Katalog

1 AĞUSTOS 1987 EKONOMİ CUMHURtYET/9 ( TURKIYE'den Saracoğlu: Hükümetten bağunsız olacağız ANKARA (a.a.) Merkez Bankası Başkanlığı'na atanan RüşdüSaracoğlu, görevi sırasmda bankanm Hazine'den ve hükümetten biraz daha bağımsız olmasma çalısacağını söyledi. Yeni görevine baslayan Saracoğlu, Türkiye'de bir merkez bankası geleneğinin bulunduğunu ve bu geleneğin sürdürüleceğini söyledi. Üyeleri bağımsız kuruluşlar denetleyecek effaf Borsa yönetmelik taslağına göre, lstanbul Menkul Kıymetler Borsası üyeleri her yıl bilançolannı bağımsız denetim kuruluşlarına denetlettirecek. Borsa üyelerini denetleyecek kuruluşlar, "şeffaf bankacıhk" uygulaması uyannca bankalan denetleyecek olan kuruluşlann niteliklerini taşıyacak. Ancak denetim için Sermaye Piyasası Kurulu'na başvurmalan yeterli olacak. Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı'nın onayından sonra eylül ayı sonunda kesinleşmesi beklenen yönetmelik ilk aşamada "büyük hacimli" aracı kuruluşlarla borsa üyesi bankalar için geçerli olacak ve ilk uygulama 1988 basında başlayacak. Öte yandan SPK İstanbul Gnıp Müdürlüğü elemanlan, Sermaye Piyasası Kurulu, borsa üyelerinin bağımsız dış denetimlerine ilişkin yönetmelik taslağını hazırladı. SPK tstanbul Grup Müdürlüğü elemanları, büyük hacimli borsa üyelerini denetlemeye başladı. OSMAN ŞENKUL Sermaye Piyasası Kurulu, aracı kurumların "bağımsız dış denetimlerine" ilişkin yönetmelik taslağını hazırladı. Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı'nın görüşüne sunulan taslağın eylül ayı sonunda son şeklini alması bekleniyor. Bu arada SPK, "büyükler ve küçükler" olmak üzere iki gruba ayırdığı aracı kummların denetimlerine de başladı. SPK Denetleme Dairesi Başkanı Feridun özgen, "Öncelikle büyük kuruluşlarda başlattığımız denetimlerde, firmaların mali ve risk yapılannı inceliyoruz" dedi. Sermaye Piyasası Kurulu'nun hanrladığı, aracı kurumların bağımsız dış denetimlerine ilişkin borsa üyeleri arasmda yaygın denetimlerine de başladı. Yine kuruluşları iki bölüme ayırarak denetimleri sürdüren grup müdürlüğü, özellikle firmalann mali ve risk yapılan üzerinde duruyorlar. SPK Denetleme Daire Başkanı Özgen, süren denetimlere ilişkin olarak Cumhuriyet'e yaptığı açıklamada, "Sonuçların eylül ayı başında alınmasını bekliyoruz. Sonuçlar tamamlandıktan sonra kamuoyuna duyuracağız" dedi. Özgen, hisse senedi ve tahvillerin borsa üyesi olmayan kişi ve kuruluşlarca satılması olayı içinde şöyle konuştu: "Biz SPK olarak, yasava aykın olarak menkul değer alım satımı yaptığını saptadığunız Banker Gurcan'ı üç kez mahkemeye verdik. Bir kez daha verecegiz. Mali polis de bir kez mahkemeye verdi. Ancak yasalar suç için ceza öngörürken, kurulumuza işyeri kapatmaya ilişkin bir yetki vermiyor. Bu nedenle usulsüz alım satımlar süriiyor." Banker Bako telaşı İstanbul da dort kişilik bir ailenin aylık mutfak harcaması Orünun aaı 29 hsziran 2100 2 700 300 3 035 100 280 42 55Ö 290 365 750 165 215 425 450 900 815 1415 3 600 2 390 30 tsmınuz 2 330 2 730 300 1800 3 270 100 280 56 Ayhk mlktar 4 <g 1 5 kg 6 kg 0 8 kg 15 kq 72 adet 15 Itt 90 adet g 3kg 2kg t *g 4 5kg 8 kg 6kQ 30 kg 30 kg 2kg 1 kg 1kg 05kg 1 adet Haıtran 8400 4 050 1 800 1 440 45 525 7 200 4 200 3 780 8.250 870 730 8250 975 810 2 240 Sekw Et EklMfc Süt YMMirta UR Merkez Bankası'ndan bügi akışı ANKARA (Cumhuriyet Burosu) Merkez Bankası Araştırma, Planlama ve Eğitim Genel Müdürlüğü'nden Türkiye'deki tüm yabancı bankaların ve Tütünbank'ın 198186 dönemi hesap durumlannı gösteren bilgilerin özel kişilere aktarıldığı ileri sürüldü. Merkez Bankası, yasası itibanyla, bankaların detay bilgilerini ancak hizmet içi amaçlı olarak kullanabiliyor. Elinde devlet tahvili bulunanlar, bunları kontrol ettirmek için kuyruğa girdiler. Bazı aracı kurum yetkilileri, Bako'dan sahte tahvil ve Hazine bonosu alan banka yetkililerinin "kusurları bulunduğunu" öne sürdüler ve "Bu kâğıtlar tahvil, leblebi değit" şeklinde konuştular. Ekonomi Servisi Banker Bako'nun sahte tahvilleri piyasayı karıştırdı. Vatandaşlar, ellerindeki tahvillerin sahte olup olmadığını anlamak için, dün aracı kurumlara başvurarak kontrol ettirdiler. Aracı kurum yetkilileri, olayın tahvil piyasasını olumsuz etkilediğini belirterek, bu tür suçlara karşı verilen cezalann, caydıncı olabilmesi için artünlması gerektiğini söylediler. Görüşünü aldığımız aracı kurum yetkilileri, Banker Bako'dan sahte tahvil ve Hazine bonosu alan banka yetkililerinin "kusurları bulunduğunu" öne sürdüler, "Bu kâğıtlar tahvil, leblebi degil. Dikkat edilmeliydi" diye konuştular. Aracı kurum yetkililerinin üzerinde birleştikleri bir başka konu da, bu tür suçlara verilen cezalann çok az olduğu ve hiçbir caydıncı gücü bulunmadığıydı. Bu tür olayların sermaye piyasasının gehşmesini olumsuz etkilediğini belirten yetkililer, "Banker Bako'ların bir daha çıkmaması için cezalann 1020 kat arttınlması gerekir" dediler. Isminin açıklanmasını istemeyen bazı araa kurum yetkilileri de, sahtekârbğın de\let tahvilleri ve devlet bankalan aracıhğıyla gerçekleştirilmesinin devletin saygınlığına gölge düşürdüğünü belirttiler. Yetkililer, "Bu durumda tasarnıfçunun zarannın devlet tarafından karşılanması ve prestijini koruması gerektiği" görüşünü savundular. Bazı bankerlik kuruluşu yöneticileri de, sahte para döviz ve altınlann da zaman zaman piyasaya sürüldüğünü, bu durumlarda devletin hiçbir odeme yapmadığmı hatırlatarak, sahte tahvil olayında da yapılamayacağım savundular. Yetkililer, yatırımcımn tahvil ahrken dikkatli olması, aldığı aracı kurumu iyi seçmesi ve rasgele kişi ve kurumlardan almaması gerektiğini söylediler. m 325 405 560 770 150 170 325 480 900 810 1415 3 600 2 390 PMıç BakUyat Pıtıtes Soian Sahzt 2 200 3 375 1320 1290 12 750 13500 1800 815 1.415 1800 2390 128900 12 kg. 1 800 2 390 132470 B Koç Holding'de halka acılnıa Ekonomi Servisi Koç Holding, topluluğa bağlı Demir döküm, Maret ve Metaş'm hisselerinin bir bölümünün halka açılacağını duyurdu. Holdingden yapılan açıklamada, adı geçen kuruluslann hisselerinden bir bölümünün Koç Amerikan Bank aracılığıyla istanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda satılacağı belinildi. Halka açılacak Koç şirketlerinden Demir döküm înegöl'de 21 milyar liralık yeni yatırım yapıyor. Maret de 14.5 milyar liralık yeni yatınmında üretime haziranda başladı. Mutfak harcaması 130 bîni geçti İstanbul'da dört kişilik ailenin mutfak harcaması geçen ay yüzde 2.8 yükseldi. Temmuzda fiyatı yüzde 8 artan ette, yılbaşından bu yana gerçekleşen artış da yüzde 31'i buldu. Ekonomi Servisi Mutfak enflasyonu yeniden tırmanışa geçti. tstanbul'da yaşayan dört kişilik bir ailenin aylık mutfak harcaması temmuz ayında yüzde 2.8 artarak 128 bin 900 liradan 132 bin 470 liraya yükseldi. Haziran ayında aybk artış yüzde 2.5 olmuştu. Böylece bu yıhn ilk yedi ayında mutfak harcamasındaki artış yüzde 24.1'e ulaştı. Temmuz ayında özellikle altı önemli temel gıda maddesinde göriılen yüksek fıyat artışı, mutfak harcamasının kabarmasına yol açtı. Harcamada yer alan 22 üründen 9'unun fiyatı temmuz ayında artarken, 9 ürünün fiyatı değişmedi, 4'ünün ise geriledi. Eün kilosu bir ay içinde yüzde 8 artarak, ortalama S bin 270 liraya yükselirketı, yübaşından bu yana et fiyaundaki artış yüzde 31'i buldu. Yumunanın adet fiyatı yine bir ayda buyük bir sıçramayla yüzde 33 artu. Peynirin ki!o fiyatında yüzde 11, meyvenin fıyatında yüzde 10 ve unun kilo fiyatında da yüzde 12'lik artış kaydedildi. Fiyatların bir ay içinde yüksek oranlarda anması, bir ölçüde yaklaşan Kurban Bayramı'na bağlanıyor. Bayram hazırhğı için talebin artacağının varsayıldagı piyasada, "etiketler sörekli değçtirildi." Mutfak harcamasında temmuz ayında en önemli düşüş sebze fıyatlannda görüldu. Sebzenin ortalama kilo fiyatı yüzde 23'lük bir düşüş göstererek, 425 liradan 325 liraya geriledi. Ama bu arada meyvenin kilo fiyatının yüzde 10 artması sebzede kaydedilen fiyat düşuşünü geride bıraktı. özellikle kamu kuruluşlarınm urettiği şeker, çay, vb.. ürünlerin yanı sıra, yağ fiyatlarında da geçen ay herhangi bir anış gorülmedi. 7 aylık artış % 24.1 oldu Bekme Barajvnın temeli atıhyor Ekonomi Servisi Irak'ın Zap suyu üzerinde kurulacak ve dünyanm 3. büyük barajı olacak Bekme Barajı'mn temeli bu ay içinde atılacak. 30. kuruluş yıldönümünü kutlayan ENKA 'mn oluşturduğu konsorsiyum tarafından 6 yılda inşa edilecek baraj için 1 milyar 500 milyon dolar harcanacak. 204 metre yüksekliğinde, 600 metre uzunluğundaki barajm inşaatı, hidrolik ekipmanı ile 150 dönümlük arazide 900 villa ve sosyal tesislerden oluşacak. Şantiyesi kurulan ve bu ay içinde temeli atılacak olan barajm inşaatında 20 bin işçi çalısacak. BANKA FAİZt DOLAR VE MARKI GEÇTİ Altın, şampiyonluğu kimseye kapttrmıyor Çeşitli tasarruf Temmuzda 100 bin lira ne oldu? 106 400 araçlan arasmda 22'ayar bilezik .106.300 •geçen ay en yüksek Cunhuriyet Altmı . 103.000 Dolar (resmi tamU) getiriyi yüzde 6.4 .102 OU0 ve 6.3 ile bilezik ve Dolar (Tahtakate'de) .101.900 Resat Altını Cumhuriyet Altını ..101.400 Mark (resmi kurda) sağladı. .100.600 Mark (Tahtakale'de) .100.600 JapM Yeal Serbest faizle birlikte banka BAMKA MEVDUATI mevduatının aylık ..103 870 1 yri vateli .103.200 3 a y *adea net getirisi yüzde .103 064 1 ay vaddi 3.8'i buldu. Ekonomi Servisi Altın, serbest faiz uygulamasının ilk ayında da "tasarruf şampiyonluğunu" kaptırmadı. 22 ayar bileziğin fiyatı temmuz ayında yüzde 6.4 yükseldi. Cumhuriyet Altını da aynı ay içinde yüzde 6.3 değer kazandı. Yıhn ilk yansında büyük atak >apan Japon Yeni ise, geçen ay tasarruf araçlan arasmda son sırada yer alabildi. Geçen ay banka faizinin en yüksek getirisi, yüzde 52 brüt üzerinden yüzde 3.8 düzeyine çıkabildi. Böylece, temmuzun ilk günlerinde bankaya yıllık yüzde 52 ile 100 bin lira yatıranlann parası, ay sonunda 103 bin 870 liraya yükseldi. Banka mevduatı, bu getiriyle, bilezik ve Cumhuriyet Altını'ndan sonra en yüksek gelir getiren tasarruf aracı oldu. ' Temmuz ayında özellikle, Japon Yeni ve F. Alman Markının yıldızlarmın söndüğü gözlendi. Yıhn ilk altı ayında yüzde 23 net getiri sağlayan Japon Yeni, geçen ay ancak yüzde 0.6 değer kazanabildi. Aynı şekilde ilk altı aydaki net getirisi yüzde 20'yi aşan F. Alman Markının serbest piyasadaki temmuz değer artışı yüzde 0.6'da kaldı. Markın resmi kurdaki artışı da yüzde 1.4 oldu. Temmuzda dolardaki kıpırdanma ise, önceki ayki düzeyini korudu. Dolar geçen ay resmi kurda yüzde 3, Tahtakale'de de yüzde 2 yükseldi. Geçen ayın en parlak getirisi, "sarı maden"den oldu. Bu geleneksel yatırım aracı, geçen ay bilezik olarak her 100 bin liraya 6400 lira kazandırdı. Cumhuriyet Altını'nın 100 bin liraya aylık getirisi de 6300 lira oldu. Bu arada, son aylarda talebi iyice artan hisse senetlerinin getirisi de geçen ay yine aHılmadık düzeylereçıktı. Bazı kâğıtlann bir ayda yüzde 50'lerin üzerinde net verim sağladığı görüldü. Hisse senetlerinde genel fiyat artış eğiliminin daha da sürmesi~bekleniyor. Yabancı şirketlerde Demirel korkusu LONDRA (a.a.) Middle East Economic Digest (MEED) adlı haftalık ekonomi dergisi, Turkiye'nin, uluslararası ihalelerde sık sık erteleme ve iptal yoluna gitmesinin, yabancı firmalar ve kredi kuruluşları nezdinde güvenilirliğinin sarsılmasma yol açtığını öne sürdü. MEED daha ^ ^ V H H ?^ ı sonra şu görüşe yer verdi: "Çoğu «İ^^Bll!»B A yabancı gözlemciye göre firmalar, gelecek seçimlerden sonra Süleyman Demirel'in iktidara gelmesi halinde ekonomik politikada ve uygulamalarda geriye dönüş ihtimalinden endişe duyuyorlar. Bu yüzden 6 eylülde yapılacak referandum, Başbakan Turgut özal'ın rakibine karşı gücünü deneyeceği önemli bir sınav niteliği taşıyacak." EZGÂHTAN TEK'in alacakları 300 milyar rinadolu Bankası'ndan transfer pıryası ANKARA (a.a.) Türkiye Elektrik Kunımu'nun (TEK) kamu kuruluşları, özel sektör ve belediyelerden elektrik alacağı miktarı 300 milyar liraya ulaştı. TEK Genel Müdürlüğü yetkililerinden alman bilgiye göre, TEK'e en fazla elektrik borcu bulunan kuruluşlar arasmda ilk sırayı kamu kuruluşları alıyor. EKONOMÎDE KUÜS.MERAL TAMER fJconomi Servisi Anadolu Bankası'nın eleman transferlerinin önemli bir bölümünü tamamladığı bildirildi. Yapılan açıklamada, başta Iktisat Bankası olmak üzere çeşitti kuruluşlardan gerçekleştirilen transferlerle, Anadolu Bankası'nın daha da güçlendiği ve 1987 yılını zararsız kapatacağı kaydedildi Arkadaşımız Meral Tamer, yıllık izninin bir bölümünü kullanmakta olduğundan yazılarına bir süre ara verecektir. Yurtdışı taahhütleri 16 milyar dolar ANKARA (ANKA) Yurtdışına açıhn Türk müteahhitlik kuruluşlarınm haziran 1987 sonu itibariyle taahhütleri toplamı 16 milyar 932 milyon dolarlık bir büyüklüğe ulaştı. Yurtdışmda iş üstlenen fırma sayısı ise 311 olarak belirlendi. DDB'li deterjan toplatümayacak Efektif Satış 891.S3 622.98 68.48 480.60 23.19 126.69 198.36 144.51 427.02 137.87 580.67 66.37 597.00 3142.30 1420.36 237.76 İSTANBUL (a.a.) Sanayi ve Ticaret Bakanı Cahit Aral, piyasadaki DDB aktif maddeli deterjanlar.n toplaıılmasının söz konusu olmadığını bildirdi. Aral, "Ne Amerika toplarmş ne lngiltere ne de Almanya, ben niye toplayacakmışım?" dedi. Cahit Aral, bakanlık olarak daha önce yaptıkları açıklamaların yanlış anlaşıldığını söyledi. Aral, "Ben piyasadaki deterjanlan toplatacağımı soylemedim. 'Yüzde 50 DDB aktif maddeli deterjanın temmuz ayı sonuna kadar tukeneceğıni tahmin GEREKÇE; "BAŞKALARI TOPLAMADr Seoul Restaurant ın monüsunden IteraMrtfatı: Bahkk izel guveç Yeageç güved Çorbalı Çin marrosı «e ırita» .. Acı sosiu kızaralmş katamar YunMrtaü ızıara b a l * Jspon usuM btftsk w ÇeşKli seshlmi Denb yosuMi susM KarMes tenpııra Çinmıtrağı: Tatbekfi soshıtfanaett Aa biberli tavuk KızarMmış tavuk kanariı .3.000 ..3.000 ..2.500 ..3.000 ..3.500 ...9.000 .10.000 ...3.000 .6000 .2.900 ..3.000 ..2.700 DÖVİZ KURLARI Dovizin Cinsi 1 ABD Dolan 1 Avustralya Dolan 1 Avusturya Şılini 1 Batı Alman Markı 1 Belçika Frangı 1 Danımarka Kronu 1 Fın Markkası 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Florini 1 isveç Kronu 1 Isviçre Frangı 100 italyan Lireti 100 Japon Yeni 1 Kjveyt Dınan 1 Sterlin 1 S.Arabıstan Rıyali Dövız Alış 878.45 613 77 67 47 473.50 22.85 124.82 195.43 142.37 420.71 135.83 572.09 65.39 588.18 3095.86 1399.37 234.25 Dövız Satış 882 84 616.84 67.81 475.87 22.96 125.44 196.41 143.08 422.81 136.51 574 95 65.72 591.12 3111.34 1406.37 235.42 Efektıf Alış DÜNYA'dan OPEC kotayı aştı NEW YORK (a.a.) OPEC üyesi ülkelerin temmuz ayı ham petrol üretimlerinin, belirlenen kota miktannı günde ortalama 2 milyon varil aştığı belirtildi. Petrol fiyatlanndaki hesaplamalara göre, OPEC'in temmuz ayı günlük ortalama üretimi 18.4 ile 18.7 milyon varil arasmda değişti. Haziran ayında Viyana'da yapılan toplantıda temmuzeylül döneminde günlük üretimin 16.6 milyon varille sınırlandmlması kararlaştınlmıştı. 878.45 601.49 67.47 473.50 22.39 124.82 191.52 142.37 420.71 135.83 572.09 64.08 576.42 3033.94 1399.37 229.57 ediyoruz* dedim" şeklinde konuştu. Cahit Aral şunları söyledi: "Mesele abartdıyor. Piyasadaki deterjanlar \uzde 50 DDB kaıkılıdır ve bunun insan sağbğına kati surette zaran yoktur. Biz daha once. DDB'li deterjanlann temmuz ayına kadar tukelileceği tahmininde bulunmuştur. Tiıkenmemiş olabilir. Ama tukenmezse. bir ay iki a> daha uzar. Nihayet onu ben toplajacak değilim. Ne Amerika topiamış ne İngilter» toplamış ne d« Almanya toplanuş, hem de bunlar yüzde 100 DDBü deterjanlan toplamamışlar." 14 BİNE KÖPEKBMJĞIYÜZGECİEtilerNispetiye Caddesinde 1.5 ay önce Güney Koreli müteahhit ve ihracatçı Dea Woo Yun tarafından açılan Seoul Restaurant, müşterilerine Kore, Japon ve Çin mutfağımn seçtiği yemekleri bir arada sunuyor. Koreü, Çinli ve Japon aşcılar tarafından hazırlanan ulusal yemekleri, Türkçe bilen Koreli garsonlar servis yapıyor. KONUK YAZAR YILMAZ PIROCU rasyonun 1986 yılında 6,2 gibi çok düşük bir düzeyde olduğu ve 1987 yılı ilk yansında söratie yükselerek 18 oranına çıkmastna rağmert, yine de dünya standartlarının altında kaldığt görülmüştür. ' Enflasyonla da yakın ilgisi bulunan söz konusu rasyonun daha da yükselmesi ve fiyatlan olumlu yönde etkilemesi mümkün bulunmaktadır. Hisse senedi fiyatlannın gerçek değerinin tespitinde, yukanda da değındiğımiz gibi, kesin kurallar bulunmamaktadır. Ancak o kuruluşu temsil eden senetlehn piyasa değeri (market capitalization) bu konuda yardımcı bir gösterge sayılabilir. ŞirkeOn sermayesi sabit sayıldığı takdirde değişen hisse senedi fiyatlan o kuruluşun piyasa değerindeki değişmelen göstereceğine göre, bu değer ikame değerinin altmda kaldığı sürece hisse senedi fiyatı normal kabul edilebilir. Bu gösterge, gerçi yatınmcılar tarafından fazlabilinmemektB ve kullanılmamaktadır. Ancak İ.M.K.B.'nin kuruluşu ile birlikte, gelişen ve sert&st piyasa koşullan içinde profesyonel bir kadro oluşturan "aracı kurumlar", bu değerlendirmeyi yakından yapmakta ve müşterilerini de aydınlatmaktadıriar. Yapılan tetkikler, şirketlerin söz konusu piyasa değeherinın genelde tahmin edilen veriler içinde yüksek olmadığını göstermektedir. Sonuç olarak, hisse senedi fiyatlarında son günlerde görülen gelişmelerin mevcut ekonomik koşullaria ilgili olduğu ve bu gelişmenin devam etmesinın beklendiği soylenebilir. Esasen bu konuda, özellikle olumsuz yönde yapılan çeşitii spekülasyonlara rağmen fiyatlann normal seyrini takip etmesi, bu kanaaiimizi teyit etmektedir. Hisse senedi piyasasında neler oluyor? Hisse senedi fiyatlanndaki değişmelerln an/ ve sert olduğu durumlarda genelHkle fiyatlar, an ve talebin dengelenmesi gereken noktanın altında ve üstünde, zaman zaman adeta bir köpük gibi teşekkül edebillr. 1986 yılı başında faaliyete geçen İ.M.K.B.'nin sermaye piyasasında yaratbğı en büyük etki kanımızca tasarruf araçlan arasmda hisse senetlerini ön plana geçirmiş olmasıdır. Bu nedenle İ.M.K.B. kısa zaman içinde geniş bir kitleyi oluşturan küçük tasarruf sahiplerinin ilgisini çekmiş ve hatta yüksek öğretim kuruluşlarımızın tetkik alanlan içinde daha önemli bir yer almışbr. Hisse senetlerine olan ilginin genislemesi ve artması, bu konuda gelişen olayların kamuoyunda eskisine göre daha büyük bir tepki yaratmasına neden olmaktadır Nitekim son günlerde fiyatlarda jörülen ahşılmamış yükselişler tasarruf erbabını tedirgin etmiş, nedenlerini öğrenme çabasına düsürmüştür. Bu arada, konu ile ilgili olan veya olmayanlar tarafından gazetelerde ve dergilerde çeşitli beyanatlara ve yorumlara yer verilmiştir. Hisse seneOerı genel fiyat trendindeki değisiklikler, aslında ekonomik, sosyal ve hatta psikotojik gibi çok yönlü nedenlere bağlı olduğu için, bunlann izahını yapmak ve buna istinaden sağlıklı bir tahminde bulunmak kolay değikHr. Özellikte, bu faktörterin faaliyet süresi çok kısa olan borsa üzerindeki etkilerinin bilinmesinde, daha değişik yakiaşımlar gerekmektedir. Elimizdeki verilerin ışığında 1986 yılı başından itibaren hisse senedi fiyatlarında görülen gelişmeleri kısaca şu esaslar içinde tanımlamak mümkündür sanıyoruz. İ.M.K.B. faaliyete başlamakla, bu konuda daha önce atıl diyebileceğimiz büyük bir potansiyeli harekete geçirmiştir. Bu gelişme arz ve talep cephelerinde oimakla beraber, zaman içinde talep gücüne ağırlık kazandırmıştır. 1986 yılı içinde birinci pazarda temsil edilen hisse senetlerinin tüm işlem hacmi7.2 milyar lira olduğu halde, 1987 yılında sadeoe haziran ayı içinde aynı miktardaki bir hac ÇAPRAZ KURLAR BİR AMERİKAN DOLAR! 1.8552 6.1701 2.0880 1,5355 8 Alman Mark) Fransız Frangı Hollanda Florini Isvtçre Frangı 1343,:C .siyan Uretı 149.35 Japon Yeni 3,7500 S Arabıstan Rıyali 1 Sterlin 1,5929 A80 Dolan ALTIN GÛMÛŞ Alış Cumhuriyet Reşat 24 ayar altm 22 ayar bilezik 18 ayar altın 900 ayar gümuş 91.000 SERBEST PİYASADA DÖVİZ Satış 92 500 107 000 13 630 13 200 10.225 ABD Dolar Batı Alman Markı Isvıçre Frangı Hollanda Flonnı Ingılız Stertıni Fransız Frangı Alış Satış 102 000 13.600 12 200 10.200 885 477 473 421 1415 887 479 476 423 1445 223 230 142 144 BENETTONLAR Giuüana Benetton (üstte), Luciano (solda) ve Gilberto (sağda) Benetton ile Carlo Benetton (altta.) T C ZtRiUT BANKASI 1 AĞUSTOS 1987 TAMHİNDEKİ DÖVİZ KURURI Benetton mali sektöre giriyor Ekonomi Servisi Bugüne kadar tekstü sektöründe tanınan ltalyan konfeksiyoncu Benetton, bundan böyle mali sektöre de el atıyor. Benetton 'un mali sektörde kurulmakta olan yeni şirketinin adı I Holding. Bu şirket, portföy yönetimi, şirket fınansmanı ve sigorta hizmetleri verecek. Yeni şirket, Benetton'un merkezi Milano'da bulunan Edizione adlı şirketinin bir yan kuruluşu olarak faaliyet gösterecek. DÖVİZİN CİNSİ 1 ABOINUM 1 AVUSTMLTA M U M 1 AVUSIMVA Ş k M 1 BATI AUIAH HAM1 lUÇkAFRAMI 1 MJİMlJMfi KMN0 1FHMAIKKASI inUUBOFMMI DÖVİZ MJŞTL 878.45 613.77 67.47 475.87 22.85 124.82 195.43 142.37 420.71 135.83 572.09 65.39 588.18 661.23 3095.86 129.52 1399.37 234.25 SATJŞTL 882.84 616.84 67.81 475.87 22.96 125.44 196.41 143.08 422.81 136.51 574.95 65.72 591.12 664.54 3111.34 130 17 1406.37 235.42 EFEKTİF AUŞTL 878.45 601.49 67.47 475.87 22.39 124.82 191.52 142.37 420.71 135.83 572.09 64.08 576.42 648.01 3033.94 126.93 1399.37 229.57 SATtSTL 891.63 622.96 68.48 480.60 23.19 126.69 198.36 144 51 427.02 137.87 580.67 66.37 597.00 671.15 3142.30 131.46 1420.36 237.76 İngiliz havayolu şirketlerinde güçbirUği Ekonomi Servisi British Ainvays ile British Caledonan Ainvays birleşti. Yapılan açıklamada, iki şirketin hizmet ağını genişletecekleri belinildi. tki havayolu şirketi arasmda yapılan anlaşmaya göre birleşmenin amacının, başta ABD'li dev şirketler olmak üzere, diğer büyük havayollan ile daha kolay rekabet edebilmek olduğu bildirildi. iNUJUBAamM 1 bvEçnoMi i bvigiE HUUKI I N İTM.YU ÜKTİ 1MJAPNYEIİ 1 KAIADA NLARI ABD Exunbankitan kredi gararitisi Ekonomi Servisi ABD Eaimbank, Turkiye'nin uluslararası piyasadan sağladığı 100 milyon dolarlık kredinin 85 milyon dolannı garanti edecek. Eximbank, öncelikle Türk özel sektörünün ABD'den satın alacağı mallarm fınansmanında kullanılacak kredinin garanti edilmesine ilişkin karan onayladı. innEnotauM IMRVEÇmOM ISTBUJB 1 S. ARABbTM MTAÜ ZtRAAT BANKASI "Gucünt erişl\mtı" me ulaşılması, fatepre olan gelişmenîn ömeği olmaktadır. . Şirketlerin sermaye artınmlan ve yeni şirket hisse senetlerinin borsaya gelmesi arz cephesinde de bir artış sağlamıştır. 1987 yılı ilk altı ayı verilerine göre, birinci pazarda bu artış 48 milyar lirayı bulmaktadır. Söz konusu meblağın halka açık yaklaşık °/o 7075 arasındaki kısmının piyasaya intikal edebileceği kabul edılirse, talebe göre yetersiz olan bu artınmın, genel ekonomik kurallara göre fiyatlan yukan çekmesi doğaldır. Yatınmcılar sahip oldukları hisse senetlerini eski aiışkanlıklanndan farklı olarak yastık altında saklamayıp borsada satmaya ve elde ettiklen kazançlaria yatmmlam girmeye başlamışlardır. Bu durum da piyasadaki mevcut hisse senetierinin dönüş hızını (turnover ratio) artırmıştır. 7986 yılında % 1,2 olan dönüş hızının 1987 ilk altı ayı sonunda % 72'ye yükselerek önemli bir arbş göstermesinin fiyatlar üzerinde olumlu etkisı bulunmaktadır. Yatınmatar borsanın sağladığı serbest piyasa ve güven koşullan içinde tasarruflannı değerlendiririerken, eskiden olduğu gibi sadece temettü (dividend) gelinne değil. hisse senedi verimine (yield) de önem vermesini öğranmişlerdir. Bilindiği gibi verim, temettü ile birlikte hisse senedinin değer artışını da kapsamaktadır. Hisse senedi fiyatlanndaki değişmeterin ani Bunu, satın aiınan hisse senedinin fiyatı iie ve sert olduğu durumlarda genellikle fiyatlar, sağladığı kazanç arasındaki oranı karşılaştırmak suretiyie daha iyi izah etmek de mümkün arz ve talebin dengelenmesi gereken noktadür (Price/Eamings Ratio). Yatınmcının belli bir nın altında ve üstünde zaman zaman adeta bir kâr elde etmek için yaptığı fedakârlığı göste köpük gibi teşekkül edebilir. Ancak belli bir süre ren bu oran, bürün dünyada fiyat değerlendir içinde fiyatlar dengelenebildiğınden, söz konusu şişkmliğin ortadan kalkması doğal karme ve tahmininde önemli birrasyo olarak göz önüne alınmaktadır. Bu rasyo duşuk olduğu 'şılanmalıdır. takdirde hisse senetlerinin değer kazanma şansı da o oranda yükselmektedir. Yilmaz Plroğlu Yaptığımız değeriendirmelerde söz konusu İMKB İstatistik Müdürü