Katalog

T KASİM 1995 SALI CUMHURtYET SAYFA HABERLER Başbakan Çiller'le ANAP lideri Yılmaz arasmda süren sağda liderlik kavgası küçük partilere yaradı Merkez sağmittifakdiyeti ARAYIŞ • MHP. Çekiç Güç ve TMY'mn8. maddesinde yapılan değişiklik oylamalanna katılmayarak DYP ile yürüttüğü ittifak görüşmelerinin diyetini ödedi. Bu diyete karşıhkDYPde MHP'ye 60"ın üzerinde milletvekiH çıkarma ve DYP'ye baâlı bazı bakanlıklarda müşteşarlık ve kadro olanağı sözü verdi. ERGÜ> AKSOV ANKARA - DYP Genel Başkanı, Başbakan Tansu Çiller ıle ANAP Genel Baş- kanı MesutY'ümaz arasmda- ki merkez sağın liderlik kav- gası, MHP başta olmak, sağ- daki küçük partilere yaradı. 1991 seçımlerınde RP liste- sinden TBMM'ye giren MHP. 24 arahk seçımleri için DYP ile yürüttüğü itti- fak görüşmelerinın diyetini, "ödün vermeırT dedigi Çe- kiç Güç ve TMY'nin 8. maddesi ıle ılgiliyapılan oş- lamalara katılmavarak ver- YSK secim süresince medyaya sınırlama getirdi Propagandadaparalı dönembaşlıyor HÜLYA KARABAĞLl ANKARA - Yüksek Seçım Kurulu (YSK). yurt genelinde ulusal. yerel \e bölgesel ölçekte yayın yapan radyo ve televizyon kuruluşlannın seçim süresince ** seçmenin oyunu etkiteyecek her türtü yayını" yasaklarken milletvekili aday adaylan iletişim araçlanndan parah propaganda yapabıleceğını karara bağladı. YSK, yerel \e bölgesel yayınlann il seçim kurullannca. ulusal yayınlann da merkez bünyesınde denetlenmesıni kararlaştırdı_. Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK), aynı süre içmde türn yayınlan. yaytn ılkeleri yönünden değerlendirecek. Yüksek Seçim Kurulu (YSK). 24 Aralık tarihınde yapılacak erken genel seçim nedeniyle özel radyo \e televizyon kuruluşlannın yayınlanna bazı sınırlamalar getırdi. Buna göre. özel radyo ve televizyon kuruluşlan haber ve röportajlar yoluyla kamuoyu araştırmalan. anket sonuçlan ve bılgi iletişim araçlanyla minı referandum sonuçlan yayımlamayacak. seçimin sonuçlanna ılişkin bir tahmınde bulunmayacak. Seçimin son 10 günü propaganda yasaklan başlayacak. Seçime katılacak partılerın belırleyeceği bir yetkıli. propaganda konuşması yapacak. Konuşma süreleri ve sıralamasını YSK yapacak, Koalısyon ortaklan DYP ve CHP 20 dakika, muhalefet 15er dakikalık propaganda sürelerini TRT ite özel kuruluşlardan kullanabılecekler. Ancak. konuşma süreleri ve sıralaması keyfi olarak değiştirilemeyecek. Propaganda konuşmalan sırasında il seçim kurulundan bır denetçı. radyo ve televizyon stüdyolannda bulunacak. Milletvekili adaylannın propaganda yasaklanna kadar para bastırarak reklamlannı özel radyo ve televizyonlar aracılığıyla yapabilecekleri kaydedildı. Adayların öncelikle seçim bölgelerinde faaliyet gösteren özel radyo ve televizyonlara ağırhk vereceği \e medyayı kullanarak kazanma şanslannı arttırma beklentısi ıçinde olduklan belırtıldi. RTÜK'ten halen yurt genelinde faaliyet gösteren özel radyo ve telev ızyonlann adlan ve yerlerim gösteren listeleri isteyen aday sayısı giderek artarken. üst kurulun. talepleri karşılamak için listelerin kopyalannı çoğaltacağı bildinldi. di. DYP'nin de. buna karşı- hk. seçimlerde MHP'ye 65 milletvekili çıkarma sözü verdigi ve kendisine baglı bazı bakanlıklarda müste- şarhk ve kadro olanağı sağ- ladığı öne sürüldü. Seçim sistemin adaletsız olduğunu öne sürerek, Tür- kiyebarajıni aşamayacakla- nnı belırten küçük partıler. büyük partılerle itifak ara- yışlannı yoğunlaştırdılar. DYP Genel Başkanı Tansu Çiller ile ANAP Genel Baş- kanı Mesut Yılmaz arasında süren sagın liderlik kavga- sından yararlanan partilerin başında MHP geliyor. Seçimlerden bırinci parti olarak çıkmayı tasarlayan DYP ile, bır süre önce gizlı bır seçim ıttıfakı protokolü ımzaladığı öne sürülen MHP'nin, DYP ıle ılk aşa- mada. şu anda TBMM'deki 11 milletvekili için pazarlık yapuğı belırtıliyor. MHP'- nın. bu 17 milletvekili tekrar parlamontoya taşımak ıçın. DYP lıstelennin ilk sırasına yerleştirme sözü aldıgı. DYP'nin. MHP'ye toplam 65 milletvekili sözü verdığı kulislerde ifade edildı. İtti- fak yaparak. toplam 280 milletvekili çıkarma hesap- lan yapan iki partinin seçim sonrası ortak bir koalisyon hûkümeti kurmayı planla- dıklarına da dikkat çekildı. DYP'den koalisyon ortak- lıgı ve 65 milletvekili sözü alan MHP. bu partiye olan diyetini ılkelennden ödün vererek ödedı. Çekiç Güç'- •ün kaldınlması konusunda bugüne kadar DYP ile ters düsen MHP, Çekiç Güç'ün uzatılması ile ilgıli TBMM Genel Kurulu'na yaptlan son uzatma oylamasına ka- tılmadı. MHPTıler. oylama- yakatılmayışlannın nedenı- ni, o gün partılerinın küçük kurultayının toplanmasına baglarken. bu konuda en sert eieştinyi Büy ük Birlık Par- tısı'nden aldılar. BBPTiler, MHP'yi. DYP'ye koltuk deâneğı olmakla eleştirdiler. MHP yine, TBMM Genel Kurulu'nda TMY'nin 8. maddesini değitınlmesini öngören yasa tasansı göriiş- melerine de katılmayarak. DYP ile yaptığı gizli proto- koliin gereklerini yerine ge- tırmiş oldu. MHP, kadrolaşma. ittifak ve özel tim konusunda ken- dilerini hedef alanCHP'nin ortak olduğu 52 hükümete de tam destek verdi. DYP'- nin bu bağlıhk karşısında MHP'ye aynca kendisine ait bazı bakanlıklarda müşte- şarlık ve kadro sözü de ver- di ği öne sürüldü. ^ağdakı liderlik kavgasın- dan yararlanan partilerin bı- risi de Muhsin Yazıcıoğ- lu'nun hderliöinı yaptığı BBP oldu. İttifak içınANAP ve RP'y le temaslannı sürdü- ren BBP'ye. ANAP lOmil- lervekıli önerisindebulunur- ken. Yazıcıoğlu'nun 25 mil- letvekili ıstediği kulislerde konuşuluyor. BBP'nın TB- MM Genel Kurulu'nda ya- pılan tüm oylamalarda ANAPTa ay nı tavn sergile- diğine dikkat çekılerek. bu iki partinm de seçimlerde it- tıfakına kesin gözüyle bakı- lıvor. Xst;. stanbul hava kirliUğinrJen boğulsa da, trafik arapsaçına dönse de... htanbul. stkıntıdan kurtulma vollarını da sunar insanlara. Yebalık tutan adam. oltava takılan herbalıkla birlikte Uoskoca kentin sorunlanna kısa bir süre için sırtını döner. iFotoğraf.HATlCE TUNCER) Sezgin'den Yılmaz'a 'iade-i ziyaret' VMC\RA(Cumhuri>etBürosu)- TBMM Başka- nı İsmet Sezgin. Meclıs Başkanı seçilmesınden sonra kendisini kutlayan ANAP Genel Başkanı Mesut Yd- maz'a "iade-i rivarette'" bulundu. Yılmaz'ın TBMM'deki odasında gerçekleşen zi- yarette, ANAP grup başkanvekilleri Hasan Kormaz- can ve OltanSungurtu da hazır bulundu. Ziyaret sı- rasırvda yaptığı konuşmada. Meclis'ın yoğun bır ça- lışma temposuna girdiğıni belirten Sezgin. "Ülkeyi kavgasız.gürültüsüz bir seçime götürmeküzereyasa- ma orgaıu olarak üzerimize düşen görevi yerine getir- mek için, demokratik düzenin vazgeçilmez unsurlan olan siyasi partilerle birtikte anlayış biriîğı icinde iü- kemizingeleceğiniilgilendiren önemlikanunlann çık- masında işbirtiği içndeolunmasındafa>da vardır* de- dı. TBMM Başkanı, 24 Aralık seçımlennin de kav- gasız gürültüsüz bir biçimde yapılması ve Türki- ye'nin sorunlannı çözerek. 2000'li yıllaTa taşıyacak bırhükümetın çıkması dileğinde bulundu. ANAP li- den Yılmaz da. Sezgin'in ziyaretinden duyduğu mut- luluğu dile getirerek. şöyle dedi: "Kendileri kısa bir dönem için TBMM BaşkaıüıĞTna seçilmiş olmakla birtikte.demokrasimizacısındançokön«m taşıyan bir dönemde, özellikle Meclis'in itiban acısından bu dö- nemdeTBMM Başkanımıza önemli görev ler düşece- |İ inancındavız. Meclis'in 4 yüdan beri sonuçlan- dıramadığı önemli yasalann bu dönemde Sayın Mec- lis Başkanımızın delaletternle sonuçlandınlmasının zonınlu olduğuna inanıvonım. Savın başkanın bu önemli görevini kendisinden bçkkdiğimiz li\ akat ve tarafsıdıkiçindeyürütecegine inanıvoruz." CHP LtDERİ DENİZ BAYKAL, 24 ARALIK1 ESAS ALDIKLARINI SOYLED1 'Seçimin önünegeçüemez'• CHP lideri Deniz Baykal. hükümetin güvenoyu almasvyla birlikte krizin resmen aşıldığını ve erken seçimin ardından yeni bir dönemin başlayacağını söyledi. Baykal. "Seçimin ertelenmesi Anayasa Mahkemesi'nin şu ya da bu noktada alacağı kararlann ötesinde bir olay. Seçim yapılacaktır, seçimin önüne geçmek mümkün değildir. Anayasa Mahkemesi'nin seçimi iptal etmesi söz konusu olamaz" dedi. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - ÇHP Genel Başkanı. Başbakan Yardımcısı ve Dışışlen Bakanı De- niz Baykal. Seçim Yasası'nın Ana- yasa Mahkemesı'nce görüşülmesı- ne karşın. 24 Aralık tanhini temel alarak çalışma yaptıklannı belirte- rek "Seçimin erteİenmesi, Anayasa MahkernesPnin şu ya da bu nokta- da alacağı kararlann ötesinde bir o- lay Se^im yapılacaktır,seçimin Önü- ne geçmek münıkün değüdir" dedi. Mahkemenin. yasanın anayasaya aykın olduğu iddia edilen maddele- rı incelediğıni anımsatan Baykal. w Ana>^sa Mahkemesi'ninseçimi ip- tal etmesisözkonusu olamaz" görü- şünüdile getirdi. ÇHP lideri Baykal. Cumhuriyet'e yaptığı açıklamada, hükümetin gü- venoyu almasıyla birlikte siyasal bu- naltmın resmen aşıldığını belirterek W CHP ile O\ P bir hükümet kurma karannı birtikteaçıkladıklan andan itibaren Türkiye topartanmaya baş- tamıştı" görüşünii dıle getirdi. Doğru seçim \asası DYP-GHP ortaklığı çerçev esınde Türkiye'nin bir ölçüde yeni bir dö- neme hazırlandığını kaydeden Bay- kal. u Artuv btrimgiW üîkelerde4 yıl- da bir seçim vapmanın doğal oldu- ğu yaşanarak anlaşuıyor. Önemli olandoğru dürüst bir seçim yasasıile bunu yapmaktır" dedi. Bay kal. "Yasa maddelerinin seçi- me olianaktanımayacakölçüde iptal edilmesi durumunda nasıl bir yön- tem uteyeceksiniz" ^oru^u üzenne. şunları ^.öyledi: "Böyle bir varsavıma temel \o- rum geliştirmenin doğru olacağını sanmıyorum. Anayasa Mahkeme- s'rninkarannı sa>gjyla beklemek ge- rekiyor. Anayasa Mahkemesi konu- y u değerlendirirse, seçimin ertelen- mesi Anayasa Mahkemesi'nin şu ya da bu noktada alacağı kararlann ötesindebir olay.Seçim yapılacaktır. seçimin önünegeçmek mümkün de- ğildir. Anayasa Mahkemesi'nin seçi- mi iptal etmesi söz konusu olamaz. Olsa da bir Seçim Kanunu var. Bu Seçim Kanunu. ne ölçüde ve nerele- rinden anayasa karşısında nasıl bir değeriendirmeye tabi tutulacak. bu sorular açık. lelaş etmeden. 24 Ara- lık seçiminiesas alarakçalışma yap- manın en doğru varsayım olduğu kanısınday ım. Türkiye. kararını al- dı. Seçim kanunu'nu çıkardı. Buna karşu şu >a da bu kaygıyla. hesapla gidilmesini doğru bulmuyorumr Baykal. bır başka ^oru üzerine. DYP'nin. seçim ıttıfaklannı olanak- lı hale getırecek yasal düzenleme- den sazgeçmesıni söylemeye hakkı bulunmadığmı belirterek şu değer- lendirmeyi yaptı: "Biz buna yardımcı olmayız. Bu- nu doğru buîmuyoruz. Yasanın ru- huna aykın buluyoruz. Yasada se- çim ittifakına dönük bir düzenleme ihtiyacı varsa, onun gereği yapılır. Onu herkes bilir,herkes ona göre gi- der. Şimdi, bu yasanın engellerini aş- maya dönük bir çalışma yapılıyor. Bu, hükümet ortaklığı çerçevesinde önem taşıyan bir konu değil. Bu, Meclis'in konusu. DYP ile hükümet ortaklığı yapnk diye seçime beraber şrme karan almadık ki. Biz onun- la karşı karşıya gireceğiz seçime. O da uygun gördüğü ittifaklarla 0re- cek. Bu konudakibir hevese yardım- cı olmayı görev saymıyoruz. Ona rağmen,bunu aşabiürse aşacak. Par- lamentonundüzeniiçindeişleyecekT îlhan'm beli kırılmıştır, diyebildi Rana. Suları'ya "Git, Gül'ü çağır, dedi, doktor arkadaşları var!" Su- ları, Gül'ü çağırmaya gitti. Musta- fa amcayla Vahap girdi içeri. Rana titremeye başladı. Şekibe abla ken- dini tutamadı. Ağlamaya başladı. "Yoksa daha kötü bir şey mi oldu?" dedi Rana. O û UJ Z Gül, Türküler'i akp geldi.. han, Serpil geldi. Gül, Haî yin yanma yere oturdu. bir şey sakhyorsunuz?" ara fırladı. Telefonu kaptı. Cıımhu- riyet'te Uğur Mumcu'yu buldu. "Bir şey işittim, dedi Gül, tlhan hakkmda!" "Maalesef ölmüş" dedi Uğur Mumcu. "Ölmüş mü?" diye çığhklandı Gül, "Olamaz!.. Ola- maz!.." "Kiminle konuştum?" dedi Mumcu. "Eşiyim ben" dedi. Yığıl- dı oraya. Çığlık çığhğa karıştı.* " Erbıl Tu^alp tlhan ın O\kusu . tlhan llhan,s.29-31. Sabancı Sanat Ödülleri dağıtıldı Sabancı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Sakıp Sabancı adına, güzel sanatlann çeşitli dallannda başan gösteren öğrencilere verilen "Sakıp Sabancı Sanat Odülleri". düzenlenen törenle sahiplerine verildi. Mimar Sinan Lnrversitesi Oditorv umu'nda düzenlenen törendc konuşan Rektör Prof. Dr.Gündüz Gökçe.MSL'nünTürkiye'de kühür ve sanat adına Batılı eğitim yapan tekkurum olduğunu vurguladı. İşadamı Sakıp Sabancı da. Türkiye'nin meveut potansiyelinc rağmen layık olduğu yerde bulunmadığını kaydederek, kühür ve sanata sahip çıkılarak ülkenin saygın yere getirümesi gerektiğine dikkati çekti. Sabancı, "Kümırel pencerenin, geçmişin güzettiklerine sahip olarak açılması, tırmandınlması gerek'' dedi. Törende daha sonra, Sakıp Sabana Sanat Ödülleri'ni resinı dahnda ka/anan Sevim \esilbursa, Nesrin Sağlam ve Sevda Zengin ile heykel dahnda kazanan Gökçe Asu Okay ve Özgür Niksartı, geleneksel Türk El sanatlan dahnda kazanan Fahriye Gündoğdu. Nazmiye Aydın ve Gülsüm Yücel'e toplam 9 nıitvarlirahk ödülleri işadamı Sakıp Sabana tarafından verildi. (Fotoğraf: KAAN SAĞNAK) TOKTAMIŞ ATEŞ Zengin Gettoları Hürriyetgazetesinde bugünlerde ilginç biryazı di- zisi yayımlanıyor. "istanbul'un Zengin Gettoları" başlığını taşıyan bu dizinin tanıtımı, geçen haftanın "Pazar Ekı"nde yapılıyordu. "İstanbul'da kapalı du- variariçinde yeni hayat" olarak sunulan ve tanımla- nan bu "getto"lann ilginÇ örnekleri de sergileniyor- du. Resimlere şöyle bir baktım. Mavi ve yeşilin "ku- caklaştığı"genişbahçeler içinde, çoğu bağımsız vil- lalar. Bir kısmının önünde yüzme havuzlan... Bu fotograflan ve yaşam düzeyıni gören insan, "Vallahi bravo" diyecek, "Türkiye artık çağ atlamış. Değil zengin ülkelere benzemek, onlan çoktan sol- lamtş..." Her sitenin bir "amblemi", her sitenin bir dizi özel koruyucusu... Hem de tepeden tırnağa silahlı... Sitelerden birinin içindeki bir "city club", "sitelile- re" değişik hizmetlersunuyor. İki step stüdyosu, fit- ness ve body salonu, squash, tenis. Türkiye'nin itk racquetball kortu, sauna, güzellik salonu, iki sine- ma, bir bar, bir restoran ve bir disco... Okurianmm herhalde dikkatlerinden kaçmamıştır. "Step, fitness, body, squash, racquetoa//"gibisöz- cükler, yeni bir dünyanın ve yeni bir kültürün ürün^ leri. Belki zaman içinde "kort, stüdyo, sauna, sine- ma, bar, disko" vb. sözcükler gibi bunlara da alışı- nz. Ama şimdilik benim kulakianmı tırmalıyor. Bu tür zengin sitelerinde mülk fiyatlan ve kiralar, Avrupa ve ABD'deki benzer sitelerin bedellerinin birkaç katı. Ve genellikle DM ve US Dollar'ı üzerin- den dile getiriliyor. Kolay degıl tabii. "Yepyeni bir çevreye" giriyorsunuz. "Kendi dilinizi konuşan ve kendi yaşam düzeyinizi paylaşan" insanlaıia kom- şuluk edeceksiniz. Bunun bir bedeli olacakelbette... Özellikle büyük kentlerde, farklı gelir düzeyinde yaşayan insanların farklı semtlerde toplanması do- ğaldır. Ama böylesine garip bır kutuplaşma ancak Türkiyegibi ülkelerde görülür. Bıryandayüz milyon- larla ifade edilen kiralar ve bu sitelerin 300 metre yanlanndaki Hazine arazi üzerindeki gecekondu- lar... (Zaten bu sitelerin çogu da Hazine, ya da or- man arazisi üzerinde inşa edilmişlerdir ama, o baş- ka bir mesele oluyor...) Ve ilginç bir biçimde bu tür "getto"lar genellikle 1980 sonrasında oluşturulmayabaşlandı. Toplumu- muz sürekli olarak kemer sıkmaya" çağnlırken ve zoıia kemer sıktınlırken, bu tür siteler mantargibi tü- redi. Tabii bu aradabu gidişata ıtiraz etmekisteyen- lerin de "ümüğü" sıkıldı... Bir yağma düzeni içinde, bir bezirgan düzeni için- de, memleketımızde paylaşım alabildığine bozuldu ve sınıflar arasında bir uçurum ortaya çıkanldı. Sol, zaten dünyanın her köşesinde çökmemiş miydi? Eski solculardan birbölümü de, bunlann "çanakya- layıcılığım" yapmıyor muydu? Kim itiraz edecektt bu gelişmelere? Kimin itiraz hakkı olabilirdi? Akşam yemeginde beş-altı arkadaşını ağırladığı restorana 25 milyon para bırakan muhterem{!), bir gün sonra "stepyaparken", ayda 20 milyon lirayı be- ğenmeyen niteükli işçinin dedikodusunu yapıyordu arkadaşıyla. "Vallahi bu adamlarınsanlıktan anlamı- yoharazizim... Aynı işi 5 milyon liraya yapmaya can atan mılyonlar var yahu..." Kocasına 100 milyon liralık gözlük armağan eden sosyete sünepesi, tenis antrenmanı sonrasında bir "drink" alırken, "partnerine" benzer şeyler dile ge- tiriyordu. "Vallahişekenm bu bızim ışçilerde bir tür- lü tatmin olmuyor... Kim azdınyoracababunlan?.." Ve bu "getto "lann sakinleri, dünyayı kendilerinin kontrol ettiklerinı sanıyoriar. Oysaki dünya emegin sırtında duruyor. O beğenmedikleri "emekçiler" ol- masa, içeçek bır yudum su, yiyecek bir lokma kuru ekmek bulamazlar. Pek övündükleri gettoları başla- nna ytkılır. Bu gettoların sakinleri, kendilerini çok korunaklı sanmakla da aldanıyorlar. Bu yüzyılın başlarında Rusya'da, Çin'in kimi liman kentlerinde, iran'da da vardı böyle "siteler." Hatta kimi kalın ve yüksek du- variarla çevriliydi, kapıtarda silahlı muhafızlar bek- lerdı. Sonlan ne oldu bunlann? Rusya'da parti ko- damanlanna dinlenme evi yapıldı, İran'da "devrim muhafızlan" oturuyor. Zengin gettolarının böylesine oluşması, hemen bunlann yanıbaşında yoksul gettolannın oluştuğu- nu gösterir. Ve böyle bir "gettolaşmanın" kimseye hayn dokunmaz. "Ip inceldiğiyerden koparsa" bun- dan en çok zarar görecek olanlar, yitirecek en çok şeyi olanlardır. S A L I T O P L A N T I L A R 1 CUMHURİYET'TEN GÜNÜMUZE SÛSYAL YAŞAM, KÜLTÜRELDEĞIŞİMLER İSTANBUL'UN ORTA YERİ SİNEMA "1OO. Y1L1NDA NEREDEN NEREYE: SİNEMALAR" GOKHAN AKÇURA KONUŞMACILAR BURÇAK EVREN. GIOVANNI SCOGNAMILLO 7 KASİM 1995 SAAT: 18.30 YAP1 KRF.Üİ K Ü L T L R MERKF./.İ Yapı SIKİ1 KAItûı M I I I M Z İ ->*lat C^Jd ı 2SS Beyogiu 80050 tsanbul Teteîon 10212)252 47 00 ^ topür'jla'ı m. ısteyer berkçs ücretsız otarak ızteyebıli YAPIX<fKREDi