Katalog

12 MA flS 1986 BUGUN ^YAPILSA? ^ ^ Cumhuriyet/veri araştırma a.ş. SEÇIM AINKETI ANAP83'teki seçmenlerinin çoğunu yitirdi llJ^'ye oy verenlerin yüzde yetmişi bugün SHP'de toplanıyor. Yaklaşık yüzde dördü de DSP'ye oy verecek. Yüzde on beşi kararsız. 'eshedilen MDP'nin oylan, ilki başta olmak üzere, DYP, SHP ve ANAP tarafından paylaşılıyor. Bu sonuçlara bakıldığında, ANAP seçmenlerinin büyük bölümünün dağıldığı görülüyor. ANAP'ın oylanndan, küçük, ama önemli birer parçasmı SHP ve DYP götürüyor. SHP'ye giden oylann, 1983 seçımlerinin olağanüstü koşullannda ANAP'a yönelen, normal koşullarda sol partilere oy veren ve şimdi "yuvaya dönen" seçmenler olduğu kolaylıkla söylenebilir. Sağda ANAP'a rakip parti olan DYP'nin ANAP oylannın onda bir dolayında bir bölümünü kendine çekmeyi başarabildiği görülüyor. Bugün ANAP seçmenlerinin yaklaşık bir çeyreklik bölümünü oluşturduğunu saptadığımız "kararsız ANAP'lılar"ın, önümüzdeki seçimlerde partilerarası rekabetin ana konulanndan biri olacağı anlaşılmakta. Eski HP'nin seçmenlerinin yuzde 69,9'u, başka bir ifadeyle onda yedisi bugün seçim olsa SHP'ye oy verecek. Bunlann yüzde 3,8'i de DSP'yi destekliyor. HP'li seçmenler arasındaki yüzde 14,8'lik "kararsızlar" grubunun, soldaki partilerden hangisine oy vereceği konusunda henüz tercihlerini belirleyememiş seçmenler olduğu söylenebilir. Eski HP seçmenleri arasında bugün sağ partilere (ANAP ya da DYP) oy vermeyi düşünen yuzde 7,8 oranında bir kesimin bulunduğu da gözleniyor. (Bkz. Tablo ve Şekil 2). Araştırmamızın ilginç sonuçlarından biri de, 4 mayıs tarihinde kendi kendini fesheden MDP'nin, seçmen nezdinde de çok büyük ölçüde feshedilmiş bir parti olduğunun görülmesi. 2427 nisan tarihleri arasında yapılan Cumhuriyel seçim anketine göre, 1983 seçimlerinde MDP'ye oy veren seçmenlerin sadece yüzde 11,2'si bugün seçim yapılsa yine MDP'ye oy vermeyi düşunuyordu (Bkz. Tablo 3). Geriye kalan MDP oylan, ilki başta olmak üzere DYP, SHP ve ANAP arasında paylaşüıyor. MDP'lilerin % 21,7'si DYP'ye; ft 16,8*1 SHP'ye, V» 14,8'i de ANAP'a oy verecek. MDP seçmenleri arasında bugün SHP ya da DSP'ye oy vermeye kararlı olanlann yüzde 20 dolayına ulaştığı görülmekte. Bu bulgu, normal olarak sol partilere oy veren seçmenlerin bir kesiminin de 1983 seçimlerinin olağanüstü koşullannda MDP'ye oy vermiş olduğuna işaret ediyor. CUMHURİYET/7 Bugün ANAP'a oy vereceğini söyleyenlen dün oyunu verenlerin . yüzde 44.9'u. 1983'te oyunu ANAP'a veren her dört seçmenden biri bugün düşünüyor. llk kez oy kullanacak yeni seçmenlerin büyük bölümü ANAP ve SHP'ye yöneliyor. Yeni seçmenler arasında DYP'nin payı gb'rece düşük. seçmenlerinin büyük bölümünün dağıldığı görülüyor. ANAP oylannın küçük, ama önemli birer parçasını SHP ve DYP alıyor. Oağda ANAP'a rakip parti olan DYP'nin ANAP oylannın onda bir dolayında bir kısmını kendine çekmeyi başarabildiği görülüyor. Araştırma Servisi 6 Kasım 1983 seçimlerinde oy veren seçmenler, bugün seçim yapılsa hangi partiyi destekleyecek? 1983 seçimlerinden bugüne hayatta kalan tek parti olan ANAP'ın seçmenleri, yine ANAP'a mı oy verecek, yoksa tercihlerinde önemli değişiklikler mi oldu? O seçimde, bugün artık var olmayan HP ve MDP'ye oy verenler, bugün hangi yönde oy kullanma eğiliminde? Bu sorulan yanıtlayabilmek için yaptığımız çöztlmlemeler, 1983'te ANAP'a oy verenlerin ancak yuzde 44,9'unun, başka bir ifadeyle yansından az bir bölümünün, yine ANAP'a oy vermeyi düşündüğünü gösterdi. 1983'teki ANAP seçmenlerinin dörtte biri (yüzde 25'i) ise, bugün hangi partiye oy vereceği konusunda karar verebilmiş değil. öte yanda, her sekiz ANAP seçmeninden biri (yüzde 12,6'sı) bugün SHP'ye oy vermek karannda. Yaklaşık bir o kadarı da (yüzde 11,6) DYP'ye oy verecek. Yuzde 4 oranında bir bölümü de sandığa gitmeyeceğini söylüyor. (Blu. Tablo vc Şekfl 1.) 2 MDP seçmenlerinin yüzde 22,5'inin ya da yaklaşık dörtte birinin henüz hangi partiye yöneleceğine karar veremediği gözleniyor. Partinin bugün feshiolunmuş olduğu dikkate alındığında, MDP seçmenlerinden üçte birinin (yuzde 33,7) hâlâ diğer partilerce paylaşılmayı beklediği anlaşılıyor. (Bkz. Şekil 3). Yeni seçmenlerin egilimieri 1983'te henüz seçmen yaşına gelmemiş olmalan nedeniyle oy kullanmayan, bugün seçim yapılsa ilk kez oy verecek olan yeni seçmenler, seçim anketimize yanıt veren 1776 kişinin yüzde 8,4'lük bir bölümünü oluşturuyor. Seçmen kitlesine ilk kez katılacak olan bu grupta, hangi partiye oy vereceği konusunda kararsız olanlar (yüzde 22,2) geneldeki kararsızlar oranına çok yakın. Yeni seçmenler arasında ANAP ve SHP'ye oy vereceğini belirtenlerin oraru birbirine hayli yakın olmakla birlikte, ANAP'lılann ağır bastığı görülüyor: Yüzde 32,1 ANAP'a, yüzde 28,2 SHP'ye yöneliyor. (Bkz. Tablo ve Şekil 4). Yeni seçmenler arasındaki kararsızlann seçim gunü diğer yeni seçmenler gibi davranmalan halinde, sağ partilere oy verecek olanlann oranının sol partileri destekleyenlere göre bir miktar daha ytıksek olduğu gözleniyor. Tablo: 1 6 Kasım 1983 seçimlerinde oyunu ANAP'a verenler, bugün hangi partiye oy verecek? TIM AlUrı teamz SHryt SfPyV Mfcr pwtMra •yloMMMjac* • 449 Tablo: 3 6 Kasım 1983 seçimlerinde oyunu MDP'ye verenler, bugün hangi partiye oy verecek? ! BYTye Tablo: 5 Bugünün ANAP seçmenleri, 1983 seçimlerinde hangi partiye oy verdi? % 217 2&0 12 6 Ksrarea SMTye ASATı 225 169 14.8 TIm AMrı MDP> HP>> By• ktHtmau Saçmen detlMi «HMtSB 644 % Bugün ANAP, SHP ve DYFyi destekleyen şeçmenler 1983'te kime oy vermişti? Bugün seçim yapılsa ANAP'a oy vereceklerini bildirenlerin yüzde 64,4'ü ya da üçte ikisi, 1983 seçimlerinde oyunu yine ANAP'a vermişti. Bugünkü ANAP seçmenlerinin yüzde 11,2'si MDP'den, yüzde 5,9'u HP'den transfer olan oylar. ANAP'a oy vereceklerin geri kalanı yeni seçmenlerden (yüzde 10,6) ve 1983'te seçme hakkı olup da oy kullanmayan ya da geçersiz oy kullananlardan (yüzde 6,7) oluşuyor. Bu sonuçlar, ANAP'ın 1983'ten bu yana kazandığı yeni oyların büyük bölümünün yeni seçmenlerden ya da o seçimde oy kullanmamış olanlardan kaynaklandığına işaret ediyor. Bunlann ANAP'a oy vermevi düşünen seçmenler arasındaki oranı yuzde 18,5. MDP ve HP'den ANAP'a kayan oylann payı ise yüzde 17,1 oranında (Bkz. Tablo ve Şekil 5). . 11.2 59 11.0 25 4.0 1000 MDPyt 112 6.7 10.6 nm OyMaMayacak Offsr psftHcrv ys n nyınstzlMV 3.2 64 12 1000 13 1000 Şekll: 1 6 Kasım 1983 seçimlerinde oyunu ANAP* verealer, bugün hangi partiye oy verecek? Şekil: 3 6 Kasım 1983 seçimlerinde oyunu MDP'ye verenler, bugün hangi partiye oy verecek? Şekil: 5 Bugünün ANAP seçmenleri, 1983'te hangi partiye oy verdi? SHP seçmenleri kimier? Bugun seçim yapılsa SHP'ye oy verecek seçmenlerin yuzde 56,7'sı 1983 seçimlerinde HP'ye oy verdi. SHP'nin oylannın dörtte bir dolayındaki bir bölümü ise, 1983'te ANAP'ı ve MDP'yi destekleyen seçmenlerden geliyor. Bugunkü SHP seçmenlerinin yüzde 15,1 1983'te ANAP'a, yüzde 10,6'sı da MDP'ye oy vermişti. Yeni seçmenlerin ve 1983'te oy vermeyenlerin SHP seçmenleri arasındaki payı (yüzde 16,7) ANAP'a göre, biraz daha düşflk. DYP oylannın kaynagı Bugün seçim yapılsa oyunu DYP'ye vereceğini söyleyenlerin büyuk çoğunluğunu, 1983 seçimlerinde MDP ve ANAP'a oy verenler oluşturuyor. DYP'nin alacağı oylarda, MDP ve ANAP kaynakb seçmenlerin paylan hemen hemen eşit buyüklükte. DYP seçmenleri arasında 1983'te MDP'ye oy verenler yuzde 40,6 oranında iken, ANAP'a oy vermiş olanlann oranı da yüzde 39,3. DYP'ye oy vermeyi düşünen seçmenlerin çok küçük bir bölümü (yuzde 4,2) 1983'te oyunu HP lehine kullananlar. DYP oylannda yeni seçmenlerin payının (yüzde 5,5), hem ANAP'a hem de SHP'ye oranla daha düşük olduğu gözleniyor. DYP seçmenleri arasında yukan yaş gruplannın ağır basması, seçim anketimizin başka sonuçlanyla da desteklenen bir bulgu. Tablo: 2 6 Kasım 1983 seçimlerinde oyunu HP'ye verenler, bugun hangi partiye oy verecek? % Tablo: 4 İlk kez oy kullanacak yeni seçmenler oylannı hangi partiye verecek? % ANAP Tablo: 6 Bugünün SHP seçmenleri, 19831e hangi partiye oy verdi? nr» uun « 567 15.1 106 Tablo: 7 Bugünün DYP seçmenleri, 1983te hangi partiye oy verdi? MDP'ye 40.6 383 „ SMfyt Mamm ANAP'a 699 14J 61 uum HPyt 4.2 321 S8 0y MbNMyacak ffFft MJ6T pjfUİBfC fJ dS bsf NBIZİV3 35 17 0.2 m OyMtartMm* YaMtsa 2&2 222 47 6.1 100.0 as 55 1J6 Kvana ımry. BTP DSP DKtr OyiMkataMa* SepMatfeiM Kmta 09 78 u9 1000 1000 Şekil: 2 6 Kasım 1983 seçimlerinde oyunu HP'ye verenler, bugün hangi partiye oy verecek? Şekil: 4 İlk kez oy kullanacak yeni seçmenler oylannı hangi partiye verecek? Şekil: 6 Bugünün SHP seçmenleri, 1983te hangi partiye oy verdi? Şekil: 7 Bugünün DYP seçmenleri, 1983'te hangi partiye oy verdi? •a ANAP H6.1 Kararsu H14.8 SÜRECEK