Katalog

CUMHURİYET/16 EKÎM 1989 'Kendi ahırını kendin yap' kampanyası SİİRT (Cumhuriyet) Kente g ö ç eden köylüler, yerleşik düzene geçmeyi hedefleyen göçerlerle besicilik yapanlara yönelik olarak "kendi ahınnı kendin yap" kampanyası başlattılar. Kampanya çerçevesinde gerçekleştirilecek i!k ahınn temeli dün Siirt Valisi Atilla Koç tarafından atıldı. Vali Atilla Koç, kente 7 kilometre uzaklıktaki ahınn temelini atarken yaptığı konuşmada, Siirt Entegre Besicilik Anonim Şirketi adıyia 100 ortaklı bir şirket kurduklanm anımsatarak, şimdilik sermayelerinin 175 milyon lira olduğunu söyledi. 135 milyon liraya mal olacak ilk ahırı ileriki günlerde diğerlerinin de izleyeceğini anlatan Vali Koç, "Güneydoğuda devlet, sanayinin öncüluğünii yapacaktır. Bu şirkete ortak olan köyliilerimiz, göcerlerimiz ve besiciierimiz devlet kredilerinden yararlandılar." dedi. "ABD'de ayı kıtlığınu var?" ADANA (AA) Yabancılar için organize edilen av turizminin, Türkiye'denesli tükenmeyeyüztutan ve milli servetimiz olan hayvanları yok ettiği bildirildi. Biyolog Orhan Benli, yaptığı açıklamada, gazetelerde çıkan "Asya'nın en koca kafalı ayısı Tiirkiye'de vurnldu" haberini okuduğunda kendisinin de beyninden vuruimuşa döndüğünü söyledi. Orhan Benli. bir Amerikalının ulkesinden kalkıp gelerek Tiirkiye'de av yapmasımn duşündürücü olduğunu bildirerek "Bu kişi niye binlerce dolar vererek Amerika'dan kalkıp Türkiye'de yaşayan bir ayıyı vurmaya gelsin? ABD'de ayı kitlıgı mı v ar? Orada bizimkilerden belki dedaha koca kafalı ayıiar var" dedi. Deprem bebeği ABD tarıhının en önemli deprem facialarından bin olan California depremi sırasında 17 ekımde sabah saat 5.30'da doğan Elızabeth adlı yavru annesinin kucağında görüluyor. Oepremden en fazla zarar gören Santa Cruz'da yer sarsıntısının başladığı dakikalarda en yakın hastaneye yeüştirilerek sezaryenle doğum yapan Marılyn Cupples'ın dikişlen sarsmtı geçtikten sonra yapılabilmiş. Doktorlar. anne ve bebeğın sağlığının yerinde olduğunu belirtiyorlar. (Fotoğraf: AP) Park sıkıntısına sergisinde, ziyaretçilere tanıtılan bu minik otomobil, park sorunuyla mücadeleye teknolojinin getirdiği en son çczüm olarak nitelendiriliyor Daıhatsu Sneaker modeli otomobilin arka tekerlerlen arasına yerleşörilen bir küçük tekerlek yardımıyla, araç sağa ve sola kolayca oynatılarak, dar bir alana kolayca park edilebıliyor. (Fotoğraf: AP) Antarktîka'yı koru^lım şil Barış (Greenpeace) dunyanın çeşitli bölgelerinde gerçekleştirdiği eylemlere öncekı gün bir yenisıni daha ekledi. Antarktıka'nın Deception Adası'na, Gondwana adlı gemileriyie gelen Greenpeace ekibi, adanın çeşitli yerlerine yerleştirdikleri tabelalarla, zarartı atıkların bu bölgeye getirilip bırakılmasına karşı bir kampanya başlattı. (Fotoğraf: AP) ' HABERLEREV DEVAMI Bir Bardak Suda Fırtına Koparmakmış... Neden olamadı? Böyle bir oluşumu engelleyen kim? Sayın Özal'dan başkası değildir. 1987 genel seçimlerinde ANAP'ın oy yüzdesi 36.5'tu. Fakat seçim sistemiyle tam 11 kez oynanmış ve böylece ANAP, parlameniodaki sandalyelerin yüzde 65'inı almıştı. O zaman denilmişti ki: Parlamenter demokrasilerde cumhurbaşkanları uzlaşmayla seçilir; oyiarın hiç olmazsa yüzde 50'si gerekir bunun için; Tiirkiye'de de gelenek budur; yüzde 36.5 oy yetmez bu makam için. Aradan geçen birbuçuk yılda bu oy oranı daha da düştü; Özal'a dönük bir güvenoylaması niteliğindeki yerel seçimlerde yüzde 21.8'e indi. Denildi ki: 21.8'le cumhurbaşkanı seçilmez; erken seçime gidilsin ve oluşacak yeni parlamento yeni cumhurbaşkanını seçsin; böylece ulusal iradeye de saygı gösterilmiş olur. Buna cia hayır dedi ANAP lideri. O zaman da denildi ki kendisine: Madem erken seçime gitmıyorsun, o halde. parlamentoda grubu bulunan üç partı bir aday üzerinde anlaşsınlar; uzlaşarak seçelim Çankaya'nın yeni sahibini... Sayın İnönü'nün bu ısrarlı çağnsını da reddetti ANAP lideri. Bununla da yetinmedi, kendisini eteştirenleri de olanca pervasızlığıyia şer cephesi ilan eytedi. Şimdi, 21.8'le, hatta onun da altında bir oy oranıyla çünkü altı aydır tüm seçim araştırmaları ANAP'a ancak yüzde 15 oy tanıyor Çankaya'ya tırmanmakta. Salı günü de bu tırmanış, öyle anlaşılıyor ki, noktalanacak. Her 100 Türk seçmeninden 80'inin oy verrnediği bir siyaset adamı, bir demokraside böylesine bir inatla cumhurbaşkanhğına otu(Baştarafı 1. Sayfada) CUNEYT ARCAYUREK yazıyor ANKARA (Cumhuriyet Büro lan ile sonra 12Kylulhareketiilebir su) Başbakan Turgut Özal, SHP restorasyon donemi oldu. Nibayet Genel Başkanı Erdal İnönü'nün 1983 seçimlerinde ANAP iktidara kendisine karşı tav ır alacağı yolun geldi. Anavatan, f alancanın f ilanBir dakika! daki açıklamalarına "Tavır koysa canın mirasına konmamıştır. YapDünkü New York Times'da Clyde Haberne olur canım" diye tepki gosterdi. tığımız program çok büyük değiman imzasını taşıyan bir yazı şöyle başlıyorÖzal, dün 17.dönemdeANAP' şiklikleri içermekleydi. Dört sene du: tan milletvekiîi olup, 18.donemde içerisinde Turkiye'yi kökten degiş"Kişisel popülaritesi yüzde 28'in attına düş seçilemeyenler ile eski DPAP'li lirecek kanunlançıkardık. Askeri parlamenterlerden oluşan Yuksek hükumetlerindahi cesaret edememüş; partisi yılbaşındaki yerel seçimlerde Istişare Kurulu'nun onuruna ver yeceği kararları aldık. Aldığımız mahçubiyet verici bir sonuç almış; adayları kararlar Turkiye'nin çehresini başyüzde 22 oranında oy toplayabilmiş ve kamu diği "veda vemeği"ne katıldı. tan aşağı değiştirmiştir. Aksini idÖzal, yaptığı konuşmada, "Ülkenoyu yoklamalarının bugün ancak yüzde 14oy nin en önemli konusu Cumhurbaş dia eden buyuk yalancıdır." alabileceğini gösterdiği bir partinin siyasi likanlığı seçimi, ama bundan 1015 Türkiye'de 1983 yılından sonra derini ne yaparsınız? gün evvelki hararetini kaybetti, so kendi ıktidarlannın icraatlarıuı Türkiye'de cumhurbaşkanı yapıyortar." nuna geliyor" dedi. uzun uzun anlatan ö z a l . "Açlık İşte böyle. Başbakan Ozal, konuşmasında edebiyatını vaktiyle komünistler Türkiye'deki siyasi yaşamın tarih yapardı. Şimdi acaba bu edebiyal çesini ve gelişimini anlattı. Kapatı tutar mı diye yapmak isteyenler lan CHP'nin statükocu vearistok var, bu işler gececektir. Vaktiyle rat bir parti olduğunu bildiren Süleyman Bey bana sigara ilhal Özal, Adalet Panisi'nin de De ederken, 'Dövizimiz var mı? Ne ANKARA ANAP kulisinin hareketçilerin teorisyeni." Alay mı nans kurum ve kaynaklarıyla mokrat Parti'nin mirasına sahip olacak?' diye sormuştu. Şu anda babalanndan biriyle Meclis kori ediyor, gerçeği mi söylüyor, yü dostluksa, elhak bir numara. çıkmasına rağmen "liderinin husu Merkez Bankası döviz rezervleri 4 dorunda bir kenara çekildik, sl zünden, hareketlerinden belli de Ekonomi bilgisi mi? İşadamları siyetinden dolayı" statükocu bir milyar dolann üzerindedir. Geleyasal gelişmelerin fotoğrafını ğil. nı bile pes ettirdi.TO'nünöde niteliğe bürundüğünü söyledi. cek Türkiye çok başka Tiirkiye olacaktır" diye konuştu. çekmeye çalışıyoruz. Önümüzmeler dengesiyle ilgili kaygıları Özal, şöyle konuştu: rursa ne olur? Eri başta, cumhurbaşkanlığı tartışmalı olur. İkinci olarak, ülkede ipleri gerer, kutuplaşmayı hızlandırır, tansiyonu yükseltir. Nitekim bugün Türkiye'de insanların öfkesi burnundadır. Oy vermedikleri, başbakan olarak görmek istemedikleri bir kişinin, cumhurbaşkanı olmasını içlerine sindiremeyecekleri çok açıktır. Üçüncü olarak, onun oraya çıkması, demokrasiye bir iyilik değil, kötülüktür; kitleleri demokrasiden soğutmak, oyuna yabancılaştırmaktır. Onun içindir ki, ilk genel seçimlerin sonunda, bir anayasa değişikliğiyle Sayın Özal'ı Çankaya'dan indirmek, demokrasiye büyük bir katkı olacaktır. Demokrasi kültürünü, uzlaşma ve diyalog gibi demokrasinin olmazsa olmaz kurumlarını bu denli hiçe sayan bir siyaset adamının, bu pişkinlığine kayıtsız kalınamaz. Buna karşı mücadele. demokrasinin gereğidir. Her türlü uzlaşma, gelenek bir yana atılacak, 21 8'le cumhurbaşkanı olunacak; karşı çıkanlar da ' 'Bir bardak suda fırtına çıkarmak"\a suçlanacaklar. Hadi canım sendee! GOZLEM Inönü'den Özal'a ilk eylem UGUR MLMCU İç Politika Servisi SHP Genel Başkanı Erdal Inönü, Başba1 kan Turgut Özal'ın yarın Ankara da Cumhurbaşkanı Kenan Evren onuruna vereceği yemeğe katılmayacağını söyledi. SHP lideri katılmama nedenini, "Müietin islemcdiği ÖzaJ'ın davetine kalılmam söz konusu değildir. Beni çağırdılar, gelemeyeceğimi soyledim. Halkın istemediği bir şeyi yapmamız olanaksızdır" diye açıkladı. İnonu, Cumhuriyel'e yaptığı açıklamada, 31 ekim günü yapılacak olan cumhurbaşkanlığı 3'üncU tur oylamasına da katılmayacaklannı yineleyer;k, Başbakan Turgut Ozal'ın 3'tıncü tura katılmalan davetine "Biz tavrumuzu önceden açıkladık. Bu saatten sonra değiştirmemiz söz konusn olamaz" diye karşılık verdi. SHP lideri, özal'ın önceki gün tstanbul'da yaptığı konuşmada "SHP memieketîn huzuruna sahip olduğunu göstermek istiycrsa 3'üncü turda Meclis'e iştirak etmelidir" şeklindeki sözleriyle ilgili olarak şöyle konuştu: "SHP memleketin huzuruna sahip olduğunu her zaman göstermiştir. Son dakikada yardım istiyor. Asıl huzunı bozan iktidardır. SHP, demokrasiye olan bağiılığını, huzur yanlısı olduğunu her zaman göstermiştir, göslermeye de devam edecektir." SHP Genel Başkanı Erdal ınönü dün akşanı saat 18.00 uçağı ile Ankara'ya döndü. tnönü Esenboğa Havaalanı'nda Cumhuriyet muhabirinin sorusu üzerine, 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı torenlerine, özal daha cumhurbaşkanı olmadığı için katılacaklannı, ancak daha sonraki törenler için grupta yaptığı "katılmayız" yolundaki demecini "silmek için bir sebep olmadığını" söyledi. (Baftara/ı 1. Sayfada) Inönü, "Özal cumhurbaşkanı olduktan sonra, onun vereceği bir resepsiyona >a da 10 kasııtı törenlerine katılacak mısnız?" sorusuna "Grupta söylediğim ne ise onun dışında başka bir şey söylemern. Çünkü o zaman geleceğe ait nkirler ve tahminler söylemiştim. O gelecek daha gelmedi. Dolayısıyla grupta yaptığım konuşmayı siİmek için bir sebep yok" karşılığını verdi. Özal: Tavır koysa ne olur kanalının açılacağını ve 1992 ya da 1993 yılında uzaya fırlatılacak Türk uydusuyla televizyon kanallannın 1314'eyükseleceğini bildirdi. Konuşmasırun sonundagazetecilerin sorularını yanıtlayan özal, birgazetecinin, "tnönü,cumartesi günü sizin vereceğiniz resepsiyona katılmayacağınızı açıklamış" demesi üzerine, "Zorla kimseyi kolundan tutup getirecek halimiz yok, katılmazsa kablmaz" dedi. Özal, DYP Genel Başkanı Demirel'in davete çağnlmadığının hatırlatılması üzerine, "Ana muhalefet çağnlır sadece" diye konuştu. Özal, İnönü'nün kendisine tavır koymaya başlayacağı şeklindeki demecinin sorulması üzerine, "Tavır koysa ne olur, ne fark eder canım" karşıhğını verdi. Özal, bir gazetecinin "Muhalefet üçüncü tura girmezse siz secilirsiniz, bu sizde bunıkluk yaratır m ı ? " sorusunu, "Onlarda y aratır, oniar ileride bnnun hesabını millet onünde veremezler" dedi. Kulisten Renkler 'Mütebessim' Mesut Yılmaz'a den başbakan adayları, bakanlık takılıyor gözler. O, daha hesaplı. mı? Ohooo, tam adamı. Cesaretbekleyenler, ANAP'ta 'yeniden TÖ'ye karşı çıkar görünmeden. se, cesur; az buçuk küfür etmekdirilişe" umut bağlayanlar gelip HCG'yi, öteki grupları okşayarak se, tam adamı. Aranan son geçiyor. diplomatça başbakanhk yolunu önemli özellik, TO'nün emrinde Yeni başbakan kim olur, kim açmaya çalışıyor Bir yerde TO: olması ise tümüyle evet. Üstelik olmaz? Yeni liderle ANAP yeni nün 'lepeden inmesine" karşı çı parti kurucusu. "Aile" ise Papatbir çehreye kavuşur mu, halkı ye kıyor gibi. Öte yandanTO'nünbir yalardan öteye Semra Hanım'ın niden kendine çekecek cazibe buçuk yıl başbakanhk yapacak haremi ismetinde. adayı ile partide bir hazırlık döye sahip olabilir mi? Soru: "Güneş Taner olabilir Hasan Celal Güzel, bir görü nemi geçirmeyi yeğliyor sanki. mi?" Yanıt: "Neden olmasın? Zayerde de TO'nün ten kafasında başbakanlığı yaşanup bir yitiyor fotoğraftan. Yüz Bir milletvekiliyle konuşmuş bir top "müdahalesi" olmazsa, HCG ile tanların baş/nda." Niteliklerine lantıda, siyasal görüşleriyle er kongrede kozları paylaşıp galip nıtelikler ekliyor: "Yiğit adamdır: demlerini anlatmış. Hayli alkış al gelenin mağluba yardımcı olma Meclis başkanlığı seçıminde mış. Kulis babası gülümsüyor. sına yanlı. başka adaya oynayacağını açık"Bu toplantıda kimler varmış, Kulis babası, MY umudunu da ladı. TÖ, birden Akbulut, dedi. bir de ona bakalım" diyor, anla siliyor! "Partiye merkez sağ ye 'TÖ babamızdır' dedi, ilk açıklani bir hüvıyet vermeye kalkıştı. İs masını o gün değiştirdi." "TO'nün katasındaki plana gö tanbul'daki kimi profesörler, he Soru: "Ya, yeğen Hüsnü Dore ANAP'ın yeni irnaja ve yeni le arada bir yazar olanlarla da ğan." Yanıt: "Kafasını kes, bildimesajajhtiyacı yok. TO'den son nışıp görüştükten sonra. Ne ye ğini söyiemez. TO'nün kartlarına ra TO'nün çizdiği yolda yürüye ni imaj, ne yeni mesaj. Yeni dö uygun adaylardan biri." cek bir insana gereksiniyor Ne nemin özeti bu. Yitirdi şansını" Soru: "Bozkurt Özal?" Yanıt: dir bunlar? ilk şart dil bilecek. Ya diyor. "Semra Hanırn'daki notu kırık." bana dil bilmeyeni TÖ, başbaPeki öteki adaylar? Ali Bozer'ler kanlıöa ve lidehiğe getirmez. Dış vesaire? TO'nün kafasındaki dünya ile teması olacak, ulusla 37 ekim günü denklem sarpa sararsa, çıkacak rarası kurum ve finans kuruluş cumhurbaşkanı seçilinceye 'fırsatın' piyasaya süreceği isimlarında tanınacak. Ödemeler kadar bütün planlar, ler. dengesini iyi bilecek. TÖ'ye bağ senaryolar birer kabataslak. 31 ekim günü cumhurbaşkanı lı, cesaret sahibi, küfretmesıni 9 kasımda, TÖ, resmen seçilinceye kadar bütün planlar, becerecek." senaryolar birer kaba taslak. 9 görevi devraldıktan sonra Bu tanımlamalar bir ölçüde Köşk'te sekiz gün kasımda TÖ, resmen görevi devHCG"ye uyuyor mu? "Yok" diyor düşünecek, pat diye raldıktan sonra Köşk'te sekiz gün kulis babası. "O toplantıda konudüşünecek, pat diye başbakam, şanlan iyi değerlendirmek gere başbakam, lider adayını lider adayını açıklayacak. Sonra? kiyor. Örneğin, Kâzım Oksay da açıklayacak. "Yağdır mevlam gözyaşı!" orada. bize yansıdığına göre HCG yüz milletvekiîi ile konuşHCG'nin liderliğe niçin soyundumuş. Geçende TÖ, küçük bir ğunu anlatmasından sonra söz ABD'de yayımlanan ünlü bir anımsatma yaptı, "Grupta benim almış ve iki noktayı söylemiş. De gazetenin muhabiri, sarı çizme 180 kesin oyum olduğunu akıldiğine göre bugünTO'yerağmen leri ve edindiği kravatıyla kuliste. dan çıkarmayın" dedi. Yüz milhiçbir şey yapılamaz. Bu tür top Mesut Yılmaz'a oynuyor. VVas letvekilinin yarısı, TO'den gelelantılardan çıkan sonuçlardan hington'un sesi mi nedir? Soru cek sese kulak verir. Zaten HCG ters etkilenir. İşte bu iki noktaya lar, sorular. ABD, neden MY'yi is ile neler konuştuklarını daha o dikkal! HCG'nin çıktığı yol, kuş tiyor, ardından yanıtları bılinen gece TÖ'ye "arz etmişlerdir." kusuz demokratik, ama TÖ'yü sorular sorular... HCG'den sonra TÖ, MY'yi yanıçok iyi tanıyan Oksay ne diyor? Yeni başbakanlar arasında adı na çekip iki saat görüşmüş. Ters etkilenir! HCG, TÖ'ye rağ geçtikçe içinde çiçekler açıyor r men sonuç almayı istiyor. Demek Pakdemirli'nin. Kulis babası mı MY'nin fotoğraf nı da çekti. Iş kalki TO'nün yeni lideri biçimlendi rıldanıyor: "Memurken çantasın dı fotomontaja! • 1987'den beri türlü çeşit havarecek kartlarına uymuyor?" da istifa mektubunu eksik etmez larda oynaya oynaya, herkesi bir Turlara girmeyen muhalefeti dı. Bakan oldu, aynı merakı sü güzei uyutup Çankaya kapısını anayasaya aykırı hareket etmekle rüyor mu bilemem?" Pakdemirli yavaş yavaş açarak bugünlere nasıl suçlayacağını düşünmek parti kurucusu değil. Kafasına geldi. Muhalefet olanca hışmıylen yorgun düşen, başını sağa taktı mı bir olayı; Nuh diyor, pey la üzerine yüklenecekken partisola çevirerek gelıp geçen Oltan gamber demıyor. Burnunun diki yi ve hükümeti, demokratik kuralSungurlu'yu işaret ediyorum. Ku ne. kıncı. O da harcanıyor söyle lar uğruna istemediği bırine bılis babası, "Âdı konmamış baş şida Tam bu sırada Güneş Taner rakacak! İşit de inanma: Olasılıbakan portresinin ilk koşuluna geliyor kulise. Baba, "Ha, bak" ğı duyarsan "TO yine hangı nuuymuyor. Yani yabancı dil bilmi diyor, "başbakanlığa yakın bir iki marayı çekiyor" diye uzun süre adaydan biri Taner." yc, olmaz" diyor. düşün. veysel Atasoy, bir köşede mil Yaaa!? Sürdürüyor mantığı: Kulis babası herkese bir kulp letvekilleriyle söyleşıyor. Baba Dış görünüsse dış görünüş, kel taktı, harcadı. "Pekı kim?" sorule kulak yerinde. Kolunda Bulgari suna tek düze sesle yanıt verdi: konuşuyor: "HCG'ye garanti verenlerden. saatı. Davidoff sigarasını görme"Cumhurbaşkanlığı görevinde Hareketçilerin son beyni. Yakın mişlerın ıçtiğini öne sürerek ağ başbakanlığı sürdürecek TÖ" tarıhi herkesten iyi bildığine, ge zında başka ünlü marka puro. dedi. rekli derslerı çıkardığına inanan Yabancı dılse biliyor. Yabancı fiNokta. Ötesi hava! "1980'ler, önce 24 Ocak karar Özal, TRT'nin nisan ayında 4. Kongre heyecam (Boştarafı 1. Sayfada) ren bir görüşme yaptılar. Görüşmede milletveküleri, Özal'a ANAP için düşündükleri genel başkanın portresini çizdiler. Milletveküleri atanacak Başbakan'ın ANAP'ta eğilimlerin dışında kalmış bir isim olması gerektiği uzerinde durarak şu özellikleri dile getirdiler: Grupta birlik, bütünlüğü sağlayacak, Kamuoyunda ciddi de\'Iet adamı görüntüsünü verebilecek, ANAP'taki dağınıklığı gidererek teşkilatlara moral guç kazandıracak, ANAP'tan uzaklaşan seçmen kklesini yeniden ANAP'a çekebilecek ve partiyi yeniden buyütebilecek. Başbakan Özal, 11 ANAP milletvekilini dinledikten sonra kendi görüşlerini açıkladı. Özal, düşündüğü genel başkan adayı konusunda isim vermekten kaçınarak, "Endişenizi ve heyecanınızı anlıyorum. Emin olun ki, partiyia sağlam ellere teslim edeceğim" dedi. Edinilen bilgiye göre, Ozal, ustü kapalı bir biçimde genel başkanlık yarışında ortaya çıkan kişileri de eleştirdi ve "Hiçbir şey belli olmadan grubumuzu ve partiyi şartlandırmaya gerek yoktu" dedi. özal'ın önümüzdeki dönem için kurulacak hukumetin en önemli hedefinin enflasyonu düşürmek olması gerektiğini vurguladığı, yeni bakanlar kurulunu oluştururken, bunu dikkate alacağını söylediği bildirildi. Özal, "Partimizin sağlam durması için gerekeni yapacağım" diye konuştu. , kongre delegeleri ile de görüşmelere başladı. Güzel ve arkadaşları, il başkanlan ile görüşerek destek arayışlarıru sürdürüyor. Genel başkanlık için adı geçenlerden Dışişleri Bakanı Mesut Yılmaz, Başbakan Turgut Özal ile önceki gece Bakajılar Kurulu toplantısından sonra bir süre görüştü. Yılmaz, dün de Milli Güvenlik Kurulu toplantısına katıldı. 29 ekim pazar günü de Kuveyt'e gideceği için iki gün ANAP kulislerinden uzak kalacak olan Yılmaz'm, jakın arkadaşlan Dışişleri Komisyonu Başkanı Adnaıı Tulkun ve Rize milletvekiîi Şadan Tuzcu ile sık sık görüşerek gelişmelerle ilgili bilgi aldığı öğrenildi. Ekrem Pakdemirli ise son iki giinünü bakanlığındaki çahşmalara ve TBMM PlanBütçe Komisyonu'ndaki görüşmelere ayırdı. Önceki gün 1989 bütçesine ek ödenek konulmasına ilişkin tasarının görüşülmesine katılan Pakdemirli, dün de 1990 bütçesini komisyona sundu. ANAP'ta Özal son MKYK toplantısını 30 ekim pazar günü yapacak. Toplantıda kongre takvimi üzerinde de durulması bekleniyor. Başbakanın, ANAP yöneticilerinc. "mümkün olabilen en kısa tarihle olağanüstü kongre toplanmalıdır" görüşünü dile getirdiği öğrenildi. ANAP Teşkilat Başkanlığı, Özal'ın bu isteği doğrultusunda takvim hazırlıklarını başlattı. Teşkilat Başkan Yardınıcısı Ercan Vuralhan, kongre tarihinin 15 gün onceden ilan edilmesi gerektiğini hatırlatarak, "1718 kasım olağanüslü kongrenin leknik hazıriıkları açısından da çok erken bir tarih olur. Kongreyi ancak 2025 kasım tarihleri arasında bir günde loplayabiliriz" dedi. Vuralhan'ın bu görüşü, Teşkilat Başkanı Orhan Demirtaş tarafından da uygun göruldü. Edinilen bilgiye göre kongrenin 24 ya da 25 kasım tarihlerinde toplanması MKYK'ya önerilecek. Bu tarihin kesinleşmesi, Özal'ın 31 ekim salı günü'Cumhurbaşkanı seçilmesinden sonra yapılacak ilk ANAP MKYK toplantısında gerçekleşecek. Bu ilk toplantıya Teşkilat Başkanı Orhan Demirtaş başkanlık edecek ve oneriyi sunacak. Olağanustu kongrenin tek gündem maddesi genel başkan seçimi olacak. gece yaptıklan toplantıda, kongre delege listeleri üzerinde de çalışmaya başladılar. Edinilen bilgiye göre 1200 kişilik delege listesi tek tek gözden geçirilecek, listelerde yer alan adlardan istifa edenler ya da bir başka yolla delegeliğini kaybedenler belirlenerek liste dışı bırakılacak. Başbakan Özal'ın olağanüstü kongrenin bir an önce toplanması isteği, ANAP'lüarca, "Başbakan ANAP içerisindeki eğiliralere fazla kulis fırsatı vermek istemiyor ve atayacağı başbakanın bir an önce genel başkan seçilmesini istiyor" şeklinde yorumlandı. te iki çoğunluğu" ile seçileceği yolunda bir kesin kural yok; bu koşul ilk iki oylamada aranıyor. Öyleyse, 300 oyun alınamayacağı biline biline ilk iki "nafile oylama" niçin yapılıyor? Buna şöyle bir açıklama getirilebilir: "Tarafsızlık", cumhurbaşkanında aranması gereken temel koşuldur. Anayasa, tarafsızlığın ilk koşulunu seçimlerde arıyor ve cumhurbaşkanının üçte iki çoğunlukla seçilmesini istiyor. Bu çoğunluk, ancak "partilerarası uzlaşma" ile sağlanır. Anayasa, bu uzlaşmayı zorunlu bir aşama sayıyor; "uzlaşın, anlaşın" diyor. Anayasa, ilk iki turda koyduğu "üye tamsayısının üçte iki çoğunluğu" koşulu ile açılcça bu uzlaşmayı, bu anlaşmayı gerekli ve zorunlu görüyor. "Uzlaşma olmazsa" diyor, "Bu durumda üçüncü turda en çok oyu almış olan seçilir." Parlamentodaki partilerden biri ya da birkaçı bir aday üzerinde uzlaşabilirler. Anayasa ilk iki oylamada işte bu kapıyı açık tutmak istiyor. Üçüncü ve dördüncü turlarda da salt çoğunluk sağlanmazsa o zaman seçimler yenileniyor. Niçin yenileniyor? Uzayıp giden turlar nedeniyle cumhurbaşkanının tarafsızlığının yara alacağı düşünülüyor. Bu yüzden, seçimlerin yenilenmesi öngörülüyor. Madde gerekçesine bakalım: Seçimlerin uzamasının gerek devlet başkanlığı makamı ve gerekse seçilecek kişiler için arzu edilmeyen eğilim ve düşüncelerin doğrnasına yol açtığı görülmüştür. Anayasanın 101. maddesinin gerekçesinde de tarafsızlıkğın cumhurbaşkanlığı için temel koşul sayıldığı şöyle anlatılıyor: Parlamenter rejimde cumhurt>aşkanının tarafsızlığı esas teşkilat hukukumuzda tartışılmaz bir ilkedir. Bu ilkeye bağlı kalınmıştır ve cumhurbaşkanının TBMM içinden olduğu gibi dışından da seçilebileceği uygun görülmüştür. Hiçbir anayasa, muhalefet partılerinin katılmayacaklan bir cumhurbaşkanlığı seçimi için kurallar öngörmez; öngöremez. Çünkü, parlamenter sistemlerde cumhurbaşkanları, yürütme ve yargı üzerinde etki ve yetki sahipleri değillerdir. Cumhurbaşkanları, bu sistemlerde "sembolik" niteliktedirter. Bu nitelıkteki cumhurbaşkanları genellikle uzlaşma ile seçilirler. Bizde tersi oluyor; cumhurbaşkanı "uzlaşma" yerine "inatlaşma" ile seçiliyor. Anayasamız hem parlamenter sistemi benimsiyor hem de cumhurbaşkanına "başkancı sisteme" dönüşecek yetki ve olanaklar tanıyor. Bugünkü bunalım biraz da bu noktadan kaynakianıyor. Orgeneral Evren'e göre dikilen elbise şimdi askeri hükümetin başbakan yardımcısına giydiriliyor. Anayasa "uzlaşma" öngörmüş; dinleyen yok. Anayasa, oylamanın da "gizli oy" yöntemi ile yapılmasını öngörmüş. Bunu da dinleyen yok. Gizli oy kuralı da dolaylı yollardan çiğneniyor. Özal, ANAP grubunda "ankef'e basvuruyor. Bu anket sonuçlarına göre bir çeşit "ön seçim" yapıp adaytığını koyduğunu açıklıyor. Bu koşullarda, cumhurbaşkanında aranması zorunlu "tarafsızlık" ilkesinden hiç söz edilemez. Özal, parti çoğunluğu ile cumhurbaşkanı seçildikten sonra da partisini Çankaya Köşkü'nden yönetecek yetkileri de elinde tutmak için hazırlıklar yapıyor. Sayın Özal, cumhurbaşkanlığı için anayasanın zorunlu koşul saydığı "tarafsızlığı" daha seçim öncesinde çiğnemiş ve bırakın "millet birliğini temsil etmeyi", partisinde bile "taraf' olduğunu ve olacağını daha bugünden belli etmiştir. Sivilleşme dönemi başlıyor. Ne mutlu Türküm diyene! (Baştarafı 1. Sayfada) "Cumhuriyel sizin. İyi yapıyorlarsa destek vermek, kötu yapıyorlarsa, yakalarına vapışma hakkınız var. Demokratik cumhuriyet tepesinden, kafasından zedeleniyor. Türkiye'de cumhurbaşkanı seçılecektir. Cumhurbaşkanlığı makamı millete aitlir. Çünkü seçilecek cumhurbaşkanı. cumhurun, yani halkın başkanıdır. Halk da sizsiniz. Sizin başkanınız olacak. Cumhur olmayınca, halksız cumhurbaşkanı olur mu? " Turkiye'yi 1992'ye kadar yönetecek olan ANAP iktidannın milleti devre dışı bıraktığını belirten Demirel, "Onlara, 'Ey ülkeyi idare edenler, ne yapıyorsunuz?' diye sormak hakkınız. Böyle cumhurbaşkanı olur mu?" dedi. Demirel, şunları söyledi: "Milklten ne kadar kaçsanız, bir gün onun eline düşeceksiniz. Abdestini tazele Siyaset burada baslamaz, burada bitmez. Bunlar, Bizım 285 milletvekilimiz var, istediğimizi yaparız' diyor. Biz de arkanda halk var mı diye soruyoruz. Eğer var diyorsanız, halka sorun, ama halkın içine çıkmaya yuzünüz yok. Bari halkın içine tedbili kıyafel gelin. Kıyafcl değiştirip gelin." Özal'a cumhurbaşkanlığını tehditle ele geçirmeve çahştığını soylediğinde, Özal'ın kızarak, "Şimdi pişmiş aşa su katmanın manası *>ar mı? Beni çekemiyor" dediğini ammsatan Demirel, gülerek şunları söyledi: • "Ben senin neyini çekemeyeyim a kardeşim. neyini? Halkın içine çıkamaz hale gelmiş bir kimsenin neyini çekemeyeyim? Kaldı ki, 20 seneye yakın. nereye geldiysen, seni ben getirdim. Benim (ahammül edemediğim şey, size ait olan bir bakkın gaspedilmesidir. Demokratik cumhuriyetin zedelenmesidir. Devletimeiübarkaybettirmeye kalkışılmış olmasıdır." 80'ini şer cephesi diyen Özal'ın Çankaya'ya, şu veya bu şekilde çıkarsa, orada oturup oturamayacağım" soran Demirel, "Hayır" yanıtını alınca, gülerek "Yaşayın" dedi. Çankaya'ya, milletin iradesini> bir tarafa atarak çıkmakla, darbeyle çıkmak arasında bir fark olmadığını söyleyen Demirel, "Bunu içinize sindirebilecek misiniz?" sorusuna, hep bir ağızdan "Hayır" karşıhğını veren kalabalığa, bu kez de "Tuttuğunuz allın olsun" diye konuştu. Özal 1 ın Çankaya'ya kaçmaya çahştığını anlatan Demirel, şunlan söyledi: Kongre kasım sonu Özal'ın, parti yönetiminden olağanüstü kongrenin en kısa süre içinde toplanmasıru istediği öğrenildi. Teşkilat başkan yardımcılarından Ercan Vuralhan da olağanüstü kongrenin 2025 kasım tarihleri arasında toplanabileceğini söyledi. ANAP Teşkilat Başkanı Orhan Demirtaş, önceki gece genel merkezde yardımcıları Ercan Vuralhan ve Mehmel Kahraman ile bir araya gelerek, kongre hazırlık lan ve tarihi konusunu goruştü. Genel başkan ada\ lanndan, eski Milli Eğitim Bakanı Hasan Celal Güzel, milletveküleri ile temaslarını sürdürürken, ANAP'ın Konferansçı (Baf tarafı I. Sayfada) Genel Sekreter Deniz Baykal tarafından imzalandı ve MDK'ya iletildi. Yazıda, 7 milletvekilinin SHP tüzüğünün 79. maddesinin (A) ve (C) fıkralarına aykın hareket ettikleri belirtildi ve bu nedenle cezalandırılmaları istendi. SHP tüzuğünde "parti suçlan" adı altında düzenlenen 79. maddenin (A) fıkrasında, "Program ve tüzuk hükümlerine, kurultay ve yetkili diğer organ ve kurul kararlanna aykın davranışlarda bulunma"nın (C) fıkrasında ise, "Parti doğrultusuna ve temel ilkelerine aykın siyasal çalışmalara ve eyANAP Teşkilat Başkanı Orhan lemlere katkıda bulunma"nın parDemirtaş ile yardımcıları, önceki ti suçu olduğu kaydediliyor. "Ama yanlış yere kaçıyor. Kimse dokunmayacak aklına göre. Öyle yağma yok. 284 milletvekilinin içinde \icdan sahibi olanlar da var. Vicdanlanna sığmayan bir şey yapmak istemivoriar. Doğruyu yapmakta sayı ikinci derecededir. Doğru bütün sayılan aşar. Sayı, yanlışlığı doğru yapmaz. Yanlış, yanlıştır. Böyle bir muameleyi, yani bu haksızlığı içine sindiDemirel, Inönü'yü 3. turaçağır remeyen bir avuç bile olsa, insan maya kalkan Özal'a, "Eğer yap çıktı. Bir kabadayı arkadaş da tığı işin doğnıluğundan eminse, Samsun'dan çıktı. niye İnönü'ye yalvarıyor? Allah İş işten gecmiş değil. Özal'ı sırtaşkına gel diyor. Yani. 'Sen iyi çolayıp Çankaya'ya taşıyanlara sonıcuksun, gel. Ben şu işi alayım. yorum: 'Niye sırtlıyorsunuz Sonra da Demirel çıkıp bana, sen Özal'ı?' Size halkın içine çıkabilmeşru değilsin, demesin' diyor. me yüzünü verdiği için mi? Özal Eğer kendinden eminse, buna nionlara, 'Ben de sizi üç sene daha ye luzum görüyor. Eğer abdestinhalkın önüne götürmeyeyim, seden şupheye duşluysen, o abdesti çim yapmayayım' diyor. Haydi biyenilemen la/ımdır. O abdestle riniz Çankaya'ya, öbürleriniz namaz kılınmaz. İ^leşimde Sayın Oran'a oturdunuz, peki halk ne Ö/alın duruınu bu. Kendi yaptıyapacak? İşte isyanımız bunadır. ğından şupheye duşmıış vaziyelteKafasında cumhurbaşkanlığı olan dir" dedi. Demirel, Ozal'ın godüşünmez bunları. Sayın Özal, zunu karartıp, Çankaya'ya çıkdarbeyle ortaya çıkmış, darbeyle maya hazırlandığını kaydetti. büyıimüştür. Şimdi de Jarbeye Kalabalığa, "Milletin yüzde borcu var."