Katalog

2 MAYIS 1991 Çin, dönem başkanı • BtRLRŞMtŞ MİLLETLER (AA) BM Güvenlik Konseyi'nin dönem başkanlığı ' Belçika'dan Çin Halk Cumhuriyeti'ne geçti. Çin Halk Cumhuriyeti'nin BM daimi temsilcisi BUyUkelçi Li Daoyu, görevi Belçika'nın BM nezdindeki Büyükelçisi Paul Noterdeame'den devraldı. Güvenlik Konseyi'nde başkanlık, tngilizce alfabetik sırayla her ay ülkeler arasında el değiştiriyor. DIŞ HABERLER CUMHURtYET/11 Başbakan Major, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri'ne mektup yazdı Londra, BM Polis Gücü için bastırıyor John Major, De Cuellar'a yazdığı mektupta, Kürt sığınmacılara yardımın hızlandırılmasını istedi ve Güvenli Bölge'nin denetiminin tümünün bir an önce BM tarafından devralınması gerektiğini vurguladı. EDtP EMtL ÖYMEN LONDRA lngiltere Başbakanı John Major, BM Genel Sekreteri Perez de Cuellar'a bir mektup yazarak BM'nin Kürt sığınmacılara yardımının yeterince hızlı biçimde yapılmadığını belirtti ve programın hızlandırılmasını istedi. lngiltere Dışişleri Bakanlığı'nı devre dışı bırakarak yazdığı anlaşılan iki sayfalık mektubunda Başbakan Major, "sıgınmacıların yaşamlanna yönelik muazzam tehdif'ten söz etti ve Zaho'da kurulan güvenli bölgenin denetiminin tümünü BM'nin "bir an önce devralması" gerektiğini vurguladı. Başbakan Major, bu mektubuyla, "güvenli bölgede bir BM polis gücü kunılmasına iliskin önerisinde ısrarlı olduğunu, BM'de saglam bir deütek bulantamış olmasına karsın caymadıgını gösterdi. BM Güvenlik Konseyi üyeleri Sovyetler Birligi'nin konuya lemkinli, Çin'in ise soguk baktiğı beUrtiliyor. Irak ise öneriyi "ülkenin hükümranlıgına açık bir müdahale" olarak değerlendiriyor. BM polis gücü önerisinin işlerlik kazanması için Irak'ın onayını şart koşanlara karşın lngiltere, bunun gerekli olmadığı görüşünde. uuvtnll bölge 70 km. kadar uzatılıyor. Hamaney: Kapıyı Batı'ya açmadık • TAHRAN (AA) Iran'ın dini lider Ayetullah Ali Hamaney, Iran'ın kapılannı Batı'ya araladığı iddiasının İslam düşmanlarının propagandası olduğunu söyledi. Tahran Radyosu'nun haberine göre dün işçi ve öğretmenlere hitaben bir konuşma yapan dini lider, Amerika ve diğer "İslam düşmanı" ülkelerin, lran milletinin tslam ideallerinden kopması beklentisi içinde olduklarını kaydetti. Ayetullah Hamaney, "Ama tran millcti lslamdan uzaklaşrnadı" dedi. Sadık Ahmet'in itirazına ret • ATtNA (AA) Yunanistan Yüksek Mahkemesi, Gümülcine Bağımsız Milletvekili Sadık Ahmet'in, Patras tstinaf Mahkemesi'nde onaylanan hapis cezasına yaptığı itirazını reddetti. Yüksek Mahkeme'nin 208/1991 sayılı karannda, yine aynı mahkeme tarafından hapis cezası onaylanan lbrahim • ŞeriPin itirazı da reddedildi. Son aşaması Başbakan Major'ın Perez de Cuellar'a mektup yazması, Kürt sorununa nisan başından bu yana gösterdiği çözüm arama çabalarının son aşaması. Kürt sığınmacılara "güvenli bölge" kurulması önerisi de Avrupa DÖNÜŞ SEVtNCİ Binlerce Kürt önceki günden itibaren bulabildikleri araçlarla Zaho'ya dönüşe geçtiler. (Fotoraf: Reuter) Tbpluluğu tarafından kabul görmüş, ancak ABD tarafından başlangıçta benimsenmemişti. tngiltere Dışisleri Bakanhğı'nı devre dışı bırakarak dış siyaseti kendi saptıyor gibi görünen Başbakan Major'ın önerisine bir aşamada Dışisleri Bakanhğı dahi sahip çıkmamıştı. Ancak olayların gelişmesi ve tngiltere'nin yaptığı kulis sonucu, on günlük bir gecikmeden sonra Başkan Bush tarafından "bir Amerikan planı" olarak dünya kamuokerlerinin bulunduğunu, bu sayının bir hafyuna sunulmuştu. Şimdi BM polis gücü öne tngiliz birliklerinin komutanı Tümgeneral Kelling, bölgede 2 bin taya kadar bin 400'e çıkarılacağını belirttiler. risinin de aynı şekilde itiraz ve çekincelere askeri olduğunu, 2 bin askerin daha geleceğini söyledi. Kelling, "Bu karşın bir hafta içinde benimseneceği sanılıİngiliz ve Fransız askerler, Iraklı askerleryor. Ingiltere'ye yaptığı resmi ziyaret sırasın operasyon bir işgal değildir, insani bir operasyondur" dedi. den arındırılmasını istediklcri yerleşim birimZAHO (AA) lrak'taki müttefık kuvvet Kelling, AA muhabirlerinîn sorularını cevap lerini planlarıyla birlikte peşmerge liderlerida bir demeç veren Almanya Dışisleri Bakanı Hans Dietrich Cienscher de öneriyi destek ler için büyük stratcjik öncmi olan Duhok'a larken, bölgede 2 bin askerleri olduğunu, ne havadan ve karadan gösteriyor. ledi. Çin'in plana uzak durduğu anımsatıl girilmesi amacıyla ABD'den sonra Ingilizler hafta sonuna kadar 2 bin askerin daha geleBM yardımları dığında ise "Çin, görüşünü yeniden de açtıklan ikinci cepheden ilerlemeyi sürdü ceğini bildirdi. rüyorlar. Ingilizler, Kuzey Irak'ta Kanimasi degerlendirmelidir" dedi. tngiliz general, bölgede operasyonlar için Birleşmiş Milletler'in Zaho yakınlarındave Begova kasabalarına da girerek bayrak ise "Bu operasyon bir işgal değildir. Çok ki kampında kaınyonlarla getirilen yardım çektiler. 70 Km. doguya uluslu guçlerce yürtitülen insani bir yardım malzemesinin dağıtımına henüz baslanmadı. Bu bölgede devriye görevi yapan peşnıer operasyonudıır" dedi. BM özel temsilci yardımcısı Jeorge CheIrak'ın kuzeyinde Kürt sığınmacılar için gelerin liderleri, ingiliz birliklerinin açılan General Kelling, Musul ve Kerkük'e giril dieh, şu anda yardımın nasıl dağıtılacağını kurulan güvenli bölgenin, TürkiyeIrak sını ikinci cephede Bigidiş, Sersin, Suvariıuka ve mesi konusunda da henüz bir karar vermeplanladıklarını belirterek şöyle dedi: rı boyunca 70 kilometre kadar doğuya geniş Boger güzergâhından Duhok'a gireceklerini diklerini ifade etti. "Yardımın dağılımı konusunu /.aho'daki letilmesi bekleniyor. Güvenli bölgenin dene belirttiler. Liderler, İngiliz birliklerinin açıkuzey Iraklıların özerklik kapsamında tu yerel yoneticilerle çok uluslu guçlerin kamp timinin müttefik kuvvetlerden, BM polis gü lan ikinci cephede Duhok'a 50 kilometre, sorumlularıyla goruşuyoruz. Ha/ırlayacafcıcüne devredilmesi, böylece müttefik askerle ABD birliklerinin ise ZahoIzova Uzerinden tulmasını şart koştukları, Duhok, Süleymamız bir planla yardımı cvlere kadar göturup niye, Erbil, Musul ve KerkUk'te ise Irak as.rin en kısa sürede bölgeden aynlması öngö açtıklan birinci cepheden Duhok'a 5 kilometdağıtacağız. Muhtemelen dagıuma yarın başkerlerinin cekilmediği bildirildi. rülüyor. BM Mültecilere Yardım Yüksek Ko re yaklaştıklarını söylediler. layacagız." miserliği adına Sadrettin Aga Han ile Irak ingiliz birlikleri, iki gündür sürdürdükle Fransız birligi Habur sınır kapısında ise müttefik ülkehükümeti arasında varılan anlaşma uyarın ri operasyonlar sonucu Kuzey lrak'taki Kaca 'güvenli bölge'de zaten sivil BM görevlile nimasi ve Begova kasabalarına da girerek Az sayıdaki Fransız askeri ise Kuzey Irak'ın lere ait araçlarda bayrak açılmasına Türk görevliler izin vermiyor. rinin insancıl yardım eşgüdümü amacıyla ça kendi bayraklarını diktilcr. Kasrük bölgesinde devriye görevi yapıyor. Türk görevliler, ülke sınırları içinde ancak lışması kararlaştırılmıştı. Şimdi bu çerçeveFransız askeri yetkilileri, bölgede 700 asİngiliz birliklerinin komutanı Tümgeneral nin, müttefik askerlerin bölgeden ayrılışını hızlandırarak bir polis gücünü kapsamına alacak biçimde genişletilmesinin mümkün olduğu düşünülüyor. Angola'da iç g b barış • LİZBON (AFP) Angola'da 15 yildır sürmekte olan iç savaşın dün hükümet güçleri ile ABD yanhsı Ulusal Birlik Grubu arasında varılan anlaşma ile son bulacağı bildirildi. Portckiz varılan anluşmaya göre mayıs ayının 15'inde resmen imzalanacak barış anlaşmasının ardından ülkede iç savaş sona crmiş ve ülke tam bağımsızlığına kavuşmuş olacak. tngilizler, iki kasabaya daha girerek bayrak çektiler Kuzey Irak'ta insanf işgal BM bayrağının açılmasına izin verebileceklerini söylediler. Habur sınır kapısının Irak kesimindeki binalarda ise Irak bayrağının yanı sıra ABD, İngiliz ve Fransız bayraklan asılı bulunuyor. 4 Mübarek öte yandan Mısır Devlet Başkanı Hüsnü MUbarek, Irak'ın bölünmesine yönelik her turlu girişime karşı olduklarını bildirdi. Mübarek, 1 Mayıs dolayısıyla düzenlenen törende yaptığı konuşmada, Irak'ın bölünmesinin, boyutları kestirilemeyecek zararlara yol açacağını belirtti. Mısır Devlet Başkanı, lrak'taki bütün gruplara, Ulkenin yeniden inşası için birlikte yapıcı bir tutum izlemeleri çağrısına bulundu. Araplsrail anlaşmazlığının cözümü için bir barış konferansı düzenlenmesini desteklediklerini, ancak Israil'in işgal topraklarında yeni yerleşim bölgeleri kurmasının barış sürecine engel oluşturduğu bildirilen Mübarek, mevcut barış fırsatının kaçırılmaması gerektiğini söyledi. Soljenistiııclen ret • MOSKOVA (A A) SSCB'nin eski lideri Leonid Brejnev döneminde sımrdışı edilerek Sovyet vatandaşlığından çıkanlan Nobel ödUllü Rus milliyetçisi yazar Aleksandr Soljenistin, SSCB'nin ikinci büyük kenti olan Leningrad'ın adının yeniden "St. Petersburg" olarak anılmasına karşı çıktı. Soljenitsin'in kentin adının değiştirilmesi konusunda halkoylaması yapılmasına ilişkin yasayı görüşmekte olan Leningrad Şehir Sovyeti'ne (belediye meclisi) konuyla ilgili olarak gönderdiği mesajda, kentin adının ya Petrograd ya da orijinal anlamın tümüyle kurulması için "Svyatopetrograd" olarak değiştirilmesini istedi. Açıklıga kavuşmadı BM polis gücünün görev ve kapsamı konusu açıklıga kavuşmuş değil. Kıbrıs'ta BM Barış Gücü'ne bağlı olarak 1964'te kurulan 35 kişilik simgesel ve etkinliği kısıtlı polis gücünün, Kuzey Irak'ta daha geniş yetkili ve kapsamlı biçimde tekrarlanması için yeni bir hukuki duzenleme ve Irak hükümetinin onayının gerekli olduğunu savunanlar var. Ancak tngiltere, bu konuda Irak'ın onayına gerek olmadığı göruşünde. lngiltere'nin tutumu şöyle özetlenebilir: "Güvenlik Konseyi'nin 688 sayılı karan uyarınca BM, Kürtlerin güvenliginden sorumludur. Polis gücü bu karar çerçevesinde yasallık kazanır, hatla BM Kürtlere daha uzun vadeli bir koruma dahi saglayabilir. Biitün bu işlemler için Güvenlik Konseyi'nin yeni bir karan gereksizdir." Bu görüş. Ingiliz basınyayınında yankı buluyor. "Independent" gazctesinin bir haberinde, "BM polis gücü Irak içinde döllenmeye başlıyor gibi görünen bir Kürdistan'ı mı korumayı amaçlıyor" diye soruldu. Türkiyede müdahale gücü Washington; Kuzey Irak'tan çekildikten sonra BM'nin tek başına denetimi sağlayamayacağından kaygılanıyor. Bu nedenle gerektiğinde Kuzey Irak'a müdahale edebilmek için Türkiye'de hızlı müdahale gücü bulundurmayı düşünüyor. nun yaratacağı sakıncaları gidermek için iki nokta üzerinde kafa yoruyor: ABD'nin gerektiğinde Kuzey Irak'a girmek için düşündüğüformül' göz önünde bulundurduğu ikinci seçenek de Türkiye'den her an Kuzey Irak'ta duruma müdahale edebilmek seçeneğini açık tııtabi1) Olası bir "siyasal çözümün" ABD'nin leceği bir düzenlemeye gitmek. Bu konuda da Kuzey Irak'tan çekilmesine eşlik etmesinin ye henüz bir karar verilmiş değil, ama Beyaz Sarinde olup olmayacağı konusu, şu anda yö ray Ulusal Güvenlik Konseyi'nin incelediği netimde üzerinde hayli kafa yorulan bir se dosyalardan birisi bu. ABD, özellikle Ameliyor. çeneği oluşturuyor. ABD bir yandan böyle bir rikan kuvvetleri Kuzey Irak'tan çekildikten UFUK GÜLDEMİR İçinde bulunduğumuz günlerde ABD'nin beklenti içinde olmak istemiyor, çünkü bu en büyük kaygılarından biri, kendi kontrolü "uzun dönemli angajmana" hizmet edebile sonra BM güçlerinin hava desteğinden yokWASHINGTON ABD, Kuzey Irak'ta dışında gelişebilecek olaylar sonucunda Ku cek bir nitelik taşıyor ve çeşitli uluslararası sun kalmasının sakıncalarını düşUnüyor. Bu uzun dönemli bir bağlantıdan kurtulmak için zey Irak'ta yıllar süicbilecek bir bağlantıya "yan etklleri" bulunuyor. öte yandan da nedenle de Türkiye'den bunu gerçekleştirebiBirleşmiş Milletler'in bir an önce ipleri eline sürüklenmek. Kürtlerin, ABD'nin soruna da Kürtler, bir "siyasal çözüm" sonucunda ka lecek bir duzenleme yapmanın yerinde olup almasını arzuluyor. Ancak bu gerçekleştik ha fazla bulaşması sonucunu doğuracak ba lıcı olarak can güvenliklerini elde edemezse olmayacağı konusunu değerlendiriyor. Ancak ten sonra dahi BM güvenlik güçlerinin tek ba zı "tahriklere" girişebileceği korkusu hayli ABD'nin bölgeden ayrılmasının güç olacağını bu düzenlemenin sadece hava kuvvetleri için şına durumu kontrol altında tutmaya yetme yaygın. Bu nedenle ABD, bir an önce Kuzey düşünüyor. Konu halen tüm boyutları ile in mi, yoksa önceki günkü New York Times'a bilgi veren "Ust düzeyde bir Savunma Bakanyebileceğini düşünüyor. Bu yüzden de gerek Irak'tan çekilmenin yollarını arıyor. Ancak celeniyor. hğı yetkilisinin" dediği gibi, "ufukta bekletiğinde Türkiye'den Kuzey Irak'a hızla mü ipleri eline alması beklenen BM güvenlik güçdahaleye olanak sağlayacak bir düzenleme lerinin tek başına Kuzey Irak'ta duruma hâ2) BM'nin tek başına duruma hâkim ola tilecek Çevik Kuvvet destek kıtaları için mi" ye gitmenin yerinde olup olmayacağını ince kim olamayacağı da düşünülüyor. ABD, bu mayacağı varsayımına dayanarak ABD'nin olacağı şimdilik açıklıga kavuşmuş değil. Alman ARD TblevİTyonu'nda yayımlanan Monitör adlı programın iddiasv ÖzeltimeAlman eğitimi DİLEK ZAPTÇIOGLU likleri, 1972 Münih Olimpiyatları'nda tsrailli sporculara karşı girişilen suikast eyleminden sonra kurulmuştu. GSG9 antiterör birlikleri, 1977'de Mogadishu1daki uçak kurtarma operasyonunda büyük başarı göstermişti. "Monitör" adh programda Almanya'nın Kürtler için yürüttüğü yoğun yardım kampanyaSıia karşın, "Türkiye'yi geçmisle Küı lere karşı desteklediği" id dia edildikten sonra şöyle dendi: "TUrkiye kendi KUrtlerini dahi istemiyor. Anadolu kent ve köylerinde, olaganüslü hal altında, 12 milyon Kürt yaşıyor. Dil ve kültürleri baskı altında tııtııluyor. Kürtçe yazınalanna dahi izin verilmiyor. Turk hukuıncti, Kürtlerin bagımsızlık çabalarından korkuyor. lurk ordıısu ve m gücünden güç alan bir başlıyor! BERLtN Almanya'nın Güneydoğu Anadolu'daki operasyonlarda kullanılan TUrk komando birliklerini (özel tim) kendi ülkesinde eğittiği iddia ediliyor. Dün akşam Alman televizyonu birinci kanalı ARDde yayımlanan "Monitör" adlı haber programında bir görgü tanığına dayanılarak ortaya atılan iddiaya göre Almanya 1986'da iki Türk komando birliğini "ayrılıkçı Kürtlere karşı ntücadele için" özel eğitimden geçirdi. Eğitim, özel Alman antiterör birlikleri GSG9 bünyesinde gerçekleştirildi. İddia, GSG9 Albayı VVeihold tarafından yazılı olarak doğrulandı GSG9 adıyla tanınan Alman antiterör bir polisi Almanya'dan yaklaşık S yonlarca kişi tarafından merakla izlenen programda ayrıca Almilyar mark yardım aldı." man silah tröstü MBB'nin Irak'a Programda ortaya atılan, "Al 1990 yılına kadar, iç ayaklanmaman GSG9'unun Türk özel ko ları bastırmakta kullanılan hemando birliklerini Kürtlerle mii likopterleri ürettiği, bu ülkeyi sicadele için eğittiği" iddiası dün lahla donattığı, sattığı ve bakıAlman lçişleri Bakanlığı'nca ya mını Ustlendiği açıklandı. Sadlanlandı. lçişleri Bakanhğı "sa dam Hüseyin'in son olarak dece 13 Ekim12 Aralık 1986 ta Kürtleri bastırmak için kullanrihleri arasında Turk polisinin 3 dığı helikopterler, MBB şirketinelemanının uçak korsanlarına ce tspanya'da 20 mm. çapında karşı eğitildiğini" bildirdi. Prog toplarla donatıldı. Irak "kriz ram ise iddiasını GSG9 Albayı bölgesi" sayıldığı için Alman şirVVeihold'un yazılı ifadesine da ketlerinin Irak'a silah satışı on yandırıyor. Programda bu bilgi yıldır resmen yasak. İer ışığında Almanya'nın Türöte yandan aynı programda, kiye'ye "Kürtler uzerindeki basAlman Istihbarat Servisi'nin kıya son verene kadar" askeri Saddam Hüseyin'e Almanya'da yardımını durdunnası talep edilyaşayan Kürt liderleri hakkında di. düzenli olarak bilgi verdiği de Almanya'da her yayını mil belgelerle kanıtlandı.