Katalog

1 6 NİSAN1992 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA KULTUR 13 Vevininfin 3. sayısı • KiiltürServisi-İki aylık dergı "Devinım"ın üçüncü sayısı çıkü. Derginın yeni sayısında Uğur Mumcu, Bedn Baykam, Tanıl Bora, Türkan Saylan, Doğu Ergıl, Semıh Balcıoğlu, Turhan Selçuk, Bülent Eczacıbaşı, Osman Olcay, Alptekin Gündüz, Gamze Erdem gıbi ısimlerin yazılan veçizgileri yerabyor. Ülkemizin sorunlanna duyarsız kalmayan üniversite öğrencileri tarafından. yaklaşık bir yıl önce yayın hayatma başlayan "Devinım", gençlerin Atatürkçülük. ülke bütünlüğü ve laiklik gibi konulan kendi kuşaklanna benimsetmelerinin öneminden doğarak pekçok Atatürkçü aydınm katkılanyla yayınını sürdürüyor. Tekstil Objeleri'sergisi • Kültür Servisi-Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Tekstil Dalı öğretim üyelerinden Doç. Mehmet Saçlıoğlu ve Yrd. Doç. Turgay Başkajı'ın "Tekstil Objelen" sergisi 17 nisan cuma günü Beyoğlu Devlet Güzel Sanatlar Galerisi'ndeaçılıyor. Sanatçılar, tekstilin yalnızca giysi vemekan gibi belirli bir kullanım amaa ile ilgili olmadığıru. kulJanımın tamamen dışında bir sanat yapıtı olarak da düşünülebileceğıni söylüyorlar. Sergi iki tekstil firmasınm (Cemal Tekstil ve Doğan Kumaşçılık) katkılan ve Giyim Sanayicileri Derneğrnin desteği ile gerçekleşmiş. TOBAV'da yeni yönetim • Ankara(AA)-Devlet kuruluşlannda çalışan sanatcılarca oluşturulan Devlet Tiyatro Opera \e Balesi Çalışanlan Vakfı(Tobav) genel kurulunda seçilen yeni yönetim kurulu görev bölümü yaptı. Vakıf Başkanlığı'na yenıden Tamer Levent seçilirken.devlet tiyatrosu sanatçısı Selçuk Yöntem başkan yardımcısı.Murat Karasu genel sekreter.İlhan Ozdemir genel sayman,Fahrettin Güven, Melek Baykal ve Nilgün Fıratlı da yönetim kurulu üyeliklenne getirildiler. Aziz Nesin söyleşisi • KültürServisi-Tarih Vakfı'nın 'KuşaklarBuluşması'dızisı 18 nisan cumartesı günü Aziz Nesınle sürecek.Bu toplantı dizileri Osmanh'nın son,Cumhuriyet"ın ilk kuşağından toplum yaşamımızda önemli roller oynamış kişileri genç kuşaktan izleyicilerle buluşturmayı amaçlıyor. Aziz Nesin'ın konuk olacağı bu haftaki toplantı saat 14 OO'deMarmaraBeledi- yeler Birlıği'nın KonferansSalonu'nda gerçekleşecek.( İstanbul Tıcaret Odası yanı Zındankapı DeğırmenSok. No.15) Ha Ha...• Kültür servisi-Adnan Tönel 20 nisan pazartesi gunu saat 18.00'de 'Ha Ha' adlı bir happening gösterisi yapacak. Tönel gösterisinde yaşamda yoğunluk kazanan mekanikleşmeyi gözleyerek sanatlannda ortaya çıkaran sanatçılan oynayacak.MSÜ Devlet Konservatuan'nda "oyunculuk" master programına devam eden Tönel şu sıralar oyuncu olarak Kumpanya ile Fayton Soruşturması'nda rol alıyor. Tiyatroskop ile Kaspar'da yönetmen ve oyuncu ola- rak yer alıyor. Pavarotti biletleri • İstanbul(AA)- Ege Seramıkin 20. kuruluş yıldönümü nedeniyle tek bir konser vermek için Türkiye'ye gelecek olan Pavarotti'nin konser biletlerinin saüşına 27 nisanda başlanacak. Ege Seramik'ten yapılan acıklamada ünlü tenonın vereceği tek konserin bilet fiyatlanrun 200,400.600 ve 900 bin lira olarak bebrlendiğini, ancak bilet satışından elde edilecek gelirin Pavarotti'yi Türkıye"ye getirmek için yapılan masraflan kesinlikle karşılamayacağı bildirildi. Acıklamada, İstanbul Çırağan-Kempinski, Ankara Sheraton ve İzmır Hilton Oteli'nde yapılacak bilet satışlanna daha sonra Cemal Reşit Rey Konser Salonu'nda devam edileceği bildirildi. Bilar'da istanbul • Kültür Senisi-Bilar'da düzenlenen seminerleryann Ekrem Işın'ın vereceği' 'İstanbul'da Gündelik Hayatın Tarihi'konulu sö> ieşıler zincıri ile sürecek.Saat 18.30 başlavacak ilk toplantıda 'İstanbulda üündelık Hayatın Topografyası'konusu ele aiınacak.Söyleşi kapsamınJa şehrin iskanı.mahallelerin oluşumu.nüfus. cemaat yapısı.azınlık gruplan.ıaşe ve tkaret,ulaştırma,haberleşme gibi konular üzerinde durulacak. Döneminin Eleştirel Grafîkleri' adlı sergi, Taksim Sanat Galerisi'nde Insanları yıkıcılığa karşı uyardılar • "Weimar Döneminin Eleşti- rel Grafîkleri" sergisinin aynı za- manda Istanbul'da gösterilmesi bir rastlantı değil. Otto Dix'in 100. doğum yılı olmasının yanın- da bu serginin, kitleleri ayrımcı- lık, yabancı düşmanlığı, aşırı sağcılık ve insanın içindeki "yıkıcılık" eğilimleri konusunda uyaran sanatın önemine inandır- mak isteyen bir politikamn bir parçası olduğu düşünülebilir. BERAL MADRA İstanbul Alman Kültür Merkezi ile Plas- tik Sanatlar Derneği'nin İstanbul Büyük- şehir Beledıyesi Taksim Sanat Galensi'nde düzenlediği "NVetmar Döneminin Eleştirel Grafikleri" adlı serginin açılışı, Almanya'- nın PKK konusunda Türkiye'ye karşı gi- riştiği haksız saldınlann en alevli günlerine rastladı, basın ve izleyici tarafından soğuk karşılandı. Serginin düzenlenmesinden ve kuramından sorumlu iki kişiden birisi olan Prof. VVieland-Schmied hem sergıyı açmak, hem de uzmanlık alanı olan eleştirel ger- çekçılik ve bu akımın önemli sanatçısı Otto Dix konusunda bir konferans vermek için İstanbul'a gelmiştı. 1929 Frankfurt doğumlu Prof. Wieland- Schmied 1978-86 arasında Berlin DAAD - nin müdürlüğünü yaptı. 1986'dan sonra Münih Güzel Sanatlar Akademisi'nde sanat tarihi profesörlüğü yapan Wıeland Schmied. bir yıldır akade- minin rektörü. Prof. VVieland-Schmied, 1986'dan bu yana Türkiye'deki çağdaş sa- nat ortamını da ızlemektedir. 1. istanbul Bienali danışma kuruluna katılan. 1990'da Santral Mensucat'ın düzenlediği Büyük Sergi'ye gözlemci olarak gelen VVieland- Schmied, Türkiye çağdaş sanat ortamının uluslararası sanat ortamına açılması döne- mınde, bize büyük yarar sağlayabılecek ki- şilerden birisidir. Ülkemiz sanatında, özellikle 70'li yıllar- da öne çıkan, ama gıttıkçe anlam yitirerek ve yozlaşarak günümüze değin tüketilen akımlar olan eleştirel ve nesnel gerçekçilik konusunda Wieland-Schmied'in sergi ka- taloğunda yer alan metnı, büyük bir önem taşımaktadır. Bu sergıde özgün-baskılanru Otto Div'in 1923 tarihli bir litografisi. izlediğimiz Max Beckmann, Otto Dix, Ge- orge Grosz, Kaethe Kollwitz, Karl Hub- buch, Christian Schad, Rudolf Schlidıter gibi sanatçılar Dada'dan aldıklan güçle sa- natı o güne kadar olmadığı bir biçimde si- yasal amaçlar için kullandılar ve Alman- ya'nın demokratikleşme sürecine katkıda bulunmaya çahştılar: ancak onlann bu ça- bası'soykınmdan ve savaş faciasından son- ra değerlendirilebilecekti. Onlar. 2. Dünya Savaşı öncesinde çok önemli bir "uyancılık" görevi üstlenmişler- Max Beckmann'n 1921 tarihli birgravürü. di; yüzyılın' sonundakı siyasal gelişmeler çerçevesinde, iletişim medyalanyla yönlen- dirilen kitlelerin "modern resim" etkisınde kalmalan beklenemezse de. sanatgnın bu "uyancdık" işlevı sürmektedır ve zaman zaman sanatçılann geçmişte >apüklanru anımsatarak, kitlenın belleğini dürtülemek yararbdır. Nıtekim, 20. yûzyıl Alman sanatının bu döneminin sürekli gündeme getirilmesi bi- linçli bir politikamn sonucudur. Örneğin (Doğu) Berlin'deki Alman Tarih Müzesi'n- de, yüzyılın ilk çeyreğindeki avantgard sanatı, özellikle ekspresyonizm ve nesnel gerçekçiliği, Naziler tarafından Alman halkına bir "yozlaşma" ömeği olarak gös- teren ve 1937Me Münih'te, 1938'de Berlin'- de düzenlenen "Soystız Sanat" adlı sergi- nin bir rekonstrüksiyonu yapılmışür. Bu sergi, ABD'de beş yıl süren bir calışma so- nucunda hazırlanmış ve Los Angeles MOCA tarafından Berlin'e gönderilmiş. O dönemde müsadere edilmiş olan 650 yapıt- tan, ancak 175'i sergilenmektedir. Istan- bul'dakı sergide de, bu kıyıma uğramış sa- natçılardan bazılannın "kurtardınış" gra» fiklen yer almaktadır. VVeimar Dönemi Eleştirel Grafikleri Sergisi'nin aynı zamanda Istanbul'da gös- terilmesi bir rastlantı değildir, kuşkusuz! Otto Dbc'in 100. doğum yılı olması yanınT da, Almanya'nın birleşmesinden sonra; Doğu Alman halkına, aynlık dönemindeki düşünsel ve eleştirel gelişmelerin, gecmışle hesaplaşmalann aktanlması da söz konu- sudur. Berlin'deki "Soysuz Sanat" sergisi gibj bu serginin de kitleleri aynmcılık, yabana düşmanlığı, aşın sağalık ve insanın içinde- ki "yıkıcılık" eğilimleri konusunda uyarari sanatın önemine inandırmak isteyen btf politikamn bir parçası olduğunu düşünebi-' hriz. | "Soysuz Sanat" sergisini, çoğunluğu (Doğu) Alman olan izleyicilerle gezerken, tuhaf bir ortamı yaşadım. Salonlarda Na-: zilerin avantgard sanatçılan yerin dibinö sokan ve "Soysuz Sanat" sergilerini gezen Almanlan belgeleyen propaganda fılmleri videolarda gösıeriliyordu. O dönemin Ati man halkı ile 1992'nin Alman halkı bu ser, gide karşı karşıya gelmişlerdi. Sanat bu; halkı geçmişte de zorlamışü, şimdi de ZOP luyordu. > Bir yüzyıldır, siyaset ve ekonomiyle hei saplaşan sanatın ve sanat etkınlıklenniri kitleleri gerçeği arama ve bulma yönündö "zorlayıcı" işlevini yansıtan bu serginin; Almanya ve Türkiye arasında azınlıklann haklan konusunda ortaya çıkan gerginli-> ğin tam ortasında açılmış olması daha dâ ılginçtir. Çağdaş sanatta Türk-Yunan-Kıbns buluşması Çağdaş sanatta Türk-Yunan buluşması 1^" Resim ve Heykel Müzesi'nde düzenlenen sergi, hem Türkiye'- nin çağdaş sanattaki varhğını doğru bir biçimde duyurmasına örnek oldu, hem de Türkiye'nin ilk kez bir başka ülkenin çağdaş sanat üretimiyle ortak bir sergide buluşmasını sağladı. Bu ülkenin Yunanistan olması, bu buluşma- ya daha da anlam kazandınyor- du. AYKUT KÖKSAL Resim ve Heykel Müzesi'nde, bir Türk ve bir Yunan çağdaş sanat uzmanınm yapımcılıklannda ve bir yabancı bilgisayar fırmasımn Türkiye ve Yunanistan bölüm- lerinin ' sponsorluğunda gerçekleştirilen "SANAT, TEXNH" sergisi bir yandan Türkiye'nin çağdaş sanat alanındaki varh- ğını doğru ve etkin bir biçimde duyurma- sına örnek olurken, bir yandan da ilk kez Türkiye'nin bir başka ülkenin çağdaş sanat üretimiyle orak bir sergide buluşmasını sağ- hyordu. Bu ülkenin Yunanistan olması, or- tak bir tarih ve ortak bir coğrafyanın getirdiği mekan-zamansal buluşmayla da- ha da anlam kazanıyordu. Türk-Yunan ortak sergisi. bir kez daha. çağdaş sanat uretiminin, pek çok sanat eleştirmenının post-modernist nitelemesi- ne neden olan, malzeme ve söz kullanımın- daki çoğulluğunu gösteriyordu. Ne ki bu çoğulluk, iki ülke sanatçılan arasında net bir biçimde görülen yaklaşım ve dil seçimi farkhbğını gölgelemıyordu. Belkı de bir kimlik aynmı olarak tanımlanabilecek bu farklılaşma öncelikle söz-dil ilişkisinde or- taya çıkıyordu. Sergide yer alan çahşmalar arasında Theodoulos'un "Urban" adlı işi, bu tuzağa düşmeden, iki ülkenin mekan-zamansal buluşmasını sergi mekanına taşıyordu. Alithinos'un "Gelecekteki Saklamalar"ı ıse tam karşıt uçta, Maçka Parkı'ndaki "11. Saklama"sına koşut bir anıtsallıkla, en Türk ve Yunan çağdaş sanatçılar, Hareket Köşkü'nün babçesinde bir arada. Ortak bir tarih ve ortak bir coğrafya temelinde çağ- daş bir buluşma. (Fotoğraf: IBRAHİM GÜNEL) yüksek görsel etkıyi sağlamaya yönebyor- du. Ahthinos'un açık mekanda konumla- nan yaldızla kaplı duvardaki "spectale" arayışı, Papaphiloppou'nun Hareket Köş- kü'nün karartılmış odalannda. konum- ladığı mekanı yadsıyan "Logos Tasansı"n- da görüluyordu. Theodoros'un "Arada" adlı çabşması. serginin yer aldığı iki kapab mekanı birbiri- ne bağlayan bahçede, bağlayıcı bir kurgu- yu anıtsal ölçekte gerçekleştiriyordu. Lio- daki kendi geçmişini yenıden üretme>i de- nerken, SpiUopoulos, "Mimar Lazaros Ko- tanorun Anısı"na Hareket Köşkü'nün ka- rartılmış odasında sessiz bir ayin düzenli- yordu. Sergideki coğrafi ve tarihsel buluşma, Sfikas'ın "Yolculnk"unda dünu yanna, karşı yakayı bu yakaya bağlayan bir simgeye dönuşüyordu. Düşünsel boyutuyla, dingin, içedönük ve yoğun bir etki alanı yaratan "5 Canonical Elements" adb çalışmasında Selim Birsel, sesiniyükseltmeden.keskınveağırantimib- tarist tavnnı sürdürüyordu. Siyasal söyle- mini aynı kesinlikle sürdüren İsmail Sa- ray'ın işi ise "Demokrasinin Altından" adını taşıyordu. Canan Beykal ve Ayşe Erkmen, serginin özel bağlamını öne çıkaran işlerinde tarih- sel olanı çağdaş sözle veniden üretmeyi de- niyorlardı. Erkmen. "Hipparkos'un Yü- dızlan" adb işinde, konumlandığı tabanla, bu kez anlamsal ve zorunlu bir ilişkiye gir- miyor ve tabana yalnızca taşıyıcılık görevi veriyordu. Erkmen'in işi. çağdaş sanatta malzeme-söz ilişkisini kurmanın yine yet- kin bir örneğıni oluşturuyordu. Serhat Kiraz'ın arketip formu kare, "Böl- ge" adlı çalışmasında bu kez uzayda (me- kanda) dağılıyor ve 3. boyutta tşık nok- talanyla yenıden kurgulanıyor. Füsun Onur, ince bir mızah duygusuyla Dolma- bahçe Sarayı'nı ve sergiyi selamlarken. ka- hcı olanın karşısında geçici ve hafıf olanın ağırhğını pösterivordu. Sergi yerinın mekansal ibşkilerini veri olarak öne çıkaran Osman ise, Hareket Köşkü'nün giriş katında 6 ayn çalışmasını yeniden kurguluyordu. Mekanın syntax'- ını büyük bir başanyla ışıne yansıtan Os- man. giderek bu venlı ibşki>ı çabşmasının ana sözüne dönüştüriiyordu. SANAT, TEXNH- Türk çağdaş sanaünı ulustararası platforma taşıyan önemli bir sergi ve önemli bir buluşmaydı. Howard Griffıths yönetimindeki Northern Sinfonia Oda Orkestrası 23 nisanda çocuklar için çalacak 23 Nisan'da6 çocuklara özel' konser Kültür Senisi- İstanbul Belediyesi Cemal Reşit Rey Konser Salonu'- nun müzik etkinlikleri sürüyor. Konser Salonu'nun nisan progra- mında çocuklar için de ilginç bir konser yer alıyor. Honard Griffîrhs. Northern Sinfonia Howard Griffiths yö- netiminde 23 nisan perşembe günü saat 17. 00'de 'çocuklara özel' bır konser verecek. Gnffıths'in Türkçe açıklamalanyla eğitıci bır yönü de olacak konserde seslendirile- cek yapıtlar da yine 23 Nisan gününün an- lamına göre seçilmış. Bir kez olsun çocuk- lar için Haydn'ın Veda Senfonisi'nın son bölümünde çalan sanatçılar teker teker sahneye 'veda edecek'... Saint-Saens'ın "Hayvanlar Karna\alı"m seslendırecek Ferhan ve Ferzan Önder'ın ıkı pıyanosun- dan hayvan seslen ışitilecek... Bundan yaklaşık 30 yıl önce Newcastle'- de kurulan Northern Sinfonia Oda Orkest- rası'nı yöneten Hovvard Gnffiths, Türk müzikseverlerin yakından tanıdığı bir ısim. Uzun yıllar Cumhurbaşkanbğı Senfonı Orkestrasf nda çabşan Hovvard Griffıths'- ineşıdeTürk. 23 Nisan Konsen'nde çalacak olan Fer- han ve Ferzan Önder ikilisi de çok ödüüü bir çift. İkili 1988 yıbnda İtalya'da Altın Palmiye, 1990'da yine İtalya'da Citta dı Mansala yanşmalannda bırincılik ve ikin- abk derecelen kazandıjar. Çalışmalannı Viyana'da sürdüren Önder kardeşlerin katılacaklan konserde Northern Sinfonia aynca Haendel'in "Su Müzığı"ni ve Lero> Anderson'ın "'Jazz Pızzıcato"sunu seslen- dırecek.Northern Sinfonia Hovvard Grif- fiths yönetiminde 22 nisan çarşamba günü saat 19.00'da da İstanbul'lu mÜTİkseverle- rın karşısına çıkacak. 23 Nisan Konsen'nden önce. Cemal Re- şit Rey Konser Salonu'nun düzenlediği "Uluslararası Senfonık Konserler Sensı" kapsamında gerçekleştinlecek konserde, İsmet İnönü ailesinin isteği üzerine çağ- daş besteci Cengiz Tanç'ın bestelediğı bnk konçerto seslendirilecek. Topluluk aynca Rossini. Britten ve Mozart'ın yapıtlannı da yorumlayacak. A>ru gün İnönü Vakfı'nın düzenlediği, fotoğraf sanatçısı Ozan Sağdıç'ın İsmet İnönü'yü ünlü müzasyenlerle birlikte gö- rüntülediğı fotoğraflanndan oluşan bir de sergi acılacak. Cemal Reşit Rey Konser Salonu'nda 18 nısan cumartesı günu saat 19.00"dakı kon- senn konuğu ıse Hülva Tarcan. 20 nisan pazartesi günu de yınc ünlü bır vıvolonsel- ci, Mario Brunello pıyanısi Massimo So- menzi eşliğinde Cemal Reşit Rey Konser Salonu'nda Schumann. Schuberl. Brahms ve Franckın vapıtlannı seslendırecek. I Osmanlılar !I Amerika'da l Mempnis (AA) - Osmanlı dönemj Türk kültür ve sanatını yansıtmayı amaçlayajı 'Osmanlı Sultanlannın İhtişamı' adb ser: gi, Tennesseeeyaletinin Mempnis kentin- de açıldı. Ağustos ayına dek sürecck serginin açılışını yapmak üzere Kültür Bakanı Fikri Sağlar, bır grup mılletvekıb ile Memphıs'e geldi. Memphis sergi salonunda 25 dekarlık1 alan üzenne kurulan sergide yaklaşık 280 parça eser yer alıyor. Salona. sergı için sütun ve revaklarla "saray" havası venl- di, duvarlar Topkapı Sarayı'nın fotoğt raflan ile kaplandı. Serginin koordınatörü Prof. DT. Nur- han Atasoy, sergi alanını, Itonulara göre 4 bölüme ayırdıklannı anlatü. Bölümler, Osmanlı padışahlannın devlet adambğını. komutanlık niteliğmı, kültü- rel boyutu ve günlük yaşamı anlatacak. Sergiyi duyuran ilanlar ve şehrin dört bir yanına asılan dev panolarla 'Osmanlı Sultanlannın İhtişanıı'. Memphis'te gü- nün olayı habne geldı. Yaklaşık 175 parçanın Topkapı Sarayı Müzesi'nden alındığ sergide, İstanbul ve Bursa'daki Türk ve Islam Eserleri Müze- si, Deniz Müzesi. Askeri Müze ve Sad- berk Hanım Müzesi ile İsviçre'nin Davos kentindeki 'Kuyas' koleksiyonundan parçalar yer abyor. Cikkat çeken parçalar olarak da 1. Mahmut döneminden kalma Topkapı hançen. 18. yüzyıl harem arabası, Fatih'- in kılıcı ve şiir kitabı sıralanıyor. İstanbul Devlet Senfoni Orkestrası da Gûher-Sûher Pekinel ile Suna Kan'ın katılacağı iki ayn konser verecek. Öte yandan sergi dolayısıyla Memp- his'te bulunan İstanbul Devlet Senfoni Orkestrasfnın Şefı Hikmet Şimşek'j soymaya kalkıştılar. : Şimşek. oteline yürürken yamna soku- lan bir zencı kadın, ebndeki kesc kâğıdındançıkardığı bıçakla Şimşek'i teh- dit ederek cüzdanını almaya çabştı. Şimşek geri çekilip yardım isteyince, soyguncu, kendisini bekleyen bir otomo 1 bile binerek uzaklaştı. Şimşek'in yardımi|- na, orkestra elemanlan yetişti. - Bayır Ödülü ] Ahmet Ümifîn - Kültür Servisi - Vedat Günyol, Tah'p Apaydın, Mehmet Başaraa, Fakir Bay- kurt ve Emin Özdemir'den oluşan seçici kurul, katılan yapıtlan değerlendirerek Ferit Oğuz Bayır Düşün ve Sanat Ödfilfi'- nün Ahmet Cmit'ın "Çıplak Ayaklıydl Gece" adlı yapıtına verilmesını karar-* laştırdı. T Ödül, Kartal Belediyesi'nce düzenle- nen 17 Nisan Köy Enstıtüleri Şenliği'nde Hasan Ab Yücel Kültür ve Şanat Evi Sai lonu'nda sahibine yann verilecek. Töre- ne ödül koyucu Ferit Oğuz Bayır da katı-" lacak. Bilındığı gibi şimdiye değin bu' ödülü Mehmet Erdfll (incekme), Samim Kocagöz (roman). Kemal Sülker (yaşa-. möyküsü). Mehmet Cimi (yaşamöykü-" sü), Asım Bezirci (ınceleme-yaşamöykü-' sü). Haşün Kanar, Dr. Ali Arayıcı, Bergüs zar Bulut (inceleme-araştınma). Mehroet, Güler, Hidavet Karakuş, Nadir Gezer, M!, Sadık Aslankara (roman) türlennde, almışlardı . ı