Katalog

Cumhuriyet Sahıbı Cumhurıyet Matbaacılık % Gazetecılık Turk Anonım Şırketı adına e Nıdir Nadi » t i c n e l Yayın Mudurü H«s»« C o u l . Münsese Muduru Emtet Uşıklıgil. Yazı Işlerı Muduru Ok«j Goncıısil. • Haber Merkczı Muduru Yalpn Bayer. Savfa Duzenı Yönetmenı \ü Acar, • Temsılaler ANKARA Ahocı Tra. IZMİR Hıkm* ÇMmkay». <VDANA Ceial lsıanbul Habcrkrı Eriun Akyıldız, Dış Haberlcr Ergua BaJcı, Ekonomı C»giz Turfcın, Kültur Cdal Llstrr, Spor Danışmanı Abdalkadir Vucdıuıı, Duzcltme Rrfik Dnrbaş, Araştırma Şabin Alpay, IşSendıka Şukraa Ktlenri. Yurt Haberlerı Necdrt Dogma. Dızı Yazılar tLmt* ÇaJışkın, # Koordmatör Ahrael Konılua, • Malı Işler Erol Erkul. # Muhasebc Buleal \tntr 0 BüıçePlanlama Sevgı Osmaııbeş«o$lu • Reklam Ayjt Tor»«, Ek Yayınlar Hnlja Akyol • Idare Husryi" Gurtr, Işletme Onder Çellk. Bılgı İşlem Nııl ln«l. Basan vt Yayan Cumhunyct Matbucılık w CuneaBk T A Ş. Turk Ocajı Cad 39/41 Cajaktfu 7 34334 Isı PK 246lnanbul Tcl 512 0} 03 (20 hıu, Tda 22246 Fax (II 32« «0 2 • Burmlar Aakın: Zıya Ookalp Biv Inkılap S Mo 19/4, Tc' 133 II 4I47 Tcfc* 42344 F u (4) 133 1141/428 • Inair H Z;yı Blv 1352 S.2/3. Tel 13 12 3O.Telcx 52359FM (51)19 53 60 0 Inonu Cıd 119 S No I Kaı 1. Tcl 19 37 52 (4 lul). Tckı 62155. F n (71) 19 37 52 TAKVIM: 29 AĞUSTOS 1989 İmsak: 4.48 Güneş: 6.20 Öğle: 13.10 Ikindi: 16.52 Akşara: 19.49 Yatsı: 21.15 12 yılda 7 milyar kilometre yol alan Voyager 2 artık Güneş Sistemi dışına, bilinmeyene doğru uçuyor Neptün'e selam, ıızaya devam Neptün'ün yanından saatte 100 bin kilometre hızla geçen Voyager 2, gezegenin iki yeni uydusunu ortaya çıkardı ve etrafında kuşaklar değil, 5 halka olduğunu fotoğraflarla belirledi. Ayrıca Neptün'ün üzehnde "Büyük Koyu Leke" ve "Küçük Koyu Leke" adı verilen iki oluşumun da fotoğraflannı çekti. Ağustos 1981'de Satürn'ü, 1986 ocağında Uranüs'ü başarılı bir şekilde inceleyen Voyager 2, daha sonra Neptün'e ulaştı. Triton'a 38 bin kilometre yaklaşan Voyager 2 oradan "derin uzay "a doğru yola çıktı. Uydu bundan sonra özellikle uzaydaki parçacıklarla ilgili veriler yollayacak dünyaya. Neptün'ün volkanları PASADENA, CALIFORNIA (AA) Neptün'ün uydusu TYiton'da faal durumda volkanlann bulunduğu samlıyor. Neptün'ün yakınında bulunan Amerikan uzay aracı Voyager 2'nin dünyaya gönderdiği bılgilere göre, Triton'un, periyodik olarak patlayan volkanları var. Bu patlamalar arasında, 32 km. yükseklîğe, azot buzu kristallen saçılıyor. Bu kristaller, Triton'un sürekli olarak karanhk olan kuzey kutbuna geri düşerek kar oluyor. Azotun sıvı halde Triton'un yüzeyinden derinlere doğal geçirgen tabakalardan aktığı ve yuzeyde kar biriktikçe, asağı katmanlardaki basıncm arttığı açıklandı. Azot, bir kaçış yolu olarak volkanlardan pathyor. Triton'da büyük oranda azot, metan ve başka gazlar . bulunuyor. Yapılan hesaplar, Voyager 2'nin 2400 termik watt üretebilen plütonyum enerjili nükleer jeneratörlerinin 2020 yılına kadar dayanabileceğini gösteriyor. Uydu daha sonra ölecek ve Güneş Sistemi'nin dışındaki Oort Bulutu'na yaklaşarak (<ebedi istirahatgâhına" çekilecek. 175 yılda bir gelen fırsat Dı$ Haberier Servisi Uzerinde çalışılmaya 1970 yıünda başlanan ve 1972 yılında resmen onaylanan Voyager projesi, Güneş Sıstemi'ndeki dört gezegene yollanacak iki uyduyu kapsıyordu: Voyager 1 ve Voyager 2. Voyager l'den birkaç gün sonra fırlatüan Voyager 2'nin başlangıçta sadece Jüpiter ve Satürn'e gitmesi planlanıyordu. Literatıon Gazetesı'nde yer alan habere göre, fırlatıhşından yaklaşık bir yıl sonra meydana gelen bir arıza, bütün yolfculuğun seyrini değiştirecekti. Dünyadan gelen sinyalleri alan anten işlevini yerine getirememeye başlamıştı. Uzmanların yoğun çalışmaları sonucu arıza giderildi, fakat bu arada rota bozulmuştu. Mekanik uzmanları rotanın tesadüfe bırakılamayacağına karar verdiler. Zira 175 yılda bir meydana gelen ve gezegenlerin ayru hat ttzerinde bulunduğu bu özel konum kaçınldığı takdirde, bütün çabalar boşa gıtmiş olacaktı. Rotayı düzeltmek için, gezegenlerin çekim kuvvetlerinden yararlanan Voyager 2'nin üstündenevar? Dıs Haberter StrvM Voyager 2 aerodınamıkten nasıbını alamamış bir araç. Bir benzetmeyapılacak olursa, 3.7 metre çapında beyaz bır kuvet ve bunun uzerıne yerleştınlmış bazı sıyah metal parçalar adeta Fakat boşlukta önemlı olan biçim değıl şuphesc, bılımsel araçlann.aletlenn kalıtesi, dayanıklılığı ve tanamlanabılırlığı. GdriMi a f c a t a r Uydunun iki gözu var Genış açılı kamera genel olarak göruntülen alıyor, teleobıektff ıse ayrıntılan belıriıyor Enfraruj tayiMçer ve ISIRÖIÇM Bunlar bir tür derece ışlevı göruyor Bazı kımyasal elemanları saptıyor ve ıncelenen yıldızın yansıttğı güneş tşığının mıktarını ölçüyor Uttravtyoto taffilçer Bazı atom türiermi beliriiyor ve moleküllenn hareketı gıbı bazı özel fızıksel süreçlerin varlığını saptıyor Fotoiraflı ızaySlçer Son derece hassas olan alet. yıldızlarda ışığın yansımasını ve emtlımını ıncelıyor Atmosfer bulutlannın veya toprağın bıleşımını ıncelıyor Rarfyo a s t r a m a i »• plazna dalfalan aırtenleri Yıldızlardan gelen radyo sınyallenni dinliyor. SesMçer Yılddardakı ve güneştekı manyetik alanları ölçüyor Plazma deneyi Parçacık ölcerien, çok düşük enerjılı parçacıkJan Me araştırabılıyor yeni bir sistem geliştırildi ve Voyager 2, Jüpiter'den sonra "Satürn'e yöneldi. Voyager 2'nin sorunları sona ermemişti. Bu kez 1981 ağustosunda, uydu Satürn'ü başarılı bir şekilde ınceledıkten sonra, lizerinde kameralann bulunduğu platform anzalandı. Platform hareket etmediğı için, Voyager 2'nin yolladığı fotoğraflar sıfırdı, yanı simsiyah. Projeden sorumlu JPL (Jet Propulsıon Laboratory) bu anzayı da gidermeyı başardı. Gerçi artık platform çok yavaş hareket edebiliyor, hızlı gitmek gerektiğinde de bütün uyduyu hedef görüntuye çevirmek gerekiyordu ama Voyager 2 yıne başansını sürdürüyor ve 86 ocağında Uranüs'e ulaşıyordu. Artık Neptün yolu açılmıştı. Neptün'den sonra, gezegenin sekiz uydusundan en büyüğu olan Triton'a 38 bin kilometre yaklaşan Voyager 2, artık bilim adamlannın deyışiyle "derin uzay " a doğru yola çıktı. Uydu bundan sonra özellikle uzaydaki parçacıklarla ilgili veriler yollayacak dünyaya. 9 T M M U 1979 JÜPİTER Festivallerdeki folklorcular ANKARA (ANKA) * Ttirk folklor topluluklan, eylül ayı içinde yurtdtşmda düzenlenen çeşitli festivallere katılacak. Dışişleri Bakanlığı'ndan edinilen bilgiye göre Zonguldak Karadon Folklor ve Turizm Demeği Folklor Toplulugu, Danimarka'mn başkenti Kopenhag'da düzenlenen Ballerup Festivali'ne katılacak. Kars Kafkas Halk Dansları Toplulugu ıse 28 ağustos 3 eylül tarihlen arasında Fransa'nın Dijon kentinde düzenlenen Uluslararası Folklor Festtvali'nde Türkiye'yi temsil edecek. Dijon Festivali'ne Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nden de bir folklor ekibinin davet edildıği bildirildi. 24 0cak1986 29A4»tKİ9S1 SATÛRN URANÜS 25 Ağustos Saat: 05.00 (T.S.) Voyager2 Neptun un kuzey noktasım yaklaşık 4800 km ustunden gecıyor Saat: 05.06 Voyager2 49 dakıka ıcın Neptun un gorunmeyen yuzune gecıyof Saat: 10.14 Trıton a 38 bin km yaklasıyor ve guneş sıstemını lerk edıyor Neptün'ün 'lekesi' Dünya kadar Pembemsi uydu: üton * Voyager 2'nin 38 bin kılometre yaklaştığı Neptün'ün en büyük uydusu Triton. Triton'un buyükiüğü konusunda kesın bilgı yok 'Büyük Koyu Leke' olağanüstü büyüklükte bir antisiklon Kıış göçü izlendi lstanbul Haber Servisi Doğal Hayatı Koruma Derneği'ni pazar günü Oskudar K. Çamlıcı tepesınde düzenlediği "kuş ızleme gunu"nde, leyleklerin yanı sıra doğan, atmaca, delice doğan ve an şahini gibi ender yırtıcı kuşların göçu de durbün ve teleskoplarla izlendi. Kuş gunüne, bazı aileler çocuklarıyla birlikte katılarak kuşların yaşamına ılışkin bilgi edindiler. Hem pıknik yaptılar. DHKD'nin benzer "kuş günlerini" diğer göç mevsimlerinde de düzenlemesi bekleniyor. Neptün hakkındaki gözlemlerin yapılabilmesini sağlayan ve Voyager 2 tarafından yollanan fotoğraflar, 640 bin noktanın biraraya gelmesiyle oluşuyor. Noktalar siyahtan beyaza 255 ayrı gri tonda beliriyorlar. 1847de keşfedilen Triton'un sıse sarılı atmosfen göztemi zorlaştınyor. Son ötçümlenjen elde edilen bukjular Triton'un çapının 2000380X1 kıtometre arasında olduğunu ortaya koydu. Bu ayın yüzeyınde metan buzu oldugu tahmin edılıyor. Atmosferinde de metan olduğu kanıtlandı Ayrıca azot tespıt edıldı. Tnton'un dış görünüşunün pembemsi olduğu saptandı.. Triton, Neptün'ün ters yönünde kendı etrafında dönüyor. Dış Haberier Servisi 12 yıl önce dünyadan fırlatılan Voyager 2 uydusu, Jüpiter, Satürn ve Uranus'ten sonra, geçen cuma günu Türkiye saatiyle 05.00 sularında Neptün'e ulaşü. Gezegene 4905 kilometreye kadar yaklaşan uydunun gönderdiğj Uk radyo sinyalleri ise, Pasadena'daki Jet Propulsıon Laboratory tarafından tam 4 saat 6 dakika sonra almmaya başlandı. Voyager 2'nin yolladığı sinyallerüı dünyaya ulaşması, aradaki, 4.5 milyar kilometrelik mesafeden dolayı, bu zamanda mumkün olabiliyor. Neptün'ün yanından saatte 100.000 kilometre hızla geçen Voyager 2, gezegenin iki yeni uydusunu ortaya çıkarmakla kalmadı, ayru zamanda şimdiye kadar teleskoplarla saptandığının aksine, gezegenin etrafında kuşaklar değil, 5 halka olduğunu fotoğraflarla belirledi. Voyager 2 aynca, Neptün'ün uzerinde "Büyük Koyn Leke" ve "Küçük Koyu Leke" adı verilen iki oluşumun da fotoğraflannı çekti. Bilim adamlan, uydunun, gezegendeki beyaz metan bulutlannın hızlı hareketleri ve fırtınalar hakkında da şaşırtıcı bilgiler yolladığını bildirdiler. Uydunun yolladığı fotoğraflan değerlendiren, görüntu sonımlusu Brad Smith, Neptün'ün üzerindeki "Büyük Koyu Leke"nin Jüpiter'deki "Büyük Kırmızı Leke^yle aynı büyüklukte olduğunu belirtti. Yine yaklaşık dunyamızla aynı büyüklükte olan bu lekenin olağanüstü büyüklükte bir antisiklon olduğu tahmin ediliyor. Bu da, guneş ışınlannın dünyadan yaklaşık bin kez daha az ulaştığı Neptün'ün son derece "dinamik" bir yapıda olduğunun kanıtı sayılıyor. Esas olarak helyurn ve hidrojen ganndan oluşan Neptün atmosferinde, taşlarla kanşık buyuk miktarda buz parçacıkları bulunduğu da ortaya çıkanlan diğer bir nokta. "Kuçuk Koyu Leke"nin neden oluştuğu ise henüz araştınlmakta. Tum bu gözlemlerin yapılabilmesini sağlayan fotoğraflar, 640 bin (800x800) noktanın bir araya gelmesiyle oluşuyor. Noktalar ise siyahtan (0), beyaza (255) iki yuz elli beş ayn gri tonda belirliyorlar. N e p t t a U M lekeler Voyager 2'nın Neptun üzennde saptadığı "Küçük Koyu Leke" ve "Büyük Koyu Leke". Buyük leke büyukJuğü dünyamıza eşıt Üç merkeze otomatik alo ANKARA (AA) Gazıantep'e bağlı Yağmuralan, lslahiye ve Kayakoy yerleşim merkezleri, şehirler ve uluslararası otomatik telefon görüşmesine açıldı. Yağmuralan 'm telefon kod numarası 8684, îslahiye'nin 05645, Kayaköy'ün ise 23783 olarak belirlendi. F. Ahnanyu vizesi Uzay dinleme istasyonlarr Antenlerin çapı 64 metre GUNEŞ Hacım Dünyanın 1 mılyon katı Ûzgül agırlık 1 4 Gezegenlere yollanan uydulann izlenmesi için üç istasyon bulunuyor: Güney Kaliforniya'daki Mojave Çölü'nde, Madrid'de ve Avustralya'nın Canberra kentinde. Dış Haberier Servisi Voyager 2'nin yolladığı bilgilerin büyük bir kısmı radyo dalgalan olarak dünyaya ulaşıyor. Uydu uzaklaştıkça, bu dunım guçleşiyor, yani sinyaller zayıflıyor ve daha uzun bir zaman sonra dünyaya gelebiliyor. Radyo dalgalan, ışık hızına (300.000 km./s) yakın bir süratte yol alıyorlar. Voyager 2'nin Neptün'den yolladığı sinyaller, örneğin Jüpiter'den yolladıklarından 36 kere, Uranüs'ten yolladıklanndan ise 2 kere daha zayıftı. Bu durumda yapılacak tek şey Dünya'daki dinleyicilerin gucünü arttırmak. Bu iş için şu ana kadar NASA Deepspace Network adlı dünyaca unlü iletişim ağı kullanıldı. Gezegenlere yollanan uydulann izlenmesi için, bugün esas olarak üç istasyon bulunuyor. Güney Kaiifornıya'dakı Mojave Çolu'nde, Madrid'de ve Avustralya'nın Canberra kentinde. Bu uç istasyon yaklaşık 120 derecelik boylam mesafesiyle konumlandırürnış durumda. Bu da söz konusu bir uydunun dunya dönduğu için en azından bir istasyonun gorüş ala Dünyanın kulakları ANKARA (AA) Federal Almanya'nın Ankara Buyükelçiliği'ne her gün 8001000 vize başvurusunda bulunulduğu bildirildi. Büyükelçüik yetkilileri, aile birleştirmelerinde olduğu gibi uzun süreli vize işlemlerinin de artık aylarca sürmediğini, son zamanlarda başvuruların yaklaşık bir ay içinde sonuçlandığını ifade ettiler. Yetkililer, başvurulan kabul edilenlerin vizelerinin iki gün içinde verildiğini kaydettiler. Voyager 2 ve en büyük 4 gezegen 1977 yılında fırlatılan Voyager 2, sırasıyla Güneş Sistemi'nin en büyük gezegenlerınin yanından geçti. Voyager 2, kardeşi Voyager l'le birlikte, Jüpiter'den toplam 33 bin fotoğraf yolladj. 9 Tfemmuz 1979'da Jüpiter'e ulaşan Voyager 2, bu gezegene ait üç yeni ay keşfetti. Bundan iki yıl sonra SatOrn'e varan Voyager 2, burada Güneş Sistemi'ndeki en kuvvetli rüzgârları tespit etti. (Saatte 1700 km'den fazla) Aynca Satürn'ün de Oç yeni uydusunu ortaya çıkardı. 86 başında Uranüs'ü görüntülemeye başlayan Voyager 2, gezegen çevresindeki iki yeni halkayı, manyetik alanlan ve 10 yeni uyduyu belirledi. Voyager 2, daha Neptün'Un yakımna gelmeden, gezegene ait 6 yeni uyduyu ortaya çıkarmıştı. Aynca gezegenin etrafında astreoidlerden oluşan beş yeni halkayı da görüntüledi. Bilim adamlan Voyager 2'nin yolladığı Neptün fotoğraflarından, incelemelerden sonra ba$ka bulgular da elde edilebileceğini belirtiyorlar. VOYAGER 2 Proje bedeli: 865 milyon dolar (1 trilyon, 903 milyar lira), Ağırlık: 800 kg., Hız: Saatte ortalama 68 bin km. Neptünün yanında geçerken 100 bin kilometrenın ttstüne çıktı. lnsan yapısı bir aracın şimdiye kadar ulaştığı en büyük hız. Yapılan hesaplar, Voyager 2'nin 2400 termik watt üretebilen plütonyum enerjili nükleer jeneratörlerinin 2020 yılına kadar dayanabileceğini göstermekte. Uydu daha sonra ölecek ve Güneş Sistemi'nin dışındaki Oort Bulutu'na yaklaşarak, "ebedi istirahatgâh"ına çekilecek. nında olmasını sağlıyor. Bu ıstasyonlann her birinde apı 64 metre olan antenleı vır. Bunlann yanı ara, yine ABD'deki Socorro ve Japonya'nuı Usıda kentindeki uzak istasyonlan hrbirleriyle koordine şekilde çahjiyorlar. ABD'de Socorro kentinde hılunan gözlemevinde 25 metre capında 27 anten bulunuyor. Hersiri 230 ton ağırhğındaki bu antmler, "Y" bıçıminde konumlaniırümış durumda. Boylelikle buün antenler, gelecek bir sinyıle "konsantre" olmuş oluyorlar. 3u sisteme, Voyager2 izlenirken, 3pı 70 metrelik dev bir anten daha eklendi. Bu antenler beklenıneJİk bir ayarsızlıktan zarar görmeneleri için, senkronizyasyonu sagayan atom saatleriyle donaulnış haldeler. lstasyonlardaki bütün bu gıçlendirilmiş antenler, fondaki sesleri azaltmak için helyumJa sojutuluyor ve sanıyede 21.600 bitlik bir sinyali yakalayabiliyorlar. akat butün bu gelişmiş aletlerin istesinden gelemedıği tek şey vu: Kötü hava.