Katalog

9 ŞUBA T 1988 EKONOMİ CUMHURİYET/11 TÜRKİYE'den SERBEST PİYASADA DÜN M » (satış) 1323 Mafc (satış) 775 Atı l i n (satış) 138.000 M. B A N K A S I ' N D A D Ü N 1141.00 M a r (döviz alış) 11S7.1I M a r (efektii satş) Marfc (döviz alış) •71.60 880.06 Msfc (efektif satış) İnterbank faizi: % 35.72 \ağa 40 günde yüzde 40 zaııı Ayçiçek rekoltesini arttırmak için ithal edilen hibrit tohumlardan beklenen sonuç alınamayınca yağ sıkıntısı piyasada kendini hissettirmeye başladı. FARUK BESKİSİZ Ayçiçeginde "evdeki besap çarşıya uymayiBcs" yaşanan sıkıntı, 40 günde yüzde 40 zam getirdi. özellikle 1985 yılında, "ftiıal edilen hibrit tobumbuia üretim 1 milyon tonn aşacak ve Türkiye «rük yag ithal etmcyecektlr" denilirken şimdi artık "V»S ıçıgı sadece ayçiçekJe kapatılunaz. Hibrtt tobumla vcrimlflik artacak diyonu. Ama kuraklık başgosterince, bu teoride luüıyor" görüşü savunulmaya başlandı. Geçen yıl sonuna doğru Trakyabirlik, yaj sanayicileri ve tohum Oretici fimıalar arasında başgösteren "ayçiçekrekoJtesianlaşmazlıgf'nda Trakyabirlik'in tahminlerinin doğnı çıkmadı jı belirtiliyor. Yağ sanayicileri 800 bin ton civarında, tohum Oretici fımıalar 900 bin ton, Trakyabirlik ise 1 milyon tonun Ustünde birrekoltegerçekleşeceğini öne sürdüler. Trakyabirlikin geçen günlerde Avnıpa ülkelerinden yaklaşık 16 bin tooluk ham ayçiçek yagı ithalatına gitmesi ve yaklaşık 30 bin tonluk bir ikinci parti ithalata gitmcvi planlamasında da ayçiçeğınde beklenen rekoltenin gerçekleşmediğini doğrular nitelikte olduğu savunuldu. Yağ açığının gündeme gelmesiyle Trakyabirlik, ham yağ saüş fıyatını 400 liranın üstüne çıkardı, ayçiçek yağı üretici firmalar ise yılbaşından bu yana dörtbeş günde bir fiyatlarını SO'şer lira antırmaya ba$Ladüar. Bunun sonucunda yılbasında 900 liradan satılan Salat'ın fiyatı en son yapılan zamla 1250 liraya çıktı. Böylece yaklaşık 40 günde fiyatlar yüzde 40 dolayında artarken düşünüldüğünde günde ortalaraa yüzde l'lik zam demek olduğu anlaşıhyor. Tohum tthalatçılan Deraeği Genel Başkanı Aziz Karabatur, ayçiçek rekoltesinin 1987*de 900 bin ton civannda gerçekleştiğini "1 mflyon toou aşmadıguu" ifade ederek "1984'ten bu yana her yaz yaşuun kuraklık verimde islenilen sonucu almanuzı engelledi. aynca havalann da iyi gitmesi dnnımunda rekolte 1 milyon 300 bin tona çıkabilir ki bu da yag apguı kapatamaz. Hibrit tohumlar uretimde kullanılsa büe havalar iyi gitmeyiııcc verimUUk konusundı diişünüknler biraz teoride kahyor" dedi. Karabatur, artık ayçiçek yağındaki rekolte anışının yağ açığını "sfıriayamıyacagının" ortaya çıktığını da hatırlatarak, "Niifus ber yıl yuzdc 2.5, yaşam standartı da yuzde 2.5 arüyor. Bu, ayçiçek yagında ber yıl 30 bin tonluk ek talep yaratıyor. Rekolte konusunda anlaşmazbk var ama sanayici, "Eğer rekolte yuksek çıktıysa, o zaman yağı neden bulamıyoruz" diye yakınıyor. Ayçiçek bu kadar saklanamayacagına gore demek ki rekolte beklenenin albnda gerçekleşti. Ya| açıgını kapatmak için pamuk >e geçen yıl denenmeye baslanan kanola yagınıa da devreye girmesi gerekir" diye konustu. YPK toplanmadı Özal, bütçesînî onayladı ANKARA (Cmnhuriyet Bürosu) Yuksek Plantama Kurulu'nun (YPK) dün Başbakan Turgul Özal'ın başkanlığında yapılacağı biklirilen toplantısı iptal edildi. Başbakan Ozal, kurul toplantısma beürtilen saatte gelen bakanlan yaklaşık bir saat bekletti. Özai'ın YPK toplantısma gerek kalmadan, 1988 yılı temel ekonomik buyüklukleri ve butçesine son seklini verdiği bildirildi. YPK'run dun saat 14.00'te Başbakan Turgut özai'ın başkanlığında toplanacagı bildirilmişti. Daha sonra kurul üyesi bakanlara toplantının saat 14.30'a alındığı bildirildi. Saat 14.30'da kurul üyesi bakanlar ve ilgili bürokratlar Başbakanlığa geldiler. Yaklaşık bir saat bekleyen bakanlar ve ilgjli bürokratlar, Başbakanlık Konutu'ndan gelen bir telefon üzerine toplantı salonunu terk ettiler. Edinilen bilgiye göre, dün saat 12.00'de Devlet Bakanı Yusuf Özal, Maliye ve Gümrük Bakanı Kurtcebe Alptemocin ve DPT Müsteşan Ali Tigrel'le Konut'ta bir toplantı yapan Başbakan Özal, temel ekonomik hedefler ve bütçeye son biçimini verdi. özai'ın daha sonra da Başbakanlığa telefon ederek YPK toplantısma gerek kalmadığını bildirdiği öğrenildi. 9 EKONOMİ NOrLARI OSMAN ULAGAY Özal Zor Dönemeçte (2): Asıl Hastalık Nerede? Yuksek enflasyon yuksek ateşe benzetilebilir. Kronikleşen yüksek ateş çoğu kez bünyedeki ciddi bir rahatsızlığın, bir hastalığın belirtisidir, ama hastalığın kendisı değıldır. Süreklilik kazanan yüksek enflasyon da ekonomının bünyesindeki rahatsızlıkların, bozuklukların, kısacası ciddi bir hastalığın belirtisidir, sonucudur. Soz konusu hastalığa doğru teşhis koyup gerekli tedaviye yonelmeden, yuksek dozda ateş düşürücü ilac, örneğin güçlü antibiyotik vererek hastanın ateşinı geçici bir sure için düşürebilirsiniz. Ama verdiği niz ilacın etkisi geçer geçmez hastalık belki daha da azmış bir halde yeniden karşınıza çıkar, ateş gene yükselir. Aynı ilacı tekrar tekrar verirseniz bu kez ilacın etkisi de azalır, bünye ilaca cevap vermez hale gelebilır. O halde yapılması gereken şey, önce hastalığa doğru teşhis koymak ve buna göre bir tedavi uygulayarak enflasyonu yaratan bozukluğu ortadan kaldırmaktır. Türkiye'de kronikleşen enflasyonun temel nedenleri arasında öne çıkanlar sanırım şunlardır: • İşsizlik artışını önlemek için geıekli hızlı büyümeyi gerçekleştirecek iç kaynak mobilizasyonu yetersiz kalmakta, ekonomi yüzde 7'nin üzerindeki bir hızlı büyümeyi finanse edecek kaynakları kendi bünyesinde yaratamamakta ya da seferber edememektedir. • Yaratılan kaynaklar en verimlı ve en rasyonel biçımde kullanılamamakta, üretim kapasitelerini genişletecek yatırımlar garekli hızla devreye gırememektedir. • Enflasyonla gelır dağıhmı adaletsızlığı arasında meydana gelen kısır döngü üretken yatırım ufku olmayan ellerde sermaye birikimini hızlandırırken kontrol edilemeyen bir talep baskısı da yaratmaktadır. Son yılların deneyimi, Türkiye'nin bu temel sorunları çözmeden yüzde 7 dolayında büyüme hızları yakalayabildiğini, hatta elverışli iklim koşullarının tarımsal üretımı sıçrattığı yıllarda bunun biraz üzerine bile çıkılabildiğini gosteriyor. Ne var ki bu hızlı büyüme ancak, (1) Aşırı ölçüde dış kaynak kullanılarak ve dış borçiar arttınlarak; (2) Toplam tasarrufların üzerinde yatırım yapılarak ve bu yatırımların çoğu kamu kesimince gerçekleştirilerek; (3) Bu süreç içinde üretimi dogrudan arttıracak ve ıhracatı besleyecek yatırımlar yorine altyapı yatınmlanna ağırlık verilerek ve (4) Üretken yatırıma yönelme eğılimı zayıf sermaye kesimlerine büyük ölçüde kaynak transferi yapılarak sağtandı. işte bu süreç enflasyon ateşini yükseltiyor, kısıtlı kaynakların giderek artan bir bölümünün iç ve dış borç ödemelerine ayrılmasını gerektiriyor, döviz dengesinı zorluyor ve sonunda hızlı büyümenin zorunlu olarak frenlenmesini gündeme getiriyor. Halen alınan ve alınacak olan ekonomik önlemler Türkiye'nin bir kez daha bu noktaya geldiğini ya da yaklaştığını gosteriyor. Bu kısır döngüyü kırabilmek, Türkiye ekonomisini sağlıklı ve sürdürülebilir hızlı büyüme rotasına oturtabilmek için hastalığın temel nedenlerine inmek ve (1) Yurtiçi tasarrufları arttırmak, iç kaynak seferberliğini gerçekleştirmek; (2) Kaynakların öncelikle üretimi arttıracak verimli yatınmlara yönelmesini sağlamak; (3) Venmli yatırıma değil, sonuçta tüketime ya da spekülasyona yönelecek kesimlere gelir transferini durdurmak, tersine bu kesimlerden gelir transfen yapacak mekanızmaları kurmak ge'ekiyor. Özal yonetiminin şimdilik destekter goründugü Rüşdü Saracoğlu ve Ali Tığrel'le Yavuz Canevı gibi ekonominin kilit noktalarında bulunan bürokratların, yukarda değındığımız noktaların özellikle ılk ikisi üzerinde önemle durduklan, ıç kaynak mobilizasyonunu ve üretken özel yatırımları arttırmak için çareler düşündüklerı, altyapı nıteliğındeki kamu yatınmlarını ise frenlemeye karariı oldukları anlaşılıyor. Bir yandan zorunlu olarak "kemer s/tona'ya gidilirken diğer yandan kaynakların daha verimli, üretimi ve dolayısıyla ihracatı besleyecek biçımde kullanılması öngörülüyor. özal yonetiminin çeşitli politik baskılara aldırmadan bu ekibi ve bu anlayışı desteklemeye devam edeceğini, ekonominin bundan böyle bu anlayışla yönlendirileceğıni varsayarsak hemen şu soruları sormamız gerekiyor: Acaba kamu yatırımlarının ve iç pazardaki genişlemenin çeşitli önlemlerle frenlendiği, kredinin daha da kıtlaştığı ve pahalılaştığı bir ortamda özel sektörden büyük çapta üretken yeni yatırımlar beklenebılir mi? Türk özel sektörünün yatırım perspektifi, böyle bir ortamda ihracat potansiyeli de olan yatınmlara yönelmesini sağlayabilır mi? Yuksek kârlann sağlandıgı, hatırı sayılır kaynak birikiminin olduğu son yıllarda bile genış çapta imalat sanayii yatırımına girişmeyen Türk ginşımcisı şımdi iç pazann daraldığı, finansman yüklerinin yeniden ağırtastığı bir ortamda bu tür yatınmlara girişir mi? Türk sanayicisinin yatırıma cesaret edemediğı bir ortamda yabancı yatırım sermayesi girışinde büyük bir artış beklenebılir mi? Yerli ve yabancı özel yatırımcılar kendilerinden beklenen yatırımları gerçekleştirmezlerse iç pazarda enflasyon u önleyecek, ihracatta yeni atılımlan mümkün kılacak üretim artışları nasıl sağlanacak? Büyüme hızının zorunlu olarak düştüğü bir ortamda ıç tasarruflar nasıl arttınlacak? Hangı kesimler daha fazla kemer sıkmaya, daha fazla vergi vermeye zorlanabilecek? Bu kritik sorulara tatminkâr cevaplar bulunmadan Türkiye ekonomisinin temel sorunlarının çözümlenebileceğine inanmak kolay görünmüyor. Giyim eşyası ihracatı 2.1 milyur dolar ANKARA (AA) Türkiye'nin 1987 yılındaki giyim eşyası ihracatmın 1977 öncesindeki toplam yıllık ihracattan fazla olduğu hesaplandı. Devlet tstatistik Enstitüsü verilerine göre 1987 yılında 2 milyar 199 milyon dolarlık giyim eşyası ihracatı gerçekleştirildi. 1977 öncesinde Türkiye'nin yıllık ihracatı 2 milyar doların altında idi. 1.5 milyar liraya kadar keman var Ekooomi Servisi Kalırdıklan 3 Ue 4 milimetre arasında değişen, ladin ya da akçaağaçtan yapümış küçük bir tahta kutunun içine Mozan'ı, Haydn'ı, Rossini'yi kim sığdırabilir? Bu sorunun yanıtı "lütiye"dir. Lütiye, yaylı sazlar üreten ustalara verilen ad. Keman, viyola, viyolonsel ve kontrbastan olusan yaylı sazlar ailesine şekil veren Türkiye'deki 6 lütiyeden biri H jeüm San. Evindeki minik atölyesinde ancak F.Almanya, Avusturya gibi Avnıpa ülkelerinden bulabildiği akçaağaç ve ladinleri minik rendelerle işieyip keman yapan San, "Çok hassas bir agaç dnsi olan akcaagaç, Türiüye'de hava klriiligi nedeniyle hızla azaMı. Bn nedenle, fiyatı 1 milyon liraya kadar çıkan keman tahtalannı ynrtdışından getirmek zorunda kalıyonız" diyor. I milyonluk tahta deyince, birkaç melreküp kereste gelmesin akla. Bu tahtanın tüm büyüklüğü, birkaç santim kalınlık, 2530 santimetre de uzunluktan ibaret. "AgaciB bu denli pahalı olmasının nedeni, keman yapdacak nitdikleri tasıyan agaan çok ender bulunması ve bulunan agaan 6 yıllık bir dogal konımaya Ubi tutulmasıdır" diyen Sdim San, Türkiye'de bu tür ağaçların Uretimi için Tanm Orman ve Köyişleri Bakanlığı'mn desteğini istedi. Türk Müziği Devlet Konservatuarı Enstrüman Yapım Onarım Bölümü'nün üç mezunundan biri olan Selim San, "Lütiydik biraz lor if, ama sanat olarak çok zevkli" diyerek sOyle anlatıyor: "Btzim örettigimiz keman ve viyolaiar 1.5, viyolonseller 3^, kontrbaslar da S milyoa lira dolayında. Ojsa, piyasaya giren kalilniı, Çin ve Romanya yapunı enstrümanlann fiyatlan 100 bin ira dotavmda. Ancak, çok kamdi ve 150200 yrilık kemauar 1.5 milyar liraya kadar müşteri bulabiliyor. Yani, fiyatlan 100 bin Ue 1.5 milyar lira arasında geniş yelpaze içinde yayılan bir piyasa bu." "Ancak" diyor Selim San, "Mizisyen enstriımanıyia yüceHr. Bu nedenk enslriîmana çok önem verilir. Örnegin, bir müslerim, 1850 yılından kalma 6 milyon liralık kemtn >ayına altın kaplamam için getirdi." TEK'in Kamu Ortaklığı Idaresi'ne borçları (milyon TL.) tanilar Keoan Oymapınar Karakaya Kredi faızı Toplam tahakkuk Toplam ödemeler Bakıye borç 19S5 65.840 &475 72 316 50.909 21407 1M6 93581 21865 6000 121.446 123500 2 053 1M7 158732 35.158 74.343 8.000 276.235 145582 130.252 TftltMI 318.155 63.499 74343 14.000 469.998 320391 149.606 Keman yapımcısı Selim Sarv ¥. Altnan işadamları GAP'ta ŞANL1VRFA (Cumhuriyet) GAP'la birlikte, bolgede ihtiyaç duyulacak sanayi kuruluşlarımn gerçekleşıihlmesi için Alman işadamları, Urfa ve yöresinde incelemelere başladuar. GAP bölgesine yatırım yapmak için bir Alman heyeti de Urfa'ya geldi. IEA raporu: Net Grubu'nda atamalar Ekonomi Servisi Çeşitli atamalar yapılan Net Turizm Genel Müdürlüğü'ne Mehmet Sezgin, Genel Müdür Yardımcılığı'na Ahmet Bülent Çetinoğlu, Netbank Genel MüdürlüğU'ne Yalçın Özkılıç, Genel Müdür Yardımcılığı'na tlker Gülfıdan,Galeri tstanbul Genel Mudürluğü 'ne ömer Acar, Net Park Genel Müdürlüğü'ne Atilla Çelikiz. Net Holding Finans Koordinatörlüğü'ne Tahsin Sağışman, Sermaye. Hareketleri ve Denetleme Grup Başkanlığı'na Erol Göker, Iştirakler Müdürlüğü'ne Selahattin Ergüven, Personel Müdürlüğü'ne Gökalp Ülgener atandılar. Hükümete paket önerisi yağıyor İzmir Ticaret Odası ve tzmir Ticaret Borsası'nın ayrı ayrı hazırladıkları raporlarda, "Sosyal dengeler ihmal ediimemeli ve ücretlinin vergi yükü hajifletilmelidir" denildi. lenmelidir. Kaynaklv özd kesime kaydınlmafadır. 1leri teknoloji ve araştırmageliştirme faaliyetleri devletçe desteklenmelidir. Yaypn bir yatınm politikası uygubuunaudır. lç piyasa canlandınlmab, tanm teşvik edilmelidır. Kamu harcamalan etitim ve altyapı yatınmlanna kaydınlmahdır. Mülkiyet tabana yayılmalı, ücretli tZMtR (Cumhuriyet Ege Buro«u) Iz kesımın vergi yükü hafifletilmelidir!" İzmir Ticaret Odası'nın raporunda da mirb tuccardan hükümete "yeoi ekononük paket önerisi" yağdı. İzmir Ticaret Odası görülen aksamalar ve istemler şdyle: (İTO) ve İzmir Ticaret Borsası (İTB) ha"Zincirieme sonımlulngun sınırian bearladıklan raporlan hükümete sundular. lirienmeli ve vergi iadderindeki gedkmetTB tarafından hazırlanan raporda, "ib ler giderflmeUdir. Gecikme faizi uygularecatta teşvik modeli surmelidir" görüşu maa; vergi cezalannı aşan boyutlara ulasavunuldu. İTO raporunda da dış borçla şacagı dikkate aunarak yeniden gozden genn uretken yaünmlara dönüştürülmesi is çkflmelidir. Ortalama kâr badleri uygulatendi. Her iki kumluşun da vergiler ko mas günün sartlanDg göre fonksiyonunu nusunda birieştikleri ve ücretli kesimin ver yitirdigi gibi bakaz rckabet nedeni haligi yükünün hafifletilmesini istedikleri dik ne dönüşmüştür. Bu uygulamadan vazgeçümelidir. Dısandan alınacak borçiar, kat çekti. İzmir Ticaret Borsası raporunda, KİT üıttkca vatmmihracal zindrinde kuOaıullerin ürettikleri ara malların ihracata dö mahdır. Türldye'de ekonomik dengder diinük sanayiye dünya fiyatlanyla satılması zeltilirken SOS>TÜ dengeler ihmal edilmemelidir. Enfiasyonist ortamda refah düda istendi ve şu önerilere yer verildi: "Ban tannuai ürünlerio Uncabndaki zeyi önemli olçüde degisen ücretli kesimin fon uygulamalan serbcst piyasa ekonomi vergi yuku hafifictilmeli ve bir an önce dnin kmaBan içinde yenidea düztnlenme Türkiye'je yaraşır bir yaşam düzeyine çıkfctir. Iç tasarruf artunlarak enflasyon ön masını saglayacak önlemler alınmalıdır." OPECin tiretimi gerîledî PARİS / WASHINGTON (AA) Petrol Ihraç Eden Ülkeler Teşkilatı (OPEC) ülkelerinin günlük petrol uretiminin, geçen ay 18.3 milyon varilden 17.0 milyon varile indiği hesaplandı. Uluslararası Enerji Ajansı'nın (IEA) aylık raporuna gört, OPECin günluk petrol üretimindeki düşüş, daha çok Suudi Arabistan, Bırleşik Arap Emirlikleri, Iran, Kuveyt gibi Körfez ülkelerinin ihracatlannı kısmalanyla gerçekleşti. Raporda, Körfez ülkelerinin geçen ay bir onceki aya göre toplam 1 milyon varil daha az petrol pompaladıklan kaydedildi. IEA, Irak dışındaki OPEC ülkelerinin günlük toplam petrol uretimlerinin geçen ay 14.6 milyon varile gerilediğini belirtti. Sebzede ucuzlama ANTALYA (AA) Antalya bölgesinde hava sıcaklıklarıntn yükselmesi sonucu seralarda turfanda sebze üretimi arttı. Üretim artışı, sebze fiyatlarmı 50300 lira arasında ucuzlattı. TEK BORÇ İÇİNDE Kamu Ortaklığı Fonunun, yatınmlarını destekledığı Tüdüiye Elektrik Kurumu'ndan alacakları 150 milyar liraya ulaştı Kamu Onaklıgı Fbnu, gelirlerini karşıitk göstererek ihraç ettığı gelir ortaklığı senetlennın getınsını ödeyebılmek için TEK'terı alması gereken payları tahsıl etmekte zorlukla karştlaşıyor. AA muhabınmn edındıjjı bılgıye göre, tonun TEK'ten alacakları, 149 mityar 606 milyon lira olarak belıhendı. KISAKISA SmSSAJR (tsviçrt Hava Yollan) 1987 yılında 7.9 milyon yoku taşıyarak 86 yılına göre 467 bin yolculuk bir artış kaydetti. Swissair'in kargo tafimacılığı ise yine Onceki yıla oranla yüzde 5 artışla 256 bin tona ulaştı. Ceçen yıl Swissair toplam 52 uçakla 72 bin 737 uçıts gerçekleştirdi ve 112.8 milyon kilometre yol aldı. OYAKRenault, 12 şubat cuma günü saat 10.45'de Büyük Ankara Oteli'nde 'Sürekli Celişim tçindeki OyakRenault'dan Yeni Yatırım Hamlesi" konulu bir basm toplantısı düzenleyecek. INTERTEKSin duzenlediği dört ayrı fuar yann Hilton Oteli'nde açılıyor. Kimya '88, Plastik Kauçuk'88, Ambalaj'88 ve Enstrümantasyon '88 Fuarlan 14 şubata kadar izlenebilecek. BORSA GUNLUGU Centilmen faiz başka bahara Vadesizde anlaşma umudu suya düşen bankalar, yüklerini krediye aktarmak üzere harekete geçtiler ve kredi faizini belirleme çalışmalarını başlattdar. Ekonomi Servisi Büyük öze) bankaların üst sımrı yuzde 36'ya çıkartılan vadesiz mevduat faizlerini yuksek bularak aşağıya çekme konusunda bir centilmenlik anlaşmasına gitmeleri "suya diiştii". Merkez Bankası'run dün "centilmenlik anlaşmasına miidahale edebiliriz" yolundaki açıklamasından sonra 3 büyük özel banka arasındaki görüşmelerden umut kesildiği bildiriliyor. Centilmenlik anlaşmasından umudu kesilen bu bankaların maliyetlerini belirlemeye başladıkları ve hesaplar ortaya çıktıktan sonra kredi faizlerini yükseltme yoluna gidecekleri bildirildi. Bu bankalann vadesiz mevduata verecekleri faizlerini belirlenecek olan kredi faız oranlanna göre ayarlayacaklan kaydedildi. Halen çıplak yüzde 6365 arasında değisen kredi faizlerini ise alınan son kararlardan sonra en az yüzde 70'e yükseltileceğine ise kesin gözüyle bakılıyor. 4 subatta alınan kararla yükseltilen faizler konusunda bankalar için en büyük sorunu vadesiz mevduata uygulayacakları faiz oluşturdu. Vadesiz mevduat faizinin tavanımn birden yüzde 36'ya çıkanlması ve 2'si dışında tüm kamu bankalarının üst sınırı benimsemeleri bazı özel bankalan "kara kara düşündıirdii". Toplam mevduatın yüzde 35'ini oluşturan vadesiz mevduat faizinin yüzde 36'ya çıkanlmasııun maliyetleri önemli ölçüde arttıracağınclan hareket eden Yapı Kredi, Akbank ve lş Bankası yalruzca vadesiz mevduatta bir centilmenlik anlaşmasına gidebilmek için "dirsek temasına" geçtiler. Ancak, Merkez Bankası'nın "centilmenliğe miidahale ederiz" şeklindeki açıklaması ve kamu bankalarının yanaşmaması girişimleri sonuçsuz bıraktı. Bunun üzerine maliyet hesaplamasına koyulan bankalar kredi faizlerini yükseltmek için kollannı sıvadılar. Bankaların yeni kredi faiz oranlarmı 23 gün içinde açıklayabilecekleri belirtildi. Vadesiz mevduat faiz oranlannın yüzde 36'ya çıkartılmasının özel bankalan rahaısız ettiğini belirten bir bankanın üst duzey yetkılisi kamu bankalannın faizi Ust sımrda tutmaya kararh olduklarına isaret etti. "Oolann bu karariı tutumlan karşısında centilmenlik zor" dedi. Yetkili özel bankalardaki genel eğilimin vadesiz mevduata yüzde 2025 arasında bir faiz uygulamak yönünde olduğunu söyledi. Merkez Bankası tebliğine göre bankalar yeni faiz oranlannı belirlemeye devam ediyorlar. Dün de Egebank, Denizcilik Bankası ve Şekerbank yeni faiz oranlannı açıkladılar. Bu bankalar da üst faiz sınırında karar kıldılar. Faiz oranlannı açıklayan 23 bankadan 18'i Ust faiz sınınnda toplandı Bu bankalardan 13'ü ise vadesiz mevduatta üst sınır olan yüzde 36'yı vermeyi kararlastırdı. Kamu bankalan, vadesiz mevduat faizinde anlaşmaya karşı çıktı Borçlu ülkeler AT kapısmda CARACAS / MEXICO CITY (AA) Sekiz Latin Amerika ülkesinin dışişleri bakanlan, Avrupa Topluluğu (AT) ulkeleri dışişleri bakanlan ile Hamburg'ta toplanarak, borç sorununa çözüm konusunu tartışacaklar. Venezüela'daki F. Alman diplomatik kaynaklanna göre Arjantin, Brezilya, Koiombiya, Meksika, Panama, Peru, Uruguay ve Venezüela'nın dışişleri bakanlan, 2426 şubat tarihlerinde Cartagena'da toplanarak, borç sorununa ilişkin bir plan hazırlayacaklar. Aynı kaynaklar, Hamburg'taki görüşmelerde, AT ile sekiz Latin Amerika ulkesinin borç sorunu ile Orta Amerika için Esquipulas barış planı üzerinde de durulacağını kaydettiler. Öte yandan, Meksika'nın dış borç odemelerini ekonomik buyüme hızına ayarlamayı duşünduğu bildirildi. IŞ*at19U •nyjtuf Duıku Bugunkü kapanış kapanış Akçimento 49000 49500 A. Cam 6100 5600 Arçelik 10000 10000 Aymar 4375 3950 Bagfaş 26000 29500 Bolu Çim. 20000 20000 Çelik Halat 11000 10500 30000 30000 Çimsa Ç. Elektrik 20000 20500 Döktaş 19500 19200 Ege Bira 2775 3000 Ege Gübre 7350 7100 Ereğti D.Ç. 4550 4500 GoodYear 36500 35000 Gübre Fab. 3400 3500 Güney Bira 2550 2500 Hektaş 3300 3300 İzmir D.Ç. 1750 1700 izocam 15400 15000 Kartonsan 5450 5400 Kav 29500 28000 KepezElk. 13600 13500 Koç Holding 10000 9700 Kordsa 19500 18600 K. Tanm 4875 4700 Koç Yatırım 6700 6300 25500 23500 Lassa M. Takım 1650 1700 Metaş 1600 1500 Nasaş 3800 3750 Olmuksa 22000 20500 Otosan 4400 4000 PınarSut 1600 1575 Rabak 2600 2350 Sarfcuysan 8000 7500 T.D Döküm 9900 9350 T.İş C(BDZ) 680 630 T.lş A 47000 49500 T.lşB 2925 2750 T.İş C(BDL) 360 350 T. Ş. Cam 2800 2700 T. Siemens 42000 38000 Yasaş 2500 2500 tşlem miktarı 1210 550 1350 445 6630 670 2880 1660 1555 2043 300 450 1587 4085 850 500 820 1600 50 4558 60 760 660 4365 700 2615 755 300 1900 1000 1420 2150 900 3150 3300 2855 2000 430 3800 1000 1850 1000 2400 Hangi banka ne faiz veriyor lyri İMkaa* 6ay 3«9 64 Ziraat Bankası 50 43 lş Bankası 65 52 45 Akbank 65 52 45 Yapı Kredi Bank 65 52 45 Turkbank 65 45 52 Pamukbank 65 45 52 65 Garanti Bankası 52 45 64 Anadolu Bankası 50 43 T Emlak Kredi 64 50 43 Halkbank 64 43 50 Etibank 65 52 45 Vakjflar Bankası 65 45 52 Sumerbank 65 52 45 Töbank 65 52 45 Denizcilik Bank. 65 52 45 Osmanlı Bankası 65 52 45 T Ekonomı 64 44 50 Esbank 65 52 45 Tıtibank 65 52 45 Tütunbank 65 52 45 Dışbank 65 45 52 Egebank 65 52 45 Şekerbank 65 52 45 1«» Vataü 37 ?2 40 40 40 40 40 40 40 40 37 40 40 40 40 40 40 40 40 40 40 40 40 40 36 36 36 36 36 136 DÖVİZ KURLARI Dövizin Ctnsi 1 ABD Doları 1 Avustratya Dotarı 1 Avusturya Şilini 1 Batı Alman Markı 1 Belçıka Frangı 1 Danımarka Kronu 1 Fin Markkası 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Florini 1 isveç Kronu 1 Isvıçre Frangı 100 italyan Lireti 100 Japon Yeni 1 Kuveyt Dinarı 1 Sterlın 1 S.Arabistan Riyali Döviz Alış 1140.00 810.77 95.48 670.60 32.09 175.45 276.97 198.43 597.14 187.81 819.85 91.13 884.75 4121 48 1997.85 304.00 Döviz Satış 1145.70 814.82 95.96 673.95 32.25 176.33 278.35 199.42 600.13 188.75 823.95 91.59 889.17 4142.09 2007.84 305.52 Efektif Alış 1140.00 794.55 95.48 670.60 31.45 175.45 271.43 198.43 597.14 187.81 819.85 89.31 867.06 4039.05 1997.85 297.92 Efektif Satış 1157.10 822.93 96.91 680.66 32.57 178.08 281.12 201.41 606.10 190.63 832.15 92.50 898.02 4183.30 2027.82 308.56 36 36 32 16 36 36 36 36 36 36 36 20 Kodak, Instant makîneleri topluyor Ekonomi Servisi holoğralı anında veren Instant modeli fotoğraf makineleri tarihe karışıyor. ABD'li fotoğraf makinesi ve Tılm üreticisi Eastman Kodak firmasının Inslant tipi fotoğraf makinelerinin ve bu tür filmlerin üretimini durdurması üzerine, Kodak'ın Turkiye distributörü Burla AŞ, Kodak Instant fotoğraf makinelerini sahiplerinden ABD Doları karşılığında geri almaya başladı. Burla gazetelere \erdiği ilanda İnstanl makinelerin Kodamatic serisine 18 dolar, Colorbursı serisine 16 dolar, EK serisine 10 dolar karşılığında Turk Lirası odeme yapacak. Instanı tipi fotoğraf makineleri için, getirildiği tarihıe Merkez Bankası'nın döviz satış kuru karşılığında odeme yapılacak. Bu arada Eastman Kodak, ABDde disk turu fotoğraf makinesi üretimini durdurdu. ÇAPRAZ KURLAR S 1,6999 B Alman Markı S 5,7450 Fransız Frangı S 1.9091 Hotanda Florini S 1.3904 Isviçre Frangı S $ $ t 1250.96 İtalyan Lireti 128.84 Japon Yeni 3,7500 S Arabistan Rıyalı i:'525$ DUNYADAN KISA KISA FORD Motor Şirketi'nde isçilerin greve gitmeleri ve faiz oranlannın yükseleceği yolundaki endişelenn güçlenmesi üzerine Londra Borsası'nda hisse senedi fiyatlan düşmeye başladı. Financiai Times100 endeksi 16 aralıktan bu yana ilk kez dün 1600 puanın altına düştü. DÜNYA BANKASI sermayesinin, yakında 171 milyar dolara, 100 kadar kalkınmakta olan ülkeye verilen kredilerin de yılda 20 milyar dolara çıkanlması bekleniyor. ABD ziyareti sırasında DUnya Bankası Başkanı Barber Conable ile de görüşen Federal Almanya Maliye Bakanı Gerhard Stoltenberg, "Washington yönetimi, bankanın sermayesinin 76 milyar dolar artınlması önerisine olumlu oy verecek gibi görünuyor" dedi. AVRUPA TOPLULUCU (AT) Dış llişkiler Komitesi WiUy De Clerco, "Büyük Avrupa Pazan"nın 1992 yılında kurulmasıyla topluluğun, Araerikan ve Japon rekabetine daha fazla karşı koyabileceğini bildirdi. JAPON hükümeti, sosyalist ülkelere, yasadışı yollardan gelişmiş teknoloji satışlarının daha sıkı kontrol edilmesini kararlastırdı. Japonya Bakanlar Kurulu Başsekreteri Keizo Obuchi, kabine üyelerinin, Sosyalist ülkelere yasadışı yollardan gelişmiş teknoloji satışlanna bundan böyle kesinlikle izin verilmemesini ve adlan bu tür olaylara karışanların, dogrudan hükümet tarafından cezalandırılmasını karara bağladıklannı açıkladı. mita t fotokopı makinaları BILGITAŞ A.Ş. İSUNBUL 175 00 2010 Ha T C ZİMUT BANKASI 9 ŞUBAT 1988 T M M N K K ! DÖVİZ KURLARI DÖVİZİN CİNSİ 1MDMUM 1 AranuLY» Mum 1 «VUSTmTA ŞİLİHİ lUTIALHMMAMa DÖVİZ MJŞTL 1140.00 810.77 95.48 673.95 32.09 175.45 276.97 198.43 597.14 187.81 819.85 91.13 884.75 901.19 4121 48 177.40 1997.65 304.00 SATtŞTL 1145.70 814.82 95.96 673.95 32.25 176.33 278.35 199.42 600.13 188.75 823.95 91.59 889.17 905.70 4142 09 178.29 2007.84 305 52 EFEKTİF Aiışn. 1140.00 794.55 95.48 673.95 31.45 175.45 271.43 198.43 597.14 187.81 819.85 89.31 867.06 883.17 4039 05 173 85 1997.85 297.92 SATIŞ R. 1157.10 822.93 96.91 680.66 32.57 178.08 281.12 201.41 606.10 190.63 832.15 92.50 898.02 914.71 4183.30 180.06 2027 82 308.56 ALTIN GÛMÛŞ Alıs Cumhuriyet Reşat 24 ayar altın 22 ayar tnlezık 18 ayar altın 900 ayar oumuş 134.500 160.000 19.100 17.150 14.325 Sats 138.000 165 000 19.200 18 800 14.400 1BCİUHUN 1 IIIMMIII» KMNNI 1FÜIUMBASI 1FMBBHUM 1 NOLUUmA R M b i l ibvEçnon 278 288 MMhacali: 944.844.400 İMUEa*W : 758 53 IfİMiafttm : 73.213 • V i a J U U a • a i l l l l y i y v i M C I I ^ saionu'nda düzenledıgı ekspozisyonla sundu. Arajarında ıkı Ingiliz'ın de bulunduğu mankenler sarı, pembe, gökmavisı. pastel, mor, kırmıa, zümrüt yeşili, guneş sarısı gibi güçlü sofistike renklerin hâkim olduğu klasık, yuzucü ve dekolte 260 tane mayo sergilediler Emprıme mayolar bölürr.ündî ise desen olarak dev Tahiti çıçeklerı, çilek ve lımonlar, yıldızlı FEDERAL Alman otomobil yapımcılan, geçen yıl 68.9 ve çizgili bayraklar, yelkenlıler ve dama taşlannın bulunduğu ve özellıkle lycra ve trıko gurunumündekı milyar dolarhk salıs yaptılar. F. Almanlann ABD pamuMu kumaşlar deftede yer aldı. Sheraton Cîeiı'nde sergilenejı bıkınılenn 2545 bm, mayoların da 3575 pazarındaki yuzde 15'Uk payı geçen yıl yüzde 20 azaldı. bin lira arasında değışen fjyatJarta satılması bekleniyor M a v o d a T a h i t i cîcekleri K o m mayoları 1988 yaz ™* ıierini SERBEST PİYASADA DÖVİZ Alı$ ABOOoları Batı Alman Markı Isvıçre Frangı HoManda Fkxım kıgifez Sterlım Fransız Frangı 1321 Satış 1323 NEW YORK Menkul Değerler Borsası'nda işlem hacminin temmuz ayından itibaren günde 600 milyon hisse senedi ve 1 milyar dolara çıkartılması planlanıyor. 773 935 683 2280 775 940 665 2300 1İSVİÇKFMMI 1N İTALYM ÜRETt 100MPNYEIİ I UUUIM MUUU inVETTNUIU IHNVEÇUMNU I$TE«J« I S. »RABJSTAII RİYALİ T.C. ZIRAAT BANKASI "GOcOne eıifilmez" 224 226