Katalog

7 ŞUBAT 1986 EKONOMt CUMHURİYET/9 TURKIYEVen En borçlu 34. ANKARA, («.«.) Uluslararası ödemeler Bankası "BIS" (Bank For International Scttlements) ve OECD'nin ortak raporuna göre, Türkiye'nin garantili dış borç toplamı azahyor. Dünya ülkelerinin banka ve banka dışı garantili dış borç durumlannı gösteren rapora göre, Türkivs'nin borç toplamı 1985 yılırun ikinci yarısında 2.1 milyar dolar azalarak 1985 Aralık ayı itibariylc 7.2 milyar dolara indi. Türkiye'nin garantili dış borç toplamı 1985 Haziran ayı itibariyle 9.3 milyar dolar düzeyinde bulunuyordu. Türkiye'nin 1984 yıh sonundaki borç toplamı ise 8.4 milyar dolar düzeyinde idi. BIS ve OECD'nin ortaklaça hazırladıklan rapora göre, Türkiye 1985 Haziran ayı itibariyle "en borçlu ülke" sıralamasında 29. sırada iken 1985 yılı sonunda 34. sıraya indi. Ttirk tarafı hayalci olmasın OSMAN ŞENKUL AET Dış Ilişkiler Komitesi üyesi Herve Jounjean, toplulukla Türkiye arasındaki tekstil anlasmazlığının çözümü sırasında Türk tarafının 'hayalci' davranmamasını ve isteklerinde uzun vadeli düşünmesini istedi. AET ülkelerinde tekstil endüstrisinin ayarlama dönemine girdiğini hatırlatan Jounjean, "Biz Türk tekstil üıünlerine hiçbir zmman kısıtlama getinnedik, bundan sonra da getirme amacında değfliı. Ancak Türk tarafı daha akılcı davranmasını bilmeli, birim sonınlarunızı da görmeli" dedi. Jounjean Istanbul'daki temasları sırasında Cumhuriyet'e verdiği demecinde, "Türk tekstfl »naykilerine snrekJİ hay«ki otmamalanm haürlattnn" dedi. Türkiye'deki görüşmeleriBORSVMN İÇI>DE> AET Dış Ilişkiler Komitesi üyesi Jouanjearu EKONOMİ NOTLAKI OSMAIV ULAGAY Kredi mektuplu dövize vergi ANKARA, («.a.) Merkez Bankası, kredi mektuplu döviz tevdiat hesaplanna tahakkuk ettirilen faizlerin vergilendirilme biçimine açıklık getirdi. Merkez Bankası'nın dünku Resmi Gazete'de yayımlanan genelgesine göre, kredi mektuplu döviz tevdiat hesaplannın faiz gelirlerinden yüzde 1 oranında Gelir Vergisi alınacak. Hesaplanan Gelir Vergisi toplammın yüzde 3'ü de Savunma Sanayii Fonu'na yatınlacak. 1 Ocak 1986'dan önce açılan hesaplar için tahakkuk ettirilen faizden vergi kesintisi yapılmayacak. Herve Jouanjean Cumhuriyet'e verdiğidemeçte, AET ile Türkiye arasındaki tekstil anlaşmazlığının çözümü sırasında Türk tarafının 'hayalci' davranmamasım isteyerek, "Şimdi bizi daha çok ithalat yapmaya zorlarsanız, gelecekie hiç ihracat yapamayabiürsiniz " dedi. ladı: Tttrk Urafının önerdiği rakamlann üçte birinden de az ithalat yapabüeceginizi söylüyorsunuz. Bu, Türk tarafına bir darbe olamaz mı? JOUNJEANBuraya rakamlan göruşmeye gelmedim. Ancak, istediğiniz her şeyi de ve Belçika'dan da çikolata geldi Ekonomi Servisi Belçika'dan r çikolata geldi. Turna Otomobil firması tarafından ithal edilen Cote D'or marka Belçika çikolatasının 200 gramlığı toptancıda 1750 liradan satılıyor. 1 kilogramının toptan fiyatı 8750 liraya gelen ithal Belçika çikolatası, Mısır Çarşısı dolayındaki toptancılara dağmldı. Çikoİatanın toptan dağıtımına ba$ladıklannı belirten bir toptancı, "Ancak şimdilik tanıtım yapabilmek için, toptan fiyatına perakende de satıyonız" dedi. nin tamamen bilgi edinme temelinde olduğunu da hatırlatan Joanjean, müzakereleri sürdürme yanlısı olduklannı ve Türkiye'dç bilgi toplarken, bir yandan da AET tekstil endüstrisinin içinde bulunduğu sorunlan aktarmaya çalıştıklannı söyledi. Herve Jounjean sorulanmızı şöyle yanıt Borsada dun alımı satımı yapılan hisse senetleri Mk. 200 gramlığı 1750 tiradan satılıyor. Fiyatlar doyma noktasına geliyor mu? tlk kez dün, borsa kulislerinde gözlemciler arasında en fazla konusulan komılardan biri, fîyatlann doyum noktasına gelip gelmediği oldu. Onümüzdekı mart ayından itibaren başlayacak şırket genel kurullannda temettü haberlerinin duyunılması ile herkesin randıman hcsabı yapacagıru bdirten borsa gözlerocileri. özellikle fiyatlan a$ın şişmış olan hisselerde olağanın ustünde duşuşler gözlenebileceginı iddia ediyorlar. Nitekim dünkü açılışta 6050 liraya kadar yüksden eski Izocam hissderi, kapanışta 6010 liradan muamele gördü. Ote yandan, dünkü seanslarda 15 milyon 48 bin lira degerle 4 bin 700 adet hisse el değı$tirdi. Arçeflk ÇattlMat Çtma Çokuran EMrtrlk (E) Ddkta* EgeGttrt(E) İmM(E) KartM»n(Y) K» Kartsa Lssss Um (E) Mytt ta(Y ( l Ohmıksa Rabak Sartnysaıt T. Dsnıif Mkum T. H Bmkası (A) T. H MnkW' (B) (Y) ttntroy»! OtMM 671milyarlıkmenkul kıymet satıldı ANKARA, (ANKA) Menkul kıymet alım satımı ile ugraşan kuruluşlar arasında satış yapma rekonınu Ziraat Bankası kırdı. Ziraat Bankası tarafından geçep yıl gerçekleştirilen 177.9 milyar liralık menkul kıymet satısı. tum satışların dörtte birini olusturuyor. Sermaye Piyasası Kurulu verilerine göre, geçen yılın bütünflnde, yüzde 63.6'sı Hazine bonosu ve yüzde 18.65'i devlet tahvili olmak üzere 671.6 milyar liralık menkul kıymet satışı gerçekleşıi. Satıjlann 427 milyar liralık bölümü Hazine bonosu, 124.7 milyar liralık bölümü devlet tahvili, 65.3 milyar liralık bölumu gelir ortakhjı senetleri, 47.2 milyar liralık bölümü ö'zel sektör tahvilleri, 2.4 milyar liralık bölümü hisse senedi ve 5 milyar liralık bölümu de diğer bonolardan oluşuyor. Ziraat Bankası'ndan sonra en çok satı$ yapan Yapı ve Kredi Bankası ise, 73.8 milyar liralık bölümünu Hazine bonolan olmak üzere toplam 93.5 milyar liralık satıj gerçeklejtir'dı. K1SA... KISA... ULUSLARARASI Endüstri ve Ticaret Bankası 1985 bılanço sonuçlarını dolar bazında açıklayacak. Bu amaçla hazırlanan reklam kampaıy yasında bilanço sonuçları Genel MUdur Yardımcılarından Bülent Şeıtver tarafından sunulacak Bu uygulama Türkiye'de ilk kez yapılacak. PFA SİGORTA Türkiye'de bir yıl içinde 3 milyon ıstıhsalden 400 milyona ulaştı. PFA'nm Türkiye temsilciliğinin birinci kuruluş yıldönümü törenınde konuşan YOnetim Kurulu Başkanı Ergun Turkcr 20'ye yakın yerlesim merkezınde 70 sigorta acenleliji ile çalışmalarını sürdürdüklerinı söyledi. OTOMARSA.N A Ş Direktörler kurulu sdzcu ve koordinatörluğüne Bcdirhan Çeiik getirildi. Çelik'ten bosalan Teknik Direklörlüğe de Çetin Alsur getirildi. SELPAKPRİMA çocuk bezleri piyasaya verildı. Sanipak tarafından pazarlanan çocuk bezleri kendınden kundaklı ve sızmalan önleyen bir yapıya sahip. ARÇELİK'in 1985 cirosu yüzde 61 artarak 87 milyar liraya ulaştı. Bir süre önce Fransa'ya fınn ihraç eden Arçelik, ABD pazanna da girerek 2 bin 250 adet buzdolabı baglantısı yaptı. 2200 2200 7100 5995 4645 3000 4900 5900 1950 13000 5250 1150 2250 1400 1015 36/5 950 1725 1775 1995 14O00 12500 1150 2400 2420 7100 6290 4875 3000 5390 6010 1975 12500 5260 1145 2250 1400 1115 3855 930 1810 1800 2000 14600 12600 1205 2420 2420 7100 6290 4875 3000 5390 6050 1985 13000 5275 1145 2300 1400 1115 3855 930 1810 1800 2000 14600 12600 1205 2420 2420 7100 6290 4875 3000 5390 6050 1985 13000 5275 1145 2300 1400 1115 3855 930 1810 1800 2000 14600 12600 1205 100 50 155 50 50 220 60 487 450 90 150 348 245 1000 100 50 600 50 100 100 25 170 50 i j j remeyiz ki. Bizim önerdigimiz tüm rakamlar, olanaklanmız çerçevesindedir. Sonın yalnızca rakamlar temelinde mi yükseliyor? JOL'NJEANHayır. Aradaki anlaşrnazlığı rakamlara dayandıramayız. Biz son on yılda 1 milyon iş kaybı yaşadık. Bu nedenle endüstrimize çekidüzen vermek zorundayız. Müzakerelerde yalnız sizin tarafınıa değil, kendünızi de düşünmeliyiz. Kısaca sonın globaldir diyebiliriz. Sizce gönışmeler ne zaman vc nasıl sonuca bağlanacak? JOUNJEANMüzakereler daha sürecektir, fakat ne zaman ve nasıl biteceği benim inisiyatifimde değildir. Ancak hiçbir tarafın kazanmaması gerekir. Türk tarafı bizim sorunlanmızı yakından izlemelidir ve ortak noktaya gelmelidir. Şimdi bizi daha çok ithalat yapmaya zorlarsanız, gelecekte hiç ihracat yapamayabilirsiniz. Türk tekstilcileri daha mantıklı olmalıdır ve uzun vadeli düşünmelidir. 1985 nısan ayında ilk görilşmeleri başlayan TürkiyeAET tekstil müzakereleri, zaman zaman kesilmiş ve AET'nin Türk tekstil ürünlerine koydufu kotalar, ihracatta tıkanıklıklara yol açmıştı. Türk tarafı 54 milyon adet tişört ihracatı öngörürken, AET bu kalemde 23.5 milyon adet sınırlaması getirdi. Görüşmelerde tıkanıklığa yol açan pantolonda da, Türk tarafının önerdiği 24 milyon adete karşılık, AET yalnızca 8.5 milyon adet ithalat öngörmüştü. öte yandan, AET Komisyonu dün Türkiye Giyim Sanaviciieri Dernegi'ni ziyaret etti. Ziyaret sırasında konuşan heyet üyeleri, Herve Jounjean, Giovanni Marco Accardo ve Gwyn Morgan, sorunun çözümünde görüşmelerin, her iki tarafın da yararlannın gözetilecegi temelde yapılacağını ifade ettiler. Petrolün Değiştirdiği Dünya ve Türkiye'nin Tutumu 1373 sonrasında yaşanan "petrol şoklan" sonucunda gelişmiş sanayileşmiş ülkelerden çoğu OPEC üyesi olan petrol üreticisi ülkelere yapılan geiir transferınin 3 trilyon dolar dolayında olduğu hesaplanıyor. Dev boyutlardaki bu gelir transferinin sanayileşmiş ülkelerde büyüme hızlarını düşürdüğü, enflasyonu ve işsizliğı körüklediğı ve "yeniden yapılanma"y\ zorunlu hale getirdıği hep bilinen gerçekler. Mitton Friedman'ın adını efsaneleştiren ekonomi politikası yaklaşımının çeşitli ülkelerde baştacı edilmesinin bu ortamda gündeme geldiği de bıliniyor. Sanayileşmiş ülkelerdekı yeniden yapılanma çabaları gerçekten önemlı sayılması gereken ıki temel sonuç doğurdu: Birincisi çok önemli oranlarda enerjı ve petrol tasarrufuna yol açtı; ikincisi ışsızlık tehdıdıyle sendıkaların gücünü kırarak işçı sımfım 2. Dünya Savaşı sonrasının en düşuk ücret artışlarına razı etmeyi başardı. Bu iki temel dönuşüm sayesinde sanayileşmiş ülkeier, petrol fiyatlarının yüksek olduğu bir dönemde bıle. enflasyonsuz büyümenin ve sermaye bifikiminin yolunu bulma noktasına geldiler. Ayrıca petrol tüketımlerıni kısarak ve alternatif petrol kaynaklarını devreye sokarak, OPEC'ın kartel gücünü kırmayı ve petrol fiyatlanndaki tırmanışt sonu belirsiz bir düşüşe dönüştürmeyi de başardılar. Bugün vartlan noktada sanayileşmiş ülkeier 1012 yıllık çabalannın sonucunu almak ve OPEC ülkelerine yapmış oldukları gelir transferinin acısını çıkartmak için elverışli bir konuma gelmiş görünüyorlar. Dünya petrol fiyatlarının varil başına 20 doların altında kalması halinde sanayileşmiş ülkelerde beklenen gelışmeler özetle şunlar: • Enflasyonun 197D'li yıllardan ben görulmemış bir düşüşe geçmesı ve ABD, F.AImanya, Japonya gibı ülkelerde % 12'lere kadar inmesi, AET ülkelerindekı ortalama enflasyonun 18 yıldan beri ilk kez % 4'ün altında kalması beklenıyor. • Faız oranlannın yaygın olarak gerilemesı ve bunun yattnmlara yeni bir hız vermesı bekleniyor. Hemen tüm sanayileşmiş ülkelerde büyümenin hızlanacağı ve özellikte Avrupa ülkelerinde ciddi bir sorun olarak gündemde bulunan işsizlik sorununun bu sayede gıderek hafifleyeceği umuluyor. • Petrol fiyatlarının 20 dolar dolayında kalması halinde bile ABD, Japonya ve FAImanya'nın yaklaşık 10'ar milyar dolar, Fransa ve Italya'nın ise 56 milyar dolar döviz tasarrufu yapmaları mümkün görünüyor. • Petrol fiyatlanndaki düşüşlerin tümüyle iç fiyatlara yansıtılmaması halinde bunun önceliKİs ABD'de bütçe açıklarını kapatabılecek bir fon oluşturabıleceğı belırtılıyor. • Başlıca sanayileşmiş ülkelerde hisse senedi ve tahvıl pazarlannda büyük bir canhlık ve yenı rekorlar bekleniyor. Özetle (Ingiltere ve Norveç gibi petrol ihracatçısı mtehği de bulunan sanayileşmiş ülkeier dışında) kapıtahst dünyanın "merkezi"nı oluşturan ülkelerin hemen tümünde yeni bir büyüme ve bolluk döneminin yaşanacağı tahmin edilıyor. Bu yenı dönemde bu kez ABD'nin değil, Avrupa'nın öne çıkacağı da ileri sürülüyor. Bu tahminlerin dünya ticareti ve ekonomisi açısından ortaya çıkaracağı sonuçlar ise söylece özetlenebılir: •Bir yandan yüksek büyüme hızlanna erışırken, diğer yandan petrole ödeyecekleri para azalan sanayileşmiş ulkeler petrol dışı ürünler için gıderek büyüyen dev bir pazar hacmi oluşturacaklar. • Gerek petrol fiyatlanndaki düşme gerekse sanayileşmiş ülkelerde talebin canlanması "Asya kaplanlan" olarak anılan Güney Kore ve Tayvan gibi ülkelere de yeni ufuklar açabılecek. • Faız oranlarmın ve petrol fiyatlarının düşmesi özellikle degişken faızli dış borç yükü ve petrol faturası fazla olan ülkelere, örneğın kımı Latin Amerika ülkelerine önemli bir ferahlama imkânı getırecek. • Petrol ihracatçısı ülkelerde ise belkı de yıllarca sürebılecek bir "kemer sıkma" döneminin yaşanması kaçınılmaz olacak. Bu ülkelerin yatırım ve ithalat kapasıtesi ciddi biçimde sınırlanırken, politik rejimleri de tehdit altında kalabilecek. Son yıllarda dış ekonomik ilişkilerını petrol ihracatçısı Ortadoğu ve Kuzey Afrıka ulkelerıyle yoğunlaştıran, 1985ın ilk onbir ayında ıhracatının % 43'unü bu ülkelere yapan Turkıye'nin de onümüzdekı döneme damgasım vurması beklenen bu gelişmeler karşısında kendi stratejisıni ciddi biçimde gözden geçırmesi ve sanayileşmiş ülkelerle ıhşkilen geliştırmenın önemını bir kez daha hatırlaması gerekıyor Bunu yapmaya çalışırken de Batı ile ilişkılere gölge düşüren ışkence ıddıalarına cıddiyetle eğilmesi, Batı normlarına göre suç olması düşünülemeyecek şeylerı suç sayarak Türkiye ile ticareti sınırlamak ısteyenlere bahane yaratmamayı öğrenmesı zorunlu görünüyor 1 Ekonomi Servisi Yunanistan Ulusal Ekonomi Bakam Costas Simitis, Atina'da bir basın toplantısı düzenleyerek hükümetin 1986 yıhnda enflasyonu yüzde 16'ya düşürmek ve dış borçlanmayı kısmak amaayla aldığı önlemleri açıkladı. Simitis, "MooeUrist poiitikaııın ekonomik prognunınuzda hayati bir rolü var" diyerek hükümetin para arnndaki anışı 1985'teki yuzde 27 seviyesinden 1986'da yüzde 20 dolaylanna indirmeyi hedeflediğini belirtti. DÜNYA'dan ~ Yunanistan'da ekonomik önlemler Uluslararası 1985 îijletınelerin ınali yaf>ılarıuı. portorınanslarını ve geli^meierini doğru (Jeğerlendirebilnıek i(jiıı. doğnı bazlar se<;nıek «jerekir. Bu busus. baııkalar içiıı dalıa da öneınli(Hr. Enflasyon oranında gelİ!;ine. sadece ıncynıt yapıyı korııyabilınekıir. Bugün ülkenıizde. yalnız i.jletmeleriıı değil. «;enel ekonomik yapının değerlendirilmesinde de enflasyonım bu yanıltuı etkisini önleyen temel bazlar arasında l S $ ba^ta ^elmektedir. Ulkeınizin disj ticaretinde öneınli bir yeri olan Lluslararası. geçmiş dönemdeki perfornıansuu ve bugüııkü tnali yapısını her zaman oldıığu «îibi bu baza «jöre de değerlendirdi. Uhıslarara.sf nın istikrarlı. kararlı ve reel geli^ınesini kanıtlayan LlS $ bazındaki sonu^lar önümiizdeki «iünlerde kamuoyuna sıınulacaktır. Saygılanmızla. Döviz bazında DÖVİZ KURLARI Oovızın Cınsı 1 A80 Dolan 1 Avustralya Doları 1 Avusturya Şılıni 1 Batı Alman Markı 1 Belçika Frangı 1 Danımarka Kronu 1 Fransız Frangı 1 Hollanöa Flonni 1 Isveç Kronu 1 Isvıçre Frangı 100 Italyan Lıretı 100 Japon Yenı 1 Kuveyt Dınarı 1 Sterlin 1 S.Arabıstan Rıyalı Efektıf Efektıf Döviz Döviz Alış Ahş Satış Satış 565 15 596.85 585 15 60270 416.51 424.84 395 68 429 01 35.96 3491 35.61 3491 245 75 250.67 245.75 253 12 1238 12 02 12 26 11.42 68 65 66 65 67 98 66.65 82.62 80 21 81 81 80.21 217.61 221 96 217 61 224 14 80 23 77.89 79 45 77.89 290.40 296.21 290.40 299.11 37 21 36.13 36.85 34.32 307 84 314.00 292.45 317.08 2047 38 2088 33 1945 01 2108.80 815.11 83141 815.11 839 56 160.30 163 51 152.29 165.11 ÇAPRAZKUR 1 ABD DOLARI 2.381 B.AIman Markı 7.2952 Fransız Frangı 2 6889 Ho«landa Flonni 2 0149 Isvıçre Ftangı 1619 57 Italyan Lıretı 190 08 Japon Yenı 3 6503 S Arabıstan Rıyalı 1 Sterhn 1 393 ABD Dolan AUIN GÖMÛŞ Cumhunyet Reşat 24 ayar kulçe 22 ayar bılezık 900 ayar gumuş ALIŞ 45 300 47 500 6 770 6 090 121 General Motors'un cirosu, Ttirkiye bütçesinin 10 katı EkoDomJ Servisi ABD'nin otomobil sanayiinde bir numaralı şirketi General Motors (GM) 1985'te toplam 4 milyar dolarlık (2.4 trilyon lira) bir brtlt kâr sağladı. Geçen yıhn dördüncü çeyreğinde ise geliri yüzde 4.3 artış gösteren GM'nin yıün tümü açısından net kân ise bir önceki yıla oranla yüzde 13 azaldı. 1984 yılında GM'nin net kân 4.5 milyar dolardı. GM'nin geçen yılki satışlan ise 1984'e oranla yüzde 15 artarak toplam % milyar dolara (yaklaşık 60 trilyon lira) ulaştı. SATIŞ 45 500 46 500 6 790 6600 ı 123 5JJ S? 7 ŞUMT 1!tt IMİNİMIEKİ DMZ KIHILJUU T C ZİRAAT BANKASI DÖVİZ $6 \? DÖVİZİN CİNSİ 1 AMD0UM 1 AVItSTMLYA D 0 U M 1 AVUSTIMTA ŞtÜNİ 1 M T I ALMAİİ MARKI 1 KLÇfeAHUKI 1 DAHİMAIIKA KRONU 1 FRANSIZ FRANGI 1 H0UAN0A aORUIİ 1İSVEÇ KRONU 1 İSVİÇRE FRAN6I 1 M tTALYAN ÜRETİ 100 JAPON YENİ 1 KANAOA DOLARI IKUVEnONMM 1 NORVEÇ KRONU 1STERÜN 1 S. ARABİSTAN RİYALİ EFEKTİF Ekonomi Servisi Petrol fiyatlarındaki düşüşün Brezilyanın 1986'daki petrol faturasını en azmdan 1 milyar dolar ji7a|taçagı ve bu durutnun da 103 milyar dolara ulaşan dış borç ytlkünü bir ölçüde hafifleteceği açıklandı. Hükümet yetkilileri ortalama varil rıyatının 20 dolar civannda oluşması halinde 1985 yılında S.4 milyar dolar olan petrol ithalatının bu yıl 4 milyar dolara inecegini belirttiler. Brezilya, petrol fiyat savaşından menınun Bulent Şenver Onel Müdür Yardımnsı INTERBANK ^ ULUSLARARASI ULUSLARARASI ENDÜSTRİ VE TİCARET BANKASI A.Ş. AUŞTL SATIŞ TL AIIŞTL »Tis n. 586.15 603 73 586 15 609 59 417.22 429.74 396.36 433.90 34.96 36.01 34 96 36.36 246.75 254.16 246.75 256 62 1204 12.40 11.43 12.52 66 76 68 76 66 76 69 43 80 34 82 75 80 34 83.56 217 98 224 53 217.98 226 70 78 02 80 36 78 02 81.14 290.90 299.63 290 90 302.54 36.19 37.27 . 34.38 37.63 30837 317 62 292.95 320.70 413 65 426 06 392 97 430.19 2050 88 2112 39 1948 33 2132 89 78.89 81 26 74 95 ! 82 04 816 50 841 00 816 50 ' 849 15 160.57^ 165 39 152 54 166 99 T.C. ZtRAAT BANKASI "Gacnac crt«0iB<t"