Katalog

30 TEMMUZ 1991 KOLEKSİYON KÜLTÜRSANAT CUMHURİYET/7 Moda'da ^Iangolar' • Kultur Servisi Istanbul Film Ajansı ve Cumhuriyet Kitap Kulübü'nün işbirliği ile başlatılan kitap ve sinema şölenleri kapsamında bugün Arjantinli yönetmen F.E.Solanas'm "Tkngolar" adlı filmi gösterilecek. Venedik Jüri özül ödülü sahibi "Tangolar", Kadıköy Moda Sineması'nda görulebilir. Türkülere yaz gelmeden Rahmi Saltuk'un başının belası da Kürtçe türkü okumak. Onun da uzun bir öyküsü var. Saltuk, "Kürt türküleri hep tenor sesle söylenir. Sanınm ilk kez baritonbas bariton arası bir sesle ben söylüyorum" diyor. REFİK DURBAŞ ~ belası da Kürtçe turkü okumak. Onun da uzun bir öyküsü var. 70'lerde "Karayılan"ı, "VuniB Kürt uşağı" diye okuyormuş. 1975'te yaptığı plağa da böyle okumuş. 76'da yaptığı plakta Kürtçe bir türkü var: Gülazer. Şivan Türkiye"de o yıllar. Ama resmi görüş olarak Kürtçe yasak. "fşte o günden bugüae çizgimi bırakmamaya calıstım" diyor Saltuk. Sözü yeni çıkan Hoy Nare" kasetine getiriyorum. "Üç türkümü, Kürtçe okuduğum üç türkümü denetimden geçirdim. Bu yasa yokken yani, mahkeme karanyla ben olayı çözdüm. 24.12.1991 tarihinde mahkeme beni haklı buldu. Ve mahkeme karanyla Kürtçe turkü okunur dunımunu elde ettim. Bu iş tam iki yüımı aldı. 7.7.1989'da çıkmıstı kasetfm ve hemen toplatılmıştı. Demek ki bu yasa çıkmadan ben mahkeme karannı almısun. Gerçi Kültur Bakanlığı temyiz etti, ama iste bu yasa da çıktı... Şimdi Kurtçe turku okuma yasasını kaldırdılar, fakat hâlâ uygulaması yok..." "Hoy Nare"de Uk haliyle üç Kürtçe türkü varmış. Yeni düzenlemesinde buna yedi türkü daha eklemiş. "Dıçım Dıçım, Zeynel, Fegiye, Teyra, Romani, Govend, Can£ Can6" yeni tür külerinden... Klasik Kürt türkülerinden... Bu yüzden yeni bir kaset. Arkadaşlan "Gd sen bunun adını degJstir" demişler, "Sen bunun mücadelesini çok verdin" demişler. Rahmi Saltuk inat etmiş, degiştirmemiş. Oysa yeni türküler var, yeni bir ad koyabilirdi. "O isim sanki bir simge oldu. Mücaddemin simgesi..." diyor gülerek... "Hoy Nare"nin başka bir özelliğini de Rahmi Saltuk anlatsın: "Sanırun ilk kez tenor sesin dışında bariton, bas bariton arasında bir sesle ben söylüyorum Kürtçe tnrkükri. Çönkü Kürt türküleri hep tenor sesle söylenir..." Rahmi Saltuk, 'Hoy Nare kasetinde 10 Kürtçe türküye yer veriyor y Kelt seı^gisine l • Kültür Servisi Venedik'te geçen 24 martta açılan ve 8 arabk gününe dek açık kalacak sergiyi Uç ay boyunca 300.000 kişinin gezdiği belirtildi. Uzmanlar sergiye yönelik yoğun ilgiyi Kelt kültürünun homojen bir nitelik taşımasına, Avrupa'da Irlanda'dan Türkiye'ye dek geniş bir alanı kapsamasına bağhyor. Kelt topluluğu, uzmanlarca bugünün Japonlarına benzetiliyor. Nesnelerı zekice kopya ettikleri belirtiliyor. Yazıyı bildikleri, ancak kullanmadıklan varsayılıyor. 'Bunraku Tıyatrosu' bebekleri • Kiiltur Servisi Amerikan Forbes dergısi, dunyanın en ünlü koleksiyonlannı liste şeklinde yayımlamayı surdurüyor. Listelerde Japon koleksiyoncular, baş sıraları tutuyor. Japon, 'Bunraku' tiyatrosunun bebekleri de özel koleksiyonlardan birine aıt. Geleneksel niteliklerinden çok yetişkinlere yönelik gösteriler yapan tiyatro en parlak devrini 16. ve 17. yılzyıllarda yaşamış. Eylul ayında başkent Tokyo'da gösteriler yapan Bunraku Tiyatrosu'nun bebekleri sanat pazannda 1 milyon frankın uzerinde bir değere sahip. YARIŞMA 'Beyaz Güvercin' • tSTANBUL (tÜHA) POPSAV'ın desteğiyle duzenlenen Istanbul Beyaz Güvercin Muzik Yarışması finali 14 Eylul 1991'de yapılacak. Yarışma Bostancı Gösteri Merkezi'nde başlayacak. Amatör ve profesyonel tum besteci ve söz yazarlarının katılabıleceklerı pop müzik dalında bir beste yarışması olacak. Eserler 120 ağustos tarihlerı arasmda Turker Reklamcılık ve Organizasyon'a teslim edilecek. Beste gönderme ve teslim etme süresi son günu 20 ağustos salı (saat 17.00'de). Yapıtlar incelendikten sonra 22 Ağustos 1991 Perşembe günü ön jüri tarafından değerlendirilip geriye 15 beste bırakılacak. ödüller, 1. besteye altın guvercin ve 10 milyon lira, 2. besteye gümuş güvercin ve 7 milyon ve 3. besteye bronz güvercin ve 4 milyon lira verilecek. ö n jüri, Ali Kocatepe, Ali Rıza Turker, Fahir Atakoğlu, Garo Mafyan, Izzet öz, Kamil Gök, Namık Kasapbaşoğlu, Selim Atakan, Sezen Aksu ve Soner Olgun'dan oluşacak. MACERA "Baglara geldi luş kokular saçb gülistan / Boyun biiktü bagla bostan yıkma evimi etme talan." "Baglara kış gelmeden" başlıyor Rahmi Saltuk'un uzun öykusu. Şımdi yuzune bakıyorum da hiç de yabancı değil. 60'b yıllarda elinde sazj türkü söylüyor üniversitenin bahçesinde. Ortada yanan ateşin yalazı bir yuzune vuruyor, bir sazımn ustune duşuyor. Başka bir resim, Tepebaşı'nda "Pir Sultan Abdal" oyunundan. Sahnenin önüne oturmuş saz çalıp turku söylüyor yine Rahmi Saltuk. Eski gunler resimlerde kalsın. Şimdilerde hali nice Rahmi Saltuk'un? Üst üste konser yasaklamalar... Yasal izni koparsa "hava"lann engellemesi... Türküler bir yana "yasak"lardan başlasın söze Rahmi Saltuk: "Son dönemlerde kamuoyunu en çok ilgflendiren, OgUeodirmesi gereken, en çok başıma gelen, bu konuda yalnız degilim tabii, başka arkadaşlar da var, bu konser yasaklan. En son işte 4 Mayıs 1991'de Açıkhava'da Usarladı&ımız Ahmed Aririe vereceğimiz konserdi: tşte Türku, Işte Şür~" Bu konser Polis Vazife ve Selahiyetleri Yasası'mn 1. maddesine göre yasaklanmış. Oysa 25.9.1985 tarihinde zamanın Içişleri Bakanı Yüdınm Akbulut'un bir genelgesı var. O genelge yetkililerı "Bu maddeyi yanbş uygulamayın" diye uyanyor Rahmi Saltuk, Kürtçe türküleri bas bariton arası bir sesle seslendiriyor. ayrıca. Saltuk, "Madde açık asunda" diyor: "48 saat önceden bildirim yapümak suretiyle toplantı, gosteri, konser mahiyetindeki işler toplu yerlerde yapılabilir. Senaryo istenmez Hatta sanatçüardan kimlik, ikamet kâgıdı da... Ama ne hikmetse benden bunlara ek olarak bir de sabıka kaydı istendi. Sanki sabıkası olan adatn turku soyleyemezmiş gibi... Bo>lece potansi)el suçlu oluyorsun. Kime karsı? Devlete. Ben şimdi bu uygulamalar karştsında potansiyel suçRahmi Saltuk'un unutamadığı bir olay da 1983 yıhnda Bodrum'da verdiği konser. O konseri anımsatıyorum: "Orada da bu kez türkiUerin Hstesiııi istodikr. Ama ben Hsteyi vermeme ragmen liste dışı türkü söyledim. Bu turküler de bildigimiz halk türkuleıiydi, Drama Koprusu gibL. Fakat 'Tann Baba'yı soyleyince uyandılar. Bir celp geldi. Gittik mahkemeye. Liste dışı türkü söylemekten haydi mahkeme. Ve bu olayda mahkeme beni suçlu buldu. Üç aya mahkum oldum, parava çevirdiler. Daha sonra dosya temyizden döndu. Temyizin karanna mahkeme de uydu. Boylece liste dışında türkü söylemenin suç olmadıgı YargıUy karanyla da tespit edilmis oldu." Nâzım Hikmet'in bir mısrası düşüyor aklıma: "Bize türkülerimizi söyletmiyorlar;' Bu tnısrayı Rahmi Saltuk'a okuyorum. "tstenilen şu" diye söze başlayıp ardmı getiriyor: "Kitlekrle bagımın kopardması. Onn da iste bu sekilde saglıyoriar. Televizyon yok, radyo yok, basın yok... Yülar geçiyor, kusaklar degisiyor. Konser de yok. Zaten bütün propaganda araçlanyla bir kultur erorvonu yasanıyor. Dogal olarak bir sure sonra insanlar unutuyor." Burada bir parantez açıp Ankara Valisi Saffet Ankan Bedük'ün 11 Mart 1988 tarihinde Ankara 2 Nohı Idare Mahkemesi Başkanlığı'na gönderdiği yazıya göz atalım. Yazının bir bölumunde şöyle deniyor: "Davacı Rahmi Saltuk devamlı olarak komünizm propagandası yapmayı, dini inançlara saldırmayı ve komünizmi yasaklayan TCK'run 141 ile 142. maddelerinin kaldırılması için propaganda yapmayı ihtiyat haline getirdiği gerekçesiyle mahkemeye sevk olunduğu anlaşılmıştırî' TRT ile ilişkilerin nasıl diye soracak oluyorum. Yüzünde alaylı bir gülumseme beliriyor, gülumseme daha sonra kahkahaya dönuşuyor: "TRT ile ilişkikr bal kaymak. TRT Ue Uişkiler ;ok şukur 13 yıldır bal kaymak. 13 yıl once bir bayram programında bir yere sokustunnuslardı. O günden bu yana ne onlar anyor, ne ben sonıyorum." Rahmi Saltuk'un başının bir Pigme §anatı • Kultur Servisi Pigmelerin yakın bir zamana dek 20. yuzyüda yeni taş çağının son temsilcileri oldukları varsayıldı. Ancak Paris'te Dapper Müzesi'nde açılan bir sergi tum bu varsayımları altüst etti. Müzede yer alan sergide Zaire'de yaşayan bir pigme topluluğunun çalışmalarından oluşan v c pigmelerin ritüel niteliklerini yansıtan 30 kadar yapıt sergileniyor. Aşı boyası ve doğal boyalardan yararlanılarak yapılan objeler ataJanmn uzantısı şeklinde... Yukarıda görülen boyalı kabuk kara ve deniz avcılığı üzerine pratik bılgıler veren pigme sanatına özgü bir çalışma. Müzikal, çılgınca bir tutku Robin Hood tutkunları • Kultiır Servisi tngiltere'deki Robin Hood Park, "Robinmani" etkisindeki maceracılarla doldu. 350.000 dolayında tunst, ortaçağın macera dolu yaşamının içine girmeye çalışıyor. Butun bu gelişmeler, bir grup sanatçının Robm Hood'un başarılı televızyon dizilerinın ardından kahramanın tarih ve maceracı yaşamını canlı olarak yaşatmak fıkrinin bir sonucu. Sonuçta "Robin Hood Park" doğdu. Park ve cevresi başkent Londra'da turizmin canlı pazarı oldu. Kevin Reynolds'un yönettıği "Robin Hood" adlı fdmde ise kahramanı Kevin Costner canlandırıyor. (Yukarıda) 19. ULUSLARARASItSTANBUL FESTÎVALİ $ Trans World Theatre'ın yönetmeni Jeffrey Dunrv , Son gösterisini bugün verecek olan Trans World Theatre'ın yöneticisi Jeffrey Dunn, "Müzikallerde geriye dönüş söz konusu" diyor. AHU ANTMEN ~ MUZİK Yoruııı sanatçılarına vakıf • ANKARA (AA) Klasik muzikten arabeske, hafıf müzikten Turk sanat müziğine dek tum dallarda solist sanatçılann ve ıcracıların haklarını korumak üzere yeni bir örgüt kuruluyor. Kültür Bakanlığı Musteşar Yardımcısı Cevdet Türkeroğlu'ndan alınan bilgiye göre Yorum Sanatçıları Vakfı (YORSAV) adını taşıyan kuruluş, Türkiye'deki bütün icracı sanatçılann sosyal haklannı ve telif haklannı koruyacak. Sanatçı meslek örgutlerinin değışik kesimlerden çalışanların haklarını koruduğunu, sadece solist ve icracılann yasal boşlukta olduğunu belırten Turkeroğlu, vakfın sahneye çıkan bütün sanatçılann sosyal haklanyla ilgıleneceğini belirtti. 19. Uluslararası Istanbul Festivalı bu yıl neşeli bir gösteri ile sona eriyor: Trens World Theatre'ın sahnelediğı "Best of Broadway." Yani Broadway'in en iyileri... Geçen cuma akşamı gösterisine başlayan ve bugun son gösterisini sunacak olan topluluk, Harbiye Açıkhava Tiyatrosu'na, Broadvvay'dan bir soluk getirdi gerçekten de. "Oklahoma"dan "Cabaref'ye, "Hair"den "West Side Story"e, "Phantom of the Opera"dan "Cate"e, "Evita"ya, "My Fair Lady"e dek Broadway sahnelerinde "ölümsüzleşmiş" yapıtlanndan kesitler sundu izleyicıye. "Best of Broadway"in yönetmeni, çocukluğunda tam anlamıyla bir "Broadway delisi" olan ve Broadway plakları dinleyerek buyüyen Jeffrey Dunn. Bir pikabın kolunu kaldırıp da alete bir plak yerleştirebilecek yaşa geldiğinden beri Broadvvay muzikleri dinleyen, belki de o gunlerde Broadway muzıkallerini "yaşamaya" başlayan bir adam bu. Neşeli, heyecanh ve mutlu. Broadway yıldızlannın son gösterisi bu gece Açıkhava'da. Broadway'i gerçekten yaşamaya başlaması ise gençliğinde oluyor ve her işi yapıyor. Once suflorluk. Sonra bir sure portakal suyu satıyor. ilk rolunu aldığında ise havalara uçuyor. Gerisi geliyor. Dunn'ın hem Broadway'e hem kendisine inancı var. Bugune dek "Damdaki Kemancı", "Baü Yakasının Öyküsü", "Cabaret" gibi birçok müzikale imzasını atan Dunn, aynı zamanda öğretmenlik de yapıyor. Bir müzikal oyuncusunun nasıl yetiştiğini sorduğumuzda hemen sırahyor: "Delicesine bir sevgi, olağanustu bir arzu ve gereksinim." Dunn "oylesine" bir müzikal oyuncusu olunamayacağını vurguluyor: "Inanacaksın. Müzikal, yaşam biçimin haline gelecek." Jeffrey Dunn Broadway'in son durumu hakkında biraz karamsar. "Cats", "Les Miserables" ve "Miss Saigon" gibi "hH"leri örnek veriyor, ama bunlann dışında Broadvvay'de şu sıralar pek hareket yok." Bazılarının Broadway'de çok uzun "nonmusical" oyun sahnelendiği görüşune katılmayan Jeffery Dunn, "Ama tabii bu benim kişisel görüşum. Çok iyi bir oyun görecegime çok kötü bir müzikal gormeyi tercih ederim. Benim için Broadwa>, 'muzikal'in kendisi zaten" diyor. Broadvvay'de şu sıralar Ingilız oyunlannın üstünlüftü konusundaki görüşü ise eleştiriyor: "Bu görüş asunda bir genetteme. Genelleme yaparken de dikkatli olmak gerek. Bence Broadvvay tngilizlerin degil Andrew Lloyd VVebberin istilasına ugradı. \Vebber ve Tim Rice'ınkiler dışında asunda Amerika'ya başanlı tngiliz muzikalleri gelmedi diyebilirim." Jeffrey Dunn'a göre artık müzikalleri "uluslararası" olarak değerlendirmek gerekiyor. "Miss Saigon"u örnek gösteriyor. "Miss Saigon"u iki Fransız yazmış. Yapımcısı Ingiliz. Söz yazan Amerikak. Oyuncular kanşık... Dunn aynca "Miss Saigon"un bir "opera" olduğu görüşünde. Ashnda Dunn'a göre müzikallerde bir "geriye dönüş" söz konusu. Operaya doğru... Türkiye'ye "Oklahoma" ile gelmeyi tasarladıklanm, ancakson anda çıkan tersliklerden dolayı "Best of Broadway"i hazırladıklarını söyleyen Dunn, "Türk izteyiysine Broadway'i getirmek istedik. Belki böylesi daha iyi oldu" diyor. Bostancı'da konser • Kültür Servisi Staras Ses ve Işık Şirketi'nin elemanları için iki konser duzenlendi. Konserler geçen ay Efes'te Leman Sam ve Ahmet özhan'ın verdiği Yunus Emre" konserinden dönerken trafık kazası geçirerek yaşamlanm yitiren Engin Karakuş, Kazım Kasdaş, Bülent Koran ve Senih Kaptanoğlu'nun ailelerine yardım amacıyla gerçekleştirilecek. Her ikisi de Bostancı Gösteri Merkezi'nde yapılacak. "Kaybettiğimiz Staras Gençleri ile Birlikteyiz" konserlerine popüler müziğin ünlü sanatçıları ucret almadan katılacaklar. 4 ağustos saat 21.00'deki Uk konserin sanatçıları Nilüfer, Leman Sam ve Neco. 5 ağustosta aynı saatte Sezen Aksu ve Uğur Yücel birlikte şov sunacaklar. Sinema • Tiyatro • Gösteri Dunya tarihinde bir ozgurluk anıtı.. 146 97 38 • 132 64 26 MODA Sİ NE M ASI KİTAP VE SİNEMA ŞÖLENİ BUGÜN tOÜJUL'İJMSUNAR MOZVRTın 200 ölum \ılı s^refınc 8 Oscarlı BEYOCLU ve SİNEMA ŞÖLENİ • 2 • 29 Temmuz P tesı V) Temmuz Salı M Temmuz Çarç U AM P * S Yon F.E. SOLANAS Venedik Jurı Özel Ödülu Seansl»n12 0014.1516 3019 0021.30 Tel:337 0 1 28 •••. . TANGOLAR AMADEUS MKitlCLIMUt 1 S 3 İ 2 S M ATD>Lİ S\BIR \»n Ankmıo Skjrmeu RESMİ T \ R İ H \on Luıv Puetizo sOSHNCı LEVENT OYA KIRCA BAŞAR GÜNDOĞARKEN \EŞİL k\RINC\L\RIN D t Ş GORDLĞL M.R 1,ır> »emn Hern.j V1LIZİK K L T L S U >on Costa Sînema tarihinde 8 Oscar lı bir başyapıt! BEN KINGSLEY BR RICHARD ATTENBOROUGH HM I LI EMILIO ESTEVEZ KIEFER SUTHERLAND LOU DIAMOND PH1LIPS I \ğustos YOUNGGUNSII JON BON JOVfmn Oscar adayı 1 numaralı parçası S»i Ç M SfTE Ş*F*K ' ,147Ç9*T| S16M«| 3 0v X 3 3C = 6O C 3. 9 * ' £ Beyoğlu Sınematı 151 32 40 12 00 14 15 16 30 19 00 21 15 BETTE M1DLER >\OODY ULEN Deboroh ve NKk, 16 evlılık yıldonumlerınde arakırındakı butun sorunların muhasebesım yapmoya karar verdıter Alı$vert$ merkezıntn arta yennöe1 * ' B3Ö^T00 SlSAN SARANDON JAMES SPADER Gençbirerkek vecüretkâr birkadının öyküsü GANDHI 2. HAFTA I^âU naSBB B«»ofllu FİTAŞ Ankara BAT1 (1*9 0 K ) 111 İ3 23 \ 14 5 16 3 C 9 **• i L>J ^ ^ T " ^ =™»* '^ Harbiye AS (147 63 15) 11 0OU3O1800 21 30 Kadıköy MODA (337 01 28) 11 00 14 3018 0021 30 r^ı ıı f Ç»^5AFAKÎ PREDATOR 2 4. HAFTA {S1IHHI 3 C GEREGI» DÜŞÜNÜLDÜ /" Yazan :M Yo'netenîLe'/erıt Karca Soz Ses jsık: S.ıras jDuyurularınız ifin 146 97 38 132 64 26 Sinema Tiyatre j Gösteri ı REKLAM FİLMİ DAGlTIMINDA 29 Temmuı FİDfl FîLffl 149 50 33 ÖDÜLLÜ FİLMLER HAFTASI Beyoglu Sinepop 143 70 71 GULUN A D I Je ı Jocques Annaud Alan ParHcer Şş! KEKT M1 K 03 <ad koy SUREYYA I336 06 82| C'a ? 5AFAK3 516 26 60ı «nka a METBOPOL 125 ' 4 "8 12 jO 11 00 1100 12 00 14 1516 151900 1330 1600 19 15 13 30 16 00 18 30 14 30 16 45 19 15 21 30 21 45 2100 2130 Bir TINTO BRASS Filmi MANZARALARI "SCENES FROM A MALL ÎOTemmuı 31 Tetnmuı 1 Agustos ŞEYTAN Ç I K M A Z I ÇİNGENELER Z A M A N I Eınır CuSturıca V A H Ş I DUYGULAR Dav,d Lynch ÖC3ACE DAD BUDAPEŞTEBARr B e y o ğ l u DÜNYA(149 93 61) 1200 u 1516 30 1845 21 00 2. HAFTA giu EMEK (144 84 39) 12 00 14 15 16 30 18 45 21 ' 5 Kad.köyflEKS (336 0 1 1 7 12 00 14 15 16 30 18 45 21 "5 Ankara AKUN (127 76 56) T2 lt> 14 30 16 45 19 00 21 15 DekcfTJn ijuyakiçu ne^tTi^ Sa*on kşrasıtcmız daral* Jırustır Sıle* aJrr^i^a ^utfo a^^« «iıuz. Bıtet Satn Yetlen »o«uı>cı Go.1«n Meıkau. T*l 3M 72 10 Vskkorutu Taksın. Tel 151 28 88 Vıkkorama Sttadıye Tet 350 Bî 42 12 00 14 15 16 3018 45 21 00