Katalog

19 TEMMUZ 1985 KÜLTÜRYAŞAM CUMHURİYET/5 ÎSMAÎL GÜLGEÇ /" Bu ^ "V^PEo>ı , SEVEMA ATILLA DORSAY HAYVANLAR Sinema Kitapları Üzerine (3) Kaynak olabîlecek üç yapıt ilf ijat Özön'ün hazırladığı nema: UygulayımıSanatıTarihi" adlı kitabı, adından da anlaşılacağı gibi, teknik konularda olduğu kadar sinemanm çeşitli yönlerini vermesiyle yararlı. Agâh özgüç ise, "Türk Filmleri Sözlüğü"nün dördüncü cildiyle sinemamızın 198083 yılları arasmdaki döneme ışık tutuyor. Erman Şener ise, TV ile yideo olayını ele altnış. Son ayların sinema kitaplarına bakışımızı bu üçuncü ve son yazıyla tamamlayahm. Bu kez sinema üstOne kaynakkitap oluşturabilecek üç yayın var önümüzde... Bunlardan ilki, Nijat özön'ün "Sinema" isünli kitabı. Tam ismiyle "Sinema: Uygulay ınuSanauTarihi....'' CJLCJU O. NIJAT OZON kası olmadığı için genelde kabul edilen kimi yargılan (örneğin Muhsin Ertuğrul'u hemen yalnızca kötülemesini) bu kitapta da yinelediğini görmek olanaklı. Akad sineması için "..eski Türk toplumunun ağıriığını, yavaşlıgını du>urmak eregi>le bu öyküîerin sinemadaki uyarlamalanna alabildiğince yavaş, ağır bir tempo ve dizem vermek islemiş. ancak bunda çok aşınya kaçarak sonuçta ( ) sıkıcı görünçlükler (mizansenler) dizisi ortaya çıkannıştı" demesi, yine bizce tartışılır bir yargı. Demek istediğim, Özön'ün kitabı, özellikle "Tarih" bölümünde yazann bizce tartışmaya açık kimi kişisel yargılanyla yürüyor. KİM KİME DUM DUMA BEMC AK Eisenstein nu, Ayzenştayn mı? Ama her kitap sonuç olarak yatKİSİ Sinemamızın tek resmi tarihçisi Sıjat Özon, son kitabın zannın görüşlerini yansıttığı için, daki ozenli çalışmasıyla dikkati çekerken, Agâh Özguç'ün "Turk bunun böyle olması kaçınılmaz da Filmleri Sozluğıt "nün 4. cildi değerli bir başvuru kaynağı olusturuyor. denebilir. Özön'ün "Sinema"sı, sinemanın çeşitli alanlannı özenle, bilgiyle araştıran, bilgi veriyor. Bu alandaki yıllan de de özetleme zorunluluğun özellikle sinema eğitimi yapanmış deneyimleri, Özön'e, bu ki dan, çok tartışılır yargılara va lar ve yapacaklar için mutlaka el Nijat Özön, büindiği gibi sine mileyin çapraşık konulan olduk rabiliyor. örnekse, Jerzy SkoliaJtında bulundurulması gereken mamızın bir anlamda gelraiş geçça yaun biçimde özetleme olana raowski gibi son bir iki filmiyle bir başvuru kitabı.. Kimi yargımış tek rcsmi tarihçisi. Özön'ün ğını getirmiş. Aynı şey, çerçeve ortalığı ayağa kaldırmış bir yöiann eleştiri hakkı saklı kalmak ansiklopedicilikten gelme özenlemeden görüş açısına, çekim öl netmenden söz ederken, "..yurt koşuluyla... ("Sinema", HtL li bir çalışması, kuşkusuz dikkatçeğinden aydınlatmaya, dışı çalışmaJan Polanski'ninki Yayınlan). li bir arşivcüiği, sinemanın ülkeoyundan renge, sinema sanatımn kadar bile talihli olmadı" (S. 30) mizde ve dünyadaki gelişmeleribirçok öğesini açıklayıcı biigiler diyerek, üstelik Polanski'yi de Agâh Ozgüç'ün sözlügü ni sürekli izleyen bir ilgisi var. içeren " S a n a t " bölümü için de harcaması, JeanPierre Melvil"Sinema", aslinda yeni bir kitap Sinema yazan, arşivcisi Agâh söylenebilir. " T a r i h " bölümün le'i "Gölgeler Orttasu"nda bıraolmaktan çok, Özön'ün uzun Özgüç, ünlü "Türk Filmleri Sözde ise Özön, özellikle George Sa kışı (S. 275), son yıllardaki filmyılJar boyu yayımladığı çeşitli silüğü"nün yeni cildini çıkardı. doul'un ünlü Sinema Tarihi'ne leriyle ilgi çekmeyi sürdüren nema kitaplannın yeni bir karBu dördüncü cilt, 198083 arası oldukça yakından bağlı kalan bir önemli sinemacı Jacques Rivetması niteligi taşıyor. Ancak özelgibi önemli bir dönemi kapsıyor. gelişme planı içinde dünya sine te için, "Kendinden başka kirnlikle, yabana sinema tarihinin Özgüç, her yılın genel olarak bir masına, sonra da Türk sinema senin anlamadığı simgelerle do1980 ortalanna, Türk sineması dökümünü yapıyor önce: Yılın sına eğiliyor. Bu bölüm, bence lu bir iki filmden sonra piyasatarihinin ise 1984 ortalanna dek başlıca olaylan, alcımları, eğilimyapıtın en çok tartışmaya açık dan bemen hcmen silindi" (S. getirilmiş olması, kitabı kuşkuleri, ödülleri, sinemanın kayıpbölümü.. Özön, yabancı sinema 275) demesi, "ciddi" bir sinema suz oldukça güncel kılıyor, öneları ve çeşitli sayısal bilgüerle... tarihinde, bir ölçüde kahplaşmış tarihçiliğiyle pek bağdaşmıyor. mini arttınyor. Sonra alfabetik olarak o yılın kimi yargılan yenileme gereğini Türk sineması tarihinde ise, tüm fîlmlerinin jenerikleri, özetduymamış olmaktan, bir ölçüde Özön'ün, sinemamızın tek "resJzön, kitabın ilk bölümünde le konulan, eğer belli bir önemson yıllarda yabana sinemayı iyi mi taribçT'si olmasından gelen sinemanın uygulayunına (yani leri varsa basındaki çeşitli yanizleyememiş olmaktan, bir ölçü bir güvenle kendi vardığı ve bastekniğine) ilişkin bir dizi yararh kılan veriliyor. Özgüç, bu kez bir yenilik yapmış, kısa eleştiri özetlerinin dışında tüm eleştirilerin yayın organlannı ve tarihlerini de vermiş. Böylece yannın olası araştırmacısı için çok değerli bir kaynakça, bir araştırma olanağı doğmuş oluyor. Kimi • Nijat Özön'den geçen hafta adlann yazımında genellikJe be gi bir dile aktarma yapılsa, Eyfilmlerin özenle basılmış renkli ki Eisenstein çevirileri üstüne ya nimsenen knrallan bilirsin. La zenşieyn olarak aktarılması geresimleri veya "lobi"leri de kitin abecesiyle (alfabesiyle) yazı rekirdi. (Nitekim kiril abecesine zuna değgin bir mektup aldım. tabın görsel çekiciliğıni arttırılan, Tiirkçede yerteşmiş biçimi sıkı sıkıya u\an kimi yazariar yor. Agâh Özguç'ün bu yeni kiSıcagı sıcağına... Mektubun bir bölümünü yayırnlamak istiyo olmayan özel adlar, kendi ya bu arada Guido Aristarco butabının biz sinema yazarlannca rum. Çünkü bu, özön'ün kitap zımlanyla yazılıyor. Latin abe nu Eyzenşteyn ıtalyan harfleriybüyük bir ilgiyle, giderek "şükcesi kullanmayan (bunlar arasın le Ejzenstejn olarak aktanyorlannda eleştirdiğim dil konusunran"la karşılaşacağı kesin. Ama lar.) Gonivorsun, o zaman ortada kiriJ abecesi de var) ultıslann da bir yanıt içermekle kalnuyor. bunun dışında Türk sinemasıyözel adlan, Turkçede okundugu ya EjsensteinAyzenştayn Eyönemli saydığım bir konuda da la ilgilenen, video kulüp sahibi biçimiyle. Ben de yazılanmda zenşteyn gibi karmakanşık bir herkesçe kabul edilebilir ortak ve işletmecilerinden sinema saloyazım çıkıyor. Ben soyadının Albuna uyuyorum. Ancak arada bir sonuca, bir yargıya varmak nu sahiplerine, dağıtımcılardan bir bu son kuralın dısına da çık manca oluşunu, Latin abecesine için iyi bir fırsat oluşturuyor, meraklı seyirciye birçok kesimin tun: Birinci kurala uymak için. nygun yazilışını göz öniine alade ilgisini çekmesi gerekir. özön öncelikle " a n dfl" korak, yazım biriigi saglamak için Eisenstein, buna bir örnek. Ne("Turk Filmleri Sözlügü nusunda yazdıklanmı yanıtlıyor. Eisenstein'ı yegledim." 19801983"). "Okaru zortama" konusunda bana hak veriyor. Ancak "EiYüzde yüz senstein gibi yepyeni kavramlaŞener'in TV ve video doyunnayor n getiren birinin yapıtını çevirirkılavuzu ken, Türkçenin olanaklannı zorÖzön'ün bu konuda yazdıklafaunak, Türkçenin ilerlemesi için nnı çok önemli sayıyorum. ÇünSinemaya yıllarca emek vergerekJi. Bnnun için okurun da kü bir ülkede sanat ve bilim komiş bir diğer dost, Erman Şener, biraz zorianması, çaba gösternulannda "uygar" sayılan bir son kitabında TV ve videoya eğinesi gerekiyor. FJsenstein'ı okudüzeye gelmek için, terimlerde, liyor. Erman Şener, kendine özmak ısteyen birinden bunu bekisimlerde, kavramlarda mutlaka gü bir sinema yazandır kuşkulemek fazla olmaz sanınm" dianlaşmak, birleşmek gerekiyor. suz. Onu çok "ciddi", sinema. Umanm oknaz. Benim korEisenstein, sinema eleştirisinde ya dört dörtlük biçimde yaklaKum, günümüzde zaten "Ziimöylesine sıfc geçmiş, geçen ve geşan bir eleştirmen veya araştu"rödüanka" türünden " n a d i r " çecek bir isim ki, bu konuda ormacı sayamazsınız. Ama sinebir yaratık haline gelen okurun tak bir yargıya varmanın kendimaya tam anlamıyla gönül verbu "zortama"ya dayanıp dayanninkini aşan simgesel bir önemi miş, iflah olmaz bir fllm tüketimayacağı. Kitabı alıp aimayacabile var. Gerçi Özön'ün açıklacisi olduğu denli, sözüne sohbeğı, alsa bile sonuna dek direneması, beni yüzde yuz doyurmutine doyum olmaz bir anlatım, rek okuyup okumayacağı. Yokyor. Çunkü Eisenstein ismi bir bir rahat ve akıcı Türkçe kullansa Özön'ün dediği gibi, "TürkAlman ismi değiidir artık, Alma ustasıdır. Ben Seıjer gibi asçenin bugun uluslararası diişün Eisenstein man kökenli bir Slav ismidir ve lında pekala mizah yazan olabiyaşamının birçok giiç yapıtını deni de şn: Bildiğin gibi Eisens Özön'ün genel kuralı, bu "istislecek yaratüışta kişilerin sinemayansitabilir duruma gelmesi, antein, Alman kökenli. Soyadı da na"ya da pekâlâ uygulanabilir. ya merak sanp sinema yazan olcak çevinnenlerin ve okuriann Almanca. Senin yazdıgın gibi bu Ancak bu konudaki tartışmayı malannı hep bir talih işi sayaortaklasa çabalanyla. bu cabasoyadı kiril abecesinin özelliği sonsuza dek uzatmaktansa, Öznm. Sinema için kuşkusuz; bu bum birikiîniyie oluştu. Daha da dolayısıyla Avnıpa dillerine Ei ön'un oldukça haklı gerekçeleyazılar, sayısız dergi ve gazete geUşmesi, ber iki yönden aynı çasenstein olarak geçmemis. Tam rini kabul etmek ve Eisentsein isbalara bagh" yargısına katılmaboyoınca kimbilir kaç kişiyi, kaç tersine, Avnıpa dilinden kiril minin yazılışmda Ayzenştayn \ mak mümkün değil.. kuşağı sinemaya yaklaştırmada, abecesine zorlamayla gecmiş. bir yana bırakıp yeniden Eisensısındırmada, kimileyin hafif Nitekim, Ayzenştayn olarak tein'a dönmek, bana en yaklaşımlar, ytizeysel gözüken Tartıçüır bir yargı okunuşu da kiril abecesinden " m a k o l " çözum olarak gözükükonular aracıüğıyla bile olsa sinemaya ilgi derlemede önemli Asıl nakletmek istediklerim, dolayı degil, soyadının Alman yor. Umanm, bu çözümu sineca olnşu ve Almanca da böyie mayla yazıpcizip uğrasan herkes Özön'ün Eisenstein'ın ismini bir işlev göregelmişlerdir? Bugun yazma biçimi konusundaki söy okunnşundan dolayı. Yoksa ki kabullenir ve bu konuda ilerde bile Mffliyet'te TV'de Sinema süİedikleri. Özön, bu konuda ay ril abecesinden Türkçeye ya da değişik yazımlar karşımıza çıktunlanndaki (imzasız) yazılar, nen şöyle diyor: "Yabana özel Latin abecesini kuUanan herhan maz. bu ışlevin önemli bir alanı değil mi? İLAN "TelevizyonVideo" ısimli incelemesinde Şener, ne yaak ki o T.C. ŞANLIURFA akıcı, kıvrak "gülmece" üslubu2. ASLtYE HUKUK MAHKEMESİNDEN na pek sık başvurmuyor. Çünkü I"l RtZM SL VAfl Esas: 1985/219 bu kitap, daha çok bir "kılaDavacı DSf Genel Müdürlügu vekılı Avukat Orhan Taşkın taraHE.R t L \ U K£Sİ\ H\REk£T vuz", bir kaynak kitap olarak lü fıun < (Jece J fmdan davalılar Hatice Bilgin. Ayşe özer, Ismail Kemal Ozer ve Yaşar düşünulmuş. TV'nin dünyadaki Özel (3tubüs ram Pansıson özer aleyhine açılan tescil davasının mahkememizde yapılan açık yargelişiminden bizde bugünkü dugılaması sırasında venlen ara kararı gereğınce: , Ş ruma dek birçok yararlı bilgiyi (Dava konusu Merkez Konuklu köyü parsel 21 'de kayıılı laşınderleyen kitapta, video olayına \ s ÖMERTATİL maz mal olup.) da değiniliyor, yararü ve pratik DavalUardân Ayşe Özer'in adresinde bulunmamiî olup, zabıta maK Ö Y Ü 75.000 nfetiyle yapılan tahlcikatta ise, adresinin bulunmadığı anlaşıldığınbiigiler veriliyor, sinema/TV/vidan, deo arasuıdaİci ilişkiler, karşılıklı ALANYA Adı geçen davalılardan Ayşe Özer'e bu dava ile ilgili olarak Şanyarar ve zararlar, etkileşimler | ALAADDİN lıurfa 2. Asliye Hukuk Mahkeraesi'nde duruşma gunu olan 20.8.1985 araştınbyor. Şener'in kitabının, günü saat 9.15'te bulunması veya kendısini bir vekılle temsil ettir46.000 bunca TV ve video düşkünlüğu mesi aksi takdirde dunışmanın gıyabında yapüacağı ve gı>abında kayaşanan bir ülkede el altında burar verilecegi dava dilekçesi yerine kaim olmak üzere ilanen tebliğ f \ FETHtYE lundurulması gereken yararlı bir olunur. kaynak kitap olduğu göruşündeVC^SEKETUR Basırı: 20789 yim (Televizyon Video, tmge 55.000 Yayınları). * DATÇA BODRLTV1 İLAN Aynca Cumburiyet Kitap Kulübii'nün ayhk kataloglarından KARTAL 1. SULH HUKUK AKTUR VÎLLALARI sonuncusunun, temmuz kataloHÂKİMLİĞİNDEN löl 1074ğunun da tanıtma bölümünde si1984/285 nema kitaplarına toplu bir yer Davacılaı F.Feryal Ozan vs. vek. Av. Sedat Özveri tarafından daaynldığını, sinema yayınlanna valılar Hüseyin Muammer Duran ve sonradan dahil edilen Ahmet ayırdığım bu 3 yazının son notu KİRALIK KAT YUdınr, tsmail Yıldınr adına ikame edilen tzalei Şüyu davasının; olarak belirteyim. Agâh Özgüç, Kartal, Maltepe, Feyzullah Mah. Bağdat Cad. 11 pafta, 274 ada, Suadiye'de 4 yatak Çetin Özkırım ve benim imzala2 40 parsel sayısında kayıtlı 488 m taşınmazın hissedan bulunan daodalı 250 m : . nmı taşıyan 3 yazıyla bu aJana valı ve Adapazan Konak Cad. No: 2O2'de ikamet eden Hüseyin MuTel: 163 38 67 dunü ve bugünuyle toplu, yararlı ammer Duran'a yukandaki hissedan bulunduğu tasınmazı Kartal 1. ve ilgınç bir yaklaşım getirildiği Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 1984/2851985/579 sayılı 4.6.1985 taOFSET LSTASI gibi, piyasada bulunabilecek rihli karan ile onaklığın giderilmesine karar verildiğinden davalının ARAN1YOR. tüm sinema kitaplannın da topadresi mevcut olmayıp başka bir adresinin de bulunamadığından raahlu bir listesi veriliyor. Meraklıkeme karan davalıya ilanen teblig olunur. 3.7.1985 Te!.: 526 79 99 Basın: 9278 larına duvururum. PİKNİK PtYÂLEMADRA Nijat Özön'ün mektubu ve bir tartışma konusu: ?}•**£. HIZLI GAZETEa ^TJ^crV / \ | BUNE. süRutru / \ECDET ŞEK *v !' ö BâRDON TARIHTE BUGUN MÜMTAZ 19 Temmuz SUPHI ZIYA OZBEKKAN 1966 "OA soeüA/, uuuj eesrsa SUPHI zty* OZBEKSCAH *9 X4ŞWD/> ÖLPÛ. ÇOK KUÇUK YAŞLA/SOAN &£/}/ MUZıKL£ H.6ILENO/ĞI HALÜE, OĞKENıA* yıUA#/ VE DAHA G£Ç BAÇUYAg/LMİŞTl.. POGMUHCrt VERDİĞt /LG/NÇ &/RÇOĞU "K4LlCf*YAPfroi PİKK/ITt . ANCAK, &UNLAR, NOTA S/LMEDlTARAFINOAN SAPTANAglLMtŞTİ. USTACA ŞT/. YAMDA, OATUN S/R 1935 1985 rtur 5 0 YIL ONCE Cumhuriyet Yerli mallar sergisi Yedincı Yerlı Mallar sergısı dun saat on yedıde Galatasaray Lisesi bahçe ve salonlarında büyük törenle açıldı. Açış töreninde Kamutay asbaşkanı Kutahya saylavı Nuri Conker, Ilbay Muhittin Üstündağ, Başyazarımız Yunus Nadi, ilimizde bulunan diğer saylavlar, Şarbay muavinı Hâmidle ılımızin teamsel ve ekononük kurum 19 Temmuz 1935 ve sosyeteleri direktorlerı bulundular. Saat tam beşıe bahçede denız mızıkasmın çaldığı htiklâl marşıle torene başlandı. Davetlıler marşı ayakta dinledıler. Bundan sonra Ulusal Endustrı Btrliği Başkanı Vasıf bir söylev söyledi. Çindeki su baskını faciası Hankov 18 (A A.S) Hupeh ilinde Yoanşıyakov ile Çangşekıyangda 14000 olu toplanmıştır. Hupehde su baskını yuzunden olenlerın sayısı 50 ile 100 bin arasında kestırilmektedir. Pekinden haber verildiğıne göre San nehnn suları Kiangsunun kuzeyine kadar yaydmıştır. Velsan gölünun etre/ındaki sedlerı sağlamlandırmak için 100 bin kişi tutulmuştur. Su basmasından kaçan 200.000 göçmenın toplanmıs olduğu Han vadisiden gelen bir misyoner, kolera hastalığının bu goçmenler arasında tahribat yapıığını soylenıiştir ADANA 4. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ HÂKİMLİĞİNDEN Davacı Sosyal Sigorıalar kurumu Cenel Mudurluçu lekıli, Av. Nurlaş Batuman tarafından davalı Sabrı Sayar (So>ar) alevhine açılan alacak davaMnın mahkenıemude yapılan duruşnıası sonunda verilen karar aereğince Davanın kabulune daır venlen karar ile lalep olunan 126.000.TL.'nın 6.7.1982 tarihınden mbaren kanıını ro 5 laizı ile bırlikte da\alıdan tahsili ile dasacıva \erılnıesıne. t'aı/in 19.12.984 îarıhınden ıtibaren % 30 olarak hesaplanmasmd. B.IMP Peşın harcın nıahsubu ile bakı\e 2.880 TL >ının once da\acıdan \e bılahare davalıdan lahsıli ile da\acı>a odenmesine, dava larihindeki üeret tarıfeM gereğince davacı \ekilı iv'in ıakdıı olunan 12.080. TL \eka!ei ucıen ile 5.200. TL. mahkeme ciderlerinın da\ alıdan tahiilıne daır 16.4 1985 larihli karar Tem\ı/ı kabıl olmak ıızereda\alı SABRI SAV\R (SOYAR)'a K\RAR >eıme kaım olmak u/ere ılanen leblığ olunur. 1 7.1985 246"