Katalog

10 AĞUSTOS 1989 KÜLTÜRYAŞAM HAYVANLAR İSMAİL GÜLGEÇ CUMHURİYET/5 YAYIN DÜNYASENDA İN(mEMEARAŞTIRMA YONETENŞÂim ALPAY Feyerabend biliıııi sorgularken Y&ntmne Hayır / Paul Feyerabend, Çev. Ahmet tnam, Ara Yayınahk, tsîanbul 1989, 325 s. AYŞE BUĞRA Scientific Knowledge (Tahminler ve Çürütmeler: Bilimsel Bilginin tlerlemesi) başlıkh kitaplarıyla, Imre Lakatos'un Falsification and the Methodology of Scientific Research Programmes (Yanlışlama ve Bilimsel Araştırma Programlarının Yöntemi) adlı yapıtı. Feyerabend'in görüşlerini, bu çalışmalardan ve T.Kuhn'un daha önce Türkçeye çevrilmiş olan Bilimsel Devrimlerin Yapısı (Çev. Nilüfer Kuyaş, Alan Yayıncılık, 1982) adlı kitabından bağımsız Poativizm öldu, ama hâlâ yaşıyor! Bilim tarihi ve bilim felsefesinin içindeki, ampirik gerçeklikle itgili gozlemlerin bilginin teKİM KtME DUM DUMA BEHtç AK melini oluşturduğu fikri ve ampirik gerçeklerle kanıtlanmış bilinısel bilginin diğer bilme turlerine karşı tartışılmaz bir üstunluğe sahip olduğu inancı, defalarca, çeşitli biçimlerde sarsıldı. Ama genelde, bilim adamlarının çoğunluğu gibi, "aydın" kamuoyu da pozitivizmın temel ilkelerine, özellikle bılimsel bilginin gozlem \e Feyerabend, deneylerle kanıtlanabilir olduğu inancına hâlâ bağlı görunuyor. acımasızca eleştirdiği Paul Feyerabend, bu inanca en Batı biliminin bir sarsıcı darbeleri vuran düşünürYÖNTEME HAYIR ürünü. İlk olarak, lerden. f "ılgi Kurımının Biı Batı biliminin gelişme Ana Hatlan Bu açıdan, Feyerabend'in, gesürecinin erken çen bahar Ahmel İnam'ın çevirisiyle yayımlanan Yonteroe Hayır: aşamalarında dini Bilimin eleştirilmesi yorvm Bir Anarşist Bilgi Kuramının Ana dogmatizme karşı 6afit>a Hatlan adlı kitabı, çağdaş büim Bu yaklaşım, Feyerabend'i Batı verdiği özgürlük tarihi ve bilim felsefesinin en bilimi ve Batı uygarlığına duyuönemli eserlerinden biri. Yönteme mücadelesini sonuna lan sarsılmaz inanct da sorgulaHayır, bilim felsefesinin bugün kadar benimsiyor. maya götürüyor. Bu yuzden, geldiği noktayı anlamak açısından Ikinci olarak da bilim Turkiye'de Batı uygarlığmı "tek son derece yararlı bir kitap. Aydişi kalmış canavar" olarak görPaul K. tarihinin ve nca, bilim tarihi ve felsefesine hiç meye eğilimli bazı çevrelerin, Feaşina olmayanlar tarafından dafelsefesinin bütün yerabend'in kitabını coşkuyla hi tabu konunun gerektirdiğj sabrı gelişmelerine aşina; karşılayacaklarını, onu biraz Gave dikkati gösterdikleri takdirde kendi yaklaşımını bu raudy'nin Müslüman oluşunu alzevkle okunabilecek bir kitap. kışladıkları gibi alkışlayacaklarıDolayısıyla, Türkiyeli okurlar nı bekleyebiliriz. Feyerabend kuşolarak Ahmet tnam'a ne kadar te gelişnteler üzerine kuruyor. Yani onun kusuz alkışlanmaya değer bir duşekkür etsek az. Ama benimkı, eleştirisi; bilen, anlayan ve temeldeki değerleri şunur. Ama aynı zamanda, Batı PtKNtK PtYALE MADRA kendi hesabıma, bıraz kaygılı bir bilimi adına savunulan dogmatızteşekkur olacak. Bu kaygı, Türki kabul eden birinin eleştirisi. mi daha katı bir dogmatizm adıye'deki yayın hayatı, okuma alışna ınkâr eden bir anlayışa mal kanhklan, duşunme biçimlerinGiderek, bilimsel bilgiyi, sezgi, edilmesi çok yakışıksız kaçacak den kaynaklanıyor ve kitabın ye olarak değerlendirmek bana çok iman, ilham gibi farklı bilgi tur bir düşünür. Dolayısıyla Feyerarirun Türkiyeli okurlar tarafından güç görünüyor. lerinden ayıracak ve ona daha ay bend'i okurken, bazı noktaların nasıl algılanacağıyla ilgili. Aslın Bir sentez ncahklı bir statu atfedecek ölçüt goz önunde bulundurulması çok da Türkçe baskıya yazdığı önsöz, Feyerabend'in duşuncesinın, lere de sahip değiliz. O halde bu yararlı olacak. Feyerabend, acıAhmet İnam'ın da bu tür bir kaybilim felsefesinde Popper, Laka tün kuramlara ve bilme biçimle masızca eleştirdiği Batı biliminin gıyı paylaştığını gösteriyor. tos ve Kuhn'un katkılarını içeren rine aynı saygıyı göstermek, hep bir urünü. tlk olarak, Batı bilimiBu yuzden Yonteme Hayır'ın, bir sentez olduğu söylenebilir. Fe sıni aynı biçimde eleştiriye açmak nin gelişme surecmin erken aşatek başına değıl de çağdaş bilim yerabend, Popper ve Lakatos'tan zorundayız. Bu yaklaşım, saçma malarında dinı dogmatizme karya saçma deınek hakkımızı elimiz şı verdiği özgürlük mücadelesini felsefesinin odak noktalannı oluş açık bir eleştiri ortamının bilimsel gelişme açısmdan son derece den almıyor. Yalruzca neyin saç sonuna kadar benimsiyor. lkinci turan bırkaç çalışmayla birlikte, ma neyın anlamlı olduğuna önce olarak da bilim tarihinin ve felsebir butünun parçası olarak yayım önemli olduğu göruşunu alıyor. den, veri olarak alınan yöntem fesinin butün gelişmelerine aşina; lanması, o bütun içinde değerlen Lakatos ve Kuhn'un "kurama kurallan yardımıyla karar vere kendi yaklaşımını bu gelişmeler dirilmesi daha sevindiricı olurdu bağlılık" ilkelerini de benimsiyor. meyeceğimizi vurguluyor. uzerine kurujor. Yani onun eleş HIZLI GAZETECİ HECDET diye düşünuyorum. Sözunü ettı Yani ampirik gerçeklikle bağdaştirisi, bilen, anlayan ve temeldemayan kuramların hemen reddeğim çalışmaların bence en önemki değerleri kabul eden birinin, Sd' KOVUTO MUSUH ?. KOCAM • ? lileri, Karl Popper'ın, Logic of dilmelerinin, uzun sure yaşamaFeyerabend, bilimsel ilerleme içeriden yaptığı bir eleştiri. Anlanna izin venlmemesinin bilimsel Scientific Discover> (Bilimsel Bufikrini reddetmiyor. Ama tanım lamlı ve değerli oluşu da buyuk 'KİMBİİİR. KfiC KEZ aSKlNl İLÛN KİŞfV('...BU (Ç4&AI? < O U V /M/ luşun Mantığı) ve Conjeclures gelişme açısmdan iyi sonuç ver ladığı ilerleme, Popper ve Laka olçude buradan kaynaklanıyor. meyeceğine inanıyor. Bunun yaand Rcfulations. The Growth of tos'un tanımladıklarından olduknı sıra, (bılım tarihinin kuramlann yerlerinı butunuyle farklı olaylar ve olgularla ilgilenen değişik kuramlara bırakmalan sur^cinden ibaret olduğunu one suren) Kuhn'un "kuraınların eşölçülmeziiği" kavramı doğrultusunda, bilimsel ilerlemenin bir kuramın kendinden daha "iyi" bir kuramla yer değiştirmesi anlamına geldiğinı reddediyor. Feyerabend, buradan hareketle ve bilim tarihıne dayanarak anarşizminin temelini oluşturan ikı sonuca varıyor: Elimizde kesin kuram tercihleri yapmamıza varayacak kesin olçutler yoktur. ça farklı. Feyerabend'a göre, bilimsel ilerlemenin hedefı gerçekliğe yaklaşmak olamaz. Popper'in kuramdan bağımsız bir gerçeklikten soz edilemeyeceğinı v urgulaması, Lakatos'un geliştirdiği ampirik içerik fikrinin doyurucu olmayışı, Kuhn'un eşölçülmezlik fikri çerçevesinde geliştirdiği goruşler, hep buna işaret etmektedir. Kuhn'un bilim adamlan arasında yerleşik kuramla itgili anlaşmazlıkların oünayışım bir ilerleme duzeyi ölçutu olarak öne sürmesi ise Feyerabend'e göre, ancak bilimi kısırlaştıran bir totalitarizme yol açabilir. Feyerabend içın bilimin ılerlemesi, ancak bilimın insan duşüncesinı özgürleştırme, ozgur duşunceyi gelıştirme yolunda attığı adımlarla ölçulebilir. Ozgur duşuncenın gelişmesi ise ozelliklebugun, farklı bılme biçımlerini reddeden mağrur ve dogmatik bir bilimsellik anlayışının sorgulanmasım gerektırmektedir. ch moihiş anlaşıyorvz... ' " "" /narnr niftn ? //A *••• « • ı Feyerabend KISA KISA "ESKİ TÜFEK" SOSYALİSTLER / Atilla Akar, tletişim Yayınlan, lstanbul 1989, 203 s. Gazeteci Atilla Akar'ın Bir Kuşagın Son TemsUcileri: "Eski Tüfek" SosyalisUer başlığını taşıyan kitabı, 19201951 döneminin sosyalistlcrinden, aralannda Cazım Aktimur, Kerim Korcan, Bu kuşağın son temsılcıJen nuel Kant'ın estetik anlayışı üzerine bir incelemesi. Edebiyat ve sinema deştirileriyle de tarunan Altuğ kitabını sunarken şöyle diyor: "Sanatın hemen her zaman ahlakiliğin, politikanın ya da toplumsal kurtuluşun hizmetinde bir etkinlik olarak algılandığı bir toplulukta, Kant'ın estetik bilincin özerkliğine ilişkin temellendirmesı mutlak bir manifesto olarak görulebilir kanısındayım. Pragmatik bir dünya ilgisinin egemen olduğu dar insaniliğimizin sınırlarını kırmada ve halen anestezi altındaki duyarbğımızı yeniden estetik kılmada bu manifestonun bir katkısı olur umanm." E K O N O M İ D E SOSYAL DEMOKRAT A L T E R N A T İ F / Husnü ve Canan Erkan, Altın Kitaplar, Ağustos 1989, 214 s. Sosyal Piyasa Ekonomisi (1987) adlı kitabın yazan, Dokuz Eylül Üniversitesi ÎÎBF öğretim üyesi Prof. Dr. Hüsnü Erkan ile "Sosyal Demokrat Ekonomik Model Nedir? Nasü Olmalıdır?" başlıkh incelemesiyle 1988 yılmda Milliyet Gazetesi'nin ekonomi ödulünu kazanan Canan Erkan'ın ortak eserleri, ekonomide sosyaJ demokrat alternatif olarak, sosyal piyasa ekonomisini konu alıyor. Yazarlar, çahşmalanm sunarken, Turkiye'de çok partiü donemde surekli olarak ortanın sağındaki partiler iktidar olurken, ortanın solundaki partilerin iktioluşturamamış olmalan üzerinde duruyorlar. Tarıhsel sureç içinde sosyal demokrat ekonomi modelinin oluşumunu irdeleyen yazarlar, Turkiye'deki sosyal demokrat partilerin programlarını bu açıdan değerlendiriyorlar. Erkan çiftinin bu güncel ve önemli kitaplarıyla ilgili bir değerlendirme yazısını ıleride yayımlayacağız. BARRINGTON MOORE JR «amaııtosmm evi'nde yaşananlan anlatan yazılarını bir kitapta topladı. Muzaffer tlhan Erdoşt kitaba yazdığı onsözde şöyle $yor: "Cezaevi diye yazılıyor soyleniyorsa da, bir cezaevi değildir Mamak. Çunku yasalarla, yonetmeliklerle, yönergelerle belirlenir cezaevi kurallan. 'Benim cuntam gelseydi hepinizi keserdi' diyenlerin yönetiminde, hiçbir kuralın tanınmadığı, vahşetin çağrısına çektiği ilkel insanı elde sopa coşturup saldırttığı, yabanıllığın doruğa çıktığı bir mağara zindanlığıdır Mamak." TÜRK YUNAN İLİŞKİLERİ / Sedat tlhan, AĞAÇ YAŞKEN ECİIİR KEMAl GÖKHA* GÜRSES SonSaal Dokuz Eylül Ü. Yayınlan, Ankara 1989, 84 s. l X**» Hasan İzzettin Dinamo, Mehmet Ali Aybar, Nihat Sargtn ve Rasih Nuri fleri'nin de bulunduğu 33 kişiyle yaptığı görüşmelerle sosyalist solun tarihine ışık tutmayı amaçlıyor. BULGARİSTAN'DA TÜRKLER TÜRKİYE'DE KÜRTLER / Aziz Nesin, Adam Yayınlan, Haziran 1989, 215 s. Moore Jr., Çev. Şirin Tekeli Alaeddin Şenel, V Yayınlan, Haziran 1989, ' 463 s. ABD'nin ünlu Harvard Üniversitesi profesorlerinden Barrington Moore'un tanınmış eseri Social Origins of Dictatorship and Democracy: Lord and Peasant in tbe Making of the Modern Wortd (1966) dilımize kazandmldı. lngiltere, Fransa ve Amerika örneklerinde kapitalist demokrasinin gelışiminı, Asya'da Çin komunizmi, Japon faşizmi ve Hındistan demokrasisinı ınceleyen kitap, demokrasinin ve diktatörluğun sosyal temellerı uzerine çozumlemelerı içerıyor. Kitapla ilgili bir tanıtma yazısını ilerıde yayımlayacağız. D İ K T A T Ö R L Ü Ğ Ü N VE DEMOKRASİNİN TOPLUMSAL KÖKENLERİ / Barrington Dokuz Eylul Üniversıtesı Hukuk Fakultesı'nde "Uluslararası llişkiler" dersleri veren emeklı General Sedat İlhan'ın incelemesi, "Turk Yunan ılışkilerindeki gerginliğin savaşa dönüsmesini onleyecek yolları araştınnak, her iki ulkenin dengeli bir ilişki içinde yaşatılması içın gösterilen çabalara katkıda bulunmak ve kamuoyuna bundan sonraki gelişmeleri izlemekte \ararlanabilecefi başlangıç bilgılerini" vermeyi amaçlıvor. GARF1ELD JM DAVis / Bilal N. Şimşir, 2. Basım, Bilgi Yayınevi, Ankara 1989, 402 s. Bilal Şimşir'in lngiliz arşiv belgelerine dayanan bir araştırmayla "Buyük Taarruz"u günü gününe anlatan çalışması yeniden basıldı. İlk basımı 1972 yılında yapılan tngiliz Belgeleri ile Sakarya'dan Izmir'e: 19211922, o Kurtuluş Savaşı'nın o tayin edici yılında olup bitenleri en ince ayrmtılarıyla aktarıyor. KÜTÜPHANECILİKLE İLGİLİ SEÇME METİNLER / Haz. Aysel SAKARYA'DAN İZMlR'e Aziz Nesin'in yeni yayımlanan seksen altıncı kitabı, Bulgaristan'daki Turkler ve Türkiye'deki Kürtler sorunu üzerine yazılan yanında Murat Sarıca'ya yazdığı "Yanıtı Alınamayacak Bir Mektup", "Türkiye Pen Kulübü'nü Kuruyoruz", "Barış ve Demokrasi", "Ermeni Yazını Seçkisi" ve öteki yazılannı bir araya getiriyor. Kitapta, aynca Nesin'in Devlet Guvenlik Mahkemesi'nde Kurt sorunu uzerine göruşleri nedeniyle yargılanmasıyla ilgili temel belgeler de yer almakta. rkonomiae SOSYAL DEMOKRAT ALTERNATİF Prof Dr Hüsnü Erkan Canan Erkan TARİHTE BUGÜN MVMTAZ ARIKAJV 10 Ağustos 1838 'O£ BU6ÜN, UMIM RESSAM, MÜZECi, GAZ£TE Cı ve YAZAR. ELİ£ NACl OOĞMUŞTU SAMAYİı A/e&SE MBtcregı'Möe (jsazsı £AN/>nAe") ÇAUI'UIN Ose£UC/Sr OLA/İ/He İ2ENIMCH.IĞE (EMPfZESYONİZM') yÖNELMtÇ; i323'TE, ŞfYCA *£> G&USU'NU KMRA4UŞTU. DAHA. SON&ILAGI, 7z//e*:/ye10E Moo&e/v KESMIN ONCÜLE/Sl ARASfNA Gi&EN EÜf= MACı, X4f>/rtA/ÇWPA YERU MOriFL&e V£ HAT SHAjtfr/A/OAA/ YAISA/ZLANMIÇTI. r/LU4GC/* MUZECtLıte VE GAzerec/UKi.E UĞ/SAÇMASI C>A ONUN BAÇyÖNLERlMI SOSTE/SMEKTEPllZ. GEfJELÜİCL.E SANAT ÜZERIUE GAZETE >»Z/LAül, ELEÇn£tL£&. >*\ZAN ELİFHACl, CUMHUBİYET 6AZETESI VV£ EMBK BRBdOOİ EUF NACL. Yontar, Türk Kütuphaneciler Derneğı Yayını, İstanbul 1989, 112s. MENDERES'İ ZEHİRLEDİLER / Nazlı llıcak, Dem Yayınlan, tstanbul 1989, 234 s. yor; bu sonucu yaratan nedenlerin başında, Türk sosyal demokGazeteci ve yazar Nazlı Ilıcak' rat partilerinin, ulke koşullanyla ın iki yeni kitabı yayımlandı. Bun uyumlu bir ekonomi modelim lardan ilki eski Başbakan Adnan 12 MART'TAN 12 EYLÜL'E MAMAK / Oral Çalışlar, Milliyet Yayınlan, dara geletnediklerine dikkat çeki Mayıs 1989, 146 s. Kutuphanecilik uzerint sekiz makalenin Ingilızce asıllanndan dilimize çevirilerini kapsayan kitap, öncelikle kutuphanecilik oğrenimi goren oğrencilenn, aynı Gazeteci Oral Çalışlar, on yıl zamanda kutuphane yonetici ve arayla, 12 Mart'ta ve daha sonra çalışanlarının vararlanabileceği 12 Eylul'de kaldığı Mamak Ceza bir derleme. nu alıyor. Kitabını sunarken llıii^^^«ı^^ cak, "Bu kitabı, ordunun siyase Ko* tttahMMt: Ibyınevi: Tür te bulaşmasının ağır neticelerini 007.432 Ekonomide Sosyal Demokrat bir kere daha vurgulamak amaAltın Inceleme Alternafii CananHüsnü Erkan cıyla kaleme aldım" diyor. llı 016(59 Rran Duşler Sıır Mustafa Doğan Belge cak'ın Bitmeyea Hasret başlıkh 021420 Guneşe Vurgun Çocuk Çocuk Can ihmal Amca öteki yeni kitabı, "Eşi Berin Men 021.421 Rauberfın Papağaru Julıar, Barnes/Ş.AItınel Can Roman deres'ten Yassıada'ya, Adnan 021422 Sosyalızmın ve Sosyal Mucadeielenn Menderes'e Mektuplar"ı kapsıMax Beer/Galıp Üstün Genel Tanhı Can Inceleme yor. Ûyku Maksım Gorkı/Mehmet Ûzgul Cem 022.375 Mu)ik KANT ESTETİĞİ / Taylan Altuğ, Payel Yayınevi, Mayıs 1989, 183 s. Ege Üniversitesi Edebiyat Fakultesi Felsefe Bölumü öğretim üyesi Dr. Taylan Altuğ'un Imma022376 125.094 Gunter ve Geceler Dıktatörtuk ve Demokrasinin Toplumsal Kökenten Ah Azerbaycan Ünıformanın Hatn \hı Sersem Kocanın Kumaz Kansı Yasama Felsetesı K Sımonov/Nedım Önal Barrington Moore Jr /Şınn Tekeli Alaeddin 5enel Samed Vurgun Kandemır Konduk HaUun Taner Nermı Uygur Menderes in asılmas, olaymı ko CUMHURİYET KİTAP KULÜBİPNDE YENİ KİT\PLAR Hyat 700ft TURK VE DUNYA KARIKATURUNDEN 2.00a 3500800017500100008000 Cem ftoman 134.032 152 462 152 463 308.024 Verso İnceleme Yeni Türku Şur Mızah Bilgi Oyun Bilgi Deneme Ara 17500 5.00a aooa 5000 Muayad Neama (Irak)