Katalog

3 NtSAN 1989 EKONOMİ CUMHURİYET/U Tekstilde yeni kota TURKIYE'den Dış borç ödemeleri için 4 milyar dolarlık yeni kredi gerekli ANKARA (AA) Türkiye'nin tekstil ihracatına yeni bir kısıtlama da Avusturya'dan geliyor. Avusturya'mn kota kapsamına almayı düşündüğü Türk konfeksiyon ürünlerine ilişkin görüşmeler, bugün Ankara'da başlıyor. Göriişmelerde Türk tarafına HDTM Anlaşmalar Genel Müdürii Erdoğan Hürbaş, Avusturya tarafına da Ekonomi Bakanlığı Uluslararası Anlaşmalar Müdürü Josef Mayer başkanlık edecek. Edinilen bilgiye göre A vusturya, iç pazarını bozduğu gerekçesiyle Türkiye'den yaptığı beş kalem konfeksiyon ürünün ithalatma yeni kotalar getirmeyi düşünüyor. '89 dış borçta tehlikeli yıl 1989 programı 3.66 milyar dolarlık orta vadeli borç ödemesini içeriyor. Kısa dönemli kredilerden oluşan 815 milyon dolarlık ek borçlanmayla 4 milyar doları aşan bir taze kredi ihtiyacı doğuyor. EKONOMİ NOTLARI OSMAN ULAGAY Aile başına 1.4 milyon TL ANKARA (ANKA) Turkiye'nin bu yıl ödemesi öngörülen dış borç anapara ve faizlerinin aile basına düşen tutan 1.4 milyon tira gibi yuksek bir düzeye ulaşacak. Aile başına düşen dıs borç ödeme tuıarımn 1988 yıh için 955 bin lira dolaymda bulunduğu tahmin edilirken, bu tutar 1987 yılı için 446 bin, 1986 yılı için 294 bin lira olarak hesaplanmıştı. Bu yıl içerisinde ödenecek olan dış borçların ai le başına düşen tutarı 1983 yılındaki 59 bin hraiık düzeyiyk karşılaştınldığında^ise sozü edilen altı yılda 22 katlık artış oldugu dikkat çekiyor. Bu arada. bu yıl odenecek dış borçların kişi başma düşen tutannın da 280 bin lira dolaymda oiacagı hesapiandı. Aile ya da kişi başına düşen diş borç oderae tutanndaki hızlı artış Türkiye'nin .dış borç yükunün katlanarak ağırlaştığının göstergeierinden biri sayılıyor. lumünü kapsıyor. Bunun dışında 1989 geri ödemeleri için yaklaşık 3 milyar dolarlık yeni kredi anlaşması gerekiyor. Borçlanma planı, buna ek olarak 575 milyon doları Dresdner mevdıiatlarındaki artış ve kalanı kısa dönemli borçlanmalardan oluşan toplam 815 milyon dolarlık ek borçlanmayı da içeriyor. Bu nedenle toplam 4 milyar dolan bulan yeni kredinin sağlanmasmda herhangi bir başansızlığın doğrudan borç ertelemesini getireceği bildiriliyor. Bu arada, Türkiye'nin uluslararası yabancı bankalardan sağladığı 200 milyon dolarlık krediye ilişkin calışmalar tamamlandı. AA'nın haberine göre, kredinin oluşmasına öncülük eden First Chicago Bankası'ndan yapılan açıklamada, sendikasyon kredisine katılmayı kabul eden 27 bankanın tümünden onay alındığı belirtildi. Açıklamaya göre Merkez Bankası'nca kullanılacak kredi sendikasyonuna Bank of Tokyo International Ltd. ve First Chicago lider kuruluş olarak katılıyor. Yedi yıl vadeli kredinin ilk 18 aylık bölümüne Londra bankalararası para piyasası faiz oranı (libor) artı yüzde 11/8, geri kalan bölümüne ise yine libor artı yüzde 11/4 oranında faiz uygulanacak. Silindirin Ezdiği Gafillerden Ne Beklenir? özal'ın yeniden Adalet Bakanlığı'na getirdiği Oltan Sungurlu, 26 mart gecesi yerel seçim sonuçları bellı olurken şahaser bir benzetme yapmış, "uzerimizden silindir geçti" demiş. Silindirin nasıl bir araç olduğunu herhalde bilirsiniz. Langır lungur sesler çıkartarak, adeta homurdanarak giden ve hızı saatte 5 kilometreyi bile bulmayan, ama ezdiğini yamyassı eden bir araçtır silindir. Silindirin altında kalmak ise pek kolay bir şey değildir. insan kör olsa sesinden irkilir, silindir gelene kadar kolayca bir kenara çekilir. Sağır ya da topal olsa gene de silindirin yolundan kaçacak zamanı rahathkla bulur. Ancak hem kör hem topal hem sağır hem de biraz kavrayış noksanlığı varsa ya da "ben kaya gibi adamim, silindir beni ezemez" diyecek kadar kendini dev aynasında gören biriyse ezilir silindirin altında. Sayın Sungurlu'nun çok güzel ifade ettigı gibi Sayın Özal ve partisi bu "basarıyı" göstermiş, silindirin altında kalmıştır Üstelik silindirin yanından yürüyen ve "silindir geliyor" diye bağıran insanlara da kulak asmayarak, hatta bu insanlarla alay ederek ezilmiştir, silindirin altında kalmıştır Sayın Özal ve partisi. Bakın yerel seçimlerden tam altı ay önce, 25 eylül 1988'de yapılan referandumun sonuçlarını nasıl değerlendiriyor Sayın Özal: "Türkiye bundan sonra seçim havasından kurtulmuştur. Bunu kesin söylüyorum... İktidar sınavımızı referandumda yaptık. Beledıye seçimlerı oradaki mahalli halkın beğenisine göre sonuçlanacaktır. Orada da Anavatan başarılı olacaktır... Referandumda aldığımız oylar (yüzde 35) bizim minimum oyumuzdur. Gelışmeler, enflasyonun aşağı indirilmesi ve genç kitlelerin daha fazla oy kullanmasıyla ANAR oy oranını daha da arttıracaktır. Şunu kesin olarak söylüyorum ki 1980 öncesi bu şekilde kapanmıştır. O dönemin liderleri 1992'ye kadar ortaya çıkamazlar. Kanaatim budur." (Hürriyet, 26 Eylül 1988). Sayın Özal, ocak ayı sonunda yaptığı tahminde de üç büyük ilde belediye başkanhğını ANAP'ın rahathkla kazanacağını, DYP'nin oylarında ise düşme olduğunu ve bu partinin bir önceki seçimde aldığı oy yüzdesinı bile tutturamayacağını belirtiyor. (Hürriyet, 31 Ocak 1989). Ne kadar isabetli değil mi Sayın Başbakan'ın seçim tahminleri? Yerel seçimler öncesinde ANAP'ın aday belirleme ve kamuoyu yoklama çalışmalarını yürüten Genel Başkan Yardımcısı Alaattin Fırat'ın tahminleri de Genel Başkan Özal'ınkilerden pek geri kalmıyor isabetlilik derecesi bakımından. "Biz bu kamuoyu yoklamalarıyla Türkiye'nin röntgenini çektik, elde ettiğimiz verilerle teşkilatın görüşleri birleştirilerek aday tespiti yapıidı" diyen Sayın Fırat'a göre büyükşehir belediye başkanlıklarının biri Gaziantep dışında hepsi garanti. İstanbul'da ANAP'ın % 51, SHP'nin % 25, DYP'nin % 8; Ankara'da ANAP'ın % 42, SHP'nin % 31, DYP'nin % 8; İzmir'de ANAP'ın % 46, SHP'nin % 31. DSP'nin % 9 oy alacağı tahmin ediliyor. (Milliyet, 2 Mart 1989). ANAP'ın çok modern röntgen cihazı biraz arızalıydı her halde, koskoca silindiri bile fark edemedi ANAP kurmaylan. Sadece Bedrettin Dalan bir yerden bir şeyin geldiğıni hissetti galiba, ama o da kendini karşı kaldınma atmakta biraz geç kaldı Silindirin altında kalan ANAP'tan yükselen seslere kulak verin, en fazla duyulan acıklı nağme, "bizi enflasyon yıktı" türküsü. Yok canım, demek sizi enflasyon yıktı. Halbuki halkımız ne güzel alışmıştı enflasyona, birlikte geçinip gidiyorduk. 1988 yazında Göcek'te tatil yapan Sayın Başbakan'ın orada hayat pahalılığından yakınan vatandaşlara verdiği cevap şöyle: "Enflasyondan ve hayat pahalılığından şikâyetçı olmayın, enflasyonun ne zararı var? Neyi eksik herkesin? Türkiye nereden nereye geldi? Onun içi.n diyorum ki bu meselede önemli olan terazidir, terazinizin hangi kefesi ağır basıyor, herkes ona baksın. Enflasyonu düşüremediğım için rey vemneyen vermesin, beni beğenmeyen vermesin." (Günaydm, 18 Ağustos 1988). ANAP'ın diğer bazı ünlü isimlerı de Sayın Başbakan'dan geri kalmamış, enflasyonun yararlannı anlatma konusunda Örneğin yeni hükümette Savunma Bakanı olan Safa Giray, "Memlekette büyük işler yapıhyor, çağ atlanıyor, günlük hayatta hızlı değişimler var. Cemiyet yaşıyor, zamlar dacemiyet hayatının bir parçasıdır, büyütmeyin bunları" demiş. (Günaydın, 4 Aralık 1987) Sayın Mehmet Keçeciler ise şöyle buyurmuş: "Zamlardan biz de şikâyetçiyiz, ama milletimiz bu politikanın doğruluğunu yakında anlayacaktır. Vatandaşım ilkin kızsa da neticeyi görünce bu kızgınhkları geçecektir. Milletin en koiay affettiği suç enflasyondur." (Güneş 9 Haziran 1988). İlk Özal hükümetinde enflasyonun düşürülmesine memur edilen ve haylı eğlencelı demeçler veren; yeni hükümette ise Maliye ve Gümrük Bakanı olan Ekrem Pakdemirli'nin görüşü de pek farklı değil, "Enflasyon yüksek deniyor, yatınm isteniyorsa, hizmet isteniyorsa enflasyon da olacak. Enflasyon olacak diye hizmetten kaçamazsınız" diyor Sayın Pakdemirii. (Hürriyet, 21 Ağustos 1988) Bunlar ANAP ileri gelenlerinin enflasyon konusunda döktürdükleri incilerin sadece birkaçı. Onlar hizmet diye yırtınırken enflasyon yükselmiş, halk da bunu bu kez affetmemiş, silindir gibi ANAP'ın üzerinden geçivermiş. Bu silindirin homurdanarak geldiğıni fark edemeyerek yamyassı olanlar şimdi toparlanıp memleketi kurtaracakmış, gaflet uykusundan uyanıp ülkeyi yönetecekmiş. Buna inananlar varsa yeni silindir kurbanları da olacak her halde. ŞEBNEM ATİYAS Ortak elektrik ağı ANKARA (AA) Türkiye ile dört Ortadoğu ülkesi arasmda kurulması planlanan "ortak elektrik ağı"mn fızibilite çalışmalarma başlanıyor. Geçen yıl başlatılan görüşmelerin ikincisi bugün Ürdün'ün başkenti Amman'da yapdacak. Türkiye, Suriye, Irak, Ürdün ve Mısır'dan heyetlerin katılacağı toplantıda, ortak elektrik ağının fızibilite çahşmalannı yapacak olan firma belirlenecek. Kısa süre içerisinde başlatılacak olan fızibilite çalışmalan ile ilgili şartnameye kesin şekli verilecek. NEW YORK Şubat ayında başlayan 1989 dış borç ödemeleri için Türkiye'nin 1989 sonuna değin yaklaşık 4 milyar dolar yeni kredi bulması gerekiyor. Bu kredinin sağlanmasmda herhangi bir başansızlığın doğrudan borç ertelemesini getireceği bildirüiyor. Bu yüki borç ödemelerinin faiz ve anapara toplamı 1988'de olduğu gibi 7.5 milyar dolar civannda olması bekleniyor. Economist Intelligence Unit verilerine göre önümüzdeki iki yıl içinde borçlanma, 1988'deki düzeyinde yani 39 milyar dolar civannda kalacak. Ancak 1990'la birlikte vadesi dolan borçlar ve yüksek faizli kısa dönemli borçlann ödenme yükü borç servisi oranını yüzde 30'un üzerinde tutacak. Bu nedenle Türkiye ekonomisi, daha uzun yıüar uluslararası ~ finans topluluğu açısından çok madan diğer borçlann cari değer milyardan, geçen yıl 4.36 milyayakından ve büyük dikkatle izlenmesi gereken diğer ekonomiler arasında kalmaya devam edecek. Geçen yüın 7.239 milyar dolar tutanndaki borç servisi dört kısımda başarıyla ödendi. En yüksek ödemeler temmuzeylül dönemınde yapıidı. Bu dönemde hükümetin yarattığı talep nedeniyle dövizde spekülasyon ortamı doğdu ve Türk parası büyük ölçüde değer kaybetti. Resmi rakamlara göre dış taahhutler 1988 kasımında 1987 ile karşılaştınldığında 2.1 milyar dolarlık bir düşüş göstererek 36.44 milyar dolara geriledi. Ancak bir görüşe göre bu düşüşün büyük bir kısmı, aralık 8788 arasmda dolann değerinde meydana gelen oynamalardan kaynaklandığını öne sürilyor. Dolann değer kaybı hesaba katılmadan ve dolar cinsı olleri alınarak hesaplandığında Türkiye'nin borç tutannın, 1988'de, 1987 düzeyinde yani 38.3 milyaı dolarda kaldığı belirtiliyor. Dünya Bankası'nın şimdiki piyasa değer) en üzerinden yaptığı hesapla dış borç rakamı 40.8 milyara yükselmekte. Kriz dönemine kıyasla büyük bir gelişme kaydedilmiş olmasına rağmen Türkiye halen yuksek borçlu ve yuksek borç servisi yüküne sahip bir ülke olarak tanımlamyor. Borçlanmada son iki yıldaki küçük düşüşe rağmen Türkiye'nin net borcunun döviz kazanma kapasitesine oranı yüzde 190 olarak kalmaya devam ediyor. Borç kompozisyonunda Türkiye'nin ticari kredilere verdiği ağırlık açıkça görülebiliyor. Bunun yani sıra geçmişten kalan borç yükü ile birlikte borç servisi 1984'te 1.34 ra çıktı. 1989'da ise 4.04 milyar olması bekleniyor. 1987'de yüksek döviz gelirlcri ve düşük faizler sayesinde borç servisi oranı yüzde 32.6'ya düştü. 1986'da yüzde 35.3 idi, ancak 1988'de tekrar yüzde 38.8'e yükseldi. Her ne kadar Dresdner Bank hesapları ve döviz mevduatları (1.75 milyar dolar) kısa vadeli borcun yüzde 44.4'ünü oluştursa da Merkez Bankası'nın sürekli artan ve yüksek oranda bir faiz ödeyerek tutabildiği bu kaynak, istikrarlı bir kaynak olarak görülmüyor. 1989 programı 3.66 milyar dolarlık orta vadeli borç ödemesini içeriyor. Bunun 235 milyon dolan IMF'ye geri odenecek miktar, ayrıca bu ödeme 3.8 milyar dolarlık anapara ödemesinin de bir bö Döviz tevdiatta tür sınırlaması ANKARA (ANKA) Kredi mektuplu döviz tevdiat lıesabı açılması, bu hesabı açabilecek kişiler ile hesapların vadesi ve faiz oranlanna ilişkin düzenlemede köklü değişiklik yapıidı. Merkez Bankası'nın 15 Mayıs 1989 tarihinde yürürlüğe girmek üzere Resmi Gazete'de yayımlanan genelgesiyle, kredi mektuplu döviz tevdiat hesabı açılabilecek döviz cinsleri beş ülke parasıyla sınırlı tutuldu. Daha önce toplam 17 ülke parasıyla acılabilen bu hesaplar, 15 mayıstan sonra ancak ABD Doları, Alman Markı, Hollanda Florini ile Fransız ve tsviçre Frangı cinsinden açılabilecek. Bu paralar dışındaki yabancı paralar cinsinden önceden açılmış bulunan hesaplar, vadeleri sonuna kadar devam edecek. Vadelerinin bitiminden sonra ise vade faizleri dahil, faizsiz geçici bir hesaba alınarak talep halinde hesap sahibine ödenmek suretiyle kapatüacak. Merkez Bankası adına Federal Alman Dresdner Bank'ta açılan kredi mektuplu döviz tevdiat hesaplan bundan sonra vadesiz olamayacak. Bu hesaplar 1 ve 2 yıl vadeli olabilecek. Bundan önce açılmış bulunan vadesiz hesaplar ise hesap sahibinin aksi bir talimatı olmaması halinde yeniden belirlenen beş para cinsinden her Köyteks'in fabrikaları ANKARA (ANKA) Köyteks tarafından yatınmı gerçekleştirilen çahşmaya hazır durumdaki 7 konfeksiyon fabrikasınm isletmeciliğini üstlenmek üzere 25 işletmecinin başvuruda bulunduğu öğrenildi. Fabrikalar Siirt, Gümüşhane, Adıyaman, Erzurum, Erzincan, YerköyYozgat ve KeskinAnkara'da bulunuyor. Makineleri yerleştirilen ve çahşmaya hazır durumda olan bu fabrikalann isletmeciliğini üstlenecek olanlara Köyteks'in ortaklan arasmda bulunan Sümerbank tarafından sipariş satış ya da ihraç yoluyla iş garantisi sağlanacak. Kredi mektuplu döviz îevdiat hesapları, dolar, DM, florin, Fransız ve Isviçre Frangı cinsinden açılabilecek. hangi birinden olmak üzere 1 yıl vadeliye dönuştürülecek. Merkez Bankası'nın genelgesiyle söz konusu hesaplara uygulanacak faiz oranları da değiştirildi. ABD Doları için bir yıl *adeli hesaplara yüzde 10, iki yıl vadeli hesaplara yüzde 6, mark, Fransız Frangı ve Hollanda Florini için bir yıl vadelilere yüzde 6, iki yıl vadelilere yüzde 9 oranında faiz uygulanması kararlaştmldı. Daha önce bu oranlar sırayla ABD Dolan için yüzde 11 ve 12, Isviçre Frangı için yüzde 6 ve 8, diğer paralar için yüzde 8 ve yuzde 11 şeklinde uygulanıyordu. DaLa önceden açılmış hesaplar için o dönemdeki faiz oranları geçerli olacak. Bu arada, 18 yaşından küçüklerin kredi mektuplu döviz tevdiat hesabı açtıramayacağı hükmü getirildi. Ancak daha önce açılmış bulunan bu tür hesaplann takibine. sayıları beşe indirilen para cinslerinden birinden olmak üzere, vadesinden sonra da devam edilecek. Kredi mektuplu döviz tevdiat hesabım, yurtdışında oturma veya çalışma iznine sahip olanlar, yurtdışında geçici veya daimi olarak kamu kuruluşlarınca görevlendirilmiş bulunanlar açabiliyor. ABD'de 'işkolik'nesil işbaşında Ekonomi Servisi Amerikan "Fortune" Dergisi, genç Amerikalı üst düzey yöneticileri "işkolik nesil" olarak nitelendiriyor. Dergiye göre yaşları 25 ile 43 arasında değişen işkolik yöneticiler, ABD'deki yetişkin nüfusun yansını, işgücünün de yüzde 55'ini temsil ediyor. Bu nesilin en önemli özelliği fazla çalışmalan ve işlerine yoğun bir şekilde konsantre olmalan. Ailelerine de pek fazla zaman ayırmayan bu yöneticiler kuşağının, patronlar tarafından tercih edildiği belirtiliyor. Ancak üst düzeyde yönetici olmalarına rağmen, henüz pek azı buyük şirketlerin tepe noktalarında bulunuyorlar. Bu da yaşlannın henüz çok genç olmasına bağlanıyor. İşkolik nesilin en önemli özelliği hırslı ve çalışkan olmalan. Çoğunun haftada 60 saat çalıştığı, hatta bazılarımn haftalık çalışma süresini 8090 saate kadar uzattığı belirtiliyor. Sabah saat 6.307.00'de kalktıklan, 8.309.00 arası çahşmaya başladıkları, akşam 18.30'da işten ayrıldıktan sonra, evde de çalışmayı sürdürdükleri ve günde 56 saatlik uykuyla yetindikleri biliniyor. Uzmanlar, bu nesilin çalışmayı çok sevdiğini ve "eğlence", "y»raücılık", "canlılık" gibi kelimeleri çok sık kullandıklanm ifade ediyorlar. Bu yöneticilerden bir tanesi, "Rekabet cdebilir olmakla kendime değer biçiyonım. Kanra, ben, çocuklanm hep rekabet edebilir dunımdalar. Rekabet size en iyiyi getiriyor" diye konuşurken bir başkası, her zaman en iyiyi yapmak istediğini söylüyor. Döviz işlemlerine yeni kıırallar Ekonomi Servisi Türkiye Tiırizm Acenteleri Birliği TÜRSAB, Türkiye'deki turistik oteller, tatil köyleri ve pansiyonlar hakkında bilgi veren bir rehber hazırladı. Fotoğraflı olarak hazırlanan rehberde konaklama yerlerinin özelliklerine, sunduklan imkânlara yer verildL Otel rehberi mevcutlanyla, uluslararası stan bankalar ek döviz varlığı da buVadesiz döviz tevdiat hesapları ile kurye dartlara uygun altın mevcutları lundurabiliyor. kredileri, kasalardaki efektif ve altın nın da kısa vadeli yükümlülükler mevcutları kısa vadeli yükümlülükler karşılığı karşüığmda bulundurulması gere Döviz tevdiat hesabı ken döviz varlıklanndan sayılması kullanım oranı bulundurulması gereken döviz varlıklarma öngörüldü. katıldı. Dolarda döviz alacakyükümlülük Bu arada, döviz tevdiat hesabı Kur riski oranı kullanım oranının eskiden olduoranı 95105 biçiminde yeniden düzenlendi. ANKARA (ANKA) Bankalar ve özel finans kurumlanmn döviz işlemlerini yürütürken uyacakları kuralları belirleyen genelgede değişiklik yapıidı. Merkez Bankası'nın Resmi Gazete'de yayımlanan genelgesiyle, "döviz pozisyonu yönetimi"nin yeni esaslan açıklandı. Yapılan en önemli değişikliğin likidite oranı ile döviz varlık ve yükümlülüklerine ilişkin tanımın kapsamının genişletilmesi olduğu belirlendi. Genelge uyannca bankalar, döviz işlemlerini yürütürken "likidite", "kur riski" ve "döviz tevdiat hesabı kullanım" oranlanna uymak zorunda bulunuyor. Baııkaların yuklendikleri kısa vadeli taahhütleri karşüığında bulundurmaları gereken zorunlu döviz mevcudunu ifade eden likidite oranı eskiden olduğu gibi en az yüzde 20 olarak aynı tutuldu. Ancak kısa vadeli yükümlulüklere vadesiz doviz tevdiat hesapları ile kurye kredileri de dahil edilirken, bankalann kasalanndaki efektif Bankalann döviz varlık ve alacakları toplamının döviz yükümlülükleri toplamına oranını gosteren kur riski oranı her bir döviz cinsi için en az yüzde 90, en fazla yüzde 110 olarak uygulanacak, ancak söz konusu yabancı paralann ABD Doları karşüıklan toplamı için bu oran en az yüzde 95, en fazla yüzde 105 şeklinde yeniden saptandı. Bununla birlikte, akreditif taahhütleri ile vadesine altı ay kalmış kabul poliçesi ve garantili prefınansman kredi taahhütleri yüksek düzeyde bulunan Japonyu'da brifing ANKARA (ANKA) Türkiye ekonomisi, 7 nisanda Tokyo'da 300 kişilik bir Japon işadamı topluluğuna anlatılacak. Japonya dış ticaret kuruluşu Jetro, Japonya Ekonomik Kuruluşlar Federasyonu Keidanren, Dünya Bankası ve IFC ile Türkiye'nin Japonya Büyükelçiliği, Japon işadamlanna yönelik bir toplantı düzenledi. Tokyo'da yapdacak olan toplantıda DPT, Türkiye Büyükelçiliği, Dünya Bankası ve Mitsui Bank yetkilileri bilgi verecekler. Ele alınacak konular ise genel olarak Türkiye ekonomisi, Türkiye'deki serbest bölgeler, JaponTürk isbirliğindeki gelismeler olarak belirlendu ğu gibi en az yüzde 50 olarak uygulanması kararlaştmldı. Bu hüküm, bankalar nezdinde yurtiçi ya da yurtdışında açılmış bulunan vadesiz ya da vadeli döviz tevdiat hesapları toplamından munzam karşüıklar düşüldükten sonra kalan tutann en az yarısı kadar döviz kredisi kullandırma zorunluluğu anlamına geliyor. Merkez Bankası'nın söz konusu genelgesi yürürlüğe girdi. Ancak kur riski oranına ilişkin yaptırımlar 30 Haziran 1989 tarihinden itibaren geçerli olacak. Çevreci EHinya Bankası 4 9 3. Dünya'ya Hflas' formülü BW Genel Sekreteri Perez de İ T Cuellar tarafından hazırlanan bir raporda, kalkınmakta olan ülkelerin aldıkları kredilerin geri ödemelerinin ertelenmesine yönelik, uluslararası bir iflas sisteminin kurulması önerildi. BİRLEŞMİŞ MtLLETLER (AA) 3. Dünya'nın içinde bulunduğu dış borç krizinin çözümüne yönelik tartışmalar sürerken, Birleşmiş Milletler çok farklı bir yaklaşımı gündeme getirdi. BM Genel Sekreteri Javier Perez de Cuellar tarafından hazırlanan raporda, dış borç krizinin çözüme kavuşturulmaması halinde, borçlu ülkelerin alacaklılarından, Uluslararası İflas Yasası'yla korunmasının gündeme getirilebileceği belirtildi. Uluslararası camianın, ozel sektördekine benzetme yoluyla, egemen devletler için Uluslararası İflas Yasası çıkaııp çıkaramayacağı sorusunun ırılelendiği raporda, şu çöıu>U'ic yer verildi: "Kalkınmakla olan ülkelerin, ticari bankaiar ile Bablı sanayileşkili komitelerince incelenip onaylandıktan sonra alacaklı bankalar ile uluslararası mali kuruluslara sunulabilir. Dünya Bankası, BrezHya'ya Amazon'da kuracağı hidroelektrik santrati için kredi vermiyor. UGUN • Genel Kurul DE/K, TürkSovyet İş Konseyi Genel Kurul toplantısı yapıhyor. TürkSovyet İş konseyi üyeleri, DEİK Yönetim Kurulu ve Onur Kurulu üyelerinin katılacağı toplantıda aynı zamanda Sovyetler Birliği'nin Ankara Büyukelçisi A. Chernishev ile ticaret ataşeliği yetkilileri de hazır bulunacak. ROMA (AA) Dunya Bankası, Brezilya'mn Amazon bölgesinde kurulması planianan hidroelektrik barajının finansmanına ilişkin 500 milyon dolarlık kredi taîebini reddedeeek. Italya HaziDe Bakanı Giuliano Amato, "Yeryüzünun Dostlan" adlı cevreci brr grubun Roma'daki temsikiliğinde düzenienen basın toplanüsında, Diinya Bankası'mn Brezilya'nın bu konudaki kredi talebini, "Amazon bölgesinde kurutacak barajların, tropikai ormanlara zarar verip erozyona yol açacağı, aynca o yöre nüfusuna ekononıik yarar sağlamayacafı" gerekçesiyle reddetmeyi k'araflaştırdığmı açıkladı. Ancak egemen ülkelerin adilane bir şekilde yararianmalannı sağlayacak ve büyük çoğunluk tarafından kabul görecek bir Uluslararası tflas Yasası hazırlanmaa oldukça zordıır. Bununla birlikte, dış borç krizi çöziimlenemedimiş üikelerden oluşan Paris Ku ğine göre, alacaklı ve borçlu üllübü'nden alınan kredilerin geri kelerin bu ihtimali gözden gecirödemelerinin ertelenmesine yöne melerinde fayda vardır." lik toplu müzakereler gibi, uluslararası iflas sistemi kunılmasının temellerinin büyük bir kısmı na DUNYADAIV KISA KISA libazırda bulunmaktadır. • AVRUPA Topluluğu dedi. • IMF Dunya Bankası Uluslararası tflas Yasası'nın Komisyonu, topluluk üyesi yetkilileri, 3. Dünya ülkeleri >üriiriüge girmesi halinde, borç ülkelerdeki fırmalararası ekonomilerinin büyüme hızının lu bir ülke, bpkı iflas etmiş bir fir birleşmeleri kontrol etmeyi bu yıl düşeceğini tahmin ma ya da ödeme güçlüğüne düş sağlayan yasada, kontrolü ediyorlar. Bu kuruluşlann yıllık miiş belediye gibi iflasının ilanını sınırlandırıcı değişiklikler toplantısına katılacak olanlara takiben, yeniden yapılanma ve ge yapmak üzere öneriler paketi hazırlıyor. sunulan bir rapora göre lişme planları hazırlayabilir. 1988'de yüzde 4.4 düzeyinde • BREZİLYA Devlet Başkanı olan Üçüncu Dünya ülkeleri Borçlu ülke, alınacak mali yar Jose Sarney, dış borçlar buyüme hızı, bu yıl yüzde 3.3'e dım miktanna göre, ekonomide nedeniyle Latin Amerika düşecek. ki raakro buyüklükleri yeniden ülkelerinde siyasal rejimlerin düzenleyici gerçekçi hedeflerini sola kaydığını söyledi. Sarney, • ABD'de faiz oranlannda belirleyip, borçlann geri ödenme "Halk Marksizm'e yöneliyor, görülen artışın, Üçüncü sinin ertelenmesini planlar. Bu çünkü biz karamsar çözumler Dünya'nın 1.3 trilyon dolarlık planlar, Dünya Bankası ile Ulus öneriyoruz, oysa solcular daha probleminin çozümunü lararası Para Fouu IMF'nin yet iyimser çözumler getiriyorlar" zorlaştıracağı belirtiliyor. ANKARA (ANKA) Merkez Bankası yetkilileri altının yıl içindeki taban fiyatımn ons başına 370 dolar düzeyinde olmasmı beküyorlar. Merkez Bankası yetkililerinden edinilen bilgiye göre, altın piyasasının açılmasıyla altın fıyatlarında düşüş gözlendi. Piyasada cuma günü altının ons fiyatı 382 dolar düzeyinde oluştu. Ancak fiyatlann düşmesi nedeniyle piyasadaki işlem hacminde de daralma gözlendi. Piyasanm açıldığı ilk üç günde yaklaşık 600 kilo dolaymda altın satılmasına karşın, bu miktarm cuma günü çok daha düşük düzeyde gerçekleştiği görüldü. Y'etkililer, altın fiyatlannm yıl içinde 370 dolara kadar düşebileceği beklentilerine karşın, piyasada 380 dolar dolayında gerçekleşen fiyatın da oldukça düşük olduğuna dikkat çekiyorlar. Uluslararası piyasalarda ise altının yıl içinde ulaşacağı en düşük fiyatı a 380 dolar olacağı tahmin ediliyor. Bu arada altın piyasasında işlem yapan kuruluşlaıa Türkiye Turizm Yatınm ve Dış Ticaret Bankası (TYT) katıldı. Böylece piyasada işiem yapan kuruluş sayısı 9'a yükseldi. Merkez Bankası'nın altuı tahmini IRKETLERDEN HABERLER • GEMSAN AŞ, Ramada Oteli'nin halılannı insan sağlığını olumsuz yönde etkileyen statik elektriklenmeden anndırdı. Ramada Oteli, halılannı tekstil kimyasalları konusunda oncü üretira yapan GEMSAN ürünleriyle kapladı. • KUVEYT Türk Evkaf Finans Kurumu, Büyükdere Cad. 97 Mecidiyeköy tstanbul adresinde kendi mali olan binasında törenle açıldı. Kuveyt Türk Evkaf Finans Kurumu Yönetim Kurulu Başkanı Şeyh Ahmed Bazie Al Yaseen açılış nedeniyle yaptığı konuşmada, "Şu anda faaliyete geçen bu ortak yatınmımız Kuveyt Türk Evkaf Finans Kurumu, Kuveyt, Türkiye ve diğer Körfez ülkeleri arasındaki ticaretin geliştirilmesini temel hedef alacaktır" dedi. • GÜVEN Sigorta, eğitim çalışmalarını surdurüyor. Yılbaşından bu yana 200 dolaylannda acentesini sigortacılık konusunda eğiten Güven Sigorta, bu çalışmalann bahar ve yaz aylannda da yoğunlaşmasına çaba gösteriyor. • ALARKO'da Pierre Benhaiem Resitali. 35. yıl kutlamalan çerçevesinde gerçekleşen Fransız piyanist Pierre Benhaiem'in Alarko EğitimKültür Vakfı'nca 30 manta düzenienen konseri izleyiciler tarafından ilgigördü. • İZDAŞ yuzer silo ile çimento ihraç ediyor. İZDAŞ Dış Ticaret AŞ'nin, Türkiye'den ilk defa yüzer silo sistemi ile çimento ihraç ettiği bildirildi. • GOODYEAR'dan yine bir yeni ürün: GPS 70 "geniş taban".. Goodyear Lastiklerı TAŞ Satış Direktörü Avni Kıran, "Bugün piyasaya takdim etmekte olduğumuz GPS 70, GPS'nin "geniş tabanlı" tipi olup güvenli ve konforlu kullanımı, üstün çekiş gücü ve daha ekonomik oluşu ile çağdaş beklentilerin lastiğidir" dedi. 3 NİSAN 1989 Döviz Satış 2035.44 1665.60 153.04 1075.25 51.40 276.55 478.93 318.66 954.04 316.90 1227.65 146.71 15.38 7018.76 3437 86 542.78 Efektif A|lŞ 2031.37 1634.01 152.73 1073.10 50.43 276.00 469.84 318.02 952.13 316.27 1225.19 143.93 15.09 6885.64 3430.98 532.48 Efektif Satış 2056.00 1682.42 154.59 1086.11 51.92 279.34 483.77 321.88 963.68 320.10 1240.05 148.19 15.54 7089 66 3472.59 548.26 DOVİZ KURLARI Dövızın Cınsi 1 ABD Doları 1 Avustralya Doları 1 Avusturya Şilini 1 Batı Alman Markı 1 Belçika Frangı 1 Danimarka Kronu 1 Fın Markkası 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Florini 1 jsveç Kronu 1 Isviçre Frangı 100 İtalyan Lireti 1 Japon Yeni 1 Kuveyt Dinan 1 Sterhn 1 S.Arabistan Rıyaii Döviz Al.ş 2031.37 1662.27 152.73 1073.10 51.30 276.00 477.97 318.02 952.13 316.27 1225.19 146.42 15.36 7004.72 3430.98 541.69 Fotokopi makinaları Istanbul 133 03 49 133 03 95 Aflkara 117 21 15 / 5 hat l;mır 22 38 53 Adana 3.53 91