Katalog

CUMHURtYET/10 HAVA DURUMU Meteoroloü Genel Mudurtügu'nden * nan Ugiye göte; yuduitaoaydoOukesimleri parçalı bukıtlu, «aki yerier a teftıftı ve aç* geçac*. H M 9QWLIĞI: Tâm yurSa b i r a T S i i r t e * . HÛZ^R: Kıcey ve batı y M e n l » taH t n sra orta taıvvett esecek. OanbferMalerftagir.Butun denUerinfede krt* vetodosttn35 kuvvetMe saatfc 1021 deniz n ütazbesecak. DENİZ: Hıftf çtfantk ıpktanla m u M < M g * otac*. Düoı yOknHOi 051, açıktetU 152 m. duUytanndi buk n c * . \An GWnde h»a: Partat az buU u gecacek. Ktaglr baay ve bac yMefdan M H a n ara o m huvvtaa esecek. Garu? uaMft 10tan.dtJga yfiksefc»fll OSüfl metra doHynü bı**i»ak. A 29° 1<° Kyarbaiof A A 2S° 7 ° E * n e A A 27° 9°Erancan A A 21° e°6zunıra A A 14° O°Esfcqal* A A 26° S°Garantop A A 28°18°Girasun A A 28° 12° Gumuştam B 8 20° 6°Hakldri A A 29°13°lsparta A A 25° 5°lstanbul A A 25° B°fanif A A 21° 6»Kars A A 20° 4°Kas1amonu A A 22° 6°Kayseh A A 25° 8°Kırttarei A A26°11°Kony> A A 19° <°Kutabya A A 26° 12° MaUtya A HABERLERİN DEVAMI TÜRKIYE'DE BUGÜN 27" 8°Martsa 25° 9°K.Maraş 20° 5°Wefsm 12°1° Muflla 26° 8°MuŞ 28°n°M0de 19°W0n)u 17° 3 ° « » 21° 8°Samsun 23° PSSrt 22° 11° Sinop 28°12°Sı«s 16° 1°fekMaO 20° 4°Ttfaon 20° 4°lınc»i 24° 9 ° U ş * 24° 8°v*ı 23° 7°>tegal 22° 7°Zongufct* A 27° 11° A 26° 12° A 28° 15° A 21° 6° A 21° 6° A 24° 8° A 19° 10° 8 19° B° A 19°10° A 28° 11° A 19° 10» A 18° 3° A 21° 11° B 20° 10" A 21° 5° A 21° 6° A 20° .5° A 19° 5° A 23° 10° 12MAYIS 1989 L Moskovs DUNYA'DA 8UGUN Amstanla m Y 18° Amman A 30° A 27» Atka A 29° Bafttat Baıcelora Y 25° Y 23° Batti Y 22° Y 18» Bvftı Y 19° Bom Y 17° BrOktti BıApejk Y 19° Y 22° A 28° A 33" A 37° Dub«j Y 18° Frankhrt A 27° Sme Lmnpal tondn MadrU Montretl MostaM MOnh Oslo Paris Prag ffiyal Roma So«ya Mtao •Viyana •Zürih .*•». 1 gr Şam A «>* 8 Duluilu K kariı S s » » »aflmurlı. HefeMa Kahrt Kopentag Okı Lıtnsı Y 14° A 29° Unadft Y 14° Vlyına Y 18° vVKtwi0lon A28° Zurih Ijnus A 24° A26° Y 17° Y 23° A 23° B 18° Y 23° Y 17° Y 17° Y 24» Y 2? B 15° B 20° Y 19° Y 19° Y 12° Y 17° Y 19° A 38° B 27° B 21° A 30° MUŞERREF HEKİMOĞLU ANKARA...ANKA Yaşıyoruz BULMACA SOLDAN SAGA: 1/ Osmanlı devletiııde üst düzey yetkililerinin vekil ve yardımcılanna verilen unvan. 2/ Düşman... PUotlar ve havacılar için yayunlanan bülten. 3/ Zoruniu gereksinme maddeleri için devletçe saptanan fıyat... Oy. 4/ Çalgılı meyhane. 5/ Gemiyi baştan ya da kıçtan halatla karaya bağlanıa. 6/ Eski Mısır'da güneş tannsı... Güney Anadolu'da bir dağ. 7/ Serbest meslek adamlarını içinde toplayan resmı birük... Eski dilde erik. 8/ Erzunım'un bir ilçesi... En kısa zaman süresi. 9/ Avrupa'da bir ülke. VUKARIDAN AŞAĞIYA: 1/ Hekimlikte kullanılan san çiçekli ve küçük bir bitki. 2/ Tavır, davramş... Hannan kaldınldıktan sonra yerde kalan toprak ve samanla kanşık tahıl taneleri. 3/ Meyveli ya da kakaolu bir pasta... Hicap. 4/ At ve benzeri hayvanlann sırtına vurulan keçe, meşin ya da kalın kumaş parçası... Bir nota. 5/ Şöhret... Avustraiya'da yaşayan keseii bir hayvan. 6/ Yaldızlı... Sodyumun simgesi. 7/ Gümüşbalığı. 8/ Göz... Hadise. 9/ Kemiklerin yuvarlak ocu... Vurgun yiyen bir dalgıcın iyileşebilmesi için tekrar indirilmesi gereken aynı su derınliği. Özal: TRT'yi özelleştireceğiz ANKARA (Cumhuriyel Bürosn) Başbakan Tnrgut Özal, Türkiye Radyo Televizyon Kurumu'nu (TKT) özelleştirmek istediklerini açıkladı. Özal, TRT'nin yanı sıra KÎTleri, rafinerileri, petro kimya tesislerini de özelleştirmeye kararlı oiduklannı, "bnna hız verecekJerini" bildirdi. Başbakan, "Avrupa ulkelerinde uygulaymnlardan bile daha fazla liberal ekonomi yanlısı olduğunu" söyledi. DYP liderı Sülevman Demirel ise yabancı işadamlanna giivence vererek "Türkiye ile iş yapmaya devam edin. Türkiye ile iş yapanl»r geJecegi bugünden daha iyi görmelidirler. Bugiinün sahip çıkılacak bir tarafı yoktur" dedi. receklerini ifade ettikten sonra özetle şu noktalar üzerinde durdu: "Özelleştirmeler özellikle K t T ler üzerinde yapılacaktır. KtTler Türkiye'de çok eskiye dayanıyor. Batı'daki gibi değil, yani özelden devletleşmeye geçiş yok. Biz özelleştirmeler için rafinerileri, petro kimya tesislerini hatta büyük endüstri tesislerini düşünüyoruz. • Alrvapı konusunda da özellikle elektrik, telekomünikasyonda yapişleldevrel modelini sürdürecegiz. • TRT'yi de özelleştirmeyi düşünüyoruz. Bunun için anayasa değişikliği gerekmektedir!' Toplantının basına kapalı olarak yapılan bölümünde işadamlaşey yapılamaz zaten. Bizim hedefimiz Türkiye'yi enflasyondan çıkanp istikrar içinde büyüyen bir ülke haline getirmektir. Türkiye1 de gelecek bugünkünden iyi olacakür. Türkiye ile iş yapanlar geleceği bugünden daha iyi görmelidirler. Türkiye ile iş yapmaya devam edin, biz size cesaret veriyonız. Yarın bugünden iyi olur. Bugünün sahip çıkılacak bir tarafı yoktur. Mesele sadece ekonomiden ibaret değil. Ekonomiyle rejimi ve sosyal meseleleri üçünü bir arada düşünmeden bir yere vanlamaz. Sosyal meseleler çok bunaltıcı hale gelmiştir. Yuvarlak masa toplantısınm basına kapalı bölümünden sonra Business International Ortadoğu sorumlu başkan yarduncısı David ni vurgulayan aileler, ücretlerin JohBson gazetecilere açıklama düşürülmesi konusunda çalışma yaptı. lar yapılmasını istediler. Başbakan özal'ın erken genel Milli Eğitırn Bakanlığı yetkili seçime gitme düşüncesinde olup ieri, özel okullann ücretleriyle il olmadığı şeklindeki soruya Johngili gelişmeleri yakından takip et son şöyle yanıt verdi: tiklerini ve gerek duyulduğu an"Başbakan Özal hem partilerida mevzuat değişikliğine giderek nin sivasi desteğini, hem uygulamüdahaJe edeceklerini dün özel dıklan ekonomik politikalann geokuilar ücret saptaması yapma lişmesini çok dikkalli izledikleridan önce de tekrarladılar. ni. buna göre bir degerlendirme Bakanlık yetkilileri, özel okul yapıldıktan sonra, eger degerlenlann yüzde 300'lere varan zam dirme sonucunda gelişmelerin oranlannın yüksek olduğunu, bu ANAP lehine olduğu tesbit ediliroranlann yüzde yuz artış düzeyin se 1992'den önce bir erken genel de seyretmesinin makul düzey seçime gidebileceklerini beytn etolacağıaı bildiriyorlar. Yetkililer, tiler." yönetmelik değişıklığinin olmaJohnson, katılımcı yabancı işaması durumunda özel okullann damlannın özal yönetimi konuyüzde 50 oranında zam yapabile sundaki en önemli sorun olarak ceklerini de hatırlatarak özel okul "enflasyon"u gördüklerini bildiryöneticilerini "serbest pazarlık di. özal'ın 6. Beş Yıllık Kalkmma sistemini çalışnrarak, uygulama Planı konusunda da Johnson, nın ilk yılını olumlu bir şekikle pembe tablo çizmesinin endişelebaşlatmaya" çağırdılar. ö z e l necek bir durum olmadıgını belirokullann geri adım atmasında ba terek, "Planlann iyimscr olması kanlığın bu konudaki tavnnın be çok nonnaldir. tş adamlannı ilgilirleyici olduğu, özel okullann ba lendiren, Türkiye'de ne gibi iş imkanhğuı istediği ücret düzeyine üı kânlan ve bunlardan nasıl yarardiği vurgularuyor. lanabilecekleri konusudur" dedi. nnın Demirel'e yönelttikleri sorular ve yanıtlan şöyle: " 26 Mart seçinılerinin meydana getirdiği durum nasıl aşılacak? DEMİREL Bunun tek çaresi seçimdir. Başka bir yol biz görmüyoruz. Bizlere bir mesaj verecek misiniz? DEMİREL Mesajım şudur: Türkiye istikrar içinde, demokrasi içinde gelişmek, büyümek, kalkınmak ister. Bu da mümkündür. Zaten hür demokrasinin bulunmadığı yerde hür teşebbüsten de bahsedemezsiniz. Türkiye bugün enflasyonun içindedir. Bu enflasyonla da bir Business International yuvarlakmasa toplantısı 6 0 YIL ONCE Cumhuriyet Yeni maaş layihası 12 MA YIS 1929 Bütçe encümeni barem layihasını tetkikine devam etmektedir. Aldığım mevsuk malumata nazaran vaziyet şudur. Encümence haurianan şekil bütçede oldukça mühim açık bırakmaktadır. Encümenin prensibi mütevazı bir bütçe çıkarmak olduğundan bulduğu şekil üzerinde yeniden tadilat yapması icap ediyor. Encümen reisi Şakir Bey hazırlanan projeyi tetkik etmektedir. Mezkur proje üzerinde tadilat yapılacaktır. Memurlann dereceleri tamamen müracaatler de nazorı dikkate alınmak suretile tesbit edilmiştir. Dereceler mevzuu bahistir. Bu meselede encümen borsa temeccüvattna benzemektedir. Bazan derece maaşlan yükseltilmekte bazan indirilmektedir. Encümen bu suretle muhtelif hesablar yaparak muvazeneyi bulmaya çalışmaktadır. Tetkikatm ikî giin kadar daha devamı muhtemeldir. YENİ KRAYSLE CHRYSLEt Başbakan Özal dün, Business International'in Hilton Oteli'ndeki "ynvariak masa" toplantısında konuştu. (Bajtarafı 1. Sayfada) Türkiye'nin enerji ithal etmek ri doğrultusunda müdahaleye hazorunda olduğunu, yüksek ener zırlanması bu yöneticileri de yuji kullanan sanayiyi arttırmamak muşattı. Ücretlerin düşürülmemeiçin petrole zam yaptıklarını, ta sinden yana olan özel okullann sarrufu arttırdıklarını, faizleri ise yöneticileri, ticari işletme oidukserbest bıraktıklarını, bankacılık lannı ve istedikleri ücreti talep etsektöründe köklü değişiklikler me haklannın bulunduğunu beliryaptıklarını anlatan özal, bu ara terek, "Bn ücretleri ödeyebüecek da enflasyon ile uğraştıklarım be öğreDCİler bize gelir. Gelmeyenler lirterek, enflasyonu Merkez Ban başkalanna gider. Kendileri bilirkası'nın yaklaşık 1.3 trilyonluk ler. Ticari kaygılanmızın bulunDÇM borç öderneleri ile Irak'a ya ması doğal olarak karşılanmalıpılan büyük çaptaki ihracat öde dır. Ücretlerin beUrieDinesiııe mümelerine bağladı. Daha sonra da dahale olmamalı" görüşünü sabunun yasaklandığını, Merkez vundular. Diğer okuilar tarafınBankası yerine Eximbank'ın dev dan da desteklenen bu görüşün reye girdiğini söyledi. Türkiye'de uzlaşma yanlısı okul yöneticileri dolaşımdaki para miktarının da tarafından yumuşatüdığı belirarttığını anlatan Başbakan, cari tiliyor. hesap fazlasının da süreceğini vurÖğrenci velileri ise özel okul ücguladı. özal, diğer siyasi partiler retlerinde yapılan yüzde 300'e vagibi "karma ekonomidcn de, dev ran artış oranlarını protesto amalet kontrolündeki ekonomiden de cıyla dün Milli Eğitim Bakanı Avyaaa olmadıgını" belirttikten sonni Akyol ve özel öğretim kurumra, "Ben Avrnpa ülkelerinden bilanna telgraflar çekerek, okullale daha fazla serbest bir ekonominn ücretlerinin fahiş olarak artnin geregiııe inanıyorum" diye kotınlmasıru protesto ettiler. Son nuştu. zamlardan sonra okul paralarmı özal, özelleştirmelere de hız ve karşüayamaz duruma geldikleri Özel okuilar geri adım attı Kutlu ve Sargın'a MoAeHarl: Plymoırtlı 66, 7 5 va 8 0 Ozal göz kırpıyor BtLAL ÇETtN ANKARA Erken seçim tarüşmalanyla birlikte ekonomik politikalardaki belirsizlikler yoğunlaştı. Erken seçimi 1990'a erteletme amaanda olan Başbakan Turgut Özal, ekonomik politikaları ise bu sonbaharda erken seçim olacakmış gibi biçimlendiriyor. özal, seçim yatınmlannın ekonomi üzerinde yaratacağı enflasyonist etkileri de 1990 sonrasına yaymayı hedefliyor. Ücret ve maaşlara yapüması öngörülen yüksek oranlı zamlann finansmanı için kamu kesimi altyapı yatınmlannın kısılması planlanıyor. Ekonomide alınan ve alınması öngörülen bütün kararlann erken seçim olasılığı göz önünde bulundurularak biçunlendirildiğini belirten özal'a yakm kaynaklar, Başbakan özal'ın başarabilirse erken seçimi bu yıl yapünnamayı amaçladığını kaydetüler. özal için en kritik dönemin cumhurbaşkanlığı seçimleri olduğu ifade ediliyor. Başbakan özal'a yakın bir kaynak, özal'm ekonomi ve erken seçimle ilgili düşuncelerini şöyle aktardı: "Önümüzdeki dönemin siyasi açıdan zor bir dönem olacağını başbakan da kabul ediyor ve erken seçimin kaçınılmazlıgını biliyor. Başbakan yapılacak bir seçimden önce 1983 seçimlerinde destek aldıgı "orta direk"in sempatisini yeniden kazanmak istiyor. Şimdi ekonomi politikalan bu sempatiyi saglama amacına dönük olarak çiziliyor. Ekonomide ilk bedef dargeürli kesünin sabnalma gücünü kısa dönemde enflasyonu azdınnadan artürmak olacak. Bu planla eger bu sonbahar atlatılırsa Başbakan Özal, yine sürpriz bir kararla 1990 bahannda erken seçim karannı açıklayabilir." Yüksek ücret ve maaş artışı, yüksek taban fıyat, düşük faizli kredi ve yumuşatılmış KİT zamlan biçiminde özetlenen seçim ekonomisinin bu yüki maliyetinin ise yaklaşık 5 trilyon lira olacağı hesaplanıyor. Başbakan özal'ın seçim ekonomisinin finansman yükünün Merkez Bankası üzerine bırakılmaması için ekonomi kurmaylanna talimat verdiği, gerekli kavnağın yatınmlar kısüarak ve dış borçlanma yoluyla gerçekleştirilmesini istediği kaydediliyor. Edinilen bilgiye göre, uygulanm a s ı öngörülen seçim ekonomisi ** bunun finansman yöntemi ana hatlan ile şöyle olacak: Yüksek maaş ve ücret arüşı: Bu yıhn ikinci yansuıda raemur ve emekli aylıklarında yüksek oranlı artışlar yapılacak. Bu durumda bu yıl bütçede memur maaş ödemeleri için aynlan 7 trilyon lirahk ödenek 7.88 trilyon liraya ulaşacak. Ayrıca emekli ayhklarına programlanan üzerinde yapılacak zam da bütçenin transfer kalemlerini 500600 milyar lira arttıracak. Bu artışlann bu yıl 4.6 trilyon lira olması öngörülen bütçe açığını 5 trilyon liranın üstüne çıkarmaması için vergi tahsilatına ağırbk verilecek, denetimler yoğunlaştınlacak. Aynca bütçenin cari harcamalar ve yatınm harcamaları kalemlerinde de kısıntıya gidilecek. KlT fınansmaıu: KİT personeline de yüksek ücret artışlan verilecek. KtTlerin ücret artışlanndan doğacak finansman yukünü ürünlerine yüksek oranlı zamlar yaparak piyasaya yansıtmalarına izin verümeyecek. Bunun için yatırun ödeneklerinden kısıntı yapılacak. KtT ürünlerine yapılacak zoruniu zamlar da en alt düzeyde tutulacak. Yüksek taban fiyaı: Tanm ürünlerinin taban fîyatlan beklentilerin üzerinde arttınJacak. Bu yıl kuraklık nedeniyle tarımda rekoltenin düşük olması taban fiyatlarda sağlanacak yüksek artışın kamu finansmanı üzerinde olumsuz etki yapmasınj önleyecek. Çiftçiye yapılacak peşin ödemeler için de kaynak doğrudan Merkez Bankası'ndan sağlanmayacak. tthalat dopingi: Gelir arttıncı önlemlerin enflasyonu olumsuz etkilememesi için sanayi kesiminde üretimi arttıncı teşvikler yoğunlaştınlacak. Aynca ithalat da belirli ölçülerde kolaylaştınlıp ucuzlatılacak. Birçok mal üzerindeki fonlar düşürülecek. (Bastarafı 1. Sayfada) cak bunlann hiçbiri kabul edilebilir nitelikte görülmemişti. AİHK kaynaklanndan edinilen bilgiye göre, Strasbourg'da dün yapılan ve iki bölüm halinde yaklaşık 6 saat süren duruşma sonunda, komisyon, Kutlu ve Sargın'ın başvurulanm kabul edilebilir nitelikte görerek incelenmesine karar verdi. Türk hükümetini temsil eden avukatlann, Kutlu ve Sargm'ın Türkiye dahüinde her türlü.hukuk yolunu tüketmeden komisyona başvurduklan yolundaki iddialan ise komisyon tarafından reddedildi. AİHK'nın karan, bugün resmi bir bildiri ile kamuoyuna duyurulacak. İngiliz lirası 1OO1 kuruş İngiliz lirası alabildiğine yükselmektedir. 1001 kuruşa kadar fırlamıştır. Bu şayanı dikkat tereffü uUerine tahkikat yaptık. Borsada alakadar zevat bu yükselişe sebeb olarak: 1 Her sene bu mevsimdeki kambiyo fıkdamm, 2 Son günlerde yaptlan buğday ve un ithalatınt, 3 Yeni gümrük tarifesi dolayısile yapılan fazla ithalatı, 4 Bazı hükümet ihtiyacatmı göstermektedirler. İngiliz lirası şimdiye kadar bu kadar fırlamamıştı. Yalnız üç sene kadar evvel 1005 kuruşa kadar yukselmişse de, on dakka sonra düşmeye başlamıştı. mevcut bütün kambiyolan piyasaya arzetmişse de muvaffak olamamıştır. Alâkadarlann daha fırlamak istidadını tahmin ettikleri bu hadise hakkında bir muharririmize borsadan bir yetkili şunları söylemiştir: Tedbir almak acilen lazımdır. İngiliz lirasımn bu yükselmesi bütün iktisadi hayatımıza tesir eder ve haıta diyebilirim ki İngiliz lirası 1000 kuruşu geçince bugünkü gümrük tarifesini de tedbil etmek gerekir. Lozan ahitnamesi bu mealdedir. Ahnacak tedbirlere gelince bu ancak hükümet iarafmdan kabil olabilir. Bu da hükümetin borsada İngiliz lirası ve dolar satmasıyla kabil Bir Türk acentesi dün bu olabilir. tereffüe mani olmak için elinde Komisyon daha sonra 3 temmuzda yeniden toplanarak gerekçeli karannı yazacak ve prosedürün ilk aşaması olan "dostane çözüm" yoluna gıtmek amacıyla 3 kişilik bir heyet oluşturacak. Bu heyetin girişimleri sonuç vermediği ve mesele "dostaae çözüm" yoluyla hailedilmediği takdirde komisyon olayla ilgili raporunu kaleme alacak. Gizli olacak bu rapor, Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi ile Türk hükümetine gönderilecek ve haksızlığm giderilmesi istenecek. Haksızlık giderilmediği takdirde Bakanlar Komitesi, gizli raporu kamuoyuna açıklama yetkisine sahip bulunuyor. AİHK kaynaklan, bütün bu işlemlerin en geç bir yıl içinde tamamlanabileceğini bildirdiler. 3 0 YIL ONCE Cumhuriyel Yargıcın takdir hakkı 12 MA YIS 1959 Demokrat Parti Meclis grubu tarafından görevlenen komisyon bugün de çalışmalarına devam etmiştir. Komisyonun hazırlamasına çalıştığı rapor, önümüzdeki perşembe günü toplanacak olan D.P. Meclis grubunun yegane müzakere konusu olacaktır. Grup alacağı karar üzerine çeşitli kanunlann tadillerini kısa zamanda hazırlayacak, diğer bir komisyonu görevlendirecek, tadil teklifleri hükümetin veya muayyen milletvekîllerinin teklifleri olarak en kısa zamanda metin veya muayyen milletvekillerinin teklif olarak en kısa zamanda meclise sevkedilecektir. Komisyonun mesaisi gizlilik içinde devam etmektedir. Fakat D.P. ileri gelenlerinden bir grup, ekseriyetin istekleri umumiyetle belirmiştir. Bazı bakanların, bu arada tçişteri, Adalet ve Basırt Yayın Bakanlanmn zaman zaman komisyon çalışmalarına iştirak ederek hükümet görüşlerini komisyon nezdinde betirtmeleri ve Başbakan Adnan Menderesin de muhtemelen perşembe günkü grup top/antısından önce komisyon toplantılanna katılacağı haberi mesailerin kesin bir neticeye doğru geliştiği habehni doğrulamaktadır. Tedbir edilmesi istenen husus; basın, siyasi partiler, toplantılar, merasimler, Meclis çalışmalarile ilgili mevzuatlann mevcut boşluklartnı doldurma, meri hükümleri daha sert ve daha kesin şekle sokmak, bu sebeb ve bu konularda yargıca tanınan takdir hakkında kısıntüar yapmaktır. Arjantin, Brezilya, Kolombiya, Meksika, Peru, L/ruguay ve Venezuela'dan oluşan "Sekizler Grubu" da Panama'daki siyasi bunalımdan kaygı duyduklarını bildirdiler. Gruba üyeliği 1988'de askıya alınan Panama'nın seçim yolsuzluğu nedeniyle topluluktan çıkanlmasını görüşmek üzere planlanan toplantının ise iptal edildiği açıklandı. İptal kararının gerekçesinin, topluluğa üye ülkelerin konuya farklı yaklaşımlarından kaynaklanması olduğu belirtildi. Öte yandan, Sovyet Resmi Haber Ajansı TASS, yayınında "Seçimlerin ipıali kaçınılmazdı. Çünkü ABD'nin kışkırtması sonucunda seçim yasalan ihlal edilmiş, olaya hile kanştinlmıştır" şeklinde bir yoruma yer verdi. AA'nın haberine göre TASS Ajansı, ABD'nin Panama ile ilgili tutumunu şiddetle kınayarak, "Seçim sonuçlan resmen açıklanmadan önce ABD, muhalefetin kazandığı ve yöneticilerin görevden aynlması yönünde açıklamalarda bulundu. Bu, kendi isteklerini Panama halkı ve hükümetine kabul ettirme girişiminden başka bir şey değitdir" dedi. Bilindiği gibi ABD, uyuşturucu kaçakçılığına kanştığı gerekçesiyle istenmeyen adam ilan ettiği Noriega'mn iktidarı terk etmesini istiyor. Seçimleri bu yönde bir fırsat olarak gören ABD yöneti (Baştarafi 1. Sayfada) mi muhalefeti destekliyor. Seçimkorumalarınca açılan ateş sonu leri izlemek üzere Panama'ya gönderilen Amerikan gözlemci cu yaralandığını öne sürdü. heyetinin seçimlere hile kanştırılABD'den takviye dığını açıklamasından sonra BaşABD Başkanı George Bush, kan Bush, Noriega'mn seçim soPanama'ya 2 bin kadar takviye nuçlanna saygı göstermesini ve ikbirlik yollanması için emir verdi t'dan terk etmesini istemişti. Eski ABD Başkanı Jimmy Carter da ğini açıkladı. ABD müttefiklerini Panama' Noriega'yı "halkın oylannı çalan nın güçlü adamı ve fiili lideri Ge diktatör" olarak nitelemişti. nelkurmay Başkanı Manuel Antonio Noriega'mn seçim yolsuzluğunu kınamaya davet eden Bush, yollanacak takviye birliklerin Pa (Bastarafı 1. Sayfada) nama'daki Amerikan yurttaşlanTOBB Yönetim Kurulu Başkanın can güvenliğinin korunmasın nı Coşkun, basına kapalı olan da yardımcı olacaklanm belirtti. Yüksek tstişare Kurulu toplantı PananıaVla ımıhalefete Bir gün anılarımı yazarken "Cumhuriyet"i nasıl anlatırım acaba? Yaşadığım, hissettiğim boyutfarıyfa sözlere sığdırabilir m'h yim? İlk gördüğüm, ilk okuduğum gazete Cumhuriyet, haberieri, yazarları, çizerleriyle evimizde, soframızda en çok konuşulan gazete yıllar boyunca. Erenköy'de, Göztepe'de tanıdtğım en güzel kadınları Cumhuriyet'in sayfalarında gördüm ilk kez. Bir Mübeccel Namık, bir Keriman Halis ya da Naşide Saffet'i Cumhuriyet'in guzellik kraliçeleri olarak okşadım gözlerimle... Cemal Nadir'in çizgilerine Cumhuriyet'te gülümsedim. Kuşağımın bilincini, sevincini, gorev ve sorumluluğunu Cumhuriyet'te hissettim. 1950 yılında gazeteciliği meslek seçince bir gün Cumhuriyet'te çalışmayı hayal ertim mi bılmem? O yıllarda uzak bir düştü bu. Hayat Dergisi'nden Yeni Sabah'a geçince Cumuriyet'i seyrederek çalışırdım masamda. Bahçe içindeki eski binanın trafiğinden çok hoşlanırdım. Bizim yokuştaki ilk dostlarımdan biri rahmetli Doğan Nadi. Alaturtca müzik üzerine bir yazıma Refii Cevat Ulunay'ın hayli ters bir yanrtı yayımlanınca beni ıçtenlikle savunmasından hâlâ onurlanırım. Refii Cevat müthiş alaturkacı, elbet çok da anlıyor, benim tekdüze müziğe karşı çıkmama çok içerlemiş besbelli, zehir zemberek bir yazryia alaturkacılığını yeniden sergiliyor ve de soruyor: "Bu haspaya da ne oluyof?" Yeni Sabah'ın sahibi Safa Kılıçhoğlu, basyazar Profesör Şükrü Baban, yazıdan hiç hoşlanmıyorlar. Elbet ben de üzuldüm, ama yazıya yanıt vermedim. Köşelerde birbirine satasmalardan hoşlanmıyorum hiç. Birkaç gün sonra Cumhuriyet teki "Yedi Oakika" köşesinde Dogan Nadi'nin bir yazısı yayımlandı. Refii Cevat'a zarif, ama hayli sivri bir iğne. Ardından o zamanki Dünya'nın ikinci sayfasında Vtedat Türkkan'ın kocaman bir yazısı. İki yazar adımdan hiç söz etmeden bana destek oluyor, çok sesli muziği savunuyorlar. Bizim yokuşun yaşlı başlı, ünlü ve hayli tutucu bir kaleminin genç bir yazarı hırpalamasına seyirci kalmıyoriar. O yıllarda yokuşumuzun başka bir havası vardı doğrusu... Sonra ne oldu biliyor musunuz? Kartal'da Eczacıbaşı fabrikasında bir öğle yemeğinde bir yanımda Refii Cevat, bir yanımda Falih Rıfkı Atay, karşımda Vâlâ Nurettin oturuyoruz. Onlar usta, ben çırak, sevgi ve saygıyla soruyorum, dinliyorum, birliktetiğin tadını çıkarıyorum. Refii Cevat beni tanımıyor, Falih Rıfkı'ya soruyor eğilerek: Kim bu kız? Yanıtı ben verdim: Bir yazınızda haspa dediğiniz Müşerref Hekimoğlu. Biraz kızardı galiba, ben de neşeyle konuşmamı sürdurdüm. Vâlâ Bey de çok keyiflendi. Sonra Doğan Nadi'ye anlatnm bu olayı. Kahkahası hâlâ kulağımda. Nadir Nadi'yi uzaktan görürdüm o yıllarda. Berin Nadi ile güzel biriiktelikleri gözlerimi, gönlümü okşardı. Berin Nadi çok şık ve zarif, Nadir Nadi hayran ve mutlu. Birbirini seven, her yerde, her zaman el ele, yürek yüreğe olan kişiler bana büyük mutluluk verir, dünyamızı güzelleştiren bir olay diye düşünürüm o beraberliği. Yakından tanıyınca insan ilişkilerinin yeni boyutlarınu gördüm bu çiftte. Sevmenin, sevilmenin, birbirine eş olmanın,'r dost olmanın güzelliğini daha derinden hissettim. Bu düzeyde bir beraberlik de belli bir birikim istiyor kuşkusuz. Bir kültür birikimi, bir duygu ve guzellik birikimi. O birikime de büyük saygı ve hayranlığım var. Bıliyorum, Nadir Bey bu tür yazılardan hoşlanmaz, ama içtenliğimi bildiği için oülümser belki. 65. yılda yazmaktan geri kalamıyorum. Yo'<uşumuzda büyük serüvenler yasanırken varlığı ile mesleğimiıe başka bir boyut katıyor Nadir Nadi. Bizans rüzgârlarına karşı bir Cumhuriyet soluğu duyuruyor. Kaç yaşına gelirse gelsin, sağlık koşulları ne olursa olsun güçlü, diri bir soluk bu. Belli ilkeler, belli inançlarla güçleniyor. Cumhuriyet'in gücü de bu solulrtan kaynaklanıyor kuşkusuz. Ben de bu soluktan güç alıyorum yıllar boyunca. O soluğa katılmaktan büyük mutluluk duyuyorum. Yıllar boyunca hissettiğim bir mutluluk daha var. Okurlanmızia bütünleşiyoruz giderek, diyatoğumuz giderek yoğunlaşıyor. Her olayı birlikte yaşıyoruz,. mektuplar, teletonlar, ansızın kapıyı ^üanlar, yolda yanımıza gelip dertleşenler, küfredenler, teşekküredenlerte kocaman, binlerce çocuklu, binlerce analı, bacılı biraile oluşturuyoruz biz. Olanaklarımız dar da olsa çok zenginiz Parasal değerlerin ötesinde bir yüceliği ve görkemi var bu olayın. Elbet bilincine varabilenler için. Benim kırk yıla yaklaşan meslek yaşamımda vardtğım en güzel gerçek bu diyebilirim. Vüreğimde yüz binlerin çarpıntısını hissederim her zaman, bir güzelliği tüm okurlanmla paylaşmak ısterim, bir mektubu, bir sesenişi, bir cağrıyı en güzel armağan gibi değerlendiririm. Kapı çalar, bir liseli kız. Sevgiyi bana siz oğrettiniz, der bir çiçek uzatır. Zonguldak^ tan bir orman memuru, Tokat'tan bir ilkokul öğretmeni, 1939 yılında izmir kız lisesini bitiren bir Ataturk kızı, Kırklareli'nden bir avukat, cezaevinden tutuklu gençler yazılarıma yanıtlar, yorumlarla dünyamı değiştirirler her gün. Kimi zaman uykularım kaçar, gecelerim bölünür, lokma boğazımja düğümlenir. Kimi zaman derin bir solukla gülumserim, bir güzelliğe sevinirim, ağlarken güler, gülerken ağlarım. Kimi yariışımı düzeltir, kimi yalnızlığımı paylaşır, kimi kireçlenen dizlerirg için ilaç yazar, kimi iş ister, kimi bir yanlışlığı düzertmemi ister. Kim bilir kaç kişi yan yana, can cana geliyoruz, düşlerimiz, özfemlerimiz nasıl birleşiyor, umudumuz solarken nasıl yeşeriyor, nasıl diriliyor, güçleniyoruz hep birlikte. Gelecek güzel günlere nasıl gülümsüyorum. Kim kime teşekkür edebilir bu durumda? Olayı birlikte yaşıyoruz ve yaşayacağız. 6 Bu plan yürümez' Plan hedeflerine değinen Kumbaracıbaşı, 199* yılında yüzde 10 enflasyon hedefi konusunda ise "Bir yandan da 1992'ye kadar iktidardayız diyorlar. O zaman bu hükümet enflasyonun nasıl düşürüleceğini biliyor demektir. Bu durumunda, vatandtş 'Biliyorsan rüye uygularaadın' diye sorar. Bir yandan gelir dağüımını düzeiteceğiz. emekçileri sıkınudan kurtaracağız diyorlar, bir yandan da 600 bin işçinin isteklerini geri çevirip greve itiyorlar." Kumbaracıbışı, Türkiye'de sokakta yaşanan ekonomi ile plan stratejisi arasınoa 180 derece faık olduğunu da bildirerek görüşlerini şöyle dile getirdi: "Bu plan ve stnteji ciddiye alınır bir oelge gibi göriinmüyor. Hükümet seçimdea kaçamayacağını anladı. Şimdi ktndisine ve vatandaşa moral vermeye çalışıyor. Her şe>e rağmen iktidarda kalmnya çaba harcadıklan için de bu kez DPT'yi kullanıyoriar. Deneyimli nitelikli plancılann görüşlerine itibar edilmemiştir. Hslta onlann hazırladıgı. 'Ekonominin Sorunlan' başlıklı bir kısım, plandan cıkanlmışnr. Büyüme hızı konusunda da çelişkiler var. Ortalama yüzde 7 büyüme hızı gercekleştirilemeyecek bir rakam degildir. Ama bu hükümetin gerçekleştirmesi roümkün değildir. Çünkü ideolojilerine lerstir. IMF karşı cıkar. Onlar da IMF ile ters duşmek istemezler. Özal hükiimetlerinin ortak özelligi süriiyor. O da 'ekonomiyi IMF yönetsin, demokrasinin sorumluluğu askerde olsun.' Bu anlayış olunca hedeflenen kalkınma gerçekleşemez ve bu stratejiye önce yabancılar itiraz edeceklerdir." SHP Grup Başkanvekili Kumbaracıbaşı, plan stratejisinin adeta IMF'ne sunulan bir niyet mektubu niteliği taşıdığını da bildirerek, "Ama bu bir kötü niyet meklubu. Çünkü vatandaşı kandırmaya yönelik" dedi. istikrar çağrısı GEÇEN YIL BUGUN CumhuriYet Süper emeklilik mahkemede 12 MA YIS 19SS Yargıtay, tarihinde ilk kez Anayasa Mahkemesi'ne yaptığı başvuru ile "süper emekliliğin" belirli bir zümreye tanındığını, bunun da anayasanın "eşitlik" ve "sosyal devlet" ilkelerine aykırı olduğu belirtildi. ve sosyal devlet ilkelerine ters düştüğü görüşü savunuldu. Yargıtay 10. Hukuk Dairesi'nin gerekçesinde daha sonra şu görüşlere yer verildi: "Kurumdan hiçbir kişi veya kuruluşa sübvansiyon yapılamayacağı kanunlarda açıkça belirtilmiştir. Bu Gerekçede 1400 göstergenin uygulama ile hem belli bir altmda emekli aylığı alan geniş zümre adeta sübvansiyona tabi bir kitle bulunduğuna dikkat tutulmakta hem de bu çekilerek geçici 5. maddenin uygulamanın kurumun sadece 82 bin kişilik "bir aktüeryal dengesini bozması zümreye" tavandan aylık alma gibi bir sonuca yol hakkınm tanınmasının hukuk açılmaktadır." öğrenildi. Toplantıda TOBB'un Yüksek İstişare Kurulu Şeref Başkanı Vehbi Koc'un enflasyon konusunda, işadamı Feyyaz Berkersından sonra, "topiandda belirgin in de teşviklerin azaltılmaması kohale gelen göriişleri" açıklarken, nusunda konuştuğu belirtildi. siyasi istikrar ve sosyal banş, enfTOBB Yönetim Kurulu Başka• lasyon, ödemeler dengesi, ihracat, nı Coşkun, basına kapalı toplan6. beş yıllık plan gibi konular üze ttdan önce yaptığı açış konuşmarinde durulduğunu ve özellikle si sında, bu yıl enflasyon oranının yasi istikrar ile sosyal banşm sağ yüzde 5560'larda kalmasının İanması konularında görüş birli "büyük bir başan" olacağını söyğine varıldığını ifade etti. ledi. Enflasyon oranının, ekono"Yerel seçimlerie tırmanışa ge mik dengelerri sarsmayacak bir cen ve seçimier sonunda ortaya çı şekilde 1992'de yüzde 20^1ere inkan denge içinde, siyasi isiikrann dirilmesinin beklentisi içinde olbozulması iş âleminin dikkalini duklanm belirten Coşkun, Türk çekmekledir. Siyasi istikrar, en kı ekonomisinin artık şok tedbirlesa zamanda, başta iktidar partisi re tahammül edebilecek durumda ve hükümet olmak üzere, tura si olmadıgını kaydetti. Coşkun, "Isyasi partilerce üzerinde dunılma tikrar içinde, uzun ve orta vadeli sı gereken bir konudur," diye ko planlanmış bir şekilde enflasyon nuşan Ali Coşkun hükümetin sa kontrol altına alınmalıdır" dedi. nayileşme politikasından vazgeçEkonominin daha fazla borçme yanlışına girmemesi gerektiği lanmaya tahammülü olmadıgını ni ve sanayüeşmenin bir devlet po ifade eden Ali Coşkun, üretim ve litikası olarak öneminin kavran arztalep dengesi ile maliye poliması gerektiğini vurguladı. tikaları ve para politikaları arasınCoşkun, ekonomi bürokrasisinde da denge ve uyum sağlanması geki kararsızlık konusunda da şöy rektiğini ifade etti. TOBB Başkale konuştu: "Ekonomi bürokrasi nı, 1989 yılının "bir derlenme tosinde belirmeye başla>«n zaaf aci parianma yılı olduğu ve Türk ekolen giderilmelidir. Çünkü, bürok nomisinin önemli bir darboğazrasinin kilitlenmesi ülke yaranna dan geçtiği" görüşünü vurgulayayapılan çalışmalann de\amını ön rak "Türk ekonomisi bıçak lemektedir. Bürokrasideki karar sırtındadır. Dengeler iyi kurulursızlık önlenmeli. ekonomik karar sa, 1989 yılı başanlarla bilirilebilar sık sık değişmeyen kararlı bir lir. Fakat ekonomik tedbirler, zagönınüm sergileraelidir." manında ve tarn olarak uygulanToplantının basına kapalı bölü mazsa 1989 yıb da sıkıntılarla domünde, işadamlannın ekonomi lu bir yıl olabilecektir ve 1990 için yönetimindeki çok başlı karar me yeni yükler getirebilecektir" diye kanizmalarından şikâyet ettikleri konuştu. (Bastarafı 1. Sayfada) ken açıklanan plan hedefleriyle iktidann muhalefetin eleştirilerini kabul ettiğini söyledi. Planın uygulanabilirliği için gerçekçi olması ve uzmanlann göriişleri ile yaptıklan projeksiyonlara ağırlık vermesi gerektiğini belirten Kumbaracıbaşı, "Açıklanan plan, plancılann ve uzmanlann görüşlerini yansıtmıyor. Hükümetin ve Başbakan'ın arzulannı ifade ediyor. Bu görüntusu ile, açıklanan strateji bir seçim bildirgesi niteligindedir" diye konuştu. Devlet Bakanı Işın Çelebi'nin planın "matematiksel olarak çok rutariı" olduğunu soylediğine dikkat çeken Kumbaracıbaşı, "Bu sözler de planda uzmanlann görüşüne yer verilmediğini gösteriyor. Bütün planlar matematiksel olarak tutariıdır. Önemli olan varsayımlann ciddi olmasıdır. Burada da varsayımlar ciddi gözükmüyor" dedi. SHP Grup Başkanvekili Kumbaracıbaşı, önümüzdeki günlerde TBMM'ye sunulacak 6. beş yıllık planın parti içinde oluşturulacak bir komisyon tarafından inceleneceğini belirtti. Kumbaracıbaşı, incelemenin şimdiden başlatıldığını vurguladı. Kumbaracıbaşı, "Bir erken seçimde siz iktidar olursanız bu planı uygular mısınız" sorusuna, şu yanıtı verdi: "Biz bu planı revize ederiz. Şu anda görünen kadanyla da ciddi bir revizeye ihtivacı var. İktidar, planlamanın vaptığı hazırlıklar ve tercihlere karşın temelin çekemeyeceği bir bina inşa edeceğini söyloyor. Uygulanmayacak bir proje çiziyor. Bunu da bile bile yapıyor. Biz programımıza uygun ve bu temelin kaldıracağı bir yapıyı ortaya koyacağız. Aslında üçüncü parti durumundaki bir partinin plan hazırlaması yanlış. ANAP, vatandaşın karşısında muhalefet partisidir. Muhalefet partisi de plan hazıriamaz. Bu nedenle planı vatandaşın da ciddiye alacağını sanmıyomm."