Katalog

ARALIK 1988 • • • • HABERLERİN DEVAMI suz genel siyasal seçımlerde "oy hakkı" tanımaya ülkeler hazır değildir. Fakat bazı hakların tanınmasında sakınca görülemeyecek bir anlayışın belirli hale geldiğini söyleyebiliriz. Özellikle "belediye seçimleri"nde yabancı işçinin oy sahibi olması mümkündür. Bazı ülkelerin bunu kabul etmiş olması insanlık adına '"onurlu davranışIar"dan sayılacaktır. İnsanlan bir topluluğa kabul edip yine de uzak tutmak anlamsızdır. Ayrıca "insan vakan" ile de bağdaşamaz. Öte yandan "İnsan Haklan Evrensel Beyannamesi"nin 23. maddesinde öngörülen "Elverişli çalışma koşulları", "Eşit iicret hakkı". "Çalışanın kendisine ve ailesine insanlık haysiyetine uygun yaşayış saglanması"nı istemek hakkını "göçmen işçiler" konusunda açıklığa kavuşturacak uluslararası kurallara ihtiyaç vardır. "Göçmen işçilerin insan lıaklan" bütün çalışmaların önüne alınmalıdır. Daima, belki de haklı olmayan sebeplerle hudut harici edilme tehlikesi karşısında kalmak insan için zaruri olan güvenlik duygusunu yok etmektedir. Göçmen işçilerin çalışmaya gittiği ülkelerden çıkarılması şartları e\ velden, pek açık şekilde tespit edilmiş olmalıdır. Göçmen işçinin çalıştığı ülkeden çıkanlması bir adli güvenceye bağlanmahdır. Suçluların geri verilmesinde dahi genellikle kabul edilmiş olan adli güvence göçmen işçilerden esirgenmemelidir. Bazı ülkelerde sınır dışı edilmeye karşı tlgiliye bir komisyona baş vurma hakkı tanınmıştır. Fakat bu komisyon idaridir. Kaldı ki "acele hallerde" İçişleri Bakanı gecikmeden hudut haricine çıkarma emrini verebilir. İnsan haklarını saptayan metinlere "çalışanın yönetime kalılması hakkı" eklenmelidir. Bulunduğumuz çağ, "insan emeği"nin ekonomik ve hukuk analizini yapmış. bütün ayrıntılan ile değerini açıklamıştır. Sadece ücret ödenmesi ile emeğin karşılandığını iddiaya imkân yoktur. Bazı ülkelerin, çahşanının yönetime katılmasını sağlayan kanun hükümleri kabul etmiş olmalarını insan haklarına saygı örneği saymaktayız. Yönetime katılmanın farklı modelleri olabilir. Fakat bunun insan hakları arasına alınması her ülkede insanlık idealine doğru ilerlemeyi çabuklaştıracaktır. Göçmen işçilerin durumunu ıslah için L'OlT'in ve BIT'in (Bureau International du Travail) çalışmalarını ve özellikle 2527 Ocak 1974'te Paris'te toplanan göçmen işçilerin hukuki vc sosyal durumları konulu milletlerarası konferansın çalışmalannı takdirle karşılamaktayız. Fakat bu çalışmaların insan haklan doktrini açısından hukuki temellerinin açıklanmasında, daha bağlayıcı hale getirilmesinde zaruret ve fayda vardır. CUMHURİYET/17 Göçmen îşçi 'Baştarafı 1. Sayfada) "Insan HakJan Evrensel Beyannamesi'nden ve "Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi"nden bugüne kadar ilan edilen metinler, klasik metinler haline gelraiş, yetersiz olduklan anlaşılmıştır. Vaktiyle ancak o kadar yapılabilmişti. Oysa günümüz, insan haklarının sınırlannı daha genişletmeyi önleyen engelleri kaldırmış veya azaltmıştır. Halen daha geniş bir görüşle bu hakların düzenlenmesi olanakları anmış gözükmektedir. İnsan hakları demeçlerinin yayımlandığı tarihlerde "yabancı (göçmen) işçi" sorunu yoktu. "Yabancı" ile "vatandaş" arasındaki fark genişledikçe, bundan "insan haklan" zarar görür. Gittikleri ülkenin ekonomisine büyük katkıda bulunan "göçraen işçi" sorunu bu konuyu daha gerçekçi bir açıdan incelemeyi zorunlu kıl farklar bazı ülkelerde pek büyük, bazı ülkelerde ise önemsenmeyecek kadar hafiftir. Bu konuda eşitlik ilkesini sağlamak gerekir. Yabancı işçi de bütün sigorta kollarından eşitçe faydalanmalıdır. Özellikle "işsizlik sigorlası" açısından durum düzeltilmelidir. Bazı "sosyal yardım"lardan (öıneğin sağlık yardımından) faydalanmak için bel'.i bir süre o ülkede bulunmuş olmak koşulu isabetli değildir Güvence Gittikleri ülkenin "milli ekonomisi"ne büyük katkıda bulunanların, kendilerine daha az yabancı gözü ile bakılmasını istemek hakları kabul edilmelidir. Kuşku BRÜKSEL (Cumhuriyet) NATO'nun 39. dilimdeki altyapı projelerine karşılıklı olarak Türkiye ile Yunanistan'ın koydukları çekincenin sıkıntıları Brüksel'de sürüyor. NATO Askeri Karargâhı (SHAPE) yetkilileri, Türk tarafını 39. dilimdeki Rodos projesine rezerv koyma konusunda "teknik bir hata yaptıklan" doğrultusunda yargılarken, Türk delegasyonu L yetkilileri, asıl hatanın SHAPE den kaynaklandığını belirttiler. SHAPE yetkilileri, 39. dilimdeki bölümde Rodos projesinin isim olarak beliriilmediğini kaydederek, şunları söylediler: "İlgili bölümde projenin uygu Rodos bıınalıım lanacağı yerin ismi verilmiyordu. Bu durumda proje Rodos'ta uygulanacak diye velo kullanmak hatalı bir yaklaşımdır. Teknik bir hata yapılmışbr." SHAPE yetkililerinin sözlevi, Türk delegasyonu tarafından hayretle karşılandı. Türk yetkililer, projenin Rodos'ta uygulanacağını SHAPE yetkililerinin açıkladığını bildirerek hatanın SHAPEden kaynaklandığını ima ettiler. Bilindiği gibi bundan bir süre önce NATO'nun 39. dilimindeki Rodos projesine Türk tarafı rezerv koyarken, Yunanistan aynı dilimdeki tüm Türk projelerine çekince koymuştu. mışur. İnsan hakları açısından göçmen işçilerin milletlerarası statüsünün tespit edilmesi ve insan hakları ilkesini benimsemiş ülkelerin bu statüyü kabule davet olunmalan zamanı gelmiştir. Göçmen işçiler sorununu "Bırakınız gitsinler bırakınız gelsinler" formülüne bağlayan, bunda açığı kapama olanağı gören akım. el emeği piyasasmda "serbestlik" anlayışını yansıtır. Fakat bu "liberalizm" gün geçtikçe geçerliliğini yitirmektedir. Bir toplumda bazı grup insanlan bazı haklardan yoksun kılmanın 'insan haktan"na aykırılığı kabul edilmelidir. "Yabancılann insan haklan" ile "göçmen işçi" sorununu birbirinden ayırmak mümkün değildir. İnsan haklarının evrenselliği ile yabancı işçilerin her ülkedeki hukuki statüsünün farklı oluşu izahsız kalmaktadır. Göçmen işçileri kabul eden ülkede işçilerin hor görülmelerinin sebepleri çeşitlidir. Hatta bu, göçmen işçinin davranışlanndan da üeri gelebilir. Fakat en ağır baskı, ırkçılık anlayışırun kalıntılanndan gelmektedir. Yabancı işçinin sendikalaşması sağlanmamaktadır. Sendikalar, ülkelerinde yabancı işçilerden oluşan "yedek el emeği"nı, işçi sorunlanru yönetmek tekelciliğinden gelen güçlerini azalücı etkenlerden saymaktadırlar. El emeğine muhtaç yabancı ülkelerin "işçi politikası" sadece çıkarcılık ölçüsüne dayanmamalıdır. Konu, insanlararası "işbirliği"dir. Böylece ölçü çok değişik olacak; "insan haklarında yeni anlayışa" daha uygun sonuçlar verecektir. Bir insanın yabancı bir ülkede, örneğin turist olarak bulunması ile "göçmen işçi" olarak bulunması ayru değildir. Çoğunlukla ülkeler yabancı işçiyi, "tecrit" etmek isterler. Bunun için de alınan her tedbir insan hakJannda kısıntı doğurur. Baa ülkeler, tersine, yabancı işçiyi toplumda eritmek, kendilerine maleımek isterler. Bu ülkeler artık pek azalmıştır. Bir başka ülkeye çahşmaya giden bir işçinin "insan haklan" diye kabul ve ilan edilen haklardan yoksun kalmasını, sırf çahşmak için ülke değiştirmiş olmakla izah etmek mümkün müdür? SosyaJ güvenlik açısından yerli işçi ile yabancı işçi arasındaki İnsan kaynagına yatınm yapan banka için DevSol (Baştarafı 1. Sayfada) ğından, mezkür dilekçeyi hazırlayanlann dilekçenin geri kalan bolümünden bu tur kısımları çıkarmalan için kcndilcrine ihtarda bulunulmasına, gelecek celsede buna devam ctmeleri ve vermeleri halinde mezkür dilekçenin alınıp dosyaya konulmasına ve bu hali ile okunmasına müsaade edilmemesine, bunu takibi kişisel savunmaya geçilmesine..." Mahkeme daha sonra duruşmayı 12.12.1988 tarihine bıraktı. Sınırların ortadan kalkacağı bir Avrupa Topluluğu için hedef: 1992^.. Bankacılıkta uluslararası serbest rekabetin başlayacağı 1992 yılı için hedefimiz: hazırlıklı olmak! Malî kaynaklarımızla, insan kaynağımızla.. Yeni bir yapılanma sürecine giren aktif bankacılık gücümüzle... ...hazırlıklı olmak! Aralarında dünya çapında bankaların da yeraldığj^JpO'ü aşkın muhabir banka ilişkisiyle, uluslararası bankacılık ortamında saygın kişiliğiyle... 12 yurtdışı temsilciliğiyle... 438 şubede 11.500 bankacısıyla... Emlak Bankası 1992'ye hazırlanıyor. Kamu bankacüığı, Emlak Bankası'yla yeıüleniyor. ANA DÎLÎNİZÎ BfLMEK VETİVOQDU ÇİKAN$A£T; İNuİÜZCf BİLMEK. TURSEMUJ REH9ERÜĞİKJDE iNGfLTERFDC SEC^ÎN DİL OKULLARIND&. ŞİZ D& INGÎÜZCE ÖĞRENECEK. VAZACAkVE EMLAK BANKASI tursem İngiliz Lisan Okulları Danışma Merkezi Cumhurıyet Cad 173'1B Elmadağ Istanbul 80230 Hılton Oîelı karşıs' Tel (1) 148 39 77 148 79 43 Tlx.27498TUSMTRFax (1)1329729 Lflü