca olmuyor, aynı şey olmuyor. Mutluluğumu size ak- taramıyorum. Hepsi acıklı, hepsi mücadelelerle örülü, hepsi ağırbaşlı çocuk romanlan yazan Kemalettin Tuğcu'yu ne öfçüde yaşatabiliyoruz. Birömre sığdırdığı iki yüz roman. Daha fazla olduğunu söyleyenler var, üç yü- ze yakın diyorlar. Dergilerde, gazetelerde kaybol- muş öyküler, tefrika romanlar belki. Kimbilir kaç kuşak bu eserlerin kılavuzluğuyla dünyagörüşü edindi. Eski cumhurbaşkanlanndan Turgut Özal, çocukluğunda Redkit'ten başka bir şey okumadığını söylemişti. Kemalettin Tuğcu oku- saydı, okuyabilseydi, sanınm Redkit'i de 'başka'okur- du... Kemalettin Tuğcu'nun romanlannda çocuklardır baş kişi. Bozuk düzende büyük mücadele veririer. Onur, iyilik, şefkat, dostluk, çalışkanlık, emek ka- zanır sonunda. Boyuna emek kazanır. Bugünkü hayatımızda tam tersi olsa bile. Çocuklar çocukları okudu yıllarca. Üstelik ro- manlardaki çocuklardan çok daha iyi yaşama ko- şullanndaki çocuklar okudu. Bildikleri dünyanın çok ötesinde, daracık, karanlık, yanna umarsız birdün- ya olduğunu, değişmezse büsbütün kararacak asıl bir dünya olduğunu bu romanlardan ayırt ettiler. Öyleyken Kemalettin Tuğcu'yu 'çocuk edebiya- fr'mızın -neyse o edebiyat...- dışında sayanlar var- dı. Birtelevizyon programında küçümsenişini unu- tamam. Mercan Kolye'nin setine gittim. Tunca Yönder yönetiyor filmi. Yazınsal eserlere daima duyariı, film- lerinde, dizilerinde düzey kollayıcısı Tunca Yönder. Besbelli o da Kemalettin Tuğcu okurianndan. Yıl- lar öncesinin tutkusunu şimdi ekrana taşımak isti- yor. Sette, Naci Çelik'in elinde Kemalettin Tuğcu ro- manlan. Naci Çelik'le Kemalettin Tuğcu'yu, ondan edindiğimiz kitap okuma zevkini ne çok konuştu- ğumuzu hatırladım. Mercan Kolye'nin 'üveyanne'si Nurseli Idiz'miş. "Kemalettin Tuğcu'nun eseri denince, ne oynaya- cağımı bile sormadan evet dedim. O bizim bütün çocukluğumuzun... "diyorsevgili Nurseli Idiz. Evet, gerçekten öyle, bütün çocukluğumuzun... Ne vardı bu romanlarda? Şematik denebilecek bir yapı, dekor. Ama yapı, dekor, büyük kalpli bir yazann tılsımlı kalemiyle birdenbire yalnızca o ro- manlar için hayat bulurdu. Keskin siyahlar, keskin beyazlar başka romanlarda sırıtabilecekken Ke- malettin Tuğcu romanlannda bütün renkler olup çı- kardı. Mercan Kolye'yi okudum mu, çıkaramıyorum. Filmi izlerken sanırım çıkanrım. Bir kez okunduk- tan sonra öyle kolay unutulmayacak romanlardır. Ya bir kahramanı, ya bir sahnesi, ya dünya görü- şü... hep çalışmaktan, üretmekten yana dünya gö- rüşü bellekte kalmıştır. O gün sette Kemalettin Tuğcu'nun kızı Gül Ha- nım'la tanıştım. Uzun ömrünün son günlerine ka- dar, artık gözleri görmezken bile daktilosu başın- daymış Kemalettin Tuğcu; çocuklar için ve biz bü- yümemekte kararlı çocuklar için yazmış-yazmış... Gül Hanım'a unutamadığım Garip'i söyledim. Gül Hanım belki bulacak. Yeniden kavuşursam Ga- rip'e, şubat tatilinin kar yağan gününü birden bil- lûrlaşmış görebilecek miyim? Bizi var eden kişilere gönül borcumuzu ne kadar ödeyebiliyoruz? Takvimde İz Btrakan: "Herkentte koskocaman kapkara biryoksullukbu- lutu, saatten saate yayılmakta ve yoğunlaşmakta. İki bin kişi arasında bu konuda bilgisi olan, hatta böyle birşeyin varolduğuna inanan tek birkişibile yok. Aris- tokrasi çalışmıyor, parlamento suskun. Herkes ken- dini düşünüyor, hiç kimse başkalannı düşünmüyor. Işte manzara bu." Charles Dickens, bir mektubun- dan (Mîna Urgan çevırisi). Aksanarta yeni sezon başlıyor • Kültür Servisi - Aksanat, yaz döneminde verdiği aranın ardından bugün yeni sezon etkinliklerine başlıyor. Aksanat'ta bugün 12.30 ve 19.00 saatlerinde laser-disc'ten Mozart'ın 20 no'lu Piyano Konçertosu ve 8 no'lu Piyano Sonatı dinlenebilir. Yann 12.30 ve 19.00 saatlerinde video'dan 'Don't Raise the Bridge, Lovver the River' isimli film sunuluyor. Perşembe günü 12.30 ve 19.00 saatlerinde video'dan Mireille Mathieu'nun pop konseri izlenebilir. Cuma günü 12.30 ve 19.00 saatlerinde laser-dısc'ten Çaykovski'nin 'Onegin' balesi ve cumartesi günü saat 14.00'te laser-disc'ten Borodin'in 'Prens Igor' operası sunulacak. /bnfOP Müzik Festivali'nde bugün • Kültür Scnisi - Bu yıl ilk defa Ege, Akdeniz sahillerinde, Doğu Akdeniz Kültür ve Sanat Vakfı ile Kültür Bakanlığf nın katkılanyla düzenlenen Amfor Müzik Festivali sürüyor. 12 Eylül günü sona erecek festival programında bugün Marmaris Kalesi'nde oda müziği konseri yer alıyor. Konserin solistleri Jean-Pierre Rampal. Claudi Arimanny. Paul Meyer ve François Meyer, J.C.Bach, WA.Mozart, F.Kjommer'in yapıtlanndan örnekler sunacak. Ali Toy'un hat sergisi • Kültür Ser\isi - Yüksek mimar ve hattat Ali Toy'un hat sergısı 15 Eylül'e dek Konya Mevlana Müzesi'nde yer alacak. 1988 ITÜ Mimarlık Fakültesi mezunu olan Toy. 1992 yılında YÜ Röleve ve Restorasyon Bölümü'nü bitirdi. Prof. Dr. Ali Alpaslan'dan hat icazeti alan sanatçı. talik, divan ve rika hatlannı yazıyor. Bugüne dek yurtdışında ve yurtiçinde birçok segiye katılan Ali Toy, uluslararası üç yanşmada toplam 5 ödül aldı. Toy, halen genel mimarlık hizmetleri, restorasyon ve hat çalışmalannı sürdürüyor.