Katalog

ARÎF KEMAL RED TÜRKÜLERİ II Tüm plakçılarda Gttner Piak ve Kasetçilik 7H: 527 55 93 52610 49 Cu m h u r iyet 64. Yıl: Sayı: 22769 Kurucusu: Yunus Nadi 250 TL. Ocak 1988 Çarşamba FAKSİMİLEDE SON AŞAMA J p PitneyBovves fGÜNPA A.Ş. tst. Merkez: 14620 26 141 67 97 140 29 16 Ankara Büro: 137 25 65 136 39 fif önerileri açıklıyoruz (1) Pentagoıı raporiı Körfez'e saldırı tehlikesi belirirseABD üsleri kullanabilir Saraş" başlığı altındaki bölümünde şu bilgiler veriliyor: "SovyetVer'in, genel obrak tek başuıa Körfez'e saldınnayacagı ve Avrupa'ya yöndik genel bir saldınyi Körfez'e de saldırarak tamamlayacagı varsayılır. Oysa bıı varsayım, tamamen yanlıştır. Bölgedeki kargaşa ve petrolün Batı için taşıdıgı önem Sovyet liderierine bir 'daveti' bahane olarak kullanmak istegini verebilir. Böyle bir harekât başanya ulaşırsa. Sovyetler çok önemli ekonomik ve jeostratejik avantaj elde etmiş olur. Batı iltifakının biriigine ise darbe vurulur. Tarih ve akhselim, Sovyetler'in bir saldın yapmalan dunımunda bunu stratejik üstünInklerinin fazla oldugu bir y» da iki Körfez ülkebiçiminde tercüme edilebilecek "high confidence siyk snurtayacaklannı gösteriyor. Batının boyle bir U.S. access" sözcukleri yer alıyor. Haritanın kenasaldınyı karşılsyabilme yetenegi '50'li yillarla kıyasnnda ise "50'li yıllann ortalannda ABD, Körfez ve landıgında çok zayıflamış durtımda. 30 yıl önce diger bölgeierdeki uslere erişmeye ve geçiş hakkına ABD ve tngiltere böyle bir harekâta buyuk bir güçle sahnrti" cümlesinin bulunması ve okun sadece Türkikarşılık verebilirdi. lctifaktaki flkir birligi, çok üsye üzerinde bulunmasından Ankara'ran o tarihlerde lün dunımda olan hava kuvvetlerimiz, bölgedeki ve ABD'ye böyle bir geçiş izni verdiği anlaşılıyor. yol üslundeki iislerden yararlanma olanağımız Sovyetler daba Körfez'e inmeden karşılık vermemizi sag"Bugün dunım farkh" sözcükleriyle devam eden lardı." raporun bundan sonraki bölümünde de şu bilgiler yer alıyor: Bu bölumden sonra 1950'lerde ABD'ye Basra Körfezi'ne geçiş hakkı tanıyan ulkelerle ilgili ola"Sovyetler, geçen yıllarda bölgede hareket olanakrak harita üzerinde bilgi veriliyor. Haritada Türki Imnnı kolaylaştıran altyapı vatınmlanna agıriık >erye"den başlayan bir ok Körfez'e doğru uzanıyor. Aldiler. Hava köpriisü kurma yetenekleri geçmişe kıtında ise "ABD'nin çok gizli olanagı: Geçiş yolu" (Arkası Sa. 13, Sü. 6'da) Askeri depo soygunu failleri aranıyor Bazı NATO müttefıkleri Türkiye'nin yardımına koşmakta çok isteksiz UFUK GÜLDEMİR WASHINGTON ABD'nin en önerali dış politika ve savunma uzmanlanna hazırlatılan "Uzun VMICU Stnleji RaponTnda, "Körfez'e bir sjüdın tehttkesi bettrirse ABD'nin ihtiyaç duyulan üsleri kallanabilecegi" bildirildi. Raporda ayrıca Türkiye'nin "50'li yıllarda ABD'ye ilk kez ikili anlaşmaİarla Körfez'e geçiş hakkı tanıdığı da açıklanıyor. önsözünde her türlü gizli bilgi ve belgelerden yararlanılarak hazırlandığı beürtilen raporda, Türkiye'nin, geçmiş yıllarda Sovyetler Birliği'ne kendi müttefikleriıün yardımına koşması için hava sahasından geçiş izni vermesinden de yakınıldı. 2 TÎKKO'cu basüan alayda Türkiye geçmişte Sovyetler'e hava sahasını askertik yapmış kullanma izni verdi Kocaeli Valisi olaylarla ilgili verilerin bir araya getirilmediği için henüz "netlik" sağlanamadığını belirtti. Vali thsan Dede, "Gazetecilerin, askerlerin ve taksi şoförlerinin söyledikleri birbirini tutmuyor" dedi. Kandıra'da askeri depoyu basıp silah gaspeden ve lstanbul'da bir polisi şehit eden TlKKO'culann aranması çalışmalan sürüyor. Kocaeli ve îstanbul Emniyet Müdürlüğü'nde tüm izinler kaldmldı. 13. Sayfada ABD'nin en ünlü, en etkin ve en pahalı strateji belirleyicilerini bir araya getirdiği için her sayfası Pentagon'a yaklaşık 20 bin dolara mal olan 70 sayfalık rapor, dün Başkan Ronald Reagan'a sunuldu. Başkanlıgını Savunma Bakan yardımcılanndan Pred Iklc ve Albert Wohlstetter'in yaptığı komisyon 1986'da ABD'nin önümüzdeki 20 yılda izleyeceğj askeri straıejüeri saptamak üzere kurulmuştu. önsözde verilen bilgilere göre komisyon, raporu hazırlarken, ABD Genelkurmay Baskanı, kuvvet komutanlan, Ulusal Güvenlik Konseyi üyeleri, Merkezi Haberalma örgütü (CIA) ve Savunma Bakanlığı yetkililerinin verdiği bilgilerden yararlandı. Raporun "Sovyet Etkisi AHmda Kalan Bötgdenfc 'Özal: Papandreu ile görüşeceğim Davos Papandreu ile görüşmenin ne getireceği hakkmda bir şey söyleyemem. Camhurbaşkanlıgı Adaylığım bu mevki için bahis konusu olsa bugünkü sistem bizim için daha kolaydır. Protokol krizi dorııkta Evren Basın Danışmanı Baransel, Evren'in, "Cumhurbaşkan • lığı Konseyi'ni sürekli tartışılır hale getirmenin ülke yararları ile bağdaşır yanını görmediğini" açıkladı. Bu bir geçiş dönemidir. 1992'de sona erecektir. Yazıldığı gibi değişiklik bizim ısrarımızla olmadı. Türkiye'ye hizmet etmiş kişileri rencide etmenin manası yok. Partisinin TBMM grubunda konuşan SHP Genel Başkanı Erdal lnönü, "devlet protokotünün demokrasiye uygun olarak yenkten diizenlenmesini" istedi. lnönü, şöyle dedi: "Artık Turkiye'de demokrasinin olmadıgını söylemek kolay değil. Eksikleri vardır. Ama bu, demokrasiye geçibnedigini gostermez. Devlet protokolu de. düzeni de demokrasiye uygun olarak yeniden düzenlen Devlet protokolündeki sıra ve Cumhurbaşkanlığı Konseyi üyeleri dün tekrar gündeme geldi Özal Protokol demokrasiye uygun olarak düzenlenmeli ve sıralama, Cumhurbaşkaru, Meclis başkanı, iktidar partisi başkanı ve ana muhalefet partisi başkanı olmalı. melidir." lnönü, protokolün "Cumhurbaşkanı. Meclis Başkanı, iktidar partisi başkanı ve «namuhalefet partisi başkanı" biçiminde sıralanmasmı istedi. Inonü, konuşmasını şöyle sürdürdü: "Bu, demokrasinin yapısına uyan bir sıralamadır. Kimsenio karsı çıkacagını sanmıyorum. Silahlı kuvveuer ve diger bazı anayasal kuruluşlar da devletin önemli organlandır. Ama devlet protokolu, millet ha Bir A T ülkesine ilk ziyaret olacak lnönü İnönü: Özal pazarhk peşinde Caaüınrbaşkaıılıgı Başbakan 'ın kadınlı erkekli bir protokolde 14. sırada, sadece erkeklerin bulunduğu bir protokolde ise 7. sırada yer almaya razı olmasını esefle karşılıyorum. kimiyetini gösterir şekilde olmalıdır. Cumhurbaşkanlığı Konseyi üyelerinin de bu sıralamada yeri olamaz. Konsey^iyeleri, protokolde dantşmanlık görevlerine uygun bir yerde bulunmalıdır. Bunu soykmemden de kimse alınganlık duymamalıdır." DYP Genel Başkanı Süleyman Demirel de, grııp toplantısında protokol tartışmasına yeniden degindi. Demirel, "Başbaka(Arkası Sa. 10, Sü. Tde) Denürel Evrerfe tngiltere'den resmi davet ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Cumhurbaşkanı Kenan Evren'in, 1988 yılının yaz aylarında, İngiltere Kraliçesi Ikincı Elizabeth'in resmi konuğu olarak İngiltere'yi ziyaret edeceği açıklandı. Bu, Evren'in Cumhurbaşkanı olarak bir AT ülkesini ilk ziyareü olacak. Cumhurbaşkanı E\ren, 1967 yılında donemin Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay'dan sonra tngiltere'yi ziyaret eden ikinci Türk Cumhurbaşkanı olacak. (Arkaa Sa. 10, Sü. S'de) Başbakan bu kadar ciddi bir konuyu ciddiyetsiz bir şekilde ortaya attığı için kamuoyunu işgal etmekte başarı gösteriyor. Bu konuyu ortaya atması pazarhk amaandan başka bir şey değil. Bu kişisel meselesidir. ANKARA (Cumhuriyet Bürosn) Cumhurbaşkaru Kenan Evren, Başbakan TUrgut Özal, muhalefet liderleri Erdal Inönü ve Süleyman Demirel, Cumhurbaşkanbğı Konseyi üyelerinin protokoldeki yerlerine ilişkin göriişlerini açıklamayı dün de sUrdürdüler. Cumhurbaşkaru Kenan Evren'in, "Koasey ve üyeleri ile ilgili tartışmalann ülkc yaranyla bvgdaşmadıgı gorüşünde oldugu" açıklandı. Başbakan Turgut Özal, "Türkiye'ye hizmet etmiş insan ve knrnloşları rencide edici beyanlarda bulunuldu" dedi. SHP Genel Başkanı ErdaJ lnönü, "Devlet protokolii millet bakimiyetini gösterir biçiınde olmalıdır" derken, DYP lideri Süleyman Demirel, "Başbakanın, kadınlı erkekli bir protokolde 14. sırada, sadece erkekkrin bulunduğu bir protokolde ise 7. sırada yer almasua nza göstennesini esefle karşıladıgını" söyledı. • Demirel: İşkence bir insanlık ayıbı Sözleşme imzalamnca, Türkiye'de işkence yapılıyor intibası ortadan kalkmış değildir. 1980'den sonra devlet, 75 kişinin işkenceden öldüğünü açıklamıştır. Hangi dönemde işkence yapılmışsa, o dönemin yöneticileri sorumludur. SHTde Sağlar i sürtiişmesi ANKARA (Cumhuriyet Burosu) SHP Parti Meclisi'nin tçel il yönetimi ile ilgili kararından sonra "kurullaya S ay kala genel sekrelertige yönelik iç tartışmalann yoğunluk kazanacağı" belirtiliyor. Parti Meclisi'nin il yönetimini geçersiz kılarak eski Başkan Ahmet Şevket Göklevent'in göreve getirilmesi Mersin'de parti tabanında olumlu karşılandı. Görev başındaki yö tmza yetmez Parti Meclisi'nin Inönü'nün katılmadığı ilk toplantısında, Genel Sekreter Fikri Sağlar'ın seçim çevresi olan lçel'de MYK'nın aldığı kararm iptal edilmesi ve görevden alınan yönetimin tekrar göreve döndürülmesi parti içi sürtüşmeyi gündeme getirdi. Gelecek toplantıda da Sağlar'a yönelik eleştirilerin süreceği savunuluyor. netim kurulu olağanüstü kongre kararı aldı. SHP Parti Meclisi'nde başlayan Sağlar ve MYK'ya tepkinin önümüzdeki günlerde de sürmesi ve Inönu'nün de katılımıyla hafta başında yapılacak toplantıda yeniden gündeme gelmesi bekleniyor. Parti içinde Sağlar ve MYK'nın istifası istekleri özel sohbetlerde dile getirilirken, bu (Arkası Sa. 10, Sü. Vde) Evren: Bütün işi bıraktım protokolle uğraşıyorum FARUK BİLDtRİCt ANKARA Cumhurbaşkanı Kenan Evren yeni yıl nedeniyle geleneksel resepsiyonun ilkini dun akşam verdi. Evren, Çankaya Köşku'ndeki resepsiyonda. SHP Genel Başkanı Erdal Inönü'nün "Nasüamz?" sonısuna, "Vgraşıyorum, protokolk uğraşıyorum" yanıtını vererek serzenişte bulundu. Evren, Cumhurbaşkanlığı seçimi için halkoylamas\na karışmayacağını ifade ederken, "Memleketin bütün işlerini bıraktım, protokol işleriyle ugraşıyonım. En sonunda diytcegim ki, sizler btnim önüme geçin de, rahat edin" dedi. Cumhurbaskanı Evren'in yeni yıl nedeniyle düzenledigi resepsiyona, Başbakan, bakanlar, miUetvekilleri askeri mülki erkân, gazete sahip ve yöneticilerinden olu(Arkası Sa. 10, Sü. ÖZAL 'A YUNANÎSTAN'DAN DA VET GELtYOR STELYO BERBERAKİS'in haberi 10. Sayfada Raimond dondu Fransa ilepembe diyalog ANKARA'İSTANBLL (Cumhuriyet) Fransa Dışişleri Bakanı Jean Bernard Raimond resmi temaslarım tamamlayarak ülkemUden aynldı. Raimond, dün Ankara'da Cumhurbaşkanı Kenan Evren \e Başbakan Özal tarafından ayrı ayrı kabul edildi. Daha sonra düzenlediği basın toplantısında temaslan hakkında bilgi verdi. Akşam üzeri Istanbul'a geçen konuk bakan kentin tarihi ve turistik yerlerini gezdi. Raimond'un "ilişkilerdeki düzelmenin lescili" olarak nitelendirilen ziyareti dün sona ererken, taraflar arasında "mülabakal saglanamayan alanlarda goriiş aynlıklannı centilmence kabul edip görüş birliği olan (Arkası Sa. 13, Sü. Vde) I 75 Devlet Bakanı •'Geniş kabine' ı tasansı TBMM'de toevlet bakanlıklarınm sayısının arttırılarak 15'e çıkanlmasma ilişkin yasa tasansı ANAP tara/ından TBMM'ye sunuldu. Cumhurbaşkaru Evren'in yeni yıl nedeniyle Çankaya Köşku'nde verdiği resepsiyona bin dolayında davetli katıldı. Resepsiyonun gündemini yine protokol oluşturdu. (Fotoğraf: AA) \ayin dünyası felç Kâğıt zammı, artan maliyeîler ve siyasal basküar yayıncıları zora soktu Türkiye kitap üretimi, satışı ve okurkitap oranı açısından son 40 yılın en bunalımlı dönemini yaşıyor. 1945 yılında okur başına yılda 10.2 kitabın basılıp dağıtıldığı Turkiye'de 1985 yılında bu oran 5.3'e düştü. Basftan T»fc Toplam kitap Potanslyel kitap baskılık üntlml okur YıMar tayısı tlra) (Wn adct) (bin adet) 1945 1950 1955 1965 1970 1975 1980 1985 7.O3Ö \ &830 2.730 2 370 3^Q 1.500 4.100 " 4.7B0 S.300 19 900 21300 20.500 : T ANKARA'dan YALÇIH D06AN Kitapokur ilişkisinde kara tab/o 401 .,;• 440 10.2 11.4 14.3 21.8 . 27.8 20 5 Potansiyel okur bafina kftap üre(lm( Parlamentodan Betül Uncular Canan Gedik Hakkı Erdem • Faruk Bildirıci YALÇIN ÇAKIR Genel kurulu, gnıplan, kulisi ve notlarıyla partamento haberieri, bugünden başlayarak 7. sayfada «îf Turkiye'de kitap üretimi, satımı ve okuyan insan sayısında son 40 yılın en sıkıntılı günleri yaşanıyor. Yayıncı ve kitabevi sahipleri, yayın dünyasının "kagıt zammı ve sürekli artan maliyetler" nedeniyle "kriz" içinde olduğunu belirtiyorlar. Yapılan araştırmalara göre 12 Mart 1970 sonrası da benzeri sıkıntılann yaşandığı yayın dünyasında, 1945 yılında potan siyel okur başına 10.2 kitap uretilirken, bu sayı gunıimuzde 5.3'e düştü. Kitap okuyan insan sayısının, antidemokratik ortam ve kitabın siyasi baskı aracı haline getirilmesinden dolayı azaldığı görüşünde birleşen yayıncılar yaptıkları işi "mayınlı tarlada yurümek" ve "kültür savaşımı vermek" sözleriyle açıklıyorlar. Kağıda dayalı yayın sektöründe gazetelerin yaşadığı sıkıntılann yanı sıra (Arkası Sa. İS, Sü. 7%de) 2.060 ,2.QQ0 1960 \>4.2%) £1500 '3İ500 3.500 3.000 ,ÎOOO 3600 £'" 491 716 1.036 ^fc 1.536 " s *15 70° ^tl2745 ANKARA Dışişleri Bakanlığı sanki "ANAP hükümeti dışmda" bir bakanlık. ANAP'ın ülkeye getirdiği her boyuttaki "arabesk göruntu, alaturka ilişkiler, vıcık vıcık işler" Dışişleri Bakanlığı'nın çok dışında. Dışişleri Bakanlığı'nda yeni Bakan Mesut Yılmaz'm estirdiği hava esnek. yumuşak, gerginlikten uzak ve hepsinden önemlisi "Babıı diptomasinin incelikİBhyle" örülü. Fransız Dışişleri Bakanı JeanBernard Raimond'un Ankara Palas^ ta onuruna verilen akşam yemeği, sanınz, tüm konuklarda benzer izlenimlere yol açıyor Dışişlerinde Farklı Hava Ancak o yemekten önce Türk ve Fransız dışişleri bakanlarının gcrüşmelerinde "perdeyi (Arkası Sa. 13, Sü. Vde) biraz Türtdye'de 1945 yılında potansiyel okur sayısı 401 bin iken okurkitap oranı 10.2 idi. 19R5"te ise potansiyel okur sayısı 4 milyonu aştı. ancak kitap üretimi ve sattşı geriledi MilliEğitim Bakanı Güzel'in Cumhuriyet'e demecL Hedef 21.yüzy]lnı nesli Turkiye'de artık bir öğretim programı, ders kitaplan problemi vardır. Sayın Dinçerler'in kitap yazma seferberliği çok önemli, güzel bir projeydi. Bana göre Dinçerler birçok konulara reform niteliğinde çok süratli girmiştir. Turkiye'de yabancı dil öğretiminde tam bir karışıklık yaşanmaktadır. Okullarda senelerdir yabancı dil ezberletilmektedir. Yabancı dil öğretiminde israf içindeyiz. ÛLKER GÖKTÛRK ve TUNCAYÖZKAN'ınhaberi Orta Sayfada • Çin, zirveye 'hayır' dedi Sovyet lideri Mihail Gorbaçov'un zirve önerisine Çin Dışişleri Bakanlığı'nca karşı çıkıidı 3. Sayfada • Olümünün on beşinci yılında Eğitimci, düşünce adamı, deneme yazarı, sanal tarihçisi, çevirmen Sabahattin Eyuboğlu 'nu on beş yıl önce, 13 Ocak 1973'ıe yitirmiştik. 4. Sayfada • Dünya Sinemalarından Ünlü İspanyol yönetmen Carlos Saura'nın 1966 Berlin Film Şenliği'nde En İyi Yönetmen dalında Giinıuş Ayı aldığı "Av" adlı fılmi TV2'de. 4. Sayfada • Sıkı para, bankaları sıkıştırdı Merkez Bankası'nın aldığı önlemler sonucu emisyon hacmi 2.8 trilyon liraya çekildi. Ekonomi'de m F.Bahçe'de Abdülkerim santrfor SanLacivertli takımda Csernai'nin öneıisiyle ikinci yarıda biiyük bir operasyon gerçekleşiyor. Sporda • Özel hastaneler zam istiyor Sağlık Bakanı Bülent Akarcalı, özel hasıanelerin zam isteğini incelediğini ve seyyanen yüzde 50 bir zam yupılmasına karşı olduğunu söyledi. Arka Sayfada • İşte çağ atlayan' köyler Başbakan Özal'ın TV'de 'tcraaım tçinden' programındo örnek köy olarak tanıttığı yerleri gezdik, gördük. Arka Sayfada GOZLEM UGURMUMCU Dışişleri... Dışişleri Bakanlığı, zırhlı araç ve gereçler ile ilgili bir açıklama yaptı. Bu açıklamada, "bazı bakanlık mensuplarınırt" bu alımlar sırasında "kişisel çıkar sağladıklan yolundaki 22 Ağustos 7987gt/n/ü"yayımlar nedeniyle bakanlıkça soruşturma açıldığı, başına yansıyan beyanların "masnetsiz olduğunun" anlaşıldığı kaydedilmektedir. | ( irkası Sa. 13, Sü. Tde)