Katalog

16 AĞUSTOS 1989 DIŞ HABERLER CUMHURİYET/3 K.trlandefda protestolar BELFAST (AA) Kuzey trlanda'da, İngiliz askeri vartığmm 20'nci yıldönümünde bağımsızlık yanlısı îrlandalılar protesto eylemleri düzenlediler. Polisin açıklamasına göre protestocular, Belfast ve Londonderry kentlerinde otobüsleri ateşe verdiler. Polisin, bu iki kentte, protestoculan dağıtmak içirt plastik mermi kullandığı kaydedildi. De Cuellar, BM Güvenlik Konseyi'ni olağanüstü toplantıya çağırdı Surîye savaşı tırmandırıyor DUN^\DA BUGUN ALtSİRMEN Başbakan Özal'ın hızlı araba kullanma tutkusunu bilmeyen kalmadı sanırım. Çeşitli olaylarda Turgut Bey'i izleyen arkadaşlar, kendisınin hızlı araba kullanışını biraz hayranlık, biraz da ledirginlikle dile getirirken, zaman zaman ona yetişebilmek için büyük tehlikelere girdiklerini anlatırlar. Sayın Özal, arada 200 km. hız yapıyormuş kentlerarası yollarda. Dünkü gazetelerin yazdığına göre, Başbakan özal İstanbul'a son gelişinde BMW ve Mercedes marka özet arabasıyla metropol sokaklarında rüzgâr gibi gezmiş, bir ara Fatih Köprüsü bağlantı yolundan, Okmeydanı bağlantı yoluna gıderken de 200 km. hızaulaşmış. Haberi yazan arkadaşın bildirdiğinegöre, eğer Sayın Özal son bir hafta içindeki yolculukları sırasında trafik kontrollerine takılsaymış, çoktan ehlıyetini kaptırırmış. Haberi veren arkadaşdurumu anlatırken koşul (şart) kıpi kullanmayı da unutmamış ve "eğer sade vatandaş olsaydı" demiş. Turgut Bey'in tehlike sınırını aşan hız tutkusu ünlü Ralli şampiyonumuz Emre Yerlici'nin bile tepkisini çekmiş. Yertici diyor ki: Ben şuna inanıyorum ki, hiç kimsenın bir başka insanın hayatını tehlikeye atmaya hakkı yok. Ve ekliyor: Ben bugüne kadar yanş dışında böyte bir sürat yaptığımı hatırlamıyorum. Sayır Yerlici galiba politik gelişmeleri çok yakından izlemiyor. İzleseydt eger Sayın Ozal'ın kural tanımazlığı karşısında şaşırmaz, olayı doğal karşılardı. Her neyse, konuya değinmemizın nedeni, Burada Başbakan'ın hız tutkusunu eleştirmek değil. Ne denli tehlikeli olursa olsun, hıztı araba kullanmak belki de Sayın Özal'ın en masum tutkusu sayılabilir. Harta Başbakan'ın tutkusu ile trafik kurallannı çignemesi, pek ıstisnai bir olay olsaydı. yine burada üzerinde fazla durulmazdı. Çünkü Frenklerin de dediği gibi istisnalar kuralı bozmaz der geçerdik. Ne var ki, durum oyle değildir, Başbakan'ı toz yutarak izlemiş olan genç gazeteci arkadaşımızın koşul kipi kullanarak vardığı yargıya katılmak ve "eğer sade vatandaş olsaydı, özal, 100 puanı çoktan aştığı için ehliyeti kaptırmıştı" demek de olanaksızdır. Çünkü, Batılıların tstisna kuralı bozmaz şözü kendi gerçeklerini yansıtmaktadır, Türkiye'ninkini değil. Ülkemızde, istisnalar kuralı bozmak ne söz, allak bullak ederler. Daha doğrusu ülkemizde asıl olan kural değil istisnadır. Kural gerçi vardır, kâğıt üzerinde geçerlidir, hatta denebilir ki, bazı hallerde öbür ülkelerdekilere oranla daha katıdır da. Ama bu katı kural kâğıt üzerinde kalır, sadece yurttasa değil de, "ben kimim biliyor musun?" diyemeyecek ya da "idare et abı" yıvışıklığına bulaşamayacak, bin dereden su getirerek kuralın dışına taşamayacak, "ne yapalım abi ekmek parası" tabusuna sığınamayacak ya da park edilemez yerde saatlerce durduğunda, çok geçerli sayılan "mal boşaltıyorduk" def'ine başvuramayacak saf yurttaşlar için geçerlidir. Zaten yurttaşın, trafik kontrolüne yakalanması da bir istisnadır. Genel kural, Türkıye'de trafik kontrolünün kâğıt üzerinde yapılması, ehliyet, ruhsat, fenni muayene ile sigorta belgelerinin incelenmesidir. Hareket halindeki araçların denetlenmesi, pek alışılmış bir davranış değildir. O denetlemeyi, sizler dürtükleseniz veya yolda direksiyon başındauyuyan, hatalı ve tehlikeli sollamalar yapıp, arabalan sıkıştırıp, güç durumda btrakan şoförleri, kenarda bekleyen trafik polisine haber de versenız, genelde yapılan kamyontfh durdurulması, şoförün azarlar bir btçemle "bir daha yapma!" diye uyarılmasından öteye geçemez. Karayolu ağının gelişmiş ülkelere oranla oldukça küçük, araç sayısının epeyce düşük olduğu bir ülkede trafik kazalarında rekortmen ününü kazanmamız da işte bu yüzdendir. Yollardaki karmaşa da genel durumumuzu bir istisnası değil, gerçek görüntüyü bire bir yansıtan aynasıdır diyebiliriz. Hangi alana bakarsanız aynı durumla karşılaşırsınız. Ömeğin, Türkiye'dekı ımar yasalarında öyle yasaklar vardır ve her şey öylesine inceden inceye hesaplanmıştır ki, arsanız üzerinde ev yaparken, yarım metrelik bir sapma yapınızın mühürlenmesine, dolayısıyla gecikmesine bile neden olabilir. Üstelik bu yasaklann ne anlama geldiğini, düzenlemelerin gerekçesini sorduğunuzda da doyurucu bir yanıt alma olanağınız yok gibidir. Ne var ki, bunca katı kurallar, bunca ince eleyip sık dokuyan uygulamalar, kentlerimizin kaçak, eciş bücüş, hiçbir ölçüte uymayan, hiçbir mantığa sığmayan, hiçbir estetik duygusunun kalibına girmeyen yapılarta dolu birer büyük köy olmasını engelleyemez Bu olgunun nedeni ise kuralların istisna, istisnalann asıl olmasından ve herkesin şu ya da bu biçimde kuraliarı kıyısından köşesinden kemirmesinden doğuyor. Şimdi böyle bir düzenin egemen olduğu ülkenin, başına buyruk, dediği dedik ve üstelik de hızlı araba kullanma tutkusu olan Başbakan'ın, neredeyse kent trafiği içinde sayılacak bir bölgede 200 km. yapmasına neden şaşılsın ki? Filipinlerde cezaevi baskını DA VAO (AA) Filipinler'in Davao kentinde, askeri birliklerin, ayaklanan tutukluların 15 kişiyi rehin aldıklan askeri cezaevine düzenledikleri baskmda 21 kişi öldü. Yetkililerin bildirdiğine göre baskın sırasında isyanalardan 15'i öldü. Baskından sonra aralannda Avustralyah bir kadın misyonerin de bulunduğu 4 rehinenin cesetleri bulundu. Rehinelehn baskın sırasında mı öldüğü, yoksa isyancı mahkumlar tarafından daha önce mi öldürüldükleri açıklık kazanmadı. Hıristiyanlann elindeki Suk el Garb'a yönelik büyük çaplı saldırıdan sonra Suriye birliklerinin Beyrut'un doğusundaki başka bir Hıristiyan garnizonu olan Duar çevresine yığınak yaptıkları bildiriliyor. Dış Haberler Scrvisi Lübnan'ın başkenti Beyrut'ta Suriye birtikleri ve Hıristiyan Başbakan Michel Aoun komutastndaki birlikler arasında 5 aydu süren kanlı çarpışmalara son verilmesi için çabalar sürerken dünkü botnbardımanda 16 kişi öldü, 86 kişi yaralandı. Toplam ölü sayısı 757'ye, yaralı sayısı da 2036'ya ulaştı. *BM Genel Sekreteri Perez de Coellar, Lübnan'da kan dökülmesini durdurmak amacıyla BM Güvenlik Konseyi'ni olağanüstü toplantıya çağırdı. Perez de Cuellar'ın Güvenlik Konseyi dönem baskanı Cezayirli Büyükelçi Hodne C«di ile görüşerek Lubnan krizine banşçı bir çözüm bulunmasına katkıda bulunmak amacıyla Güvenlik Konseyi'nin acilen toplanmastnı istediği bildirildi. BM sözcülğü tarafından yapılan açıklamada, de Cuellar'ın etkili bir ateşkesin zorunlu olduğuna ve bunun Arap Birliği üçlü komitesince sür tin güneydoğusundakı dağlara ve Beyruı'un kuzeyinde kalan 800 kilornetre karelik Hıristiyan bölgesinin güney kesimlerine yayıldığını bildirdi. Gözlemciler Suriye'nin amacının Aoun'a bağlı kuvvetlerin birbiriyle bağlantısım ve ikmal yollanru kesmek, Hıristiyan ordu birliklerini birden çok cephede savaşrnak zorunda bırakmak olduğunu belirtiyorlar. Öte yandan Fransız destroyeri Duquesne dun "Liiban'daki Fransızlann güvenliğini temin etmek üzere" demirli bulunduğu Fransa1 nın Toulon limanından ayrılarak Lübnan'a hareket etti. Fransız Başbakanlığı'ndan yapılan açıklamada Duquesne'in Doğu Akdeniz'deki Fransız askeri varlığını güçlendirmek amacıyla bölgeye sevkedildiği belirtildi. Suriye Savunma Bakanı General Mustafa Ttas, Kuveyt'te El Vatan Gazetesi'ne verdiği demecte, Şam'ın Müslüman müttefıklerine, aralannda karadan karaya füzelerin de bulunduğu her çeşit silah sağlayacağını soyledi. Müslüman birliklerin Hıristiyan lider Michel Auon birliklerini yenmeleri için ellerinden gelen her türlü fedakârlığı yapacaklannı açıklayan Mustafa Tlas, "Hangi şart altında olursa olsun Hıristiyan Liibnan birliklerinin yenmesine izin vermeyecegiz. Müslüman birliklerin yenügisi Suriye ordusunun yenilgisi sayılır. Galibiveti de bizim gaJibiyetimizdir" dedi. İstisnalar ve Kurallar Beyruf ta savaş olanca hıayla sürse de insanlar günlük gereksinrneterini karşılamanm bir yolunu buluyorlar. Bunda on dört yıldır içsavaş ortamında yasama alışmanın da kolayiığı var tabii. (Fotoğraf: Reuter) da geçen pazar günü ilk kez arhh araçlar desteğinde büyük çaplı bir kara taarruzuna uğrayan Hıristiyanlann elindeki Suk El Garb'ın 17 kilometre doğusunda bulunuyor. Suriye askeri sözcüluğü, Şam desteğindeki Dürzi milisler ve Filistinli grupların aktif rol oynadıkları Suk El Garb saldınsına Suriye birliklerinin katılmadığıru öne sürerken, Aoun'a bağlı kaynaklar aksini iddia edıyorlar. Suriye'nin Duar Garnizonu'na hâkim tepelere T62 tankları ve çok sayıda havan topu yığdığını belirten Hıristiyan kaynaklar, bunun kendilerinde Duar'a yönelik bir saldınnın başlayacağı endişesi doğurduğunu gizlemiyorlar. Polis sözcüsü, Suriye birliklerinin savaşın çapını giderek genişlettiğini ve çarpışmaların başken Güney Afrika'yu yeni başkan PRETORIA (AA) Jrkçı beyaz azınlık tarafından yönetilen Güney Afrika'da iktidarda bulunan Ulusal Parti'nin (NP) lideri F.W. de Klerk, bugün yemin ederek devlet başkan vekilliği görevine başladı. Dışişleri Bakanı Pik Botha, de Klerk'in daha sonra bir basın toplantısı düzenleyeceğini açıkladı. etmesine imkân sağlayacağına inandığı belirtildi. AP'nin haberine göre polis sözcüsü ve Aoun'a bağlı kaynaklar nrhlı araçlar desteğindeki Suriye birliklerinin Beynıt'un doğusundaki önemli bir Hıristiyan garnizonu olan Duar yakınlannda toplanmaya başladıklannı bildiriyoriar. Duar, 5 aydır top ve roket düdüriilen barış girişimlerinin devam ellosu şeklinde süren çarpışmalar îran'da liderlik çekişmesi TAHRAN (AA) İran'da 28 temmuzda yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerini kazanan HUccetülislam Haşemi Rafsancani, diln meclis başkanı olarak son kez meclis toplantısına baskanlık ettikten sonra bu görevinden istifa etti. lran Meclisi'nin yaz tatilinden sonra dün sabah yapılan ilk açıkoturumuna başkanlık eden Rafsancani, "Bazı kafalarda bcnim şu andaki makamımın ne olduğu yolunda kuşkular olabilir. Benirn makamım şu anda meclis başkanlıgıdır, henuz resmen cumhurbaşkanlığı makamına sahip degilim, çünkü sayın Ayetullah Hamaney'in cumhurbaşkanlığı dönemi bitmemiştir" dedi. Rafsancani, "Sayın Hamaney ne zaman bu görevinden istifa ederse cumhurbaşkanlığı görevi bana verilmiş olacak ve ben de sonra yeni kabinenin kurulması ve meclise güvenoyu için sunulması gibi çalışmalara başlayacağım. Ben bu oturumu, meclis başkanı ve Tahran millervekili unvanıyla yöneüyonım. Oturum sonunda istifamı verecegiro ki meclis varından itibaren yeni başkanını seçmek için çalışmalsra başlayabilsin" şekinde konuştu. Rafsancani, meclis üyelerinden gelecekte de bir Hamaney'in başkaniık koltuğunu boşaltmaması Rafsancani'yi kızdırdı Batılı rehineler BusHtan tehdit 'Rehineleri kurtarmak için harekât yapabiliriz' Dış Haberler Servisi Şii Hizbullah örgütü'nün elindeki Batılı rehinelerin kurtarılmasına yönelik diyalog arayışı sürerken, ABD'nin bu konuda bir har/kât düzenleyebileceği bildirildi. ABD Başkanı George Bush, rehinelerin kurtarılması için harekât yapabileceklerini, ancak bunun için rehinelerin bulunduğu bölgenin iyi saptanması gerektiğini söyledi. Bush, harekâttan söz ederken bir yandan da diyalog arayışının sürdüğünü bildirdi. Nitekim Beyaz Saray Sözcüsü Marlin FiUvvaler, başka ülkeler ile yaptıkları temaslar sonucu önemli bilgi elde ettiklerini bildirdi;'Kaydadeğer"ilerlemeden ne kastettikleri şeklindeki bir soruya Fitzwater şu yanıtı verdi: "Bunan ne anlama geldiğini şimdi söyleyemeyiz. Ancak genel olarak sorunu daha iyi anlama, ilişkilerimizi iyileştirme yönünde. Sanırım sorun uzun vadeli. haftalar degil ajlardan söz ediyoruz." tran'ın daha önce rehinelerin kurtanlması konusunda şartlı yardım önerdiğinin hatırlatılması üzerine Fitzwater, "Yapılan ber yonıma tepki göstennek istemediklerini" bildirdi. KaraçVde sokağa çıkma yasağı KARAÇÎ (AA) Etnik çatışmalarda 5 kişinin öldüğü Pakistan'ın Karaçi kentinde dün askeri birliklere şiddet hareketlerine katılanlara "vur emri" verildiği ve daha sonra sokağa çıkma yasağı ilan edildiği bildirildi. Cumhurbaşkam seçilen, ama makamı, görevi 9 ekimde sona erecek Hamaney tarafından boşaltılmayan Rafsancani, Meclis Başkanlığı 'dan istifa etti. lik ve beraberliklerini korumalannı istedi. Tahran'daki siyasi kulislerde çeşitli söylentilere yol acmış, "muhtemelen perde arkatran'ın yeni dini lideri seçilen Ayetullah Seyyid Ali Hamaney'in cumhurbaşkanlı sında yeni kabine için pazariık yapıldıgı" ğı dönemi 9 ekimde sona eriyor. Rafsan şeklinde haberler yayılmıştı. Bu arada, Rafsancani'ye yakınlığı ile tacani'nin cumhurbaşkanlığı seçimlerini kazanması ve daha sonra dini lider Ayetul nınan Tehran Times gazetesinin dünkü lah Ali Hamaney tarafından seçiminin başyazısında, Rafsancani'nin kabinesinde, onaylanması üzerine lran basın ve yaym mevcut kabineden Dışişleri Bakanı Ali Ekorganları Rafsancani'den " y e n i ber Velayeti'nin konumunu koruyacağı cumhurbaşkanj" unvanıyla söz etmeye kaydedildi. Başyazıda, görevinde kalmabaşlamışlar, ancak tçişleri Bakanı Hücce sı muhtemel diğer iki bakanın da PTT Batulislam Ali Ekber Muhtesemi henüz ül kanı Mııhammed Ali Garazi ve tslami lrkenin resmen cumhurbaşkammn Hamaney şad ve Kültür Bakanı Mnhammed Hatemi olduğu belirtildi. olduğunu ilan etmişti. Tehran Times, Rafsancani'nin yeni kaHamaney'in, Rafsancani'nin cumhur bineyi oluştururken dini lider Hamaney ve başkanı olarak göreve başlayabilmesi için meclis üyelerinin görüşlerini dikkate almak neden bugüne kadar istifa etmediği ise zorunda olduğunu bildirdi. Ürdüri'de seçim AMMAN (AA) Ürdün'de 22 yılltk aradan sonra ilk parlamento seçimlerinin 8 kasımda yaptlacağı bildirildi. Yetkililer, bu konudaki karann Bakanlar Konseyi'nin dünkü toplantısmda alındığını söylediler. 44 Başarnıalan için onlara destek verin... Sağlam bir temel kazandınn." ı J Ternel Britannica'nın 5. cildi tamamlandı. Cilt kapaklan bayilerde! Türkiye'nin en kapsamlı temel eğitim ve kültür ansiklopedisi Temel Britannica'nın 5. cildi, bu Pazartesi çıkan 35. fasikülle tamamlandı. îlk ve ortaöğretimin evrensel başvuru kaynağı Temel Britannica, öğrencilerimizin, öğretmenlerimizin, eğitimcilerimizin kütüphanesinde ciltli olarak yerini alıyor... Eğitim dünyamızdaki önemli bir boşluğu dolduruyor. Temel Britannica*nm 35. fasikülüyle birlikte 5. cildin kapağını da almayı unutmayın. Jaruzelski'den birlik çağrısı Devlet Başkanı Jaruzelski, hükümet bunahmımn aşılması için siyasi grupların bir araya gelmelerini istedi. Dayanışma lideri Lech Walesa da iktidara geldiklerinde Varşova Paktı'ndan çıkmayacaklannı açıkladı. Dış Haberler Servisi Polonya Devlet Başkanı YVoyciech Jaruzelski, hükümet bunalırrunın aşılabilmesi için ülkedeki tüm siyasi parti liderlerine acilen görüşmeçağrısında bulundu. Dayanışma lideri Lech VValesa Başbakan Czeslaw Kiszczak'ın hükümeli kurma görevini Köylü Partisi lideri Romen Malinovvski'ye devretmesi kararını memnunlukla karşıladığını bildirdi. Parlamentoda 27 üyesi bulunan Demokratik Partide Dayanışma ve Köylü Partisi ile koalisyon hükümeti kurmaya hazır olduğunu açıkladı.Devlet Başkanı Jaruzelski dün yaptığı açıklamada ülkenin kötüleşen siyasi ve ekonomik durumundan kaygı duyduğunu bildirdi. Jaruzelski siyasi grupların en kısa zamanda bir araya gderek ülke sorunlarına akılcı bir çözüm bulmalarını istedi. Lech VValesa da Dayanışma'nın, komünist partisi müttefikı partilerle koalisyon hükümeti kurabileceğini soyledi. Walesa, içişleri ve dışişleri gibi devletin güvenliğiyle ilgili bazı bakanhkların komünist partisine verilebileceğini, ekonomiyle ilgili bakanlıklan ise diğer taraflaıın alması gerektiğini bildirdi. bildiriyle açıkladı ve ülkede bir ulusal güven hükümetinin kurulması için uygun koşulların şimdi var olduğunu belirtti. Ote yandan, muhalefetin teorisyeni Adam Michnik Devlet Başkanı VVojciech Jaruzelski'den, Lech Waksa'yı yeni hükümeti kurmakla görevlendirmesini istedi. Dayanışma'nın >*ayın organı Gazeta'da yayımlanan yorumunda Adam Michnik, halkın temel tüketim maddelerinin fiyatlanudaki büyük artıştan duyduğu hoşnutsuzluğu gidermek için kişileri değil, "iktidann bile vapıstm" değiştirmek gerektiğini vurguladı. AP'nin haberine göre Dayanışma'nın koalisyon görüşmelerini yüruten heyette yer alan Senatör Jaroslav» Kaczynski son gelişme üzerine, "Kiszczak bağımsız bir grubun hükümet kurmasını imkânsız degilse bile çok zor bir hale getinnek istiyor" dedi. Kaczynski, Dayanışma'nın hükümeti kurmak için girişimlerde bulunmaya devam edeceğini belirterek, hükümeti Malinowski'nin kurması şeklindeki önerinin sonuç getireceğini sanmadığını soyledi. POLONYA *! İ Özel mukavva ve cilt bezli, çift (siyahaltın) varak yaldızlı, özenle hazırlanmış "Temel Britannica S. cilt kapağı" şcffaf koruyucu ambalajının içındc. K D V dahil, 4.000 T L . No«: 1. Temel Britannica'mn 5 cildi. abonelenmızın adreslerine 14 Eylul 1989 larıhme kadar taahhütlu posta ile gönderılecektir. 2. Ciltknnı elden alan Istanbullu abonelerimız, I Eylül 1<WV tarihınden hıbaren Ana Yayıncıhk Satış Merkezleri'ne kimlikleri ya da Abonc Belgeleriyle gclerek S. cildi edinebilirler TEMEL BRİTANNİCA Temrltl,<lmmı • «kmıiMn.riufttm+M. d» Uff A » VayiMhk S.n» McıkolnriM ^ııınMllılıt. t a Vaynahk S M K M C I I U I I R * : «!)«••* «W ıritphri (pb 1. Büyükdcn: Cad. Kh Beyazıl H»n GayrcltepcİSTANBUL Tel: 174 31 25 2. KlodlntrCad Dt Seıkıhey Sok.kft/A DlvanyolulSTANBUI.Tcl S160R26 3. KkxHırer OtJ Ikrhpm Han 7/1 Ca|alojluİSTANBUL Tel: 516 22 00 4. Tunalı Hılmı Cad IZlli KavaklıdercANKARA Tel 12711686 U M H f ("İİTİM VE KL 1 TL R ANSİKIOPF.DİSİ Ana Yayıncıhk A.Ş. ve Encyclopaedia Britannica, Inc. işbirliği ile yayımlanmaktadır. Siyasi gözlemciler KP'nin, DaWalesa, açıklamasında Varşo yanışma'nın komünistleri dışanva Paktı'ndan çıkma niyetlerinin da bırakacak bir koalisyon hükübulunmadığını da bildirdi. Wale meti kurmasını engellemek amasa, Kiszczak'ın görevi devretme cıyla, hükümeti kurma görevini kararıyla sorumlu davrandığını KP müttefiki Köylü Partisi'ne bunun bunalımın aşılması için ye vermeyi kararlaştırdığını belirtini fırsallar yaratacak bir adım ol yor. Ancak Millet Meclisi'nde 76 duğunu belirtti. sandalyeyle analuar parti duruResnıi habcr ajansı PAP habe muna gelen Köylü Partisi liderrine göre Demokratik Parti, Lech lerinin başbakanlık görevini kaWalesa'nın önerdiği koalisycna bul edip etmeyeceğı henüz bilinkatılmayı kabul ettiğini dün bir miyor.