Katalog

5 ARALIK 1989 DIŞ HABERLER CUMHURÎYET/15 BRÜKSEL/NATO ZİRVESt A J B 1 3 Başkanı dün Brüksel'de NATD üyelerine Malta zirvesi hakkında bilgi verdi. Bush, stratejik silahlann sınırlandırüması göriişmelerine (START) 1990'da hız verileceğini konvansiyonel kuvvet indirimi müzakerelerinin de gelecek yıl tamamlanabileceğini söyledi. Dış Haberler Servisi ABD Başkanı George Bush, Malta zirvesi konusunda dün Brüksel'de NATO muttefiklerine bilgi verirken, SSÇB Devlet Başkanı Mihail Gorbaçov da Moskova'da Varşova Paktı ülkeleri liderlerine Başkan Bush'la yaptığı gorüşmeler konusunda bilgi verdi. Başkan Bush, NATO liderleri ile yaptığı toplantıdan sonra düzenlediği basın konferansında Doğu Avrupa'da "banşçı bir devrimin" yapümakta olduğunu söyledi. Bush: Silahsızlanma hızlanacak | iki Almanya'nın birleştirilmesinde Alraan ' halkının kendi geleceğini tayin hakkı bulunduğunu belirtti. Bush, "ABD Dc Batılı müttefikleri taer yerde kişisel özgürlügün kurulraası için çalışacaknr" dedi. ABD Başkanı aynca "giiçlii bir AT'nin NATO'nun hayati parçası oldugunu" söyledi. Bush, müttefiklerine bilgi verirken stratejik silahlann sınırlandınlması görüşmelerine (START) 1990 yılında hız verileceğini, Avrupa'da konvansiyonel kuvvet indirimi müzakerelerinin de gelecek yıl tamamlanabileceği mesajlannı verdi. Bush, Zirve toplantısmda konuşan ABD Başkanı, Doğu Avrupa'daki gelişmelerin çok hızlı ve tahmin edilemeyecek boyutta olduğuna dikkat çektikten sonra, Sovyetler'in ekonomik yapılanmasına yardımcı olmak amacıyla 1990 yılında bir ABDSSCB ticaret anlaşması imzalanacağını, bunun için tek şartın Sovyetler'in ülkeden aynlmak isteyenlerin göç etmelerine izin vermeleri olduğunu söyledi. Sovyetler'in (GATT)'a gözlemci olarak katılmalan imkânının sağlanacağım kaydeden Bush imzalanacak ikili anlaşmayla Amerikau işadamlannın Sovyetler Birliği'nde yapacaklan yatınmlann korunacağını vurguladı. ABD Başkanı George Bush ile SSCB lideri Mihail Gorbaçov arasında Malta'da yapılan zirvenin ionuçlan ile ilgili olarak dün Moskova'da başlayan Varşova Paktı toplantısı sona erdi. Sovyet televizyonunda yer alan habere göre, SSCB lideri Mihail Gorbaçov, toplantı sırasında Avrupa'nın istikran ve savaş sonrası sınırlara saygı duyulması gereği üzerinde durdu. Stratejik silahlann sınırlandınlması müzakerelerinin hızlandınlması amacıyla ABD ve SSCB dışişleri bakanlan James Baker ve Eduard Şevardnadze'nin 1990 ocağında bir araya geleceklerini açıklayan Başkan Bush, anlaşmanın 1990haziranınayetiştirilraesine çahşüacagmı vurgulayarak, "Bunun zor bir iş oldugunun bilincindeyint" dedi. Avrupa'daki konvansiyonel silah indirim müzakerelerinin (AKKUM) ABDSovyet sorunu değil, 23 ülkeyi ilgilendiren bir mesele olduğunu kaydeden Bush, 1990 içinde 23 ülkenin katüacağı bir zirvede (AKKUM) anlaşmasının imzalanabileceği yolundaki ümidini dile getirdi. leceklerini tayin (self determination) hakkına sahip olduklan konusunda mutabık kaldüar. Malta'da iki Almanya'nın birleşmesi konusu tartışıhrken, Başkan Bush'un bu hususta Almanlar'ın karar vermesi gerektiği görüşünü savunduğu öğrenildi. Gtiçlü AT Öte yandan Beyaz Saray'dan yapılan açıklamaya göre, AT Yürütme Organı Avrupa Komisyonu Başkanı Jacques Delors ile görüşen Başkan Bush, "Sağlam ve gıiçlü bir Avrupa Topluluğu, Balı Avnıpa'mn demokrasi degerlerinin ve ozgürlugünün Vorunması için NATO'nun hayati bir parçasıdır. Şimdi bu degerler Dogu Avrupa'da da yasanmaktadır" dedi. Kimyasal silahlann yasaklanması konusundaki taleplerinin Sovyetler tarafından benimsenmesi halinde çift hazneli kimyasal süah üretinüni durdurabileceklerini kaydeden Bush, bu konuda da 1990 yılında bir anlaşma imzalanabileceğinden söz etti. Bush'un verdiği bilgiye göre, Malta'da iki lider, Doğu Avrupa ülkelerinin kendi ge DALMANYA Partide şaşkınlık şıya bulunduğu bildiriliyor. AP'nin haberine göre Komünist Parti'nin "geçici yönetimini" reformculardan oluşan 25 kişilik bir komite üstlendi. Resmi haber ajansı ADN, dün geçtiği haberde partinin gunlük işlerini reformcu Başbakan Hans Modrowun yürtiteceğini bildirdi. Modrov»'un aynca Sovyetler Birliği'ne Demokratik Almanya'daki son gelişmeler konusunda bilgi vereceği belirtildi. Dünkü D. Alman basını ise partinin parçalanabileceğine ilişkin uyarılarla doluydu. Parti organı Neves Dentschland Gazetesı'nde dun çıkan yazıda, "Partinin parçalanmasını engellemek için kaıariı biçimde çaba harcanmalıdır. Aksi takdirde Demokratik Almanya'da sosyalizmin varüğı tehlikeye girer" dendi. Yine parti organı olan "Berliner Zeitung" Gazetesi'nde çıkan yazıda ise "Partinin parçalanmak uzere oldugu ve bunu oniemek için derhal harekete geçmek gerektiği" belirtildi. öte yandan Demokratik Almanya'nın en büyük muhalefet örgütü Yeni Forum, iki Almanya'nın birleşmesi konusunda halk oylaması yapılması çağnsında bulundu. Demokratik Almanya'da yönetimin toptan istifa etmesine yol açan son gelişmeler, geçen hafta eski yöneticilerin yolsuzluklarının açıkianması ile başladı. Açıklamada yöneticilerin şimdiye kadar İsviçre bankalarına 100 milyar mark (53 milyar dolar) yatırdıklarının ortaya çıktığı belirtildi. Aynca yönetici kadronun yaşamlan, pahalı otomobilleri, luks villalan konusunda ayrıntılı bilgi verildi. ÇEKOSLOVAKYA Yönetimin topluca istifasından sonra, Komünist Parti'nin geçici yönetimini reformlardan oluşan 25 kişilik komite üstlendi. Muhalif 'Yeni Forum' iki Almanya'nın birleşmesi için referandum çağrısı yaptı. Dış Haberler Servisi Demokratik Almanya'da önceki gün Devlet Başkanı Egon Krenz, merkez komitesi ve politbüronun toptan istifa etmesinden sonra, Komünist Partisi'nin tarihinin en büyük bunalımı içine girdiği ve parçalanma tehlikesi ile karşı kar 68 işgali hatalıydı VJorbaçovBush zirvesi sonrasında bir araya gelen Doğu Bloku ülkeleri ortak bir bildiri yayımlayarak 68'de Çekoslovakya'ya müdahale edilmesinin hatalı olduğunu ve kınanması gerektiğini açıkladılar. Dış Haberler Servisi Varşova Paktı uyeleri 1968'de Çekoslovakya'daki reforra hareketine müdahale edilmesinin hatalı olduğunu kabul ettiler. GorbaçovBush zirvesi sonrasında bilgi ahşverişinde buiunmak ve gelismeleri tartışmak üzere bir araya gelen Varşova Paktı üyeleri ortak bir bildiri yayımlayarak 68'de Çekoslovakya'ya müdahale edilmesinin hatalı olduğunu ve kınanması gerektiğini belirttiler. TASS; SSCB, Bulgaristan, Macaristan, Polonya ve Demokratik Almanya liderlerinin Varşova Paktı toplantısı sonunda, Varşova Paktı'nın 1968'de Çekoslovakya'ya müdahalesinin, bu ulkenin içişlerine kanşmak anlamına geldiğini belirterek, bu müdahalenin kınanması gerektiğini vurgulayan ortak bir bildiriyi kabul ettiklerini duyurdu. Moskova'da Varşova Paktı toplantısı için bir araya gelen liderler, yasadışı olarak nitelendırdikleri bu müdahale ile Çekoslovakya'daki demokratik yenilenme sürecinin yarıda kesildiğini ve bunun da uzun vadede olumsuz sonuçlara yol açtığını kaydettiler. VARŞOVA PAKTI Egon Krenz'in 47 gunu A ^f •• •• DOĞU BERLİN (AA) Doğu Avrupa'daki değişim rüzgârının iktidara getirdiği Demokratik Almanya Devlet Başkanı Egon Krenz'i yine aynı ruzgâr 47 gün sonra iktidardan uzaklaştırdı. Komünist Parti'yi 1517 aralıkta yapılacak kongreye kadar "başsız" bırakan bu istifalara kadar gelişen olayların kronolojisi şöyle: 18 ekim: Erich Honecker, Parti Genel Sekreterliği, Devlet Başkanlığı ve Başkomutanhkıan istifa etti. Parti Genel Sekreterliği'ne, kendisine yakın olarak bilinen gizli polis şefı ve Politbüro'nun en genç üyesi Egon Krenz getirildi. 24 ekim: Parlamento, tarihinde ilk kez, 52 kişinin katılımı olmadan Krenz'in devlet başkanlığını onayladı. 3 kasım: Komünisüerin muttefiki Liberal Demokratik Parti hükümetin istifasını istedi. Krenz 18 uyeli Politburo'dan 5 kişiyi attı ve vatandaşlarından ülkeyi terk etmemelerini istedi. 4 kasım: En az yarım milyon D.Alman, Doğu Berlin'de, 1953 ayaklanmasından beri en büyük gösteri olarak nitelenen demokrasi yanlısı bir miting yaptı. 7 kasım: HUkUmet istifa etti. 8 kasım: KPPolitburosu istifa etti. Krenz yeniden genel sekreter seçilirken, Gorbaçov tipi reformlar yapılmasından yana olan KP'nın Dresden şefı Hans Modrow Başbakanlığa önerildi. 9 kasım: Doğu Berlin, sınırlarını açarak ve Batı'ya seyahati serbest bırakarak "Berlin Duvan"nı fiilen ortadan kaldırdı. 17 kasım: ll'i koraünist olmayan 28 üyeü yeni hükümeti açıklayan Başbakan Hans Modrow, radikal reformlar vaat etti. 28 kasım: Federal Almanya Başbakanı Helmut Kohl, iki Almanya'nın birleşmesi için 10 maddelik federasyon planı önerdi. 30 kasım: Leipzig ve Erfurt kentlerinde 20 bin kişi, komünist yönetimde eskiden yapılan yolsuzluklann tamamen açıklanması isteğiyle gösteri yaptı. 1 aralık: Parlamento, KP'nin iktidar tekelini ve bakanlann yolsuzluk suçlamaları karşısındaki dokunulmazlıklannı kaldırdı. 3 aralık: Krenz, Politbüro ve Merkez Komitesi'nin butün üyeleriyle birlikte istifa ederek 47 gun once geldiği görevinden aynldı. Krenz'in devlet başkanlığı görevini sürdüreceği belirtildi. Eski lider Erich Honecker ise kendisine yakınhğıyla bilinen 11 eski KP yetkilisi ile birlikte partiden atıldı DIŞ BASIN TASS: Tek Almanya görüşülebilir MOSKOVA (AA) Moskova'nın iki Almanya'mn birleşmesi konusunu görüşmeye hazır olduğu bildirildi. Federal Alman Dışişleri Bakanı HansDietrich Genscher'in dün başladığı Sovyetler Birliği gezisi öncesinde TASS tarafından yapılan açıklamada, "SSCB, karşı tarafın da çıkar >e goruşlerini dikkate alarak Dd Almanya'nın büieşmesi konusunu ele almaya hazırdır" denildi. Genscher'in gezisinin iki ülke arasındaki karşıhklı anlayışı güçlendireceği ve "ortak Avrupa evi"nin kurulması yolunda yararlı olacağı kaydedilen açıklamada, Sovyet lideri Mihail Gorbaçov'un geçen hafta Italya gezisi sırasında, iki Almanya'nın birleşmesi yolundaki kararın tarih tarafından verileceği yolundaki sözleri de anımsatıldı. Dışişleri Bakanı Genscher iki günluk gezisi sırasında meslektaşı Eduard Şevardnadze ve Devlet Başkanı Mihail Gorbaçov ile bir araya gelecek. ö t e yandan Brüksel'de NATO zirvesmde konuşan F. Almanya Başbakanı Helmut Kohl hiçbir zaman Avrupa'da güven ve istikran tehlikeye sokacak adımlar atmayacaklannı açıkladı. Kendi geleceğini tayin etmenin Alman halkının hakkı olduğunu kaydeden Kohl, birleşme konusunda Avrupa'daki genel dengelerin yanı sıra, NATO ve Batı Avrupa'nm çıkarlannın gözetümesine özen göstereceklerini belirtti. SSCB Süperler yaKİaştı Yeni hükümete 'hayır' İJaşkent Prag'da 200 bin kişi koalisyonda komünistlere ağırlık verilmesini protesto etti. Çek vatandaşlanna seyahat kısıtlamasını kaldıran yasa dün yürürlüğe girdi. PRAG (Ajanslar) Çekoslovakya'da önceki gün kurulan komünist ağırhkh koalisyonu protesto için dun büyük bir gösteri düzenlendi. Başkent Prag'daki Venceslas Meydam'nda toplanan yaklaşık 200 bin kişi gösteride, önceki gün Başbakan Ladisiav Adamec'in kurduğu yeni hükümette komünistlerin ağıriıklı olmasmı protesto etti. Göstericilerin, "Bir kere daha aldatıldık", "tstifa", "Özgiirittk", "Yaşasın sivil forum" şeklindeki sloganlar attıklan ve KP'ye bağlı olarak çalışan halk milislerın feshedilmesini istediklerini ifade ediliyor. Bu arada seyahat kısıtlamasını kaldıran yasa dün yürürlüğe girdi. Yasanın yürürlüğe girmesinden sonra çok sayıda kişinin Batı'ya gittiği bildirildi. Daha önce Macaristan ve Doğu Almanya'da olduğu gibi şimdi de Çekoslovakya'da, Batı'ya daha kolay seyahat edilebilmesi için alınan kararın uygulanmasma önceki gece yarısından sonra başlandı. Çok sayıda Çekoslovakya vatandaşının, seyahat kısıtlamalanmn kalkmasını kutlamak amacıyla, Avusturya ve Federal Almanya sınır kapılannda toplanarak şampanya patlattıklan ve bayraklar salladıklan kaydedüdi. Çekoslovakya ve Avusturya sınır muhafızlannın da, sınır çizgisine gelerek el sıkıştıkları belirtildi. Seyahat etmek isteyenler, bundan böyle sadece pasaport alacaklar ve yurtdışına çıkarken, adlan, adresleri, gittikleri ülke adı ve seyahat süreleri ile ilgili bir form doldurmalan yeterh' olacak. Daha önceki uygulamalarda ise pasaportun yanı sıra ülkeden çıkış vizesi almak gerekiyordu. Vize alabiltnek için ise seyahat KOALtSYON ALEYHİNDE İMZA Çekoslovakya'da Komünist agıriıklı yeni koaüsyon hükiimeüni protesto eden öğrenciler Prag'ın ünlu VVenceslas Meydanı'nda imza toplamaya başladılar. Muhalefetteki Yeni Forum hareketi de hükümet degişmedigi takdirde 11 aralık günu genel grev tehdidinde bulundu. Muhalefet, koalisyonda özellikle dışişleri ve içişleri bakanhklanmn degiştirilraesini istiyor. THE INDEPENDENT Mihail Gorbaçov, soğuk savaşın sona erdiğini açıkladı. George Bush için bu ABD ile Sovyetler arasında yepyeni bir dönemin de başlangıcıydı. Malta'daki fırtınadan çok Berlin Duvan'nı yıkılması soğuk savaşın sonunu işaret ediyor. Doğu Almanya ve Çekoslovakya'daki gelişmeler de işin tuzu biberi. Doğu Avurupa'da son dört hafta içinde hız kazanan reform hareketini Gorbaçov iki yıl önce başlatmıştı. İki lider de Avnıpa'mn kaderinin avuçlannda olduğunu ima eder hiçbir söz sarfetmediler. Ama iki liderin buluşması Doğu Avrupa'daki değişikliği kabul ettiklerini ve bu görüşlerinden dönmelerinin de artık zor olduğunu gösteriyordu. Malta dorugunun sonuçlan ne kadar mütevazı da olsa, reform yanlılanna moral verdi etmek isteyenlerin, polisten, işyerlerinden veya okullanndan, bazı hallerde de bulunduklan yerlerdeki komünist parti yetkililerinden izin almaları gerekiyordu. Aynca, yurtdışına gideceklerin, davet edtldiklerine daır bir belge göstermeleri şart koşulmuştu.öte yandan muhalefet önceki gunaçıklanan koaüsyon hükumetinde değişiklik yapılması konusundaki kararhlığmı süTdürüyor. 20 uyeli hükümete ilk kez Komünist Partisi dışından 5 Bakan alındı. Ancak "Sivil Fonım" yeni hükümetin şiddetle aleyhinde oldu&unu açıkladı. Muhalefet, özellikle eski hükümette yer alan Dışişleri Bakanı Joramir Johanes ile Enerji Bakanı Antonin Knımnikrin hukümetten çıkartılmalarını istiyor. Muhalefet yetkilileri aynca ÇKP üyeleri General Miroslav Vacek'in, Savunma Bakanlığı'na ve Frantisek Pinç'in İçişleri Bakanlığı'na getirilmesini beklemediklerini ifade ettiler. Yetkililer, Çek Anayasasından, ÇKP'nin öncü rolünün kaldırılmasına rağmen, 20 bakanlı yeni hükümette 15 bakanlığın komünistlere verilmesini protesto ettiler. " (4 anüık) LE FIGARO Kendi kıtası üzerinde iki büyuğün konvansiyonel silahlar alanında varmak istediği anlaşma Avrupa'ya çok şey kaybettirebılir. Mihail Gorbaçov'un bu anlaşmadan kazanacağı çok şey var. ABD ve Sovyetler Birliği'nin bulundurduğu asker sayılannda indirimöneren George Bush oldu. Gerçi, başlıca fedakârhğı yapması gereken taraf Moskova, ama aynı yola girmek suretiyle Amerika da eski kıtadaki tüm yükümlülüklerine son vermek durumunda kalabilir. Stratejik bir deha olan Sovyet başkanı yenilgilerinden zafer uretiyor. StaUn bir boksör gibi dövüşüyordu. Gorbaçov bir judocu gibi zaaflannı avantaja dönüştürüyor. (4 aralık) ZİRVE DEĞERLENDİRMESİ Avrupa'da soğuk savaşın bittiği tescil edildi' ŞÜKRÜ ELEKDAĞ Bu zirvenin önemli yerlerinden biri, şu hususun resmiyete intikal ettirilmesi oldu: Amerika, Doğu Avrupa'daki gelismeleri istismar etmeyecek. Buna karşıhk Sovyetler Birliği de bu gelişmelere herhangi bir şekilde kuvvet yoluyla müdahale etmeyecek. Zaten bu konularda gayn resmi mutabakat ortaya çıkmıştı. Başkan Bush, daha Polonya ve Macaristan'a yaptığı ziyaret sırasında Amerika'nın herhangi bir şekilde bu gelismeleri istismar etmeyeceği hususunda teminat verdi. Zirvede bu resmiyete intikal etti. Buna karşıhk Amerika da, Sovyetler Birliği'nden başka bir konuda teminat vermesini bekliyordu. Bu da Brejnev Doktrini'nin artık kesinlikle geçerli olmadığı, Sovyetler BirliğJ'nin kuvvet yoluyla herhangi bir şekilde Doğu Avrupa'ya raüdahale etmeyeceği idi. Sovyetler Birliği Dışişleri Bakanlığı sozcüsü Gerasimov bunun artık geçerli olmadığım, 'Sinatra Doktrini' diye bir doktrinin bunun yerine ikame edildiğini söyledi. Zannediyorum ki bu sefer ki zirvede bu husus Sovyet lideri tarafından resmen bildirildi. Bu konuda bir mütabakatm ortava cıkması muhakkakki önemli bir gelişmedir. ğun ve işbirliğinin tüm Avrupa çerçevesinde, yani Avrupa Güvenlik tşbirliği Konferansı (AGİK) çerçevesinde gerçekleşmesi yönunde olduğunu tahmin ediyorum. BULGARİSTAN ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) ABD Başkanı Bush ile Sovyet lideri Gorbaçov arasında Malta'da yapılan zirveyi değerlendiren uzmanlar, bu göriişmenin Avrupa'da soğuk savaşın sona erdiğini tescil eıtiğini bildirdiler. Başkan Bush'un ABD'nin Doğu (Büyükelçi) Avrupa'daki gelismeleri îstismar etmeyeceği, Sovyet lideri Gorbaçov'un ise Doğu Avrupa'ya kuvvetle müdahale etmeyecekleri yönünde karşıhklı güvenceter verdiklerini bildirdiler. Öte yandan bu zirve ile dünyaya barışın geldiğini söylemenin de mümkiin olmadığma işaret eden bu uzmanlar, dünyanın çeşitli yerlerinde bölgesel soğuk vesıcak savaşlann sürdüğünü vurguladılar. Eski Dışişleri Bakanlanndan Hayrettin Erkmen, merkezi A nkara 'da bulunan ve hükümete yakmlığı ile bilinen Dış Politika Enstitusü Başkanı Seyfi Taşhan, Türkiye'nin eski fVashington Büyükelçisi Şükrü Elekdağ ile Siyasal Bilgiler Fakültesi Uluslararası tlişkiler Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Oral Sander zirveyi Cumhurıyet'e değerlendirirlerken şunları söylediler: Partinin öncü rolüne karşı gösteri SEYFİ TAŞHAN (Dış Politika Enstitusü Başkanı) Zannederim bu zirve soğuk savaşın sona erişinin bir beyam oluyor. Artık bundan sonra iki tarafın daha sıkı bir işbirliği ile nıeseleleri daha ciddi olarak ele alabilecekleri gözüküyor. Dorukta daha ziyade bir zemin hazırlandı. Avrupa'da Konvansiyonel Kuvvetler Müzakereleri (AKKUM) için bir prensip kararı var. Bir de stratejik nükleer silahlar (START) için bir prensip kararı var. Fakat onun dışında donanmaların Akdeniz1 den çekilmesi gibi bir şey çıkmadı. tlk adımda AKKUM'u ve START'ı daha da geliştirmeyi duşünuyorlar. Avrupa zirvesinin bir yıl öne alınması önerisi ise bir adım tabii. Avrupa'da büyük değişiklikler oluyor. Amerika ile Rusya'nın menfaatleri Avrupa bakımından bir yerde birleşiyor. Amerika, ATnin bir Avrupa devleti olmasmı istemez. Sovyetler Birliği de bunu istemez. Bu bakımdan iki tarafın menfaatinin bu diyalo HAYRETTtN ERKMEN {Eski Dışişleri Bakanı) Anlaşılıyor ki genel prensipler üzerinde bir mutabakat arayışı toplantısı şeklinde oldu. Spesifîk konularda bir sonuca varıldığını tahmin etmiyorum. Ancak genelde bazı ortak noktalar bulunmazsa, spesifık konulann çözumlenmesi zorlaşır veya tek taraflı olur. Oysa genelde bir mutabakat olursa butun ilgililerin goruşlerini veya çıkarlannı gözeten ortak çıkarlar bulunabilir. O bakımdan bu genel prensiplerin târtışılması bence yararlıdır. Avrupa zirvesinin bir yıl öne alınması önerisi ise demiri tavında dövmek gibi geliyor bana. Daha önceden, ortada ihtilaflı bir goriış konusu olan bir sorun, kalmasın düşuncesiyle daha one alınıyor ve binanın tamamlanması istenivor. Prof. Dr. ORAL SANDER (SBF öğretim uyesi) 1989 yılında yumuşama bütün özellikleri ile yeniden yerleşiyor. Bunu bir bakıma iki önder tarafından tescili olarak kabul ediyorum ben bu zirveyi. Şimdi bu Malta zirvesi ile anlaşılıyot ki artık sofiuk savas tarihin tam anlamıyla malı olmuştur. Ama bu demek değildir ki Malta zirvesi ile dünyaya barış geldi. Malta zirvesinin yaptığı, Avrupa'da soğuk savaşın sona erdiğini göstermesidir. Dünyada süper devletlerin anlaşabildiği alanlar belki biraz daha genişleyecektir. Ama Ortadoğu olsun. Güney Asya olsun. Uzak Doğu olsun, Latin Amerika ol sun, Orta Amerika olsun, Afrika olsun bütün bu bölgelerde soğuk savaş artı sıcak sava? devam ediyor. Bugünden yarına bu sorunlann çözülmesi gibi birsey düşünmek de mümkün değil Dolayısıyla Malta, Avrupa'da yumuşamayı tescil eden, soğuk savaşın sona erdiğini gösteren tarihi bir buluşmadır. Ancak dünya, bir tek Avrupa, Sovyetler Birliği ve Amerika'dan ibaret değil. Ve bugün iki süper devletin Asya'da olsun, Afrika'da olsun, Latin Amerika'da olsun, bölgesel çatışmalara müdahaleleri ya da bu bölgesel çatışmaları ortadan kaldırma güçleri son derece azaldı. Dolayısıyla dunya barışı açısından bir adım olmakla birlikte dünya barışının gerçekleştiği gibi iyimser bir havaya girmemek gerekiyor. SOFYA (AA) Bulgaristan'ın güney batısındaki Pazarcık 'ta 5 binden fazla kişi, anayasanın, Bulgaristan'ın Komünist Parti'nin öncü rolu oynadığı sosyalist bir devlet olduğunu belirten birinci maddesinin feshedilmesi isteğiyle önceki gün gösteri yaptı. Bağımsız hareketlerin düzenlediği gösteride çok partili sisteme geçilmesi ve yeni bir seçim yasasının kabul edilmesi istendi. Göstericiler, aynca siyasi tutuklulann derhal serbest bırakılmasını, siyasi partilerin ve bağımsız hareketlerin kurulmasını istediler. Ulusal Meclis, 14 aralıkta toplanarak tüm bağımsız kuruluşlarınyasallaşmasıyla ilgili yasa tasanlanm ve ceza yasasının siyasi suçîarla ilgili 11. maddesinin kaldırümasıru görüşecek. Reddetti Bu arada, Bulgaristan eski lideri Todor Jivkov'un, tspanya'dakumardamilyonlarca dolar kaybetmekle suçlanan oğlu, kendisiyle ilgili suçlamaları reddetti. Bağımsız hareketler, 10 kasımdan bu yana duzenledikleri gosterilerde 37 yaşmdaki VladimirJivkov'la ilgili suçlamalarınısürdüruyorlar.