Katalog

22 TEMMUZ 1988 KÜLTÜRYAŞAM CUMHURÎYET/5 ISMAJL GÜLGEÇ SİNEMA ATÎLLÂDORSAY HAYVANLAR J , EV . l kEP&ı fVTRoH ^vne \ı \\ Geçen mevsimin yabancı fılmlerine bir bakış ^ Az, ama öz izledik yoflBot7 n ıi ıı TT: Bazı yabancı filmler düşünülmesi bile mümkün olmayan hasılatlar yaptı. "Son tmparator"un yalmzca lstanbul'da 500 milyona yaklaşan bir gişe geliri bıraktığı sanılıyor. "1900", "Şeytan Çıkmazı", "Müfreze", "Hannah ve Kızkardeşleri" gibi filmler de büyük gişe gelirleri bıraktılar. Turkiye'de sinemacılık, en azından buyuk kentlerde geçen mevsim ciddi canlanma belirtileri gösterdi. Belki az sayıda (60 kusur) yabancı fılm çıktı gosterime, ama bunlann bir bölümu ışitilmedik, birkaç yıl önce düşünülmesi bile mümkün olmayan hasılatlar yaptı. Bir "Son İmparator"un yalnızca lstanbul'da 400 milyonu aşan, belki 500 milyona doğru yaklaşan bir gişe geliri bıraktığı sanılıyor. "1900", "Şeytan Çıkmaa", "Müfreze", "Hannah ve Kızkardeşleri" gibi daha birkaç mevsim önce getirilip gösterilmesi bile düş olan kimi filmler, yine büyük gişe gelirleri bıraktılar. Şu anda, özellikle Turk sineması açısından bunalımlı bir dönem yaşanıyor, bu gerçek. Ama genelde sinemacılıktaki bu canlanma, yerli yabancı tüm filmcilere umut vermesi gereken çok önemli bir adımdır. Kaldı ki, geçen mevsim içinde kimi yerli filmlerin de her türlü beklentinin ötesinde hasılatlar yaptığı gozlenmedi değil. Bu olumlu ve iyimser girişten sonra, bu yazımızda geçen yılın yabancı fılmlerine topluca bakalım. Az, ama öz film izledik. Yıllardır beklenen kimi önemli filmlerin üst uste gosterime çıkması, örneğin en iyi füm Oscarı'nı almış tam 3 filmin birden an arda gosterime girmesi ("Amadeus", "Müfreze" ve "Son İmparator") bu yıb sinemaseverler için unutulmayacak bir yü haline getirdi. Başı yine Amerrkan filmlerinın çektiğini söylemeye gerek yok. Bu sinemadan bu yıl değişik turlerde ilginç filmler gorduk. Seruven filmleri yine başı çekıyordu kuşkusuz. Kimi filmler bihmkurgusal özellikler taşıyordu: Ridle> Scott'ın "Efsane The Legend", Jobn Imin'in "Koru PÎKNÎK PtYALE MADRA fflZU GAZETECİ NECDET GÜLDÜRÛ OEYIP GEÇMEK K0UV Ml? Geçen mevsimin nitelıkli çağdaş güldürülerinin çoğu dramla iç içeydı. Nitekım Woody Alien'ın Hannah ve Kızkardeşlen" adlı başyapıtına da güldüru deyıp geçmek hıç de kolay değıldı Filmde Hannah'yı Mia Farrovv, Lee'yi Bartara Hershey, HollyV de Dianne Wiest oynuyoriardı. kusuz anlattığı kırık yaşamöykülerinden çok, biçimsel özellikleriyle başdöndürücuydu. Menahcm Golan'ın "Kartal Over the Top" fılmi, bilinen Sylvester Stallone imajını daha çok babaoğul ilişkisi çerçevesine oturtan oldukça duygusal bir yapıttı. Aynı Stallone'nin Norman Jevvison yonetimindeki "Kamyoncu Fist" yapımı ise yılın en "sosyal içerikli" "Hannah ve Kızkardeşleri" ve "Radyo Günleri"ne yalnızca gülduru deyip geçmek kolay mı? Woody iyice formdaydı bu yıl ve özellikle "Hannah ve Kızkardeşleri "yle belki de en iyi, en olgun filmini ortaya koyuyordu. Yine 2 filmiyle karşımıza gelen John Landis ise tersine duş kırıklığı yarattı. Bir "gece seriiveni" olan "Gece Yansı Into the Night" ve i , TAeıı > Ki KIZIMI7S/MM9AHA KtZAI?MI7AI? />MA 1İHE QS İZ Mi cne ŞEN V MÖ'?SAı >aW>W BtSKtlAR 0İZ£ 4SJIÛMAM ta'ti ÖlMAVH Az, ama öz fılm izledik. En İyi Film Oscarı'nı almış "Amadeus", "Müfreze" ve "Son İmparator" gibi üç filmin art arda gosterime girmesi, geçen mevsimi sinemaseverler için unutulmayacak bir sinema sezonuna dönüştürdü. Başı yine Amerikan yapımlarınm, bunlar arasında da serüven fılmlerinin çektiğini söylemeye gerek yok. filmlerinden biriydi ne yaak ki ol bir Latın Amerika serüven filmdukça kesılmiş olarak oynayan. leri taşlaması olan " 3 Kabadayı lngiliz Fred Schepisi'nîn Meryl 3 Amigos", alıştığımız Landis Streep'li "Bolluk Plenty"si, bi düzeyinde değıldi. Gene Wilder, ze savaş sonrası Ingilteresi'nden "Kırmızılı Kadın • VVoman in ilginç bir kesit getirdi. Franc Rod Red"le, ash olan Fransız filmini dam'ın "İşkence Lords of Dis bilmesek belki de sevebileceğimiz cipline"ı, Amerikan askeri okul hoş bir film yapmıştı. Madonna'sistemine belli bir eleştiri getiren nın 2 filminden Jitn Goddard'ın bir seruvendi. James Brooks'un yönettiği "Şangay Bonita Shan"Haberler Broadcast News"u gai Surprise" önemsiz bir seruven öncesinden kalma vasiyet filmi, nostaljik bir dramatikgulduru olan "Buhranlı Yıllar A Matter of Time" eklenebilir. Bunlann dışında Amerikan sinemasından görkemlı bir savaş filmi, Oliver Stone'un yönettiği "Müfreze Platoon", lngiliz yönetmen Karel Reisz'ın imzasını taşıyan bir muzikal özyaşam filmı "Tath Düşler Sweet Dreams", birkaç erotik gulduru derremesi ÇİZGİLİK KÂMtL MASARACl ("Ateşli", "Komşu", "Sert Vucutlar") ve aslında ulusiararası bir yapım olan "Amadeus" geldi. Çek Milos Forman'ın bol Oscarlı gorkemli Mozart filmı, klasik müzikle sinemamn yaptığı en başanlı evliliklerden biri, belki de birincisi olarak anılarımızda silinmez bir iz bıraktı. îtalyan yönetmenleri Italyan yönetmenı Bernardo Bertolucci'nin yılıydı bu yıl... 9 Oscarlı "Son İmparator", Oscar kazandığı gun gosterime çıkar ve gorülmedik bir hasılat getirirken, yıllar yılı sansurle savaşım veren 10 yıllık "1900" de gosterime girdi. (Ancak îstanbul'da, Ankara'dakinin tersine, büyuk bir işletmecilik hatası yaparak, bu filmin ikinci bölümunu hâlâ göstermediler.) FeHini'nin son filmlerinden "Ginger ve Fred", ustanın en iyilerinden değilse de yine de tipik bir Fellini filmiydi. Franco Zeffirelli'nin ilginç "Otello" uyarlamasını umarım ki en azından operaseverler görmuştur. Francesco Maselli'nin "Aşk Öykusu" ise yılın gösterim politikası kurbanı olan güzelfilmlerindenbirı oldu. TARİHTE BUGÜN MVMTAZ ARIKAN 22 Temmuz İSTANBUK'A ÇÖPKAMYONLARL 1936'PA eUGUN, /S7?*VgOL ALMAMYA 'DAN ALOIGt ÇÖP Ş AgALA&tYLrf ÇÖP f BBLEdıYE KALASAUK £EtorLE& tÇ'M ALTt T~AME OTOMAr/AC ÇİÖP fcAAAYOVU Şİ ME& 5//Ç/ OOKUZ SİM SATIN ALINAM KAMyOULj4/2.(N ÇÖP 4H İG 8M OT&MATİIC SUCIŞrrRMA MAKjNESİ SUUUMOUĞUHOAN «APASıreSİ A&rA/TAtzmYPl. BOŞALTMA iŞı OE Y'UB OTOMATftC Bl'ÇİMPE Sovyetler'den gelen Sovyetler Birliği'nden az sayıda, ama ilginç film gorduk. Romen Balayan'ın 1987 Altın Lale galıbi "Tılsımım Koru Beni", Tarkovski'nin ilk filmi "İvan'ın Çocukluğu" Elen Klimo\'un gorkemli savaş filmi "Gel ve Gör", Mihalkov kardeşlerden buyuğunun "Andrey Konçalovski"'nin ne yazık ki çok kotu dağıtılan ve kımsenin göremediği "Siberiade" ve kuçüğu Nikita Mihalkov'un en guzelfilmlerindenbirı olan "Aşk Kölesi" ve de yine çok az gösterilen ve en son TV'de gosterimiyle belli bir kesime ulaşabilen bale filmi "Fouette", bu tabloyu tamamhyor. 50 YIL ÖNCE Cumhuriyet 22 Temmuz 1938 başka gelir membalarına zam yapılarak hastaiarın muayene ve tedavilerı temin edilir. Hali vakti yerinde olanlar varken fakirlerin açıkta kalmaları ayrı bir meseledir. Şehirde kafi miktarda hastane yoksa müracaat edenlerden hali vakti müsait olmıyanlanm tercih etmek bir vicdan ve insanlık işidir. Paralı adamlar kolayca yer bulabiliyorlarsa buna mani olmak, mesullerini arayıp bulmakla mükellef makamlar vardır. Yeni talimatnamede fakirler için bir madde konmuş: Hali vakti yerinde olmadığına dair polis tahkikatı neticesinde Belediyeden bir tasdikname getiren vatandaş ucretsiz muayene ve tedavi edilecekmiş. Madde gulünçtur. Düşününuz bir kere: Parasız fakir bir adam. Geceyafısı apandisit krizi tutuyor. Derhal ameliyat lazım. Bu adam polise gidecek, polis tahkikat vapacak, karar verecek, belediye tasdik edecek ve ondan sonra hasta vatandaşımız lütfen hastahaneye kabul edilerek kendisine lazım gelen tedaviye tevessül buyurulacak! Bu yüzden karşısma çıkacak muşkülatı şimdıden hesablıyan tecrübeli 19381988 vatandaşlar arasında fakirlîk vesikası almaya kalkışmaktansa yatakta kıvranmayı tercih edenler bulunacağını tahmin ederim. Halka hizmet Belediyenin vazifesı ise, halkm sıhhatini aramak, korumak, butün hizmetlerin başında gelen bir vazifedir. Esasen bozuk olan sıhhati koruma işleri, son talimatname ile büsbutün çapraşık bir hale girmiş bulunuyor. NADtR NADİ Ihtandaşı ücreüe tedavi etmek hararı tamamen yunkştır! #> m. . , KLASİK MÛZİKSİNEIIA EVLİLİfii Çekoslovak asıllı yönetmen Milos Forman'ın bol Oscarlı ve görkemlı Mozart filmı "Amadeus", geçen mevsimin ılk onu arasında yer aldı. Constanze Mozart'ı Elizabeth Berndge'ın, VYolfgang Amadeus Mozart'ı da Tom Hulce'ın canlandırdığı "Amadeus", klasık müzikle sınemanın en başanlı evliliklerinden bın olarak belleklerde sihnmez bir a bıraktı. yucu Raw Deal", Sidney Furie'nin serinin iyiden iyiye yorulduğunu belli eden "Süpennan 4" ve James Cameron'ın bu türdeki en ilginç ornekleri karşımıza getiren 2 filmi, "Yok Edici The Terminator" ve "Yaratıgın Doniışü Aliens..." Korku filmi türunde Tobe Hooper'ın "Katiiam The Texas Chainsaw Massaere 2", George Romero'nun ne vazık ki hiç duyurulmadığı için goremediğimiz "Ötüm Gunu Day of the Dead", Fantezi serüven de Lewis Teague'in "Nilin İncisi Jewel of the Nile" gibi filmleri vardı. Bu turde ilginç bir casusluk melodramı, Michael Apted'ın yönettiği "Gorky Park / Moskova'da Cinayet" ve polisiyefilmeyepyeni arayışlar getiren bir ilk film, David Mamet'in "Oyun Evi House of Games" anımsanabilir. Ayrıca 2 görkemlı cinayet melodramı izledik: Hollyvvood'da çalışan 2 tngiliz sinemacısının gerçek sürprizleri... Alan Parker'ın mistik çağnşımlı polisiyesı, "Şeytan Çıkmazı Angel Heart" ve Ken Russell'ın erotik psikolojik filmi "Tutku Suçlan Crimes of Passîon..." Ayrıca, doğrusu vakit bulup goremediğimiz kimi filmler: VValter HUI'in "Hüküm Extrene Prejudice", Robert M. Young'ın "Onur Meselesi Extremities", Fred Olen Ray'in 2 filmi, "Saldırı • Armed Response" ve "Tajfun Cyctone." sanırım TV'ye ilgi duyan herkes (bu arada TV'ciler) tarafından büyuk ilgiyle izlendi. Alman yonetmen Volker Schlöndorff'un ABD'de çektiği bir TV filmi olan "Yaşlı Adamlar Topluluğu / Ezilenler" ise pek önemli olmamakla birhkte ırkçılığı yargılayan tavrıyla sempatik bir filmdi. Çağdaş gülduruler, en azından kaliteli olanları, çoğu zaman dramla iç içe. Woody Alien'ın bu mevsim gösterilen iki başyapıtma. taşlaması, Susan Seidelman'ın yönettiği "Çılgın Madonna Desperately Seeking Susan" ise nefıs bir çağdaş Amerika taşlamasıydı. Joel Coen'in "Arizona Junior" mevsimin en taze ve özgün gülduru denemesiydi. Benzer türdeki Avustralya filmi Peter Faiman'ın "Krokodil Dundee" de bize yine oldukça yeni, taze bir espri ruzgârı getirdi. Bunlara belki de artık yaşamayan buyük müzikal ustası Vincente Minnelli'nin 10 yıl Diğer ülkelerden Koskoca Fransız sinemasından hiç fılm görmedik geçen yıl!.. Buni karşılık değişik ülkelerden kimi filmler geldi. Alman sineması, uzun yıllardan sonra 2 filmle, Margaret Von Trotta'nın yürekli si>asal özyaşam filmi "Rosa Luxembourg" ve yine Volker Schlöndorff'un fantezisı "Sevgiliye Bir Öpucük Die Moral der Ruth Halbfass" ile temsil edildi. tngiliz sinemasından David Leland'ın filmi, taptaze bir gençlik sorunları sergilemesi olan "Yanımda Olsaydın V ish )ou »ere V Here"i seyrettik... Arjantin'den ilk kez bir film oynadı ulkemizde ve bu uyanan smemadan gelen Luis Puenzo'nun "Resmi Tarih"ı hayranlıkla izlendi... Bir de Yugosla> filmi vardı bu toplanıda: Emir Kusturica'nın Cannes Buyük ÖdufiU "Babam İ$ Gezisinde", yılın ilgiyle beklenen filmlerinden birı oldu. mi görmıiyor, malum değil. Ne denirse densin karar yanltştır. Evvela bir prensip meselesile karşı karşıyayız: Bir halk idaresinde ferdin sıhhati, daha ziyade cemiyeti alakadar eder. Şehir hastahanesine Şehir hastanelerinde muayene müracaat eden bir hastadan ve tedavi edilecek para istemek (sana bakmak vatandaşlardan ücret almması bizim vazifemiz değildir) fikrı epeydir ileri demeğe gelir. Şimdiye kadar surülüyordu. Bir müddet halkm sıhhatini koruma evvel, Şehir Meclisi tarafından hizmeti cumhuriyetimizin bu hususta bir talimatname prensiblerine uygun olarak hazırlanmış fakat Dahiliye bedava görülüyordu. Vekaletinin müdahalesi Umumun sıhhatine hizmet üzerine kabul edilmemişti. fikri, ferdin arzusuna tabi Sabreden derviş muradına olamaz. Nitekim bir adam erıniş derler, işte nihayet sari bir hastalığa tutulursa, Belediyenin istediği oldu. Yeni onu kalabalıktan ayırır ve talimatnameyi Sıhhıye tedavi ederiz. Cönül isterdi ki Vekaleti bazı değisikliklerle halkçılık ve cemiyetçilik kabul ve tasdik etti. Bundan duygusunun tekamülü neticesi sonra şehir hastanelerinde olarak yakın bir istikbalde tedavi görecek vatandaşlar, artık Ahmedin, Mehmedin tekrar sıhhat kazanmak hastaneye mUracaatini ihtimallerıni, ancak muayyen beklemeğe liizum gormeden bir ücret mukabilinde onu biz arayahm, bulalım, deneyebileceklerdir. icabında kendi arzularına Şehir Meclisini böyle bir rağmen onları tedavi ederek karara sevkeden amil nedir, cemiyete kazandıralım. bılmiyoruz. Masrafm bir Yazık ki son talimatname kısmını olsun kurtarmak mı halkçılık bakımından geri bir istiyor? Yoksa hali vakti adım olmuştur. yerinde hastaiarın nasıl olsa Belediye masrafm bir kısmını bir kolaymı bulup şehir kurtarmak iddiasını ileri hastahanelermde yatak temin suremez. Halk idarelerinde ettiklerini bildiği için sıhhat kayıtsız şartsız onlardan para almakta beis meccanen korunur. İcabında ©TURAN En iyiler Bu toplam içinden mevsimin en iyi 10 filmini seçmek hiç de kolay değil. Sinema yazarlarının ortak seçimi sırasında da bu guçlüğu yaşadık ve bir Fellini'yı bir Allen'ı "Oyun Evi" veya "Rosa Luxembourg" gibi çok sevdiğimiz filmleri liste dışı bırakmak zorunda kaldık. Evet, bize gore geçen mevsimin en iyi 10 yabancı fılm listesi şöyle: 1900, Amadeus, Hannah ve Kızkardeşleri, Aşk Irmaklan, Resmi Tarih, Son İmparator, Babam İş Gezisinde, Müfreze, Şeytan Çıkmazı, İvan'ın Çocukluğu. Sinema yazanmız Atitlâ Dorsay'ın geçen mevsimin yerli filmlerine üişkin değerlendirmesinı 29 temmuz cuma gunu bu sayfada okuyacaksınız. MALİYE VE GÜMRÜK BAKANLIĞFNDAN MALİYE MÜFETTİŞ YARDIMCILIĞI GİRİŞ SINAVI Maliye ve Gümruk Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı'nca, 05 Eylul 1988 Pazartesi günu saat 09.00'da Ankara ve lstanbul'da Maliye Müfettiş Yardımcılığı giriş smavı açılacaktır. SINAVA KATU.ABİLMEK İÇİN a Devlet Memurları Kanunu'nun 48'inci maddesinde yazılı niteliklere sahip olmak, b 01.01.1988 tarihi itibanyla 30 yaşını doldurmamış bulunmak, c Siyasal Bilgiler, Iktisat, Hukuk, tktisadi ve tdari Bilımler Fakultelerinden, lktisadi ve Ticari llimler Akademilerinden, (veya eşitleri olan yurtdışı fakülte veya yüksek okullanndan) birinden mezun olmak gerekmektedir. Sınavlara giriş şartiarını ve sınav konulannı gösteren kitapcık ile başvunı formu, yukanda belirtilen eğitim kurumlanndan, Ankarada Teftiş Kurulu Başkanlığı'ndan, tstanbul ve lzmir defterdarlıklarında Maliye Müfetüşlerinden sağlanabilir. Isteklilerin gerekli belgelerle birlikte, en geç 25 Ağustos 1988 Perşembe günü çalışma saati bıtimine kadar Teftiş Kurulu BaşkanlığTna bizzat veya posta Ue başvurmaları (postada vaki gecikmeler dikkate alınmayacaktır) gerekmektedir. llan olunur. Basın: 21851 İLAN ANKARA ON BİRİNCİ ASLİYE HUKUK MAHKEMESt'NDEN A NO: 1987/469 Da\ acı Maliye Hazinesi vekili tarafından davalı Fevziye Yenier aleyhine açılan Ankara ili, Çankaya ilçesi, Balgat Mahallesi, 13243 ada, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 ve 9 parsel taşınmazlara acele el koyma zorunluluğu nedeniyle 2942 sayılı kanunun 16. maddesi gereğınce taşınmazların nileliklerinin tespiti ile Maliye Hazinesi adına tescili davasının yapılan yargılaması sonunda: Davanın kabulu ile 2942 sayılı yasanın 16. maddesi geregince niteliklerı tespıi edilen Ankara ili, Çankaya ilçesi, Balgat Mahallesi'nde bulunan 13243 ada, 2 parseldeki davalı Fevzne Yenier'e ait ve yine aynı yerde 13243 ada, 4 parseldeki 1209600/1818722304 hisse oranında malik bulunan davalı hissesinin davacı Maliye Hazinesi'nce kamulaştınlmış olduğunun tapu kaydına şerh ve tescilıne, keyfıyetin 2942 sayılı yasanın 16. maddesi uyarınca İtK'nın 28. maddesi gereği de tapuya tebliğine, davanın niteliğine göre davacı yaranna avukatlık ucreti ve yargılama gıderı takdırine yer olmadığına, 15.6.1988 gun ve 987/469 esas, 988/394 karar sayılı karar ile temyizi kabil olmak üzere verilen karar adresı meçhul ve en son bilinen Barbaros Mah. Inönu Bulvarı Balgaı Ankara adresi olan davalı Fevziye Yenier'e ilanen leblığ o'.unur 6.7 1988 Basın: 24003 Duygusal filmler Duygusal filmlere belli bir donuş vardı geçen yıl. Mevsimi (yaz başında) açan Randa Haines'ın "Başka Tannnın Çocuklan" adlı yapıtı, aynı zamanda beklenmedık bir gişe başarısı da kazanan duzeylı bir "melo" idi. John Cassavetes'in "Aşk Irmaklan Love Streams" adlı başyapıtı ise kuş MİSTİK ÇA6MŞMU POÜSİYE Hollyvvood'da çalışan Ingıitz yönetmen Alan Parker'ın mıstik çağrışımlı polisiyesı "Şeytan ÇıkmazıAngel Heart" geçen mevsimin gerçeksurpnzlerındenbinydi "ŞeytanÇıkmazı'nda,sondönemınunlülennden Mıckey Rourke'un yanı sıra, TV seyırcılerınin "Cosby Aılesı'nden tanıdıklan Lısa Bonet son derece "erotik" roluyle çok kışıyı şaşırttı