Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
'5 AĞUSTO3 1989 DIŞ HABERLER CUMHURİYET/3 Botha istifa etti CAPE TONN (A A) Irkçı beyaz azmlık yönetimindeki Giiney Afrika'nın Devlet Başkanı P. W. Botha, görevi devredeceği F. W. De Klerk ile arasında çıkan sürtüşme sonucu istifa etti. 11 yıldır Güney Afrika Devlet Başkanlığı görevini sürdüren, ancak sağlık nedenleriyle eylüldeki . seçimlerde aday oimayacağını daha önce • açıklayan 73 yaşındaki Botha, televizyondan yaptığı konuşmada, De Klerk'in, kendisine damşmadan Zambiya Devlet Başkanı Kenneth Kaunda ile görüşmeyi planlamasını şiddetle eleştirdi. Beyrut'ta kıran kırana bölgelerine isabet ettiği vurgulanSon 24 saat içinde 111 kişi daha öldü. dı. Bu arada Filistin Kurtuluş örgütü, General Michel Aoun'a SuBürzilerin stratejik Suk El Garb kasabasını riye topçulannın Lübnan'ı "sisHıristiyanlardan aldıkları iddiaları temli olarak yıkmasından duydudoğrulanmadı. Suriye, SukEl Garb'da ğu derin endişe"yi dile getirdi. çarpışmalara katılmadığını açıkladı. Irak ve FKÖ lideri Yaser Arafat'ın damşmaru Bassum Ebu Senf tarafınîsrail, Suriye'yisuçladılar. dan General Aoun'a telefonla .leDış Haberier Servisi Lüb olmak üzere General Michel Ao tılen mesajda bıı ateskeş sağlannan'da topçu düellosu dün de sür un'a bağh birliklerin denetimi al ması ıçın aracü.k yaptnak da önedü. Beyrut'un güney doğusunda tmdaki Hıristiyan kesim ile SuriBu arada Lübnan'm Sesi Radki Suk El Garp kasabası ile baş ye birliklerinin denetimindeki bolkenti ikiye ayıran "yeşil hat" çev gelere binlerce top ve roket mer yosu'nda bir konuşma yapan H.resinde meydana gelen çatışmalar misi yağdığını bildirdi. Suriye bir ristiyan birlikleri komutanı Micda 24 saat içinde 37'si sivil olmak liklerinin fırlatttığı top mermile hel Aoun, Suk El Garb'a düzenüzere 111 kişinin öldüğü bildirildi. rinin, Aoun'un oturduğu başkan lenen saldınnın püskürtüldüğünü AP Ajansı'ıun haberine göre, lık sarayı ve savunma bakanlığı söyledi. Polis yetkilileri de HırisLübnan polisi başta Suk El Garp nın bulunduğu Baabda ve Yarze tiyan birliklerinin Suriye birliklerince düzenlenen saldınnın püskürtüldüğünü doğruladılar. tierici Sosyalist Parti'ye yakın kaynaklar, önceki gün yaptıklan açıklamada, Suk El Garb Tepesi'nin düştüğünü bildirmişlerdi. ç ^ ^ Michel B u t e p e , e r d e A o u n , a b a ğ h kuvyeüet< S u r i y e OT ^ ^ d § u P a r ü , e r iv e S u r i ^ F i l i s t i n n y e ^ kar?1 ^ ^ y ^ . ^ c e p h e d e p ı ş n u d a r Isabet alan Türkiye büyükelçiliğinin tahliyesinin düşünülmediği açıklandı DVNYADA BUGUN ALİSÎRMEN "Ayağa Kalk" Uğur Mumcu, yılın yorgunluğunu çıkartmak için gittiği Ayvalık'taki babaevinden İstanbul'a iki günlüğüne geldiğinde, dinlenceden yakınıyordu. Bir yandan güneş altında, deniz kıyısında dinlenmenin yaranndan söz ederken, bir yandan da hâyıflanıyordu yazamadığı için. Keşke izinde olmasaydım da şunu yazsaydım, diyordu. Bir gün Ankara'da Cüneyt Arcayurek ile konuşuyorduk. Soruyorlar, her gün nasıl yazıyorsunuz diye, dedi. Sonra ekledi: O da bir şey mi? Türkiye'de her gün yazacak yüzlerce konu var. Ama bir yerlerde yaşamın alevi sönerken, insanlar göz göre göre, her saat biraz daha ölüme doğru giderken bütün konular önemini yitiriyor, bu yangmın ateşi karştsında her olay soluyor. Her akşam, her sabah, yeni bir ölüm haberıni almanın korkusuyla açıyorum gazeteleri. Ve gelişmeler böyle sürdükçe biliyorum, gelecek yeni ölüm haberleri. Belki şu satırları okuduğunuz sırada gazetenin birinci sayfasında göreceksiniz onları. Butün bir ülke, genciyle yaşlısıyia, erkeğiyle kadınıyla, her uğraş dalından insanıyla çabalıyor yeni ölümleri engellemek için ve bütün bir ülkenin çabalan Adalet Bakanlığı ile Başbakanlıkın inat duvadarına çarpıp kınlıyor Açlık grevterine yol açan nedenler ortadan kalkmıyor ve ötüme doğru adım adım gidiş sürüyor. Adalet Bakanı Oltan Sungurlu, olaylara çarpık biçimde yaklaşmaktan vazgeçmiyor. Bakan Bey'in dünkü Cumhuriyet'te yayımlanan arkadaşımız Faruk Bildirici ile konuşması, bir düşüncenin sefaletini bütün açıklığıyla gözler önüne seriyor, tıpkı Başbakan'ın, "Hem ölenlerin suçlan neymtş, ona kimse bakmtyor" yollu açıklamasındaki gibi. Başbakan böyle öksürünce, cemaat de bildiğini okuyor tabii. Hapishanelerde kötü davranışların sürdüğü yetmiyormuş gibi, karalar giyen kadınlar, 80 yaşında analar gözaltına alınıyorlar, tutukianıyorlar. Yakında sıra çocuklara, kundaktaki bebelere gelecek gibi görünüyor. Yetkililer yakınıyorlar. Açlık grevlerinin, sokakta siyah giymenin, "bitsin bu ölümler ve zulüm" demenın siyasal eylem olduğunu söylüyorlar. Bir zamanlar da insan Hakları Derneği hakkında dava açılmıştı. Gerekçe, bu davranışların siyasal eylem olmasıydı. Evet, bunların hepsi siyasal eylemdir. Daha iyi eğitim görmek, daha insanca yaşamak, daha özgür olmak, emeğinin karşılığını daha iyi almak, parasının enflasyon tarafından her gün cebinde dururken çalınmasına karşı çıkmak; bütün bunlar siyasal eylemdir. Ne sanıyordunuz beyler? Oemokrasilerde, yurttaşın siyasal etkinliği arada sırada sandığa gitmekle sınırlı değildir. Tüm demokratik ülkelerde, yaşamın her anında siyasal eylem vardır. Yaşamın koşutlarını düzeltmeye yönelik bu siyasal eylemler, demokrasinin vazgeçilmez öğeleridirler. Siyasi partiler kadar vazgeçilmez öğeleri... Oltan Bey, arkadaşımız Faruk Bildirici'ye Türkiye'deki cezaevlerinin "manevi himaye" açısından Avrupa ve Amerika'daki benzerlerinden daha ileride olduğunu ileri sürüyor. Eğer, durum trajik boyutlara varmamış olsa, Oltan Bey'in bu sözleri karşısında bir kahkaha atacağız. Türkiye'deki cezaevlerinin en iyi koşullar içinde olanları bile ABD'dekilerle kıyas edilemez. ABD'nin eski kuşak cezaevierinde bile hükumlü ve tutuklulara davranış, Türkiye'dekinden bin kez iyi. "Manevi himaye"nin ne olduğunu da ülkemiz hapishanelerinde yatanlar bilir. Acaba tutuklu ve mahkumların yakınlanyla mektuplaşmalarına, haberteşmeterine konan kısıtlama rrtıdır manevi himaye? Acaba insanlık dışı kısıtiı görüşme koşulları mıdır manevi himaye? Acaba günlerdir aç olan insanlan, içinde yarış atlannı bile taşımaya kıyamayacağınız arabalarla, yaz sıcağında, 15 saat süreyle, susuz oradan oraya nakletmek midir manevi himaye? Acaba zaten ıçeri tıkılmış olan insanlara okuyabilecekleri gazeteleri, kitapları vermemek midir manevi himaye? Acaba açlıktan nefesi kokmuş insanlara bir diş macununu çok görmek midir manevi himaye? Türkiye'nin insanı, kurallan iyi saptanmış, uluslararası ölçütlere uygun, insanca davranılan koşullar ıstiyor, manevi himaye değil. Oltan Bey gazetecilerin ve SHP milletvekillerinin baskısı altında olduğunu söylüyor. Oltan Bey ve benzerlerinin davranışıyla karalanan ülkemin yüzakıdır o baskılar ve sadece gazeteciler ve SHP milletvekilleri ile sınırlı olmayıp toplumun tüm kallarını kapsamaktadır. Kanıtı mı? İşte size tutuklanan bunca insan. Oltan Bey o baskılardan yakınacağı yerde, onlara kulak versin. Böylece belki insanlık dışı bir davranıştan bir an önce vazgeçme olanağını bulur. Ve belki böylece, gelecekte ağır biçimde suçlanabileceği bir sorumluluktan kurtulur. Burada kısaca Başbakan Turgut Özal'a da bir noktayı anımsatmak isteriz: Başbakan iken gazetecilere, "Ayağa kalk bakayım!" demek kolaydır. Önemli olan oradan aynldıktan, düştükten sonra tarih önurv de ya da demokrasinin kurallan içinde, geçmiş davranışlarıntn hesabını vermek zorunda kalındıgmda birilerinin insana "ayağa kalk" dememesidir. FK&nün seçim poliükası LONDRA (AA) Hlistin Kurtuluş örgütü, îsrail'in Batı Şeria ve Gazze'deki işgale son vermesi koşuluyla, isgal topraklarında seçim yapılması yönündeki tsrail önerisini kabul etmeye havr olduğunu bildirdi. FKÖ lideri Yaser Arafat'm sözcüsü Bassam Ebu Şerif, "Eğer özgürlük ve demokrasi için söz verilirse, FKÖ'nün yann seçim yapılmasına bile haztr olduğunu ilan ediyorum" dedi. Ebu Şerif, BBC'ye verdiği demeçte, "Eğer uluslararası kuruluslar, seçimlerin, Batı Şeria ve Gazze'nin isgalinin sona ermesine yönelik bir sureç içinde bir adım olduğunu garanti ederlerse, biz hazınz" diye konuştu. tsrail Başbakanı tzak Şamir, işgal topraklarında, kendi hükümetiyle göruşecek Filistinlilerin belirlenmesi için seçim yapılmasını önermişti. Şamir, seçim planı için uluslararası destek anyor., «ki gün !0 saat süren şiddetli çarm e y d a n a elmıştl 8 Bu arada Suriye'nin Beyrut'un tepelerine takviye birlikler ve top yerleştirdiği de gelen haberler arasında. Dünkü çatışmalarda 3 kişinin öldüğü 12 kişinin de yara îrarCın dini lideri Hamaney, ABD ile görüşmeyeceklerini söyledi ABD'ye kapılar kapalı Hamaney: İran tslam Cumhuriyeti'nde hiç kimseABDile müzakerede bulunmadı ve bulunmayacaktır. Bu tribünden ilan ediyorum kiABD, İran yöneticilerinden hiçbirini asla etkisi altına alamayacaktır. Dış Haberler Servfai Şii terör örgütü Hİ2bullah'ın elindeki Batıh rehineler konusunda son sıralarda başgösteren krizin ardından İran ile ABD arasında dotaylı temaslar kurulacafeına ilişkin haberlere Tahran'dan sert bir yanjt geldi. AyetulUh Humeyni'nin ölümünden sonra ülkenin dini liderliğine getirilen Seyid Ali Hamaney, dün yapnğı bir konuşmada ülkesinin ABD yönetimi ile dolayb bile olsa hiçbir şekilde görüşmeye girmeyecegini belirtti. Hamaney'in bu konuşması siyasal gözlemcüerce, ayru zamanda ülkenin güçlü adanu Meclis Başkanı ve bir süre önce cumhurbaşkanhğına seçUmiş olan Haşüni RafsaocanTye de ilk kez kamuoyu önünde üstü kapalı bir uyan olarak değerlendiriliyor. Macaristari'da koalisyvn umudu VtYANA(AA) Macaristan Komünist Parti Başkanı Rezsoe Nyers, getecek yıl yapılacak ilk çok partili seçimlerden sonra Komünist Parti önderliğinde bir koalisyon kurulacağını umduklanm söyledi. Avusturya televizyonuna bugün bir demeç veren Nyers, Macaristan Sosyalist îşçi Partisi'nin 1990 yılında yapılacak ilk çok partili seçimde oylarm yiizjde 20'sini alabilece&ini belirtti. Seyid Ali Hamarvey, şehit ailelerine yaptsğı konuşmada, Rafsancani'nin Bafya yönelik olarak aemek istediği esnek ve yumuşak politikaya karşı olduğunu açıkça belli etti. (Fotoğraf: Reuter) Cnmhoriveti'Dde hiç kimse sizinlc mözakerede bulnnmadı ve buhmmayaeaktır. Bu tribünden ilan ediyorum ki siz İran yöneticilerinden hiçbirini asla etkiniz altına alamayacaksınız" şeklinde konuştu. Hamaney, "ABD'nin poliükaa, yalandoUn vc pislikler üzeriue kuralu oldukça. tsrail gibi çirkin bir rejimi destekledikçe ve dünyanın ezilen milletlerine zulmiinü sürdürdiikçe ve ABD yöoeticileri•in, İran >olcu uçaiım dıişürrneleri gibi citıayetler, İran hallunın dbinterinde canulığını korudukça ABD ile müzakere yapmamıza ve llişki kunnanuza imkân yoktur ve böyle bir şeyi kesinlikle reddecegiz" dedi. Hamaney'in bu sözleriyle, Washington'a rehine krizinin çözürnü için yardım öneren yeni Cumhurbaşkaru Haşimi Raf sancani'ye ters düştüğüne dikkat çekiliyor. Rafsancani'nin, Amerikah rehine VVilliam Higgins'in, Lübnandaki tran yanlısı bir grup tarafından asümasından sonra, ABD'ye yaptığı yardım önerisi, Başkan George Busb tarafından memnunlukla karşılanmıştı. görüşmesi sırasında yaptığı konuşmada, "Efcer dünyada, tr»ni ııı elini rillet içinde ABD'ye uzatmak zorundm kslaca^ıaa Inananlar varsa en büyük vaıulgı içindedirier, böyle bir şey aslt meydana gdmeyecektir" dedi. Hamaney, ABD'nin Lübnandaki rehineler konusunda trania müzakere için ileri sürdüğü koşullan "son derece gülünç" olarak nıteledi ve ABD yöneticilerine hitaben '•Siz bagftn Filistin'i işgal etAnadolu Ajansı'nın aktardığı miş rejimden (Îsrail) sonra tran Tahran Radyosu'nun haberine gö milktiain göziinde en çok nefret re Hamaney, dün şehit aileleri ile «Jilen devteuiniz. İran triam landığı belinildi. Böylece çatışmaların 8 martta başlamasından bu yana ölenkrin say\sı 736'ya, yaralananlarınki de 1896'ya çıktı. ölenlerden en az 37'sinin sîvil olduğu ifade edildi. Bu arada Fransa, Beyrut'taki kanlı çatışmalara bir son verilmesi için Arap başkentlerine ve Vatikan'a temsilciler gönderdi. Beyrut'un batısındaki Baabda semtinde bulunan Türkiye Büyükelçiliği'ne ait binasmın önceki gün meydana gelen çarpışmalar sırasında isabet aldığı, ancak yaralanan olmadığı bildirildi. Dışişleri Bakanhğj kaynaklan, elçiliğin haberleşme görevülerinin bulunduğu binanın boşaltılmasımn bu aşamada düşunülmediğini belirttiler. Türkiye Büyükelçiliği'nin kançüarya bölümü, geçen nisan ayında Beyrut'un'kuzeyindeki Tabarja semtine nakledibnişti. Mısır ve Kuveyt, Lübnan'da karjılıkh bombardıman şiddetlenmesinden kaygı duyduklannı belirterek, catışmaya son verilmesini istediler. Mısır Dışişleri Bakanı tsmct Abdttl Mecit, önceki gün gazetecüere yaptığı açıklamada, durumu kaygıyla izlediklerini ve çatışmalann artmasının Lübnan'ın bağırnsızlık, birlik ve egemenliğini tehdit ettiğini söyledi. Mecit, Lübnan'daki tüm yabancı güçlerin çekilmesi çağrılannı da tekrarladı. öte yandan Irak Dışişleri Bakanı Tank Aziz, Suriye'nin Lübnan'daki komplosuna karşı Arap ülkelerinin kararlı bir tavır almaları gerektiğini vurguladı. Tank Aziz, Suriye birliklerinin Suk El Garb'ı ele geçirerek Doğu Beyrut'a hâkim olmak için başlattıjı askeri operasyonun Suriye'nin Lübnan'ı yıkma hedefinde yeni bir aşama kaydettiğini ortaya koyduğunu öne sürdü. Öte yandan, hraü Dışişleri Bakanı Moşe Arens, Suriye birliklerinin Lübnan'daki faaliyetlerini eleştirerek, ABD ve SSCB'ye, Lübnan'da daha fazla kan dökülraesini engellemeleri çağnsında bulundu. Arens, tsrail Radyosu'na verdiği demeçte, iki süper gücün Suriye'ye baskı yapabileceklerini söyledi. Devlet Bakanı Mordehay Gur ise Irak'ın, Suriye birfikJerine karşı çarpışan Hıristiyan kuvvetlerine silah desteği sağlıyor olabüeceğini bildirdi. Gur, Irak'ın çatışmalara dogrudan kablması ya da Hıristiyanlara silah göndennesi halinde bunun, çabşmalann jidişatını etkileyectgini kaydetti. Norveç'te maden kazası MOSKOVA (AA) Norveç'in Spitzbergen Adalan Barensberg yakınlarındaki kömür madeninde çalısan Sovyet isçilerden beşinin grizu patlaması sonucu öldüğü bildirildi Söz konusu bölgedeki madenlerde ilk kez b'lümle sonuçlanan bir grizu patlaması meydana geldiğini kaydeden ajans, Sovyet isçilerin hangi nedenle hlorveç topraklarındaki bir maden ocağında çalıştığı sorusuna açıklık getirmedi. lki Sovyet işçisinin de ağır yaralandığı patlamadan sonra kömür isçilerinin ölenler anısına bir gösteri yürüyüşü yaptıklan bildirildi Baku'de 150 bin kişi yürüdü, Gürcülerle Abazalar çatıştı Karabağ için yine etnik çatışma ki TürkSovyet sınırına yaklaşık Sovyetler Birliği'nin Azerbaycan Cumhuriyeti topraklarında yer alan Dağlık Karabağ bölgesinde etnik100 kilometre mesafedeki Zugdidi kasabasında dün Gürcülerle çatışmalarm olduğu bildiriliyor. Abaza Özerk Abazalar arasında çatışmalar Cumhuriyeti'nde ise Abazalarla Gürcüler çatıştı. meydana geldi. Olaylar uzerine Bölgeye askeri birlik ve tank gönderildi. bölgeye bazı askeri birlikler ile 40 ğin tırmandığı ve ölü sayısında artış olduğu bildirildi. Sovyet televizyonunun dün yayımladığı bildiride, bölgede etnik çatışmalar olduğu dııyuruldu, ancak ölü sayısı hakkında bîr bilgi verilmedi. Abaza Özerk Cumhuriyeti'ndeMOSKOVA (AA) Sovyetler Birliği'nin çeşitli bölgelerindeki etnik çatışmalar, tüm şiddetiyle sürüyor. Azerbaycan Cumhuriyeti toprakları içinde yer alan dağlık Karabağ bölgesinde Ermenilerle Azeriler arasmdaki gerginlitank gönderildi. Yaktaşık her 50 meuede bir kimlik kontrolü yapılıyor. Azerbaycan Cumhuriyeti'nin başkenti Baku'de ise daha fazia özerklik isteyen 150 bin kadar işçi, dün gösteri yaptı, gösteride Estonya Cumhuriyeti'nde iki Azerbaycan'ın bağımsız. olduğu 19181920 yılları arasmdaki bay haftadır süren grevler başkent rağı taşındı ve konuşmalar yapıl Tallin'deki yaklaşık 30 işyerini ve KontleJarve bölgesindeki 13 fabdı. rikayı etkiliyor. Pravda'da yer Grevler alan bir haberde grevci isçilerin sayısımn 40 bin olduğu bildirildi. SSCB'nin Balük cumhuriyetleöte yandan, dün Azerbaycanrinden Estonya'da Rus işçüerin yerel parlamentonun "aynma" da, Halk Cephesi'nin çağrısı üzeyasaJarını protesto etmek amaay rine düzenlenen bir günlük greve la başlaltığı grevler, Azerbaycan katıhmın sınırlı olduğu, pek çok ve Gürcistan cumhuriyetlerine de işyerinin çalışmaya devam ettiği bildirildi. sıçradı. İngjltere'nin bölgenin özerkliğini kaldınşının 20. yüdönümünde şiddet hâlâ. günlük ycşamın birparçası Kimyusal silah ımhası MOSKOVA (AA) ABD Temsilciler Meclisi üyesi Larry Hopkins, ülkesiyle Sovyetler Birliği'nin kimyasal silahların ortadan kaldtnlması için ortaklaşa teknoloji geliştirmelerini Onerdi. Hopkins, Sovyetler Birliği'nin kimyasal silahlan imha tesislerini ziyaret etmek üzere gittiği Kazakistan'da, resmi haber ajansı TASS'a verdiği demeçte, insanlığın üçüncü bir dünya savaşım engellemekte kararlı olduğunu, iki buyük devletin yöneticilerinin yapabilecekleri en iyi işin de bu kararhhk doğrultusunda çaba göstermek olduğunu söyledi. Amerikah kongre üyesi, Sovyetler Birliği ve ABD'nin teknoloji ve güçlerini barısçı amaçlarla birleştirmeleri halinde, bvnun tüm dünyaya örnek bir hareket olacağını belirtti. Avrupa'mn bir ucundaki yara: Kuzey Irlaııda 1921 'de trlanda Cumhuriyeti kurulurken, îngiltere'nin vermediği 6 eyaleti isteyen Katolik "Irlanda Cumhuriyetçi Ordusu " (IRA) ile Ingiltere Ordusu ve bölgenin İngiltere'nin "aynlmaz birparçası" olduğunu savunan Protestanlar arasmdaki çatışma, sadeceson 20 yılda 2800 can verdi. EDİP EMtL ÖYMEN Kuzey trlanda'mn yönetim merkezi Belfast. Bazı yerleri bir savaş bölgesi aslında. Ordu ile gerillalar arasında vurkaç eylemli, baş edilemeyen cinsten. Ama bankalar harıl harıl. Insanlar hâlâ çok güler yüzlü. Sokaklar tıkhm ukış. Duvarlarda yazılıp bozulup silinen, yeniden yazılan sloganlara bakmadan yürüyüp gidiyorlar. En çok patırtı çıkan semtlerde dfikkân camlan demir teüi. Kafese giren bir de devlet. Karakollar, mahkeme bin alan, yüksek demir kafeslerin içinde hapsolmuş. Ama bu dahi insanlara tuhaf gelmiyor. Ve İngiltere'nin tabanca taşunaz diye büinen polisleri burada hem silahlı hem hep çelik yelekli. Ne oluyor? 1921'de Irlanda Cumhuriyeti kurulurken lngiltere*nin vermediği 6 eyaleti isteyen katolik "trlanda Cumhuriyetçi Ordusu" (IRA) ile Ingiltere Ordusu ve bölgenin İngiltere'nin "aynlmaz bir parcası" olduğunu savunan Protestanlar arasında, sadece son 20 yılda 2.800 kişinin hayatına mal olan savaş. Kuzey Irlanda, Londra Havaalanı'nda 49 numaralı kapıda baslıyor. Çanta aramalar, detektörler. "Teybiniz var mı? Lntfen çalışünr mısınız?" Teybe bağlı bir patlayıcı madde var mı ona bakacaklar. Bdfast'ta dükkânlar, mağazalar, "lngiltere'dekUerden". Aynı firmalar, aynı isimler. Cadde, "tngiltere'de" her hangi bir cadde olabilir. Üstelik kadınlar daha kumral, daha beyaz tenli. Ama burası, ingiltere Adası'nın da adası. Onun için de İngilizlere göre "sanki hiç tngiltere deŞU." Kuzey trlanda sanki İngiltere ile ilgisi olmayan bir yer, başkalarının sorunu. tngiltere, nasıl Avnıpa'ya "uzak" ise Kuzey trlanda"ya da öyle "uıak." Bir bombanın ne zaman, nerede patlayacağı belli değil. Hiç bomba patlamayan yerler de var dbette. Bombanın patlayacağı yeri, vurulacak kişiyi terör çok iyi büiyor. Duvarda bir yan: uBütün ntmklıdar sahnana kadar hepimiz tntnkluyuz." Belfast'tan batıya doğru 6 şeritli kaymak gibi bir asfalt. Sağda ilerde upuzun gri yüksek bir duvar. Burası suçlan sabit görülebilen nadir IRA üyelerinin yattığı meşhur "Maze CezaevL" Bir ara IRA üyelerinin siyasal tutuklu olarak kabullerini sağlamak amacıyla açlık grevi yaptıklan, Bobby Sands'in 1981'de "açhlrtan öldugü" yer. Bobby Sands, grevi sırasında bir ara seçimle milletvekili de seçilmişti. Milletvekilliği ölumunü engellemedi. Belfast'ta bir yanda Protestanlarla Katolikler, bir yanda da "normal" bir orta anıf. Kent merkezinde pınl puıl, fiskiyeU, havuzlu, tertemiz bir alışveriş merkezi. Sadece yayaiara açık. Çunkü uzun süre, arabalarla gelip mağazalara Molotof kokteyli atıp kaçmışlar. Bunu öniemek için sadece yayaiara, alışveriş yapanlara açık şimdi. Ve ortaçağ kentlerinde gece kale kapılan nasıl kapanırsa, Belfast Alışveriş Merkezini saran iki adam boyundaki demir kafes de akşam öyle kapanıyor. Ertesi sabaha kadar. Askeri uzay mekiği görevinden döndü "Columbia" adlı mekiğin gizli görevinin uzaya bir 'casus uydu' yerleştirmek olduğu ve uydunun işlevinin silahsızlanma anlaşmalarına Moskova'mn uyup uymadığını deneılemek olduğu ileri sürülüyor. HOUSTON (AP) Geçen kamuoyu için esrarengizliğini hafta, resmen açıklanmayan bir koruyor. Fırlatıhş nedeni hakgörevle uzaya fırlatılan Calum kında herhangi bir acıklama yabia uzay mekiği, beş günlük pılmayan ve fırlatıhş tarihi olayyokuluktan sonra, görevini ba dan yalnızca yedi dakika önce şanyla tamamlayarak dünyaya duyurulan mekiğin görevi, badöndü. sından titizlikle saklandı. önceki gün mekiğin yere inişi de Kaliforniya'daki Edwards halka kapalı olarak gerçekleşUzay Araştırmalan Merkezi'ntirildi. Columbia'nın gizli görede, aileleri ve üs çalışanlan tavinin, uzaya, yeryüzünün belli rafından karşüanan Amerikalı noktalarındaki askeri üslerin astronotlann, a>Tintılı bilgi verfotoğraflarını çekerek dünyaya mekten kaçındıklan, yalnızca, gönderecek 10 tonluk, çok geyolculuğun "müketnmel" geçlişmiş bir casus uydu yerleştirtiğini, her şeyin "kusursnz" olmek olduğu söyleniyor. duğunu ve "görevin kolayca ve Casus uydunun en önemli işbaşarıyla" tamamlandığını levinin, ABD ile Sovyetler Biraçıkladıklan bildiriliyor. liği arasında ünzalanan silahsızMekiğin fırlatılışı öncesinde lanma anlaşmalarına, Sovyetve sonrasında büyük gizlilik ler'in uyup uymadığının kontiçinde sürdürülen çalışmalar, rol edilmesi olacağı belirtiliyor. ingiliz askeriennin Kuzey İrtanda'ya gelişinin 20. yıldönümünde, kimltğı bil'mmeyen bir Katolik Irtandalı kadm. tepeden tırnağa silahlı bir İngiliz askeriyle dalga geçerken. (Fotoğraf: AP) IRA'nın sesine TVde sansür Aynlıkçı örgüt IRA'nın siyasi partisi "Sinn Fein"in Avam Kamarası'ndaki tek milletvekiH Garry Adams'ın teievizyonda sadece yüzünün görünmesine izin var. LONDRA (Cumhuriyet) Avam Kamarası'na yasal seçimle seçilmiş, yasal bir milletvekilinin görüşleri, televizyondan sadece yazılı olarak aktarılabiliyor. Kendi sesinden verümiyor. Hükümet böylece Avam Kamarası'nm bir milletvekiline radyoda tam, teievizyonda yarısansür uyguluyor. Kuzey trlanda'mn İngiltere yönetiminden çıkanlarak, güneydeki trlanda Cumhuriyeti'ne bağlanması amacıyla tedhiş eylemlerine girişen Irlanda Cumhuriyetçi Ordusu'nun (IRA) siyasi partisi "Sinn Fein"in Avam Kamarası'ndaki tek milletvekili Gcrry Adams'ın teievizyonda sadece yüzünün görünmesine izin var. Söyledikleri, "sesslzce" alt yazı olarak yaymlanıyor. Adams konuşmaya başladığı zaman sesi kesiliyor. Yansansür, bütün televizyon kanalları için geçerli. Bu dunımda radyoda Adams'ın "konuşması" mümkün değil. Ya zıh basm ise her dediğini yazmakta serbest. Ancak, haziran ayuıdaki Avrupa Parlamentosu seçim kampanyası sırasında yasak "gecici olarak" kaldırıldı. "Sinn Fein" da kampanyada diğer yasal partilerle eşit haklara sahip oldu. Aylardır yürürlükte olan, ancak Kuzey trlanda'da İngiliz ordusunun görevlendirümesinin 20. yıldönümünde yeniden gündeme gelen uygulamayı tçişleri Bakanı Douglas Hurd, "Kendilerine yanaskeri bir göriintü veren orgutlerin, goruşlerini teievizyonda serbestçe halka anlatmalan kabul edilemez bir olaydır. Suç işleyen bu insanlara, eylemlerini adeta naklı çıkartmaları için fırsat verilmiş oluyor. Hükümet, bu kolayhgı tedhişcilerin elinden almaya karar vermiştir" diyerek açıklamıştı. trlanda Cumhuriyeti radyotelevizyonunda da 1971'den beri benzer bir uygulama var. Ispanya'da aynlıkçı BASK örgütü ETA içinde radyotelevizyonda bu tür bir sansür uygulanmıyor. Contralardan tehâil WASHINGTON (AA) Nikaragua'da yönetime karşı çarpışan Contra gerillaları, ülkeye silahlı olarak döneceklerini bildirdiler. Gerilla örgütü 'Nikaragua direnişi'nin liderlerinden Adolfo Calero "ABD ve Orta Amerika devlet başkanları bizi yüz tistü bıraktı. ABD, şubatta yapılacak parlamento seçimlerine kadar mücadeleye devam etmemiz konusunda daha güçlü bir kampanya yapabilirdi" diye konuştu. "Başarması için O'na destek verin... Sağlam bir temel kazandınn!" Tatil, bilgilenmek için en uygun zamandır. Temel Briîannica fasikülleri her pazartesi çıkıyor. TEMEL BRITANNICA