Katalog

10 EYLÜL 1986 KÜLTÜRYAŞAM CUMHURİYET/5 Altın Aslan yine Fransızların mı? Fransız "yaratıcı sineması"mn, bu yıl bir kez daha ödül listesinde önemli bir yer alması şaşırtıcı olmayacak. Kaldı ki, Fransız filmlerinin tümü doyurucu bir düzeyin üstünde yapıtlar. MEHMET BASUTÇU VENEDtK Sen Manon'un sesiyle konuşacaksın. Senin elin Manon'un eli olacak. Sen ise Manon'un gözleriyle bakacaksın dunyaya... Manon'un parmaklan, Manon'un kulağı, Manon'un ince beli, Manon'un yokluğu... Mkhd Piccoli'nin olağanüstü bir yorumla canlandırdığı tiyatro yönetmeni Pierre, bir yıllık bir aradan sonra babaevine dönen kızı Manon'la yeniden karşılasacağı anı beklerken kendisi içın büyük önem taşıyan bu olayı sahneye koymaya çalışıyor. Verdiği tiyatro derslerini izleyen yedi genç kız öğrenci arasında tek bir rolü, Manon rolünu paylaştınyor... Manon, orta kuşak Fransız sinemasının alabiidiğine kişisel filmler gerçekleştiren, ınsan ilişkilerini tüm çıplaklığı, sertliği ya da içten yumuşaklığı içinde görüntüleyen Jacques Doillon'un son yapıtı, "La Buritaine"in (Edepli Kız) baş kışisi. Geçen güz, Agnes Varda'nın "Altın Aslan" ödulunü alan "Yersiz Yurtsuz"undaki parlak yorumuyla Lido'da coşkuyla alkışlalan genç oyuncu Sandrine Bonnaire yine inandıncı, sıcak bir uslup tutturarak, sıcak bir Manon kompozisyonu çizmekte. Piccoli ve Bonnaire, ruhbilimsel yanı ağır basan bu başanlı filmi çarpıcı kılan yorumlarıyla ödül listesine aday oluyorlar. "La Puritaine" yine güçlu bir sanat rüzgân estiren içtenci Fransız sinemasının tiyatroya göz kırpan yeni bir örneği. Beyazperdede izlediğimiz olaylar bır tiyatro salonundan, sahnesinden ve bu sahnenin gerısinden oluşan kapalı mekânda gelişip zincirleniyor. Manon on sekiz yaşında. Bir yıl önce babaevini terk etmiş. Babasına ilk kez haber gönderiyor: "Pmzar akşamı tiyatroda olacagım. Bağışlamam mümkiın". Ancak, tiyatroya gelince hemen 43. Uluslararası Venedik Film Şenliği'nden notlar HAYVANLAR ISMAİL GÜLGEÇ YAHU GUVEgc.N SEMBOUJSUN . ÇUN1CU KİM KİME DUM DUMA BEHÎÇ AK Vun Teyzemın Oğlunv bılırsm. Ona Si <xca\f . Pıtlt, kvmanda Alıy£ anlalıycrum bı/nlart iana? & ALT/A ASLA\ ADA YLARINDAN Venedik ŞenUği'nde ağır basan Fransız fümleri arasında Bertrand Tavernier'nin "Gtceyansı Dolaylarmda" adti fibni, debüyük ödülolan Altın Aslan'ın en güçlu adaylan arasında. ortaya çıkmıyor Manon. Dekorların ardına, kararüık bir köşeye çekilerek çevreyi gözlemliyor. Neden suçlandığını bümeyen Pierre hayli tedirgin. öğrencilerınden acımasız olmalannı, Manon'un dönuşunu diledikleri gibi sahneye koyarken kendisini eleştirmekten çekinmernelerini öğütluyor... Tüm çabalara karşın öğrencileriyle yaşamını paylaşan ama Manon'un annesi olmayankadın oyuncunun sahnelemeye çabaladıkları "donuş" doyurucu değıl... Sonunda Manon'u, saklandığı köşeden bulup çıkanyor Pıerre. İnişli çıkışlı, sevginin hoşgöru»unden nefretin gözu dönmuş soğukluğuna dek acılan bir duygu yelpazesi uzerinde gezinen bir hesaplaşmaya tanık oluyoruz. Patlama noktasma gelmiş bir duygusal ortamda su yuzüne çıkan davranışlan, insanların sınırlerinı geren ıç guçlerin nasıl denetimden çıktığını goruntülemeyı seven Jacques Doillon "La Puritaine"de sanatının doruğuna ulaşıyor. Babakız arasındaki olağandışı çatışma tiyatrosal bir yapı içinde gelişirken, ışıkgölge oyunlan gerceğin gizlenen ve ancak bunalımlı anlarda aydınlanan yuzunü en küçuk ayrıntılanna dek ınceliyor. Gian Luigi Rondi'nin "Mostra"nın tek seçicisi olduğu dört yıllık dönem son bulurken, Fransız "yaratıcı sineması"nın bir kez daha ödül listesinde önemli bir yer alması şaşırtıcı olmayacak. Kaldı ki, bu yıl Venedik'te sunulan Fransız filmlerinin tumu doyurucu bir düzeyin üzerine çıkma başarısını gösteren yapıtlardı. Alain Resnais "Melo" ıle yanşma dışı kahnasaydı, bır mızansen ödulune aday olabılirdi. Bu 5dülun Jacques Doillon'a verilmesi beklenebilir. Fransızlann "AJun Aslan" alazakları varsayımından yola çıkarsak, Eric Rohmer ya da Bertrand Tavernier olası adlar arasında... Venedik Şenlıği'nin ancak bir bölumunu ızleyebildiğim için Tavernier'nin övguyle sozu edilen son yapıtı "Geceyansı Dolaylannda"yı (Autour de Mınuıt) an;ak Pans'te, "Mostra" son bulmadan bir gun once görebıleceğiz. Şenlığin dığer önemli filmlerini, bu arada Şerif Goren'in "Kan"ının uyandırdığı yankılan son güne dek Lido'da kalan Vecdi Sayar'ın kaleminden okuyabıleceksıniz. Bu arada tanınmış Yunan yönetmeni Theo Angelopulos'un "An Bakıcısı" adlı yapıtımn da "Altın Aslan" aJabilecek butunlukte, guçlu bir film olduğu ileri suruluyor. Angelopulos'un, doğanın sertlığiyle özdeşleşmış, içıne dönuk yajamını anlattığı arı bakıasını yorumlayan Marcello Mastroianni'nın başarılı oyununun da altı ;iziliyor. Angelopulos'un filmine ilişkin ılginç bir bilgi daha var: "An Bakıcısı", bir YunanFransız ortak yapımı olduğu için, "Unifrance Film'in, "Venedik Şenliği'ndeki Fransız Fümleri" kataloğuna alınmış. Manoel de Oliveira'nın "Benim Halim", Ken Loach'un "Baba Topragı", Luigi Comenci'nın "Öyku" (La Storia) filmlerı de aynı lıstede yer alan ortak yapımlar. Bu koşullar altında Fransız sınemasının zaferini onlemek olanaksız... Şenlık sonlannın, kaçınılmaz, "Ödüller kimlerin olacak?" sorusuna genel bır yanıt getınrken, "43. MostnT'nın seçıcıler kurulu başkanının, Fransız yazınmın ve sinemasının tanınmış adı Alain RobbeGrillet olduğunu da hatirlatalım. Babatn da ffl)?hrrracian jonr<\, halaua GUDf PİKNİK PtYALE MADRA HIZLI GAZETECÎ NECDET ŞEN iŞTE 3lO TOPLUM6AL YACA DAUA MEMDE N E YARA MERMALOE IÇIMIZ.DE ŞU ya DA BU DONEMIN9E KOTU YUZUMDEM KAN 4ĞLAMA/V51Ş K1MŞE AMÛ BEN DİyoüuM Ki BENİA/1 KOM$UV1, MEPİNİZ/M KOMŞUSUNA FARK ATAf? MAAjei KONUPA M! °. /*$TE BU SORUYU YEDl/VI SIZi Ifeşîllerle solcıdar arasında bir yerdeyim Cannes ve Locarno Festivallerinde odul alan "40 Metrekare Almanya"da başrollerı Yaman Okay'la paylaşan Özay Fecht'm yaşamoyküsune ' 'Stern'' dergisi genış yer ayırdı. Fecht, siyasal açıdan Yeşıllerle solcular arasında bir yerde olduğunu belirtıyor. Kiıltür Senisi Federal Almanya'da yaşayan Turk yonetmen Tevfik Başer tarafından cevrilen "40 Metrekare Almanya", Cannes ve Locarno festivallerinde aldığı ödullerden sonra yurt dışında adından sık sık söz ettiriyor. Son sayısında, fılmin başrollerini Yaman Okay'la paylaşan Özay Fecht'le yapılan bir söyleşiye yer veren "Stern" dergisi de, "40 Metrekare Almanya"nın şu sıralarda Federal Almanya'daki sanat fihnleri arasında gözde olduğunu belirtiyor. "40 Metrekare Almanya", Federal Almanya'da birlikte yaşadığı kocası (Yaman Okay) tarafından baskı altında tutulan ve lığı olmuş. Daha sonra fabrikadan avrılarak tıyatro bilımleri öğremmi görmeye, pandomim derslerı almaya başlamış. Üç yıl boyunca Commediadell'arte topluluğu Zan Pollo ıle bırlikte çalışmış, NVoodv Guthrie ve Pete Seeger gibi tanınmış Amerikalı folk şarkıcılannın konserlerinde şarkı soylemiş. O zamanlar herkesin kendisıne "Neden Turk oldugun halde tngilizce şarkı sö>hiyorsnn?" diye sorduğunu belirten Özay Fecht, bugun de Turk müziğiyle fazla ilgilenmediğını, Türk muziğinin kendisıne ataerkil bır toplumu anımsattığını söylüyor. Babası da bır cazcı olan özay, 1985 yılında çeşitli uluslardan cazcılarla birlikte yaptığı "No Move" adlı plaktan sonra bir cazcı olarak da ilgi toplamaya başlamış. Özay Fecht eylul ayının sonlarından ekimın sonuna kadar yine bir dörtlüyle birlikte F. Almanya'dakı çeşitli kuluplerde sahneye çıkacak. Alman yayıncı Tom Fecht'le evli olan Özay Fecht, Kreuzbergte 180 metrekarelik, iki ayrı kapısı, iki ayrı zili olan bir evde oturuyor. Özay, eşıyle kendısinin ayrı bolümlerı ve ayrı arkadaş çevreleri olduğunu söylüyor. Alman yurttaşlığına geçmek için başvuran Ozay, siyasal açıdan Yeşiller'le solcular arasında bir yerlerde olduğunu, ama "devrimci" olmadığını belırtıyor. "40 Metrekare Almanya"da oynayan Özay Fecht: pazta ciddı'ye almıyorum Nasıl oli'ym k\ icardeşim Evc yçrisşfctâınız^c bitt$ığınızde oturan pemtSe yanaklı, Mem şu EV ALM& KOMŞU AL* sozunu de ogları çocujunun 510 yıl sonra başmıza :/u t>e/â goranti euebıtırsınız maviş Yok/ hoyır, AĞAÇ 1AŞKEN EĞİLİR KEMAL GÖKHAN EVİ180 METREKARE "40 Mttnkan Abnanya" fümindt oynayan özay fecht, BerUn'de Kreuzberg semtbtae 180 metrekanUk bir evde oturuyor. Aynı zamanda caz şarkıcısı olan sanatçı, Abnan yayıncı Tbm Fecht'le evlL 40 metrekarelik bir evin duvarlan arasına hapsedilen Tuma'nın dramını dile getiriyor. Özay Fecht, filmın kendisini psikolojik açıdan yıprattığını, Turna rolünde guçlük çektiğini belirterek, "Ben aslında onun tam tersiyim. hemen kacan bir kadınım" diyor. "Stern"e yaşamöyküsünü anlatan Özay Fecht, liseyi bitirdikten sonra oldukça hoşgörulu olan ailesınin de ızniyle Berlin'e gittiğinı belirtiyor. Özay, Wedding'de bır fabrikada calıştığı sırada öğrenim yapmak içın Max Reinhardt Okulu'na başvurmuş, ancak başvurusu reddedilmiş. Yurumeyi öğrendiğinden beri oyuncu olmak ıstediğıni belirten özay için bu buyuk bir duşkırık TARIHTE BUGUN MÜMTAZ ARBLAN 10 Eylül BUDİN'İN ZAPTf.. 1S26'DA 8U6UN,OSMAMLI O/SDUSü, MACAKIS7»lV 'fM BAŞKENTl BUOtM'l 2APTE7T/. A6USTDS AYININ SONUNOA YAPtLAfJ MOHAÇ SAVAŞt'N0A, KANUNÎ SULTAM Sa££YA*/lA/ 'IN SAŞINOA 8ULUN. DUĞU OSMANU KUW£7Leet, ıi*ACA/SLA£'( Y€A//L &/y£ USgATKIIŞ, BUC/N PE SAVUNMAS/Z MIŞTI. KAL£ ÖA1UNE GBLEN PAPtÇAH, TESUM'OLMfiSt ıÇtU GÖHPE£lLEN H£Y£7İN SUU&U6U AMAHTARl KAglJL E7MIÇTİ. SUDlH'INYAĞMALANMASl ASKEfZE YASAKLANPIGtNDAM HEgHAMGt SlR OLAY UEY&ANA GEUAıYECEZ ; AMCA/C, SARAYOA €L£ SEÇiRtLEU DEĞERLI EŞYAUIE. tSTAMBUL'A YOLLQNACAfCT//S(MfimtAS COR.V/N'<N KITAPLARJ,TUMÇ. UEYKELLEK VB.^.. AST'a yardım yapnıama karan oybirligiyle değîl oyçokluguyla alındı Ankara Sanat Tiyatrosu'na ve ötekı bazı ozel topluluklara devlet yardımı yapılmamasıyla ilgili olarak açıklama yapan bir kurul üyesi, kararların "oybirligiyle" değil, "oyçokluğuyta" alındığını açıkladı. Bir sure önce Kuhur ve Turizm Bakanlığı'ndan bir üst duzey yetkilisi kararın "oybirligiyle" alındığını açıklamıştı. Kiiltür Servisi Özel tıyatrolara yapılan devlet yardımımn değerlendirme toplantısında, kurul üyelerinin Ankara Sanat Tiyatrosu'yla ilgili olarak aldıkları kararın "oybirligiyle" sonuçlandırıldığj doğrultusunda bazı gazetelerde çıkan haberler uzerine, adının "şimdilik" açıklanmasını ıstemeyen bir kurul uyesi, Ankara Sanat Tiyatrosu'na devlet yardımı yapılmaması kararının "oybirligiyle" değil, "oyçokluğuyla" alındığını açıkladı. Kurul uyesi, gazetemize yaptığı açıklamada şunları soyledi: "AST'a devlet yardımı yapılmaması karan ojbirligiyle değil. oyçokluğuyla alınmıştır. Yani, bazı iivelerin AST'a yardım yapılması yolunda o> kullanmalanna ragmen. verilmemesi yonunde o> kullananların çoğunluğu sağlaması uzerine AST'a yardım yapılamamışlır. Avrıca Ortaoyuncular, Levent Kırca Tiyatrosu, Enis Fosforoglu Tiyatrosu ve Nejat Uygur Tiyatrosu gibi yardım alamayan oteki ozel topluluklar için de oybirligi degil, ojçoklugu soz konusudur." Bılindiği gibi, bir sure once Kultur ve Turızm Bakanlığı'ndan adını vermeyen bir ust duzey yeıkilisı, Ankara Sanat Tiyatrosu'na yardım yapılmaması karannın kurulda "oybirligiyle" alındığını açıklamıştı. 50 YIL ÖNCE CUMHURİYET Portekiz sebebi ne isyantnın imiş? vermışlerdır. Gemt murettebatı zabıtanı hapsederek harekete hazırlamrken meseleden haberdar olan Bahriye Nazırı, asılerı yakalamak uzere gemılere bahriye zabıtlerı gondermıştır. Asıler, zabıtler uzerine ateş açtıklarından hukumet kuvvetlen iki gemıyı hafıf mermılerle bombardıman etmışlerdır. Musademe netıcesmde asılenn dort reısıle 10 Eylül 1936 19361986 ıınzalanmıştır. Bu anlaşma İngıltere ıle Irak arasında mevcud anlaşmaya muşabihtir. Aradakı yegane fark Suriyedekı Hrıstıyan ve diğer ekallıyetlerın mudafaa hakkının Fransaya verılmış olmasından ıbarettır. Fransa ve Surıye parlamentoları tarafından tasdık edılecek olan anlaşma 1939 tanhmden ıtibaren 25 sene ıçm muteber olacaktır. Londra 9 (Hususı) Portekızde çıkan ısyan hareketı hakkında alman mutemmım malumata gore, komuni'it propagandası netıcesmde ıkı harb gemisı murettebaıı îspanyol hukumetıne yardım etmek uzere Valansıya ve Malagayaya gıtmeğe karar on iki ası olmuş, 20 kadar ası de ağırca yaralanmıştır. Netıcede asıler teslim olmuşlardır. Portekiz komunıst fırkası erkanı da tevkıf edılmıştır. Bunlardan bazıları İspanyaya firar etmışlerdır. FransızSuriye itilafi Paris 9 (Hususı) FransaSurıye anlaşması bugun Fransız ve Surıye murahhasları tarafından Abdülmecit'in resimleri İ S S S S E aaTarmdan son haüfe Abdübnedt'm tablolan dünyada Ok kez Şisü Beymen mağazasmın açthsmda sergilenecek. Beymen'in sanat galeristnde Raffl Portakal tarafından düzenlenen "Abdübnecit Efendi Sergisi" bir hafta sürecek. Beymen sergisinde Vlyana, Berttn ve Paris'teki sergilere katüdığı bttinen ve halen çeşÜU ülkeUrdeki müze ve özel koleksiyonlarda tablolan bulunan Abdülmecit'in, Sakıp Sabancı ve Malii Bezmen gibi restm merakhlanndaki 11 kadar yapıtı yer alacak. LEVENT KIRCA Muzıklı Güldürü 2 Bolüm 12 EyiükJen ıtibaren KENTER TIYATROSU'NDA PerşCuma 21 15 C TesıPazar 16 30 Tel 146 35 89 147 36 34 ELALEM BIALEM Yazan: Ahmet ÖNEL MOzttc Grup ÇAÖRI TİYATROSU BİZDEH VE ONLARDAH SANATSAL BASKILAR GRAVÜRLİTOGRAFİSERIGRAFİ . KuYutubottoo Sofc 44^2 Nkmt A t riıı»ıl«ji | Ş W I İ E M SANAT GALERiS 8 Eylül1 Ekim 1986 Turkıye ve onbır yabancı ulke sarKJtcılarından yapıtlar. 147 « 99 147 97 M