Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
HMAY1S1993CUMA CUMHURİYET SAYFA
HABERLER
Cindoruk:
3. tura
kadar
kepenkleri
kapattım
i ANKARA (Cumhuriyet Bü-
! mı) - Başbakan Süİeyman
DanireTin pazar günü Cum-
j hırbaşkanı seçılmesinin ar-
• dndan TBMM Başkanlığf-
: nkn istifa ederek, DYP Ge-
nd Başkanlığı'na adaylığını
açıklayacağı ileri sürülen
Cumhurbaşkanı Vekili Hüsa-
raettin Cindoruk, "henüz ke-
sn karannı vermediğini" bıl-
cbrdi. Cindonık, "Cumhur-
başkanı seçimi tamamlanın-
caya kadar kepenkleri ka-
patüğmı" söyledi.
"Karar vermedim"
Hûsamettin Cindoruk, dün
Cumhuriyet'in sorulanm ya-
nıtlarken, "Ben pazar günü
TBMM Başkanlığı'ndan isti-
fa edip, adayhğımı açıklaya-
cağımı söylemedim. Aday ol-
mama karanmdan sonra, ar-
kadaşlanmla yapüğım görüş-
meleri ve gelişmeleri değerlen-
dınyorum. Arkadaşlanma
da, eğer aday olmaya karar
verirsem, TBMM Başkan-
lığı'ndan aynlacağunı ve bu-
nu açıklayacağunı söyledim.
Ama böyle bir karar verme-
dım" diye konuştu.
Henüz bir geUşme olmadı-
ğını beürten Cindoruk, "ke-
penkleri kapatüğını" da vur-
gulayarak, Cumhurbaşkanı
seçimi sonuçlanmadan bu ko-
nuda konuşmak istemediğini
söyledi. Yakm çevresi ise,
Cindoruk'un DYP Genel
Başkanlığı'na aday olmama
karannı değiştirmeyeceğini
bildirerek, hafta başmda bu
yaklaşımmı ortaya koyacağı-
nı belirtti. Bu değerlendirme-
lere göre, Cindoruk parti için-
deki tartışmalan dikkate ala-
rak, genel başkanlığa aday ol-
mayacak ve eylül ayına kadar
TBMM Başkanhğı görevi-
ni sürdürecek. Cindoruk,
TBMM Başkanlığı'na yeni-
den aday olup olmama konu-
sunda da daha sonra yenıden
bir değerlendirme yapacak.
DYP kuhslennde, Cindo-
ruk'un aday obnaması olasıb-
ğına karşı, Demirel sonrası
için "tsmet-lnönü hükümeti"
değerlendirmeleri yapılmaya
başlandı.
İsmet-lnönü
Cindomk'tan sonra DYP
Genel Başkanhğı için en güçlü
adayın tçişleri Bakanı fsmet
, Sezgin olduğu düşünülerek,
'• yapılan bu degerlendirmeler
uyannca Sezgin'in başbakan-
lığında DYP-SHP koalisyonu
sürdürülecek. SHP Genel
Başkanı Erdal tnönü'nün de
başbakan yardıması olarak
i görev alacağı bu model ile ts-
|l met-tnönü hükümeti ortaya
çıkacak.
DYP'de Sezgin'den sonra
en şansh adaylar arasında
MiUi Eğitim Bakanı Köksal
Toptan'ın adı geçiyor Ancak,
Toptan'ın adayhk için Demi-
rel'in vereceği işarete göre ha-
- reketegeçeceğıbelırtilıyor.
'_ DYP GtK, yann Demirel'-
, in başkanhğında son top-
"_ lanüsını yapacak. Toplanü,
. Demirel'in GtK üyelerine ve-
dası niteliğinde olacak. Demi-
' rel, DYP TBMM grubuna da
' son kez pazar günü kaülacak
ve bu toplanüda da DYP mıl-
. letvekillerine teşekkürlenni
j iletecek ve veda edecek.
Cindonık, Demirerin cum-
i hurbaşkanı seçildiği oylama-
' lara kaülamadığı gibi, yemin
. törenindedebulunamayacak.
1 Cindoruk, meclis çalışmalan
ile ilgjli olarak dün, kendısıne
vekalet eden TBMM Başkan
Vekili Yıkünm Avcı ile bir gö-
~ rüşme yapü. Edinilen bilgjye
- göre, Demirel'in yemin töre-
- ninin yapılacağı toplanüyı
t Avcı yönetecek.
[ CindorukTV'den
ı izleyecek
Demirel'ı kapıda ise, en
yash başkanveküi olarak Ya-
" sin Hatipoğlu karşılayacak.
f Cindoruk, Cumhurbaşkam
'• vekiü olduğu için bu törenler
sırasında meclis başkanlık di-
vanında görev yapamayacak.
i
Cindoruk, Demirerin cum-
- hyırbaşkanhgı yeminini tele-
- vizyondan izleyecek.
' Cindoruk. Demirel'in ye-
min töreninden önce de Cum-
hurbaşkanı vekili olarak, yeni
dönem ile ilgüi yapüanmanın
iUc adunını atacak. Cindoruk,
E>emirel yemin edip göreve
beşlamadan önce, Inönü'yü
• Başbakan Veküliğine ataya-
cak. Hûkümet, DYP kongre-
sisde yeni genel başkan seçi-
' 'h\ıceye kadar tnönü'nün yö-
nctiminde görevini sürdüre-
caek. DYP kongresinden çıka-
cak genel başkan da, Demirel
tarafindan yeni hükümeti
lcınnalda görevlendirilecek.
Son Bakanlar Kurulu toplanüsına başkanlık yapan Demirel, hükümetevedaetti
'Icraııınbaşıolacağım'ANKARA (Cumhuriyet Bârosu) -
Cumhurbaşkanı seçimi için pazar günü
yapılacak 3. turda Çankaya'ya çıkması
beklenen Başbakan Süİeyman Demirel.
Bakanlar Kurulu'na dün veda etti. Dev-
letin başmda kavga olmaması gerektiği-
ni yineleyen Demirel, "Ben devletten
kopuyor değilim ki, TBMM bana
Cumhurbaşkanlığı görevini verirse.
ben o zaman icranın başı olacağun" de-
di. Demirel'in bu sözlen Hûsamettin
Cindoruk tarafindan tepkiyle karşüan-
dı. Cindoruk, Demirel'in sözlerini "baş-
kanlık sısteminin işareti" olarak nitele-
di. Demirel ise "Anayasada 'Cumhur-
başkanı icranın başıdn-' dıyor, benim
dediğim odur" diye konuştu. Demirel,
SHP lideri ve Başbakan Yardıması Er-
dal tnönü'ye "demokrasinin yerleşmesi
ve uyumlu çahşmasından dolayı" teşek-
kür etti. İnönü de "Bu koalisyon proto-
kolü gelecek hükümetlere örnek olacak
bir vesikadır" dedi.
Bakanlar Kurulu, dün Başbakan De-
mirel başkanlığında yaklaşık 3 saat sü-
ren bir toplanü yaptı. Cumhurbaşkanı
seçimi 3. tur oylamasmın yapılacağı 16
mayıs pazar,gününe kadar olağanüstü
bir toplanü olmazsa, Demirel'in "Baş-
bakan" sıfaüyla katıldığı son Bakanlar
Kurulu toplanüa, "veda" havasında
şeçu. Bir gazetecinin, "Görünen o ki,
bugün (dün), Bakanlar Kurulu'na, son
kez 'Başbakan Süleyman Demirel' ola-
rak kaüldınız" demesi üzerine, "Ben de
sizin böyle bir şey soracağınızdan şüphe
ediyordum doğrusu" karşıhğını veren
Demirel, "Duygulanmzı hazırladınız o
zaman, duygulanmzı alabüir miyiz?"
sorusuna, şöyle yanıt verdi:
'Birinci sonınum uyum
5
inayetiyle" diyerek makam arabasına
yöneldi. Demirel. foto muhabirlerinin.
el sallaması yönündeki isteği üzerine de
"Niye? bir yere gittiğım yok" dedi.
Cumhurbaşkanlığı ıçın pazar günü
yapılacak 3. tur oylamada Çankaya'ya
çıkmasına kesin gözüyle bakılan Demi-
rel, 'başbakan' olarak katıldığı son top-
lanuda, hükümetin 18 aylık çabşmalan
hakkında bir değerlendirme yapü.
Cindoruk'tan eleştiri
"Bu siyasette, 'son' diye bir şey yok-
tur. Ben devletten kopuyor değilim ki.
Ben, arkadaşlanma da söyledim, eğer
TBMM bana Cumhurbaşkanlığı göre-
vini verirse, ben o zaman icranın başı
olacağun. Yani, hûkümet başkanlığın-
dan icranın başına. Tabii ki devletle
olan, devletteki fonksiyonumuz icabı
hukümetle irübaümız kopmuyor yine.
İfade ettim ki, Çankaya'nın, hükümetin
ve TBMM'nin bir uyum içinde çalış-
ması lazım. Benim birinci sonınum odur;
uyum."
Eski Başbakanlık binasmdan ayruır-
ken, merdivenlerde gazetecilerle anı fo-
toğrafi çektiren Demirel, "Ben bu mer-
dıvenlerin yabancısı değilim. Bu merdi-
venlerden ındim de, çıküm da Allah'ın
Akşam da konutta bakanlara bir ye-
mek veren Demirel daha sonra gazeteçi-
lerin sorulanru yanıüadı. Demirel, "İc-
ranın başı olacağım" sözünü, Cindo-
ruk'un "Bu, başkanlık sistemine gidiş-
tir.
Bu sözle ortak mücadelemiz
anlamını yıürmiştir" diye değerlendirdi-
ğini kendisıne ileten gazetecılerin, bu
sözleri nasıl yorumladığı sorusuna
"Hiçbir şekilde yorumlamıyonım" kar-
şılığmı verdi. Demirel "Benim dediğim
şey, anayasada 'Cumhurbaşkanı icra-
nın başıdır" yazıyor, odıır benim decli-
ğim" diye konuştu. Demirel, gazetecile-
nn, "Cindoruk, sizinle birlikte Özal ve
Evren'in cumhurbaşkanhğına karşı ver-
diği mücadelenin boşa gjttiğini söylü-
yor" sözleri üzerine de, "Hiç bu yonım-
lara girmem. Bugün yorum zamanı
değıl. TBMM bir cumhurbaşkanı seç-
meye cahşıyor. Seçer. Ondan sonra seçı-
len kişj görevini nasıl anlayacağını orta-
ya koyar, icra eder ve kamuoyu da buna
göre muamele yapar. Hiçbir yoruma ge-
rek görmüyorum"dedi.
Başbakan, bir gazetecinin "Cindo-
ruk'la temasınız oldu muT şekhndekı
sorusunu yanda keserek, "Hiçbir tarüş-
maya girmem. Hiç sormayın. Tarüşa-
cak bir şey yok zaten. Türkiye'de cum-
hurbaşkanlığı boşalmış, yerine TBMM
dört tane adayın ıçınden binsini seçme-
ye calışıyor. Neyi tarüşıyorsunuz? Tar-
üşılacak hiçbir şey yok" dedi.
Latife ciddiye alındı
Öte yandan Yargıtay'ın 125. kuruluş
yıldönümü töreninden aynhrken, DYP
içindeki gelişmelere ilişkin olarak gaze-
tecılere "Sıkınülan siz çıkanyorsunuz"
diye espri yapan Demirel'in, bu sözleri-
nin baa yaym organlannda "basına
suçlama" şeklinde değerlendınlmesi
üzerine. Başbakanlık tarafindan yazılı
bir açıklama yapıldı.
'Sizebaşbakanundtyebüirmiyim?'
HATİCETUNCHt
"Babamızı Çankaya'ya gönderdik, ağabeyimizi gari baş-
bakanuğa orurtırvereüm''...
Bu sözler önceki akşam Çırağan Sarayı'nda Ayduı İü ve
bçeleri Eğitim. Araştırma ve Yardm Vakfı'nm balosundaki
genel eğinmi dile getiriyordu. tçişleri Bakanı tsmet Sezgin,
saraya geüşinden itibaren başbakan gibi karsılanıyor, işa-
damlan ve eşleri, poütikacüar, sanatçüar Sezgin'in önûnü
keserek saygılar sunuyorlar, öpmek istiyoriard). Bu ilgiden
hoşnut görûnen yine de temkini elden bırakmayan Sezgin,
gazetecUerin sorularnu, "önce cumhurbaşkanını seçmek is-
tiyoruz" diye yanıtbyor. Sonra konuşmaya devam ediyor
"Başbakanlığa talip de değilim. Zaten başbakanhğa talip
olunmaz. Bu bir görevdir. Görevden kacümaz. Görev verilir-
se yapanm. Görev alırunaz, verilir".
Gecenin ses sanatCKi konuklan Belkıs Akkale, Samime
Sanay davetiileri coşturuyor. Sanay'm, Sezgjn'e "Size baş-
bakanım diyebOir miyım?" sözleri büyük alktş alıvor. Gece
tsmet SezgüıM köşe bucak kacırtan oryantal Zinnur Ka-
raca'nın danslanyla sürüyor.
tsmet Sezgin ve eşi Saadet Sezgin, gösterilen ilgiden biraz
da şaşlun ayrüıyoriar saraydan.
Selvi
2. tur
pazarlık
olmadığını
ortaya koydu
ANKARA (Cumhuriyet Bü-
rosu) - SHP yönetimi ctaıhur-
başkanlığı seçimınin 2. turun-
dan memnun. Genel Sekreter
Cevdet Selvi, Cumhurbaş-
kanlığı seçiminin ikinci tur oy-
lamasında SHP grubunun ilk
turdaki oylannı korumasmın
memnuniyet verici olduğunu
beürterek, "Bu sonuç, bir pa-
zarlık olmadığını ortaya koyu-
yor" dedi Selvi, Cumhurbaş-
kanlığı seçiminden sonra parla-
mentoya işlerlik kazandınlması
gereğine dikkat çekerek,
TBMM'nin yaz tatilinın kısaltü-
maam ya da ertelenmesını öner-
^ '" * ^ I» " î»
1
-
SHP MYK, dün kuruİtay
hazırlıklan ve çeşitli örgüt so-
runlannı görüşmek üzere top-
landı. Toplantırun açuışmda
konuşan Selvi. 2. tur oylamada
SHP mılletvekillennin anlık ge-
hşmelerden etkilenmeden oy
verdiklennın ve bir pazarhğın
olmadığının ortaya çıküğını
söyledi Selvi, "Seçim 3. turda
sonuçlanacak gibi görünüyor,
parlamentonun vereceği karara
hepimiz saygıyla bakacağız"
dedi.
POLİTIKAGUlNLtJĞtJ
HtKMET ÇETÎNKAYA
Geçntiş Zaman Diliminde...
Çocuksu gözlerinde boşvermişliğin izlerini yakalıyor-
sunuz. Geçmiş bir zaman diliminde onun ne denli ürkek
ve çekingen olduğunu anımsıyorsunuz.
Ama şimdi?
Sabah uyandığında sessiz ve uyumlu. Oğle saatlerin-
de sevecen. Akşama doğru ise birden hırçınlaşıveriyor.
Bağırıp çağırmaya, ortalığı kınp dökmeye başlıyor...
Yıllardır tanıyorum onu...
Kendi iç evrenindeki fırtınalar hiç dinmedi. Çocuklu-
ğunun o delişmen günleri puslu bir sabahın ardında kal-
dı. Hayır kalmadı, belki içindeki tarifsiz duygular onu
öyle yansıtb bize.
Geçenlerde karşılaştık. Oturduk bir meyhaneye. Rakı
bardağını bir solukta yarıya indirdi. Bir Akdeniz kasaba-
sının o akıl aimaz hoyratlığı gözlerinde okunuyordu.
Gözlerinde o çocuksu boşvermişlik yitmiş miydi?
Yüreğindeki o delişmenlik yerini birduyarlılığa mı bı-
rakmıştı?
Sordum:
"Ne yapıyorsun şimdi?"
Kısık kısık yanıt verdi:
"Hiç, emekli maaşımla idare edip gidiyorum..."
"Ya politika? Iki yıl sonra adaylığını koyacak mısın?"
Gözlerini yumdu. Yûzünde bir gerginlik belirdi...
"Bilmem" deyip ekledi:
"Artık yoruldum. Bundan sonra politika yapabilir mi-
yim ki?"
"Neden yapamayacaksın ki. Daha önünde yıllar
var..."
Güldü:
"Yok canım..."
Otuz yaşında parlamentoya girmişti. Ataktı, savaşım-
cıydı. Kürsüye çıktığında olay yaratırdı. Belediye baş-
kanJarı onun buyruğuyla seçilir, ilçe başkanlan o neder-
se yapardı.
Şimdi genç yaşta politikadan emekli olmuştu...
Her meslekten arkadaşım var. Kimisi iç evreninde sa-
vaşır kendisıyle. Kimisi yanlışlıklar çizgisinde dolaşır
durur ve hatalarını başkasına yükler.
Bir arkadaşım var. Saatı saatine uymaz. Alıngandır ki-
mi zaman. Kimi zaman da tam bir vurdumduymaz.
Bir anda etrafını kırar döker npkı politikacı dostum gi-
bi...
Bir gün ona dedim ki: -
"Keskin sirke küpüne zarar verir bilir misin..."
Hiç umursamadı:
"Yok canım. O senin söylediğin atasözü..."
O arkadaşım yalnızlığın resmini çizerdi hep. Sıkıntıla-
rını içine atardı.
Bir yıl önceydi. Yine karşılaşmışnk.
Sordum:
"Yine hırçın mısın? Yine çevrendekilerin senin aley-
hinde olduklarına mı inanıyorsun?"
Yanıtı şu oldu:
"Evet..."
Kadın olsun erkek olsun kendi çevresinde sık sık deği-
şik olaylarla karşılaşır. Sık sık tartışır. Politikada bu böy-
ledir, diğer meslek dallarındada.
özveri önemli bir şeydir. özverisi olmayan kişi sevgi-
stzdir. Tartışmadan ve bölüşümden kaçan insan yalnız-
lığın resmini çizer, yaşamda tek başına kalır.
Yanlışı anlamak ve dönmek insanı yüceltir...
Bakıyorum toplumunfHJZda yanlışı görüp de gerıye dö-
nenter hiçyokgibi. Ine^ıbirtopliimuzbiz. Boşvermişfi$ı>
çok seviyor, InsanlarTkırmayı övünç kaynağı olarak gö-
rüyoruz.
Hele kişisel çıkarlarımızı korumak için her türiü dala-
vereyi, yalanı-dolanı, ikiyüzlülüğü geçerli sayryoruz.
Bugün söylediğimizi, yann unutup "Hayır ben deme-
dim"diyebiliyoruz. Kişileri kafa kafaya vurdurup ayakta
kalmaya çalışıyoruz.
Politikaya bakışımız böyle. Sanata, kültüre, ekonomi-
ye bakışımız farklı değil. Bir yerleri kapmak, kaptığımız
yerleri kaptırmamak için hertürlü naneyi yeriz. Gerekir-
se adam satarız, gerekirse harcarız.
Hiç düşündünüz mü?
Kimi zaman aynanın karşısına geçip kendi kendinize
sordunuz mu:
"Biz niye böyleyiz?"
General, yayın yönetmenini anyor: Anayasa için en küçük bir ima, telkin, telmih yoluyla dahi olsaen ufak bir şey istemiyoruz
Mavi renkten söz etıııeııin yasaklaııdığı günler
Çankaya'dan gelip geçenler
Atatürk'ten
özal'a
ALPAY KABACALI
Devlet televizyonu "Vatandaş ne diyor?"
adh programda "evet" kampanyası yürütü-
yordu.
Buna karşüık, gazetelere mavirenktenbile
söz etmek yasaklandı. Birinci Ordu Kunnay
Başkanı Tümgeneral Ekrem Dinç, 21 Ekim
1982 günü Cumhuriyet'e telefon eüuiş, o ta-
rihtekı Genel Yaym Müdürü Hasan Cemal'e
şöyle demişti:
"Anayasa konusunda en küçük bir ima,
telkin, telmih yoluyla dahi olsa en ufak bir
şey istemıyoruz. Her gazeteye de bunu söy-
lüyoruz. Yoksa derhal kapatacağız. Bir de
mavi konusu var. Sizde kimdi o, Gülgeç mi
ne diye biri var, hep mavi mavi diye çiziyor.
Bundan sonra mavi de olmayacak, anlaşıldı
mır'
Bu hava içerisinde Anayasa 7 Kasım 1982
günü halkoyuna sunulup kabul eturildi.
Sunalp'e darfoe
6 Kasım 1983'te yapılan secimlerde, "12
Eylül felsefesi"ni izleyeceğini açıklayan ve
bu rejimden destek sağlayan Turgut Su-
nalp'in Milliyetci Demokrasi Partisi ağır ye-
nilgiye uğradı. Oylann yüzde 45. l'ini alarak
400 milletvekilliğinden 21 l'ini elde eden
Anavatan Partisi iktidara geldi. Sonradan
SHP'ye dönüşecek olan Halkçı Parti, oyla-
nn yüzde 30.46'sıhı alarak 117 milletvekilliği
elde etti ve ana muhalefet partisi oldu.
Yasak kalkıyor
12 Eylül rejimının eski siyasilere geürdiği
on yülık "siyaset yasağı", İcamuoyunun ve
muhalefetinbaskılan sonucu 1987'de halko-
yuna başvTirularak kaldınldı. Süleyman De-
mirel, Bülent Ecevit, Necmettin Erbakan ve
8. Cumhurfoaşkanı Turgut özal, diplomasi ve
Alparslan Türkeş, 12 Eylül sonrasında ku-
rulmuş olan partilerin genel başkanlıklanna
geünldiler. Bu arada Halkçı Parti ile Sosyal
Demokrasi Partısi'nin (SODEP) bir-
leşmesiyle Sosyaldemokrat Halkçı Parti
(SHP) oluşmuş ve genel başkanlığına Erdal
İnönü seçilmişti.
1987'de Secım Kanunu'nda değişiklikler
yapüarak erken seçime gidildi. 29 Kasım
1987 seçimlerinde ANAP yüzde 36.29, SHP
yüzde 24.81, DYP yüzde 19.15, DSP yüzde
8.53, RP yüzde 7.14 oranında oy aldılar.
İktidar partisi ANAP, 26 Mart 1989 günü
yapılan yerel secimlerde de yenılgiye uğradı.
SHP birinci parti olurken DYP büyük oy
patlaması sağladı. ANAP yüzde 21,75 ora-
nında oy alabıldi.
10 ekimde secım süreci başladı. Özal.
ANAP Meclis Grubu'nda gizli bir anket
yapürarak milletvekillerine şu sorulan yö-
neltti:
"Cumhurbaşkanlığına aday olmarru ıster
misiniz? Aday olmazsam başka bir aday
göstermemi destekler misiniz? Seçildiğim
Köşk kurallannı hice savarak abşılmadık >aşama bicimiyle dikkatleri hep üzerine çekti
takdirde başbakatılığa gösterdiğım ismi des-
tekler misiniz?"
Bu, Demirel'e göre Özal'ın gruba güven-
sizliğinin bir kanıü, Erdal tnönü'ye göre
"Özal'ın Cumhurbaşkanhğı adaylığını ilan
etmesi doğrultusundkkı gayretlerin bir par-
çası"ydı.
Ve boykotlu seçim...
17 Ekim 1989 günü özal, aday olduğunu
açıkladı. Grupta yapüğı ankette adaylığının
yüzde 95 oranında benimsendiğinı söylüyor-
du.
ANAP mılletyekıllerinden 166'sı, beş ayn
önerge vererek Özal'ı aday gösterdıler.
Muhalefet, ataklannı sürdürüyordu. Er-
dal İnönü'ye göre halktan, Meclis'ten çekil-
melen yolunda baskılar geliyordu; bunlar
artüğı takdirde istifa edeceklerdi. Demirel
ise Çankaya'nın işgale kalkışıldığını söylü-
yordu.
ANAFtan aynlan kimi milletvekiUeri,
özal'ın cumhurbaşkanı seçilmesinin yeni
bunalımlara yol açacağını, bunun siyasal so-
rumluluğuna kaülmamak için partilerinden
isüfa etüiderini ifade etüler.
Özal, ANAP Grubu'nda yapüğı veda ko-
nuşmasında, "Tekricamvar" dedi. "bölün-
meyin, parçalanmayın. Allah'm ipine sımsı-
kı sanlın."
20 Ekim 1989 günü yapılan seçime DYP
ve SHP kaülmadı.
Bir cumhurbaşkanlığı seçimi, Cumhuriyet
tarihinde ilk kez muhalefet tarafindan boy-
kot ediliyordu.
O gün ilk turda Turgut Özal 247, öteki
aday Fethi Çelikbaş 18 oy aldı.
DYPve SHP şimdi Meclis'ten çekilme, "si-
ne-i millete dönme" hesaplan yapıyorlardı.
Erdal tnönü, "İstifa edelim, gidelim, ama
görevimizi ihmal eüniş olur muyuz? Kafam-
dakı tek soru bu" diyordu. Süleyman Demi-
rel ise "SHP ne zaman hazırsa bız de vanz"
diye konuşuyordu. "Türkiye'yi seçime götü-
recek her yola vanz."
24 Ekim günü, yine DYP ve SHP'nin ka-
ülmadığı ikinci turda Özal 256, Çelikbaş 17
oy aldı.
Ve. SHP görüş değişürdi. tnönü şu
açıklamayı yapü: "Her türlü çareye başvu-
ruruz deyimi kamuoyunda sine-i mülete
dönme şeklinde anlaşılmış"ü. Bu konuda
hatab davranmışlardı; siyasette böyle yanlış
anlaşılmalar olabilirdi...
Üçüncü tur oylama 31 ekim günü yapıldı.
Muhalefet yine oturuma kaülmadı. Bu tur-
da 263 oy alan Özal cumhurbaşkanı seçıldi.
ANAP Grubu'nun ayakta alkışlan ara-
sında kürsüye gelen özal teşekkür etti:
"Milletimizi birük ve beraberlik içinde tut-
mak, memleketimizi çağdaş medeniyet sevi-
yesine ulaşürmak, devleümizi yücelünek
için bütün gücümle çalışacağım. TBMM
kendi üyeleri arasından binsini cumhurbaş-
kanı seçme bilinç ve iradesini göstererek,
milletten aldığı yetki ve gücün tam hakkmı
vermiştir. Bu seçim ashnda demokrasinin
zaferidir. Bu noktada sizlere, alü yıl üyesi ol-
mak şerefıni taşıdığım TBMM'ye veda edi-
yorum. Bu mukaddes çaü alünda gecırdiğim
yıllan, sizlerle tanışmış olmayı, sızlerle bir-
likte çahşmayı, Tann'nın bana verdiği arma-
ğanlar olarak kabul ediyorum."
Muhalefet, "Çankaya sorunu"nu günde-
me getirmeyi ve tartışma~yı sürdürdü.
1991 seçimlerinden sonra "iktidar" olan
DYP ve SHP, devletin uyum içinde işleyebil-
mesi için bu sorunun üzerine gitmez oldu.
Ancak uyum hiçbir zaman sağlanamadı.
Bunun üzerine "By-pass" yasalan çıkanla-
rak Özal'ın kimi yetkilerinin arariandınlma-
sı yoluna gıdıldi.
Özal ise ne yaak ki, tarafsız bir cumhur-
başkanı olamadı...
Bİ1Tİ
Düzeltme
Dizimizde, 1966 yinda Cevdet Sn-
nay'ın Cumhurbaşkanhğına secilme-
siyle ilgili bölümde Sunay'm tek aday
olduğunu yazdık. Oysa o secimde, Bü-
yük Millet Meclisi'nde 15 mületvekili
ile temsıl edilmekte olan Türkiye tşçi
Partisi de Cemal Hakkı Sdek'i aday
gösterdi. Üstelik Selek, TİP'in 15
milletvekiline karşüık 17 oy aidı. Dik-
katsizlikten kaynaklanan bu eksiğımizi
özür dileyerek düzeltiyoruz.