Katalog

5 ŞUBAT 1986 EKONOMİ CUMHURÎYET/9 TÜRKİYE'Uen H)zel sektöre 6 mîlyar dolarbk yeni pazar' Ekonomi Servisi Banking dergisinin son sayısında yapılan biı araştınnaya göre, 19861992 arasındaki 6 yıllık dönemde, Türk Silahlı Kuvvetlcri'ndcki yenilemeler için 15 milyar dolarhk harcama gerekiyor. Araştınnada, 15 milyar dolarlık tutann ytlzde 40'hk bölümünün, gerekli yatınmlar yapılabildiği takdirde Türkiye'de üretilebüeceğine dikkat çekiliyor ve bu çerçevedc özel sektör için silah sanayiinde gelecek 6 yü içinde 6 milyar dolarbk yeni bir piyasa ve yatınm alanı doğduğuna işaret ediliyor. Araştırmada, yeni kurulan Savunma Sanayii Destekleme Fonu aracılığıyla aynı dönemde özel sektör için 2.5 trüyonluk bir kaynak yaratılmış olacagı da dile getiriliyor. KlVler için Fiyatlar Ozal'ı dinlemiyor üçlii stnıflama Newsweek Başbakanın koyduğu %20 zam tavanı bir hafta geçmeden delindi Mir kerede Elvan ve Fruko marka gazozlara yüzde 40, Pınar Şaşal suya yüzde 33, Pepsi ve Coca Cola'ya yüzde 25 zam yapıldı. Böylece dün açıklanan ve piyasadan öğrenilen zamların yansı yüzde 20'nin çok üzehnde gerçekleşti. İTO OcretHler Geçlnme Endefcsl (12 ayiiK artışlar) TürkiyeAET tekstil görüşmeleri ANKARA, ( a * ) AET Ue hazır giyim ve difcer konfeksiyon ürünleri konusundaki uyuşmazhklar uzerinde gorflşmelerde bulunmak üzere Torkiye'ye gelen AET Komisyonu Dı$ tliîJrileri Komitesı üyesi Merve J u Jcaa, "Aalaı«a ttmiai anyornz" dedi. Turkive'de yapacafcı temaslar ve AETnin Turkiye'ııin tekstil ihracatı karsısındakı tutumuna ılışkın sorularuu vanıtlayan Juan Jean, AET Gümrük Masası sorumlulanndan Giovanni Accardo ile birlikte yapacaklan teraaslann geçen yıl eylül ayından kesintive uğrayan görüşmelen yeniden baslatma amacını taşıdıginı söyledi. Juan Jean görüşmelerde iki tarafın önerüerinin ı$ığında bir çozUm yolu bulunmasına çalışılacağıııı kaydetti. Bün yayımlanan tstanbul Ticaret Odası Endeksi'ne göre de lstanbul'da perakende fiyatlar ocak ayında yüzde 3.3 artış gösterdi. ÎTO'nun yaytmladığı sonuçlar, Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Kaya Erdem'in 1986'da aylık yüzde 2 enflasyon beklentisinin yılın ilk ayında gerçekleşmediğini gösteriyor. Ekonomi Senisi Başbakan Tiırgut Özal işadamlannı, sanayicileri, yüzde 20'den fazla zam yapmamaya çağıra dursun, ne sanayiciler ne fiyatlar Özal'ı dinliyor. Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Kaya Erdem 1986'da aylık enflasyonun yüzde 2'yi geçmeyeceğini söylerken lstanbul Ticaret Odası Endeksi'ne göre lstanbul'da ocak ayında perakende fiyatlar yuzde 3.3 arttı. Dün açıklanan ve piyasalardan alınan bilgilere gore ise, 6 kalem maldan uçune bir kerede yüzde 20'nin çok üzerinde zam yapıldı. Başbakan Turgut Özal'ın daha bir hafta önce Türk Sanayicileri ve tşadamlan Derneği'nin Genel Kurulu'nda sanayicilere hitaben yaptığı konuşmada, "Yüzde 20'nin üzerinde zam yapdmaması" talimatı da yer almıştı. Özal'ın talimatlanna gelen tepkilerde özellikle Izmirli sanayiciler yüzde 20 zamrrun az olduğunu, enflasyonun hemen düşurulmesi taraftan olmadıklannı açıkça söylemişlerdi. Dün yapılan zamlar da Özal'ın söylediklerinin "havada kaldıgım" gösteriyor. Bir kerede Elvan ve Fruko marka gazozlara yüzde 40, KAR, BALIK TEZGÂHIHA VUROU Karyagışınm avlanmayı olumsuz etkilemesı sonucunda balıkçılar lezgâhlarım kapamak zorunda kaldılar Balık halıne gelen çok kuçuk mıktardakı balıkhr da gazmolokanlalar ve buyuk otelter için satm alındı Balıkçı Bahattin Can havalann soğuk gıtmesi nedeniyle balıkçılann ava çıkamadıklanm ve balık halıne gelen balıgın yok denecek kadar az olduğunu belirterek, 'Biz isteriz ki balık çok olsun ve fakir fukara da yiyebilsin. Şimdi bahk hiç yok. Olanı da luks lokanlalar aiıyor. Bu durumda orıadirtgin balık yemesi imkânsii, müzayedeyt girdik balık alamadık. Şimdi burada beklesiyoruz" dıvor. Konferans Heyeti'nin yeni yöneticileri Ekonomi Senisi Dr. Nejnt Eczacıbaşı larafından 19'iOyılında kurulan ve 25 yıldır hızmet veren Ekonomik ve Sosyal Etudler Konferans Heyeti'nin hafta sonunda yapılan genel kurul toplantısında yeni yönetim kurulu belırlendi. Dr. Nejat Eczacıbap'nm Ba$kan, Prof. Dr. Kemal Kurdaş, Prof. Dr. Erdogan Alkin ve Şahap Kocatopçu'nun Başkan Vekili olduğu 15 kışilık yeni Yöneıim Kuruiu'nun diger üyeltrı ö ı han Eroguz, Dr. Saglam Daİamaa, Dr. Öztin Akguç. Dr. Nusret Arsel, Dr. MMin Berk, Cem Bo>ner, Prof. Alilla Gonenli, Dr. Nııih !N«>ri, Prof. Dr. Ergtın Ozsuna). Prof. Dr. Reha Poroy ve Felhi Tanala). $tBXETUERDEH HABERLER AIR FRANCE havayolu şırketi 102 uçakıan oluşan kargo fılosunu yeni bir Boeing747 ıle takvıye edıyor. Uluslararası haılaıda lajınan kargo bakımından dünya havayolları sıraiamasında üçuncu olan Air France. air charter seferlerıyle de taşıdıgı yolcu sayısını hızla antınyor. I985'le sadece air charter seferlerıyle 1 mılyon 800 bin yolcu tasıyan Air France, Türkiye'ye de 1985'te aynı çerçevede 65 bın Fransız tunst laşımıs bulunuyor. EKİNCİLERŞirketler Grubu, İskenderun'unSansekı mevkünde 5.S mılyarlık bir ıskele yapıyor. 50 bin Dwt'lık gemı yanaşabılecek kapasııedeki bu iskele önumuzdekı gunlerde ihaleye çıkarılacak. OTOMARSAN'ın. yönelicı ve eğiticı personeli için duzenledigı semıner devam ediyor. ANKARA, (Cumhnriyet Börosu) "KtT'lerin öttUeftirttmesi" projesinde ana stratejiyi haarlayan Danışman Oc95 M NB May Hat Tem Afi E» ö Kas Ar Oc'« Morgaa Guaranty Baak, DPT'ye 3'lü bir sıruflama önerOzel sektörden zam demeti di. Yabancı damşman, ilk gruba koyduğu KlT'lerin hemen sa40 .70 .50 üşını, yeni yatınmlarla rehabilite 40 .70 .50 edilecek kuruluşların orta ve uzun vadede özeUeştirilmesini 33 .200.. .150... öngörürken, baa KlT'lerin dev25 .100... .80... . Ekonomi Servisi Amerıka'mn unlu haftalık let elinde kalması yönünde görüş 25 .100... .80 dergisi Newsweek 'te Türkiye ile ilgili olarak ya16.6 bildirdi. 3400 3000 yımlanan bir haberde birçok açıdan Özal'ın re4000 4600 16.6 Morgan Guaranty ile diğer formlanmn buyuk başan sağladığı ancak, orta .400. 11.1 ..360... fwm UH |1 « 4 . danışman şirketlerin hazırladığı sınıf ve dar gelirliler üzerindeki raporlan de|erlendirecek bir kobaskmm neredeyse dayanılmaz binde 3, ulaştırma gmbunda ise 1.5 litrelik Pınar Şaşal suya yuzmite, özelleştirme projesine ilişhal aldığına işaret edildi. lssizliyuzde 22 artış kaydedildi. Bu de 33, Pepsi ve CocaCola'ya ise kin son stratejiyi saptayarak ğin DPT verilerine göre grupta ocak ayında fiyatları aryüzde 25 zam yapıldı. Ekonomik Işler Yüksek Koordi1983'tekı yüzde 20.7 seviyesintış gösteren maddeler arasında, PERAKENDE FİYATLAR nasyon Kunihı'na önerilerde buden bugün yüzde 23.2'ye yükselkolonya, doktor vizitesi, ilaç, YÜZDE 3.3 ARTTI lunacak. Söz konusu komitenin diği kaydedılen haberde, özal'ın gözlük camı, defter, kalem, şebaşkanlığına, Toplu Konut ve Dun yayımlanan lstanbul Tienflasyonun yuzde 30'un altına hiriçi ulaşım masrafı, şehırleraKarnu Ortakhgı ile Savunma Sacaret Odası Endeksî'ne göre ise düşeceği ve daha fazla iş tmkârası tren ve vapur, motel fiyatlanayii Fonlan'nın Başkanı Vahit lstanbul'da perakende fiyatlar m yaratılacağı yolundaki tahrı yer aiıyor. Erdem'in getirilmesi bekleniyor. yüzde 3.3 artış gösterdi. Ocak ayı minlere yer verilerek, "Ancak, Gıda maddeleri grubunda yer 3'LÜ SIMFLAMA sonucu, geçen yılın ocak ayında bu noktada, Türklerİn çoğu daalan zaruri maddeler endeksinYabana danışman şirketin çagörülen yuzde 8.2"lik hedefîn geha az vaat, daha fazla somut sode yüzde 2.4, keyif maddelerinlışmalarında ekonomik ve yasal risinde kalmakla beraber Devlet nuç bekliyor•" denildi. dc yüzde 6.2 ve gıda maddeleri çerçeveyi göz önüne aldığını beBakanı ve Başbakan Yardımcısı genel grubunda yüzde 2.7 artış lirten bir DPT yetkilisi, sözleriKaya Erdem'in aylık yüzde 2 enfTÜRKtYE'NlK DIŞ BORCU görüldü. Gıda maddeleri gruni söyle sUrdürdü: lasyon artışı beklentisinin yılın 24 MİLYAR DOLAR bunda ocak ayında fiyatlannda "Ekonomik detertendirmede ilk ayında gerçekleşmediğini gösartış izlenen mallar şunlar: BöKtT'ierlıı ciro ve kârian, act teriyor. Newsweek, özal'ın 1983'te rek, koyun eti, sığır eti, balık, taştmdiki dctcrteri besaoteHiyor. İTO Endeksi'ne göre ocak ayBaşbakan olduğunda Türkiye'yi vuk, nebati yağ, zeytinyağı, toz Ayncs özei kesime yaknhklan lan karşılaştırmasında artış yüzekonomik çöküntünün eşiğinden şeker, şekerli maddeler, çukulada defertendirilıyor. Yasal çerde 38.5, 12 aylık artış ise yüzde kurtarmayı hedeflediğini hatırlaçevede ise 233 sayüı kanon bük42.3 oldu. Belirlemelerimize gö ta, kuru fasulye, nohut, mercitarak şu görüşlere yer verdi: "Demek, bulgur, zeytin, süt, beyaz moaddd karannaiMİB gcKkleri re aylık enflasyonu yuzde 3'lerde nizaşın ülke yatmmlannın peynir, yumurta, yaş meyve, kugöz önünde tutnMa" seyretmesi halinde 1986 yılı enfözal'ın politikalanna olan güveru üzüm, fındık, tuz, sirke ve Aynı yetkiliden edinilen bilgilasyonun yuzde 40 dolaylannda ni artmıştır. Geçen iki yıl içinde kahve. Isıtma ve aydmlatma lere göre, Morgan Guaranty'nin gerçekleşecek. bir düzine yabancı banka ve maddeleri genel grubunda yüzözelleştirme projesine konu olan İTO Endeksi'nin grup ve alt YVestinghouse Electric'ten Dow de 3.3, giyim ve ev eşyası gru32 KlT'e üişkin ilk değerlendirgruplar itibariyle aylık karşılaşChemical'a kadar birkaç büyük bunda ise yüzde 2.2 artış kaydemeierine göre yaptığı sınıfiama tırması ise şöyle: Ocak ayında fırma Türkiye'de şube açmıştır." dildi. şöyle: grup olarak en yuksek artış ^ z Kira ve ev bakımı grubu içinDergi, Türkiye'nin hâlâ 24 milHemen satdacaklar: THY, de 8.6 ile muteferrik grupta göde ev kirasında yüzde 2.7, ev bayar dolar dış borcu ve 3 milyar USAŞ, TÜRBAN, NETAŞ ve rüldu. Bu grup içinde yer alan tekımında yuzde 5.1 ve grubun gedolarlık dış ticaret açığı olduğu ORÜS. mizlik sağhk endeksinde yüzde nelinde yüzde 2.9 artış izlendi. na da işaret ettu Rehabilite edilecekler: BO5.4. kültür eğlence grubunda g özal'ın reformlan büyük başan sağladı. Ancak, orta sınıf ve dar gelirliler üzerindeki baskı neredeyse dayanılmaz bir hal aldu Hemen tattlacahlar: Türk Hava Yolları, USAŞ, Turban, Netaş, ORÜS. Retmbilite edileeeMer: Botaş, Tüpraş, Petrol Ofisi, Etibank, Yem Sanayii, Çitosan, Sümerbank. Devlete kalucaklar: DM0, TMO, PTT'nin posta servisleri, DDY, Devlet Hava Meydanları, Liman îşletmeleri. TAŞ, TÜPRAŞ, Petrol Ofısi, Etibank'ın bazı tesisleri, Yem Sanayii, Çımento ve Toprak Sanayii Ue Sümerbank'ın tekstil grubu. Devtete kalacmklar: DMO, TMO, PTT'nin posta servisleri, DDY, Devlet Hava Meydanlan, Liman işletmeleri. DPT yetkilisi, hemen satılacak KtT'lerin belirlenmesinde bunlann özel kesim işletmeciliğine açık olması konusunda özen gösterildiğini belirterek, "Oraegbı, turizm alanında devletin böyiik yatınmı zaten yoktnr. Yine NETAŞ'ın sadece yan hissesi devJetin elindedir" diye konuştu. Rehabilite edüdikten sonra özelleştirilecek KÎT'lerin durumlarının ek yaünmlarla düzeltileceğini söyleyen yetkili, projenin zamanlaması konusunda da şu görüşü bildirdi: "Hemen satılacak olan kurnl«slann başında gelen THY hisseleri ba yıl pazanı sunulacak. RckabOHe edilecek oUnlann saOsa hazır hale getirümesi konusanda ise zaman vermek miimkiB degfl, 5 y* da otnr 10 yıl da" Morgan Guaranty'nın KİT satışlarında hisse dağılımı yönunde çalişma yapmadığı öğrenildi. Türk halkı daha az vaat, daha fazla somut sonuç bekliyor' Uniroyal Türk AŞ. kendini feshediyor BORSAMN tÇÎNDEN Karsh: Işler umulandan iyi Ekonomi Senisi tstanbul Menkul Kıymetler Borsası'mn ilk bir aylık değerlendırilmesinin yapddığı dünkü loplantıda açıhş konuşmasını yapan Borsa Başkanı MnJuurem Kardı borsaıun ilk bir aylık dönemınin Ueriye yöndik olarak umut verıa olduğunu belirterek, "Ifkr audn(•••zdaa daha iyi gidiyor" dedi. Borsa üye temsilcilerinın ilk bir aylık dönem ıçinde yönetmelik çerçevesınde defcşurümesını ve yenilik getirüecek önerilerin dile getirildiği toplantıda borsa üye temsildleri başkanhğa 12 maddelik önehlerini sundular. Toplantıda üye temsücileri daha onceden kendi aralannda aldıklan kararlan şu şekılde sıraladılar: Tanvillerin boread» işleaı görmes için uyrJert uyanda bıdanalmast, birinci puardaki 40 şirkeün hisMlerintn (aztataşbnlmaa, alunsatun flşierinin rcnklcrinin aym tntalman, ordinolan* kapab sandıt» aülması, gcndfekrin görülen bir ycrde tabloda aslarak üyetere duynndmas, ahmsatıjn emlrlerinin scaııs %plı«« p dan oact bir tabloda gögtettecsL, telefontann ihtiyaa k«rş>Uma.<ı, ttscü islemlcriııdeki asgari sayı Umitiııiıı betirienmesi. lcapMiışUnta kbaderia haogi ynkseüş yiizdcaiai aaİMttitUun •çddaııması, oransalık kurmUamun abamlauş rakamlar kattamlarak deİenere edMjncmea ve tndi i^eıniatedc adct olarak belirti bir anır jetirilnesi. Yukandaki önenlerin görttşütdüğü toplantıda borsa yönetımi, üye temsücılerinin göruş birlıği içinde sunduklan önerilerin mantıklı bulunduğunu ve özellikle tahvil işlemlerinin borsadan geçirilmcsi hakkında uyarüar yapılacagını bildırdiler. Borsa Başkanı Muharrem Kardı borsadaki bazı aksaklıklann ve geokmelerin ber seym elle vapılmasından kaynaklandığını ve bu isın de yakın bir gelecekte halledileceğıni belirterek, çok kısa bir zamanda bılgjsayar duzenine geçilecegım kaydetti. öte yandan, dun borsada S bın 488 adet hisse senedi 22 raiiyon İSS Ua Un degerle d degişürdi. Yunıyen kâğıtlar olarak nitelendirilen hisselerde eskisi gjbi yine artışlar gözlendi. DUNYA'dan BrezilyaYla gıda fiyatları donduruldu Ekooomi Servisi Brezılya'da aylık fıyat aıtış hızının yuzde 16.2 gıbı rekor bir duzeye ulaşması lUerine hukumeı enflasyonist baskı yapan yeni para basımıru önleyecek sert ekonomik önlemler aiıyor. Hukumetın, yıllık enflasyon oranını yuzde 237'ye çıkaran son fiyat artışiarına karşı ilk tepkısı, pirınç, fasulye, ekmek ve et fiyatlannı dondurmak oldu. A>nca Devlei Baskanı Jos* Sarntj de federal buıçeden eyaleı yönetıralerıne yapılacak ödemelerın transfennı de durdurdu. Geçen hafta sonunda Malıye Bakanı Dilson Fuaaro'nun başkanlığmda yapılan toplanııda da devlet bankası Banco do Brasil'ın butçe açıklarını kapatmak amacıyla kendisine verilen Merkez Bankası kaynaklanndan sınırsız miktarda para transfer yetkisine son verildı. Ekonomi Servisi Uniroyal Endüstri Türk AŞ.'nin, Good Year Lastikleri Türk AŞ. tarafından satın ahnacağı, dun UniDün alımı satımı yapılan hisse senetleri royal'ın genel kurul nedeniyle gazetelere verdiği ilanlarda da yer aldı. Uniroyal Endüstri Türk AŞ. larafından 26 şubat günU tn dutuk En yuks«k Mik yapılacak olağan genel kurul için ftTatı(KU.Adadi) 1 WSMMIW« fhf» fiyat pay sahiplerine gazete ilamyla yapılan çağrıda, şirkeün Good Arçelik 2150 2200 2200 2200 50 Year tarafından devralınması ve Aymar IY) 1500 1600 1500 1600 100 Uniroyal'ın tüzelkişiliğinin fesÇeHk Halat 6930 6950 7000 7000 983 hi için yönetim kuruluna yetki Çims* 5710 5440 5710 5710 100 verilmesi, şu ifade kullarularak Cukurova Etektrik (E) 4025 4425 4425 4425 100 istendi: Gubre Fabrikalan 4750 4985 4985 4985 115 'Şirketimizin Good Year LasKartonsaıı (Y) 1850 1890 1890 1890 90 Ükleri Türk AŞ.'ce devralınmaKav 12700 12625 13000 13000 120 M ve iafisahı suretiyle yapılacak Koc Holding (E) 3560 3700 3735 3735 170 Ktc Yatırım (E) 1750 1750 1600 birieşmenin, TTK'nin UgUi hü1800 985 5250 5260 5260 5260 160 Kortsa kümleri ve Kurumlar Vergisi KaKaruau Tarun 1150 1145 1150 1150 750 aana'aun 37, 38 ve 39. maddeSarkuysan 1750 1775 1800 1775 200 leri köküBilerine uygun olarak T. Dmair Dokum 2100 2000 2100 2100 100 gerçekkştirilmesi İçin gerekli işT. İ j Bankası (A) 12500 13500 13500 13500 50 (emlerin ve birleşme sözleşmesiT.Şi*e Cam |E) 1140 1140 1140 1140 200 nin yapılması hususunda yöne Ç.Ovi Elk.(Y) 1000000 nık 3450 3450 3450 1000 tim kuruluna yetki verilmesi..." T.İ. Baakas<(B)(Y)N. 10000 12*00 12500 12500 12500 215 4 DOVIZ KURLARI Dovızın Cmsı 1 ABD Doları 1 Avustralya Doları 1 Avusturya Şılını 1 Batı Alman Markı 1 Belçıka Frangı 1 Dammarka Kronu 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Ftorını 1 İsveç Kronu 1 Isvıçre Frangı 100 Italyan Lıretı 100 Japon Yeni 1 Kuveyt Dınarı 1 Sterlm 1 S Arabıstan Rıyalı Dovız Alış 587 70 404 22 34.65 243.15 11.92 6611 79 39 215 43 77 38 287 24 35 75 306 17 2049 13 804.38 160.99 Dovız Satış 599.45 412 30 35 34 248 01 12 16 67 43 80 98 219 74 78 93 292.98 36 47 312 29 209011 820.47 164 21 Efektıf Alış Efektıf Satış 587 70 605 33 416 35 384 01 34 65 35 69 250 44 243 15 11 32 12 28 66 11 68 09 79 39 81 77 215 43 221 89 77.38 79 70 287 24 295.86 33 96 36 82 315.36 290 86 1946 67 2110 60 828 51 804 38 165 82 152 94 Konuk Yazar AH Naii Kubah Dış ticaretin desteklenmesinde yeni bir öneri İhracatta "vergi iadesi" yerini Ortak Pazar tarafından da uygulanan fiyat telafi sistemı'ne terk etmelidir. İhtiyaç duyulan sistemin yurutülmsstnı sağlamak için bir dış ticaret fiyat telafi fonu oluşturulmalıdır. Bu fondan sağlanacak ihracat teşvikleri, gerek sektorfer ve mallar bazında. gerekse zaman içinde ve ulkeler arasında esnek bir biçimde uygulanabilir. Fıyat telafi fonu piyasadan sağlanan kaynaklardan karşılanacağından, kamu harcamaian veya para arzt yo/uy/a bır enflasyonist baskı yaratılacağı, Hazine kaynakları ile ihracatın desteklendiği tenkidi geçerli olmayacaktır. Bır tarattan ihracat artısmın devam edeoıimesı •/e ekonomımtzm ulusiararası ptyasalarla botunlesmesi dığer tarattan ise Tjrk sanayıının haksız reKaoet ıle karştiaşarak çokuntuye uğramaması ıcın u'r dızı sorunun aşılması gerekmekteuır Geçmış yıiiarüa eOınıl&n tecrubeierle. yenıdeo ele alınacal' etkm öır dıs ticaret ststemı mevcut sorunlann asıirvasmı gentş olcude KolaylaştırauıleceKtır Bu bakımdan. gıttıkce enyerek onadan kaıkacağı ve kalkması gerektığı öelırgın bır bıçımde ortaya cıkmı$ oıan vergı iadesi sıstemının yerını a/aDfiecefc veo: öf sıstem ana hatlanyla DU yazıda ete atnacaktr. öneribrin sıstBtn, geneKndo Ortak Pazar taratından uyguianmakta olana oıaukça yakındır Uiketmzde haien uygulanmakta olan ve "vergi iadesi dıye adlandınlan tesvı* sıstemının cesıf/ı sakmcalan bulunmaktadır 7 Sıstemm GATT IMF gıbı uluslararası kuruluşlar onunöe savunu/ması zordur Savunma bızı daıma mann bunyesme gıren vergılenn tespıtı gıbı gerceKte anlamsız hesaptamaiara ıtmektedır "Vergı iadesi sıstemı aevieı eııyle yapılan bır subvansıyon ofmak/a ırnam eofnektecdr 2 Sısıem kamu harcamaları acısından ağırca bır butce yukj ve en'lasyonısr öasKı yaratmaktadır Vergı iadesi kend* kaynagnı yaratan bır tesvik sıstemı öeğnüır Hazine kaynaklancun ıfıracstı tesvık ıcın kullanılması haki< veya naksız tenkıtlere seoep oimaktadır 3 Sıstermn zaman ıcınde yeterlı esneklığı /oktvr Bırcok mamulumuzun .c ve dıs fıyar'arnın mevsımlık veya kon\onkture< dalgalanmalan ıf racat destek oranınm da değısmesını öazı surelerde tamamen xaıdırnmasını sonra tekrar uygolanmasım gerekPrmeKte Ancak oeste*tenn bu sekılde ındırılıp çıkartumast "vergi iadesi" tezı ıle savunulamamaktadır 4 Sıstemırt cesıtlı ıhrac pıyasalan acısından yeteriı esneklığı yoifi^r Hernangı bır mamul furu ıcın Ortadoğu ulkeıennae ıhtıyac duyuian destek ıte Uzakdoğu Atrıka Avrupa Doğu Bloku ulketerı veya Kuzey ve Guney Amerına jlkelerınde ıhtıyac duyulan desten ta'kndır Mevcut vergı laaesı sıstemınde öu esneklık Oe mevcoı Oeğıldır 5 Sısternın yonetımıne uygulamanın ıcınde buluoan sanayıcılenn natılması sagıanmamıstır Vergı iadesi sistemi, uygulamadan en çok atfotenen ne gerceKle sır cnde buıunan sanayiciler ve onıa n temsıi eoen kuruluşların hıcbır katkısı oımadan uygulandığı ıcın devamlı olarak buyuk uygulama hataiarına ve kacakiara sebep oımaktadır Sısteme yapılan /urt ıa elestırılenn en buyuk Kaynağı budur 6 Sıstem aslmda dıs ticaret rejimmm bır parcası olan gumruk ve ıthalat fonları ıle ılışkılendınlmemıştır * * • Oyieyse ıhtıyac duyulan sıstemde şu ozellıkler bulunmalıdır • Uluslararası torumlarda savunulabıhr olmalıdır Devlet geiırien ıle ihracatın desteklendiği tenkıdtm uertaraf edecek ozellıklere sahıp oimahdır • Kendı ma.'ı kaynağını kendısı yaratmalı Hazme üzerinde enflasyonist bır baskı yapmamaiıöır • Zaman ıcınde esnek olmalıdır • Ulkeler ve bolgeier arasınoa esnek olmalıdır • Uygulanmastnda sanayıcının ve ıhracatçının partısıpasyonu sağlanmahoır • Gumruk vergılen ve ıthalat fonları ihracat teş\/IK sıstemı ıle mustereken ve Koordıne bır bıcımde uygulanmahdtr Bu ozellıklere satiıp olduğu ınancı ıle onerdığımız sıstemm esaslan şunlaroır a "**»» i a d a * r yerini, Ortak Pazar taranndafi da jygulanan (ve gerekırse ECU bırımı ıle ıtade edıien) "liyat telati sistemi"ne terk etmelidir ö Sıstemm yurutulmesını sağlamak ıç/n bır dış ticaret fıyat telafi fonu oluşturulmalıdır. Fonun kaynağırı ıç pıyasaya satılar, mallar uzerınden alınacak KDV'ye ılave edilecek sursarj ıle ıthalde aiınan fon/ar oluşturmalıdır Bu surşaqın sevıyesı (orani) aşağıda açıklanan ve ozel sekîor temsılcılermın de kat»acağı bır dış ticaret koordınasyon komıtesınce tespıt edılmelıdır Bu ve aşağıda ızah eöııen Komıîeier ihracatı gelıstırme merkezının yemden organıze eoılmesı ıle bu kuruluş bunyesınae oıusturuıaDı/ır Devlef KDV uzerınden aımacak surşarj ıle ıthaı 'oniarmın tahsılınde sadece yaramcı otecaktır 8u suref/e oiusacaK '•yaf teialı fonu piyasadan sağlanan kaynakıardan karsılanacagmdan kamu harcamaları veya para arzt yoiuyla b,r enflasyonıst Oaskı yaratılacağı veya Hazine kaynakları ıle mracatın desteklendiği tenkıdı gecerlı olmayacaklır Sıstem u t a « Pazar tarafından tanmsaı ihracatın reşvıkı ıcın kuiianıidığ< ıcın de uluslararası Kuruiuşlar karsısmda ve/gı ıade«"nden cok daha Kolay ve haklı bır bıçımde savuno Arjantirfle Sovyetler'in ticareti gelişiyor Ekonomi Servisi Arjamın, Kübadan sonra Laun Amerika ulkelecı arasında Sovyetler Birhgi'nın ıkıncı en buyuk ücaret ortağı oldu. Geçen hafta Sovyetler BırlığVne gıden Arjamın Dışısleri Bakanı Danle Caputo yeni bir hububaı satım arüasması ımzaladı Anlaşma uyarınca gelecek beş yıl içınde Sovyeıler, Arjantın'den toplam 4.5 mılyon ton, mısır, soya fasulyesi ve dan saıın alacak. Bunun karşılıgında Arjantın de Sovyet malları Dmnte CaputoSovyttlcr'l* ıthalatını aynı sure içinde en az 500 hububot antopnosi imzoladı. mılyon dolara çıkaracak. ÇAPRAZ KUR 1 ABD DOLARI 2 417 7 4026 2 728 2 046 1643 92 191 95 3 6505 1 Sterlm 8 Alman Markı Fransız Frangı Hollanda Florını Isvıcre Frangı Italyan Lıretı Japon Yeni S Arab.Stan Rıyalı 1 3687 ABD Doları ALJIM GUMUŞ ALIŞ ı Cumhurıyet Reşat 24 ayar kulce 22 ayar bılezık 900 ayar gurrıuş 45 250 47 000 6800 6 110 12i SATIŞ 45 500 48 000 6 820 6 600 123 Join a leading intemational corporation The CocaCola Export Corpofabon ıs a wtx)iy owneo sub&dery ot The Coca Cota Comparry a teacfrng marketer o* sofi ormks woridwıde ouet 145 courtnes For Our Turk<sh t*anch we are m neecl ot a Jj SV T.C. ZİRJMT BANKASI S $UMT 1886 HUÜNİIIDEKİ D0VİZ KURLARI « \V DÛVİZİN CİNSİ I AMD0LMM I «mniALYA D L M OA lAVKTMYAfhM 11AT1 M1MM MMU liaCİUFMMİ 1 1UİMAMU KMMU DÖVİZ «U$TL 588.70 606.36 404.90 417.05 34.70 244.15 11.94 66.22 79.52 215.79 77.51 287 73 35.81 306.69 408.53 2052.62 78.28 805 75 161.26 35.75 251.47 EFEKTIF Auşn. untn. 588.70 384.66 612.24 421.09 36.09 253.91 12.41 68.87 82.70 224.42 80.61 299.23 37.24 318.95 424.87 2134 69 81.41 837.97 167.71 « s.xce5stul can<3ıdate wıli repoıi \o the managmg dvector and wii. be resporsıbie tor Tb •Fınance Managera • Aıı abpects ot fınancai «portıng ano managemem ınformalnn based on Tu'KıSh ano U S accOuPttng s'.anoarOs • Preparatnn and contro. of short and medum letm operalmg plans ano tndgets • Cash «ow proıeciıons • Admmsıratrve aspecıs reialet) lo a (ooa processng pıant • impiementalıon and devetoprT>efit o( edD appfccatıons • Fmancai consuüancy to (ranciıse oomeıs Canoıdaes musl meeı ılıe lollovmg ıeqjtremenıs • Gtafluaies o! Bospnof JS Unf^eraty IB ü ). MıdOte Easl Technıcal Lnıversty (CX)TU) ot o&ıet urnvefs»lıes of sıfryt\at na'ure preiera&v wHfi a bus*ness admnıstrafion or bustness ftnance degree • Sevetal years «ork expenence • wlt> an ınternaı^ona1 audi'tng conpafiy • wıt^ a L S rmatıralıcraı ir a fesoonab*e f nance re4ated functıon • Exce!tenl convnand ot Englısti A second lofeıgn language ıs a pıe^efsnce a Age t»tween 30 38 Piease aopty to tne lollowıng ao»ess wıtn a recenı ptıoto^aph ano curncıiunı ^ Ej The CocaCda E«port CorporaKon PK921 İZMIR ı nunitt nuünı 1 WUJUBAaMaW 1İSVECUNM ibvlçRcnuum 1M İTUTM ÜRffl IMJATMTBri 1 K*M*lt« MMtM 9 a^B^aava^BB^v^ aa^a^aı^^avBjBi ikHVEYTBIttM mORVEÇKMM 1STEİÜM 1 S. MABİSTAI «lYAlJ 34.70 244.15 12.29 11.34 68.20 66.22 81.91 79.52 222.27 215.79 79.83 77.51 296.36 287.73 36.88 34.02 315.89 291.35 420 79 388 10 2114.19 1949.98 60.63 74.36 829 92 805.75 166.10 153.20 labılecektır Esasen yapılan uygulamanın. dış ulkeletın uyguladığı subvansıyonlarta bozulan serbest piyasa ftyat sıstemındekı sapmaları telafi etmek uzere ozel sektorun kendı içinde yaptığı bır uygulama olduğu kolayca ve haklı olarak savunulabılecektır c Dış ticaret fıyat telati fonundan sağlanacak ihracat teşvıklen. gerek sektorfer ve mallar bazında gerekse zaman ıcınde ve ulkeler arasında esnek bır bıçımOe uygulanabıhr Dış ticaret koordınasyon komltBsmin, oluşan fonu sektöner itiban ıle dağıtmasmoan sonra bu sektör tonlan soz konusu sektör mensubu kamu kesımı ve hur teşebbuş temsılcılennm katılması ıle gene ihracat gelıstırme merkezt bunyesmde oiusacak ozel statuoe "sektorel tıyat telafi komıteleri" taratından yonetılebılır Dış ticaret koordınasyon komitesı uç ayda bır toplanarak KDV surşarımın sevıyesı ıle o tarıhten sonra yapılacak ıthal bağlantıları ıçın uygulanacak ıthalat fonlannın sevıyelennı ve ortaya çıkan toplam kaynağm ihracat sektorlen ıtıbarı ıle dağilımını tespıt edebılır. Sektorel komıteler de ğene uc ayda btr toplt narak o tarıhten sonra yapılacak ıhraç bağlantıları ıcih geçerli olacak fıyat telati oranlannı mal grupıan ıtıbarı ıle ve farklı coğrafı pıyasalar ıçın tarkiı olarak tespıt edebıhrler d Fıyat telati odemelerının kaynağı piyasadan sağlanan tonlar olduğundan sevıyelerının yuksek tespıtı veya haksız yere tazla odemeler. kamu malıyesı acısından bır sakmca yaratmayacaktır çunku elındekı fonu iyi yonetmeyen sektorel komıteler donem ortasında sektore fıyat telafısı sağlayamaz duruma duşeceklerınden ve özellikle soz konusu komıtelerın sektör temsılcılerınden oluştuğu ve kenaı sektortermm uyelerıne hesap verme durumunda olacaklan da gozonunde tutulursa bugunfcu sıstemden dafta iyi yonetıleceğı duşunulebılır e Soz konusu fonu desteklemek ıcm KDV uzenne konacak sursar/m oranı yuksek olmayacaklır Cunku her sektör ıçın yapılan ihracatın o sektorde yaratılan toplam katma değerın msbeten kucuk bır oranı o/acağı duşunufurse ıç piyasadan alınacak sursarj ihracat ıçın kendısının birkaç katına ulasan bır fıyat telafi kaynağı oiuşturacaktır Elde uygu'amayı kolaylaştıracak onemlı bır "manivela etki&i mevcuttur * • * * Kanaatımızce. yukarda ozetlemeye çalıştığımız sıstem başansı ıcın uuyuk onem verdığımız ihracat hamlesının kesılmeden devammı mumkun Kilabıiecek /ertı sanayii haksız dış rekabete karsı koruyacak uygulaması kolay lıberal ekonomi ılkeienne uygun her platformda savunulabıhr enflasyomst olmayan ıhracatımıza dış pıyasalarda rakıplerı Je esıt sartlaroa rekabet etme olanağı verecek bır yaklasım teşkil etmekteoır • l)r. \ l i Naıl Kubalı \aşar Holding A.Ş. Idnn Mtclisi Başkan Vekili T.C. ZtRMT BANKASI "G«c«a)t ert»(Uo«ı"