Katalog

1 MAYIS 1987 D1Ş HABERLER TluEconomist CUMHURİYET/3 Körfez savaşı efkoşa (a.a.) tran, Basra körfezi'nin .uzeyinde dun Irak'a ait bir VflG29 savaş uçağı lüşürduğünü ileri sürdü. } ran'm resmi haber ajansı f RNA, düşürüldüğü öne rürülen uçağm da aralannda bulunduğu Irak filosunun, yoğun uçaksavar ateşi sonucu geri çekilmek zorunda kaldığını söyledi. Irak ise, savaşın sürmekte olduğu kuzey cephesinde tran'ın bir süre unce ele geçirdiği topraklarm bir kısmını geri aidığını ve ilerlemeye devam ettiğini öne sürdü. dergisine göre Körfezde dengeler değişiyor L Iraıı yalııız kalıyor İki büyük düşman, Suriye lideri Hafız Esad'la Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin'in nisanda yaptıklan bildirilen gizli zirve, Ortadoğu'daki cephelere yeni konumlar kazandırması açısmdan büyük önem taşıyor. The Economist'e göre, Sovyet lideri Mihail Gorbaçov, Esad'a, Irak'la arasındaki sonınlan sona erdirmesi için baskı yaptu Dış Haberler Servisi Arap dünyasının iki büyük düşmanı, Suriye Devlet Başkanı Hafız Esad ile Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin'in nisan ayı ortalannda, Ürdun'de gizli bir görüşme yaptıklan yolundaki hcbarler, Ortadoğu'daki "eepbetere" yeni konumlar kazandırması açısmdan büyük önem taşıyor. "The Economist'' dergisine göre, böyle bir görüşme olduysa, bundan zararlı çıkacak ilk ülke, savaşta kendisini destekleyen tek dostunu, Suriye'yi de kaybedecek olan tran olacak. Saddam Hüseyin POLTTIKADA SORUTNLAR ERGUNBALa Malta'da seçim sonuçları bugün F aletta (ap) Malta'da cumartesi gunti yapılan genel seçimlerin sonuçlanmn bugün ahnacağı bildirildi. Cumartesi günku seçimlerin Malta'nm Ingiltere den bağımstzlığını aldığı 1964'ten bu yana adada yapılan en çekişmeli seçim olduğu belir'tUiyor. Seçimler, Malta'da 16 yıldır iktidarda bulunan Sosyalist Parti için yaşamsal bir referandum niteliğini taşıyor. Muhalefetteki Milliyetçi Parti, Sosyalist Başbakan Karmeni Mifrud Bonniçi'nin hükümetini yolsuzluk, otoriter yönetim ve Batıdan ayrtlmakla suçluyor. Haftz Esad Mihail Gorbaçov Ayetuüah Humeyni Beyrut Havaalanı yeniden açıldı n eyrut (a.a.) D Lubnan'm Beyrut Havaalanı, 98 günlük bir aradan sonra dün resmen yeniden ulaşıma açıldı. Açılışı yapmak için alana inen Ortadoğu Havayollan uçağının pilotu çiçeklerle karşılandı. Pilot, kendisini heyecanla bekleyen kalabalığa, "lnşallah alan bir kez daha kapanmaz" dedi. Yıllardır iç savaşa sahne olan Lubnan 'da Beyrut Havaalanı, ocak aymda top ateşi altmda kalmış, olay sırasında Ortadoğu Havayolları'na ait bir uçak ağır hasara uğramıştı. SuriyeIrak arasındaki muhtemel bir işbirliği, Körfez savaşı dengesinin dışmdaki konularda da önem taşıyor. Suriye'nin tran ile dostluğu ve Mısır'ın îsrail ile banş anlaşması, Arap dünyasında derin bölünmeye yol açtı. Ürdün'de yapüdığı söylenen toplantıda, Suriye ve Irak devlet başkanlannın ne görüştükleri bilinmiyor. Ancak Suriye'nin artık tran'ı desteklemekten vazgeçme karan alması, "Arap Biriigi rüyasT'na uzanan ve bu birligin Îsrail karşısında tek vücut olarak hareket etmesini sağlayacak yepyeni bir politik gelişmenin ilk ve en önemli adımı niteliğinde. SOVYETLER The Economist'e göre iki eski düşmanın, Suriye ve Irak'ın, işbirliğinden kârlı çıkacaklardan biri de Sovyetler Birliği. Hafız Esad'uı nisan ayı sonunda Moskova'ya yaptığı ziyaret sırasında, Sovyet lideri Gorbaçov'un Esad'dan Bağdat ile arasındaki sonınlan sona erdinnesini istediği, aşağı yukan kesin. Moskova, "dostsuz" kalacak bir tran'ın, Afganistan'daki Sovyet yanlısı rejimle mücadele eden geril lalara bugune oranla çok daha az yardım edebileceğine inanıyor. Aynca Gorbaçov, Suriye iie Irak'ın barışmasından sonra oluşacak Arap Birliği'nin, Arapİsrail anlaşmazlığı konusunda bir uluslararası banş konferansı toplanması durumunda, Amerika'ya karşı kullanabileceği önemli bir koz olacağım düşünUyor. Hafız Esad ise, Sovyet baskısına karşı koyabilecek kadar güçlü değil. Suriye ekonomisi, silaha yapılan harcamalar altında eziliyor, döviz rezervleri ocak Aqıüno için önemli dönemeç 29 milyon seçmen, parlamento üyelerini belirlemek üzere Marcos'un düşüşünden beri ilk kez oy kullanacak. MANtLA (AP) Filipinler'de bugün genel seçim var. Corazon Aquino'nun devlet başkanlığına geldiği şubat 1986'dan beri, ülkede yapılacak bu ilk genel seçimde guvenliğin sağlanması için Silahlı Kuvvetler, 48 saattir alarm durumunda. 9 martta başlayan siyasal propaganda dönemi de cumartesi gecesi sona erdi. Seçimlerde Aquino'nun "Halk tktidan" adlı itüfakınm yanı sıra aralannda Marcosculann da bulunduğu çeşitli muhalif partilerden 2 binin üstünde aday mücadele etti. 26 milyon Filipinlinin oy kullanması beklenen seçimde, millet meclisinin 200 üyesi ile senatonun 24 üyesi belirlenecek. Genelkurmay Başkanı Fidel Ramos, seçimlerle ilgili olarak 2S0 bin askerin alarm halinde bulunduğunu ve hiçbir taşkınlığa ya da oy verme işlemini engellemeye yönelik şiddet eylemlerine meydan vermeyeceklerini söyledi. Devlet Başkam Aqui Filipinler'de bugün genel seçim var aymda 30 milyon dolar civanndaydı. Bu tükenince, Suriye, ithalat gereksinmelerini karşılayabilmek için Suudi Arabistan'dan aldığı 175 milyon dolan kullanmaya başladı. Ancak, Esad bu kötü koşullanna rağmen henüz kimsenin kuklası değil. Kendi için olumlu olacak bir şeyler bulmazsa, Irak ile banşmaya yanaşması düşünülemez. Irak ile barışırsa ne kazanacak? Bugüne kadar soyutlandığı Arap dünyası ile az da olsa yakmlaşacak, Irak'm Suriye içinde sürdürduğü yıkıahk kampanyası sona erecek. Suudi Arabistan ve diğer kuçuk Körfez ulkelerinin, böyle bir karar vermesi halinde kendisine odül olarak sunacaklanna göre verdikleri paravepetrote kavuşacak. Bunlar güzel şeyler, ancak Esad'ın çok uzun süreden beri izlediği dış politikasını değiştirmesinde etkili olabilecek yeterlilikte mi? Hafız Esad'ın SuriyeIrak zirvesine yeşil ışık yakmasınm ve kalkıp Ürdün'e gitmesinin, çok daha derin açıklaması daha olabilir. Derin açıklama, "Esad'ın Lübnan'da bulunan Suriye birUUerinin ülkede banşı sağlamak ugnına, tran desteğindeki Hizbullah milisleri ile dolayısıyla Iran ik bir çarpışmaya girmesinin kaçınılmaz olduğunu planiayarak, cephe degiştirmeye şimdiden başlaması" olarak gozetlenebilir. Körfez Savaşı ve Süper Giıçler... Yedi yıla yakın bir süredir devam eden Körfez savaşı, son zamanlarda belki de en tehlikeli aşamasına girmiş bulunuyor. Bu aşamanın özelliği, ABD ile Sovyetler Birliği'nin bunalıma doğrudan bulaşmaya başlamalarıdır. Nitekim geçen hafta cumagünü Basra Körfezi'nin güneyinde ilk Kez bir Sovyet şılebi İran hücumbotlarının saldırısına uğradı. 6500 tonluk şilep, saldında tekne ve güverte bölümlerinden yaralandı. Körfez savaşında İran'ın Kerbela saldırılannın gürüttüleri arasında dıkkatlerı fazla çekmeyen tehlikeli gelışme aslında geçen ay başladı. Son zamanlarda, tankerleri sık sık İran hücumbotlarının saidınsına uğrayan Kuveyt, nisan ayında Soyyetler Birliği ile, bu ülkeden üç tanker kiralarnak için anlaşma yaptı. Kuveyt limanlanndan petrol taşıyacak olan tankerlere Sovyet savaş gemileri refakat edecekti. Kuveyt, böylece İran saldınlanna karşı, Sovyetler'in yardımını sağlıyordu. Anlaşma, tahmin edildiği gibi, İran'ın sert tepkisine yol açtı. Tahran hükümeti, Moskova'yı Körfez savaşına müdahale etmekle suçlarken, Kuveyt'i de sert biçımde uyardı. Ancak İran'a Karşı kendini güvenceye almak isteyen Kuveyt, ABD ile de Moskova ile yaptığından daha kapsamlı bir anlaşma yapmak için temas halindedir. Dış basında çıkan haberlere göre, anlaşma uyannca, Kuveyt'in tanker filosunun yarısı bundan böyle ABD bayrağı ile seyredecek ve Amerikan savaş gemileri tarafından korunacaktır. Böylece İranlrak savaşının başlamasından bu yana iki süper güç ilk Kez Körfez'deki 'tanker savaş/na" askeri olarak doğrudan kanşmaktadırlar. Başka bir deyışle yıllardır korkulan c4asılık, ABD ile Sovyetler'in Körfez savaşına bulaşmalan gerçekleşmeye başlamıştır. llginç bir rastlantı olarak iki süper güç de aynı safta yer almakta ve İran'a karşı tavır koymaktadırtar. VVashington'un Körfez savaşında resmı politikası tarafsızlıktır. Ancak İran'ladiplomatik ıltşkısı olmayan ABD'nin Irak'a meylettiği biliniyor. Soyyetler Birliği ise şimdiye dek Irak'a silah sağlamakla birlikteiraniada kapıları açık tutmayı başarmış ve Tahran'a karşı tavır almaktan kaçınmıştı. Böylece Körfez savaşında iki tarafla da diyaloğu sürdürmeyi başaran MosKova, diplomatik açıdan VVashington'a kıyasla avantajlı durumdaydı. Ne var Kı son gelişmeler nedeniyle iran'la arası iyice açılan Sovyetler Birliği' nin bu avantajı kaybetmeKte olduğu görülüyor. İran ise ıKİ süper gücü de karşısına alaraK zor duruma düşmüştür. Aslında İran'ın Suriye'nin de desteğini yitirmekte okjuğuna ya da yitirme tehlikesi ile karşı karşıya bulunduğuna ilişkin belirtiler vardır. Geçen ay Ürdun'de Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin'le Suriye lideri Hafız Esad'ın buluştuklarına ilişkin haberler anlamlıdır. Kuveyt, İran'a karşı ABD ile Sovyetler'in desteğini sağlayarak kurnazca davranmış, ama aynı zamanda da iki süper gücün Körfez savaşına bulaşmalan gibi tehlikeli bir gelişmeye yol açmıştır. İran, artık Irak'a yardım etmekle suçladığı Kuveyt'in gemilerine saldırdığı takdirde karşısında ABD ve Sovyet savaş gemilerini bulacaktır. Sovyetler Birliği'nin İran'a karşı tavır almasının nedeni, Tahran'ın savaşta ağır K asması karşısında duyduğu kaygı olabilir. Aynı kaygıyı ABD de duymaktadır. Reagan yönetımi aynca İrangate skandalı nedeni ile ABD'ye güvenleri sarsılan Körfez ülkelerine güvence vermek ve kendilerini terk etmediğini •göstermek istemektedir. Sonuç olarak, iki süper güç Körfez savaşına ilk kez askeri açıdan doğrudan bulaşmaya başlamışlardır. İranlrak savaşının, karadaki çarpışmalardan çok daha önemli gelişmelere yol açabilecek bu aşamasını dikKatli biçımde iz•erneK gerekıyor. Ariantin Alfonsîn orduya taviz verdi BUENOS AIRES (ANKA) Arjantin'de 19761983 yıllannda iktidarda bulunan askeri yönetim doneminde insan haklarım ihlal eden silahlı kuvvetler mensuplannın önemli bir bölümunün affedilmesi için hazırhklar yapıhyor. Arjantin parlamentosuna bu hafta içinde sunulacak bir yasa tasansı ile insan haklanm ihlal eden orta ve küçük rütbeli subaylann affedilmeleri sağlanıyor. Alfonsin yönetunince hazırlanan yasa tasansı, insan hakları ihlallerinden sadece "emir veren sub«y"ı sorumlu tutarken emri uygulayan subaylar "sorumsuz" ilan ediyor. Yasa tasansmın parlamentoda benimsenmesi halinde mahkum olmus ya da haklannda dava açumış çok sayıda orta ve ait rütbeli subayın aftan yararlanacağı belirtiliyor. Siyasi gözlemciler, Alfonsin yönetiminin bu girişîminin Arjantin'de bir süre önce bazı askeri birliklerde meydana gelen ayaklanmalarla ilgili olduğunu belirtiyor. Aynı gözlemciler, ayaklanmalan sona erdirmek için bizzat devreye giren Devlet Başkam Raul Alfonsin'in isyancdar ve silahlı kuvvetlerin diğer üst düzey yetkilileri ile yaptığı "pazarlıV'ta af konusunun önemli bir unsur oluşturduğunu öne sürüyorlar. İnsan hakları ile ilgili davalardan büyük bir rahatsızhk duyan silahlı kuvvetler ile ilişkilerini iyileştirmek amacıyla Alfonsin yönetimi, bu konuda yeni davalar açılmasını önleyen bir yasayı geçen yü parlamentodan geçirmişti. Waldheim'la ilgili belgeler iyana (a.a.) ABD Adalet Bakanlığı'ndan bir heyetin, Avusturya Çumhurbaşkam ve eski BM Genel Sekreteri Kurt Waldheim 'a sade vatandaş olarak Amerika'ya giriş izni verilmeyeceği yolunda . aldıkları karara neden olan ' bazı belgeleri, gelecek hafta Viyana'ya gelerek, Avusturyalı yetkililere sunacaklan açıklandı. F Filipinler Devlet Başkanı Corazon Açuino, bugün yapılacak seçimlerde kendisini destekleyenlerin parlamentoda çoğunluğu sağlayaeağuıa inanıyor. no'nun da Genelkurmay Başkanından ordunun seçimlerde tarafsız davTanmasını istediği ve buna uymayacak Silahlı Kuvvetler mensuplannın ağır biçimde cezalandınlacaklan konusunda uyanda bulunduğu öğrenildi. ö t e yandan, önceki gün Filipinler'in Cebu adasında seçim kampanyası sırasında yine şiddet olaylan meydana geldi ve iki kişi can verdi. Yetkililerden alınan bilgiye göre, solcu bir parti için çabşan 75 yaşındaki bir taraftar, karşıt görüşlü üç kişi tarafından kurşunlanarak öldürüldü. Cebu adasında meydana gelen bir başka olayda da görüş aynlığı yüzünden çıkan kavgada, bir kişi bıçaklanarak öldurülüp cesedi bir kuyuya atıldı. Ülkede iki gun süren seçim kampanyası boyunca ölenlerin sayısı böylece 42'ye yukselmiş oldu. UÇAK KAZASI İlyuşirh62'nin daha önceki kazalan Polonya Havayollan na ait Sovyet yapısı llyuşın62 uçafimın önceki gun düşmesı, bu ıetın 1972den beri yaptığı 6 bîıyCk kazayı oluşturdu. Bu kazalarda 7 0 0 e yakın insan öldu. frç 4 matDnı var. Sovyet yolcu uçaUan füosuna 1967de katıldı OoQu Avnıpa ülkeiennde en çok kullamlan teL Sovyet «yuş«v62 ı«tı Moskova yakmında 176 ölu Afcnan ilyuşin62 jet 0 8eıin'd«n kaftarten 156 ölu 0A . Berttar* ECt (D ALM Lük» , ÇEKOS F ALMANYA " Sovyrt tly^in62 je8 Ufcsemtıurg. Havaalanı nda dustü: 6 ött. r Tindemans Tel Aviv'de el Aviv (a.a.) Belçika Dışişleri Bakam ve AT Bakanlar Konseyi Dönem Başkant Leo Tindemans, Ortadoğu'da banş konusunda uluslararası bir konferans toplanması yolunda görüsmelerde bulunmak amacıyla tiç gunltik bir ziyaret için önceki gün tsrail'e geldi. Tel Aviv'in Ben Gurion Havaalanı'nda uluslararası konferans fikrinin en önemli destekçilerinden tşçi Partili îsrail Dışişleri Bakam Şimon Peres tarafından karşılanan Tindemans, îsrailli meslektaşı iie ilk tur görüşmesine hemen başladı. AnaBritannica Dünya Ülkeieri 1987 208 sayfa.Ücretsiz. Türkiye'nin gerçek anlamda tek evrensel ansiklopedisi AnaBritannica, bu hafta yayımlanan 28iasikülle birükte ücretsiz, yeni bir ek vermeye başlıyor."AnaBritannica Dünya Ülkeieri 1987 Dünyadaki 187 ülkeye ilişkin en yeni bilgilerin yer aldığı 16 sayfalık, 13 hafta sürecek bu ekler tamamlandığında aynca ciltlenerek "AnaBritannica Dünya Ülkeieri 1987" kitabını oluşturacakr AnaBritannica okurlan," AnaBritannica Dünya Ülkeieri 1987" eki ile, dünyanm en iyi ansiklopedisinin yanı sıra, Türkiye'de başka hiç bir kaynakta bulunmayan bilgileri içeren ayn bir esere de sahip olacaklar. M1 SovyM ltyu^n62 jetı Moskova H r a a i n yaknMSa duştu 90 ött SOVYETlEfl BİRLİĞİ Polonya Styaş»v62 m V«rşova yüannda 87 «0. Reagan Kongre\i surUıdı WASHINGTON/MOSKOVA (Ajanslar) Cenevre'de ABD ile SSCB heyetleri arasında silahsızlanma konusunda gönişmeler surerken, ABD Başkanı Ronald Reagan, Kongreyi görüsmelerde Amerikan tavrmı zayıflatmakla suçladı. SSCB'nin Cenevre'deki heyeti, ABD tarafımn stratejik silahlann indirimine ilişkin tasarıda uzayın silahlandınlmasından vazgeçümesine ilişkin hiçbir maddenin yer almayışını kınadı. Önceki gün radyodan yaptığı haftalık olağan konuşmada, silahsızlanma konusuna değinen Başkan Reagan, yüretme ile yasama organlan arasındaki görüş aynhğından yakmarak bu duruma neden olan Kongre uyelerine sert bir dille çattı. Reagan şunları söyledi: "Tarihte Uk kez sflahlann azaltıiması konusunda anlaşmaya ramak kaldı. Bazı Kongre üyeleri Yddız Savaşlan projesi ve nükteer denemelerte ilgili yasa tasanları getirerek göriişmecüerimizin işini zorlaştınyoriar. Kongre, görüşme masasında elde edemediklerini Sovyetler'e kolayca verecek gibi gözükiiyor." Silahsızlanma Bangladeş: İslamcı lider öldürüldü akka Bangladeş'in Hindistan sımrındakı Cessor kentinde, radikal îslama "tslami Cemaat" örgütünün yöneticilerinden Ahmed AN, önceki gün namazdan dönerken kimliği bilinmeyen kişilerce vurularak öldürüldü. Öte yandan Gopalganj ] kentinde, yine muhalefetteki ' aşın sağ eğilimli Bangladeş Milliyetçi Partisi'nm bir yöneticisi ile koruma görevlisi de bir silahlı saldırı sonucu hayatlarını kaybettiler. Polonya'da iki gün yas ilan edildi İlyuşin62'nin pilotu yangını kontrol altına almayı başardı. Ancak hemen yakınlardaki havaalamna inmeyip Varşova'ya yönelince motorlar tekrar tutuştu. VARŞOVA (Ajanslar) Polonya'da önceki gun meydana gelen feci uçak kazasında ölenlerin anısına iki gün yas ilan edildi. İlyuşin62 tipi dört motorlu ucağuı duşmesine iki motorunda çıkan yangmm neden olduğu bildirildi. BBC radyosunun haberine göre ucağın pilotu, iki motorda çıkan yangını söndurmeyi başardıktan sonra, hemen yakındaki havaalamna inmeyip daha uzaktaki Varşova Havaalanı'na yöneldi. Ancak motorlar tekrar tutuşunca uçak düştü. Polonya Havayollan (LOT) Genel Mudur Yardımcısı Kazystof Jaskot, uçağın pilotu ile kontrol kulesi arasında yapılan son telsiz gorüşmelerinden anlaşıldığı kadarıyla 140 bin kişinin yaşadığı Ursynov kentinin üzerinde uçmamak için pilotun Varşova Havar'anf na dönmeye karar verd'" söyledi. Jaskot, 1984 yüında satın alınan Sovyet yapımı uzun menzilli tlyuşin62'nin havalanmasmdan once yapılan son teknik kontroller sırasında hiçbir teknik anormalliğe rastlanmadığını bildirdi. Öte yandan İlyuşin62 uçağının beklendiği New York'un Kennedy Havaalanı'nda da cumartesi günü yoğun trafik saatlerin yaşandığı bildiriliyor. İlyuşin62'nin cumartesi öğleden sonra New York'a gelmesi bekleniyordu. Uçağın Polonya'da duştüğü haberi ABD'ye geç ulaştığmdan, uçaktakilerin akrabalan ve dostları, yolculan karşılamak için Kennedy Havaalanı'nda bekliyorlardı. Uçağın Polonya'da duştüğü haberi, Kennedy Havaalanı'nm karşılama salonunda bekleyenler arasında tam bir şok etkisi yaptı. İLYUŞİN62'NtN 6. KAZASI Polonya'da önceki gunku feci olay, Sovyet yapmu tlyuşin62 tipi uçaklarınm 1972'den bu yana 6. büyük kazasım oluşturdu. Bu kazalarda şimdiye dek 700 > yakın insan öldü. AnaBritannica Dünyanm 1 numaralı ansiklopedisi ANABRİTANNİCA okuriannın talepleri için: AnaBritannica okurlan, AnaBritannica'ya abone olmak.eksik fasıkul, cilt kapağı sağlamak gıbi taleplen içjn AnaBritannica Satış, MerkezTne başvurabilirler. ANABRİTANNİCA SATIŞ MERKEZİ Büyükdere Cad. 84/A TMT Han GayrettepeİSTANBUL T e l : ( l ) 176 1 1 5 8 176 27 68 "AnaBntannica Dünya Ülkeieri 1987" de yer alan bilgüer, Encydopaedıa Bntannıca Inc.'ın istaüstık koleksıyonlanndalu verilere dayaniT. Bunlaı. Britanruca'nm yayın merkevınde saklanmakta ve süreklı günceUeştınlmektedır. Aallan yaklaşık 75 ayn dilde yayımlanan bu bılgileı. ilgili ülkelerden ŞMişma yoluyla alman )ayımlanmamış en son venlerle süreklı yenılenmektedır. NATO*ya yeni Genel Sekreter F rankfurt (a.a.) Yuksek tırajh Alman dergilerinden "Der Spiegel", Federal Alman Savunma Bakam Manfred Woerner'm NATO Genel Sekreteri nlacaSım ileri sürdü. ' M