Katalog

8 HAZİRAN 1985 HABERLER CUMHURİYET/7 Polise yetki tasarısına tepki yağıyor AKIKAN'A GÖRE TASAR1 ANTİDEMOKRATtK Ankara temsildsi Morgarv AET ile ilişküere '1934 zihniyetinin çok daha gerisinde, öldürücü darbe Haber Mefkead Bir süre önce ANAP'tan istifa ederek bağunsız milletvekili olan eski Maliyc ve Gümrük Bakanı Varal Ankmn polise yeni yetkiler veren yasa tasansına karşı çıkarak tasannın "antJdemokrarik" olduğunu söyledi. Ankan, Dünya Gazetesi'nde dün yayımlanan makalesinde polis tasansının 1934 zihniyetinin çok daha gerisinde olduğunu belirterek, "Olağanöstü baUer için ilga edildiğini, aradan 36 yıl geçtikten sonra benzer hükümler getirilmek istendigini büdirdi. 1934 tarihli kanunda polisin ev ararnasının yangın, su baskını gibi felaketlerde öngörüldüğünü, yeni tasanda ise belirli şüpheler halinde konut dokunulmazhğının ihlal edilebileceğini anlatan Ankan, makalesinde şu atıfta bulundu: 'Düşaniir Bcnjamin Constant, devlct adamlanna şu nasi HP'lilenHoşgeldinHitler ANKARA, (Cambııriyet Börosu) Meclis Genel Kurulu'nda 10 haziran pazartesi görüşülmesine başlanacak olan polis vazife ve selahiyetleriyle ilgili yasa tasansı için görüşüne başvurduğumuz HP'li milletvekilleri tasanyı sert bir biçimde eleştirirken, baa ANAP'hlann "ne geregi vardı" diye konuştuklan, ancak ANAP grubunun tasanya ilk gün gösterdiği tepkiyi, Başbakan özal'ın konuşmasından sonra göstcrmedikleri gözlendi. Bu arada MDP'liler de tasanya karşı olduklarını bildirirlerken, fazla sert olmadıklan saptandı. Polis teşkilatım ve polisi istenilen düzeye getirmeden böyle bir yetki verilemez. Bu tasan insan haklarına aykındır. Yetkiierin kuüanümasmda büytik sakıncalar çıkacaktır. Polisin bugünkü eğitim düzeyi ile verilen yetküeri düsünuldüğü gibi kulUmması mümkun değildir. Asıi tartışılan polise verilen yetkiler değil, polisin eğitim düzeyidir. MDP'll F«rH Melea: Henüz tasan olarak incelemedim, ama gazetelerde okuduğum kadarıyla tasanntn birçok Ozgurluklerie, temel hak ve hümyetlerle çetıskili olduğunu görüyorum. muoyuna zulmetme yasası olacak ve idare edenlerin zulmünün giderek yerleşip kurumlaşmasına neden olacak. Cemal Özdemir (Tokat): Bu yasa tasansı vatandaşla polisin arasını açacak ve çıkmazlara sokacaktır. Hasan Oktay (Samsun): Insan hak ve özgürlüklerine, hukukun temel prensiplerine aykın bir yasadır. Demokrasimiz ve insanhk için büytik bir yaradır. Cahit Tutum (Balıkesir): Polis teşkilatım ve polisi istenilen düzeye getirmeden böyle bir yetki verilemez. Bu tasan insan ANAP'LILAR YUMUŞADI, MDP'LİLER KARŞI ANKARA, (ANKA) Avnıpa Ekonomik Topluluğu (AET)'nin Ankara Temsilcisi Gwyn Morgan, özal hükümetince hazırlanan "Polis Vazife ve Selahiyetleri Yasa Tasansı" konusunda topluluğun duyduğu kaygıyı dile getirerek "Bu tasan yasalaşırsa, TiirkiyeAET ilişkilerine adeta öldürücü bir darbe iner" dedi. ANKA muhabirinin sorulannı yanıtlayan Morgan, AET Komisyonu yetkililerinin söz konusu yasa tasansının ikili ilişkiler üzerinde yapacağı olumsuz etkilerden endişelendiklerini belirterek, şöyle konuştu: "Polis yetkilerini artıran yasa tasansınııı yasalaşması, ikili iUşkilerin en az beş yıl için buzluğa konulmasına yoi açacak, ikili ilişkilerin canlandınlmasına yönelik girişimler büsbütün HP~UCaklt haklarına aykındır. Yetkiierin kullamlmasında büyük tereddütler ve sakıncalar çıkacaktır. O bakımdan kabul edilemez. Ennelleme ANAP'iılar Birsel Sönmez (Niğde): Polisin bugünkü eğitim düzeyi ile verilen yetkileri düşünuldüğü gibi kullanması mümkün değildir. Asıl tartışılan polisin yetkileri değil, eğitim düzeyinin bu yetkileri kullanıp kullanmamaya ne derece uygun düştüğüdür. Mnstafa Küıçarslan (Sakarya): Polise bu kanun ile verilen yetkiler çok fazladır. Ben bu yetkileri polisin iyi niyetle kullanacağından kuşku duyuyonım. Bu yetkiler polisin eğitim düzeyi ile bağdaşmamaktadır. Dogancan Akyürek (lstanbul): Kanun,lçişleri Komisyonu'nda biraz yumuşatıldı. Telefon dinleme meselesinde sava ile beraber mülki âmir de devreye sokulmalıdır. HPViki.. milletvekili Anâyasa 1 w • * • ! 1» w • onereceı ANKARA, (Cnmhuriyet Olağanüstü haller için Anayasa'nın öngördüğü yetkiler, normal yaşamda polise nasıl verilebilir?Tabii bir polis devleti ihdas edilmek istenmiyor ve kişinin temel hak ve özgürlüklerine saygılı kalınmak isteniyorsa. ikili ilişkilerin canlandınlmasına yönelik girişimler büsbütün rafa kaldınlacak, ilişkilerin en az beş yıl için buzluğa konulmasına yol açacak. HP'üler Tasan ile Ugili görüşlerini belirten HP'li milletvekillerinden Vefabi Batuman, "Hoşgeldin Hitler, bn tasan De ancak SS birlikleri knrulur" dedi. Adıyaman Milletvekili Sun Özbek de demokrasinin yaşamasım engelleyen bir tasan olarak niteledi ve "Bu tasan ancak loUİiter ülkelerde geçerii olacak bir tasandır. Demokrasiyi daha kurmadan ortadan kaldınnaya iktidann niyeti var" dedi. HP'li milletvekillerinin görüşleri şöyle: Ali Rıza Akaydın (Çorum): Polise aşın yetki vermek sıkıyönetimi kaldırmak için bir gerekçe olamaz. Aşın yetki vermekten çok, polisin ihtiyaçlan giderümelidir. Banş Can (Sinop): Iğrenç bir şey. Tipik polis devletinin yasası. Nuri Korkmaz (Adana): Bu yasa tasansı anayasaya aykındır. Bu yasa ile resmen polis devleti, totaliter devlet kuruluyor.Hatta Gestapo devleti kuruluyor. Ciineyt Canver (Adana): Bu yasa siyasi ıktidarlann elinde ka MDP^liler Fenni İsBmyeli (Balıkesir): Bu yasa tasansına karşıyız. Anayasa demokratikleşmeyi esas tutmuştur. Bu tasan ise bunun aksini getirmektedir. Ferit Mden (Van): Henüz tam olarak incelemedim, ama gazetelerde okuduğum kadanyla tasannın birçok özgürlüklerle temel hak ve hümyetlerle çelişkili olduğunu görüyorum. öngördügü yetkiler, norntal yaşunda poüae nasıl verilebflir, üzerinde donümak gereidr. Tabü bir polis devleti ihdas edilmek istenmiyor ve kişinin temd kmk ve öıgürlöklerine saygılı kalınmak isteniyorsa" dedi. Ankan Cumhuriyet döneminde polise ilk olarak vazife ve selahiyet veren yasanın 1934 yılında kabul edildiğini, bu dönemde tek pani iktidan olduğunu, demokrâtik düzenin söz konusu olmadığını anlatarak bu yasanın çok partili döneme girildiğinde hatte bulunmustur: "Ne olursa olsun adil hareket edinız. Zira hukuk yardımı ile hükümran olamadığıruz yerde, haksızhkla hiç de muvaffak olamazsınız." Dante'nin cehenneminin kapısına yazdığı "Burava girenler bütttn ümitlerine veda elsinler" sözünü de yazısına başlık yapan Ankan sözlerini şöyle noktaladı: "SOBBÇ olarak tasannın oylanmasında, oylann başlıkta belirtildigi uzere ilerdettmitlereveda edilmeyecek şekilde kullamlmasını temenni ederiz." rafa kaldınlacak. Yasa tasansının yürurlüge girmesini önleme yolunun bulunacağını ümit ediyorum. Yoksa, ikili Uişkiler büyuk zarar görecek." Gwyn Morgan, bir soru üzerine de Türkiye sonınlan ile görevli AET Komiserieski Fransa Ehşişleri Bakanı Oaude Cbeysson'un son açıklamalanm da yorumladı. Söz konusu açıklamalann Türkiye'de Cheysson'un tutumu konusunda duyulan endişelerin "yersiz" olduğunu kanıtladığını belirten Morgan, "Gerek Cheysson, gerek AET Komisyonu, Türkiye ile olan ilişkilerin canlandınlması konusunda çok ciddi" dedi. Bilindigi gibi, Fransa Ehşişleri Bakanı olarak Türkiye'ye karşı olumsuz bir tutum takınmakla suçlanan Cheysson, önceki gün Strasbourg'da AET ve Avnıpa Konseyi üyesi sosyaüst milletvekillerinin Türkiye konusunda yaptıklan ortak toplantıda Ankara ile olan ilişküere olumlu bir biçimde yaklaştı. Bttrosu) HP'li Nuri Korkmaz ile Ciiıeyt Canver, Polis Yasa Tasarısı'run önlenmesi amacıyla Anayasa'nın 7. maddesinde değişüdik önereceklerini açıkladılar. HP'li üyeler "olaŞanüstn dönemlerle oiafan dönemler arasmda hicbir fark gözetmeyen, oygulama biçimi itibariyle siyasal iktidann oyuncagı olabilecek bu tasannın önlenmesinin her şeyden önce Anayasa'nın 19, 20, 21, 22, 26, 2S ve 33'ncii maddderinin degiştirUmesine bafh bnlanmaktadır" HP'li uyeler bir soru üzerine "Anayasa'nın riımtiyte elden geçirilmesi gerektigini" söylediler. Üyeler, bir başka soru üzerine, anayasa degişikliği önerisi ile Ugili olarak grup kararlannm bulunmadığrnı, ancak Meclis'teki her parlamenterin bu öneriyi imzalayacaklan düşüncesinde olduklannı belirttiler. DIYDIIK/GÖRDIK \ALÇtl\ PEKŞEIK Yalçın Pekşen görevli olarak bir yurt gezisinde bulunduğundan "DuydukGördük" sütunu iki hafta süreyle yayımlanmayacaktır... KİTAP / YAYEV BİLİM SANAT • BÎLGİ YAYINEVÎ Türkiye'nin birinci sıradaki konumunu tartışan kîtap HAZİRAN (54) SAYISI ÇIKTI Eğitimde Fetva' Dönemi • EĞİTİMDE FETVA DÖNEMİ/Güney Gönenç • KARŞIEVRİMÇİ KAMPANYA ÜZERİNE/Hasan Caner • ÜSTUN IRK ÖZLEMİ/Marcel Blanc Demokrasi ve Ekonomi Politik • PARLAMENTO YA DA ULUSUN KADERİNE SAHİP ÇIKMA/Hasan Esat Işık • İŞTE SİZE KATILIM/Türker Alkan • SERBEŞT PİYASA VE DEVLET MÜDAHALESİ/Gürel Tüzün • İSTİKRAR MODELİfşlİN ANA HEDEFİ VE ANAP'IN AÇMAZLARI/Oğuz Oyan • TÜRKİŞİN SIKINTILARI/Yıldmm Koç • ORHAN TAYLAN GERÇEĞİ/Gazi Güneş • "MÜNHAŞIRAN HASRET" RESİMLERİ/önder Şenyapılı • BİLİM BİLİM DEDİKLERİ/Osman Gürel • GENÇLİK YILINA GELECEKTEN BAKMAK /Nergis AlgünVahlt Afşar • DÜNYAYI BEKLEYEN TEHLİKE/Kaya Umut BIRAKINIZ YAPSINLAR BIRAKINIZ GEÇSİNLER Bilsay Kuruç, Tuncay Artun Yılmaz Akyüz, Oktar Türel Taner Berksoy, Şükran Ketenci Mete Törüner, Ercan Karakaş Korkut Boratav, Ergun Türkcan SEROL TEBER Nükleer Savaş ve Gezegenin Biyolojikİklimsel Yıkımı "Günümüzde, nükleer silahlarla başlayacak bir savaşın hiçbir sınır ve kuralının olamayacnğı ve her $eyin birkaç dakikalık bir zaman dilimi içinde noktalanacağı vc ron zamanlann güncelleşen deyimiyle, yaşayanlann ölenlere imreneceği koşullarm ortaya çıkacağı bilinmektedir... Bizbu uğraşımızda, sıradan birmavi gezegenli, bir insan, bir baba, bir hekim, bir psikyatr, bir barışsever olarak Ikinci Dünya Savaşt 'nın sona erişinin ve Hiroşima ile Nagazaki'ye uygulanan büytik insanlık trajedısinin 40. yılında, içinde bulunulan koşullan ve sorunlarımızın boyutlarını, bir kez daha ve elden getdiğince, aynca sıkıcı ve korkutucu olntamaya çalışarak anımsatmayı ahlaksol bir zorunluluk gördük..." BIRAKINIZ YAPSINLAR BIRAKINIZ GEÇSİNLER IşBankası Kültürföyınları Ah BcyoğluVah Beyoğlu (Salâh Birsel) Atatürk ten Damlalar (tbrahım Cucetwlu, Fahrı Karagfizoğlu) Atatürk Devrimi (Prof Dr Suna Kılı) Batı Anlayışına Dönük Türk Resim Sanatı (lngilizccTürkçe) (Prof Dr Adnan Turanı) Boğaziçi Şıngır Mıngır (Salâh Birsel) Çocuk Ruh SağUğı <Pr«f Dr AtalavYorukoğiu) Demokrâtik Uygarlık (Prof Dr Leslıe Upst>n) Iğne Oyalan (Tacıser Onuk) tstanbul Paris (SaÜh Birsel) Kahveler Kitabt (Salâh Bır.sel) Kâtip Çelebi (OrhanŞaıkGok\a\'» Mahmut Cüda (Kı\tnet Gıra\) Para Talebi "Kuramlar ve Kanıtlan" (DavıdE V Laıdler) C Sergüzeşti Nono Bey ve Elmas Boğaziçi (Salâh Birsel) Şair Sultanlar (Ruştu Sardağ) Türk Ekonomisi (Prof Dr Ahmet Kılıçtaş) Türk Halı Sanatı TÜRKİYE EKONOMİSİ 19801985 BILGI YAYINEVJ IrkçılıkGüney Afrika • 'IRKÇILIK' ÜZERİNE ALAETTİN ŞENEL'LE SÖYLEŞİ/A.Tufan Aydın • POLİTİK STRATEJİ VE EKONOMİK ÇIKAR ARACI OLARAK IRKÇILIK/Gürhan Uçkan • GÜNEY AFRİKA'DA YENİ AŞAMA/A.Tufan Aydın • GÜNEY AFRİKA'DA KİTLE İLETIŞİMİ/Mahmut Tall öngören Mesrutıyet Cad 46/A YenişehirAnkara Tel: 31 81 22 31 16 65 DAĞITIM İSTANBUL Bılgı. GeDa Karatekin. Ozgur ANKARA Bılgı. Adaş. Alı Sıpahı GeDa IZMIR DatıcAŞ jean follain VAROLMAK ve TOPRAKLAR siirler (îngüizce) (Prof Dr SerareYetkın) Türk Köylü Çoraplan (Ingilizce) (Prof. Dr. Kenan özbel) Güncel Sanat Olayları • İSTANBUL SİNEMA GÜNLERİ 85/İbrahim Karamemet • ÇİKOLATAYI BIRAKIP TARİHİ SORGULAMAK/Haldun Armağan Karikatürler Nezih Danyal, Ferruh Doğan, Faruk Çağla, Emin Bebek, Hakan Eken Abone: Yıllık 2200, 6 aylık 1200 TL Posta çeki Ho: 125261 Adres: Sümer Sk. 361/A KızılayANKARA Tel: 30 28 16 Türkçesi: GÜRHAN TÜMER AMATOR BALIKCILAR SUALTI SPORCULARI YELKENCILER DERG4NIZ I> Bankası Kulcıır Yayınlan Istanbulda Be»iktaş. Erenko\'. KadıktA. Ankarada MeşrutivetIzmir'de Konak satı> mağaahnmızda. İj Banlcı.sı sııbeleriixie ve bellı baslı kıtapcılarda E^yazko Kültür Yayınlan İşTürk Ltd. Şti. Adresı Acıoadem Cad Ka.aki, Sok Cengu Ap O 16 Kadıkoy/ISTANBUL Kitap dostları için cn sağlanı gü\cncc DUŞUN ARSLAN BAŞER KAFAOĞLU: Liberal Ekonomi, İnsan Hakları, Bağımsızlık ve Demokrasi Üstüne NURİ KARACAN: Irkçılığın İktisadi Kökenleri SALÂH BİRSEL: Yaşlılık Günlüğü OĞUZ ÖZÜGÜL: Olgucu Düşünce Tarzının Eleştirisi • ÖZEL BÖLÜM: PARALI ASKERLLR Kongo'dan Vietnam'a, Lübnan'dan Nikaragua'ya Yemen'den Angola'ya... kiralık askerler ve ardındakiler. • •• afşar timuçin • arif damar • arslan başer kafaoğlu • aziz çalışlar • can yücel • cevat çapan • erdogan alkan • faruk şüyün • ferruh doğan • hakan derman • hasan izzettin dinamo • mehmed kemal • necati abacı • nuri karacan • nuri yıldınm • oben güney • oğuz özügül • oktay rifat • refik zerengil • sabahattin kudret aksal • salâh birsel • sennur sezer • serdar çelik • sevgi tamgüç • şahika yüksel • tan oral • turgut uyar • veysel atayman • zuhal özügül • Cumhuriyet Yıllık'85 çıktı. • 1984'te Cumhuriyet'te yayımlanan haber, belge, yorum ve çizgilerden seçmeler • Küçük bir Cumhuriyet koleksiyonu • Yıllar geçtikçe değeri artan bir derleme (KDV Hanç) Bu illerde kaydını veya yenilemesini yaptıran ÜYELERİMİZ 3 Haziran tarihinden itibaren YENİ GENEL KATALOG'lannı Temsilciliklerimizden alabilirîer. Büyük boy. 656 sayfa, ciltsiz 2.500. TL. cıltli 3.000.TL Ödemelı istenmemesı, tutarı kadar pul ya da posta havalesi gönderilmesıni rica ederiz. Cumhuriyet Kitap Kulübu üyelerine % 20 indirimUdir. Aylık Dergi/ Haziran '85/ 300 Lira İstanbul/Merkez Türkocağı Cad. 3941, Cağaloğlu Ankara: Ziya Gokalp Bulvan, Inkılap Sok. No: 19/4 tzmir: Halit Ziya Bulvan, No: 64/3 İsteme adresi: Turkocağı Cad. 39/41, Cağaloğlu, İstanbul Adana: Çakmak Cad. No: 134 Kat: 3 Ordu Şukruefendi Sokak, Köksel Işhanı No: 2/C, D:l K Cumhuriyet Kitap Kulübü